/» tjMrefeUuntur omnes turn reßionflonei^tum obieciiûnes ît T^Urridnt prof afin in U^fo defenfitmn Sophgt;fmat»m,qnem Me perperom, Defenfionem locorum Scripture,inferipfit,

M O Jt Cl r ^, Venundantur in officina Typographica lo. Ie Preut, lUuft.D.Bemenuum Typog.

ÏLLVSTRISSIMO ET POTENTISSIMO PRIN-CIPI AC DOMINO, D.VVILLELMO LaNDGRAVIO HaSSIAE, COMITI IN Katzenelnbogen , Dietz, ZlGENHAIM ET NlDDA, amp;C. Do-MINO SVO CLEMENTISSIMO.

I H i L cft loquacius vanitatc, inquit Auguftinus:quç non idco^^^J***’ ^15 poteft quod veritas , quia fivo- ** '^’^ luerit, plus etiam damare poteft quàm veritas. Hanc Auguftini fententiam effe verifsimam , Princepsllluftrif-fime, V. Celfitudo , cùm ex aliis Monachis E-uangelicæ veritati loquacifsima vanitateiam-pridem obftrepentibus, turn ex hoc Sophifta F, Turriano poteft facile cognofeere. Quum e-nim duodecirn Scripturæ locos à Turriano corruptos,abeius captionîbus amp;nbsp;Sophifma-tumfallaciis, breuiquodam libello ante très annos vindicaflemus:ccce, poft triennes medi-tationes(fcilicet vt annorum numero,locorum

numerus refponderet ) tres tantum locos nobis repofuitadque tanta loquacitatc,vt cuius antea filentium mirabamur, eius nunc profufam lo-♦.ij.

quacitatcm cogâmur mlrarhqua ccrtè nobis a-blinde fupcriora ilia Auguftini verba confir-mauit:Nihilefle loquacius vanitate.Acfortaf-fis ifti Græculo, verfus bic Homericus occu^ rebat;Alt;lt;(ipó» «lt; ^gt;i^ó»T«j«ti'««xi»jó»TMlt;*5^;idcircó qui rebus erat vacuus, plcnus verborü prodir® voluit, ne inanis plane prodire vidcretur. 1” ,*1^0 non idem illi quod olim Auguftino conti' citiquiroffatnsaLaurcntio vtabco breuittf r.x. magna diccrentur: illius ita petition! latisreciti vtresmaximas grauifsimafq;vno libello fucrit complcxus.Turrianusautem non breuiter, felt;i loquacilsimèmon magna, fed parua, aut nulb potius in medium attulit,non veritatis, fed Vï' hitatis argumenta. Ex quo rurfus illam AugU' ftini fijperiorem fententiam comprobauit: Vä* nitatem non idem polTc atque veritatem, licet pofsit plus etiam clamare quàm veritas. Nai” Cigt;»tr. ' (inquit Tertullianus )virtus veritatis cxpeditai JHarc-lib. paucis gaudet:at mendacio multa funt neceffa-gt;. ria.Nos autem, Illuftrifsime Princcps,noftran* hanc fecundam Sophifmatum Turriani, eiufqJ vanitatisloquacifsimç Refutationé offerimus-V.C. qua? mperiorem noftrum libdlum ad-uerfus ciufdem Turriani Sophifmata confers ptü à nobis accipcre dignata eft.Atque id con-fido V. C. quæ eft eins humanitasamp; dementia,ingratum nonforc:quæfi non grauabituf fecundam hanc Turriani Refutationem perk-fn f^‘)^.gerc,atquc,quod à V. C. Turrianus poftulauit ö«/K«t. (qujni abeolatam conditionem non rppudio) .'^'-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufan?

Caufam ciim caufa,rem cum re,rationes cuiri rd-tionibus, argumenta cum argumentis , teftes cumteftibusconferrc:addo etiam(quod nefcio ahTurrianusetiamvelit)omnia ad Scripturx facra: regulam exigerc:non dubito quin ftatim V.C.difeufla Sophifmatum caligine, veritatem ipfam magis ac magis videat in clarifsima luce conftitutam. Nee enim moror quod ille mihi obiecitexPrologoPlautinæ Comœdiæ (fiee- tn'Epijh nim Turrianum fabulam ineoeptantem Prolo- Oedie. gus illePlauti dccuit) mètemerè ad hanc dif-^'’^'’” putationem profiluifle,amp; regiones ouilis Petri determinafle,perinde acfi ei rei finitor effem faâusxùm inftituti mei rationem fatis copio-fê V. Celfitudini expofuerim iri fuperioris mei libelli Præfatione. Nee pluris facio quodifte, non miles,vt eft apud Comicü, fed Monaebus gloriofus,Thrafonica oftentatione, fe prxfti-tifie iaöauit , duminanifpe voraret viétoria: gloriam,quam fperat fe cxhac difputatione re-portatutum.Namego non meis, fed vetitatiï viribus ita fretus fumj vt in ipfius veritatis iudi-ciototusacquiefcarn: qua nihil effe potcntius Chryfoftomus affirmauit* Qmnetiam tanta inioann; eft V.Celf.infacrarum literarum leéliorie afti-fc»m4. tl duitas,tantaque return Theologicarüm cognitie, quibusveftra: aures trits funt (non autern prurientcs;vt ifte calumniator fcurriliter obie-éiauit)vt fine noftris feriptis, nulle negotie» Monachorum omnium, nedum vnius Turria-nicontortaSopbifmata amp;nbsp;omnes faUaciarum

infidias, nondeprehendere tantufti, verum^' tiam redarguerc pofsit. Quo fit vt miran fad’ non pofsim fiimmam Turriani temeritatem» qui, exhaufto pudore, verbofam illam fuam a*” futilem præfationem aufus fit offerte,V. C. Sf, quod longè ftultifsimum fuit, earn ab EuangC' lica profeßione dehortari,vt,fcilicet, Pontifi' cios crrores ampleélatur. Etenim, vt omittan’ qua: plane inepta funt atque etiam virulenta io illa præfationefquæjfat fcio,V. C. pro fua pru-dentia facile neglcxit)cccuius fuit impudentia) Ï» ïf»#. vobis Demonftrationum Euclidis amp;nbsp;cruditif-^‘^^- fimiilliuspuluerisfcicntiamquidem concede-if^r^;^3crarum autem literarum cognitionem de-*' ' traherefin qua V. C. imprimis ita cxcellit, vt adprxclarum hoeftudium reliquos huiusæta-tis Principes exemplo fuoexcitarevideatur? Hic veró bonus, fcilicct, Theologus affirmât, facillimiim effe de fidei capitibus, deque no-ftra cum Pontificiis cótrouerfia, etiam abfque /» Sf' Theologiæ feientia, iudicarc:ac profert locum Oed.ft^. exEuangelioLucse: vbi Chriftusadmonet, vt *• per nos ipfos lites fubortas dirimamus potiùs, quâ expeftemus dum fummo iure nobifcu aga-tur:vndecolligit,facilè nosreru bumanarue-xéplis edoftos poffe de hifee cótrouerfiis ad fide pertinentibus iudicium faccre.Quo quidem argumento tantopere dcleéfatus eft, vt in fua præfatione decurtatam hâefententiam dccics, aut eo amplius, ( nempe vt paginam implcrct) ^*^:*’': decantatam rep etierit Quida»tem amp;nbsp;^»odtu-ßHm

fi/tm efl a vol/M ipfls no/i iueitcatis^ld aille Rhetorice dilatans,quint à V. C.num iura noua fi-nium regundorum defcribi,nomen antiquifsi-im familix mutari, fibi débita tributa negari in fua ditione patcretur ? Qua: quum ego legerem, mihiaudire vifus fum V. CelE exeo-demEuangcIio Luci Inc Verba vfurpantem, ^jra/ quib u s Tu rria n u m r efu tar et ; Ex ore tuo te ittdi-co, feme »etjud. Si enim qui vel noua iuraßnium regundorum defcriberet, vel nomen antiquif-fimæfamiliæ mutarct, vel tributa denegaret» non eflet ferendus:quantó minus fercndusfuie Romanus Pontifex ? qui Ecclcfiam(de qua fie aliquando Hieronymus: Non egrefla eft de fi L» Mkb: nibus fuis,hoc eft,deScripturis fanlt;âis)nô Seri-pturi facri terminis, fed humanarû Traiditio-numac fui cupidilatis finibusdefcripfit:qui non tantum noua Pontificum,Archicpifcopo-rum, Primatum, Gardinalium amp;nbsp;pleraquc e-iufmodi nomina,fcd res plane nouas,noua có-menta,nouas dominandi artes ,nouam denique Tyrannidem inucxit,pro vetere,tum doftrini turn difcipliria quam ApoftoliEcclefiæ tradi-derunt:poftrcmó,qin honorem amp;nbsp;cultum foli Deo debitum amp;nbsp;ipfam gloriam Chrifti pro-priam non dubitauit ad Ie transferre. Atque ita, J]luftrifsimcPrinceps,vcl ipfiusTurriani machina,qua inuiétifsimam veftri fortitudinis arcem tentareaufuseft, caftcllum Pontificis j^^^ij^^ Romani facile labefaftari pofsit. Nam quod^eJif, nobis obiicit veterem illam ac rancidam noui- f^^-i *.iiij.

tatis accufàtionem,nôuam certè refponfioncnl non defidetatreüm ad ineptam ciufmodi obk-Óionem plus millics iam fit à noftris refpofum, •^•4' amp;nbsp;imprimis hacprçclaraTertulliani fententia« ^^^^. Idverius eflc,quod prius:id prius,quod ab ini-tio:id ab initio,quod ab Apoftolis. Quiarc» cùm,rcpudiatis hominum commentis, folaffl Veritatem doórim Prophétie« amp;nbsp;Apoftolic2 recipiamus:non poteft fidei noftræ Confefsio videri noua,nifi quibus fcripta ipfa Prophetica amp;nbsp;Apoftoliea noua funt. Nee id tempus confiderandum eft quo fidei Confefsio exhi-i.ftt.i. betur ( quandoquidem Petrus iubct nos fem-per efle paratos ad edendam fidei ac fpeino-nr« profefsionem ) fed fola Confefsionis fi-z» £pifi. ‘^^ veritas fpedanda eft. Nec certcTurria-Z7elt;/./lt;^. nus nobis Tcrtulliani præferiptiones oppo-?• nerct,fi Tcrtullianum ipfum audiretaffirman-^Z^r *^’’’f^æ^^”™ ^*”’^ illius verba)ncmincm pofle ”“* nbsp;nbsp;’ aduerfus veritatem præferiberc : hçrefes non

tam nouitate, quam veritate cfle reuincendat: denique hoc cfle hæreticoeû proprium,vt fua» quæftiones de fob's Scripturis fiftere non pof-fint.Quum igitur Tertullianus aduerfus Valen tinum, Marcionem amp;nbsp;alios ciufmodi vetereJ harreticos præfcribit,qui amp;nbsp;Scripturas ipfas ne-gabant, amp;tradirioncs quafdam non feriptas obtrudebantfquibus hçreticis opponit fuccef-fionem Apoftolicæ dodrinæ,ab ipfis Apofto-lorum temporibus ad illa vfque tempora pro-pagatï)nouram non Ixdit, fedpotius adiuuat “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenten-

fentènnam, qui,in quæftione fidci, folisScii-pturiscontenti, traditioncs omnea repudia-mus , aliunde quam ex fcriptis Prophtticis amp;nbsp;Apoftolicis inueftas. Ac profeéló quum Pon-tifieqtoties antiquitatem ineukant, mihivi-dentur illius Gracchi perfimiles, qui quum ef-fiidiffet aerarium (inquit fummus Orator) verbis tarnen ærarium defendebat. Ifti enim verbis antiquitatem defendunt, quiveræ antiqui-tatis diuitias, hoe eft, Apoftolica: doftrina: amp;nbsp;difeiphnæ puritatem effuderunt. Sed aliam e-tiamnum aceufationem profert Turrianus: j^^^p-jj^ nempe quod in fola fint Germania,qui dodri- üelt;L(. namEuangeheam profiteantur t nee illi qui-f«^. ij. dem fatis inter fe confentientes. Nimirum condonandum eft auheo ifti Monacho, cui perftrepitum aulæ Pontificiæ »inquaRoma: verfatur, nonlicuerit audire quæ pafsim cir-cunferuntur de propagatione amp;nbsp;proceffu no-ftræ,hoc eft,Euangelicæ dodrinæ per vniuet-fum terrarum orbcm;idque tanto confenfu, vt vbicunque fint noftræ Ècclefix, Pontificium primatum (de quo noftra hæc inftituta eft diC-putatio ) vno ore,iifdcm animis, verbis ac fcriptis damnent, reiiciant, refellant, deteftentur, denique , perhorrefcant. Verumenimuero quid fibivult impurusifte calumniator, dum mutuas nobis diffentioncs obiiciens, feftucam ’ (vt ait Scriptura)quærit in allorum oculis, amp;nbsp;in p^. 15. fuis trabem non animaduertlt ? Acne mihi commemorand« fint infinit« Monachorum»

cimin moribus,tumin doânnadifcordiæ, Vquot; nus Turrianus fatis magno eft argumento» quam bcncjcilicet, Pontificij inter le confen-tiant:qui non folùm à Lombardo Scholaftico-rum magiftro defcifcit, Thomam Angelicuni doétorcra répudiât, Gratianum Dccretorum Pontificalium Amanuenfem flagellât,nouas amp;nbsp;reliquis Monachis incognitas fententias ob-trudit ( quæ omnia manifefta fient ex hac no-ftra Rcfpófionc)fed ctiam ipfe afediflentiens» perpetuis contradidionibus confliâatunadeo vtæftu difputationis modo in bac rapt’,modo in illam reieftus fentcntiä,non tam diflercre» ' quam perpétua quadam iadari tempeftate vi-Turriani dcatur. Atque vt pauca proferamus ex quibu$ ffco»tr4-de aliis omnibus iudiciö haben pofsit: nüc ait , d,lionet, jpc locum Matt.i^.non putarc ad cleâorû Ec-r^ 18 cltfiam pcrtincrc:atque id mihi gratulacur: nüc pa^.i^^. cótra,3gnofcïtmclocum illum referte ad EC' clefiam elcétorum:acproindcfuam gratulatio-Pa,r.9i. nem rcuocat.Nunc affirmât fidem Petri, fupe^ ^feq. quam dicit Ecclefiam efle ædificatam , effefi' P4.14.74 dem,qua Petrus crcdidit: nunc aÏt fidem illaW) 79.9'^-s^.^.ß'Qdoj^^j-j^jna qyjm profeiTus eft Petrus,amp; ^^’ ^‘ quamEcclefiaprofiteturamp;prçdicat.Itcm,Ec' P'«?.9i. clefiam clTc atdificatam fuperPetrum : contrai ^‘*^-n7. Petrumefrefuper Écclcfiam, amp;nbsp;Ecclefiamei^^

fub Petro.Item, Apoftolos non fuiffe à Petto ’ ”‘^^ confirmandos in fuo muncre: pAn. contra,in vno Petro fuifleautoritatem appro' B.^c bandi Pauli prædicationem. Item, elcftorun' Ecck'

Ecclefiam efleinuifibilcm: contra, eledorumPag-ts^-Ecclefiatneflevifibilcin. Item,Ecclefiam Ca-’57-tbolicameffevnum corpus vifibile, licet cius^^^' partes non fint in vno loco congregatæ : con- pàg, 315. trà,formam vnius Ecclcfiæ Catbolicæ efle, vt eftBa,fyllaba: non autem vt B, amp;nbsp;A, literæ fe-paratse. Dcniquc,nepluribusrecenfendis mo-leftusfim,aitme ncgarevllos eflein Ecclcfia fucceflbres Apoftolorum : contra, alio in loco mEfîp-. mereprehendit, quod cum ordinariisPaftori- Dedicat. bus faciam etiam Laicos(vt loquitur ) Apofto- ^'‘•^^’’^^ lorumfucceflbres: vbi non fatis fuit Turriano ‘•='‘

Sophiftam agerc,nifi fefalfarium quoquepro-deret.Dclcuit cnim quod adferipferam: «m^t« 2:, Turrian. quo loquendigencrc infebolis trito, fignifica-ƒ«(ƒ“»’*lt;. bam,nonplané,fed quodammodo amp;nbsp;aliqua ra-tione, fidèles ipfos pofle dici Apoflolorûfuc-ccflbres:nempc quatenus Apoftolicam doftri-nam retinent.Nolo etiam prætermitterc quoi ^’^j^^J. ille imprimis vrget apud veftram Cclf.ncmpc p^^.i^. nos efle miraculis deftitutos , quibus tarnen Pontificq abundant : cùm praefertim à noftris Ecclcfiis daemon es non cxpellâtur.Nos autem, quiade miraculorum dono plura fuo loco dixi-mus,hoc tantum addemus: Turrianum rerni-pfam non redavia rcputare,qui ne get à noftris Ecclefiis expeUi dæmoncs ; quandoquidem fatis confiât,in Germania , Hcluctia , Anglia amp;nbsp;multis aliis in Regnis ac Prouinciis, fimulit que puraEuangeUj prædicatio, bifee pofircmis tc-poribus, exortaefi, innumerabiles Praneifea-

norum, Dominicanorum, BenediäinoruW Carmelitarum (nöndum nati erant cacodaemd nes jfti lefuitx ) amp;nbsp;rcliquorum Monachoruni, hoc eft, immundorum fpirituum cateruas ab ' Ecclefiis Reformatis procul ciedas fuiffe. Nec vllam caufara video quamobrem Turrianuf iaäet PontiGeia miracula:ni(i forte alludat ad caquæfodales iphusapud Indos,in nouo illo terrarum orbe, edere fe gloriantur* Sed, quia lÔgû eft iter ad ilia miracula Iefuitica,ncgamus Pótificios eße vero amp;nbsp;vixsOftfiTiiiS illo dóno prae-dito$:nec alia Monachorii agnofcimusmiracu-la,quâ impuriffimç dodrinæ,amp; vitæ corruptif-fimæ monftra ac porten ta ( vt hoc Euripidæunt propterTurrianû Grçculum vfurpcmu8)«fplt;n-’, itutiffÿt^, fMfeitTDit vif», Q^o fit Vt non alioruni fantùm Monachorum,red fuam etiam Turria-nus profligatam impudentiam fuperarit,quum Tuman* Lutheri fœlicem memoriam amp;nbsp;nome cclcbcr-(olumnia rimum non fuit veritus putidinîmis calumniis tor^m» ^ anilibus fabulis apud V.C. profeindere: ore t»u^iß‘ quidem 8c calamo Turrianico digniflimis : fed inEp. indigniflimis, quæ Illuftriflimi Principis auri-lt;/elt;/»./gt;a^. bus amp;nbsp;oculis proponerentur. Arque hæfunt ao-^- rationes,hæc præclara,fcilicet, argumenta, qui-bus obfcœnus ille amp;nbsp;impüdens Monachus V. Celf.tentare voluit, vt earn auerteret ab Eua-gclica profeflîone.Quare dura rogat V.Gelf.Vt fiquiscâ ab audiendo Turriano dchortetur:ttf id in memoriam rcuocet, quod aliquâdo Gbri-

ftus dixit P€tto:Kaiiepofime,Sata»a(cpa, in re» fi velit Pontificem Petri effe fuccefforem, per me id quidem licet)certè imprudés Monacnus V.Celf.diélauit accÓmodatifTima toti’fuç Epi-ftola: Dedicatoriæ Refutationem, qua vos vni Chrifto adhærefeentes iftum fatanam procul à vobis valere iubeatis. Mihi vero Princeps lUu-ftriffime,nihil opus eft V. Celf.ad fidei ac piëta tis conftantiam cohortari: cuius exemplo non modó Principes,verumetiam plebeij homines paffimad Euangelicæ dodrinæ ftudium incé-duntur. Hoc mum nobis optandum eft :vt in hoc prasclaro pietatiscurfu, Deus Opt.Max.V. Celf. hïc diu conferuet incolumem, plis homi-nibus, turn exemplo,tum autoritäre ac fauore, aliiCque optimis rationibus,profutiiram : ac ta-dem æternæ felicitatis faciat participem.

Domin’ Celf.V. perpetuó gubernet fuo Spiri tu,amp; quib. ornauit pietatis,dolt;ftrinç,virtutifq. donis,iifdem magis magiTquc Iocupletet,ad E-uangelicïveritatis progreftum amp;nbsp;ædificatio-nem Orthodoxs: ac verè Catholicæ Ecclefiæ: quæjÇvt futurç difpntationis fummam vno ver-bo V. G .proponamus ) reicâis Pontifieüs erroribus, vno Chrifto nititur, tanquafunda-mento:vni Chrifto fubiefta eft » tanquam Ca-piti ; vnum denique Paftorem agnofcit lefum ChriftumPaftorum omnium Principem, cuius folios vocem audit, amp;nbsp;alienos omnes falfofque Paftores amp;nbsp;doftores fugit, ac proinde Roma-

num Pontificem atque eius fatellites Mons-chos ,Monachorümque nequiffimos lefuitaJ auerfatur. Ex Mufeo noftro die duqdccinia Augufti. M. D. LXXX.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Illuftrif.C.V.

YTnueai^»» Tumam ; ordinationes Prot^an-tium efféimtM.,nMllMy(S~ mere Lateoeï' ‘' nbsp;nbsp;'’ ' ‘^

Tiwtir»» aßumptum ad htfiw PropnJïtionücort-firmatiofiem: Romanum PoMtificem ejje capüt vi-ßbtle vißbtlt^ Eccleßiii Etßub eo capitecontinuât» eßedebereordmariam Eptßcoporum fucieftionem, Complexum eß eiuf 'nodi: Omnes légitima ordi-nationes nituntur ordiaaria Epißoporum fuccef-fione, fub nißbtli totim Eccleßa capite Pontißet Romano,

Q^are nullit Proteßantium ordinattones funt ^-gitimnyfedyex ratione confequentis irritatnuUat Ç^ mere Laica,

AD srp ERROR RS SOl^lf/^ matis folutionem fequentia capita ,• y^ J fuis quitqua locis tra- lt;\.’ , ;,, Elabuntur,

VT Medium affumptu à Turriano tólla-tur,docendum eft, Rom. Epifcopum n5 effe caput vifibileEcclefiç: amp;nbsp;P rim at um Rom, Pontificis non Scripturæ teftimonüs, fedhu-tnaais tantum inftituds confirmari. * ^ * a.j,

Contra: Expreffis Scripturæ locis euincendS cft,Chriftum eflevnicum Ecclcfiç caput:amp; qu* aliud f^cundarium Ecclefix vniuerfe caput co-^ituunt,eos non tatum in Theologia 4's»Jiy/«-ÿS’jVerumetiam aperte (3A«»-lt;p)i|«5*.

Locorum aliquot Scripturæ à Turriano de-prauatorum verus ac genuinusfenfus exipü Scriptura profeten dus.

Atque vt veritas dilucefcat, explican dæ funt if^atufui^, quæ læpe oeçurrunt in hac difputa-tione.

Ipfum Ecclefiæ nomen exponendum, amp;nbsp;do-cendum lt;ft,quid Ecclefia Catholica à finguli$ amp;nbsp;particulanbusEcclefiis différât.

Explicandum nomen Succefl^onis : vt lt;»/lt;gt;' wAf ab iniiï'«,amp;adumbrata ac titularis tantum fucceffio à vcralcgitimaquefucccffione difctf natur. Item fucceffio doélrinæ à fucceflione Minißeriali diftinguenda.

Propqnendæ funt variæ mutationcs, quibus Ecclefiæ flatus vifibilis eft obnoxius, amp;nbsp;ip(lt; Ecclefiæ fubftantia ab exteriori amp;nbsp;vifibili forma diftinguenda.

Quærendum) redénè dici poffit ordinarii fucceffio, quandp ordo Ecclefiæ collapfuseft*

Q^o pa^o dicendæ fint extraordinariæ vo-çationeseç,quibus ordo collapfus inftauratur.

Qujdnam dici poffit ordinariuni,quidvc cx-ff aordinarium fuiffe iniis, quiEcclefiam baC

Confirmandum eft, Epifcopum cûdcm plané effe cum Presbyter o iurediuino , adeó vt non minus Presbyceri,quàmEpifçopi lus ordinandi habcant.

Pontificiosde Ecclcfia Catholica per vni-uerfutn terrarum orbem diffufa falfo gloriari.

Ne ipfosquidetnPontificios habere ordina-riam fucceuionem, fed folum fucceffionis ft-mulachram in ordinationibus Ecclefiafticis, fiue ordinandi formam, Gue ipfius Minifterij funftionemfpeélestadeó vt Turriani Medium non modo falfum ftt, vt quod falfis principus nitatur;fed etiam ineptum,cum fit communej amp;nbsp;facile in Sophiftæ caput retorqueri poffit.

Ita euerfo Turriani Argumento, amp;nbsp;difeuffa Sophiftices nebula, fubftituenda eft vera amp;nbsp;a-perta hæc «»Tifpainj,

Omnes ordinationcs qua: legibus amp;nbsp;præfcii-ptis Apoftolicis, at que expreffo Dei verbo ni-tuntur,funtlegitimae ; At ordinationes‘quæ Gunt in Ecclcfia Reformata funt ciufmodi: Quare Ecdcfiç reformat^ ordinationcs fût le-gitimæ;amp;,ex ratione confequentis,ratæ, ver», amp;nbsp;merèEcclefiafticæ.

BI^VvM Turnanopropofitumff^ ^^fet probare Protcftantium Of' gt;nbsp;dinationes effe irritas, nullas af y mere laicas ( hæc enim funt eiu$ A. verb a) id vt efficeret in fuperio' fi difputatione, adhibuerat hoc argumentum! Eas demum efle légitimas ordinationes, quï nituntur ordinaria Epifcoporum fucceffiouf fub vifibili totius Ecclefiæ çapitePôtifiçcRO' inano. Quod cum de Proteftâtium ordinatio-nibus dici non poflet, iqdc fequi cas non el^f jegitimas.Huius autem argumenti,duæ potif-fimum erant partes: vna, de Romani Pontifi' cisprimatu:Akcra, de ordinaria Epifcoporum fucceffione. Ad vtriufque confirmationem at-tulerat duodecim locos Scripturæ, quos figü' Jatim excuOimus in eo libello , quem aduerfm eius fophifmata ante très annos edidimus.Ec*:^ autem poft trium annontm filentium,pugnam inftaurat Turrianus ,atque ex duodecim iH*^ Scripturæ locis très tantum nobis propofuit, f eliquos fcilicet, quum erit commodû, perns' quururus. In hoc igiturlibro potiftimùmagit de PÔtifice Romano, quern Petri fucceftbrem! aepfP:

ÀWTOH. SADËEL. RESPONi^ $ ac proptereà Ecclefiæ Catholicæ Paftorem,amp; ' caput effe muliis quidem verbis, nullis autem rationibus affirmât, vt fpero ex hac noftra di-fputatione fore manifeftum.Quia veto très iUi loci nibil habent cum Romano Pôtifice commune,3c ad eum,nifi per vim àc nefasjtrabi nô poffunt ( quippc quorum verus fenfus doôorû hoftrorum feriptis luculentiffimis iam pridem ante omnium oculos verfatur ) in hoc potiffi-mùm laborat T urrianus,vt veritatem inuoluat fophifticis quibufdam faUaciiiveræPbilofo-phiæ nomen ac titùlum ementitus. Hinc fit vt loge fæpiusinboclibro, quam infuperioribuà Ariftotelem appeUct, Ariftotclem identidemi inculcetj amp;nbsp;nos modo ad Phyfica, modo ad Metaphyfica Ariftotclis , nunc etiam ad eins Politicarcuocetiidque tanta animi contentio-ne,vtnoniam Apoftolicum, fedAriftoteli-cû aliquodEcclcfiæ Catholicæ caput præfice-re veile videatur. Qjm magis miror,quid huic Sophiftæ in mentem venerit, vt quotieS Atl-ftotelis meminit (meminit atitem fçpiflimè)to-ties dicat fe meum Ariftotelem citare. Atenim inmeo libeUo Ariftotelem ne nominaueram öuidem, tantum abcft(quod ifte facer e voluit, fed non potuit ) Ariftotelem inhac caufapa-tronum adoptare volucrim. Enimuerô licet Ariftotclis ingenium admirer, amp;nbsp;cos audiâ li-bentiffimè , qui Commis Ariftotelem laudibus extulerunt (vt qui mentis acie vim return ,na-tuianquc vider it, cpiiflumc orationisaureum a.iij.

c«. Je o-fbderit, qui fucrit in Philofophia propè fin* ^cad ' ^^®*^*®* ‘lui abundantia quadam ingenij præ-^itefi lib.^^^^’^^^ ’ denique qui fucrit efuxtmtuTttm, ‘^ £. 'ft-nieóntt'ni , MTioXt^KH'nfrof ) abfit tamen, abfit

Ibidem, inquam, vt Thcologicas tradationcs ex A-■^‘^- tiftotdis , vel ex vUius Philofophi penu de- ; promendas eirecenfeam,quæpotiùsvniver-bo Dei nobis infacris litcris exhibito fun^ addicenda: , quemadnwdum in difputatio-nc de verbo Dei feripto aduerfus humanas traditiones, anno fuperiore fuit à nobis £0-pioGùs cxplicatum. Quamobrem, hac qui-dem in parte , bis à Turriano peccatum eft.

Primùmdum Ariftotclem identidem citan-dö videtur quæftioncs Thcologicas ex prin-cipiisPhilofophicis veile definite, quod ne-que Theologia patitur , nee ipfa etiam ad-mittit Philolphia, qua: iubet vnumquemque adhibere eius feientiæ principia,in qua ver-fatur , potiùs, quàm ( vt Philofophicis verbis vtâr) jKiw/S«»»«» hf «»lO yf»®-. Deinde quoi veram Philofophiam in Sophifticen conuer-tit, amp;nbsp;quæ rcftè ac præclarè ab Ariftotelf difta funt, detorquet ad eorum confirmatio-

Atque vt id oftendam , quia mihi quidam dicenda erunt , quæ ad Philofophiaffl pertinent, fadurn meurn in cam partem ac-cipi

ANTON^ SADEEL* KESEONS’ ^ dpi noiim , quafi exiftimem Philofophiam cum Theologia confundendam , aut quat-ftiones Theologicas effe ad PhilofopEorum placita reuocandäs. Nam Reiigionis amp;nbsp;fidei capita ex foils Scripturis docenda* acdicen-da,difiniendaeffe credo amp;nbsp;affirma: Philofo-phiam autem , fi Scripture fubfetuiat i non negligendam: firepugnct, non audiendam, Ott^un vt( quemadmodum Tertullianus dicebat ) i-*** tafimusdifcipuli Naturae, vt Propbeti« cre-damus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Itaquequumafimo amp;nbsp;affirma noftramferi-tentiam, vtor tantùm planis Se expreffis Seri* pturae teftimonis, qux funt certiffima ac tutif-fima veritatis fundamenta; quum verodiruO ac refeUo Turriani fententiam , qua prat-fertim fopbifticis argumentis nititut , turn cogor ctlam ex verat Pbilofopbidt legibus c-ius errores Se fallacias redarguerc. Quod vt mibi in bac difputatione facereliceat, conce-di poftulo à doftiffimis Tbeologis, à quibus ipfaadeó Pbilofopbia banc petit vernam , vt fibiliceatinboc theatrumTbcoiogicum pau-lifper ingredi, Se Turrianum argutiis fopbifticis, tanquam fpinisac veptibusobfeptum, inde quafi extenta manu nudum extrabere, eiüfque futiles Sc inanes captiuntulas ante o-mnium oculos conftitucre. Atque vt id faci-' Ims impetrare poflim , fecit ipfe Turria-» nus j qui quoties Ariftotelcm, tones meun»

^ AO REPBT. TVRR. SOPWTS. Ariftotflcm apptfUauit. Mfumne igihir Ari'« ftotclem ( quandoguidem italöquitnr Tiirria-“ nut) ab hoe hofteMonacho patiar faptiuum ddef, atque è vera ï^hilofophia, feu ex fua pof-feffioHt deieélü trahi in Mönachoru caftra, vt qui luxPhdofophiæ ad hue vfque diem fuit, ft deinkepi mâcipium SophiharûMmo potiäs fua laufe'AriftotcIi maneat ,Turrianus auteln So-phifta amp;nbsp;calumniator, hoc eft, talis,qualis eft ab ömnibus habeatur.

Vtantem quæpoûea dicentur, faciles in' tfHigf{’o'ffini',anteqoam adfnguIaresTurrfa-ni t0lWöbièótiones,tum rêfpofiones accedami opiêfsÈpretHim cftfummam tonusdifputario-nis proponcre,amp; tam vocabula,quàm res ipfas diligenter excutcre, quibus intelleéfis, ea quäl pofteafequentur aut nulläm habebunt, aute-xignam diffieulratem. Quamobrem quia no* Tinrianus ëùm fententiarû pondère non pof-jfi?t;paginàrum numero obrucre voluit,ac pro-ïrtdë librum edidit prope fefqiiipedaIem,Thta ft/rnélsampullis inflatum,amp; ( vc aHquädoNa^ ziShxenus loquutus eft) magnum yp«««««, “’ «^«fiök'T'idcïrcó noshuiuS defenfionis Turria-nrc!b«i«A»m» ita confecimits,vt detraéfis conui-ti^Sitemota weinani loquacitatc, quod fuper-fmrid totum comprehefum fit tribus fyllogif-misfèqnentibus.

I. l^^r^wtd e/fforma efentiafif Ecefefa j^pt' ßofic^i idperpetuf/m eße dellet in Ecc/efa ^poßn' /ica»

Hac di^oftio Ectlefi^yVt Ecclefia Apoftoltca ha heat ApofloleSiC^ m tü 'vnum prtncipem,efl forma efenttalis Ecc/tfia Afoßolu^t

Qj^re eiufmodt dißoßtio Eccleßa i» Ecclefa ApoJtohca perpétua efe debet tamp;^ vfconfequen~ tü^ Vmtm efi caput vißbile tottue Eccleßa Ca-tholtcit gt;nbsp;nempe Pontifex Romanies Petri fucctf~

Qi^reEcclefia Catholicavnum caput vißbile habeat necefe èfi'y nempe Romanum Pontifieem Petrifuciefiorem. ■

J. Confiituto ßue pofitofine Ecclefie,ea ejua ad illumfnem refer untur^eße cjuoejue neeeße efi.

Sanblorum confummatio efifints Eccleßa con~ ftitutus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Oj^repofitaconfummationefanclorum^ea ejua adfan^lorumconßummationem referutury eßeejuo^ que neeeßumefi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’

Porr'o, haefunt ijua ad fancier um confumma~ tionem rtferùntuif.s 'Apofioliy Propheta, Euange^ lifityPafiores amp;nbsp;DoEhcres-,qui omner (unt-, (äquot; ma~ nent in fuceeßoribus futSt ^ inter Apofiolosvuusj^ fuperquem perpétua-adifcatur Eccleßa vfque ad cnnßummationem^anllorumt cuifingulariter data funt claues rignt cvlorum : ^ qui fin^ularitérin-hetur pafcere omnes cues Chrißi : ü' autim efi: Petrus manens in fuceeßore fua Pontifici Romano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

ECce tibi eorum omnium fummaquç Tdr-rianuspropofuit,in quibus nullumpfo-pè verbum eft, in quo non fubfit aliquidfal-lacix, amp;nbsp;captionis. Itaque ne rudioribu» imponant, fubiiciam aliquot obfcruationes» quarum ope atque dudu , quiuis facile pof- i ut tres illos fuperiores fyllogifmos redar- ' guère.

Ad diflbluendum primum /yllogdfmuni quatuor nobisintelligenda funt:Primùmjquid fit forma cfTcntialis, fie an exterior difpodtio poffit elfe forma eflcntialis.

Secundum «quid fit Ecclefia Apoftoiica,amp; quænamfuerit exterior difpofitio, amp;nbsp;formi Écclefiæ Chriftianæ temporibus Apoftolo-rum.

Tertium « an ilia exterior difpofitio amp;nbsp;forma Ecclefiæ Apoftolicæ remanferit.

Atque,vt de primo agamUsj forma effentia-lis ea dicitur,quç dat elfe rei, per quam res ve-rc cognofci poteft,quæ eft ri « «gt; «»«, « amp;nbsp;(vt ita loquamur) rei quidditas: denique qua fublatagt; remipfam tolli neceffeeft. Q^muis auteffl fubftantiæ verè ac propriè effe dicantur, tarnen ipfa quoquc accidentia fuo modo dicun* tur encjquatenus in fubicftis exiftunt. Ex quit fit,vt non tantum in fiibftatiis, verumetiam in acciderftibus forma effentiaEs poffit quodam-modo

ANTON. SATIEKL. RESPONS. ÎI modo confiderari-.ita tarnen vt fubftantiarum forma effentialis fit interior, amp;nbsp;mentis oculis pcrfpiciatur.Accidentium autem quorundam forma fit eiufmodi, vt quanuis fignificct ipfo-rum accidentium effentiam , non alia tarnen, quam exterior amp;nbsp;vifibilis effe poffit. Exempli caufa, homo, fubftantia eft, itaque bo-minis forma effentialis non eft exterior, nempe vd magnitudo,vcl albedo, vel ipfa vultus, atque oris compofitio •. fed interior, nempe anima, qua: fi abut, homo effe définit, licet ad aliquod tempus exterior ilia forma poffit aliquatenus rentanere , noniaminbo-mine,fedin«adauere. At in fuperioribus Illis Accidentibus forma effentialis exterior eft , adeóque ilia ipfa accidentia nibil aliud funt, quam forma exterior, quemadmodum perfpicuè tradunt Philofopbi : vt quilimen dicit ( hoc enim vtitur cxemplo Turrianus) non certam fubftantiam defignat, fed figni-ficat Accidens, hoc eft, certam formam amp;nbsp;difpofitionem in fubiefto aliquo. Quibus in-telleâis , facile eft cognofcere formam ef-fentialem Ecclcfiæ non effe ex rebus externis roetiendam,fiue dcEcclcfia Ifraelitica, fine de Chriftiana loquaris, nam vna eft eademque Ecclefia,quantum attinct ad formam effentia-lem.

At olim didam fuiffe ifraelnicam, nunc autem dici Chriftianam Accidentia funt Ec-clefi3c,non ipfvusEcclefix effentia. Ex quo

n AD RKPET. TVRR. SOPHIS, efficitur earn,qui dicit exteriore Eeelefiæ for-mam efTe formam eflentiakm Eccl fix,période loqui,ac fi dicerct lime vcl ianuam lire fortham eflentialcm ligni autlapidis, autalicuius eiufmodi matcriæ.Atque hæc eft præclara Tur fiani Philofophia, qui totics Ariftotclem in-culcauit: is enim formam cftentialcm Ecclefo Chriftianæexteriorem efle opinatur, nosio-teriorem efte credimus.

Secundo videndum eft quo fenfu dicaturEC' elefia Apoftolica.Licct enim hoc nomen non extet ill facris litcris, tame aliquotics à veteri-bus vfurpatur,nec tarnen femper eodem fenfu-Nam Ecclcfia Apoftolicaapud veteres aliqua-do fignificat Ecclefiam Chriftianam, qua: ni-titur Apoftolorum dolt;ftrina:amp; ita loqui folent Patres in vetuftiffimis lymbolis, cum dicuntfe

credcrcEdclcfiam Catholicam Apoftolicani, J ‘ ac videntur id cum locum rcfpcxifl;,vbi Apo-f/het.i. ftolus dicit fidèles eflefuperftruftos fuptrftn (famentiim Apoftolorum,amp; Ad.z.Erant pO durantesirt doftrina Apofiolorum, nos Eccle

fiam Chriftianam vulgo dicimus : Turrianus autem renouatam inufitatOjnecfatis apto vo-cabulo. Dicunturctiam numéro mukitudinis Eeelefiæ Apoftolicæ, in quibus Apoftoli do-cucrunt,amp; quæ doftrinam ab eis traditam fer-l^efrifi. uarunt:fonantcs Apoftolorum voccm,(inquit timt. ycrtullianus) amp;nbsp;repræfentantes facicm vniuf-cuiufque. Item, qu:èab illis propagatæ funt V-nitatc doftri næ.T ot ac tantx Eeelefiæ,inquit, Vi»

vna eft illaab Apoftolis prima, ex qua omnes: ibidem, fic omnes primç amp;nbsp;omnes Apoftolicac dum v-nam omnes probant vnitatem. Item: vnde extraneï amp;nbsp;mimici Apoftolis amp;nbsp;hærctici » nifi ex diuerfitate doétrinaï,quam vnufquifque de fuo arbitrio aduerfus Apoftolos aut protulit, aut recepit? lllic igitur amp;nbsp;Scripturarum amp;nbsp;expofi-tionum adulteratio deputanda eft, vbi diuerfi-tasinuenitur dodrin«. Inhacautem figni-ficatione, quæ dodrinam ac fidem refpicit, formaeffentialis Ecclefiæ Apoftolicæ non exterior eft, fed interior. Nam quemadmodura

, fub vetere Teftamento fideles cxProphetica dodrina crediderunt in Chriftum fuo tempore exhibendum : ita fub nouo Teftamento fideles ex Apoftolica dodrina credunt in Chriftum fuo tempore exhibitum. Quare idem eft: Çhriftus,cadê dodrina,eadem fides, fi fpedes eflentiam : temporum autem amp;nbsp;difpofitionis varictas,amp; reliqua eiufmodi accidetia,formai» effentialem Ecclefiae non mutarunt : quo fit vt Paulus dicat,Euangelium fuiffe promiffum in ßom.i. lege amp;nbsp;Prophetis , amp;nbsp;alibi profitetur fc nihil riz alibi dixifte extra ea quæ Mofes ,amp; Prophctæ futura prædixerunt. Præclarè igitur Auguftinuso-^quot;^f“^' mnes,inquit, qui ab initio feculifucrunt iufti, ’ ’ caput Chriftum habent.Illum enim venturum clTe crediderunt, quem nos veniffe iam credi-mus,amp; in eins fide amp;nbsp;ipfi nati funt. In cuius amp;nbsp;nos , vt amp;nbsp;effet ipfe totius caput ciuitatis Hierufalem omnibus connumeratis fidclibüs

ab Initio vfque in finem. H«c ille,quibus ex-Q^ffl-^ preffitquod aliquando dixerat luftinuïMar-JieJ^.ioi. tyr, legem efle Eiiangcliiim prænuntiatum amp;nbsp;viciflim Euangclium efle legem compk-tam.

Alio etiam modo EccleGa Apoftolica apiiJ Veteres pro eo ftatu Ecclefiç,qui fuit Apofto-iorum temporibus:vt nos vulgb primitiuani Ecclefiam dicimus. Atque itarton fignifica-turquid fit Ecclefia, fed qualis fuerit,acpro' inde non agitur deeflentiali, fed decxtcriofi forma Ecclcfiæ. Exempli gratia:fiquisrefci' revelit qualis fucrit Ecclefia Chrilliana pri-fcis illis Apoftolorum temporibus , collige' ex fcriptis Apoftolicis ea omnia qua: ad Ü-lam rem facere videbuntur,pra:fcrtim ex libto Luca:,de Aäis Apoftolicis. Addc hunc Pau-Afhts.^. lilocum, Dedit alios quidem Apoftolos,amp; alios Prophetas, alios Eua ngeliftas, alios Pî' ftores amp;nbsp;Dodores. Et alio in loco , Ali-t.Connt.os conftituit Deus in Ecclefia, primum A-poftolos, deinde Prophetas, tertio Dodo-res : Deinde poteftates, deinde dona fana-tionum,opitulationes,gubernationes, genera linguarum amp;c. hæc igitur omnia fignificant non ipfam effentiam Ecclefiæ Chriftianæ: fed modum , rationem, amp;nbsp;ipfa inftrumenta primum adhibita ad Chriftianam Ecclefiam eolligendam: adde etiam charifmata extraor-dinaria,amp;prçftantiftima illa donorü ornamen ta,quibus turn oportuit Ecclefiam cxcellere,vt

Gentes in earn cooptarentur. Qnæ cumiu fint facile cuinis perfpicuum effe poteft,quam Turrianus dum vult alios faUereJoge ipCe fal-latur , vi qui exiftimet ill am externam for-tnam,amp; eumftatum Ecclifiç,qui fuitApofto-lorurn temporibus,effe formam cffentiale Ec-defiæ Chriftianæ.Nam fi ita effet, quandoqui-dem forma cffcntiahs eft ipfa rei quidditas, fc-qucret8r,fi quis ita rogaret, Quid eft Ecclefia CEriftianaîita refpondendum effe: Sunt Apo^-ftoli,Prophetæ,Euangeliftæ,Paftores,Doâ;o-tes, poteftates, dona fanationum,genera linguarum , amp;c. Quod quam abfurdum fit,pu-to velipfumTurrianumiam agnofcere. Nee enim Ecclefia in folis Doftoribus confi-ftit.

Tertio, quaerendum cft an ilia ipfa exterior forma, quç luxit in Ecclcfiæ Cbriftianæ pri-motdiis, femper retnanferit, quemadmodum Turrianus exiftimat, ejo fcilicct argumento dudus, quód eiufmodi difpofitio Ecclcfiæ Cbriftianæ fueritipfius forma effentialis: at id quam falfum fit,pauló ante demonftrauimus. Quare cumipfa ratio,tum vfus amp;nbsp;expetientia, fatis docuit initia Euangelicæ prædicationis snulta eximia amp;nbsp;fingularia babere debuiffe, vt itacoramodiùsEcclefiæ Cbriftianæ fundamé-taiacercntur;quibus eóftitutis, turn aliam for-mam exteriorem Ecclefiæ Cubfequutam effe. Namvt taceam quæ ftatutafunt ab Apoftolis vt infirmitati ludæorum inferubent, qua; iatti

priJem obfülcucrunt,ccrtè paulatim ipfi ApO' Jtoliè viuis fublati funt,neque diii remanferunt £uang.liRæ,amp; ipra propnetiæ, linguarum amp;nbsp;miraculorum dona, qualia fucrunt primis üb’ temponbus in Ecclcfia , paulo pok efledefn’' runt. Manferunt aliquandiu veri Partoresamp; Doétores ; fed ( fâtenduin eft cnim)poft Apo-ftolorum mortem ,tanqnam fub occafumcU-riftimorum fyderuni,difEjfæ funt vinbræ, quï paulatim ita creucrunt,longè laréque difperffi vt tandem vniuerfus propè terrarum orbisin Pontifieüs crroribus,tanquam craffiffima no-âe multos annos verfatus fit,doncc hifce pO' ftremis temporibus reduâa Euâgelij lucceb' riffima Ecclefiæ quoque facies loge pulchriolt; apparuit. Sed quia poftremum hoc difpli' eet Turriano ( eft enim eorum hmilis, qui di-cuntur in Euangelio potiùs tenebras dilexilTc) quam lucem, eo qubd eorum opera funt miah) ideireb fibi pcrfuadct illam ipfam forma exte-riorem Ecclefiæ, quæ fuit Apoftolorum temporibus, fempcr remanfifle,atque etiam hodk mincro in Ecciefia Romana : amp;nbsp;exiftimat fci-licet Pótificem,Cardinales, presbyteros, Cardinales diaconos , Patriarebas, Primates, Ai-chiepifcopos, Chorepilcopos, Parochos, Ar-l»an.i. chidiaconos, Diaconos, minutos Presbyteros

amp; facrificulos ( vah piget reliquos commemo-rare)illos,inquam,omnes Turrianus exiftimat effe Apoftolos, Prophetas, Euangclij Paftores amp;nbsp;Poftores. Nimirum fimilker faciens,vt fi quis

ANTON. SADEEL. RESPONS. I7 quisnofte intempefta amp;nbsp;obfcuriffima vocife-raas affirmaretfe Solem meridianum fuis ocu-Us intueri, cuiufmodi hominibus pharmaco potius,quam difputatione opus cft.Nam vtjn-quitiUe,Ti(T«» 5 •Aty;j«{ïlt;*lt;n5, quainfententiam in -• nosalicubiconieftam» fibiTurrianus feruarc amp;nbsp;accommodate deb uit.

Quarto,quandoquidem conftat cxfuperio-ribus , exteriorem Ecclefiæ formam tempori-busApoftolicis multa fingulariababuiffe,protêt certas iHorum temporü circunftantias,quas quidcm poftea defierunt: ipfa return natura ita poftulante;qu^ri poteft an ilia forma exterior, . quam Apoftoli fuis fcriptis, tanquam Ecclefiæ ordinariam inftituerunt ( amp;nbsp;quæ nihil habet cumPontificiis erroribus commune ) fit etiam mutationi obnoxia-.an veto ita fit Ecclefiæ ne-ceffaria,vt ab ea diuclli null o modo pofTit.Hoc autem facile poteft defmiri ; primum veteris IfraclitarumÈccleGæ txcmplo,in quaCircun-eihonisvfusper annos quadraginta fuit intcr-ruptus, templumElicrofolymitanum fubido-lolattis regibus ahquando claufum, atque e-tiam idololatria poUutum, denique tem-plo e-xufto., amp;nbsp;populo apud Babylonios cxulate,no-tum cft viélimas,facrlficia,oblationes,amp; estera eiufmodi, quæ ad cultum Dei legalem perti-nebant,effe defiiffe , donee poft annos feptua-ginta populusex captiuitate r ediit.Quare cum ÉcclcGa ifvaeUtlca, amp;nbsp;EcclcGa Chriftiana Gt vn a numero, amp;nbsp;111a non fuerit ad exteriorem

formam quantumuis licet ordinariam alligaiH ’^n.'^o. dam.Deinde cü ipfi Apoftoli farpe multa prS-zT^^'^ ^*’^'^^’”’' ‘^^ '^^’■quot;s Ecclcfiæ Chriftianæ muta-f-Tim^. tionibus, amp;nbsp;canon poffint intelligi deipfius ^■Thef.2.. Ecclcfiac efTentia, quippe quam certum eftfir-lt;?■*• miffimä permanerc(pcrtinet enim ad Elcâoî» vt patebit exhac difputatioqe ) relinquiturvt accipjamus ciufmodi mutationesdeexteriore Ecclcfiæ forma. Poftremó ipfa loquitur expe-riétia, fi temporum ac rcrum diffimilitudincin confidcremus. Nam in fcriptis Apoftolicis nb hil reperics de Archiepifcopis, de Primatibus» deCardinalibus ( dequibuspaulóantè) nihil de fiimmo aliquo Pontifice, qui in omnes Ec-clefias imperium habeat, nihil de Monacho-nim catcruis iampridem natis, quotidie naP centibus, amp;nbsp;( nifi Deus malum hoc auertatji-dentidem nafcituris.

Exquibus omnibus perfpicuum eft Ecclc-fiam ad nullam exteriotem formam , qiiæcun-que tandem illa fit, aftringenda ita c/re,vt plane negetur effe Ecclcfia, quoties forma illa nó extabit, qua de re fufiùs tradauimus inlocis Script.ordine 9,amp; lo.

lam cxcutio primum Syllogifmum,collelt;3u ex Turriani dirputationc;Maior propofitio ha betinfidiasin vocabulo Ecclcfiæ Apoftolicas: nam Apoftolicæ nomine,intclligit cam difpo-fitionem exteriorem,qux primum apparuitin Ecclcfia Chrifi:iana,amp; cum ca difpofitio fitac-eidens,(vt diximus)non poteft efle forma clTcn tiahs

ANTON. SADEFL. RESPONS. I9 daUsEcclcfiç Chnftianæ.Itaq.Turrianus no-uo modo,amp; Philofophis incognito, mifcet amp;nbsp;cófundit forma effentialé rei cü forma cxtcrio re accidétis in re ipfa;vt,fiquis limë ita definiat, Ltmen efi lig_num ficßtfim, exiftimet fe formam effentialcmligni propofuiffe, cum tantum ex-teriotem formam propofucrit.

Minor propofitio in multis peccat. Primus error, quod formam illam exteriorem Eccle-fï , quæ fuit Apoftolorum temporibus, cum multis de caufisexiraordinaria fuerit, exiftimet fuifle ordinariam.Secüdus error,quod pu-tct exteriorem formam ordinariam effe forma effcntialcmEccleGæ.Tertius error, quod loco formæilliusexterioris, quæ fuit Apoftolorum temporibus,nouâille formam fupponit, cùm nobis profertfuumPontiflcem Romanu, fuis Cardinalibus, Arebiepifeopis, amp;nbsp;rcliquis eiuf-modicobortibus feptumindique Slt;. munitû, ^titafcilicet,nobis formamEccleGæ Apofto-bcæ repræfentet. Ira igitur euerGs duabus præ-mifbs propofuionibus fua fpôte ruit Comple-xio,ncquevim vil am habet illud conlequens, turnde capite viGbilitotius EcclcGæ ,tum de ipfoPontificcRomano.lamadfecundum fyl-logifmum progcediamur.

Secundi SyllogiÇini folutio, ÄD folutionem fecundi Syllogifmi fcqtie tia nobis erunt conGderanda.

Primùm:an eadem fit analogia in Theolo-gicis, atque in rebus Phyficis ik naturalibus. . Secundum:quo fenfu nomen Ecclefi± Ca-tholicæ à Vetcribus vfurpatum fit.

Sextum : an caput Ecclefia: Catholica: vifi-bile dici poffit, amp;nbsp;fatifne redè ac Theologies homo dicaturcaput Ecclefiæ Dei.

Primùm igitur vidcamus quatenus analo-^ia à rebus naturalibus deduâa valere debeit in tradationibus Theologicis.Cùm enimSctl ptura foleat res diuinas verbis humanis propo-nerc,diligenter cauendum efle monuit AugU-ilinus,nefigna pro rebus accipiamus, quâmi-ferrimam fcruitutem elfe dixit,quandoquidem (inquit Chryfoflomus ) in rerû diuinaruni fer-in one, verba funt rebusinferiora.Ex quo fit,vt ca argumenta,quæ nituntur analogia rerû na-turalium , nifi certis quoquc cxprchifqucScri-pturælocis fuleiantur, nullum in Theologie locum habere debeât, ne res humanas cum di-uinis exæquare videamur. Atque,vt in rc pra:-fentem veniamus, Scriprui a fæpe vocat Ecclefia,corpus, non fignificatione naturali amp;nbsp;propria,fed metaphorica: nempe propter quâdani analogiam. Sed quænam fit hæc analogia eX çadeni

ANTON. SaDEEL. RESPONS. it eademScriptura difcendum eft, neque in ana-logia PhyGea fubGftedum.Quarc prætermiffis illis,quæ no font huius inftituti,poffumThco-logicè concludere, quandoquidé EcclcGa vo-catur corpus, neceffe efle vt EcclcGa corpus a-liquod habeat. Vnde id cfficio? num ex PhyG-ca analogia tantum ? Minime : fed ex ilia ipfa Seriptura,qui non folùm dicitEcclcGam effe corpus, verumetiâ add it, Effe corpus Cbrifti, amp;vici{rim,Chriftum effe caput huius corporis. Quarc cum Gt relatio inter caput amp;nbsp;corpus, amp;nbsp;fp^fÇ-t-Scriptura doccat Chriftii effe caputhuius cor- ^J^^^'^ poris,nempeEccleftæjCcrtèquicomminifci- j^ “ tur alios tetminos huius relationis, prêter eos qui ponuntur in Scriptura, cum afhrmo extra Theologiam vagari, amp;nbsp;effe i^fx^js», impium, blafphemum.Et quemadmodum Gquisroget, quodnam Gt corpus Chrifti,quatcnus Chriftus eft caput,nihil aliud refpodcre poffis,quam Ec cleGam: ita Gquis roget quodnam Gt caput Ec-tleGç,nullum aliud exThcologia proferre po-teris,quam Chriftum ipfum.ld ftatuit Scriptura, fuadet ratio, didat ipfe verusdiffered! modus : denique id vident omnes amp;nbsp;agnofeunt prætfcr Romanum PontiGcem,amp;Ronaani P6-tiftcis affcntatores,qui font illius corpus,amp; ilk viciffun corum caput: adeo vt iam mirum noh Gtcxcapiteamp; corporis analogia,ft Pontifex fuos illos affentatores alat amp;nbsp;fonçât ,vt vicifftm abillisfoftentctur.ltaque non puduitTurria-num omittcre planam ac dilucidam Scripturz b/fo.

fententiam de capite Ecclcliæ,vt aliam nouaiR amp;nbsp;commentitiam obtruderct. SednosAugu-^'P’fi- 57-ftinmp potiusaudiamusde capite EccleCtæ,3^ verbo Dciita diHcTcntem : Congregantur fidèles in vnum corpus,induit,cuius vnum caput eft Chriftus. Tafts congreg^tio ædificatioefi templi Dei, talem congregationem non gene-ratio carnalis, fed regeneratio fpiritualis facit' At Turrianus vrget Phyficam analogiam,per-inde ac fi de crafto quodam amp;nbsp;phyfico corpore Ioqucrctur:quod quam inepte faciat,pauciS demonftrandum eft. ScriptUra cumagit dear-, étiffimailla coniunélionc, quæ Ecclcfiæcnm Chrifto intercedit, varias adhibet fimilitudi-nes ad myfterium illud expIicandum.Ea: petu-tur à vitc,ab fnfitionc,a coniugio,ab ædificioi à'corpore , à grege , amp;nbsp;fiquæ funt confimi-Ics. In quibus omnibus diligenter animaduer-tendum eft,nc ex fingularum fimilitudinuni analogia extra Scripture terminos ratioci-nemur.

Atqiievt de corporis fimilitudine agarnus, Ecclefia modó comparatur cum Toco quanti-tatiscontinuæ,vt quum dicitur corpus Ghriftiï modó çumToto quantitatis difcreta;,vt quuni 7o.ro. vocatur, grex, cuius Chriftus eft verus Paffor.

Hicmirum quidfaciat Turrianus cum fuaa-nalogia phyfica. Nam illud vehementer répugnât idem Totum cfte fimul continuum amp;nbsp;di-Icretum. Nimirum fpeftandæ funt vniufeuiuf-que finplitudinis circunftantiar, amp;nbsp;analogia no»

creduntChriftum non taniùm effecaputto-liusEcdeGæ, fed etiam buias amp;nbsp;illius particu-larisEcdefiæ, videlicet Eledtorura , quifunt in bac vel in 111a Eccleba : adeóque buius amp;nbsp;11-liuselcôi. Gbrlftuseft omnis viri caputjin-quit Paulus. Nee obftat quod Cbriftus intcr-t Cor. ii risnobifeum non verfetur, neque iam fit nobis vifibilis. Nee enim proptcrea abEcclefia fcparatur,cbm eiusMaieftas (inquit Augufti-^“^ ^•’^' nus)vbiquc diftufa fit;amp; alibi, Membra Gbri- ‘’”' ftibicfunt,caputfurfum,inquitj afeenditur ad caput,defeenditur ad membra, 8lt;c.Non enim agimus de Pbyfico,fcd de Myfticocorpore: quemadmodum Veteres loquuti funt i quod vel folum vocabulum debuit Turrianum ab bac argumétatione enocarc. Nam fi myfticum eftcorpus, non igitur cenfendum cxanalogia naiuralis corporis ; amp;nbsp;rurfus, qui myfticum di-xerunt,certc inulfibile corpus fignificare vo-lucrunt.Non igitur pugnat inTbeologiacorporis vifibilisinulfibile effe caput, vt viciffim non pugnat vifibilis capitis corpus nondum videri,vt alicubi docult Auguftinus bisver-bis. Quod eft caput? Ipfc Cbriftus. Corpus quod eftïlpfaEcclefia. Videbant ergo difei- ^^ ^^^j, pull caput, amp;nbsp;corpus non videbant. Poftre- ^poj}. mb , fi valerct boc argumentum analog! .Ser-ij. ^um, fequeretur vifibilis corporis caput non b.ill).

24 AD REPET. TVER. SOPHIS. pofleeflc inuifibile, ac propterea Chriftum» punten us nobis eft inuifibilis, non effecaput piorum, quädiu funtin terris (tunc cnimfunt vifibiles)quod abfit vt vel cogitemus. Quart fi debemus ex rerum naturalium analogia , duct Scriptura, argumcntari, itadicamus.Qucniad-modum naturafe corpus no habet duo capita» vnum vifibile,amp;aIteruminuifibile:itaEcckiia quæ habet vnum caput, nobis quidem nue in-ui/ibile,fed tarnen prçfens potentiâ amp;nbsp;virtute, nempeChriftum, nonpotcft habere altcru® illud caput vifibile,de quo iam pridem difputat Turrianus.Atque hçc quidem de co,quod pri-mùm conlidcrandum efte diximus.

Secundo videamus,quo fenfu nomen Eccle-fiæ Catholicæ vfurpetur. Ac primùm conftat vocabulum Catho/icæ non extare in facrisli' teris , in quibustota Ecclcfia fignificarifolet nomine Ecclefiæ fimpliciter. Scd Veteres nomen illud introduxcrunt,amp; per EedefiamCa-tholicam fignificarunt vniuerfam elcdoruin Eççlefiam,quçccepit ab initio müdi, amp;abfol-uetur dieillo,quum Chriftus veniet viuosaC mortuos iudicaturus. Sic in Symbolo Apofto-lorfl,Crcdo fandam Ecclefiâ Catholicâ,deinde, Sädorü cömunionéamp;c.EtinSymboloNi-cæno: vnâ fanda,Catholicâ amp;nbsp;Apoftolicâ Ec-clcfiâ:Quu fandâ dkit, amp;nbsp;quæ nô poffit à fan-dorum commuriione fcparari,neccflariô Ek-dorum Ecclefiam fignificat:amp; videtur Patres illi ad locum ilium Apoftolicum alluderevo-luiflè

ANTON. SADEEL. RESPONS. 1$ luiffcdeHierufalem quæ furfum eft,amp; quæ eft mater omnium n oft rum, inquit Paulus. Hoc^*^’*’ auté veteres fenfiflc, manifeftum fit cxfcquen-tibus.Expedamus indicé viuorü amp;nbsp;mortuorü, ^^^’°* inquit Auguftinus,h.e.caputEcclefix. Corpus huius capitisEcclcfia cft,nó quæ hoc loco eft» fed quæ hoc loco amp;nbsp;per toium orhem terrarû: nee ilia quæ hoc tempore,fed ah ipfo Abcl,vC-que ad eos qui nafeituri funt vfque in finem, amp;nbsp;credituri in Chriftum, totus populus Sado-rum ad vnam ciuitatem pertinentium ; quæ ci-uitas corpus eft Chrifti, cui caput eft Chriftus.

Idem. Ecclcfia eft populus Dei per omnes gé- ^■^'2^. tes,quod eft corpus eius, adiundis amp;nbsp;annume-ratis omnibus Sadis,qui etiara ante eius aduc-tû in hoc fcculo vixcrunt.ldem.CccleftisHie- ^j^.^ rufalem ciuesfunt omnes fandificaii homines, nbsp;nbsp;i

qui fuerunt,qui funt,amp; futuri funt. Idem. Ipfa ^ .^ ^^ eft Ecclcfia, quæ intra fagenaDominicam cu aliispifeibusnatat ,a quitus corde femper amp;nbsp;moribusfeparatur,atquc difcedit, vt exhibea-turviro fuo gloriofa,non habens maculam nc-querugam.

Cyprianusautem ,Etfifuperba,inquit, amp;nbsp;£U,.;^, cócumax multitudo obaudire nolentiü difee-fp,9. dat,Ecclefia tarnen aChrifto non reccdit.ldê. Domine ad quem ibimus? verba vitæ æternæ babes,amp;c.SighificansEcclefiam quæ in Chri- ■^**’-’-ftumcredat,8£ quçfemelid,quod cognoucrit, ^^’^ teneat, nunquam ab eo omnino difcedere , amp;nbsp;cos effeEcclefiam,quiin domo Dei permanét.

i6 AJ) REPET. TVRR. SOPHIS» Plantationem verô plantatam à Deo patré non efre,quos videmus, non frumcnti ftabili-tate folidarij fed tanquam paleas diOipantis inimici fpiritu ventilari : de quitus loannesin Epiftola fua dicit. Ex nobis exierunr « fed non fuerunt ex nobis:Si enim fuiflent ex nobisjma-

fiflent vtique nobifcum.Idem. Adulterari non De unit, poteft fponlà Chrifti, irtCorrupta eft amp;pudi-^quot;^f- nbsp;dica, vnam domum nouit ,vnius cubiculi fan- : âitatcmcafto pudore cuftodit: hæcnosDt° feruat, hæc filios rcgno, quos generauit, af lignât.

inrob. ^’^ porrô Hicronymus:Ecclefia,inquit,quï c.ie. cft fandorum omnium congrcgatio,pro çter-

na libi in Domino Habilitate,columna,amp;fun' ^d Gero damentum diciturveritatis. Idem. Eccldiaeft parens omnium Chriftianorum. Et alibi :EC' clefia Catholica'vetcris amp;nbsp;noui Teftamcntii vnam aflent prouidentiam, nee diftinguit'i' tempore quos conditione fociauit. Omnesæ--dificati fumusfuper fundamentum ApoftolO' rum amp;nbsp;Prophetarum,amp;c.

Hue fpedant hæc verba Chryfoftomi J' Ecele(ia:0(culetur me,inquit, ofculo orisfui' Defponfata fum cœlefti fponfo perlegemä^ Prophetas,amp;c. Ecclefia alteri viro non miHC' tur : Chriftum defiderat, Chriftum expeftat. deliderio eius commori cupit,amp;c.

ad Denique in candem fententiam Ambrofm’ ^ ‘'^'^' (nemihi fint amncscommemorandi)Onincni Ecclcfiam dices Apoftolus,fummatini,inquift totu®

ANTON. SADTEL. RESPONS. ly totum comprehédit quod in cœlo eft amp;nbsp;in terra, vt in nouum hominem membra eius efficiâ-tur,dum confitcntur hunc efle per quern fadi à Dco funt.Subiiciuntur cnim illi quafi capiti membra, ex quo trahantorigincm, vt omnia in omnibus adimplcat.Idem: Ecclcfia eft mater omnium viuentium, domus fpiritualis, ci-uttas quxviuct inaetemum , quia mori ne-fcit.

Ex quibus omnibus amp;nbsp;plcnfque lociscon-fimilibus,manifcftum eft Veteres nomine Ec-defiæ Catholicæ gueUexifl'e omnium Eledo-rumcongregationem , tandem aliquandodic nouiftimo abfoluendam , adeo vtexipforum V etcrum fententia Ecclefiam Cathoheam ita definirepoffimus,Vt fit muliitudo omniumE-ledorum Dei,qui funt,qui fuerunt,amp; qui futu-rifuntnouiffimodie plane congreganda.Nce verb fumnefeius,alias etia figniRcationcs hüt’ nqminis aliquotics apud Veteres occurrere: {namaliquado per Ecclefiam Catbolicam,in-teUigunt omnes-Ecdefias ortbodoxas,per v-niuerfum terrarum orbem difpcrfas,aliquando ’ hanc vel illam Ecclefiam ortodoxam •. fæpe e-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiam fingulos homines ortbodoxos Catholi

cos appellant, denique Concilia Oecumcni-' ca fibi nomen Ecdefix Catholics tribuere ’ lok ntl fed dia fuperior figniRcatio eft propria ,amp; cum Scriptura conueniens,vt parce * exiisqusante dida font. At Tutrianns,vt ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5: reliqui Pontifieq , nomine Ecdefix Ca-

tholicæ fignificat omnes illas Ecclefias, qu^ Romani Pontificis iugo fubiedæ funt: ex quj' bus, miro quodam modo congregatis, effic^ vnum corpus vifibile, quod vni capiti vifibib nempe Rom.Pontifici fubiaceat.Arque ita ei-dudit ab Ecclefia Catholica, omnes Ecclefias Chrifti nomen profitentes, quotquotfuntrC' liquæ,tum in Afia,tum in Afric3(nâ iHç.Ro®' Pontif.non agnolcunt)itcmque omnes Ecclc-fias Euangelicam reformationem amplexas,ac iam per totâ Europam « fummo Dei benefit? longe latcquepropagatas,4juæ Rom. Pontit tyrannidem,corde,ore,amp; feriptisjquantumi” ipfis cft, deteftantur. Atque base de nomina Ecclefiæ Catholicæ.

Iam hoctertiumnobis expediendû eftj^uO' nam paéto EcclcGa wßMü, itemque i»u^lgt;f' /ü dici poffit. Pios omnes, ex quibus confiât Ecclefia, quandiu in terris rerfanturjclTi’ vifi-biles qui ncgarct,ille non mentis folùm,fed^' tiam corporis oculis captus elTevideretur.Quû fit vt frigeât ioci Turriani,quos tantopereca-uillator ille in fuis libris affedauit, de fpiritib carnem amp;nbsp;ofla nonbabentibus,itcmquedebis verbis apud Lucam:Vocem quidem audientesi neminem autem videntes.Pios enim amp;nbsp;elcâos efle afpeâabiles, quatenus homines funtrdu® nobis probat Turrianus, vtitur in re nódubiJ teftibus non neceffariis. Verùm enimueroEc-defiatn Dei definite ac metiri humanis fenfi' bus,S: in came atque offibus hærerc,chirurg«

ANTON. SADEEL. RESPONS. iÿ eftagerc,non Theologum. Nos igiturtotam ipfamEcdefiam Dei,qua: eft corpus amp;nbsp;fponfa Chritti quæ in Symbolo Catholica dicitur,amp; quam Paulus dixit omnium noftrum effe matrem, decorum Ecclefiam effe ex verb« Dei ftatuimus,ac propterea inuifibilcmiquæ quidé comprebenditeleélosomnes,qui fucrunt,qui funt,amp; qui futuri funt vfque ad confummatio- ♦ nemfeculi.Neque beatos illos fpiritus,qui iam recepti funt in ccelcftem quietem,ab Ecclefia Catnolica feparamus (quod Turnanus facit contra ipfaTbeologiæ rudimenta)fed Eledos omnes affirmamus,fiue fint in via,fiue in patria ' (vtloquuntur Scbolaftici) ad vnam Ecclefiam matrem omnium effe referendos. Hic autem bonusfcilicetTbeologus,Patriarcbas,Propbe tas, Apoftolos, Martyres , amp;nbsp;ipfam virginem Deiparam reliquófquc fpiritus iam beatos ab Ecclefia Catholica excludit.Alioqui, aut duas condituet Catholicas ( quod fieri non poteft, amp;nbsp;Sy mbolum agnofcit vnam Catholicam Ec-' clefiam ) aut fatcatur neceffe eft vnam Catholicam effe inuifibilem,licet pij amp;nbsp;cleâi in terris verfantes fint vifibiles. Hæc igitur Ecclefia eft

* nobis inuifibilis,non tantum quiaEleélio Dei 1 eft inuifibilis(vt Turrlanus exiftimat ) fed quia 5 nbsp;nbsp;nbsp;maxima parsEleftorum,humanisfenfibus non

' nó fatispropriè diccretur in Symbolo, Credo ' nbsp;nbsp;nbsp;JLedefum Catholicam. Nó enim vifibilia cre-

duntutyfed inuifibilia, ßquidem Theologie loqui volumus.Ex quitus cfficitur Turrianum difputantem de Ecdefia Catholica vifibilii aut non crederc,quod ipfe in Symbolo confi-tetur : aut fi credit, aliud dicere quam credaf, quod vulgd folent aflentatorcs. Vifibilem au-tcinEcclcfiam dicimus,hanc vel illam particu-larem Ecclefiam,cuiufmodi fuit Corinthiorüi Ephefiorum,Thefraionicéfium Ecdefia, quas quideinomnes Eedefias particulates vifibib’ appcllamus, nó tantum quia homines, ex quitus confiant, funt vifitilcs : fed propter ipluu' ordinem amp;nbsp;formam exteriorem Eedefias: quï quidem forma facit vt Ecdefia fit vifibife* Nee enim exiftimandum eft illa feptem ho-minummillia, quasnon ficxerant genuaco-^^ ram Baal,licet ca non viderct Elias,proptcre» fuifie inuifitilia ( vrgerct enim TurrianuscoS carnem amp;oflahatcrc, qui genua haterent) fed tarnen non crant in Ecclcfia vifitili, hoc eft hatente formam,ordincm,ac faciem vifi-tilcm , cum tarnen eflent pars Ecdefix Catholics. Itaque non eft negandum multos eledos amp;nbsp;fuiirc,amp; dfe pofte extra ipfamEc-defiam vifibilem, qui nihtlominus ad Ecde-fiam inuifibilem pertinent. Porro Ecclcfo particulates mixtxfunt quidem ex Eleäisamp; Rcprohis,fed non dicuntur Ecdefix, nifi pro-f-fofi. 48. pter Eledos : amp;nbsp;ipfa Ecclcfia Chrifti fponfi ad rince à Reptobis cotde feparatut, inquit Augufti-nu . Quemadmodum cnim accruus ftuiuen-ti(rt

ANTON. SADEEL. RESPONS. JI ti(vtrcshxcterrcnis fimilitudinibus adum-bretur ) licet admixtas babeat paleas, non tarnen palcæ,fed frumenti accruus dicitur, quia propter frumentum aceruuseft: fimilitcrdo-lium vini, licet babeat admixtam fecem, non tarnen fecis, fed vini dolium appcllatur, quia propter vinum dolium eft, ita Ecclefia propter Eleftos dicitur Ecclefia. Atquc , vtad fimilia Euangclica reuertamur, agrum iUum» jvfotf, 15, in quo zizania fimul cum tritico apparuerunt» nemovnquam zizaniorum agrum appcUaflet, fed agrum trltici, cuius gratia ager illc cultus fuit, itaque Cbriftus parabolam illam exponens , Mittet , inquit , films hominis angelos fuos, qui colligent ex ipfius regno 0-mnia ofFendicula,amp; cos qui faciunt iniquita-tem. Ex quibusperfpicuum eftreprobos ad tempus effe in regno Chrifti, nempe in cius Ecclefia, neque tarnen effe de regno illo ; a-dco vt, licet fint in regno , tarnen non dicatur regnum propter Reprobos, fed propter E-leftos, in qmbus Cbriftus rcgnat fuofpiritu, Itaque Paulus, Omnia fuftineo, in quit, propter Eleftos. z.Timotb. z. amp;nbsp;alibi Paulus, in-quit , Apoftolus Icfu Chrifti fccundum fi-dem Eleftorum Dei. Tit. i. Elinc fit, vt i-pfisEcclefiis particularibus ea tribuantur, quæ funtEleftorum propria.Primum quia propter Elcftos funt Ecclefix, vt diétum eft. Deinde quia nos iubet charitas bene de fratribus

i.Cor.i iudicare. Sic Paulus Corinthios vocat fandi-c^^ï ficatos Dei:Ephefios,Philippenfes,Coloflen-fci fanóios falutaf,amp;aliquâtô póftjlnduimini» inquit,vt Ekóli fanééi, amp;nbsp;dilclt;3;i,vifccrib* mi-i.rhe/f.i ferationum.EtadThcflalo. Sciences, inquit» veftram Elcftioncm à Deo. Et Petrus cos,a£i quos {cribit,ele(9:os vocat: atque omnino feX' centafunt huiufeerei exempla.Quamobréhje nobis difta fint de Ecclefia,tum inuifibili tuffl vifibili,nepofthacTurrianusfuomore ponat infidias in vocabulis,vt ita fuis calumniis amp;«' (pic^jfTi, tangua nebulis oftufis res alioquicli' rilfimas obleuritate inuoluat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.;’

Quarto quærendum eft,habeatneEcclefi* Catholica rationé Generis an Totius. Na h*^ deremultis difputatTurrianus, amp;identidein Ariftotelem appellat, vt aliquid forte præfilt;i'i à Philofophiæ prçceptis accipiat. Atenim fi lt;ii-camus, licet Elcfti fint homincs,tamen EceP' j fiarn efie aliquid fupra leges Phyficas confti' tutu:ac proinde nec Generis,nec Totius Php fici rationcm habere : certè vno verbo præci6 ■ hæc guxftio fuerit, atque ita nullius moment! tota hæc Philofophiæ,quafilcuis armature et- ; curfio amp;nbsp;ciiî»Aii Aoy», cui tâtopere Sophifta no- ' fter incubuit. Sed ne fie fortafie exiftiniet no-bis hac in parte aduerfariam efie Philofophu» atque ea ratione rudioribusimponatjcogim“!^ etiam aliquid de hacrediflerere. QuumTur-rianus aduerfus Lipfienfem Academiam ante ofto annos difputarct, amp;nbsp;Philofophorûjatquü j impri' !

Imprimis'Ariftotelis dóó.rinam('identilt;if ra ac Tnrafonicè(lt;jui mos oft bpmihisyebuHiret: c^ go inhbeUo meo fuperiore v num tat urn ver*-burn dixeram de Vnïuerfalitvt fiquid melis bo mini fupereffet illiin mStemtewocarem quod tories Ariftotelestraditi'7^gt;ötamp;'lt;gt;^» amp;nbsp;vniuerfa-lenoneffe aliquid vcrc: extra mentem fnbfi-ftens , vt funt prims'fubftaritiœ ; at que it! fenriret qui Ariftotelis-patrociniö vcebatur,fG Ariftotelicogladio iugulari cum illafuaCa-tholica Eedefia vifibili, pro qua tanta animi contentione decertabat. Nam cum Eedefis definirionem inueftigarct, debuit ccrtèadi-gt; pfum Uys'’ '•XMContendere j(quandoquidem o-* mnes definitioncs funt ,(ƒ•amp;■■’ »^«0 prsterraiffis acddenribusacexteris rebus,quçtêporis eau* ^^.^ p(^;_ (atribuuntur.Hinc veró,quafiportas Gafpia#(„s üt.y. apetuilfem, erupit profufaiUa 1 urriani difpa tatio lt;^i tS i(ÿi^’ ixo«, nomine quidera Philofod phica,fed re ipfa plané fophiftica amp;nbsp;faUaXïficuri Fpcro, quum fingulas eius refponfiones amp;nbsp;ob-iediones excutiemus, facile pâtefadum iri. Vt igitur paucis rem ipfam comprebendamus.So* lus Deus res omnes amp;nbsp;fingulas prxfenics, prhï* teritas,amp; futurasperuidet amp;xognofcitthonn-nesaptem quilongiffimc'abfunt à porfedo d* locognorcédimodo,res fingulas kiunt^cod

' gnofcunt per vniuerfaha,qux ideiren inftituta ' funt, vt eorum beneficio indiuiduorum co*

gmtionem habere poOimus. Turn enim rlt; fti intclUga m quid fit bic homo, q«um vntcUc-

54 AD REPET.■ TVER. SOPHISlt; xcro quid fit homonstS-’ oÀï.Vniucriàliaauteni proprièdiéla fiint genera amp;nbsp;fpecies, fed cùm inter Totunt,amp; Vniuerfale proprie diâû,magna ütaffinitas, ideoA Vniucrfalcdicipoteft Totum,qui3 fiibfic multa complcdèiturnta tarnen vt totum latins pateat, quam Vniuerfale. Eft enimTi^ä^’oAjf, inquit Ariftoteles »ix»» A quem locû citauit quidem Turrianus, fed non infeUexit. Omne igitiw lt;jo9-’ «ab dici poteft to-tum ea ratione,quam dixi: fed non viciftim o* mne totum dici poteft j^ü^’ oAs,qiiod tatné opi-natuseftTurrianus, Nam totü continuü gt;(0^' Ïab dici non poteft ; nee enim quifquam vnqua domiim Catholicam dixerit,aut corpus Catho beu, fed totam domu potius,amp; totum corpus-Torum autem difcretum quiintita«s,vt grexjfi forte collcdum fuerit ex aliis totis ciufdége-neris fimul aggrega^is, vt qui ex multis gregib’ fit grex vnus, turn illud Totü Vniuerfale quo-dammodo dici poteft, non quidem quatenus eft aftu hoc vel illud totü To7tS(rcpugnat enim idem elfe TóA7gt;, amp;-»‘S-’Ïa» ) fed quatenus opc-ratione metis ad precedentia regredientis có-fidcramus ca tota,quorum aggregationeTotu illud confiât. Exquibus cluccfcit T«.et!)^’ iAKcllc in mente, non autem vifibilc aut vllis corporis fenfibus fubicéium, quemadmodum cenfet Turri3nu$,nQuam amp;Philofophisomnibusin-cognitam TS,0i3-’iAB cognitionem introduces. Sic enim tradut Philofophi fenfum efie fingu-lariumjlntclleétum Vniucrfalium: Vniucrfal»

ANTO.N. SNABBEL. RESPOND. 55 non effe fubftätiam prima: Non efîc r^hr.,: Aut nihil effe,aut pofterius rfletNon efle extramë-té,amp; ciufmodi plcraquefcitu dignifGmat quje quidem omncsPhilofophiæ candidattita am-pleftütur,vt qui de iis dubitauerit, eunt è Phi- ’ lofophorü eboro toUendu effe exiftiment. Vt igitur quæftionem propofitam definiamus: Ex iis quæ pauld ante à pubis-diéta funt de nomine Ecclefiæ Catholicæ » fatis manifeftum ef-fe arbitror;Ecclefia Catholicam neque Genc-ris,neqneTotiusPhilófopbici habere rationé. Na quiaEcclefia quatenus pios amp;elcftos figni ficat,non eftaliquid in méte tantum adübratfi ac volitas,fedverè eft,amp;Nb lift it extra.ldcirco non eft vel genus,vel fpecies.Quid igitur,eftne totü?Ccrtè,fedTotuTheologtcü nó Phyficü, idq.facilè detnóftrari poteft hac ratione,quód nullü totüPhyGeum cft Quantitatis Côtinuæ, amp;nbsp;Diferctæ G mul. At Ecclefia habet Gmul ra-tioné Totius vtriufq; Qviantitatis. Vocatur c-nim Corpus amp;nbsp;Grex, cuius rei nullü excplum extat in rerum natura. Quamobrem non Gne caufa Maiores noftri EcclcGam corpus Chrifti inyfticum appeUarunt. Et de hoc quidemha-denus.

Hinc fua fponte emergit eins rei óeRnitio, qu^loco quinto propoRta eftmepe, AnEcclc-Ga Catholica GtviGbilis.Ptlmum enim, quia EcclcGaCatholica ( vti dictum eft)Eledoso-mnes comprehendit, adeóque beatos illos fpi-titus,quiiam ad cœleftem pattiam peruenetót: cdj.

^6 AD REPET. TVRR. SOfHiS.' hemonon videt quam incptum fit ciufmodi Ecclefiam conftitucre vifibilcm. Deinde h«c ratio nobis fatisfupe'rque effe debet.Quod nul lum totum^quod fimul habet habet rationew quantitatis Continnæ amp;nbsp;Diferctæ, fit vifibik: hæc enim repugnant aliquid fimul videri Có-tinuum amp;nbsp;Difcretum,ita,inquam,répugnât vt nullo fophifmatu vinculoj nullis artibus Tur-nanicis compingi mquâpolTit. Et quiahuius feculi cancellis Turrianus circunferibit Ecck-fiam Catholicam ( quod quam falfum fitiafr pc .à nobis didö cfi)affirmo ne hoc quidéfeU' fu Ecclefiam CatholicÏ efie vifibilcm. Quidt' nim aliud erit Ecclcfia Catholica luxta rnétem *J'urriani,qu^in aggregatie omnium Eccldii' rum vifibilium? Iraquc quemadmodum ip^ particularcs Ecclefiar funt vifibilcs, ita illa ag' gregatio omnium vifibilium Ecclcfiarunaert inuifibilis,fit enim fola mentis opcratione: A-lioqui fi aftu vifibilisefiet, iam definerenteft Écclcfiæ particularcs,qua? quidem fimul aggrf gatæ, non iamphircs vifibilcs effent j fed vus vifibilis, ne c plurcs particularcs effent, fed vngt; tota Ecclcfia nempé Totu TsAn : ac propterfJ non Catholicum, nifi ( vt ante didum cn)aggt;' tatione mentis , nempe quatenus mens regte-derctur,amp; cófidcrarct omnes Ecclcfias,amp; Tota pr3?ccdcntia ex quorum compofitione To-tum illud Catholicumconfiarct.Exemplicau-fi , Propönantur decern accriii fcorfim collo cati ac diffiti, poffis quidem mentis opera con-

ANTON. SADEEV. RESPONS. 37 conficere vnum aceruum Catholicum cxiUis accruis omnibus : verum hæc aggregano non crit aftu amp;nbsp;re ipfa, fed cogitationc tantum ,,aç proptercanon crit viGbilis. Quoi GreuetaSe aftu Gmul in vnum colligas decern aceruos,,tïi dices noniam elfe decern açeruos,fed vnum a-çeruum viGbilem ex omnibus illis colleótumi ExquibusintcUigi poteft, quandiu particulates ÈcclcGa: erdt viGbilcs,vt particulares, Caf tbolicam EcclcGam nó effe viGbilem t.amp; vicif-Gm,cüEccleGa Catbolica,boc eftjtotaerit vi-Gbilis, turn particulares EcclcGas non iam fur turas viGbiles vt particulares* Itaqüe Catholi-caEcclcGa, ne eo quidem fenfu quo Tutria-nus loquitur viGbilis eft, ac ne id quidem licet ^et Pbilofopbiam, cuius auxüium Turrianus implorault. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, —rf

Sexto amp;nbsp;poftremo quxrenduift eft»reftene dicatur bomo mortalis,quiconque tandem fit» caputEeeleGæ Dei;vt ita facilms inteUigi pof-G^quanta Gtbums propoGtionis falGtas» qua affirmâtvnum elfc vifibile caputEcclcGacCa-tbobeaKnempe P ontiGcem Romanum« Gum nufquam in Scriptura,Guc de tota EûcleG?,iû-uedc particulanbusEccftGisagatur 4 nomen capitis EcclfGx vUi alq quam Cbtifto tribuar tur,mira elkPontificioruminfolét’ia,qui»quod

. CbriGi^pnum elRbomini mortaUfiijquali bomini)tribuant. Nee verb fum oblitusquod Turrianus inlibrisfuperioribus excogitauit» . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ abquotiesinfuaDcfïGone.rcpeüit,EQt»iüe

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c iq.

eiici caput Ecclcfiæ apud Paulum in i. ad Corinth. cap. 12. his verbis, Nunquid caput po-teft diccrepedibusj non cftis mihi neceflat')' qnç bonus ille Pohtificis fatellcs,ad fuumPon-tifieem accommodauit , rimirum longè di-ff‘fi-S7’ flans ab Auguflino , qui hune ctiam locum ad

Ghrittum Ecclcfiæ caput retulit. Verum t-nimuerófi nomine pedum Monachos intd-hgat Turrianus, có quód in corpore illo Pon-tificio funt omnium infimi (ac turn ego mi' ntfeos iftos lefuitas inter pedis articules repo-neremÓ fatoor Papam non pofiè diccre ifd^ pedibus, Non eftis mihi neceflarij, quando-quidem illi propemodumfoli, turn fcriptis, turn dcclamationibus, vtrifque verb impu-dentiflimis , tremulum illud ac iam nutans » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caput, quoad dus fieri poteft, fuflentant. Sed

totum hoe ^ urriani argumentum copiofiùs refutanimus in libcllo rioflro, in loco Scri-pturaïj ordinefeptimo, adeó vt quæ illic diÖ» font, non lue vidcaniur efle repetenda. Manet igitur quod proporuimus,ncminem mor-' taüum- vocari caput Eeelefiæ in Scriptura : ad-

Jö.etiam neminem vocari fponfum Eedefiss præter Chriflum. Miniftri quidem Eede-fiarum dicuntur Ecclcfiarum Paftores,com-muriieato cum illis nomine, quod imprimis i.rtt.lt;;. Chriflo conucnit:fcd ita tarnen,vt folus Chri-ftusdicatur vnus Paftor vnius ouilis, amp;nbsp;Pafto-rum princeps , ipfo etiam Petro affirmante, tantum abeft vt aliqutd de Chrifti dignitatc detra-

ANTON, s ADEEL. RESPONS. ^Sgt; àetradum vclit. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;’

iCur autem quædam Chrifti nomina cum hominibus commünicentur j quædam Veiö minime lÉ cum multae aliæ rationes afferri poffunt, turn hæc imprimis » quód ea nomina* quç propriè ad miniftcrium rcfcruntur,poffint quidem hominibüs tribui ( fuo tarnen modo, êiC Kf,Tiiti)at ea nominaquæ fignificantarâiC-,. firnam illam Gbrifti amp;nbsp;Ecclefia: coniunctio-nem, cuius beneficio virtus falutifera amp;nbsp;vi-uifera rtianat à Chrifto ad Ecclefiam (ivt Capitis amp;nbsp;Sponfi nomina) ncque poffint, ne-que debcant ad vllos homines transfer«. - nbsp;nbsp;lt;''

Quamobrem fi quos inter Veteres fortaffe ' - ' ? reperias nomen capitis MiniftrisEcclcfiætri-buehtes,memineris cos turn*fine Scriptural imprópriè amp;nbsp;abufiuè loquh ira vtcxilïo lo^ quendi genere ^3^tt^;^^l^ftKi non debucrit T urnanus argumentari. Quinetiam nimirlim eft eii nonviderc, nchac quidem præpoftera argu-mentatione caufam fuamvllo modo fublcuari. Nam fi rogarem quonam modo inteUigat Gatbolicam Ecclefiam(qualé Ccilicct illecócra Scripturam nobis defcribit Jeffe vifibikrh: Nempe refponderct, vifibilcm efle, ejuia om-nes: particulates Ecclefia: funt .vifibiLés. 'Eur igitnr s'.fuoifaltem argumento duüus\ non concludit , vnum caput vifibilc EtcleGæ Catholiesê , effe in Particdlat ibus ipfivEc-

' défilé!5tifibile , videlicet fingula Ecoldfia-rttm capita (vt loquitur ) boe'eft, finghlos d ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.iüj.

Ecclcfiarum Paftorcs. Vt cnim ( ita ratiocinéquot; ite’I urriano J-ómnes Eedefiæ particularesfi' JBul aggregatie vna Gatholicamvifibilemcon' jilituütnta omnia fin^itkrum Ecclcfiarum c*' pitafimui aggrcgata,vnum caput vifibile con-ilituuntmita mancat analogiam*M^d^’«A*,amp;üc corporis Cathoiici caput Catholicum. Ecc*^ quo tandem prlt;ix:odat argumentum Turriani-cum:nec ykerius , hoe eft, ad Rontificem RO' martum extendi potert : ahoquiperiret analo' -gia inter corpus amp;nbsp;caput, quæ necclFario pO' ilulat,vt quaeationccorpus vifibiltdicitur,k' De pn/i^dccaput vifibilcefle ccnfcatur.Aïquchjtcfüit Pr^Li. Cypriani fententia de MinifirisEcclefiaftici’

(fi nomen capitis tollas) quum diccret EpifWquot; patum efie vnum,cuius à fingnlis in folidû pars tenetunquem Cypriani locum vt gt;amp;nbsp;multos a-lios Turrianus corrupit,vt infra fuo loco vide-bimus. Verùm miro quodam amp;nbsp;inexplicabiÜ modo Turrianus nobis proponit Romanum Pontificem caput Eedefiæ Catholics,amp; Ro-manæ fimul, quæ eft partkularis Ecclefia( fi' quidem eft Eoclefia)vt ita idem caput fimul fit Catholicurrt amp;nbsp;Particulate, ô mirificam Tur-

Q^ibus omnibus eXpofitis iam exentio fe-cundum Syllogifmum ex Turriani Dilputitio-nccoUcdum. ’

Maior propofitio Valet in phyficis amp;nbsp;natu-ralibus torporibus.At Ecdefia Catholica non eft corpus phyficum amp;nbsp;naturale, -ex quo fit vt hoc

Koc Theorema ad præfentem Difputationem accommodari propriè non poftitmam eft aliénant amp;nbsp;mfsyt»«-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

- Minor propofitio fcatet multis errotibus. Primuserror ^ quod vrgcat nomen Catbolicæ Ecclefiæ,amp; in vocabulo, Catholics) vim fus argumétationis conftituat equod tarnen voca-bulum nufquam extat in Scriptura t atque ita vult apodiftice argnmentariin Theologia extra Scripturam;quod fieri nonpoteft.Secundus error,quod dum vult fequi Vetetes qui voca-bulum illud vfurparunt, a nobiliffimorum V e-tcrum,adcóque ab ipfiusSymboli vetuftiffimi fcntentiarecedat,vbi nomen Ecclefiæ Catholics vninerfam Eledoram ïxdefiam fignifi-cat,ac proinde inuifibiletn ; illeautem Catho-licam Ècclefiam vifibilem effe affirmer. Tcr-tiuserrotin bomonymia diftionislnuifibilis. Quartus error,quod Ècclefiam Catholica cir-eunferibat huius feculi finibus i axque ita Ïnde Propbetas amp;nbsp;Apoftolos cxchidat. Q^uintus error, quod non diftinguat qua racione Ecclefiæ particulates dicantur vifibiles. 'Exiftimat enim ideb fieri tantum, quód homines ipfi fint vifibiles,cum tarnen potms vifibiles dicantur propter fotmam exteriorem, amp;nbsp;'órdinem Ecclc-fiafticum .Sextus erröt inPbilofophia (cuius 0-peravti voluit ad faam fentétiamexplicadam) quód ftatuat Ti im^’ ix« etfe vifibile, amp;nbsp;confun-- dat !(gt;amp;’ «x» cum eo quod dicitur Ttih‘#,atq«e a-deb nonintcUigat quornodo Eedefia Catho-

Itaquc nullam vim habet complcxiojqust' tiarn peculiarcm habet hue errorem : quod vh tenus progrediatur quam prxmiâæ propofi-tiones:ac deueniat ad Romänum vfque PonH-ficem. atque ita redarguenda eft^non folùm «ƒ regulis pcritè difputandi,fed etiam ex ipfaScri-ptura,quæ non patitur vt homo monalis capu' £cclens dicatur.

Primùmide firte,amp; deiis quz ad fanem refc-runtur , amp;nbsp;quomodo necefle fit illa fempei efle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. u :

Secundum:quis fit Ecckfiæ fihis, amp;nbsp;quæ ßn^ ea, quæ ad eüm finem referuntur. :

TertiumrAn ca,quç ad finem referuntur,ne-eefle fit eadem efle amp;nbsp;permanere vfque dû ail finem peruentum fit.

Quartum : An fans reële dicatur aliquid pö fucccfsioncmamp; ordinationem vicariam idem cflc,amp; permanere.

Quintum: An fuper Petrum Ecclcfia fit pcr-pctuó aedificanda, amp;nbsp;an fingularitcr Petro data: fint clauesregnicceloru, amp;nbsp;fingularitcr iuf fus fit Petrus pafcere oucs Chrifli. ■

Quia nos hoc etiam loco TurrianüsadPhi' lofophiam rcuocat,Yel ad Sophifticen potius nomi-‘

ANTON. SADEEL. KESPONS. 45 nomme ac fpecie Philofophiæ exornatam, detegenda cft eius fallacia, propofnis iis quac dé finejamp; de mediis ad finem tendentibus Phi-lofopbi tradidcrunt. . Primum igiiur licet nomen ƒ«« , varié admodum vfurparifoleat : iu bac tarnen q«æftionc,duæ tantum eius fignifi-cationes proferam.quç ad rem prçfentem per-tinét.Priot Ggnificatio hæc cft,vt finis vocabu-lo,ali«^uado perfeftio inteUigatur : quü feiheet res abfoluta cft, amp;nbsp;eóftatfuis omnib* partibus, P«- PW-amp; eft terminus fine vltimû in quo définit yt«- H'gt;-^^- 5-lt;ric. Nam extremum eft vniufeuiußque finis,in-quit Pbilofopbus-.tale autem cft id,adquod per motum itur, amp;nbsp;non id, à quo fit ptofeéfio. Namperfeâafunt, inquit iile, qu« proprium finem babent, in quibus nuila pars eius magni-tudinis,quç fecundum naturam competit,dcfi-deratur. Etrurfus: quae perfecta funt ex co qubd finem babent, per ft dta funt amp;nbsp;dicun-tur. Itaque inPbyficis fotmaipfa dicitur finis generationis •. amp;nbsp;in artificiabbus opus ipfum abfaiutum,finem operationibus vulgo appd-lamus. Arque bate quidcro prior cft fignificatio vocabuli 'finis. Poft error autem fignificatio ' cft ciufmodi, vt finis fignificet caufam, cuius gratia aliquid fit ,a fw« quemadmodumPbr-lofopbi definiunt. Atque duas bafce fignifi-cationcs ita diftinftas effeoportet,vtqrri cas • con£uderit,cosneccffc fit in magna rernigno-rationeperpétuévcrfari,amp; define difputan-' tes fine fine vagariA errare »quemadmodrurr

fccit Turrianus,vt ex fcquctibus patebit. Pol'' ro ea,quç fpeftantad perfeôionem amp;nbsp;a b foi“; tioncm cuiufque rei, funt ih fieri(fic enim Plquot; lofophiJoquuntur) quemadmodumipfe finis» hoc eft,pcrfeâ;io eft in efledtavt ri ytitâai ad ’' «»»«f tendat atquereferatur. Media quoqueîil caufam finalem pertincntia,funt omnes ei rationes, quç ex ipfius finis natuta adhibenturtVS feum nobis compararc poffimüs.Ex quibus fa' eile perfpicitur quemadmodum incclligédui® fit quod diciturjfi finis eft, ea qüoque eflè qn^ ad fineinrcferuntur : nempe vt fert natura tatio turn finis, turn eorum,quæ ad finem ff'' âant.Ncc enim nccefTe eft illa ipfa media eadt fempcr efle amp;nbsp;permancre ci rJ yinamp;afy hoe e^J in fieri,vfque dum ad finem peruentum fit, ft“ verum eft femper efle quiedam media qust à*! finem referantur donee finem ipfum afleqnuO fimiis. Exempli gratia : Proponatur atdifiead® domus. Finis propter quem ædificatur donlid eft habirandi commoditas: at finis feu extreniigt; ipfius domus eft id, in quo définit «dificatiO' Ea verb,quç ad finem hune tcndunt,funt,ini' tium ædificandi amp;nbsp;progr«flus, vt quumiaciH' tur fiindiméta,ædificâtur pafictcs,amp; itadcin-Ceps qubufque exidificata fit domus.Hïc vide' mus quç ad finem tcndunt,non femper iliaip^ eflc,amp; permanere in fieri. Nam fi fempcrfun-damcntaiaccrentur, nunquam ædificarentur p3rietcs:amp; qui perpetuo in parictibusfubfifte' rct,nüqj.iam is ad tedum pcruenirct. Sic enim docent

docent Philofophi motum effe diuiduum in partes,itavt partes fint poft partes .Quare, vti diximus,licet verum fit, elfe media quæ ad fine referuntur,tamé falfum eft,ilia ipfa media fem-per eadé effe, atque permancre «T^ -yiitâoi .lila autem,quç externa adhibentur,vt inftrumé* ti,amp; eaquæ media efficientia appeUantur, varia quoque funt ex fuperiori ratiohe, amp;nbsp;pro •yarns reruipfarum circunftantiis varia amp;nbsp;mu-tabilia. Ac de primo quidembaftenus.

Secundo, vt ea qux in gencre difta funt ad rem praefentemaccommodentur, difpiciédum eft quis fittedefie finis,amp; quxnam ad cum fi-nem refcrantur.Ex iis,quç ante explicita funt, perfpicuum cft finem Eeelefiç dici duobus mo dis;vno modo finis Ecclefix dicitur is ad quem ipfa Eedefia tendit,boe eft, extremum illud amp;nbsp;vltimumbonorum ad quodpq omnesereftis intentifque animis contendunt, vtin covno acquiefcant, qui Deus eftnn cuius cnnfpeftu,Pf.i$. ^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquitPfabes,eft gaudiorum facietas, ncmpeï7-lt;ïrf. illacœleftisbæreditas, quæ nee perire poteft, nee contaminari,nec marccfeere,vt ait Petrus.^;^“'ï-Qiiarcbanc Auguftinifententiam rede Lom- JJ^ j bardus Scbolafticorü pater amplexus eft*. Nos sentkut. reliquis rebus vti,vtvno Deo perfruamur. Scdi.uif.i.

■ deeofinenune nobis fermo non eft. Altero igitur modo finis Eedefix dicitur, ipfa Eccle-fix perfedio amp;nbsp;abfoluta cofummatio, quü në-pe fuis omnibus partibus conftabit. Cumau-

46 AD REPET. TVER. SOPHIS. certum eft turn demum perfedam forc,fuifqUt numerisomnibuseóftantem Ecdefiam, quuro Chriftus nouifsimo die in gloria apparebiti quando congregabuntur Elcdi à quatuorvé-tis, à cœlorum extremo, ad eorum extremuni) vtaitChriftus apud Matthæum : ac turnde' mum omnes euademus in vnitatem fidei, amp;nbsp;3' gnitionis filij Dei in virum perfeâum ad men-furam ftaturæ adulti Cbrifti, quemadmoduW ffh^. docct Paulus. Quodvtnobisloannesanteo-^{gt;tc. IT. eulosponat, defcribit Hicrufalem coeleftf® fuis omnibus ornamencis inftrudam , polb quam primum coelum amp;nbsp;prima terra abie-runt.

Ex quo fit, vt mirari fatis non pofsim,quam-obrem Turrianus confummatione Sanftoruifit non in futuro feculoconftitiiat, ftd præfentis vitæ finibus includat : quo nihil did potuit in-cptius amp;nbsp;Thcologo indignius : nifi forte quumde Romana Ecckfia ageret, quam il-Je Roinæ videt quotidie luxu amp;nbsp;omni ddi-darum geucre in hacvita diffluentem , non exiftimarit earn ad futuram Sanéborum con-fummationem, de qua Paulus loquitur, perti-nere. At nos agimus de tota Chrifti Ecclefi3, qua» Eleélorum eft , aepropterea plenam eins confiimmationem die nouifsimo futuramcx-fpedamus, ad camque votis omnibus afpira-mus. lam fi quis quærat , quænam ad ImnC Eccle(i.r finem , hoe eft, perfedionem refe-rant ',ir,ita ha beat ; Ecdefiam ( vtfæpc didiim

eft)non effe definiendam ex rebus vel Phyfi-cis, vel artificialibus s fedillis tantum poffe ad-’ umbrarij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Itaque quemadmodum in rebus terrenis, fieri tendit ad effe, ita diccrelicebit, rt yiMÄ«, Ecclefiae Catholics referri amp;nbsp;fpe^are ad ri tlgt;«( : itavteius initium amp;nbsp;progreffus ea fint, quxad finem amp;nbsp;confummationem ipfius re-ierantur •. quæ quidcm,quia funt Varia^ita po* ftulante return natural ita quoque varia runt externa infirumenta, amp;nbsp;efficiëntie media per quæ Eccleha ad fuam illam perfedionem ad-ducitur, pro varia temporum,aliarumque cir-cunftantiarum ratione. Porto quasnam fint dia externa, cum ex aliis Set ipturæ locis, turn (quiaTurrianus agit tantum dcKcclefia noui Teftamenti ) ex bis potifsimùm intcUigi po-Ejij.^. tefit Chriftus dédit alios Apoftolosi alios verb Prophetas,alios autem EuangefiftaS , alios Pa-ftores amp;nbsp;Doctor es ad confummationem Santorum , ad opus minifterq, ad ædificationem corporis Cbrifti,amp;c. Item t Alios quidem i.Cor.w conftituitDeusin Ecclefia, primum Apofto-los,deindePtqpbetas,tertibi)oiamp;ores, deinde poteftates , deinde dona fanationum , opi-tulationes , gubernationes, genera lingua-rum,amp;c, quæ omnia non abfurdè fortaffe nomine Minifierq Eedefiaftici fignificari pof-fint.

dia nèthpequæ ad Minifteriuro Eccicfiafticum pertirilent neceffefit femper cademciTeamp;pcr-mancre in Ecclefia. Cuius rei dcfinitio clucc-fcit exiis-quatanteanobis traéiata funt. Cu® enim initiü Eeddfiæ ab eins .progreffu, multis ac variiscircujiftantiisdifférât,nihil mirumfi aliafuerit ratio Minifterij Eccleflaftki in Ec- ' defia; primordiis quim in progtefTu. Arquent taccamus de Ecclefia qua: fuit temporibus veteris Teftamenti(quam primum oraculis, dei“ d-e lege fcriptaiDeus inftituit adhibitis Sacet-dotibusLeuiticis ordinariis,amp;, quoties ita vj-fum eft,Prophetis etiam prarter ordinem exd-tatis)certè nemo non videt in primordiisEc-defia: Ghridianæ aliam rationem, Miniftetij Ecdefiaftlciéxtitiflè quamantca, cum nimin* ,1 tuncipta rei circunftantia fingularem quandi

Minifterij racionem poftularet. Eö pertinet quód Chriftusipfedodrinam Euangelijpro-pofuit amp;nbsp;duodecim Apoftoios degit, quosS » immediate ab fe vocatos amp;nbsp;extraordinariis ß-ai.v'^ di Spiritus dohis amp;nbsp;^^fT^m* inftruétos ac m«

nitosper vnmerfum terranim orbem mifit,E-uangelicam doärinam promulgaturos. Prini» igitur ilkforma Minifterij Euangelid 01111»' no dccuit prima Euâgelicæ pfædicationis fun-damenta.Huc refero quæ Paulus dixit de Apo-ftolis,Prophetis Euangeliftis: iteinque de mi-raculorum donis qua» accefferant ad prima® illam Euangelijprædicationem, vt earatione attentiores homines redderétamp; adrecipiéda Chri-

ANTON. S ADEE L. RESPONS. 49 Chrifti doftrinam paratiorcs. Itaquc non im-merito loannes ita defcribit Hierufalem code- '^ff-«• ftem, vt murus vrbis habcat tundamenta duo-. dcc‘irn,in quibus funt duodccim nomina Apo-ftolorum Agni. At qua: fubikit Paulus de Pa-ftoribus, amp;nbsp;Dodoribus , ea ad Ecclefiæ pro-gveffum pcrtinerc turn ordo amp;nbsp;circunftamia verborum Pauli in Epift.ad Epbe.tum ipfa cx-perientia comprobauit. itaigitur ftatuamus, Apoftolos,Prophetas, Euangeliftas, Paftorcs amp;nbsp;Doftores referri quidem ad confummatio-nem Ecclefiæ, fed vnumquemque pro ratione téporum amp;nbsp;ordinis ædificationis Ecclefiæ. Ae proindenonnecefleeffevtfemper fuerint amp;nbsp;fint Apoftoli,Propbetæ,Euangeliftæ, quia no femper fundatur Ecclefia,ncque femper fubfi-ftit in fuis initiis.Quocirca videmus ipfa mira-cula, cuiufmodi fuilPropbetiæ amp;nbsp;linguarum donum, atque alia eiufmodi,iampridem in Ec elefia defiiffc.NäCinquit Auguftinus) Quifquis OeciMt. adbuc prodigia,vt credat,inquirlt;magnum eft ^ j ■’■^' ipfe prodigium,qui mundo credence non cre-

, dit. Vaque conftitutis iam Ecclcfiis Apoftoli præfecerunt Paftorcs, quos vt plurimum Epi-fcoposvelPresbyterosappellarunt,in quoru

, etiam numerum plcrique exveteribusDofto-, res eosretulerunt quorü mentioné fecit Apo-, ftolus.Neque fanc vfquamlegimus Apoftolos eleglffe alios Apoftolos, aut in poftcrum digé

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dQspræcepiff-fobftabat enim amp;nbsp;certus ac pvç-. finitus Apoftolotü numerus, amp;nbsp;eotum imme-

diata vocatio cum aliisproptiisattributijA» poftolatus, dcquibus alio in loco loquutifu-inus)fed quotics ordinarium Ecclefiç miniftc-rium inftituerunt, tones Epifcopos,Presbyte-ros,amp; Diaconos nominarunt,nulla de aliisA-

i.Pet\ præcepta tradit de Epifcopis amp;nbsp;Diaconis eligc ^(ti^. dis.Sic Petrus Presbyceros ad præftandum of-ficium cohortatur. Sic denique Paulus amp;nbsp;Barnabas per fingulas Ecclcfias Presbyteros crca-runt. Porro huius Miniftcrij Ecclefiaftici ad progreflum Ecclcfiæ pertinentis no vnus fem-pcr fuitjVcl erit ftatus:quod amp;nbsp;Apoftoli prardi-xerunt, amp;ipfa tandem expcricntia nimistefta-^.^ ta eR.Huc ilia refereda funt,Erit tempus quunt quot;quot;•4' £2p2m doftrinam non tolerabunt : fed aunhus prurientes ipfi fibi pro fuiscupiditatibus coa-ceruabut doftores, amp;nbsp;à veritate quidem aurcs ^ .^ auertent,ad fabulas verb conuertentur. Itemi Noui poftdifeefTum meum lupos graues non parcctes gregi ingrefluros effe in vos, amp;nbsp;ex vo-bifipfis exorituros, qui loquantur peruerfaVt

1 Thef.i didcapudos poft fc abftrahant.Itcm,Non aduc-nict dies Chrifti,quin venerit defeftio priùs,amp; fcteâus fucrit homo illc fceleratus filius ilk pcrditionisfde opponens amp;nbsp;efferensaduerfus quicquid dicitur Deusaut numcn : adeovtin tcmplo Dei tanquam Deus fed cat præ fe Ferens fe efle Dcum,amp; loci confimiles: qua de re in libello noftro egimus in locis Scriptura ordine 9, amp;nbsp;iQ. Ftaque concludamus,quanuis fem-

ANTON. SADEEL. RESPONS. $1 fcmper vfque ad confummationem feculi fu-turiGntqui doétrinam Euangdijdoceant ,id tarnen nonfemper eodem modo, neccadem exteriote forma futurum effe.Nam amp;nbsp;publiée» amp;nbsp;pviuatim » libéré amp;nbsp;fub cruce Euangelium doceri poieft.

Q^attb quaerendum eft,Anrcftè dicatur a-liquidper fucceflionem aut vicariam ordina-tionem idem effe aut permanerc.Nam bæc eft arx amp;nbsp;turris illaTutriani,in quam omnem Pó- yi^ tibeiam gazam coniecit. Sic enim iUe nobis ré y^^aäi explicat,vt quia Apoftoli morte impediebâtur 171.. permancre, Idcirco permancant in fucceffori-bus,atqueitavtPetro Romanus Pontifex, re-liquis Apoftolis Arcbiepifcópi,quitutEpifcO’-pi maiores,PropbetisEpifcopi minores, Euâ-geliftis Diaconi, PaftoribusParroebi , Do-ftoribusPresbyteri fuccedant vicatia ordina-tione.

Agè verb cxpcndimus an boe loqucndi genus impbeet contradiotionem ( vt vul go dici-tur.) Aliquid üê effe amp;nbsp;manere per fuccefbo-nem,aut vicariam ordinationem. Atque id cer-tc deprebendent vel q,qui vix dû proeul ipfam artem differendi falutarunt. Quid enim aliud fucewo bgnibeat, quam turn non effe arn-plibs ,cui fuceeditur ? tequis pored fenfus cR vicariat ordinationis, nib aliqucm ordinatum effe m locum amp;nbsp;vicem alterius ? Quare, qui dicil Petrum in Pontibee Romano fuccef-fote effe amp;nbsp;manere;amp; ApoboloslnEplfeopis d.q.

§t AD FEPET. TVRR. SOPHIS. fuccefToribus, is profeóló dicit aliquid firaul abefle amp;nbsp;adefTe. Nam fi fucceditur ApoftoliSi abfunt igitur Apoftoli : li Apoftoli lue funtS. inaneiit,non igitur Apoftolis fucceditur.int' ptum igitur hoe eft,amp; fecum pugnansloqueo-di genus ( nilihypcrbolfcc intelligatur) Apo-ilolos effe amp;nbsp;manerein Ecclefia,qux verfatuf in terris. Addo, neque hoc ferendum efle/jt quisdicat Paftoresamp; Dolores cos, quipr*' mi fuerunt ab ApoHolis inftituti, efle inP’' iloribusamp; Doétoribus qui nunc funt : fed’' ta dicendum potiùs ipfum Miniftcrium c^f’ hoc eft,cum ordinem,quemApoftoli inftitnt' runt. Neque iuuat Turrianum ineptèdc R^' latis fentientem Sophifticus ille laqueus que® totiesreponit: lieft Miniftcrium,eft igiturqquot;' miniftrat. Nam intelligo non huius veliHin^ fed publicum Eccleliæ Miniftcrium,qua dtn' plurafuo loco dicemus. Ex quo intclligi pO' teft, fiquidem vcra eflet Turriani fcntcntöi earn ita enunciandam clTc. Apoftolatum i® Ecclcfia tfte amp;nbsp;manere exercendum ab ho' minibus vicaria ordinatione in ipfo Apofti’' latu fuccedentibus. Dieet tortalTe Turrianus laid omnino veile, atque intelligcre: fed fini cft,rurfum fequitur ta}(um efle quod aSirniHi hpiftopos line maiores liue minores,Apoflo' lis fucccdcrc.Ita enim dicendum effetfcquen' tes Apoftolos prioribus Apoftolis fuccedt' rc.vtPaftores Paftoribus,fiue Epifcopi Epi' fcop's,vcl Presbyteri Presbyteris fucceder^ ’' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicun-

AtJTÖN« SADEP-t.. RESPONS. 55 iieuntur nomine non mutato. Atqui nemo vn(|uam ex Pontifiens có impuóentix prorU-pit, acne Turnanus quidem (quanquamim-pudentiffimus ) vt diceret Apoftolos Apofto-Us fuccedere : fed ApoftoJorum dicuntEpi-fcopos effe fucceffores: quod fcrendum eft, ' nbsp;nbsp;nbsp;quatcnus veriEptfeopi Hue PresbyteriEuan-

;* tam ita,vt dccct, annunciant X quod certead • Pontificios EpiCcopos non pertinct) necta-- men propterca ApoftoUs in Apoftolico mu-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nerefuccedunt.

i exercent Apoftolatum ( diftert enim Apofto-« latusproprièfumptus , ab Epifcopatu,vt patct lt;nbsp;exbisverbis ApoftoU differentis de ordina-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis Eccdcfiæ Paftoribus, SiquisEpifcopatum

t pifcopi Apoftolatum non exerceant ; fequnur / Apoftolatum per Epifcoporum fucccffioncm '' in Ecclefia effe amp;nbsp;man cre non pofte. Q^amo-^ brem cum Turrianus nobis proponat cof-(i demfimul abeffe amp;nbsp;manere, duodccim Apoll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftolos in Epifcopis innurricrabilibus , aequa-

y viro mentis fanitatem •.'qui,vt alios faUerct, i-£' pfc Gbi vanis ac prope febtilibus fömniis illudi v paffus eft.

t^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d.iq.

Reftant ca, quæ de Petro Turrianuj afiîf^ mat ex tribus Scripturæ locis deprauatis» v$ infra copioftùs dicendum ent. Ea funt huiufquot; modi, Super Petrum perpetuó ædificandani Ecclefiam : Petro fingulariter datas ede ebnes rcgni cœlorum ; Denique Petrum fingulariter iuflum efie Pafcere oues Chrifti. H*“-non difputo de vera locorum expofitionf' Nam id à nobis fiet fuo loco,amp; bic oftendeu-da funt potius quam imprimenda vulnera('^ illud Tcrtullianicum vfurpemus) fed tantum quæro, quænam vis amp;nbsp;quis fenfusefie poßi^ verborum Turriani: ifta ,inquam, loquendi genera nunc difcutio: vt ita pateat, ca quï Turrianus dicit, ftare non polie, quippenoU cum verbo Dei tantùm, fed fccum ipfa etiam pugnantia. Ait igitur in Petro Ecclefiam e®^ perpetuö ædificandam , quod ego contendo falfum elfe,non modo quia impium, amp;nbsp;à verbo Dei alienum eft, adcóque Chriftum fpo-liatfuagloria, amp;Ecclefiæfalutem labefaiäat (quæ quidem omnia nondum vrgeo) fede-tiamquod perfe ftare non poflit, amp;fitabi-pfactiam Humana rationcalienum ; atqueita omnes vidcantTurrianum, gigantum more» cum Deo amp;nbsp;cum Natura ipfa bellumgeret' voluilTc. Neeproptereaboe dilputandi modo admitto, quæ dicit Turrianus (quemadmo-durti illc fibi falfb perfuadct ) fed varies eins errores excutio amp;nbsp;patefacio : quia vt veritas

ANtON. SAOEEL. RESPONS^ ^$ habet ri n«j«gt;,gt;iS-ï ; ita mcndacium habet ri 'nfts-•^'ivî'î: quae omnia in accuratam difputatibnetn venire debent. Quamobtem ita Turnanus e-xiftimet, cum, qui faifa refeUit, falfanon pro-bare, amp;nbsp;quiVarios err or es redarguit, nulli ex illis erroribus affentiri.

At, vt id quod nobis propofitum eft,expe-diamus. Si fuper Petrum ædificatür TccUfiaî Petrus eft igitur Ecclefiæ fundalnentum. Et rurfus, ft fundamentum eft, per fe igitur ma-neat neceffe eft t alioqui fundamentum non eft fundamehtum : differt cnim aedificatio à fundamento, quia hoc vbi feme! iaftum eft fuo loco jipfum per fe manet : ilia autem con-tinuatur Vfque dum ad faftigium peruentunl fit,ac turn ceffat aedificatio, hoc eft, aâio ac-* dificandij cùm ipfum ædiheium perfeâum eft.

Quare tontinuatio in fundamento noh eft* fed in xdiheatione ipfa, alioqui fequetetur to-tUm aediftcium effe fundamehtum i amp;nbsp;hacC eft natura corporis continu!, in quo partes omnes continuantur amp;nbsp;cohérent, non autem vna pars, nempe bare vel ilia : quae ft ' continuaretur , certe pars ilia totum effet î ' quo nihil vnquam dici vel cogitaripoteftinc-ptius.

Ex quo fit, Vt , fiPetrus eft fundamentum , Petrus igitur per fe maneat : quod fi * vero Petrus pet fc non maneat * non fit ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d.iiip

5^ AD REPET. TVRR. SOPHIS^ igitur Petrus fundamentum. Nam vt alias p^f' tes «dificij manent in fundamento quo nituO' tur, ita fundamentum per fe manet,aut confti' tuendumcrit fundamentifundamentu. Qü?' obremquum Turrianus toties inculcat,Ec-clefiam perpetuö ædificandam fuper Petruni)ft ipfe non audit,neque poteft percipere hine no fequi Pontificium principatum.AIiud eft eninj Ecclcfiam perpetuö ædificari, aliud perpetuö fundari,quod poftremum, fiveru effet, Petru’ igitur folus effet tota Ecclefia,quia totum xdi' ficium nihil aliud effet quàm fundamétu, quod vel jpfa cogitatio refpuit.lam quod additTur-rianusPetrum effeSê manerein fuccefforibus vicariaordinacionecöftitutis, negat plane Pf' trum effe fundamentum,'quod quidem effe no poteft, nifi per fe maneat, vt diximus. Quodl* inaneat Petrus pervicariam ordinationem,ergo non iam ipfe Petrus, fed vicaria ordinatio erit Ecclefiæ fundamentum. Erit enim fundamentum Petri, quia per earn manet Petrus. At ipfa fuccefsionis amp;nbsp;vicaria: ordinationisvoca-bula manifefto pugnant Cfi natura fundamen-ti,quod in perpetuö fluxu amp;nbsp;mutatione effe no poteft,fine qua tarnen non eft fuccefsio nee vicaria ordinatio. Ecce igitur quàm pra:clarè de Ecclefia meritus fit Turrianus, quam facit putris alicuius çdificij fimillimâ,cuius fundamentum dccimo quoqueanno, aut minore ctiani temporis fpatio fit rcnouandum, nempe quo-ties mortuo Pontifice Romano Cardinales iftius

ANTON. SADEEL. RESTONS. 57: Ulius fundament! fabricatores alium Pontifi-cem fubftituütpaulópóft etiam (quemadmo-dum HU amp;nbsp;volunt amp;nbsp;foerant)intcriturum t atq; ita de folo cinfmodi fund ament o cogitant, de reliqua ædibeatione partim foliciti. Atque bæc deTurrianiverbis |incptis, pugnatibusjeetwr«-•nn, quibus tarnen conatus eftpræbere fe miri-ficum quendam ,non Ecclefiæ Dei, fed Pótifi-ciæ Tyrannidis, boe eft, Baby lonicæ turris *r-ebiteftum.

Sequitur aliud loquendi genus,quo dicit Petto fmgulariter datas effe claues,amp;Petrum fin-guiatiter iuffum effe pafccre ones Gbrifti. In quibus nunc tantum expendo vocabulum (fm-gulariter^vtvidcamus quam ex eo aptc ratioci-netur. Id alituifingulartter tribui dicitur,quod. illiipfivni amp;nbsp;eidem numero ac proinde foli tribuitur. id veto vniuetfaliter attribut dicitur, i quod omnibus eiufdem generis aut fpcciei có-! uenit. Nam fingularia opponi vniucrfalibus non potuitTurrianus ignorare, qui in campo Ulo Pbilolopbico toties exultât. At quum ego verba Chtifti apud Mattbxum amp;nbsp;loannë con-fidero,video quidem Petrum nominatim có-pellari ; fed fimul facile inteUigo aliud effe nominatim compellarc , aliud eidem aliquid fm-gularitertribuere. Quæ dumTurrianuscon-fundit,næ Ule tnibi nó minus videtur indoftus, turn Grämaticus, turn Dialefticus, quam pau-lóante vifuseft imperitus arebiteäus. Porrô, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod loge grauius eft, italoquitur magnus ifte

lt;lifputatc*r,vt fi illi credas,iam n6 fit ci ampliüs credendiim.Nam fi verum eft Petto fingdUri-ter datas efle'claues, aut Petrum fingulatitef iuflum efte pafcere ones Chrifti, fcquitur 61' film efle quod affirmât Turrianus , Romanis Pontificibus datas efle claues, amp;eösiuberipï' feere oues Chrifti : quandoquidem Petrus non eft idem numéro cum Pontificibus. Chriftus autem fingulariter dedit Petro ( inquit Turria-nus) no igitur etiam dedit Petri fuccefloribuS) quia tue dediflet Petro communiter cum fof' ceflbribus. At fingulariter dedit Petr o,ita äffif' manteatque adco centies repetente Tuffiano! quare centiesquoque exeodem Turrianoeô-cludam, nihil hîc efle,quod ad Petri fucceflon^ pertineat. Nee enim cum iuuattotiesdecataW fuccefsio amp;nbsp;vicaria ordinatio, quæ locum noo habet in iis quæ funt eadem numéro, quæ qui' dem nullam fuccefsionem vel vicariam ordinal tionem agnofcunt. Pofitacnim fuccefsionef' dem numero tollatur nccefle eft, Quod autem fingulariter tribuitur, idfoliamp; eidem numéro tribuitur, quia nee vniucrfalitcr aut ploralitef tribuitur. Ex quoefficitur lt;nbsp;fi Petro amp;nbsp;Petri fucceflbribus datæ funt claues regni cceloruW) Petro fingulariter non efle datas: etfi Petrus amp;nbsp;Petrifucceflbres iufsifuntpafcereoucs Chrifti, Petrum fingulariter non efle iuflum. HoC enim loquendi genus Petrus amp;nbsp;Petri fucceflbres colledioncm fignificat,quæ pugnat cuin co, quod dicitur fingularc.Sed quia quç perfpi'

cua funt Ion ga effe nó debet (in quit ille) ia hæc qu^ftio ad exitii perdufta fit. Atque ex iis,quæ ante à nobis excuflaSe explicata funt,tcrtiû Syl-logifmû Turrianicum hoc modo diflblaamus.

Maior prOpofitio fallax eftj primùm 7«*f« ▼»» î|K««uf4i«« in vocabuloƒ w«.-ita enim proponitur* vt fi de caufa finali ageret, cùm tarnen agat de perfeftione,quç eft reipeficiendæ finis,amp; vlti-mus terminus, vt didum eft. Deinde verbum «Jjè infidiis non caret. Nam quanuis femper fint quç ad finem refcrantur,tarnen non neceC-fe eft ilia ipfa effe atque eadem permanere cX TM yi'Hlt;as,quod vult Turrianus,quocunque modo vocabulum finis accipiat.

Minor propofitio ita intelligenda eft ; Santorum confummationcm nouifsimo die futu-ram, ilium finem effet hoc eft câperfeâionc,ad qua initia amp;nbsp;progreffus Ecdefiae tcndunt. Scd Turrianus confummationcm San torn indu-dit in bac vita, atque ita iuxta fenfum cius minor ilia propofitio eft plane tnpi^.V«.

itaq, nulla vim habet ipfa côplcxio,quç multos etiam alios errores admittit. Primus error, quod plura côcludat,quâ præmiffç côtineât.Se-cûdus error, quod novede afsignet ca,quæ ad perfcftioncEcclefiæ referûtur.Nec enim pro-ponit initia amp;nbsp;progreffus ædificatlonisEcclc-flæ quæ funt ^ rS vm^. Tertius error, quod locû Pauli adEphefios deprauans exiftimet il-1Ûordinem,cuius meminit Paulus, debere effe in Eedefia perpeutum. Quattus error, quoi

6o AD RSPET. TVR. POPHIS. à Petro ad Pontifices Romanos,amp; ab Apofto-lis ad Epifcopos digrediens fomnict Petrum in Pontifice Romano, amp;nbsp;Apoftolos in Epifco-pis pcrpetuó efie 8^ mancrc:nempc,quos fimill fomnio illis fucceflbres afsignauit. Quintus error: quod ilia ipfaloquendi genera à Turriano vfurpata contradiâioncm impliccnt,dum Ü-mul ponunt amp;nbsp;tollunt fuccefsionem atque vi-cariam ordinatronem, quemadmodufuis quse-quc locis à nobis notata funt.

Qua: cumita fint difTolutis tribus Syllogif-mis,ac proindc euerfa Turriani fcntcntia,qu« tota in illis Syllogifmis cótinctur:nos vicifsinr tresSyllogifmo$J,vcros amp;certos, atqueomn* Turrianica exceptione maiorcs, tribus illis fn-pcrioribus opponamus.

r. Nullum accidcnsEcclefiæ quod adcxte-riorem formam amp;nbsp;ordinem ad aliquod tempus ncccfiarium pcrtinet, debet perpctuo pcrmi' ncre.

Hæc difpofitio Ecclcfir, vt Ecclcfia Chri-ftiana initio haberet Apoftolosipfius Clirift** njtEcclefia:fundatorcs,fiiit accidcnsEcclcßS) ad cxteriorem formam amp;nbsp;ordinem ad aliquod tempus neceftarium pertinens.

2. Nullum corpus quod nunc folis mentit oculisccrnitur ac fide creditur, amp;nbsp;habetcaput in cœlis, poteft habere caput vifibilc in terris-Ecclcfia Catholica eft corpus quod nûc fo-

ANTON. SADEEL. RESPONS. ÖI lis mentis oculis cernitur ac fide çrcditur,amp;ha-^et caput in cœlis,

3. Nihil quod ad initia Ecclefiæ Ghriftianæ propriè fpedauit debet manere in Ecclcfia Chriftiana vfqueadipfius confummationem, nee per fe,nec per fuccefsionem aut vicariam ordinationem Apoftoli,Prophetç,amp; Euange-Jiftx,de quibus Paulus locutus cft,ad initia Ec-ciefiæ Chriftiana: propriè fpeâariint. Quare Apoftoli,Prophcta: amp;nbsp;Euangeliftæ,de quibus Pauluslocutuseft,non debent manerein Ec-lefiavfquead ipfius confummationem, nee per fe,nec per fuccefsionem aut vicariam ordina-tionem.

HitresSyllogifmifuntverifsimi, amp;nbsp;nitutur certifsimis Theologiæ principiis ; quorù con-trarium vel «lt;Tilt;fi«(2‘î cùm tribus fuperioribus Syllogifmis contineatur, quibusTurriani fcn-tentia expreffa eft: fcquitur tres illos fuperiores Syllogifmos falfos effe amp;nbsp;i^iüXóyov^^

Sed vt ea,quçùsciTiia-« diximus,façiliùs ab 0-mnibus intelligipofsint.lam fingulasTurriani tum refponfioncs turn obieftiones,ipfius Tur-yiani verbis (quoad eius fieri potuit)cxprcffas, diligenter expendamus.

I c Ecclefiar, fi autem Ecclefiam nonaudierit,fittibificut Ethnicus amp;nbsp;Publicanus,amp;c. Vbi enimfunt duo vel tres congregati in nomine mco,ibi fum in medio eorum.

^^^‘quot;^I . Ecdeßa eß eœtw (ÿ-. co»gregatiofide/ittmf tjui i» iHrrw« ” ^'’’^^^^^ Domi/ti congregati fant. iHi vero demur» t» nomine Domini congregantur lt;^ui air Eptfcopo frgt; congregdtur,at^ue ita vt Ecc/efia, t^tta vna Cathii' iica eß,Ö- Prapoßto eiw, nempe Pontifici Pornam adhereaut. Qwdcumde Protefiantium Ecclefi» ■ dici non pofisit,efficitur, eae non eße verM Ecdeß^t 1 C^ ordinationeSfijUie in i/lisfiunt, non eße Ecdeß- I shcM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[

^««(iW JJ^Oc Argumentum Turriani dudum ab tumdifpu i XEccIefiæ Definitione primo loco recen-tahonu. fui.yt jf j vctu hulufcc difputationis fundamé-

' ‘“ fubfterni pofsit. Definit autem Ecdefiaifi' ae/tiutto a ..., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Zwrr/ro-“dm cœtu amp;nbsp;CQngregatione raCta ab Epdeo-pofita. pofubvno vifibilicapite, nempe Pótifice RO' manor ex quo infert noftras Eedefias, cum co modo non fint congregatæ,non effe verasEc-defias.Refpon Jco, vocabulorum «««»w^ia» efie remoueda, priufqua illa reftè definiri pofsint.

Itaque nomen EccleGæC quatenus quidé Huic difputationi cóuenit)a facris fcriptoribus varie folet vfurpari.Primùin enim fignificat congre-garionem eleâorumDei, vt i.Timotb.j. Ec-clefia eft Domus Dei, columna amp;nbsp;ftabilimen-tum veritatis.Ephef. 5. Ecclefia non babentem maculam aut rugam.Et pauló poft, My fterium boemagnueft, de Cbrifto amp;nbsp;deEcclefia.Et I. cap.Ecclefia eft corpus Cbrifti, cóplementum eius qui omnia implet in omnibus-.^ fi qui funt loei confimiles. Deinde Eccleftæ nomé tribui-tur fingulis amp;nbsp;particularibus Eccleftis, in qui-bus ordo Eccleftafticus exDei verbo inftitutus eft; cuiufmodifuitEcclefia Corintbiocum,E-pbefiorum,TheffalQniccGum, amp;c. quibus fin-l nbsp;nbsp;nbsp;gulistribuit nomen Eccleftæ Paulus. Atque i nbsp;nbsp;ita,pofcenteloquendi vfu, nomen Eccleftæ in-

! definitevfurpatum , fignificat vnamquanque exEcdefiis particularibus; vt i.Corintb.io.

' Eftote fine fcandalo ludæis amp;nbsp;Græcis , amp;nbsp;Ec-cleftæDei. Hæc de nomine Eccleftæ. Rurfus mit 'vocM didio fidflîs , '»,««,li^wj dicitur. N une enim ti4» fi4e-conuenitfoliseleéris: vti. Tim. 4. Nunciis*“-omnibus,quiReligionemGbriftianam pro- ^^^j* fitentur, vt i. Corintb.7. amp;c. Poftremb Con- i,„ucoit-gregattonis vocabulum babet etiam 'tftu’ivfiitu’', gn^ittia-quandoquidem modo ipfos congrcgatos,mo- ’’'*• do aftioncm conerecantis ftenifteat.

Ita igitur dilcuhis Homonymes , quæro „„ prop,, cxte ,Turrianc, quamEcclcftamboc in locopÆttip»-definias ; ele'Âorûmne? At loqueris dcEc- *^'*«

defia ab Epifcopis, Apoftolorum fucceflbrf-bus, amp;nbsp;ab ipfis Apoftolis congregata.Gonflât autem Apoftolos no folos eleétos cogregafle, £((lefia. fed fimul etiain multos bypocritas,qui ad ek-dionem Dei non pertinebant.Nam Apofto' lica prædicatio fimilis fuitfagenx iada: in mare,amp; quæ ex omni gencre congregauit, vtcó-ftat ex Chrifti verbis.Matth. ij. Ergo non définis Eedefiam clèdorum,alioqiii definitio e-ritlatior definito , qiiod vetant eæ rcgulægt;k quarum cognitione amp;nbsp;vfu vidcri cupis imprimis verfatus, qui tertio quoque verboProte-fiates in arenam difputationis prouocas. Qm*! ergo? aliquamne particHlarem Eedefiam defi-nis?id veró negas,cùm indefinite loquaris.Re-ftat igitur vt ea definitionë proponcre volue-ris, quæ vnicuique ex particukiribus Ecclffti conueniat. Hocigiturprimuin requirointua definitionc,quod non addidcris, te de vifibili Ecclcfia loqui,vt omnis Homonymia tollcre-tur.Tu veró(vtex lerie buius difputationispa-tebit)data opera ita loquutus es, vt quotics d quæ funt Eledorum Eedefiç propria,cum Ec-defia vifibili confunderes, facilius polfes fub velo auaivuiM latere.

ftdehu. ^jj præterea banc congregationem effef-de/tuw, quæ didio non minds etiamiuitex-plicanda. lam enim fupra confedmus in defi-nitioneEedefiæ vifibilis,fideles inrclligi, non foIos clcdos,fcd cos omnes qui veram religio-nem profiteqtur. At vera religio poftulatpu-liw-

ritatem dodrinx, fynceram Sacramentorum adminiftrationem, reftam inuocationem no-minis Dei, amp;nbsp;estera ciufmodi qusfuntadve-ram religionem conftituendam neceflaria. Ex quo efficitur, iis omnibus deficientibus , non poffe dici Ecclcfiam:quia ciufmodi congrega-tio non erit fidelium c5grcgatio,id eft, corum Ecelefu qui profitentur veram religionem,vt diximus. nonfrit lea facile concludimus falfum cfle quod initió‘*7*^ dixifti, Ecclefiâ fuiffe ante Prophetieam amp;nbsp;poftolicamdo(9:rinam,id eft, ante verbum Deipa^.t., ab hominibus receptum. Nam ft Ecclefia eft ^°quot;g'^lt;^gatio fidelium,amp; fideles dici nó poftunt abfquefide, neque fidespoteft abfquevcrbo Deiconfiftere, confequitur verbum Deiefte prius Ecclefia. Q^iod fi ad leges rede' difpu-tandi refpexifles, vidlfles Ecclcfiam rcferri ad , verbum Dei, tanquam tJ fUTf^roi ^f'MTifiiTf»’, hoc autem efte prius illo.

Sequitur porrö in tua dcfinitionc, fideles cf- con^en-^t fein Ghrifti nomine congregandos, ex hoc«#. quot;^ Matthsiloco cap. 18. Si duo ex vobis confen-fcrint,amp;c.Et i. Cor.5.vobis ^ '^^° Spiritu có- Exponitur grcgatis.Veriim Chriftusillic loquitur dcipfa/of’^Afdt cum animorum, tùm corporum cóiunólionc, *^^‘ ‘*' ac prsfertim de ccetu Ecclcfiaftico , cuius fru-ftum promittit fore præftantiflîmuni.Scd turn Ecclefiaftici cœtus non femper aciugiterha-beantur(non enim id patitur humans infirmi-tatis ratio)qusro num propterea Ecclefia ,id eftjfidelium congregatio cfte definat ? minime

' nbsp;/S$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^. t’vkriAni fanc: video igitur te perpera fidelium congro gationem,id eft, cœtun), amp;nbsp;alt;3:um ipfum con-gregationis rcftringere, Tnitini cum itrix cqfun-dentem ; atqueita longèrefilireafufceptaEc-defiæ definitione. Illicenim Chriftus propo-nit,non Quidfaciat£cclefiam : fed, Quidipß Ecclefiafaciat, quando inipfius nomine con-gregatur ad offerandas preces, amp;nbsp;ad cxcrceii' dam Eccicfisdifciplinam. Quaretua hæcfal-lacia in congregationis vocahulo latitans, tuil nobis digito commonftranda,nc cuiquam im'

ß^gt; ^- Poftremo dicis eos demum congregari i® fifcoptu pQj^jjjg Chrifti, qnos Epifcopus çongregaue-'u^‘^‘* rit:atqueita, vtEcclelîæ, qua: vna Catholic Pag.io. cd, amp;nbsp;Præpofito eins adhæreant : horäniquf £rrorT»r ede amp;nbsp;dici Ecclefiam. Arqui,Turrianc,cft «»^^ Tuntm lt;j^ j,^ definiepdo longe maxima, petere veraW rf^tZ-^’^ rebus externis, vt abinftru-p,. mentali caufa, nempe ab Epifcopis Etclcfiaii! congrcgantibus, non autem ab ipfa rei defini-tæ fullantia.Interim tarn feenrè illud pronun-tias , quam fi exprefliirn aliquem Scripturzlo' cum totidem verbis recitares : hoc tarnen

præpofterc dicitur , eos congregari in Chrifti nomine, qui ab Epifcopo congregantun •aiimita potiiis dicendum fit, eos demum rite amp;nbsp;légitimé ab Epifcopis, id eft, ab EcclcfiJ Miniftris congregari , qui in nomine Chrifti congregantur ; vt quod minus dignum eft,a digniorc : amp;nbsp;jnftrumentum ab artificepedcaf-quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Seii

Scd iam audiamus locHtn Matthæi quem citafti cap.i8. Quæcunque ligaueritis in terra , crunt ^r;«'«?'-ligatainccelojamp;c. Quibusdedit Chriftuspo- *^‘'quot;j^“* teftatem ciiciendi ex Ecclcfia, inquis , eifdem j^^f^^ [g,. dedit quoque poteftatem congregandi Eccle- CO difcuti fiam,vt ratio confequentiæ poftulat. Refpon- »«r. deo,primum hoe ineptum effe, initia Ecclefiæ ^‘*5-quot;' quærere in doftrinaExcommunicationis quæ turn demum locum habet,cùm Ecclefia iam có ftat fuis omnibus partibus.Verum de hisCbri-fti verbis, amp;nbsp;de tota hac quaeflione fortafsis a-lus.Nunc tantum hoe dico,teperpcram omit tere eami»Ti^n. quæ eft in contextu,ncmpc li-gandi amp;nbsp;foluendi,amp; aliam innehere t^w Xaj^v.I-ta igitur argumentum ex Chrifti verbis neftê-dum eft. Ad quorum officium pertinet excom municare, ad eos etiam fpeftat munus recon-ciliandi,amp; rccipicdi excommunicatos poft re-fipifcentiam.Quorfum autem hoc ad hanc no-ftramdifputationem? Ipfum certc meridiem ohfeurastuistenebris.Nemo enim negat Ec* clefiam Chriftianam fuifte primum ab Apofto liscongregandam •. quanuisid nonfequatur ex tuo argumcnto,fed ex bis verbis,Ite, prædica-te. Matth. 18. Cum autem dicasEcclefiam tfte quoque ab Epilcopis congregandam, quaero

' gtegare Ecclefiam, quam cam congregatam \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«4

alcre,fouere, confirmarc, amp;nbsp;ea omnia præftare quæ rcccnfet Apoftolus in Epiftolis aà Ti-motheum , amp;nbsp;adTitum. Vcrùm maluiftiita loqui, nempc vt infidias ftrùeres in illo cofi^n-ga»(li vocabnlo : quas vt detegamus, nobis ex-plica quid tibi veils,cùm ais Ecclefiam congre-gari ab Epifeopo. An id fieri cùm primùm illif tonftituitur Ecclefia, vbi non erat? vcrùm iJ pugnat cum locis à te citatis: nam Chriftüslo-quitur de ordinariis Ecclefiae coetibus, vtante didum cft:amp; dePauliverbis, i. Cor.5. nullus cft,neipfisquidem fophiftis, dubitandi locus: àlloquitur enim Corinth, inter quosordoEc-clefiæiampridem fucrat inftitutus. QuinetiaiU tantum abeft vt Epifcopi dicantur propric Ec-defiascongregate, vt eos potius dicatPaulus In ipfisEcclcfiis conftitutos.Ad.io. Attendi-' ic,inquit, gregem,in quo vos Spiritusfanflus conftituitEpifcoposad pafcendam Ecclcliaiu peifnon aütem,ad congregandam) ^Jcquefi' nc leuiseft error in pheologia, non diftingue-re inter Apoftolos amp;nbsp;Ordinarios EedefeP' ftores,vt pater Ephef. 4. Quód fi hoe congre-gandi vocabulo,quanquam impropriè, euf’' men omnia intelligis, qua? ad' munusHpifeop' pertinét, ergo deueniendu cftad pura Euage' .. lij prædicatiônêamp; adminiftratione Sacramen-Dtfinitto jQ^g/yf fupr^ diccbamus)quæ omnia officioE-rwrrwnSpdcopi continentur. Jta igitur adncrlus 1“* ipfum re- ria HU cxipfiiis fijndaméto concIudamus.ApU' ftoli amp;nbsp;corü fuccelTorcsEcclefiâ congregaruu'

amp; congregant in Chrifti nomine,amp; hoc eft û-lisi;t;iplt;s-o».At Pontifex Romanus, amp;nbsp;quotquot ex eius radice furgutEpifeopi, non modo non congregatEcdeftam in Chrifti nomine,fed ea potiusdifsipant,amp; aChrifto abftrahût, vt earn fibi fuifque comentis addicant. Ergo Pontifex Romanus,amp;cius Epifeopi non funt Apoftolo-rum fucceffores ; amp;nbsp;Ecclefia ab iis congregata, non eft vera Ecclefia,fed potins in eos quadrat ejuod ait Chriftus Matthäi. Qm non congre-gatmecum,fpargit.

Ex his quoque fequitur fophiftam Turria-num non leuiter erraffe , cum in initio libri fui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ dixit Ecclcftam non prius fuiffe, quam Aaron -^n. E«Ie Pontifex faftus effet,aiquc adeo no fuiffe ptius 1? ^^^^ appellatamEcclefiam,excap.8.Leuitici. enimdebuithaercre in Grsco vocabulo , fedƒ^m„„gt; venire adaÙTÔYpotjio» Hebraicum: ibi cnim inue- fontifict. niffet vocabulahnp amp;my(quç Grçci per nomé ï’‘’S’~ ótx.xtio-i»; interpretati funt)longè antea fuiffe v-furpataivtExod.ii.t6.i7,8cc.Quæquidcmvo- , cabula ponuntur etiam in eo loco Leuitici que TMnia-^, citauitiadcb vt cumjVellctTurrianusèportu’Ï^J^“^^^ folucre, in ipfo portu nauem frcgiffe vidcatur. „Ç fre^n. Sic enim pugnat amp;nbsp;cum ipfo Hebraico cótex-tu,amp; cum doétifsimis quibufque, qui cum æta-tesEcclefiæ deCenbunt ,folent ab Adamo in-cipere, vt fecit Auguftinus quxft,fupcrludic.

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49.nc died etiam perperam ipfamEcclcGç fub-ftantiam,cum eius exterior e for ma, fuiffe hoc ' padoaTurriano confufam.

rimitatio Supcrcft in tua dtfinitionc limitatio j fins Turriam. q^,j, ticgasvllam Ecclcfiam cflc poflc:atque its congrcgantHr,inquis,vt Ecclefiæ.quæ vna Ca-tholica cft gt;nbsp;amp;nbsp;Præpofito eins adhæreant. Hit mentionem (ac'is ynius Ecc/eßa Catho/iedtS^ , ., . Præpofitieius. Nosautem vniusEkcefiæcâ-teOi^end» thohcæ nomine inteJligimus inuilibdcm etc-^07nine ftorum Ecclcfiam,cuius caput eft Chriftus, amp;nbsp;£cclefi£. freti fumus certifsimis Senptura: teftimoniiS' Catholic CololT.i.Ephef.^. amp;nbsp;5. amp;C. Et fi quidem ptO' pnè loquivolumus, tunedemumabfolutaS^ perftfia erit Ecclcfia catholica, cùm Ghriftus veniet viuosamp; mortuosiudicaturus. Tu vC' 10 contra Scripturam intelligis vnum aliquoJ ^n Eccl corpus vifibile , ex omnibus Ecclefiis vifibili' CathoLfit bus compofitum, cuius caput fit Petrus in fuc-njifibilii. ceftbrefuo, id eft, Pontifice Romano. Atqu^ P^i’^s. ita,Turrianc,non iam nobilcum, fed cum ipf^ rcrum natura difputas.Nam omnium particu-larium amp;nbsp;vifibilium Ecclefiarum vifibilem có-gregationem efte vnquam,vcl fuifle, vel in hac vita eftepofte, nc fando quidem, auditum eft-Definis Ecclefiam fidclium congrcgationenii itaquefiftas tuæ definition!, non poteritefî^ Ecclcfia vifibilis, quin congregatio quoqueft vifibilis:nec Ecclefia Catholica vifibilisEc-clefia,quin eins cogregatio fit eriâ vifibilis.Di-ces omnes particularcs Ecclefias efte vifibikS) atque inde fequi vifibilê quoquc efte illam vn» Ecclcfiam Catholicam, quæ ex omnibus con-flatur. Ego veto libenter hoc àtcperconta-rive-

n Vclim,cgregic difputator, ex qua tandem vel Philofophiae vel Dialedices penu deprom-pfeiis,™ ^amp;’oAK aliis, quam mentis oculis vide-n po (Tralie et enim particulares omnes Ecclcfix fint vifibilcs, quoties tarnen à nobis reducun-tur advnam Êcclefiam, propter eandem fidem, eademSacramenta, amp;nbsp;caetera eiufmodi : illud n^S-’ 'Óx« non iam oculis» fed fola mentis cogita-tione pertipitur. Atque vt id magis ihtclligasi cedö,Curomnes Ecclcfias vnaefie dicis?non-nequiaomnes, fiquidem funtveræEcclefiz, eiuWem fidei atque Religionis arftiffimo vinculo continentur?Ergo omnium Ecclefiarum vnitas non magis videri poteft,quam fides atq; religio. Et realis totius Ecclcfiae catbolicae có-gregatiovifibilis,innouifsimum diem differé-daeft. ItaquecùmEcclcfiæ omnes dicuntur vnaEcclefia,noH id fit,quód vnus quidam cœ-tusreipfaexipfis omnibus Ecclefüs compona-tur (quód ne T urrianus quid cm vnquam vidit, nifi per fomnium quot;) fed vria dicitur, propter vnitatem doftrinæ amp;nbsp;religionis. Quo fit,vt dum concludit Catholicam Ecclcfiam elfe vifibilem, quia omnes Ecclcfiae funt vna ca- Eienthui démque Êcclefiam fallat %«?« t« luü aiTto»,«{«l-T»n-. Tm. OjKi magis miror fophiftam omnia pro-pemodumfuae caufae præfidia, inboevnofo-pbifmatCi tanquamin afee munitifsima,col- P'‘f-^'’' locaffc, ncmpe,cùmEcclcfia Catbolica fit vi-fibiiis, earn neceffario caput vifibile babere» Vtcaputfuocorporivefpondeat. Hocautéar-' ednji

^“ù-JOI- ripit tanquam clauam Htrculeam ad debcllan-da Ecclcdarum Protertantium, amp;nbsp;Confefsio-niftarum (fie enim loquitur) monftra yozt-xe'ip«-A«.Hinc iftsverborum ampullæ, Protefiâtiurt Doftores omnes fuifTeà Turrianofradios,rc-ipiß.nü- uiâosjamp;ad à^wïiwcôpulfos.Bona verba,Tur-rianc,ac vide ne in te quadret,quod ait Dauid ç£^jj jj^p^Qj aduerfarios, tanquani cos folo flatu proftraturus. Atcnim,vt videas nonduin nos atlw^i»»/«» redados efie , ita hoc tuum argumentum in tuu caput retorquemus: fi Pontifex Romanus,cum fit vifibilis,non po-left efle caput infiuifibilis Ecclefiæ, vt caput corpori refpondeat: Ecclefiaautem Catholka eftinuifibilis,quia Catholica: (vt antedemon-ftratum eft. ) Sequitur Pontificem Romanuin non pofle efle caput Ecclefiæ Catholicæ.^

Cenditfia. Ex bis igitur omnibusefficitur, defimtione Ecclefiæ à Turriano propofitam,efle( vtPhi-lofophorfi verbis vtat)lt;pMgt;eitiigt;tiv fit»fitr»v 3gt;«,gt;') eft plane n(fgt;is-ix.tigt;, Quare fubftituamus vera Ecclefiæ vifibilis definitioné,amp; cam conficiamus, non ex fola inftrumentali caiifa ( quod fecit Turrianus, dum totus hæfit inMiniftris Eccle-ftam congregantibus ) fed profcramus ca guS funt einnóiS'ti Ecclefiæ, nempe dodrinam amp;nbsp;Sa-cramenta,quæ vt anima corpori, ita Ecckfis: vitam infundunt,^ earn cönfcruant:vt ita W »' finidoEcquot; ’’ Ecclefiæ vcrè exprimatur. Ecclcfia Chri-tlèfil -vi-^^ vifibilis eft coetus hominum Euangelium fibilfs. Chrifti profitentium, in quo per Miniftros ad hoe

hoc vocatos, Euâgclij doftrina pure traditur, amp;nbsp;Sacramenta ex Dei verbo adminiftrantur. Hæc definitio fimplex cft,amp;apcrtc nititur verbo Dei,quemadmodum ex ferie totius difpu-tatlonis manifeftum erit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lam opponamus falfæ Turriani conclufio--*”^‘^* ni veil amp;nbsp;^Jélt;xTixgt;i, côclufioncm.Cùm in Ec- ’■‘’‘ clefianoftra ex verbo Dei reformata,amp; Euan-gelq doâtina pure tradatur,amp; Sacramenta per Miniftros ad id vocatos fynccrè adminiftren-tur;fcqmtur exfuperiori definitions, noftram EcclefiamcffcCbriftiEccleftam: amp;nbsp;exratione confequentis,Paftorcs noftros effe veros ac Ic-gitiinosEcclefiæ Miniftros.

‘j^'^'vnicuicjueex particularibfts Ec- * '^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clefiiiconueniat. Curigitur reprehen~ g' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;distfitehomonymia nSimpedtuit efuo-mtnw int eiligeres CMjei Ecclefiit, definitionem pro^ ponere voluerimi

finitionê EcclefiçpropofuifTetîfpc aliquaafFct' re vidcbatur,fore,vt qui ad jerfus Lipfiéfem A-cademia fcriberet,traétationem luam inftitue-retcx legibus reâè amp;nbsp;accurate diUcrcndi, qu^ docentrcseas,dequibus ttaóatur,eireimprimis definiédas, vt inteUigacur id de quo difpU' tatur.Sed cùm Ecclefiæ vocabulû dicaturmui' ti s modis, amp;nbsp;definitio ab co prepofita non vi-derctur librorum inlcriptionirefpondcrc:Po-ftulaui,vt diftufsis homonymiis nobis txplicä-rct,ecquam illc Eclcfiam definierat. Quæ qui' dcmpoftulatio quanuisiuftifsima, ifti tarnen 7'urriano(cui quæ iufta funt placere nonfolét) adeö difplicuit,vt hinc faccre volucrit fuse de-fenfionis initium.Verumenimuerö, TurrianC) me quod xquum fuit poftulafTe^Ycl hinc appn-jet: quod nc admonitus quidem, Ecclcfiam d® qua trapas,dcfinicris. Na cùm amp;nbsp;in libristuw fupcrioribus,amp; in hac tua tuique Pontificis de-fenfione, de Ecclcfia Catholica traâationeni fufeeperis: amp;nbsp;vnamEcclefia Catholicam præ-diccs, vnam vrgcas : conftat tarnen exhistuis verbis tcEcclcliam Catholicam minimèdefi-nirc.Si enim (vt agnofcis)cam definitionéEc-clchxproponere voluifti, quæ vuicuiq; ex par-ticularibusEcclcfiis conueniat,ccrtè tuailthec definitio non eft definitio Ecclefiæ Catholief alioqui fequerctur vnamquamque exEcclefiis particularibus elfe Catholicam Ecclcfiam : liquidem verum eft quod doélifsimi tradidcrut, tui definitio conuenitjeidem definitum conue-niret

fæ tuas dcfenfio,fed etroris aceufatio effe vide-retut. Ecce igitur, Francifee, amp;nbsp;quid ab initio faccre debucris,amp; quid non feceris •. quemad-modumteiam fentire exiftimo. Atque iftuA quidem peccandi genus(qu,andoquidcm iden-tiderarepetis me Grids fummopcre deleda-riiGnci vocant ««« 6uj^ àfütpT«T«gt;. Hums au-tem difputationis faullum nobis, tibi verb in-faudiffimum effeimtium binc cuiuis perfpi-cuum effe poteft •. quod vt Ecdcfiam Catboli-camnobis demonftrares, voluifti ab bis Cbri-ffiveibislnumm facere in quibus duorum aut j^ij,,_ yj_ trium mentionem facit, Vbifunt duo vel tres congregati in nomine meo,illic fum in medio eorum,inquit Cbriftus.1 nu c Tut riane,amp; au-dc negare vfquam effcEcdefiam, nib vbi ap-patet exterior illa Catbubex Eedelix facies, quam nobis in tuo libro depinxifti.

T N te nece^^f to deßderntnr i^uod a me inuntter iv X«lt;j«iTO , »“ïw t^^”’^^^“ toii^T^f homonymtamt Paj A;

^uare£cc/eßam,^ua ifi cœ/ü eßpraterwißßi? ^K^f /oannes -vidit deßendeatef» è eœ/o ^poc. zi.-K^ tjfiiigt;»iJccefsimMpercommu»io»e ßfiilorKfnt ^^‘^ t»Sjmigt;ü/o confitemar, ßeut Pau/m t» Epiß.tt^ /feigt;r.^cceßeßif,t,i^»K,ad Sta» montem,SiC. £t Co/oß. i. ijui dtg»os »osfeett t» partem fartisßn^ itorum in ütmiae. Sortemßi^Sorum z/ocat Ixati-tndtnemß»Elorf(m,(^ Paptifmnm /urnen.

Praterm/ßßi ettam ■varias rationes Dtlpoßtio' nis Ecc/efiatn Zege Natura fin Zege Moßs , ^f £»a»geZio.

Pratermifißt ejuo^ue EecZeßamyejua à Prop^ff^* magna EceZeßa vocatur,ipu£.nune fecundum y^p-fioZicam tradittonef» CathoZtea diettur PfaZ. 54' Confiteèortiéi tn EceZeßa magna .■ de e^ua Cjp^‘^‘ nw tn Ziit. de vnitat. EceZfßa.ex iZ/o Zoeo /oanni^-Erit ■vnittgrex (^ vnus Paßor.

Porro pratermißßi EceZeßam perße^iorum ‘^ ÆetZoodio.-de efua z.Cor.ii. deßendt vos vnivm vtrginem caßä exhibere Chrtßo. verum huiufi»«-di EceZeßafadZepotuit à tepratertri.

Diciturlt;^uoejue EceZeßa eZericorum, (^ Ecclefi^ Laicoru ex doZinna CZementts Zii.S.cap.i.

(hæc enim mcafunt verba )nequc volui vagiH extraorbein Difputationis, quod dignumrc-prebenüone nÖ fuit. Nam qui dicis à me prêter-

termiffa,aut nó prætcrmifla funt,aut ccrtè prç-termitti debuerunt.Atque id, vt magis pateat, tuas obieftiones figiUatim excutiam. Ecclcfia quæm cœlis eft,non prætermifi, cum dixiEc-cleftamftgnificàre congrcgationcmEleftorû* Dei, in quorum numéro mft felices ac beatos, iUosfçiïKusrecenfes, qui in cœlisverfantur, dignus escertè, quem vrbsRomaamp; ipfaPon-tibcisaula iampride alucritpro terrena ipftus felicitate toto animi impetu decertâtem. C^ia verbidentidem mibi obiieis me non inteUigc-re quid dicamt atquebcUis buiufmodi loquc-diformulisrepctendis in immenfum tuusillc liber excreuit •. amabo te, videamus, num ipfe quid diceres inteUexeris, quum citafti locum adHebrxos. Vt enim diceres EccleGapiorum in terris verfantium feparari ab eleâis qui iam fruuntur cœlefti vitatprofers Apoftolum affty-

gt; mantem pios Hebrxos ad Elierufalem cœlc-ftem accefdffe.Ex quo manifeftum eft Elcétos turn inbac, turn in futura vita conftitutos, ad vnarablieruïalem cœleftem pertinere, quam ^^^ idcircoPaulus, ad Galatas, matrem omnium “ '*' noftrum appdlauit. Eb eriamfpeftatlocus ad Coloff.qué non noftrae, fed tnæ fententiæ ob-iccifti-.Vbi tarnen male exponis vocabulumlu-cis dcbiptiVmo,cum opponatur potitts üs quç poftea de teneb ris dicuntur. Varias ante difpo fitioncs Eedeftçin lege Naturx,inie ge M ofts, amp;nbsp;inEuagdio nó adieentvr quod id non perti-neretad explicationê vocabuli { aliud cft. enim

y6 AP REPET. TVRR. SOPHIS. dc re ipfa traftare: aliud rei nomen exponere) turn quia quæcunque tandem fuerit Écclefi^ difpofitio , femper ibi nomen Ecclefiæ expo-nendum fuit vno ex iismodis, quos protuliJ' taque quantum video , mira eft tua, TurrianC) infcitia: qui nóintcllcxcris, vt me redarguefö» *demonftrandum fuifTejEccIefiam ante Legern» fub Lege, amp;nbsp;fub Euangelio nófignificaflevd congregationem Eleétorum Dci : vel paru' cularem aliquam Ecclcfiam , vel indefiniteV-namquamque exparticularibus Ecclcfiis : qui funt varix acceptioncs nominis Ecclefixàme propofitæ. Q^d addis dc Ecclefiamagnats Pfalmo 55.in alienu fenfum derortum eft,nép2 tuo more: quem affirmare poflum nullum Set' pturæ locum in hoc libro cit3fre,quin cum de* prauaris: quemadmodum ipia progreffiodo' cebit, Cofitebor tibi in Ecclcfia magna,inquit Pfaltes,hoc cft,in frequentiffimo Ecclefiçc«' tu. Vtftatim fubiicit:In populo vabdofiu^ multolaudabo te.Et quia tua lingiiç Hebraic? imperitiam agnofeis, adeóque tibi propemo-dum laudi ducis pag.libri tui 54. debebas eo$ confulerc qui hebraicè fciunt, vt hunc tibi lo' cfi exponcrent potiùs,quàm inquircre de meo nomine,cuius ETO^w» quifpiam excogirauit vtte dcluderet, atque ita vidcres nomen Ecclefiæ f; gnificare aiftum ipfum congregationismempe cclcberrimum piorumeoetum, in quoPfaltes profitetur fc Dcigloriam,amp;.' immenfaciosbe-neficia pleno oreprædicaturum.Atqueid, mt homo»

debas, quoi etunt aétu Ecclcfiafticx congre-gaiioncs. Dices fortaffe locum ilium extendi allegorice adEcclefram Cbriftlanamcque fum nefeius Veteres lib rum Pfalmorum vulgo ad nouiffimaEuangelii temporaaccomroodarc: fed ex libs allegoriis firmum abquod argumé-turndeduci poffe, rd vero pern ego: qua de re ^^^i;,,^ nos VuguiVinusadmonrros voluif.cniusfcntê- c^p'ad. ' tiamEytanusSebolafticusamplexuseft.,amp;.ipfe Hebr.n» Tbomasfymbolica dixit non effe argumenta- proem.

tiuam.Q^s,inquit Auguftinus,non impuden- ®°'’ *!’’*• tiffirrre nitatur aliquid in aUegoria pofitu pro ^^jj^ ^j, feinterpretarir nin babeat amp;nbsp;manifefta tefti-mouia, quorum lumincilluftrentur obfeura? quiuetiam licet Kuguftinus bunc locum allegorice exponat, cum tarnen refert adEcdefra ^^ pf j^ Eleftorumrin grauipopulo laudabo te,quern, inquit, ventus tentationis non aufert. In bis Deuslaudaturr nain paleablafpbematur fem-pet ,Vlxc ille.

A.ddis,bancEcclcfram magnam ( nempe ex falfa tua ilia interpretationclftcundum Apo-ftolicamtraditionc, Catbolicam did. Detta-ditionibusegimusin noftta Difputationc De ^etboDei fcripto. Catholics vcroEcclcfix

8o AD REPET. TVRR. SOPHIS. fignificationem in Sumina Iiuiufce Dilputatio nis cxculfimus. Ifaquc afhrmo nobililf. quof-que Veteres amp;nbsp;ipfa imprimis Symbola ReÜ-gionis Cariftianx , nomine Ecclcfise Cathoii-cæ fignificare cógrega'tionem Elcétorum Dfi, quam vocant fanétam, amp;nbsp;in qua vigot Sando-rum communio. Si quorum igitur Veteruau-thoritate duceris,eos imprimis fequi clcbes,qui nomine Catholics EccJe/îæ,congrcg3tioneni cleélorum fignificarunr. Hanc autem Eedefo fignificationem eiimadftripferim: malè nieamp; impcrite rcdargiiis:cum te potius ipü rei veri' tas conuiânm teneat, qui nome Ecclefia: Cs' tholicæ reftringis ad cos qui in terris verfan-tur, contra ipfain Veritatem : contra veteruffl doftorum tefiinaonia: denique contra ipforü Pontificiorum fidem : qui, mirum fi te diutiuS ferrepofiint, Deiparam virgincm,ApoftoIos, Martyres amp;nbsp;reJiquos Santos in cœlis agentes, ab Ecclefia Catholica excludcntcm.Nec tel

nat Cypriani extra propofitü citatus : ibienim Ecclefiam Catholicam nc nominatquidé. Tu vero iam oblitus cs, te nondum de re ipfa, (ei tantini de vóeabuli fignificatione difputarü vnam autem Ecclcfiam agnofcimusnó plures, propter fidci amp;nbsp;RcJigionis vnitatemmon proprer ilium vnum Pontifieem Romanum.dt quo femper loqucris, amp;nbsp;de quo nunquam Cy-prianuscogitauit : cui fi credas, aâum cûdi Romani Pôtificisprinciparuivtinfrà nobis A-fiùs dicendum crit,quum bæc verba Chribici' ponC'

ANTON. SAD EEL. RESPON s. St ponemus;Pafce oucs mcas:(loco Scripturç,or-dine j.)vbi etiâ doccbimns hçeverba apud loa- , nê;Erit vnus grcx amp;nbsp;vnus paftor, de fokgt; Chri-fto vnius gregis vno paftore,efle intdligen da.

DeEcclefia perfcétiorum amp;nbsp;imperfeétiorua ine(vt ais)prætermifla me fimul amp;nbsp;aceufas amp;nbsp;ab-foluis : in quo pofteriore vt te adiuuemjboc v-pumaddam,mihi non fuiffe propofitum eas o» mnes nominis Ecclefiæ fignificationes recen-ferc,quæ apud varios authores reperiri poflut, fed tantum quç extât in facris Uteris.Gæterum, çumMetbodius loquatur de Ecclefiisparticu-Uribus,in quibus alq fiât aliis prouediores: no video quamobrem hancGgnificationem à me prætermiffam dicas, qui facio dcEcclefiis pyd cularibus mentionem. Loeû autem ad Corm-tbios perperàmad perfeftioresreftringis:quâ-doquidem Paulus totam Gorintbiorum Eccle i,CorJ?rA fiam compellâs;Præparaui,inquit,vos; quos v-nivirovtvirginem purarafiftam, nempe Gbri tlo’.amp;virginitatera opponit corruptis métibus amp;defdCcen«bus à puritateEuangebbvt fequi-turin contextu*.verf. 5,8c 4.Atquc id nô ad Co-, los petfeâiorespertinet ; fed ad pios amp;nbsp;fideles omnes quofeunque tandem progreffus in fidei dodrina fecerint.Kam fi non funt ex eorü numéro,qui putitatem doêtrinæ retinent,8c died lut fponfaGbrifti, certè non funt deEcclefia Dcufalfum eftigiiur,amp;tuum eft. tômétû,folos perfeftiores vocari virginem fponfam Gbriftn cùm illud nomen ad totam piorum Ecclefiam

Tht^J^r. pertincat;vt docent Theodoretusamp; Bafilim» »» x.Cor. quos teftesaduerfusteproduxifti. Ambrofius Safil. autem virgin^ vocabulum refert ad dodrinï in i.e. E£ puritatcm, vt amp;nbsp;hæc Verba Ioannis in Apoca-^mb.in jypfi ; Virgines enimfunt,amp; Chryfoftomus ^.Cor,f. hunclocum cxponcns,O!mnis»inquit,Eccltfi» ch^. Virgoeft.

ibid. Ais Ecclefiam dici quoque turn Ckricom» ^^M.i4. turn Laicorum,ex tuo Clemcntttvbi tuo more pugaris,amp; tempus teris inutilibus ac fuperflui*

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;eftimoniis Veter urn profer endis: n,empevti-ta libri tui farraginem quouis tandem modo Componcres.Paucis refpondeo 5 primum Cle-ricos amp;nbsp;Laicos concineri in parucularibusEc-clefiis,quarum ego metninijicet eiufmodi nomina non proberntdeinde me non pluris face-re tui Clementis amp;nbsp;rcliquorum eiufmodi Mo-nachorum fomnia » quam tua deliria : ne poft-hac(tibi enim pared) tantopcre defudes A élaborés in eiufmodi nugis,vel Gra;cc vel Latuiè recitandis.

Po/lremó profers Ecclefiam mabgnantiums quam fateor me prætermififlê de Ecclefia tó diflerentem.Tu Ycro de tuatuonamque Mor nachoru Ecclefia diflèrens, Ecclefia maligni-tium prætermittere noluifti, nee etadebuifti» T V R R l A N V S.

ff^ AoiMzM^wwï/of^^wAfideliSffivpAwdrfe«»-(Flt;S-’®quot; j|.ßßiy^Maflfrei^f/e»'erjib»^cat turn lt;^Kt inuiehue Der Zege/ fermât.Lue l z«. ^uu ^tMßdeiuferuM. C^'^r»iiegt;iïi8cC(.

QVum dico fidelis nomine modó Eledo» ignificiri, modó gencraUt r cos omnes qui C.nftinnam Rcligioncm profnentunnon prstermiGcam fignincationcni,quæ eft apod L'jcam;q«ippe cum ad Eleftos pertineat. At-quc ita perfpicuum eft, te non cogitaffe ^m^ falberes,modo muha fetiberes.

PErpera exi/ïtw*« locum Paitli. I. Tim.^.Ec~ 1111. cle^iaefl domutDeitèolftmna amp;nbsp;fundamerum ^‘*Z-^^ 'uentatu (^e intelUgendum de Ecclefia Ele^omm ^K£ mutßbilu (ß. Nam de Ecclefia vifibili di^um efie frobo blsraüotitb.i. VrficiMftnejuity^uornodo o-forteat te in Ecclefia conuerfiari. Ecclefia igtturin ^»a conuerfiandum ei eraf cum haefetentia necefi-fiario vifibUu er at.

TKm boe fumis probandum,Acces cos quos citaui de Elcamp;otum Ecclefia,! ft per pet àm citatosmee ad Eleftoriim Ecdefiam perrinere. Ac priraü agis de bis P aub verbis •. Ecclefia eft doinnsDei,columnaamp; firmamentum verita-tis, qux dicis non de Elcftorum Ecclefia, fed de vifibili Ecclefiaaccipienda eft .Qiiid fiiE-loftorumEcclefia, amp;nbsp;quomodo fit inuifibilis: explicatum eft in Summa binufte Difputatio-nis,quo fit veine nó rcpcta.Tu vcro,¥raciCcc» fi rudimenta TbcoAogix teneres, facile feires camEcdefiam quæ eft domus Dei, eft Eede-fiim Eleftomm, in cpiibns Colis D cos b abital

84 AD REPET. TVER. SOPHIS-per fpiritum fuum(vt docetScriptura)nóhau-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem in reprobis amp;nbsp;hypocritis. Eft enim Deus

] tlt;Mt. tg. Si Pater corum in quibus habitat, inquit PrO' terem. ji. phcta, amp;nbsp;póft Prophetam ApoftoIus:Et alibb ^^'^‘ Chriftus,inquit,vt filius domui fuæ proeft: c»' // ’^’ ius domus fümus nos;fi fiduciarn amp;nbsp;fpem Üb® dè qua gloriamür,ad finem vfque ■firmaifi tf-nuerimus.Porró nee rcétè necTheologicè op-ponisvifibilcm Ecclefiam Eleélorum Ecck-ftaï:quandoquidem vifibilisEccléfia confiât e-tia m,amp; imprimis ex Eledis tanquam digniffiquot; mis:amp; propter qüos ( vtantè diximus)EccIefo Vocatur : addo etiam propter eos Ecclcfii tribui, vt fit domus Dei columnaamp; firtnameo-tumveritatis. Nani,obfecrote, tribuifnehoC tam præclarum Ecclefia: clogium reprobisamp; hyprocritisPatrepugnatieflehypocrita, amp;nbsp;«f;

1 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecolumnam amp;nbsp;firmamentum veritatis : ni'!

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fortè exiftimas inConftätiam, amp;nbsp;confiantiam:

mendacium amp;nbsp;veritatem eadem efle. Quof^ fi non tribuis hypocritis amp;nbsp;reprobis : reftat vt folis Elcftis tribuendu fit. Q^madmodüctu /» laeum Veteres intelIcxerunt.Nam Chryfoftomus I0-Wero» ‘^™ exponit de ipfa veritate, quæ fit columni ibU. ' amp;nbsp;firmamentum.Idem Hieronymus. Augufti--^us». it nus autem:Ipfa eft, inquit,prædeftinata colum ffä. 103. na amp;firmamentum vcritatis:adcóque Thomas «^^zTw tpfi^’ft tianquam maximus dignitatis Pontificia! , j *”’' patronus,Verba fixe Apoftoli refert ad ea quæ dicuturRo. 8. Quos prædeftinaui^eos voca-uitiquos vocauit,eos etiain iuftificauit, amp;c. Et • • . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ loan.

^ ANTON. SADEEL. RESPONS? 8j loan.ijjvt amp;nbsp;ipfi in nobis fint vnû,t^uç omnia de cleâis dicutur. Atehim audiamus tuâ obic^ óionc:Loquitur,inqui5,dcEccIefia in qua ver fandum erat Timotheo. Ergo dcEccIcfia vifi-bui. Qiiidhu nepræftantiffimum hoc elogium Ecclefiæ, ad eas Eedefias reftringes in quibus Timotheus verfatus cft?At illæ iampridem in-i ^erierunt.Ignoräfnc ca,quç in gencre de Eccle fia Dei dicuntur, ad ha c yel ad illam Ecclefiam pofleaccÓmodari?Nónne porró animaducr-tis Pauli fententiam efle generalem ? Sic igitur habeto:quia particulares Ecclefiæ habent Elc-«oSjhinc fieri, yt clogia totius Eledorum Ec-defiæ de fingulis particularibus Éedefiis dica-turmon quia funt vifibilcs (vt tu exiftimas) fed quia illæ vifibilcs Ecclefiæ Elcdos habet, pro- nbsp;nbsp;nbsp;. ;.,

pter quos etiam Ecclefiæ dicuntur. Sic dicutur Hebræiiin,ad quos fcripfit Apoftolus,acceflïf fe ad Hierufalcm cœleftem, amp;nbsp;myriadas Ange lorum,conuentum amp;nbsp;concioncm,fiue Eedefia primogenitorum,quiconfcripti funt in cedis: fioedhadEcclefiam Eledorum. Sic dicuntur^.j^^ ^ Ephefij conclues fanétorum,amp; domeftid Dei.

Sic Corinthijfadificati;ficPhilippéfes,Golof-1 cw.i, fenfes, ThclÉlonicenfes dicuntur fanditdeni- PhU.i. que fie illi,ad quos feribebat Petrus,dicutur e- lt;^o^oß-^lt;. lefti,vt ante diximus.Quæ quidem omnia vifi- ï p^/^''’ bilibusEcdefiisttibuütur.amp;nihilominusfunt^f, ' ’ Eleftorü propria. Vt enim de vitedicipoteft eä proferre vinü ad vita hominis tuenda actó-modatu, ncq; id tarne ad aridos ac demortuos f.iij.

$6 ko REPET. TYRR. SOPMIS.' palmîtcs, fed ad folos frugif ros crit rtferédu! ita quod hïc dicitur de Ecckfia amp;nbsp;multa alw co fÏmiIia,ita dicutur de Ecclcfiis vifibilibus,vtaJ folos Eleóos,nó autem ad reprobos amp;nbsp;hypo-entas,pertinent.Rede enim Hieronym*: Ni' L hilintereft, inquit, de corpore quid dicaturan membrisxuin amp;nbsp;corpus diuidatur in merob»» amp;nbsp;membra fint corporis. Q^iamobréduotibi fucrunt confidcrand3,Turrianc,quæ te ab boC inepto concluden H g nere rcuocarét. Vouin» bypocritasamp; reprobospropric no.flépartis conficiétes:fed,vt ita dicam,deficictcs, velpo-tius effe partes if^utuftac quSdo EccItfiæ vifibi-les dicuntur eóftare ex Elcdis amp;nbsp;reprobis. Ai-terum,ne in ipfis quidë veris partibus totii f»“ vcrè conftituentibus ftarepoffe tuam ratioci' nationé.Ea eft enim natura Totius,vt de toto etiam dicatur, quod tamé vni eius parti tâtùm Couenit: vt quum dicimus hominem inteHige-te Sc fapcre: quod ad folum animii non autéad Corpus refcrri debct.Perperâ igitur ita conclu-dis:Si de vifibilib’ Ecclcfiis dici poteft eas cfTcj domum Deicolumnatn Sefirmamentumveri-tatis : ergo hoe elogium nó Eledorü proprid) quadoquidem Eeelefiæ vifibilcs eóftantexE-ledis amp;nbsp;reprobis: quod etiam minus eft quant Eita diccres, fi de homine dici poteft rum elTe difciplinæ capacem;ergo hoe attributü non eft animi propriu:quadoquidc homoeóftatexa-nimo corporc.Ergo tu no cauß pro canfa fll rais,amp; partiü propria ®«ögt;i in Toto ipfo eófun-

'dis’.vt tuoserrores expræcepns -r?ó7n,u t™ Jbi« redargua. At nos ita cóeludamus. Si(cfle dorott Deicolumna Sefirmamentu veritatis)ab EccU fiafeparari non poteftiErgo Romana EccU «» non tere dicitnr Etclefia:quia nee domus Del eft: nee eftcolöna amp;nbsp;firmamehtü vetitàtiS. E t b^c eft veta nota,ex lt;^ua difeerhêdç funt Eccie fis viGbilcs,nó ^utê ei Potificu amp;nbsp;Epiftopöm* tatenadogiq; illa fucclt;.(horte nobis tOtieS ob-iecia uT urriano, quæ profeâô videturJimiUs precatoriis, globulis quibus vtuntur Pótificiji longo quidé, at tenui filop endentibus. nbsp;nbsp;nbsp;''

P^imm ^adweß viuere in £tcleßa vißbitiße- ^-^ cundü madataDomtnhquod eftfieriin areatTi^*i‘^ tici (^ no faleaiy amp;c. Q^wodo priore amp;nbsp;antecedf iegraduejnii» Ecclefia vt^biTiponiturreH^o, de poflertore ^feejuite e^Ui in Eedefia intnßbiU roffo~ catKryApoliolw pot er at tu ratione meminiße. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^;

EcchfiaziJibUis dintnrcoltina amp;nbsp;fiidamernve - ^*^ ritatupropttr^dëijuam corde amp;nbsp;ore vifibilt profi-tettiramp;pritdtcat:ejUaßdesitafirmat Eccleßdcre-dëttiy^t poris, inferi nütjuaadnerßm eapranaleaty

Non ob aliam canÇàm memMt hic Apoßolm de ^’‘‘i^^' Ecckfiacol^na amp;nbsp;fndameto veritatu^mfivtTi-

. mothenmadnioneret de tdißeatione Eccle{i£ fnper Petrum f^Üa^vt ßejuando opM eßety^ de ahejMi dominate cerium habere veiletyadirtt Eetram i^ lamiexemploipßw Pauli,

POfteriorem gradum collocas in çterna d-ta.Priorem autem ita nobis defcribis. Primus graduseft, inquis,viuerein Ecclefia vi-fibiU fccundura mandata Domini, quod eft fieri i n area triticum,amp; non paleas. Argue ita, miFrancifce,tuæ iam fcntetiæ renuncias. Nam eße triticum amp;nbsp;non paleas,Eledorum eft pro-prium-Itaque ex te ipfo concludo locum Pauli etiam de Ecclcfiisvifibilibus intelledum, ad Elcdos pertinere;quod ctiamnum magis confirmas cum fubiicis: Ecclcfiam dici çolumnam veritatis propter fidem, quaeita firmat Eccle-fiam credentium, vt inferorum portae aduerfus earn non præualcanttquod fan's vides ad folos Eledos CMC refcrêdum.Iam quod addis de Tn motheo admonito, vtad Petrum recurreret: hoc vero eft iocari,addo etiam fomniare, fin-gere,comminifci, nugari denique, non auteffl* Thologice dilTererc.

G^lattZ.^ui videigt;Mttrcolf(mgt;flt;t ejfe--^tß co-lurnnM E/e^orfim dicere vo/MjIittnonfic^ xtjfet ^»i -videèdturi »am eos nemo prater Pta ^ cut vo/uerit reueiare vide tyconc/ude ergo, ÄntW-t ßcutißi a^poßoU t» Ecdeßa viß^i/ic0iam»aeßt Vtdeigt;a»tKr,ßc Ecc/eßam ^aam dtctt^poßolaseßi coi/emndveritatiifiMe/lige'dd eße vifiMe Ecc/^’ CotMÜt itaque Pa»/ftj cum Pacora Petre^Zo^^^{ ^UI

ANTON. SADÉEL. RESPONS. Sp ^»ividehanturco/timna ej/e . fed cum Petra qut^ dem fecuadum locum ^ di^mtatem ^raduj en t^uo a Dominopofitmfitérât;^ffod non aifittreß^nißea-uit^^uïteum locaitit A/edtuWf (^ Cephat vocauiti nntulKyint^ftamy’vt ah eofirmareturyi^tei erat aPe-tra uocatw Céphat, Nec eß intelli^endum fuiße t» Iacobo aut in ioanne , aut in vtrotjiee autoritatem approbandi Pauli pradicationem, fid in Petro tan-iftm : cjui hoefedt adhibitit duobm ex primarité j^poßolis in conßlium : tpuem morem ab ^po^olù traditumferuat Pontifex Pomanta, vt in maiort-bm caußs in collegia Cardinalium decernaf. ^uod ß alite aliter videattir,contradicitttr\Pontißciy tarnen cum omni,^ ejutdem libenti reuerentiazßeut Patt-Itu Petro, amp;nbsp;^nidem ltbenticontradixit,vide Ter-ttill.ltb.^.contra Adarcio.

i^Vid audio,Turriane, hxccineeft tua illa V^dnguæGrçcæcognitio, quamtantopera oftentas? Participium ä'«*«5»TK in Ülo Pauli loco tu ne ad fenfum corporis externumretuli-fti?Etquiametoticsad meam Academiam re-uocas,ego vicifsim te ad tuatn Academiam rer-uocarem: fed audio tecx Academico fadum Peripateticum, qui relifta fede tua Hifpa n ica, Romanisiampridem dcambulationibus dele-äaris.Verumtamen mea Academia, quam to-r tiesappeUas, iubette adiré Romania illud coU IcgimnNeopbytorum, cuius infra meminifti, ijuum nobis tuiPontißeis laedcs mjrifice prx.

dicarcs: Vt ibi difcas fignificationem Parti-cipij Ji^t^Sinf. Vidcri igimr apud Pauluri non rcfcrtur ad oculos corporis, fed ad opi-njo(iemamp; exiftimationem.Vid^bantur, ho^ cftUiabcbantur,alioqui feque returaut ibi turt fuifle inane aliquod fpeórumtaut reipfa Apo-ftolos fuiflecoluninas, fiquidemcolunlna’«-debantur. Arque id, Turriane, tuiS templis rclinquimus: in quibusnon viuam Apoftolo-mm doótrinam,fcd folas Apoftolorum ftatuas habetis :4tque ita fcilicet vifibiles ApoftoloS tetinetis* Quid pond tibi vis , quum PfW dignitatem ex eo coJligis,qiiod Paulus eu® medium Jocauerit, nempe inter latoburt Ä loannem ? Sic c«im Paulus : lacobus inquit) amp;nbsp;Cephas, amp;nbsp;loannes. Vndénam obfecrovoS lefuitaftri, quiperpetuö errantes ad vltimas vfque terras excurritis, nobis nouam hSeDh-Jedicen attuliftis ? An ex illis India: populis» quos mihi totics obieeifti : amp;nbsp;apud quoS.v^ ftra miracuk edere foletis, quibus vos in Eu; ropa nati, nondum tarnen Europam dignaU eftis : nifi forte pro miraculis habeantur vdir’ iJlaratiocinandi inonftra,quibus vos Pontifi-eium primatu afferere foletis. Cuiufmodifugt;' hoe concliidcndi genus TunianiemPetrusnU-mcratur interlacobû amp;nbsp;loannem, amp;nbsp;voeatuf Cephas;ergo Petrus eft princeps amp;nbsp;caput E^* clena* Catholiçæ. Scilicet lacobus amp;nbsp;Ioannas (quos tu cum Cardinalibus comparas) erätlc“ gati no iam à latere, fed à 13teribus,cùm hab''

tent Petru in loco medio collocatum. Tu veto Soçlûftajûchabetotfalfa effe dia omnia quç addis de tuo,conttaPauli,tum verba,tum fen-téiiam,t^uinominatim in illa cpiftola,amp; in po-fter.ad Corintb. cap. 11. profitetur fe non elle velPetto, velvUis Apoftolis inferiorem : tantum abcftvtfirmandus fucritaPetro, vttu fo-mnias,amp;abeopctieritprædicationisfus con- ^^ pp^ brmationem.Vt de Auguftino taccarn , qui di- i^o. xitalicubi omnes Apoftolos fnilfe columnas.t» £f»3. CuiaffcntiêsHieronymus, lnftruimur,inquit,'“* ^‘^ tam Apoftolosomncs,quamcredcntcs, quam*quot; ipfamquoque tedeftam, columnam inScri-pturft appebati t amp;nbsp;nibilinterdfc de corpore quid dicatur an membtis: cum amp;nbsp;corpus diui-datut in membra,amp; mebva fint corporis. Hxc Hieronymus. TcriuUianumautemfalsb citas, quiiniUoloco nullam Petri mentionem no-minatim facit,fed generaliter loquitur de Apoftolis.

GAnt. 5. £cc/fp4 defenbens firmitatem /po«- ^ ll-ji'erttrd eins tncfuif^columna marmoren, ^«^ ^‘*^‘. '* fundatnJantfitter bajes aureas.Et ejMaftsnt duo tn^^‘‘^ carnevna\i»telUgere debem*crura Eccleßn eße coin mnasfudatasfaper bafts aHreM^cjHaßgnificde firms tatein Ecdefia no virtntisproprinßed comanic-tid: fed^^uareScriptnra no o^a, fed crura tfiurpafstiiprs inupropterrdiuC^'firmfStZ'ndefides orthodoxa diet

^l AD REPET. TVER SOPHIS^' fi/et : Deinde ^uia oportet adfide'orthodoxam w nireeami ^ui veUtfierimemir/imfponfie CkriHh gM£ tjnidem eil vifibilisy vt conilatcap. 4. camdi Canticorflt;m,ficue vit ta coccinea /ai ta tna, (^df i^uium tuum dn/ce,^ftarefi Ecc/ efiafiponfa ChrSgt; ot haiet lt;ÿquot; /ot^ftttnry^ ^od ore /ot^aftaromnes 'S; i iiijue audierunty^ afidiiit,id efl Euan^e/iapred' j catnin vniuerja creatnra ejita fid cos/o efi:no» eßi' ^it/trinuifiit/is.^f^modo enim Ecc/efidaudictnr fi /ornent ë} lt;^uomodo /oquitnr (^pradicatfi »0 'n!' deturpradicare? dVÜqnidfic a/tditurfieatficriptuquot;^ • efideiisy ^m Pau/am comitaiantttraudienttt^iH' dem vocem,neminem autém videntes^aat vtpef^ /ttt Deum /oc[aentem,lt;^ut erat in ca/i^ine non vdf^ iat?Exod.i^./mo non a/tter Chrifium nanelotjiti' tem andtmw nifiin fipon/d Ecc/efia. Crara ifitquot;'. m^fitcafiii ampntarant Protefiantes, (^tan^o^'quot; * naai Samfimet eo/f/mnae Ecc/efia ptay^ua pan ef^ Catljo/ic£,euertert/nt. Omnia di/atamM (^lt;f^^’^ ma occftrrimmjVt ca/nmniae aintony ^ftfiaraiai

S A D Ë E L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

IAm nos adoritur argumente allegor*^^ quod depromit ex Gantico Solomonis gt;nbsp;hunemodü. Eedefiafponfa Chrifti habet my^ ftica crura tanquam columnas marmoreas per bafes aurcas , quibus columnis fitmitas elefiæ fignificatut: hæc verö fponfa eft y*quot; jjj quia habet labia amp;nbsp;loquitur. Ergo firmitas 1 adEcclgfiam vifibilc pertinet: aeproiod«;*^^ ba illa Pauli fuperiora : Ecclefia eft co^^^I'’’^ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßnn*

ANTON. SADEEL. RESPONS. 9J firmamentum veritatis: exponenda funt de vi-fibiUEcclcfia. Quis non mirctur acumen hoç tuum, Turnane, quo teipfum pugis, amp;quidem \króhborans, vbi nihil opus cuTirmitatem tccleüæ agnofcimus earn que Chrifto accepta referimus:hcct id male colligas ex verbis Solo-moms. Confiât quidem fponfum amp;nbsp;fponfam effe duos in came vna,fed propterea crura fpô-fi effecrurafponfæ,nefandoquidem auditum eft , adeo vtfrigeatbacinpartetuaallcgoria. P orrb Llcftos in Ecclefiis particular lb us elfe vifibiles,nunquam negauimus.ltaquc nihil at-tinebatproponere Tcclefiam loqui •. vtinde ' probaresTccleham elfe vifibilem:quæ quidem • nbsp;nbsp;nbsp;ratio nihil potuit quam tifum excitare. N eque

i quam praeter te,dabitauitTcclcftam dici fpon-1 fam Chrifti propter folosKlcftos? Audi Pau-1 lumitadehacre differentem:Membra,inquit,^f v V ‘ fumus corporis eius ex came eius amp;nbsp;ex ofsibus eius,proptercaderelinquethomo patre acma-trem, amp;aAbætebitvxorifux : amp;nbsp;erunt duo in

J camevna.Myfteriumhocmagnueft: egoau-r temdico in Chtifto amp;nbsp;iuTcclcfta. Hxc Pau-: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lus.Ex quibus elucefcit,quam ar ft a fit fpiiitua-

• iis ilia coniunftio,qux inter Chriftumfpofum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;Lcclefiam fponfam intercedit:ita vt vere di-

t cere pofsimus vitam,iuftitiam,fanftitate, me-V nbsp;nbsp;nbsp;rita denique omnia fponff in fponfam 'Ecciefw

Chriftumne eße arélifsimc cum hypocritisch* ïunftumPHypocritafveefTeomnium meritot'* Chrifti participes ? Abfn hoe vel à te, Turm-nc,qui nihil talc cogitans, affirmas tarnen hs®^ fponfam eße folos Elcéèos.Sicenim ratiociné' risrCrnra fponrijhoceffiteinterprété,firmi»' tem fponb ciT’fponfæ firmitatem, nonvirtutt propria, fed virtute communicata. Sicigi'^f diff rentem Turrianum faciamus.NullireprO' bi amp;nbsp;hypocritat habent firmitatem à Chrift® communicatam:Ecclefia Chrifti fponfa, de q®^ loquitur Solomo , habet firmitatem à Chrin® communicatam. Q^arc,Ecclcfia Chrifti fp®®' ß, de qua loquitur Solomo,non eft intclligc®' da de reprobis amp;nbsp;hypocritis: aeproinde dcfigt; lis Elcftis intclligenda eft. Atque id chrifsi®]® patet ex codcm Gantico,cum muftis alüslocis». Cautie-^, tum cx fcqiientibus.Tota,inquit,pulchracs3' •• mica mea,?V macula non eft in tc.Item, hortus conclufus,(brormcafponfa. Item: Egofu® Dilcdi mei : ^ Diledus meus mihi eft pro prius. Item : Vna eft columbamea, perr-âs mea : qur eft illa quæ prodir qnafi aurora,pub chra v Lun3,el'óa vcSol,amp; mufta alia in tandem fentetiam.Ex quibus manifeftü eft Ecck-fia à Sotomone deferiptâ, efti. Eleétoru EcriC' fi5,qncadmodü etia Veteres cêfuerüt.Siceni®’ j^nCatif. Qn^encs, interpret . Hieronymo,hoe Catien ’ cxplanans:Ha:comnia,inquit,noliforisquarc-rc:noli extra cos qui prædicationcEuag. lijfal* uati funt»Chriftü fponfum intcUige, Ecclcfiam fpon-

fpófam fine rnacula amp;nbsp;ruga * de qua fcriptû eft» Vt exhib'^ret fibi gloriofâ.amp;c.Ipfe ante Hicro-nymus;büt fpólum, inmitt, ad que fpófa fefti- ^*7^T^ nat,Paulus tu “ü Pontmee maximü dicit»Ka de ^ co fenbitq lafi qui nó in cœlis fit,fed pertrafie- ‘' rit ornnes coelos,amp; illuc,quoq; cü bæc fua pex-feâafpôrafteâetur^imQ iUuc,adherës ei amp;có-iunamp;a,cóifcenlt;ietit:eft enirn fada ennxeo vnus Spirkus-hê: aduenc Ecclefia tœ: ü omniü San-

f\a,coiüba quidé propter manfuctudine: inno-centiaac vitæ purv atët perfecta vero quia per-ftekäex Deoacet-pit eratia ac fetenara ab ipfo Saluatore perSpkitufanftii. Quio Bernardus *«(»«* aboqui magnus Romans fedit laudator,na ah *[^‘^^ q’âdo locubucSolomonis explanabat.Qu^ cU ipól'a,inq«it,8£ quis eft fpófusïHicDcusnoftcr eft'.amp; illa,fr audio dicete»nos furnus, corn rel^ qaaquidemmukkudme eaptiuorum,quos ipfc noukApta ril criim Eedefia Eleftorü ; de qui-busPadus i Omnia, inquit,propter Eleékov Quid eft fponfa,nifr congregatio tuftorumï Et alibi ; Inuenerunt me vigil.- s. Non dabium eft, inqukyqain voce omnium Eledorum ifta di-cantur,amp; ipGEedefia funt » amp;nbsp;plc»aq«c confi-milia.Quia veró,T urrianc,tu fponfam Cbrifti Pontifteiis Epifcopisaddidam effe lubes t »«j dituumBernards kaillos nobis deferibentet ^^^ quemdabis, inquirede numero prspofitomm» c*.i», quinon plus inuigdet fubditorum xacaandis««m.77.

9^ AD RSpET. TVRR. SOPHIJ« marfiipiis quàm vitiisextirpandis ? Propterf« rclinquamusiftós non inuentores fponfo*^“ venditores: hare illc. Quid ver ó tibi facieflUft mi Francifce, tam infclicitcr in hac columnar allcgoria vcrfanti?Vis crura cum columnist®' parata (ignificare firmitaté,itémqüe inceffiinii có quod ad Ecclefiam yeniendum fit, quæ q®'; dein miro quodam modo à tedida funt, f® firmiter ftarc amp;nbsp;incedere idem vidétur amp;nbsp;r“(' fus exiftimaa Ecclefiam habere crura non q®*' busipfa ingrcdiatur, fed quibus alij adiff’® Ecclefiam veniant. Præterea, quæro exte,®® tantopcre laborcs, vt efficias /ponfamChri® efie vifibilcm. Nam fi tibi non videturab^' dum, vt Chriftusinuifibilis fit fpoufus vifibl' lis Eeelefiæ: cur tantopcre vrgcs tuam ai”' logiam Phyficam , qua dicis corporis vifib^ caput vifibilc effedebere. Quodfi forte obU' cias tuum Pontificem elfe fponfum vifibilcW vi fibilis Eeelefiæ Catholicæ, te reum blafpbc' raiæ peragam. Nam etiamfi concedcremus Po-tifieem eficlcgitimum amp;nbsp;verum Paftorem Eç elefiæ Romanæ (quod abfit vt dicamus) nufq®’ tarnen Scriptura tribuitnomen fponfi Ecck-fix vlli alteri, qaam Chrifto. Miniftrosautem voc.it fponfi amicos. Poftremó vide quantum profeccris hac fimilitudinc columnatuamp;cr®' rum:Paulus in hoe loco de quo difputas, enk' mnam veritatis dixit numero fingulari. T® addidifti ex loco Cantici duas columnasamp;cru-ra totidem.Peniq; ex Epiftola ad Galatas no-

ANtON. SADEEL. RÏSPONS. 57 th tres columnas obiecifti : lacobum, Pctrum amp;nbsp;loannem qui videbantur cfTe columna: : ita fit vtfi pergas in iUa crurum amp;nbsp;columnarurrt fimilitudine, amp;nbsp;illa crura tuæ Ecclefiæ accom-roodesdam mirunS fit,fi Pontificiorü Ecclefia lt;laudicct,cui tu modo vnû,modô duo,nûc etiâ tria crura attribuas. Vcrûenimuerô ne plane à nobis repudiatus difccdas,dcmus hoc tibùver-ba Solomonis ouû ait, columnas illas effe fuper bafesaureas abfqucvllo myftico fcnfu,Ecclcfiç Pontificia: conuenire:quç nô fuper verba Der, fed fuper humanam potentiam amp;nbsp;fuper arn-plifsimas diuitias variis artibus hinc inde com-^ paritas amp;nbsp;corrafas,tanquam fuper bafes aure-as, funditi eft;atquehocquidemmodo vos pontificij diligentifsimè omniaveftra dilata-tis. Cur autem dicas Proteftantes fibi crura inyftica amputaifenon video,quorum doétri-naitaDcibeneficio procedit,vt vos de tanto profeftu tantaque cclcritate conqueri foleatis. Deniquequum cos cum Samfone comparas, non ita vt dccet rem expo nis. Nee enîm Sam-fon têpliDci, fed rempli idolorum columnas euertit:quod ProteftStes feccrunt,amp; quotidie faciunt,non fuis viribus, fed fummaveri illius Samfonis virtute,in cuius morte fita eft n oft ra de omnibus hoftibus viâoria.

QKarevnaeß fponßi Christ , (ÿ- w» dud, VIIL mixtaexE/ccl^ (^ reprobùex ^M^f/ßino^^S-^^-

M.^.de do^lr.ChrißianaiCap.^z.in h^c veriraßufd ßtm amp;/pecioßifVttabernacu/a Cedar.Ca^tttc.i-V' trumijKefeeJJedixtt pratter vuitatem temporale» i^otiorum (^ malorum.£tpau/o antè;//^pocritni} f^nt eitce»iit eße t» corpore Chrißi .■ ^uanxn in èiU videantur eße Eccleßa : tauijuam vnumßt t/tn-rumtjue corpiu propter temporalem commixtio' nem (^ commtmtonem Sacramentoram, Heca^»' gußiMta. /taijue cum Scriptura Ecc/eßam Elf Rorum ç^ reproèorum tauquam vuurn corpw ßi fponßim Chrißi fadat : amp;■ fpoußi Chrifit gt;»^ rinoupofsit : co»felt;jueus weeßrrio eßyW Ecclefi» vißhi/ü tgt;3terrumpt,id eß mort uimpofsit. Et Ele Elorum Eedcßa »o» pote fl coußflere niß in cotttmit-titofte vtßht/t Sacrameutorum permaneant,

VNam effe fponfam Chrifti verißimum cft:eam aucem effe mixtam ex tleöis amp;nbsp;Reprobisjfalfifsimum : vt pauló antèdiximus. Locum ante Anguftini ita nobis obiicis,vt nó fronte fol^m,fed oeuJis etiam carerevidcaris. Quâuis,inquit,hypocritæ propter téporalé có-mixtionem,dï eómunionem Sacramentorü vi-deantur effe in Ecckba Ghrifti, tanqua vnuni fit vtrorümqnecorpus;tamen non funt diesn-di eße in corpore Chrirti. Is eft fenfus verbo-rum Auguftini:qu3: tu ita intclligis, vtfiaffir-maret Eledoru amp;rcproborum eflevnum corpus; quod tamé apereißime negat,amp; quia keS AuguUini male citafti,amp; pciùs intcUexifti: noJ verba

Dominivero arque permixto ; aut veroat que fimulato'.vel quid aliud. Qui^i non folum in x-tcrmim, vcrumeiiam nunchypocritæ no cû il-lo eife dicédifunt: quauis in tius efle vidcaftur Bcdcfia.Quçregula Icciorc vigdanté requirit: quando Setipturaeùm adaUosialoquarur, ta-quam ad cos ipfos ad quos loqutbatur, videtur loqui,veldeipfis,cum de aliisiam loquatur,ta-quamvnum fit vtrumque corpus proprer tern-

1 totem. Hæc Augeftinus. Turtianus ame vtro-rtimquefcripfit •. fed dum vriumqne dixitAu-guftinvsjtnanifcftè duo corpora eóftituit, quo rum vnum eft Cbiifti.ncpe vcr im corpus, al-terum eft Antiebrifti, népe ftmuktrum corpus: cui,m'iTurnanc,fr ruum Ponriftee taqua caput imponcre vo\ucïis,tü babeb’S nosb ic in parte tóficenres.Hac auté Ticonq régula ft intePige-rest non dubitares ad fo\ost\eöos pertincre: qttod videtur dicide rota Eccieba permixta. Quoiftnenucquidé AuguRinuintebtgis ■.a- Oj Kapt, petiatipte tibi faam fententiam ab o tnlocobts contra verbis t Maios, in quit, nequaquatn pertincre ^’quot;quot;‘‘^ ad fanftam Eccieftam D ei, quamuis intus ef- “^ ie vidcantur , ex boe apertifstme apparct,’ quiatibi fuut auati, raptures See. bVaautem

tplumba vnica, pudica, amp;nbsp;cafta, fponfifi»« macula amp;nbsp;ruga, hortus conclufus, fons figna-tus,amp; estera qua de ilkfimiliterdidafunt! lt;juod non intclligitur nifi in bonis amp;nbsp;fandis» amp;nbsp;iuftis, amp;C. Nec veró opus eft alias expofitW' nes loei Solomonis proferre, eorum prsfcrtiB quifufcam Eçclcfiam fpeciofam exiftimant i' ei propter eins poçnitentiam, vt Origenes : am propter afflidiones, amp;nbsp;fpeciem externam con-temptam abied4mque,vt Bernardus interpre' . tatus eft. Jdoc enim fatis eft quod AuguftinU’’ lt;juem pro te cirafti, contra te pronunciauit : af propterea nullius fit momenticonfequensii' lud quod ad finem attexuifti.

Gliatulorti^f ^»to»i, Ç^^ratiM ago DcM’^^ locum Euan^el^ Afatth. 16. de Eccle]Ufi’ perha»c Petram adificata, non puta/liad Eedt^ EleHorumfertinere ; altoijut adiuuxijfet (Ugt;»diji quatuor locd ejuos citafii.

Gratulat/^fum tili ijuod huudocum Mitl^^^ de Ecdeßa EleUorum tnutfiht/t acetpiendum ^r Mouputautjfes, /èdfefe/Ufii optutonem meantitt«^ ifa»da eß^ratulatto.

HIc amp;nbsp;ingenium tuumjamp; vim tuç difpu^^' tionis,paucis verbis tanquam in tabula nobis depingere voluifti.Ais,negas:gratulariSi * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- noil

ÂNtoÿl. SADEEl. RESjiONSi toi hon gratularisiVidendo non vides: amp;nbsp;loquen-do non cogitas quid Ioquaris:amp; ^uod vna ma-hufcripfifti, altera deles ; fie nimirum lefuit«» «ff«ï«x1i)c»{ difputant.Qina vero oportet Theo logum in differendo femper effe fuum, fibique perpctuóconftare:hinc facile iudicamus iuré-neaniniuria,tuinTheologorum numero cé-fearis.

calam neque ru^amifa/fi interpretatione de~ P^S' ^ilt; ^raaa^h^uaß»0» adEcdeßam •vtJÜ’ilè'pertineatf, fidadEcdeßam EleSlorum. Namß CMW ^ugu-fl‘»o exiflintM idfattirum in C0!/efli^/oria,fion per- Pag-^^ linebtt tam hié locw ad Eccleßam E/e£lorgt;tm, piaa in terrù efl.Si ia terra impleri id exifiimae : neeeße tß macaiam ^ rugam ampere pro hit peccatù tpHa foannes peccata ad mortem vocat, atque Ua locüt lue ad Eccleßam'vißit/emperttneiit.,h»c fpeElat.X, Cor.i^.ver.ii, l.Tim.^. verf. It^. Clement /ilgt;roZ,P^'^'^' ^‘^P’^'i’ '^’cetera ijnaaddoSrtnam Excommum-^^'^^' eattona pertinent. Ér^o x^pofiolnt ßttit clarè ofien-daßaißeprins Eccleßam macnlatam ^rngit ex-P‘’S ^°\ araiarn : hoeeß Elegie lt;l$~ Reproits promifcnè con-flantem yfatemnr Eccleßam tußorum vere ^ pro-prié eße Chrißt fponß Eccleßam:(^ corpne Ç^ haut abeodiligidnißflos •verb naße eße Eccleßam Chrt-flißed membra eitu mortua t^- ti odioßt.

PErpcramamp;iii'ptè concluais: fi futurum elf in coelcUi gloria,vt E^ckfia fiufine nH' culaaut ruga, idcirco locü Apoftoliad clcöO' rum in terrisagentiuinEcckfia non pertincre: quafi vero non p'.rtincat ad Elcftos itih^ Chriftuin amplcdi vcra fide,vt femper conté' ’ dat ad fuinmum illud fanditatis amp;nbsp;gloria: faß'' giiim, ad quod tandc fokitis corporis vinculü) adeóque in ipfa mortuoru refurrectionepef' uenient.Eö fpelt;Sat hoc loquédi genus, vt tam fibi fiftcret,inquit,gloriofam:quod ad futuram acbcatifsimam ilhm vitam nobis in cœlis r£' pofitain refcrcdiim cErquemadmodum Stvet' ba Pauli dcinonftrant,amp; ipG veteres probat^' ^if;i^. re'sintcHigunt.Nec fatis video quamobreAU' «/’•So.çSr Ruftinum hïc reitccris,atq; Gs oblitushuiusdP $7. ïtin(Sionis,quam adhibent Scholaftici in hac ®’'^' 'quot; quxftioncniempc EcclcGa eiTe lue immaculate Affn»i pergratiam, amp;nbsp;in futuro fcculopcrgloriam’ cgt;/gt;r»*4lt;/’^ facilius cxpli-Pom. jÿ-canttin hac vita inchoatain efle fanétitatem lib. i.Efi. Eedefiæun futurajciTe plane pcrficiendam. At tu mauis Eccltfia'. fr'in terris gloriofam fine incapquot;^. macula amp;ruga.Atqucvt id efficias,maculaniamp; ad £pi,, ruga exponisde peccai is ad mortem , proqui' Tbum. in bus rogare non debemus : fed fünf exeommU' k ‘'^- nicatione punienda.Tum excurris in locosali' quot;nbsp;’ quot,vbi traditur Excommunicationisdoftri-na: nempe (vt illud à TcrtuUiano mutuemur) nihil ad Androaiachen.Nec te iuuac inanis iHe

ANTÓN^ SAbÈ-Et^ U'ESPÖNl. I#| faas labor in ferutanda vocabulorum Græcd-rum Etymologia’.nemo enim prçter te ignorât m corpore cciini formofo,pofle efle maculatn aut ruga,lt;}Ua: longè diftat à turpitudine ac de-formitate.Paulus autem perfequens cam fpon-fefimilitudinemquampropofuerat, dicit hu-iusfponf«,nempeEcclcfiac, pulchritudinem'8c gloriam tantam futuram efle,vt ne macula qui-demautrugajautaliquid eiilfmodi apparcat» quodpoftremum eipcodcre noluifti. Quam--obrem multis modis peccas in hac tua intcr-pretatione: primüm,quód maculam amp;nbsp;rugani tanquam peccata grauifsima opponas Icuiori-buspeccatis. Paulus enim maculam opponit perfedæ fanöitati amp;nbsp;gloriæ.Dcindci quód nó aduertas ad ea quæ fubiicit Paulus : fed, înquit, vt effet ßfta amp;nbsp;inculpata »uuuiit, in cuius Gr^i vocabuli Etymologia , videbis num aliquid fcrutari pofsis.Pra’tcrea,tua intcrprotatib-fal-gt; fum continet, nempenon efle rogandum prol ïis,qui eiufmodi habent maculam aut rugam, hoc eft,peccata Excommunicatione pleâëda.* Nam Excommunicatio eft gladius non hoftiS perimentis,fed medicifanantis, vt Vetetes di-xerunt. Etilleinceftus Corinthius quem obü-cis,fuit lecóciliatus Ecclefiæ,î.Corinth.2. TU hi verb fi credamus fola peccata in -Spiritutn fanäum erunt coëreenda Excómunicationeï atque omnino locüm ex^piftolalaanriis de pcccato ad morté corrupifti, de quo nos aliâs^ ne tiio more extra propofitum digrediämur«’ g-»gt;h

(ulam aut rugam,quia eüciuntur fceleratifsiDi* fx Eedefia per excommunicationem.Sic eni^ contendo : fi vfquc ad finem mundi vfusexco-municationis debet vigere in Ecclefia ( qu^®' admodum contends quando exhoeMattnï Joco^ vbi Excoinmunicatio fancita eft,coU’8'? Ecclefia; vifibilis ftatum perpetuu ) indefcqu’ femper futuram clTe in Ecclefia maculatn au' rugara, vtpotc quam Excommunicatio detef-gat. Atqui Paulus loquitur de illa Ecclefia qui non habet maculam aut rugam: Ergo loquituf de ea Ecclefia qua: nó habet opus remedio Ex-communicationis.Ex quo efficitur Paulum ib* agere deilloftatuad quê Ecclefiatandem amp;' turo feculo peruétura eft.Quid quod pagdibr' tui 19. exponis Ecclefia maculata amp;nbsp;rugis exa* rata,de Ecclefia cómuni ex iuftis amp;nbsp;peccatori-bus, ex cleftis amp;nbsp;reprobis promifcue confiâte? Quód fi ita cft:quadoqiiidê omncsEcclcfigpat ticulares ac proinde vifibiles,confiant ex Elenis amp;nbsp;reprobis:cófequitur locû Pauli non effe de vifibilibus Ecclcfiis intelligcndû, fed de in-uifibili Eleftorum Ecclefia. Efi autem «5'*^»'/'’ quod fubiicis, improbos efle membra Chrifti mortua amp;nbsp;ei odioG. Ecquod efi cnim caput, cuifua mebra odiofa fint?ac nc longe abeamus ifhtf. ^i. audi Paulum in hoc ipfo loco ita ratiocinante» Nullus,i nquit,vnquam fuam carnem odio ha-buit. Quare cùm tu ita diftinguis. Ecclcfiam iufto-

ANTON. SADEEL. RESPONS^ lôÇ Juftorucffe propric amp;nbsp;verèEcclefiaamp;corpus Chrifti:indefequitur,vcltc a(fcntiéte,me pro-prie amp;nbsp;verè de Ecclefia locutum efle : Contri» te impropriè amp;nbsp;falfo meç fentêtigcötradiccre.

cfUA per Baptifinit mnndata eßfamp;per Bap~ tijmum régénérât,kite autem Ecclefia vilihUù eÜ, ^ V ergo loots Pauli non pertinet ad Ecclefiam ElcElo- P^ rHm,(juamfilKf Detts videt.-ejtfibutpofitiifieejtiitttr hanc Eccleßam vifibilem interrumpt non pefit, a-lioijui interrompt paßet regeneratio,qfiafit per Bap tifinom.Contrà Zacharie 15. Eritfont pat eus do-r mut Daoid, Si obiieiat Baptifimum hareticorH cj^i extra Eccleßam font veriitamen Bapcißrunmeße, re^ondeo:eomejtti baptizatur,fiemperinfideEc- “^^ 1 cleßa Cathohea baptizari .-fine BaptiÇmia à Ca-thoheofiae ab haretico,lt;joi efl extra Ecclefia, mt-

[ niflretur.-atejueita Ecclefia Catholica vifibtlie ej * I nbsp;nbsp;nbsp;tjimettmgénérât per Baptifimum gt;nbsp;tanquam matet

ECcc, addis aUquod etiam arg^mentura prêter fuperiorem Etymologu Nocaou* lorum maculç amp;nbsp;rug^-Eoc autem cft ciuunodr.

\ Pauluslooiuitur de'Eçclefiaquæ pcr Eaptiunu, \ mûdataeft,8cpcrBaptifmuro ri générât t ergq

loquitur de EcclcGa vlGbüi.Kcfpôdcoî cEÖQS elfeviftbUesm Ecclcfns pattlcularibus, vt fxpç diftum eft'.Çed nô propterca fcepil, ca ojiæ Rib* Weit Paulus de pctEftaEcelcfix gloria amp;nbsp;ùn^

Io^ AD REPET. TVRR. SOPHISZ ftitate, effe de Ecclcfiis vifibilibus inteHigéda; in quibus ita baptizantiir elcéti, vt tandem fui Baptifmifruâû pleniffimè in futnra vitapef' ^P^fs- cipiat:fic enim PauIus:Vtbftcretcam fibiglo-riofam,amp;c.Ecce finis: cuius Baptifinuseftini-tiü.TAi vero poftulas ncccfTariójVt ibi fitfinisi vbi eft initium. Denique quod riio more, h.ö extra propo(ïtum,colligis:Ecclcfiam vifibikm non pofle intcrrumpi,quia Baptifinus interru-pi nó poteft,ex loco Zacharia: : non fatis refis cócl»ditur,qiiiaBaptifmus poteft feruari amp;nbsp;rs' tineri,licet aliquâdo non adfint ca omnia, quî ad conftituedum orJinem exteriorem Ecclsüf requiriitur.Porrö aliiid eft intcrrüpi,aliiid pk nè tolli. Na in Iftaelitica Ecclefia, Cireütifiu (cui fucceffit Baptifinus)annos circiter quadra gintainterrupta eft, fed nó proptcrea fublat3lt; Locus autem Zacharixnó eft reftringédusad exteriorem Baptifmi formam, fed intelligédu' de tota Euangclij pra:dicatione,amp; imprinib de iis omnibus,quç pertinent ad gratuitam pecca-torum noftrorumrcmiffioncm:vt perfpkipO' teft ex fimililoco apud loelcm cap.j.quemad' inïotl.i. modu etiaagnouit Hieronyinus.Arq.hücf'’'’ tê,iuxt3 Prophetiam Zachariæ, Apoftoli nobiî apcrucrûr,quc tui Pótifiecs fuis Indulgetiisj^^ tisfaftionibus.Purgatorio amp;:confimilibusco-mentis,obftnicrc iâpridc tcntarunt,atq.idetia hodie omnib* viribus moliutur.Quod poftre' mó dicisdeBaptifmo hæreticorû:pugnatcun’ iis qua: in fuperioribuslibris fcripfcras:quutu

ANTON. SADEEL. RESTONS. I07 duplici médacio affirmares, amp;nbsp;nos efle hxrcti-cos,amp;nullu apudnos effe Baptifmû.Nûc for-tafle à tuis caftigatus(vidc.baris enim Stephani Romani Fpifeopifetetia relilt;äa,ad partesCy-prianitrâfirc)agnofcis Baptifinû etiâ ab hærc-ticisminillrari. Atq;ita plane cuertis tuûillud fupenusargumentû deSucccffionc,quâvisniti exteviore Baptifoi forma. Vcrû,inquis, Ecclc-fiaCathoIica générât eu quibaptizatur. Quod fi ita eft ; amp;nbsp;Eçclefia Catholica non poteft efle extra particulates ftias Eeek fias, in qeibus per Baptifinû gencrat:fcquitur aut Eédefiâ Catho licâ nô generate in Ecclcfiis hærcticorû, aut fi générât, hæreticorû Ecclcfias efle quoq. partes Ecc]efiæCaiholicç,quâtu deferibis.Nos ante, Deo gratia,nec hæi etici fuinus,amp; Baptifmum habemus,non ex Pontifieüs additamentis, fed ex puta Chtifti inflitutione miniflratum.

C/tM etia ex eede cap. Aïjfierium hoemagnit ^^^^6. efl de Chrtßo Gr Ecc/eßa,ejuoci ad e/etiorar/t

MOIli brachio locü hune Pauli ttaftafti, ne teoffenderet. Verumenimutró cum fublimehocmyftcriu noftræeû Chriftoeôiû-Aionisadmirctur Paulusjfatis déclarât, tanta efleillacóiüdionêjVt ncq.cogitationepcrcipi, neg. vllis verbis fatis,dignis exprimi qiieat. Ex quo cfficiturcôiunâionc fllam eu fobs Elenis

Î08 AD kEPET. TVkR. S0#HIf» Ïntercederc:quSlt;1oquïdê reprobi nó poflutfr d vna caro cü Chrifto abfq.blafpbe'nia,qu3ngt; tamé te nó puduit m hoe libro fep? repeterci ^‘^•*' Longe mdiùs Cyprianus, Cum, inquit, Apo-^‘'' ' * ftolus dicit : Sacramentnm iftud magnum eft:

Chrifti pariter atque Ecclcfia: vnitatemgt;inlt;l*' uiduis ncxibuscohçrentein,fanâ;afua voecte^ lt;gt;» fd^. 7. ftatur : Et Hieronymus colligit ex hoe loco adéphef, Chriftum, Ecclefiam de fuo lan rc fabricatun' ^'t^;f''/^' ofTetEtChryfoftomus:Chriftus,inquit,adfp^ f ''/’^‘•^■{am vcnit,amp;faóluscftin Spiritumvnumjqn* homt.iO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n ïs • . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

adhætet Domino vnus eit Spintus.Scd curno te reninóhis manibuspertraho ad tuum magi-ftrum Lóbardum, vt te pœnis, quibiis dignus 4 difi 16 c'*»caftigct?fic enim illciMatrimonium,inquit, expreflam amp;nbsp;plcnam tenet figuram c6iunóiö-nis Chrifti amp;nbsp;Ecclcfiæ, figurât enim illâ vnio-nemChrifl:iamp; Ecclcfiæ quæeft incharitate» ffee Lombardus, quætu vi'derispofsfntncad aliam,qiiam ad Eledorum Ecclefiapertinere' TVRRIANVS.

X H11. Z^ ^^^^ /de»t(jfie Eph. r. Ecc/eßa eß corpw Chri-^•*S-i^ \~~jßhC'gt;f»pfeme»tfim eifu c^ui om^ta implecin owm/^, -IEi/^ i^jferpretarii iffgt;lt;iifatiftigt;eu ^ut implt^-eße^ttnvcrf^nm Pattefiili,^“ScripturatribrntM' psti qr^oJ efl f^ernèrorum C$~corporif : idi^uefieti» patria cit/cfii.Potui nou excurrerehue.-fedieSof! adif'uare ’vo/ur,

tjuu y^pnf o/f.n dixeritfuperamnem Ecclefid'* ff pet rcr/ß^E/tSloruinterpreterie. ^;i»o iHern' f/et»

Jtilem coileßu efi Eccießai/tem.-vniie prolgt;M Ecc/e-fiiim vifibtl em, ^ka est i^ßarfa^ena bonos (^ malos ptfees colligentts, non eßeßonfam Chrißtiproba tu Ecclefiam Eletlarum eße omnem Ecclefiam gt;nbsp;o CAcam^ impiarn tmserftatem\ StcyïagtifltnMs: Scriptura-iintjuitf de ver o Chrtsbs corpore C^ defi-^P^g.^Z nulato:ßue depermtxta Ecclefia loejuttur tan^ua^ wurnßt vtrorum^ne corpWtamp;c. vnaßonfa amp;nbsp;no duplex., de DoEl.Chr. lib.^.atp.^z.Detnde diets me non deßnire Ecclefiam Eleiiorum;altoejui, inquist Eefimtio erit latior Definite ; at debuifiific dicere^ aboqui Definitio non ent aqualis Definito.

mmhuius ætatis interpremm gt;nbsp;quorum fcnptislegédis longe proficeres melws^quàm fquaUdisÜlis amp;nbsp;obtritis Monaeborum rbapfo-düs exbibbotbeca Vaticana depromptis,quitus tuum librum infarcire maluifti. Lego igi-tut apud Àpoftolum » Cbriftum implere omnia in omnibusmon implere. amp;nbsp;ita aftiuè le git Sy-rus interpres nouiTeftamenti.N et nouum cft ^‘oepht^ verbum idudfub Media voce effe aâiuè expo- ''^^^' ncndû;fic enim aliquis dixit roXxpdütrBaj pro xx»- p[^j^ f.’Bi'.amp;’5rXiifwir«fâ/j^i^iiif,i.Q^dG veragenuinaq; inAld-cft ilia interpretatio,quç cft ».«x.jsî non tantû b^J. ftici, fed etiam contextui ; nibil video caufæ quamobrem doêtifftmorum bominum intcr-pretationembanc,quam ego fccutusfum,tam f^ftidiofç t dicias.P rimum enim, nibil côtinet

quod nó fit Scripturæ cofentaneu. Deindeiti cógruit cum feric amp;nbsp;verbis ipfius contextuj,vt alni fenfu nifi vim cótcxtui,facias,fcqui nó pof fis.Ecclcfia,inquit, eft corp* ChriftiTi7rX^(ii^ rifffetnaci -r^n»■Aijpfltgt;,«tr8;cóplemêtü cihstjuiiæ' plet omnia in omnibus;quod fi exponaspaffi-uè:ncfcio fatffne cóacniétrr dicasjClivifiüini-pIcri oinnia:cui* loeufionis pohulo mihifimi-lé dari in Scripfi,ra:N5 quod citas ex capitetef tio,tibi plane aduerlàtnr: Vt impleamini,in-quit, in omne ph nimdinc D i. Vbi plenitude Deidicitiir,n0 quaDensiir pl et er, fed qua im-plet: adeo vt fimili rationc in hoc loco dicedy fit, qiiiimplet,nóquiimplctur.Dcindefidici-turChrift’nnpleri in perfona Ecclcfiç(vt dicU) amp;nbsp;ita exponunt vulgo qui paffiuc k’gût)fcqui-tur Ecclcfiâ effi.' fuiipfi’eôplemctûjquod abßt’ hoc en im accipit àChrifto. Arque omnino, f* paffiuè interpretaris , quarro quifnam implex'’ quidquid enim iinplctur, ab aliquo impktquot;*’' Hîc mihiChriftû rcfpondcasnecefrccft,vnd^ efficio féper hue redeundû effe dcniquc,Chr'' ftumimplcre omnia in omnibus. Miroraut*^ cur tibi difpliccat hæc interpretatio, quatfin* fum Apoftoli nobis elariffimè proponit.Eft'' laEpifl. nim incûdiffima hæc corrcólionisfpccies,qnu adEph.' Ecclcfia dicitur Chriftum implcrc, quitangt;f® ^‘'‘’■^■, , complet omnia in omnibus,ne quid propte^ ‘’^‘ Chrirti gloria detrahatur. Q^nctiam cùi” lih.ti. ita ^ Ambrofius legatj^ Auguflinus, )Kmp® faf.i8. irap/et iäiüc, neçefle eft yt non mcum tfO'

AN'fON. SADEÏL. RESPONS. Hl rem,fed tuam ipfe negligentia redarguas.Qua-re(vt tua verba tibi regeram,Turriane)poteras nonhuc excurrere : nee enim leftor tua opera boe in loco op* habuit.Sed pcrgam*ad tua ad-mirationé.Nó poiTdm,inquis,fatis mirari te ita ofcitantem uallucinarbvt einn Apoftolusdixc ritfüperomnemLctlelia,tu fuper eleftotum inuifibdcmEeclefia interpreteris. Define veto mirari, Tl homo : nee enim in hoe loco potui haUue!nari,qniA pofi-oUverba fcquutus fü. Sic enim Paulus de Cbriftorlpfum,inquit, có-ftituit caputùwtp Ta lt;7« TM «itaxgt;iiria,hoc cft, fupcr Eph.l. omrAaipfi Ecclefi«'.ncpe,vt inteUigamus Cbri ftumita elvEcelefiç caput,vt ipfc fupra omnia j longè emincat. Tuam potius mirare craffam l illam vel negligentiam, vel imperitiam, qui \ Græcabac verba tam inalè mterpretatus fis: l nbsp;nbsp;nbsp;cum tarnen Greculusbaberivclis,qui mifcllas

ftantet Icgl in omnibus codicibussfcd vetetem imerptetem Latinum maluifti fequi paucis mu tatis(fic enim illetfnpra omnem Ecclefia)atque ita non exPauli,fed ex illius interpretis verbis inmeargnmentari. Qjrid dico argumentari, y imb verb tragicè amp;nbsp;Turrianicè exclamare : o e«ca,inquis, amp;nbsp;impia temeritaté IBona verba, quxfo,acpotiïisnobis explica cc qn of nam ocu losbabueris, qui tria illaGræca vocabulanon

\ videtis-.amp;cuius bocpietatis,cui’ prudétix fue-rit veteré interptetem ipfi «»T»yp«4gt;» antefette

Quinetiam,fi Paulus v^mi (cripfifiet, nó s^*”*' melius tarnen amp;nbsp;redius dicereturafupertotani Ecclefiam.Deniquenufquam negaui quin quot;5; vel illavifibilis Ecclefia dicatur iponfa Chn® ■ fuo modo ; nempe propter eledos,qui funt i” illa Ecclefia : quemadmodum dicebat Paul“® ‘^‘^ Corinthiorum Ecclefia, amp;nbsp;hue Ipedatf^' chrM g“l^iiH^Tkonij, quam AuguftinuspropofuiJ

obiecifti, locum Auguftini non intcUigf’'^ M ilta enim videntur dici de tota Ecclefia pef' mixta, qua: tarnen ad folos Eleélos pertinent' Qjum autê dicimus indefinite, Ecdefiaf «' , fefponfam Chriftntumaffirmo,nomine Eccl' j ftx fignificari vniuerfam Eledoru Ecclcfiai»’ qua de re ia antèa nobis multa didaßt.Quo** attinet ad locu n Auguftini: iam pateffei tuai® hacin reinfeitiam» quiftruduram verboruB' Auguftini non intellcxeris, fed amp;nbsp;hoc äddaffl» mihi,fi velim,liccreoptimo iure exclamar^c?' cam amp;nbsp;impiam Turriani temeritatc,qui Chtij fto vero Ecclefiç capiti corpus non verum,W fimulatum affinxcrit,tcmcrc turgés carnisfuï fenfu (vt hæcPauli verba in cum mcritóacco' modcmus)ncque ejatinens caput ex quo totuBi corpus per commiflurasamp; compages fuppcdi; tatum amp;nbsp;compadfl augefcit Dei augmente, b qiiod maluifti me dicerc Definitione non e® æqualem dcfinito,amp; ineptu cft amp;nbsp;ridiculü. N’ inçqualc dicitur quod eft aut maius aut minus' rede veró dixi, fi clcftorum Ecclefiam iftfr niai)

ANTON. SADEEL. RESPONS. HJ MiaSjtuaDefinitionê effe latiorc definite,plûtes enim continet quam Eledos.Nam tuadc-finitio complcótitur etiam reprobosadmix-tos ; acproindelatior effet definito, ncinpe EcdcfiaElcftorunbfiquidem earn definites.

OBiicit Antonia me dtxt/Je Eceleftamf»iffe x IU1. ante Propheticarn t^ ^pofloheam dochtna: rd^.40.. fi'ita expomtyante recept urn ai hominibtts verhit ^^’ Dei.Sed ego dixi ante Prophetiam. non autem an-U verbum Deittjuod latiw patet ejuam Prophetia.

Dicit etiam Antonini menfuram effe priorem menffrato:mtrorß ^cademiam tnam infcittie tua »onpudeat.Tradit tutti j4rtfiotelei, Relata effe na tuAfimu^Ltcet, impuit, non tn omnibus videtur effe verumßmul effe natura^vt inffeibili amp;ffciëtia, Erras etiam cum diets verbum Dei effe menfuram Ecdeßi^nam verbum Dci ßgnißcat locutionem DeiyCjUA efl emanatto Dei ad creaturamy amp;nbsp;habt- , tH^o media inter emanantem cif vt ita dicamyema natum, Q^re ß verb urn Dei eß menßura Ecdi-ße tanijuam menÇurati: neceffe efl vtßt ßmul natura cum menßurante amp;nbsp;mefuratOy quorum eß ha-hitudo intermedia.

quot;Ï^OminePropbetteæ dofttinx Tbcologi intclllgunt totam doéttinam fk omncifi exbibidonem vetVtDet fub vetercT eftatnetfi. P etlpkuus eft locus in Epift.ad Heb .M ultifa-

Îlt;4 AD REPKT. TVRR. SOPHIS-nam, inquit,multifquemodis Deus oHm^ cutus patribus per Prophetas, amp;c. Ne meig'' tur fed teipfum aceufa, qui non fatis reâèlo-cutusfis.

Sed ecce, me ad Philofophiam reuocas,aa-coque ad ipfas Catc^orias : qui dixerim/“’?'' effe prius quam ^i-rtur«»: quâdoquidem,inquiî( Relata funt natura limul, ex Ariftotele.Dein-dc quafi pc dem referens, Jicet ( inquit Arifto' telet)nó in omnibus videtur eflè vcrum,vt hn' fimul natura: vt in fcibiliS: fcientia. Itaig'' tur manifeftum faeis , Turrianc , longe ä' liud efle, Ariftotclem citarc vel legere, qua® Ariftotelc intclligere ; quem fi intelligeresfacile vidcres bis poftremis vcrbis,quç ex Arift® tclefubiccifti,illudipfum affirmari quodto ;

mia mcamciuffitnó fubfiftere in CategoruSi fed confulerc Philofophum inlibris de prima . ^‘ $• Philofophia de Ri latoru natura differcntcni' phi y^jj j-^j^ affignafTet tria Rclatoru genera,népe per numcrum:per potentia : amp;nbsp;vt men/urabik ad mcnfura;fubiicit lioc poftrcniü à diiobusa-Jiisditferre, quód illa fint adaliquid co ipfo quód fint,quod de hoc poftremo dici nópo-tefiteft enim tJ•^«^«^»».Quorü vcrborühic eft fenfus,Relata tertij generis ratione quide® efle fimul, fed non natuiâ. Nam id cuiiiscft fcientia fuit antequâ eflet eins feientia. Et bo-dic milita, funt fcibilia, quorü tarnen nódü eft yllafcicntia.Atqj vtad Catcgoriasreucrtaniuf (quan-

ANTON. SADEEL. RESIDONS. 11$ (quandoquidem itaiubcs)fi illas aliquando di-diciffes, nunquam tibi ifta dubkatio incÏdilTet. Sic cnimPhilofoph’ ^i«« Tà ^»sJ ui^ rj tpùni à»«/ ■^f‘ ’■®’ i(^i«ri ft» t2» erAar«» «^i^« tri. ia- lt;gt;i«» ï'i ix iAuS^tï: 'Tft’Sf. vidétur,inqint,ca quæ ad aliquid dicuntur clÏc fimul natura : atque id quidcm in pcrmultis verum eft,in nonnullis autem, falfum. Et paulö-póft profert exemplum fcibilis amp;nbsp;feientiæ, vt doceatvnum effe natura prins altero, «vifiw-rintjinquit, Utt-npo» «» J'i^«» «5 iwjritftr.s «»«f. VH deripoffit, inquit,fcibilc prins feientia, quæ Verba citafti quidem, fed non intellexifti. tft eoimloqyendi genus Artftote\icum,quo affirmât,non autem obiicitndo negat, vt tu male opinatus cs.Atq-,id fatis patet ex fequentibus, vbi probat etiam nó txiftente feientia, effe tarnen fcibilc. Tu verb rifu dignus es, qui nibil t tale cogitans aduerfus Ariftotelcm difputas, i amp;nbsp;aisfcibilc non effe prins natura quam fei-1 entiarn •. quia feientia eft cum fcibili, fi non a-

0u atpotentia, inquis. Atenim ,mi homo, nulla dicuntur efle fimul potentia in Pbllofo-pbia,confule Ariftoteb m in cap. -»tpi rS ifo^ ' ï-’ ■nïïfitT« T«5 KbIiiv. amp;nbsp;in q. hb. prims Pbilofo-pbiæ. Q^odciimnonintelligasmirorteina-

' Audiamus ante quid prsrerea obiicias-.Kê-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peverbumDeino elft menfuräTetb fis, quia

\ verbum Dei eft emanatie Dei ad creaturam, inquis,Scilicet non intcUigis quid fit verbum

Dei. Quiim enim dicimus verbum Deieffe menfuram Ecclcfix: per verbum Dei nonfi-gnificamus emanationem illam de qua loque-ris,non iijtclligens profeélö quid dicas.Sea (i-gnificamus dodrinam ilIam, quam Spiritus . famous hominibus exhibuit. Nam iHactnanJ-{pai' ^’^ 9^3™ prof-rj,eft têporanca,ita vt eâintel-i.roan. i, Jigis.Verbum auté D.i manet in sternum, in-^f. nbsp;nbsp;nbsp;quit,ipfijm Dei verbum,h.c.Scripturafiera«

^ y«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/c^ doceri t» /joe/oco Euange/tj Ad^-itJ^' ^^

Jl ^ t^uidfaciat Eep/e^affifJed ijuti^fJa E'edtfa-fiictat, Pro^a c/itod diasinej-vr EarmeitM w ap»^ -^^^^ßigt;^^’gt;Jidtcereamp;i^enproiiare Dideafii^fX^^^ reßrinxi coKgreaafjo»em ad aS/on tpfum confp ^arlo^f^f^uum Ecc/eßaw deßftifd ; ^»/gt;t 'vßßß''^ ettam voea^u/o

Nihil erat cauff quamobrem mecumPuf-meniano coinparares.Na propofuipaU' cis fenfum vtriufqueloei, ex quo emergit coi^ quæ dixi confirmatio. Ille igitur cenfendus® diccre amp;nbsp;probare, qui locorum Scripfuræ Jquot;*-^ clariffimâ in medium proponit, ex quibusfills peteda eft- qusfiionum Thcologicarû pfæ Mattan, b itio.Sic igitur Chriflus:DitEcclefiæ,iîÊt:d‘' lîânon audierit,amp;'T.Quibus verbisdixi/igfi^' cari non edenfiam Ecclc/îæ,(èd adionemEy j i cor-j-. rJedæiam conftitutæ.Sic apud PaulumiVobiS; i inquit, Âr meo(juritiicongregafis, cniEu’O’' iiominem tradercSatans, amp;c, Hseverba^'f'

ANTON. SADEEL. RESPONS. 117 ÛeiçfiEcclcfiæ aftione intcUigéila.Nec enitn bic vides quidnara cóftituatEcclefiam/eJ potigs quidnaEcekfia vilibiUs ian\ conRituta amp;nbsp;touftansfuispartibus faciat-.nirairü cd .'n exercer Eedefiaftica difcipUnam. Itaque reSè ob-iecite reüringerc fiddium cogregationem, id eft,ccetum, ad actd ipfum cógre^ationis.Nce teiuuatquod cæcum dicas: quia illc cœtusEt-ciefiæde quo loquuntur loci ate eitati,ad add ipfum congregationisrefertur : qui quidem a-dus tandiu durât, quandiu cœtusEcclefiafticus babeturnmo tu ipfe ita exponis bis verbis,pag. libritui qi.Ego, inquis, hoc vetbo congrega-. ' tionis fic vfus fu , vt cofuetudo familiatis quo-\ nbsp;nbsp;nbsp;tidiani fermonis vtiturrvt quü dicimus,illc non

ebm mcclbgendl Ent de ea cougregatione Ec-clcExmquaexercctur ipEusE_cclcEx difcipE*-na,peïpcvAmlndccolllg's tudlUam cffentlalé EcclcEx deEmtionemequa dices EccleEam cEc t5gccgationerrramp; cœtum Edclium,quosEpi-fcopustógtcgault,5cc.Ex qulbus omnibus col llgo,tclpCumeffeVarmeuiano EmlléQquod ta-’, \ men mlbi Ene caufa obleclEb qui tua tuotum-' queEplfcoporum?lt;Mouatborurnfomnia»clx ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tdfmls Scrlpturx tcElmonüs antcponls.blam

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bnlv

Cont.£p. (os Scripturæ locos : Parmcnianus opponcbïi ^“J^' 'narrationesconfaccrdotumfuoru(inquitAu-guftinus) quod idem facit Turrianus aduerfo Sadedem difputans.

^ ^^ J___z ex Di/]joßtto»e Ecc/ßa noM Ef/iametheiiti ^‘fßoßtio efiforma ettu ^ptifatia, E/l i^uidefnlgt; • fiantia Ecc/efia vnitt Spiritusfidei coientium Dei-Z.Cor. 4. ha^extes exnclem firitttrnfidet, a/ia tit' 1 me» fuit difpoftio Ecc/efa in fe^e fiatura, a/ui i» /e^e vetereyaEa i» lege »tmiEeßamexti.Eccleßt^ emm »oui Eefiame»ti ita dßoptit Chyifiu,'!^^ j daret eißeut ^pofi. aity quofiam tjttidem -dpofia-losyijuofdamautem Eropha^,aliotautem Èm«-ge/tflaiialio/autem Paflores, amp;nbsp;Dolores adceti' fummat/o»em Sa»liorum, t^-c. /tac/ueueeeßteß eße »u»ci» Ecc/eßa alios ijui ^poßolos vicaria of-di»atio»efuccedasst, alios ej»i Prophetis, alios (jUf Euaugelrfts, alios qui Paßoriius Ç^ qui DoHofi-lgt;us,quia femperadificatur corpus Clorsßi. Ot^xf^ quidem Eptßopifu»tfuceeßres ^pßolorum :fti piig-^y^- maiores Epißopimatoreßque Propheta priusfucce-du»t,tuf» miuores.PlacDißoßttoadE^e»fia£^' cleßa perri»et.-qua quidem Eccleßa eadem »»^(^ ■ àprt»cipicperma»et: ^ luecdilßoßtiofacit, vtßf »0» quide Eccleßa,qua iam a»tè erat , fid Eccleßa »oui Eeßame»tf ßue Eccleßa re»ouata.//ac igitxf difoßtio extrema eß Eccleßaßmpliciter,no» etsK» (oußifuit Ecclcßam ßmplicitertauquam Difefox-

(M unde futnitar forma : fed conflituit Eccleßam -dpofioltcam^fctit dtfoßtio /i^ni tn fanua, forma ffl ltmi)iù,vtan tuiis Ariflotc/es M. 8. déprima EhUofophta.Q^ tjuidem Dißoßtto exter'na efl li-^^OiCjued prim eratquot;,fed noh /imini./mo efl fahfla- ^‘^^•^^r Ea eim^limen enim efl,i»ijnit Philofophätflignum ^^■^ * fcfta^./dctrco tn EptfeopOyt^ui non esl reï externa Eccleliafed inttma, cóntinetur Differentia vi-tmn^ijui ef forma amp;nbsp;fnbflantia Ecelefta noaa,fl-cut dtxtt Cyprians Eccleßam definiens ; Ecclefia eft plebs fdeliu Epifeopo fuo Cathoheo feiheet ad-f)mns,,id eft,talem habens disf)oßtionem,,cuiai di-(^ofittoms caput eft Eptfeopus qui eaminfepotefla-te continet'.

DE fotma effentiaU, amp;nbsp;de forma externa fufea nobis waft atu m eftinfummabu-iufee difputationis •. nunc tantum paucistuoS etrorcs petftrincam. Mirum eft co te infeitiae pro\apfum,neclaftem ab vno extuis fodabbus ^uibuftum bac de re communicafti fuftentatu fuiffe,vt fotmam effcntialem Ecekfixin exte-riore difpofitione ac forma collo cares, quo ne tu quidem ipfe aliquid abfurdius cogitate po-tuifti. Ac vide in quatre laqueos induas. ViS Ecclefnm veteris amp;nbsp;noui Teftamenti effe't-namnuméro,amp; tarnen babere diuctfasac differentes formas cffcntialcs •, quod in Pbilo-fopbianon lam erratum,fed feelus aliqubd ?iftagitiumputandum cft. Deinde, ft deftnis b.uq.

Ecclefiam Catholicä,cuius Chriftus caput eftj amp;nbsp;(]uç vna eft,no duplex aut triplcx:ccrtc Ecclc fia veteris Tcftameci no debet aliéna cfle à tui dcfinitionc:nâ pcrtinet ad Catholicä Ecckliai qua idcirco Epiphani’ principiü omniüappch larir.Sic Abrahamus dicitur omnium creden-tium pater, adeóque omnium noftruifijn-cjuit Paulus, amp;nbsp;alibi : Chriftus, inquit, cftpax Hoftra,qui vtraquc fecit vnu amp;nbsp;intcrgcrinipi-rietis feptum foluir. Ne mihi picrique alij lod cófimiles rccéfendi fint. Præterca nó animad' uertis Ecclcfia,tü Ifracliticâ,tû Chriftiana, ha-buiflc varias for mas exteriores, vt in Sfima di-fputationis diélum cft. Nee porró redè cenfes ca difpofitionem cuius meminit Paulus Eph.4lt; cfle,aut efledeberein Ectlcfia perpetuamxùm ca fuerit Ecclefiæ Chriftianæ primordiis aecó-modata,vt patet vel ex nomine Apoftolorum, quos non dicitis vos habere, fed corum Succef lores tantum,vt ais,quum Hobis obtrudis tuos Epifcopos maiores amp;nbsp;minores. Ac fi Apoftoh । erant forma elf utialis Ecclcfiæ, eosipfosma- . nercoportuit, Ecclefia Chriftiana manente. ; Atnon manfcrunt,non igitur erunt formaef-fcntialis Ecclefiæ. Tu veró fuccefibresnobis । proponis,atqueita pergis confirmarc (dequo ; tarnen non iamampl^us dubitamus,pr.Tferfina poftquSlegimus tuahac defêfionê) tibi cüPhi lofophia,quS oftctas nihil elfe córnune. Ql’æ' na enim vnqua fuit vel crit forma efientialisa-licui* rei,quæ nó per fc,fcd per aliud mancat in

miu conftituisjOempe Pctrüm,qucm vis, fuifle Apoftolorum principem,vt profeffus es in ipCi librituiinfcriptionc.Rcliquos vero Apoftolos æqualcshaétenus fecifti, quid poftea fafturu^ fis,nefcio,tu ipfc vidcris,lam SucceGores debet iisrefponderequibusfuccedunt, curtu maio-resamp; minores Epifcopos facis Apoftolorum

1 cinationc confequi,in ipfa EccleGa Chriftiana 1 nbsp;nbsp;fuiffe varias formas exterior es; nih fortaffe ma-

^ Epifcoposiilos maiores, amp;nbsp;minores negas ad. i nbsp;nbsp;Ecclefiam Cbridianam pertinere. Atquevt

i putas,nó iam nos,fed ipG tui Dolores tibi dc-1 nbsp;nbsp;pingat,vide quid Lombar dus, quid Gratianus, j*^***^’»

\ amp;plenquealqftripferint de vefttis Atebiepi-“ '■^' 'J* ' feopis, Primatibus amp;nbsp;Metropolitanis,amp; vnde (^^„».Oc-originemduxerint.Nempe, ab exempioGen- erdis ^J^. tifium •. vt nötaui in loco Scripturæ,oYdine n. m hgè pond , vnde tandembaufifti bellum boe

exteriorem amp;nbsp;inti mam Ecclcfiæ, quod ^■*’j^?j tradiéiione dici non potcft: adeóque redo Mercuriû ilium Paffonis cuius Philofophigt;’'j minerunt.Atenim citas ex Ariftotelelinicpf fc lignum fie fitum: arque ira non diftinguis*^^ ter formam exteriorem » qua: eft AccidenS) , fubiedum ipfum Accidentis.Nam forma !ƒ' nis accidit ligno:amp;qui limen définit,non d^ nitfubieftum nempe lignum,fed définit turn Accidens in fubicâo.Quid verb Ef*-, j Chriftiana: commune eft cum hoC tuoliwi^’ quo quidérei, de qua iriter iloS agituf, ver''’ tem ab ipfa fi pofles libenter cxcluderes. y* te Ecclcfiam Apoftolicam definite. CedO) finifne tantum Apoftolicam, an etiamEt^ fiam fimul?fiytrüque fimul, quorfum igitor einplum tuiliminis? Qui enim dicitlignun’, fitum, definit formamamp; difpofitioriemlig'''i fed non lignum:ac proinde ex boe excmplo'I® definircsEcclefiam, fed tantum h ancEcd^”^ 1 difpofitionem amp;nbsp;formam exteriorem : adeo qui mihiinitio ïobieceris nomé finitoW ^^ . miliari tuo Plauto fabularum fcriptore, fa^ pfe declares te pefsimu effe finitorem ,qoi^, clefiam tam male definias. Catterum cumj*®' nis forma non fit aftrida huic Vel illi fobi^ ; ! (poteft enim effe non minus in lapide amp;c.qo^'’' ■ in Iigno)quæro ex te,bone Philofophe,qui o finitionem tuæEcclcfiæab Ariftotelis pP®* Philofophia arccffcrevoluifti, num Apoft°^^

ANTON. SADEEt. RESPONS. 12J tailla difpofitio de qua loqueris, pofsit effe in aliofubiedoquam in Ecdefia. Ex quo fitvt tuumiftud liraen,amp; hæcianua Ariftotelicaate produfta extra huiufcc difputationis cardines vertatur •. nec iam te cxaudiat ipfa Philofophia àtepclsimcacccrfita. Ac neledoribusraole-ftusfiraiisrepetendis quae in Summa difputa-tionis explicita Cunt,hoc vnum addam : Si verum eft quod dicis in Epifeopo contineri inti-mam formimEcclefic,relinquitur:cffe in Epifeopo conquiefccdum,vt perfeftam Ecclefiam cum fua forma Effent lali habcamus. Ac proin-de tuura Pontificem Romanum minime petti-nere ad formam cffentialcmEcclefiae: nib for-\ tecum ahis omnibus Epifeopis Ecclefiam ex tua definitione congregantibus , æqiio mve effe cefeatur. Venio ad locum Cypriani quern ^J Pup/u necbene citas amp;nbsp;male intclhgis,dum cum tuis quot;*quot;’••• 4-addhamemis more two obfeuras. Sic cnim^f'’’ Cyprianus grauifsima obiurgationc Sebifma-

1 maxac fuperba obaudire nolentiummultitu-do Aiftedatt Ecdefia tarnen à Chrifto non recedit ; amp;nbsp;hh Cunt Ecdefia, plebs facerdoti adu-nataamp; paftoti fuo grcx adbærcnstbæc iUc. Tu verb de tuo addidifti,Epifeopo feiheet Catbo-

, bcotfottè vt exponeres Cyptianutvd potins vt ambiguoluderes at q; imponeres rudiorib’ qui nomine Catbolici Epifeopi Papa inteUigunt. Plana eft auté Cy priant Vententiat Eos demum

ccnfendos effe de Ecclefia,quifpretis reieâiT^Î fchifmaticis,vero fuo Paftori adhærent, atqu« itaÿtà Chrifto non recédant. Quid veto ilt;l tuura Pontificem adiuuat, quem fequi nó pol^ fumus,quinà Chrifto recedamus ? fallensauit dum cxiftimas hanc dre definitionem effentH' lem Ecclefiç à Cypriano propofitam.Namlo-quitur de Ecclefta ia exiftente amp;nbsp;præclarè coH- ' ftituta:cuius hoc eft attributum, adhaecerevf-ris ac püs fuis Paftoribus intra verbi Dei fint* mancntibus.Quare docet Cyprianus non pro-priè quid fit Ecclefia, fed qualis fit Eedefiajif Vt decet conftitutajamp; lóquitur de fua Ecclcfi’gt; nempe Carthaginienfi,quæ Pupiani amp;nbsp;aliomm ; fchifmaticorum partes non fequebatur,fed veto fiioPaftori,hoc eft,ipfi Cypriano,iuxta Del verbum adhærebat.

XVn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^‘^ ^atonitfi itapotirn dicedum ejfe,eoi i(‘

Pt^Si- 4Î- jL y f»um rite amp;nbsp;légitimé ah Eptfiopis, id eß 0' amp;ßE Ecc/eß^ minißrü cogt;i^reçari,i^ut in nomine Chriß congregant nr, fed ego anotifimo adnonotadeßt-^ fag- 47. dt,illeah ae^na/iter ohfinro in ohfamm.Mend^^i* 4^- efqnod aisme omittere earn antithefn (jut tsi‘’^ contextn,nempe Ligandi d“ So/nendi ificenimdi' xi: ^^ eßent ejnthm hanepotefiatem cxcommHit-candt daret, ßatim docattfaitnngens : Arnett dio vol”i,e}ftaciinijue liganeritii, C^c. Si enim non dl' dißet potestatem connocandi (^ cóngregandi Ec-

| i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S A D E E t.

* 1 fcire,aut nolle feite,quç vis fit huic voel amp;nbsp;no-' 1 mini fubiefta,ipfa experienda fatis demonftrat. ’ ’ Venitn ex bis tuis verbis colligo,te veram defi-' uiendi rationem nefcire.Licèt enim caufæ ï'ión fint longe difficiliores efteétis: inde tarnen ve-tadefinitio petenda cft. Itaque congregarcin pomine Cbrifti, id eft,iuxta eius vetbü,cft eau

fa,eut veriPaftoresEeelefiæ reétè eongtegare Eedefum dieantur.ld autem quod dieis falfum cft,nedumpofsiteffeeaufabÓTi. Nec enitnfe-quitunEpifcopus eongregat, ergo in nomina Cbrifti eongregat,vt patet Aft.lo.ver. 50.pater etiam ex tuis V pifeopis iampridem nó bo-mincs,fcdbominum bona amp;nbsp;facultates cógre-

gantibus amp;nbsp;ad fe rapientibus. Dixi porrb te 0-mittereiftam antitbefin , quæ cft in eontextu nempe quum Ecclcfiam définis, alioqui fi inde argunentaretis,tu tantum différer es debomi-

♦ nibustum excommunicandis,tum ad paceKc-z clefts admittendis, buc ^nim fpeftat Antitbe-r nbsp;nbsp;nbsp;fis pus eftinc^ntcxtu.Sedtuquincc commu-^ nbsp;nbsp;nbsp;nionis,necExcommunicationisvcram doétri-

116 AD REPET. TVRR. SOPHIJ* aliter ratiocinaris hoc modo : Si Epifeopu’^’j eit ex Ecclefia,ergo Ecclefiam cogregît-^’ dico non e/Te confeâarium: multi enini ex t elefia eiiciunt qui Ecclf fiam illam noncongf' garunt: Imo hoc fuit Àpoftolorum propria kedefiam congregate, quasEpifeopifiueP’' flores Ecclefiaftici poftea foucrent fuo mun^' re ita vt decet cxcrcendo:vt in noftra folutioquot;' diximus. Verùm dicis te verbum flt;’»^'^f*| non referre ad primam conftitutionemEed^' fix, fed te ita vlurparc vt apud Paulum : vçb^ inquit,congregatis. Ergo refers ad aftusipj® fingularescongregationis, ex quibusnonii^' definieda Ecclefia\ quam oportet iam cxifts^’ antequam illos aftus producat. Vt patet veld hoc Matthäi loco que citafti: Die EcdcfoiiJ' quit,quibus verbis fignificat Ecclefiam eiTccO' ftitutam.Et tu feiJicet egregius finitor (Megs' ricorum illorum fimilis, qui videbantutdice« turn demùm eife oculatum hominem quü ’^’ deret;quos AriftotcIcs reprehedit hbro J-pr'' mx Philofophlx) definis Ecclefiam exfornii intima amp;nbsp;eflentiali Ecclefix,vt ais, nempe exJ-Öibus fingularibus,qui tibi videntur formani eflentialcm Ecclcfix conflitucre. Quodperin* de eft ac fi diceres hominem effe definienduffl ex co qiiod nunc mouetur,nunc cogitat, nunc difputat amp;nbsp;ratiocinatur : quod quam ineptü üti non audeo fanè dicere te viderez qui tam multi alia manifeftifsima non videas.

DEdi^iy/icet ifiHitWteJfè Epifioporum contre- xvni. l^re EcdeßM in Chrim ^omi»e’.at Proteßa-tes »o» habent Epifcopos, er^o non habent Ecdeßai ^“S'^S-fi‘‘‘^igt;nfmpßßi:^po^o/ic$“ eomm fncceßores Ec~ ^^ß‘igt;»(i)n^reg({rnnti Ç^conm^ant in Chrißt no~ ^inetamp;c.

Egoenirnex teipfoin teipfum,fum argu-fflcntatus’, non vi tibi aliquid darcmac conce- ^‘‘^•^** derem : fed vt tibi auferrem potius ac detrahe-rcnifalfam illam perfonam Pontificix fuccef-fionis, cuius inani fuco vos rudiorum oculos perftringcre folctis,Répété quæ fcripfi in locis Scripturx ordine,9,io.ii.amp; ii.Vt inttlligas me ponagcre de tuis,fed de veris Epifcopis.

Q^ßoyÄntont-, ejnü te censhtuit indicé Pegt;^- XIX. dficis Remani (^omnium Epifcopomm Ec-defit Ca^holict.Nelitettn^uittiHdicare öquot; non in- ^‘’S-S’^ diMmiut./udicareynrguerey tnereparefain Eptfeo- ^*' pt^conueniunt. Q^dß Entherum ^ Afinißros Prof (fiant lum indteamm yfecundnm Scriptnram facimut, i. Corinth. 14. Si connentat vniuerßt ‘ Eccleßa in ttnnm , ^ omnes prophetent .• in-tretantem ^na infideln vel idiota : conuincitur

/•lt;?-i*quot; ab otgt;fgt;tiim:dii/fdicatfi)'algt; omntifta^ Q^dituti^ a‘'‘^-'^’ fos ma/ediilis i»fcSfamar, hoc item ficüdiim Sen-

. pfuram facimm, ç^- ^posîo/(gt;ram exemp/o: vt eu'» ßau/w dixit in £/jf»gt;am, Piene omnido/o.'Ô'S^^' phamu vocat /ad^os homicide lt;^ proddores I^J Profetjat enim benedtilionibtei eos,tjMi nos infest' p^Sg, ff^f^ „g„ fff^ q/^i Peii^ionem, pr^ceptum eH- i^S^ conedtiafantf^ua pro defenßenefidei taciiintur-

NOn nofträ, fed Dei fummi iudicis,fente-dam ex ipGus verbo petitam pronunti^ mus:fic enim i iohxâfttm de quo Paulus loqiU* tur,cft interficiendus fpiritu ons Chrifti.D“quot;’ autem vis Epifeopos (ac præfertim tuum Poæ tificcm)iudicarc pofTe, amp;nbsp;non iudicari,nói3® difputas, fed adularis , vt facicbatiHeapudt““ ^quot; ^r^Q ^^^'^^■''^'^^^^'»^^^ ^'fe' monebat, vt ci US verbis vun «e/nPjr-^*'^®'’^^^^'”’ fuam impudcndam,cùm in reif' gjpolyiu- fa, turn irt co argumcco quod profers,corruro-«,7»«es/pedo locum Pauli,vt aflentätioni tuæ fideinb' T-vmaw ^iajj, gi- nosfcilicet cum infidelibusSèidioti® *tctr‘^ ^^ompares rGonuincitur, inqms, ab omniboS) ’^''^ hoc clhinterpretcTurriano, àfoüsEpifeop'^ qui iu«habeht indieâdi:hæc enim funt tuavef-badudicare^ argucre, incrcparc,folisEpifeop'* conueniunteAt Paulus loquitur de cfficaeitiH verbi Deijnompcregrinaamp; ignotalinguareti' fati ( vt apud vos fieri folet,qui linguispercgn-nisamp; exoticisvtentes, fæpè edamfubmurm«' lantci

'luod Paganorum effe proprium dicit Ambró- ^’»i- Cv. fius)fed ita propofiti, vt etiam ab idiotis intcl- *4' ligipofsit. Qtio fitvt vcrè afficiantur audito pcrceptóijue Dei vcrbo;Nimirum(inqutt Hie- ^^“^' quot;' *' roiiymus)doftrina eorum confcientiaspulfan-te. Hoc vero, Turriane, quid ad propofitum tuum,amp;a4illa veftrorum Epifcoporum tribu-nalia, vndeGhrifti dodrinam , amp;nbsp;Chriftum ipfum quotidie condemnant , cius iudicium grauifsimum ipfi aliquando fubituri? Quam-obreni(vt ad locum Apoftoli quern obiicis al-ludam)nihil mirum eft,fi tu infiddis amp;nbsp;idiota (quatumuis licet lt;r.(firii;«»)in Chrifti veram Ec-defiamnon ingrcdicns,fed impetnm faciens', conuinceris ab omnibus,amp; diiudicaris ab om* uibus: vt in te quadret qiiod milii falsó obicci-ftiiinfipiëtiam tuam omnibus cfle patefaftam. Quodtarnen fubiicis,libentcr agnofco ; nem-pCjVos Monachos, qui nullas aii»s nifi denta-j^^^^täs cxaratis,malediccndi amp;nbsp;conuitian-dilicétiam, vobis iampridem veftro iure ven* dicare. At dum veftra: maledieentiæ exemplum Apoftolorum praetexitis: hoc verb nó iam nobis eft maledicere,fed Apoftolis ipfis.quorum hdaegregiaS: à Spiritu Dei profeda, nihil nabent commune cum Monachorum, non tâ-tumeonuitiis , fed furoribus etiam ( quoties id heet ) fummaque in famSos aepios homines Crudclitate.

5fX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/as Posttificef» Jïof»a»Mm Ecclefi^m difii' f’*S-5^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pare,DfctU}èone Antoni: wßrum Exss^i-^-’ /tftm peruemt Ktaä om»esi ^e Ect/eßa Catholifi peressaSlMmeri/empnpia^ata eß^ at^uettiam^m' ttt/amurpenis/’iis^C^ popMÏis /»sioruw tjuodptrMi' nerttadeos Euange/tuw, fient t» VfiinerfimH»^ tß-EJrtd/ßif Entent, vos haiere apud /»dot ^igt;‘ ^^g’'^^gt;tt Ecc/eßttm Ettf/strt ad audiettdnm Ext-^e/iMKf eitu.NaiMga ifiitf cnm nteret tßado^mtti-ca tai Euange/^ : (^ expenert/ atf frigeatiéttxti* EtfangeEMmia» ca feat.

T Andern me ad indos abJegas: credo (juèil hïc tibi aJiquantuJum firn moJcftiis.Etne' icio quoi /piritusindi ( quorum nomine Ame- j ricanos, amp;nbsp;remori/snnos quofque populosin-teJUgcrefoktis ) Vobis lefnitis aliquotabhin^ * annis attukrunt,qui de veftris ad rcmotifsiiMS jJJas genres prulè^tionibus, libres etiam eda-tis, vt ira kalket magis inagifque tekemini Vf-krum kudium erga Romanum Pootdicen’» quem cum pr^uideatis,vrgfnte £uangcJijve»' täte , propediem ex hoc rerrarum orbe expui-kim 'ui,mature dt holpitio cogitatisjacnouui® ilU mundum conquiritis, in quo, vedra open vekrifquearribnSjdominctur. Verumenimuf' ró quia oporter mendacem effe memorem,nof poETum Çatis mirari quid tibi in menteni rent-

’■'tiVtrneadlndosamandarcs, qui in fuperio-obus tuis fcriptis, amp;nbsp;in tua ad lUuftrißimum

gibus quidam,turn in Mathematicis aliquantu exercitaïus de Antipodibus verba fcciffet, idq.

l litOyÇacerdotioincouàlioabdtcata,fiUlamperut'r-4 fam Aoürtnam fuerit confe{Ças, Hæc Romanus

nam amp;nbsp;proMsi funt,amp; fuo etiam unguine ob-bgnarunt. Miror autem qui inter vos conuc-’ nitepofsit: cùm tu neges vllos effe apudlndos ƒ qninoftïamReliç\DncmpTohteantur'.8c foda-l lestuifcriptis eduisconquerantur cxfnisple-^ rófque cum merce illafua Pontiheia, nempe ^* ^fj; ’ y cum imaginibus, rcliquiis Sc conhmilibus nu-^’t** ^'“quot;

Jft ZD REPET. TVR. SOPHIS. fodaJium Epiftolisnn quibus inter infinitapro-pè médacia.hoc vnum verum effe repen, quod narrât fibi fuiffe à noftris obieélum, proprium lefuitarum »«S-«paucis hifce verbis explicanti-bus. O vetera/ores /eßiitie,fgt;er vosßat tjuom»!“* fo»fpire»t vrtiueiß morta/es atij»ecogt;tfi»ttMt, frlgt; Zitt/^/fe di/èordiis ae tu muktZ/ust tran^uiHa ofn»i^ face at^Mc otio perfr/saraur: veßroße/ere »o» J^^^ Germania ^ Ga/iia,verametiam Braß/ia, atfU aJeo toto terraram orée pra/ta eloilrina difawi' /*r.H«c iIli.Quamobrcm,mi Francifce, inepte hare fuit tua poftulatio, dum me ad Indosoa' uigare roluifti,cum eiuimodi profedione h-dales tui fibi maxime Uudi ducerefolcant,qui j ego ilJis prarreptam nolim,Tuam verb,qui»' I diu Romarin otio verfaris apud Cafdinakm I iJlum tuum,fgnauiam purgarepotius debuifti) i cumfolitis amp;nbsp;vbtatisRomar dcliciis frui mafe 1 quam dare operam nouis apud Indos miracu- \ Jisiabricandis.

^‘*X- H- fi} cum dixir Bedeßam no fmße appeamp;ii‘^''‘ f!^fi3quot;- prfußaam ^aron Bonttfex faéltes eßet, necedtt deéteit éarerei» G taco vocaéfe/o,fid venire aJ'»'' fo^f^pétem //eéraieftm, lt;^c.Ego,Antoni, vt ta té-cis,non vent ad auto^rapéam Bfeéraicam.-^aM »d JBeéra/cefito , netstee miét éoc/oco //eéraieè ßgt;d optes erat.w» esf o^ßmatio mealed Cpridi ffierf

ANTOli. SXdBEI.'. 'RESPONS. Ijj ßljmttanit ‘^’^f^ antiijfdfatem neg/exißi ; C^ i^uod ^^’’ß^^^ntu^en'., authontatem fin^orum -^fofio-iomm repftiitafil.Exin-imaham Afiniftra Prote-flantiiim no» ignerare, (jtfàmdtuina effetfeptua- , .’^^ ßnta Interpretttm ex Hebraico tranflatto. Conté- ^‘*^' mnere Septuaginta dr-ffeEraicum pr,tferre,niht/a-iiud iü, tjudm affentart fudaE. Quidam author valde erudttw notauit Apoßo/os d“ Euan^efiHat ^»tncjuap^ia Epata testimonial non ix autographe HeiraicoPed ex interpretatione Septuaginta pro-duxtße,

TVam Hcbraicarum litcratum igrioratP tiain,quampt:a:tefers, fatisvideo: atque etiam,quandoitavis, facilèpatior , modo né inihituaifthæcinfcitia fraudi fit.Hæcenim efti Vtgrauifsima, ita iniuftifsima fimul, amp;nbsp;impu-dentifsima aceufatio , tne , quia te ad avTeyfa^et Htbraicumrcuócaui,proptcreaantiquitatciri neglexiffe, amp;nbsp;Apoftolorum authoritatem re-pudiaffe, Kum enim obfccró,quituafophif-mata redarguit, is vel antiquitatem negligit, vei quad longe grauius eft(vt reâè dicis) auto-ntatem Apoftolorum repqdiat ? Certè cum te biclitcrasHebraicasflageUantcm videtcm,re-üocauitnmemoriam qux aliquändo popula- , . ris tuus SimertiusHifpanus tardinalis fcripfe- ‘^‘”‘*’’- ** titjVt Latinx,hoc eft,Romanx Eedefix grati-ficaretur;t»fér Hehraieam veritatem, in quit, lÿ- plut, feptuaginta Interpretum edittonem, nos Latinam

tra^ßafMnem ■ve/tte »»terSji»ago^agt;ft, (^ofioit^' Zem Ecc/efiampoß/t»tM/,ta»^f(a»t df/es ki»eamp;iigt;-de /atroces, metJium auter» /e/i/ivfyfiocesi, Reuxi' nam^ue Latfuam £ee/ffia»f eodocantei- HæcSl-menius, quilxis bonus iJle Cardinalis lefnW Chriftum in Ecclcfia Romana crucifigebat.Tü vcropaulo æquior interpretationi 70. multi commémoras ad Græcam ilJam interpretado-Bem confirmandam, quafi ca rcsinternosagi-tur,3ut quafi ego 70. Interprctesrcpreliendc- ( rim,cum te vnüm reprehendi, qui argumenW-tus fis, non ex co quod /ciip/cruntfcptuaginti interprètes,fed ex co quod non fcripfcrunt;n£' pc quia non totics vforparunt vocabuJum »-xAinritu quotics voluifti. Ergo totum hoc tuuni 1 eft ^raptfyov, vt pcrmulta aJia in feriptis tuis ta»« I a-Kftf/^'lSiffyitr, tibienimßeis cd chare, quic- I quid tandem cites. Verumtamen à teprouoca- I tushoc vnum dicam ; Apoftolosita fuiffe vfos I interpretatione Græca, quæ vuigd ad fcpcü3' ginta illos interprètes referri folec,vt fead ipli 1 ^^opf-X^-verba non adrinxerint, ciuadercamp;Je'jo.in-rntetpr. terpretatione vide Hicronymum : cui ficredf-M^h^ ecs,ad itorcyfxfitr Hcbraicum quoties opus effet, £pifi. at{^^^'''^^’^^‘^ ^^ ^^ eelongè didat abHierony ^^^uH. mo Aügudinus,alioqai feptuaginta interpret fir'e. bus imprinais addiétas. Verumcpiid opus(amp; cL^’ plitfi^us ? Tu jpfe nobis co nomine PontiS-r^jfje^ ' 'cem miridcc commendas , qu6d Romx Cof 1 egium Neopbytorum indituerit, vbiHebni-

tl linguae cognitio traditur, vt Ncophyti po-ftea bene eruditi ( agnofcis credo tua verbi pag.librituiiSj.) Cbriftum ludæis ex lege amp;nbsp;aPropbetisdemonftrenh lam igituraceufa tuumPótificemquod antiquitatem negligat, quod Apoftölorum authoritatêrepudiet , de-denique qubd interpretation cm Septuaginta plané renciat.

Atque Wc quidem de tua ignörantia nobis difta fint. Porto cùm ipfe fatearis in variis Eedefix formis defcribendis Eccle-fiam fuiffein lege Naturx ( vt loqueris ) certè aperte retraças Cuperiorem illumtuum errore cumdicercsEcclefiam ab AaronePontifice û

DIcismtEccle^A[Kb^a.ntiAmcHmeiMS extè- XM; noreformaconfHnierei fed tu potins tecum Piig-S^^ pMjKlt;« e'um loqueris de dtuerfs Atatibus Eccleßx'. num vxfis. àatts funt totidem forms, qus ad ilium vnam Ecclefam ab Adamo cœptatn accef-femnt ,• qunere neceffe e^ totidem fpecles confli-fanant.Ita fit vt illa forma exterior^ qua tibi ap-ptirà, intima et fit .,^fubflantia eins. Éedefia qua Plt;*S-l'*i lt;«fc ^Iiif)»» cœpit tfubflantia quidem amp;nbsp;numéro v-na tH v^que ad confummationern feculi perpe-tHo continuanda^cuius forma efi ^ vt antea dixi^ fidts Tieum colentium, fed huius vnius Eedefie,

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KlÜia

DE forma turn clTcntialijtum exterior!, fi-tis fupérque à nobis ante Jifputatum cd« Tuyero bonus fcilicet formarum inucftigi-tor, ex variisætatibus,varias effentialcsformas conftituis,quæ, inquis, totidem IpccieSconfti-tuant. Ita, fi tibi credimus, puer non crit ciuf-dem fpcciei cuius eft adolcfcens ; amp;nbsp;rurfumfe' nex à virofpeciedifcrepabit: amp;nbsp;quia vir eft homo ) adolefccntes amp;nbsp;fencs non erunt homines' Nunquamne, mifer, diftingues varias fpecies diftgt;ofitionisalicuinsrei,ab ciufdem rei vna)amp; eficntiali forma?Difceigitur Turriane,eius rd quæyrtaeft numero, non pofte ede plurcsfoS' raas eftentialestadco vt Turrianusipfe,amp;quu'’’ fuit adolefccns, amp;nbsp;quum eft fenex, femper ha-beat vnam formam eftcntialem, nifi quis forte neget illum efte hominem. Ac,ne te ipfe faUas» cum dico, vttuo Pontifici inferuias, te in va* riasformas conuertere: non loquor de veraS eftentiali forma,fed defallacibus illisförmig quas aftentatores induunt propter ofîâm,vt lt;1'' xit Plautus in tua Gomœdia Pyrgopolynief» aut fi mauis Pyrgopolymorpho Milite giß' riofo.

^^^*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedeßam ijuam dffigt;tffgt;’'‘‘

f^e^aefroinde no» effefie vifibtlem, fid videris t^~ wrare r» «eâ^ôx«« re ipfa nonfipurari à fingularthw^ (jwdtHw AriSloteles Ub.i.de Animafignificanit^ eurn dixit vniuerfile aut nihil effe , aut pofle-rmie^e : ß igitur non feparatur à fingulanbu^^ ^gff'eg‘ttio omniumßngularittm erit ^noddam to-tum fenßbtle , conflans ex fingnlaribui omni-hw « cjUit fint eins partes finfibiles ; ut exempli Mußi')homo,eif(od efl lut^èXM, reipfla non fipara-turaflngularibm homintbns, efuornm omnium v-muerfns numerus vbicunejue flnt totum cjaoddam iÜiCjUodvocari.filet Integrale y conflans ex omni-\ hiußngulartbus hominibnsytatjuam parttbns fiis, \ nbsp;nbsp;nbsp;Concedéfieamp;osflngulares homines ubicHeiueßnt^ \ vßbUes efiif^ totum illud ex iflisflngularibns in-1 tegrdtumynoneflevißbile I Atdicis , nemovn-\ tjuamvidittalem eoetum omniurU hominumtottw u mundi: an ideo non ertt vtßbilis ? pari rattone-, nee \ ipßß”gnl‘ires homines ßunt vißbUes, quia nemo o-l nbsp;nbsp;nbsp;mnes ßngulares vidit. At endos omnes ßr.gnlares

tiwiUud omne ex ipfls conflans;magis enirn conue-nitin Qi^ntitate I)i(creta to nil quam ^'^'^'x^t:quo te Vertes, Antoni ?ßc enirn de Eccleßa ttiam dici-tnus rt Kii.'^l,\ii,reipfla non fiinngi à ßngularibus Ec-^^tflis,lt;juasconflteris viflhiles eße, Qs^rum om-^i»n vniuerfla multitudo totum quoddam t^ con-^^»stx ßngulartbus Eccleflis tanquam partibui fiis,i^uodtotumflmile en vniuerflali yijt Ari^ot, ftaditdih.e^.primaPhiloflophis. Itaquequaerant ^ fl^”^»lo.riavniuerflalis in mente , flunt inrepartes

toti/tr.Perconttrer^o te, tiat/tra humana ^HMexiH eomm/tnif eß vt /pecier, foteßue videri extra ntoi-tcm^mtnfmè reßoftdei». ^t eadem in atome cef-nttirr,fi»titMr,traElatfir: ad eu »dem modum dut-dam eß Ecc/efiam cor^munem , quatenKi comoiii-fùt eß,filum ocultsmentir videri'.^uatenwven ptoprietattèur isaetnste, ejUMindtaiduantet •vacant, afßcitMr,iamfuh aßeBum cadit,netjue reipfa à ß»‘ ^uiarihiu Ecdeßts feparari poteß,lt;^uar»m vniaer-jà mu/titudo,ipu£ ixi-nif ejMadameßyCatholicaEC' c/eßa nomtnatur. Q^m riStof coKßderaturem» propriudißerentUr Matto»isdoci,ti‘porit,0'C.Tiin! eß Ecc/eßa,non communis,lt;jua in mente foinmeÜI ^uatentes communie eß,fedeß hacs

T Andern aliquâdo poft multos erroreSiSi* hue portum appulifti, vt agnofcos«!»*^ 1'a»u non efle extra mentem, acproptcreanoi effe vifibilc;fed hic mirificam nobis diftifS)^ nem proponis,ncmpe ^^ixn vt eft «ocS^'^“^ ^7 inuifibile)fed vt eftreipfa, cflèvifibile,4quot;*’ reipfanon feparatürà fmgularibus. NamA-riftoteles dixitfinquis) f^niuerß/eaut nihUßti autpo/ieriuseße. Mirum fane diftin^uendig^ nus:fi intclligercs quid fit Ariftoteli, poßt^t^ eße, aut Ariftotelem non citares, aut aliam®' ftinftionem proferres. Nam illud eft pOquot;*;' rius Ariftoteli, quod nequevideri, neq»«^^’ ■ nee vllis corporis fenfibus percipi pof^ ' Quamo^

ANTON. SADEEL. RESPONS. 159 Quamobrem vniuerfale,aUt nihil eft, aut ciuf-™odi cft.Sic enim Thomas, meliùs Ariftote-.- Thom. de hm intelligens, yfituerfa/ei'inc^umantnihi/efli y’quot;*^« ‘»‘tfofieriut^ ^xoniamtalix vniuerfa/itM i» re »i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^^Iffi^Tü veto ita diftinguis, 'vmuerfi/e, vt eß 'lt;^»Uferfnkt gt;fe» videri tßd tarnen videri reipfa: lt;luodperindecft,ac fi diciS'.Knifterfa/e ejfedno-bm modts.'VftOfVt Kniuerfa/ethoz eft, Vt loqui-tur Philofopbusjt/r/^oT/erz/« .• ^/ten) , reipfi. Nonne hic vides amp;nbsp;fentis te à tuovel à mco potius(vt diccre foles)Ariftotele iugulari, qui vno tantum modo Vniuerfale effe affirmai : amp;nbsp;alterum tuum illum modum ait,nihil effe. ^nt ’‘f^ilefidn^uit^aut eß poflertm.^iï autcm pofte-twseùm eft vt vniuerfalc,ncmpe fecundaSub-ftantia:fupercftigiturvt aliomodo nihil fit.At *u quidem ita nobis Ariftotclem exponis: V-muerfale nihil eft ; hoc eft , vniucrfalt reuera 'ftjcjuia reuera nó feparatur à lingula rib. Audi, ®ibomo, fi Vniuerfale reipfa npn feparatur à Cngularibus, ergo non eft Vniuerfalc:quia V-nwerfïleed'enó potcft,nifi pet abftraäionc a hngularibös.Rcélè enim Boëtius dixit Kmner-Joie diim i»telli^itnr,ßngitlare dam fentitur,2iioT qui ângularc effet vniuerfale , quod quam îpte amp;nbsp;erudite dicatur, amabo te, difee ab US fodalibus tuis , qui funt te dodfiorcs in Philofophia. Quia vero in Summa noftrae difputationis hae de re copiofiùs tralt;äaui-mus , nunc paucis tuos errores commemo-xabo. 0^ me igitur vertam , Turriane,

140 ÄD RÉPÉTÉ TVRR. SoPHlJJ tnmUite (ficenimdeme valdè follicitus fcilicet excU- ! ÿo'^ofit mas)dum tibi videris ( vt ad tuum Plautum re- ■ ^^i^fo- uerta iniir)lcgiones difflare fpiritu,quó me ver-lyn^é tam,inquam,aut vnde initium faciam vtrecé- j Turriani feam tuos errores,quorum numerus memoria Connx- obruit ? Primus igitur bic fit tuus error : quöJ

ris;cùm ita dicendumfitpotiùs,SinguIariâfei-pfa quidem efle quia funt primæ Subftantisj’t Vniuerfale nön alibi effe quam in mente,quai ipfum contemplatur. Alioqui fi reipfanonfe-paratur Vniuerfale à fingularibus, certèvicif' fimfingularia re ipfa non feparanturab Vni' uçrfali: ita vt eadem ratione fingularia fintiu' uifibilia in Vniuerfali, qua Vniuerfale eritvifi-bile in fingularibus,adeóque nullum eritVni- ! uerfalc,quod non fit totum diferetumiatquei- . ta non admodum opus erit Categoria Subfta-tiæjquia Oencra amp;nbsp;Species ad Quantitatenire-fcrennir,fi tibi credimus.Alius error tuiis,cùn) 1 dicis omnium fingularium aggrcgationemfH^ quoddam totum fenfibile conftans ex fingularibus omnibus, quæ funt eius partes fenfibil«-Nam vt fit Animal,non necefte eft efteaggrt-gationem fenfibilem eorum omnium, quæ i® animali cotinentur: idem dico de hominenjiï ÏAK.Liect enim indiuidua fint fenfibilia propt« materiam,tamen Vniuerfale non eft fenfibile quia eft materiæ expers.Tertiué error tuus : fO quodintuo exemplo confundis fpeciemcuni ’ toto

ANTON. SADEEL. RESPONS. - Ï4Ï tpto integral!,quod faâum non oportuit:quia Vniuerfaletotumcft, nempe ‘•A^ÏA»» quod æ-què participatur totum ab illis dequibus præ-dicaturin Quid. AtToti integrali nullo modo id conuenit, nee enim pesvcl manus dicitur corpus,cùm tarnende omnibus fingularibus hominibus homo dicatur. Q^od fi veJis confi-cerc totum integratü ex omnibus hominibus, quod fit re ipfa totum amp;nbsp;vifibilc, necefle eft 0-rones homines,non per fomnium, vt facis, fed reipfa fimgl amp;nbsp;vnà congrcgari,alioqui Totum integrale non erit;quod quidem non in diuul-fis ac feparatis,fed in coniundis partibus con-fiftit.Quinetiam licet omnes homines congregates, non tarnen efficcres vnum hominem ex illis omnibus hominibus, vt ita cognofcas qua infelicitcr in hoc argumento verfcris,. Nam 0-mnes Ecclefiæ congregatæ,efficerent quidem ynamEcclcfiam, fed omnes hommes congre-gati non cfficerctvnum hominem. Itaque nu-gæfum, meræinquam nugæ qua: dicis omnia, ^ qua nobis in memoriam reuocant monftru illudCabalifticum amp;Rabbinicum de magno quodamhomine,qui omnes hominescompre-nfndit:itemque de magna quadamaui ex 0-^nibus auibus compofita,quæ expanhsalis c-clipfim efficiat. Ad ifta deliria quam propè accédas ex eo patet quód affirmas omnium ho-tninum cœtum,quem nemo vnquam hadenus Vidit,effe nihilominus vifibilem amp;nbsp;elfe ^fr’ ÏAe», Quartus error dupa dicis ri ar2, magis côuenire

I4i AD REPET. TVRR. SOPHIS. in Quantitate difcrcta,quàm T»_«Â«»;quodinfa-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionediflcrendiquàmfalfum fit, vdipfisado-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icfc^ntibusnotum eft. Siquidem Omne did-

turdcGencreamp;Spccie:amp; Totum deTotofi- ; uc fit Continua?, fiue Difcreræ QuantitatiJ. ' Nam hæcEnuntiatio ? Omnis homo viuit,a- , Jhid fignificat, quam hæc : Totus homoviuit- ; Itemquc fi dicas omnem gregem (quodperin- ; de eft ac fi dicas omnes greges, inquiunt Phi* J lofophOafiud dixeris, quam fi Totum grege® ! diccrcs. Nam iJiic eft h^S^Jz»», hie eft Totuni. Quintus error, quod veils multitudineomniu j Ecclefiarum Particuiarium, efie totum vnuni j quoddam Difiretæ Q^iantitatis vifibiie, lieft ( reipfii non vna congregenf unquod eft dicerO j efte Totum amp;nbsp;no Tomm : quia non fußicitrf' ƒ rum multitudo, vtfitaliquod carumToHim» ; fed oportet res iilas fimui reuera amp;nbsp;vifibilitff ’ efte coniundas, vt Totum Jutegratura vifibü« 1 conftituant.Excmpli gratiaimagnacftquidf/a j militum multitudo in Germa nia,Gallia,Hifp» 1 nia, amp;c. Scd vt exiilismiJitibus componatuf vnus exercitus,neceft'e eft,non tantâ effe mill-turn multitwdinem,vcrumetiam muiritudinc® militum in vnum exercitum conucnire.Ecq®t enimduxadeo demens fuerit, vriadetfem^' gnumhabere exercitum, co quod magna ft vbique militum multitudo ? Diccrcs enimfOt in vnum exercitum cfiecongregandosipo^^ tarnen ópera mentis Totum aliquod tibiatlt^ , brare,quod reuera non erit, ac propterea e^ ' inuA ;

ANTON. SADEEL.' RESPONS. I4} inuifibilezvt quu animus omncsEcciefiaspar-ticulares in vnam Ecclcfiam colligit, quam fuis tantum oculis intuetur. Sextus error quand» perpcram citas Ariftotelem in lib.5.primx Phi lof.Nec wiim ilk dicit Tetum efijimi/ef^mMer fiHfn ais:fcd potius, vni/terfile e^e vt ^uoddam Totum.-hsc videlicet ratione, quia inferiora co, tlnet.Latiusigitur patet Totû,quàm Vniuer-fakiita vt,licet vere dicamus ; 0m»e vmMerßi/ff tjfefimtle Ton,non tarnen viciffim dicedum fit, om»eTotnm ejfeßmi/e Kniuerft/t^^adeoqae longé minusna tibi argumentandum fucrit:fi ali-quo modo Vniuerlale fimile eft Toti 5 ergo eft aliquod totü fimile vniuerfali,quod oculis corporis videri poffit : imo veró, fi eft fimile vni-ucrfali, in hoc certè non erit, quod fit vifibilc, quandoquidé vniuerfale,vifibilc nó eft. Septimus error eft, cum ais fingularia Vniuerfalis, quod eft in méte,fieri in re part es totius.Nâ vt fiant,in te partes Totius, oportet Totû reipfa cqnftitui', afioqui fi cùm dicis in re, nihil aliud dicis,quam quod mete tibi amp;nbsp;animo dcpingi«, ipfiscertevocabulis abweris. lamyt reipfa ex omnibus Ecckfiis vnacolligas Ecclcfiam vifi-Ic,oportet reipfa omnes Ecctefias in vnâ Eccle fiâ)Ceu in totû vnû aggregari. Qins auté nó vider eiufmodi aggregationê,nó re ipfa,fed ani-mitâtû cogitatjone fifri?Oóauus error, quod fcntiasEcclefia CatholicS (tu cómuncin dicis) quatenusCatholica eft,nÓ vidcri,fed quatcnus proprictatibus ie^niyT«, inquis, (malim k^ïnoü)

quasIndiuiduantcs vacant, afficitur, videra quemadmodum naturahumana vt/peciesnon cernitur,fed in atomo ccrnituramp; fécitur.Hæc tua,inquam,ita fecumconfligunt,vt mutuisfe vulncribiis confodiant. Nam cùm natura Humana vidctur,non tune eft aliquid gt;01^ ÏAlt;i/,fed indiuiduum, vt agnofcis. Tu vero hoefcilicet cxcmplo fretus,dicis non tantum finguhsEc-clefias cfle vifibiles,fed ctiam vnam Ecclefiani Catholicam,quod perinde cft,ac fi diceres,ni turam humanam non tantum effe vifibiléjquH eiusindiuidua funtvifibilia, fedctiam quia« tffi^’iXev naturæhumanæ videri poteft. Deindt natura Humana non definitur ex indiuiduis:3t Totum Intcgratum, cuiufmodi vis elfe Ecck-fiarn Catholica, nó poteft definiri abfquefuis partibus.Dcniquein hoc fimilitu vispriusclfe Catholica, dcihdc particulares Ecclefias, qui-bus Catholica Ecclcfiaindiuiduaturf vttuuni verbum vfurpem ) Atqui fi Ecclefia Catholica eft congregatio particularium:ccrtè particula-rcs Ecckfia: funt prius. NunquamneobfecrO) intelligcsamp;animaduertcs, tenó loquifimpH-citer de Ecclefia, fed de Catholica Ecckfia? quamtumodó cüGenere, modocumSpecie , comparas,modo etiâcum Toto, amp;: illaomnia tibi vnû idemquefunt. Die pon o nobis, bo' ne vir, quarnam fint iftæ proprietates indiuiduantcs Ecclcfiam Catholicam, quastunobu commcmoras?Quum dicis Ecclcfiam cerni ta-tum inctc,quatcnus eft communis,fedcflees-

ANTON. SADEEL. RÄSPONS. 145 ^fînicntem quatcnus eft hçc,nempecum pro-Pfus differentiis nationis,loci amp;nbsp;confimUibus; Nonne dicis, nihil talc cogitans Eccltfia, qna-*lt;^nuseft Gatholica,ccrni tantum mente, ac pfopterea-inuifibilcm , fed quatcnus eftparti-‘■‘‘hnsjcfle vifibilem? alioqui nonne «An .«ci ri WJiA.ipugnant inter fc ? potéftne eflealiquid Vniuerfale amp;nbsp;fimul veftitum propriis differen-tus nationis, loei amp;nbsp;temporis ? o monftrum in vltimas terras,adcóque in extremamIndiam deportandum, vtillic Barbaras genres doceat tam reftè ratiocinari ! Ecquis vnquam audiuit aliquid habere proprietates indiuiduas, quin fitindiuiduu? quis porró, vel cogitare quidem poffit,idcmcfle Catholicum amp;indiuiduum, pgt;fiCatholici vocabulum plane cuertat? Serua 'giturtibi IndicamiftamPhilofophiam, Tur-■^lancjqua tu vis indiuidua veftita fuis proprie-tatibusia(ïii0iK, elfe Catholica viGbilia. Nam, ’tdenoftristaceam , nonexiftimo vllum efte ''^l«tuis fodalibus , quiciufmodi Philofo-phiamrecipiat, qua tarnen tantopere gloria-{^■S)Vtvanoeiusfplendoreamp; fuco fophiftico, tperestepofle nobis illuderc,non minus quam biniliarisiHe tuus apud Plautum,volcbat fplé- /« milite doredypei oculorum præftingucre aciem in^^‘”''''’A ïcit'hoftibus. Poftremö ( iam enim tædet tam^“' ”’ prolixi catalogi ) vide quorfum euadat tua di- ly^”/quot; fputatio,VisCatholicam EcclcGam reipfa non T urriani pofTefeparariaGngulis EcclcGis: ita igitur fta- Comxdia tuitocxipfatuaratioeinatione: Caput Catho-

licum vifibile,Ecclcfiæ Catholic« vifibite”® pofle reipfa feparari à fingulis Eccleutf»’ proinde nullum aliud efle caput vifibile tc I ciefiæCatholic«, quam fingulos fingul«“® Pt -unit. Ecclefiarum Paftores, amp;nbsp;( vt loquutus euM ifcltfi^, prianus) vnum efle Epifcopatum, cuius à faß

gulls in folidum pars tenetur: ex quo M“® eft,vt idem Gyprianus non Epifeopumvn^® fed multos Epifcopös dixerit inEcclcfuf* thoiica præefle, idque fcribens ad Epiftlt;^P“® Romanum:atque ita cuanuit tuusPótircxR°' manus, de quoprofedó malèmcritusesjl® hanc de eius primatu quæflionem inftaurarßi amp;nbsp;quâtùm in te fuit cxacerbauerisjniliius^?' put tandem redituram. Sed quiafeperept® ineodio Pontifiejs Romani loqui, ac propte rea tibi fufpeftus vidcor, faltcm expends ^t* ; terura fententiam, quoties de vnitate dißt' runt, quam in vnoeodémque Spiritus amp;nbsp;fa“quot; i vinculó conftituentes, fatis docent camt® i inuifibilem, tantum abeft, vt cam ab vnofaß' j mine vifibli pendere vclint.Sic eniro Aug“'quot;' ff‘fl- î7. nus exponent hæc Ioannis verba ; quot;vtßHof^ iMn.n. ^ffg grant dtßterß congregaret in vnnm: Non iß ’'' num diâum eft , inquit, aliquem corporale® locum,cum de tali vo'catione Getium Propfaj' , ta prædixerit ; amp;nbsp;adorabût cum vnufquifqueß^ foo loco omnes inful« Gentium. Scacongru' Çare in vnum didum eft,in vnum Spirituni,8^ m vînt corpus, cuius vnum caput eft Chriftu^ Talit congregatio «dificatio cftTcmpliD®»

I lisjfedrcgcneratiofpiritualisfacitjhabitatira-que in fuigulis Deus tan quam in templis fuis, amp;nbsp;in omnibus fimul in vnum «on^regatis, tan-quamin templofuo. Hæc Augulïinus. Qina

, verótotics obtruditis Eccleltam Catholicam Romanam, ac Ronianam Ecclefiam vultis eC-i feEccUTiarum omnium reginam : audi quem-admodum idem AuguRinusRomanam Eccle-

, ! fiam cumaliisEcclefiisæquo iure ccnfeat:nul-1 1 Unique aliamTclit effe Eçclcfiarum reginam, , i prêter omnium Eleétorum Ecclefiam. Nam j exponcnsPfal.^^.De/eHauer/f/itfeß/ia J!f£f^m-i Ecce,inquit, Roma,eccc Carthago, ecce alias , amp;aliæciuitatcsfiliæregumfunt,amp; dclcdauc-1 runt regem fuum in honore ipfius: amp;nbsp;ex omni-, busfitvnaquædâregin«. Et pauló póft: Afti-, 1 dtreginaadextristuis, amp;nbsp;quæ afiniftris, in-äuit,non rcgina;ftabit enim quxdam amp;nbsp;à fini-ris,cuidicetur:vadc in ignem æternu. A dcx-j I trisautcmftabit,cui dicttur: Venitebenedifti Patrismei,pcrcipite regnum,quod Vobis para-*üeftabinitio mundi. Hæc Auguftinus.Cùin

■ 3Utem,miFrancifce, nolis Ecclefiam illam tuâ Romanam,de Eleâorum Ecclcfia intelligi: ve ''*tus,neproptcrea fiat inuifibilis,cuius tu con-

^ IpciSu amp;nbsp;fulgore nimis dcleAaris,fupcreft igi-'! tur,vt fitilla,quam Anguftinus dixit à finifiris ^ eflc feflurammifi tu fententiam rcuoccs.

S' A !s Ecc!efiarS'v»itate »0 magü videripoße, xxhil , /\‘]Mfi^fi^«are/i^ioi/e;Dica»i’i^iturEec/eßA Pag.6i.

1^8 AD REFET. TVRR. SOPHIA. ^»am defcribit LucM »on fuijfe vißbi/emt ^^'^ mu/ritudmi^ credentium erat cor vnum , t»lgt;lt;^^ omtßßt S^cramentum Saptißmi.-ijnare i»duc/ini'‘^ hanc rationem contra ^»tonium .• Baptißnm ^''^ vnm eßy ($“ ^uifacit noMM creataratfOX tjUibm en-gre^atur Ecc/cßa Catho/ica, ç^'^uien-ß^illnKi' dei,lt;:!f»a vna efl,esl Sacramentum vilibt/tjCunirr E^aa difpoßtione Ecc/eßarum naai Eeßameoti^' gituretiatn ex hac partefidet propter Sacratntm’’^ fidei viß(gt;t/e,qfiod eß Baptif'n its, v»itM Eccltß' r«t» vißbt/te eÜ./n vnitate doFtrina EiMgt;i^lIi‘‘ continetter vnitasfidei, ^ Sacrangt;entorum,é‘gt;^ tiffs difiofitionie d Chrißo conßitut£,lt;^c.

ECckfia quadefcribit Lucas erat vifibili^' \ Non cnimcrateomodo Catholica, qu”, nobis Ecclcfiam Catholicam defcripfiftiin^' que negamus, quin Ecclcfia Catholicafou'’ fit vifibilis,reuera aliquando congrcgandaivt tune reuera Ecclefia Hierofolymitanafotcof-pus vnum vifibilc.Huius tarnen Ecclefiæ,qu’' uis vifibilis,con{enfus videbatur, non proprit quidem,fcd pereffefta: qiiod Lucas fignifo' uit,cum dixit omnium cor vnum fuifle.Namü eonfenfuseft voluntatum coniunlt;Sio,amp;vO' Juntas in animo verfatur, certe' qui dicit fecó-fenfum aliter videre quam per effeda,illefc’' nimosvidcre pofFe gloriatur, quodnumbu-i mini tribuendum fit, nefcio an in quarllionc' | reufr,

bile.Baptifmum non omifi, vt ais, quandoqui-demmeraini vnitatis doétrinse amp;nbsp;religionis, nifi forte cenfes Baptifmum ad religionem nó pcttinerc.Sed iam operæpretium eft audire ra-tionem,qnam inducis contra Antoniû.Baptif-mus eft vifibdis •. eft autem Sacramentum filt;iei* qua vna eft •. vnitas ighur Eccieftarum vifibilis eft.Iam audi quid Antonius dicat aduerfus hâC ateinduéiamrationem. Ait igiturprimumte

i nó diftinguere inter Baptifmum, vt dicitur v-\ nusBaptifmusin Eccltfta,amp;Bapttfmum,vt eft 1 aftio,nimirum, cum Baptifmus in Ecclefia ad-' tniniftratuï,laocenim modo Baptifmus quidê ! eftviftbilisjfednon eft vnus Baptifmus, verum

’ funtmnumerabileS.Cum autê vnus Baptifmus ’ ', dicitur, non debemusbatrere in fingubs aélio'-' i nibus^Baptizandi,ncquc fubfiftcteiniis,quçtu ■* y nbsp;nbsp;noftns oculis obiiciuntur, fed vim vnius m Ec

^ ■ ticfulj-ipufnailfobus mentis oculis contempla t' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri.His oculis videmus,quod ait P ctrus, Baptif- i.pjtj,

y (eruareNnitatemSpiritus per vinculum pacts, y nbsp;nbsp;nbsp;Vnum eft corpus amp;nbsp;vnus fpiritus,freut amp;nbsp;voca-

Dominus,vna fides, vnû Baptifma, vnusDcW amp;nbsp;Pater omnium,qui eft fuper omnia,amp; ino-'^i^uß. mnibus vobis.Hçc Paulus.Et itaVetcres dev- , tpifl-S?- na Ecclefia,amp; de vnitateEcclefiiloquutißi: ' dtC^'* P^“^“’’^ autem,amp; cü Paulo pios Vctcresfequi ' £„ ■ mauult Antonius, quàni Turrianicisfomniiä l ^H^Je adhærcre. Prætcrea dicicAntonius tuamindu- ■ '*'gt;’gt;^- âam rationem cftc«in,»c;lt;5,», tantùm abeftvt ; £cd.^c.dcmonftrct.Perperam enirn ita concJuditur.0

Sacramentü voitatis fidei eft vifibile: ergoip/ä i fidei vnitaseft vifibilis. Arque adeô affirmai | Antonius, te in eraftà rcrum Theologicarum j i^noratione verfari,qui nefcire videaris, quid . fit Sacramentum. Eft enirn reifacræamp;inuifi- {

bilis vifibile fignum : vcl,vt tradit paterSdiO' » Lombardus,inuifibilis gratis vilî- ( bilis forma. Ex quo fit vt in toto tuo libre» i quantumuis licet longo amp;nbsp;crafio,vix vJlumre- ( periaturargumentum velcrafiîus vcl inepties, j Sic igitur Antonius induâam à te rationeel l in te ipfum reducit,amp; in tuum caput regerit. Si i Baptifmus eft Sacramentum fidei : fides igU“^ j eft inuifibilis:itcm, fi Baptifmus eft Sacrante'’' i turn vnitatisEccIcfiarum propter viiamfidem» l igiturfvt multa ex tuis verbisrepetamjetianiet I bac parte fidei propter Sacramentü fidei viü^' l Jc,quod cftBaptifinus, vnitasEcclefiarunte» 1 inuifibilis.Ratio eft ncccfiària:quia Sacraoten- l tu vifibile rc/èrtur ad id,quodinuifibileeft, t; j lioqui nô cftSacramétum.Atquefiæcdeini”'’ j biU vnitateEccieft^iSi de vifibiJi amp;nbsp;cra/fa ig^o i lâtia. Tarriaai,qui{ire£tè intclligerct,qv^po- I

KntOK. SADEEV. RESPONS» 15t fttemó dicit de vnitate doélrinç Euâgelicç,no Undiu aduerfus doftrinä Euâgelicâ difputaret.

À N idea no mt vißbUiiEcclefia Ctitholica ex x^Vs omnib* Ecdeßis cogregitta'^tjuia no fuut vno in loco omnes tègregata?an nofatu eflyve lt;]»i inlo-to ejurjfiaÇnntiibtEcciefia'videat'i Re^edeiAntonti ut vno exeflo imperitia tua ndargua amp;■ conincat Cum exiit ediÜü à Cafare AnguflotVt defcribere~ tnrvnwtrÇasorbü,Lttc£ 1.quid bicßgnißeat vni-tterf« orbhi noni multitudinëomni» duit atü? no-»e vißbilü trat orb is vniuerßu yCjui deferiptus eßi . tratneproptmavninerfns orbû habitats vno in ' locohurtrgo no idem cogitas de v muer fa Eedefiaf cjUtdLucai dictt de vninerfo orbe^vt igitur tlla de-fcriptio vnafuit^no enim dixit defcriptiones'}amp; vi ^bdisfuitd» tahulis tnim fail a efliamp;ex particule ribufdef:riptionib.tdeiuapartib.Cüflabat:ßcinßn-gnl gt;nbsp;duitatihusCatholtcis faUafunt defcriptiones ‘oi^hles haptitatoru ex cfuibiu copiâtitna Ecclefia CatbolicuiDicet Antomfngulares idas defcriptii Mts cöjïejaW pof«lt;t]fe in ëtfdëtahulis « ita Vt facili t^ctiimtivnadefertpttonëvniuerfi erbu ex omnibus mei^ditahulis fuife congregat'd: fedejuidfin fogulu cwitatibtu defcriptiones illa remanebatyan minus ver a e^et quodLucas dixiti Q^ ineut int er ^*^ fefonetlt;ite, nif consentant ih eodern loco , wow lt;1»-ceMtMïtJpe 'u»i»M'uijïfc«Jti congregationisi

quot;V Ctc aüt,vniueTfum ot\gt;c ‘in me excitalT ut xLnanusjVt me de fentéüa depeWav.fed^aent ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VtAnv

IJX AD REPET. TVRR. SOPHISJ ( habetqiiôd argumentum Turriani efttantura m.ia.'yQtlfiKit amp;^gt;Mit-ff^rà^{f, VniuerfuS Orbis, iH' quit, ediâo Caefaris Augufti deferiprus eft: orbis eft viftbiJis:fuit vna defcriptiovifibilis« particuJaribus defcriptionibus taquam parti-bus conftans:ergo idem diccdum eftdeEcek-Ca Gatbolica. Mirum fané ratiocinadi genus« Atcnim,Turrianc,rcpræfcnta mihi hancvnani defcriptionem coropofitam ex fingulis omnibus defcriptionibus,ac turn non comutabimus j vnum verbum, quin ca defcriptio fit vna amp;nbsp;vi- J ftbiJis. Tu verb fta nobis occurris, nimiru no-ftram rc/ponfionem præfcntics.Quid fijn fin- । gulis ciuitatibus defcriptjoncs remanebantifin-quis.Ego contra,quid fi non remanebant?ob-Ïêerô quid cau/æ babes quamobremdubitare poffisfingubsiftas defcriprioncs fimul fuifie, cobedas.^Cur enim id Cæ/àriuficrat,nifivto-mnium, tumciuitatum, turnfamiliarumnumerus amp;nbsp;fumma , atqucadeo res tota adi-pfijm Cxfarem referretur? Reduc inmemo-i chron ^’®m , quid loab feccrit cum ad numeranduni cajgt;.i.i, ' totiuslfraelis populum miftuseft, amp;quidatl Dauidem retuJerir, ac turn ceftibit tua iila du-bitatio. Sed cur ranta circuitione vfuses, cum res poffit vno verbo expcdiri,ctia fine Tabulis Cæ/arcis iampridem bne oblitcrarisac deJetis: Propone tibi tabulas geographicas partieuh-rcs,vnâEuropæ,aJtcram Afiæ,tcrtiâ Aphrieç, amp;nbsp;(quia tu extremis Indis deJedaris) quartam etiam,a placet, Americx} yd India?. DiccTne

»luatuot Ulas tabulas vifibUcs, effe vnam totius Orbis tabula vifibUcm? Non opin or.Ex altera parte propone tibi vnam tabulam geograpbi-cam totius orbis, quatuor illas tabulas com-prebendentemrbïc ,nónne vides banc demum tabulam effe vnam generalem amp;nbsp;vibbilemrEr-go,mibomo,qué exitubabcat argumétü iUud tüü riti«7pit(jiiK«gt; viJes;aut ft videre nolis,çqui amp;nbsp;cadidi lettor es facile vidét. Scd quiatibl valdè placuitbxcargumêtatio, quatibividcrisfub-^ tiliter petere ex fimwlitudine defcriptionis,nos vicifsimtibiboc tuum fimile ita reponamus. Quemadmodu invna eadémque tabula geo-

1 vniuerfiterrarum orbis fub vno afpeélu pro-pofuas,alioqui difperfas ac difsitas •. ita omnes bcdebasparticulates In mcntc,tanquam in tabula nobis depingimus, amp;nbsp;in vnamEcclcfiam

1 Catbolicam cöUigimus, non reucra,fed ipfius tuétisoperatione,quam aggregationem bquis

i vibbAem dixeritsis perinde faciet,ac fi tabulam 1 mundi geographicam contenderst effe , non. 1 nbsp;nbsp;nbsp;pitturam orbis terrarum, fed orbcm ipfum vi-

1 Nibilo accommodatius cft, alterum fimilc, 1 nbsp;nbsp;nbsp;quoi duels ab ils qui focictatem incut.Sempet l toimludisbQmonymiis,quibus non immerito y aliquis dixit mundum effe plenum •. v t facile eb videre velin tuis feriptis, quæ funt bomony-™i5 amp;nbsp;îallacüs t cferta.bocictas igitur^vt cb v^\

J54 AD REPET. TVRR. SOPHIS. contraftus velfoedus, longé diftat afocioriiM congregationc,quam cgo ncgo poflercftcdi-ci vifibilc,nifi focij fint,reuera côgregati.Quo-modo autéabfentes focietatem ineant, nifi fc quodamodo præfentes fiftant,tu viderismos e* nim hïc deincunda focietate nonagimus. Sed fortaffe voliiifti alluderead veftrâlilâfociûtâ-tëjquâ vos focietatê Jefu,fal{o amp;nbsp;cum blafpbe-mia diçitis, nos auté focietatê aducrfus lefi’i’’ reftè ac vere dicimus, quippequælefu Chrift* regnü amp;nbsp;lucé Euangelicam fuistenebrisobfequot;' rare conatur,fed fruftra.Nâ,vt ille dixit, fortif-fima eft vcritas,qusc magisacmagis emergens citiùs,quàm putatis,totam illam veftrafocieti' té è medio tollct,ac reddet plané inuifibileni« TvRRIANVS.

XXVI. gt;quot;1^ Vdicis congregation^totiue Ecc/eßs Catholr ^lt;tS-^7- ca eße congregattoneeieElorit^ijti/ifoffuntfiit' /ecli •vno eodeejue in Zoco cogregati ? ergo fient eleSn etß no pent cogregati •vno in loco,tamen eorit Etelt' ßa vna cogregatio innißlgt;i/tf dicitnr :ficEeelefi^'^’ na catho/ica,etfi Ece/efia ex ejMtigt;tu conßat nörtfiquot;^

•wo in /ocoerjK^regati£,diciturtame».,(^eß •vo»^^^ omnibus eogregatio •v^li/ti.Difiin^uefiditeßTt^** co»fi»uua Toto tit/cretlt;t Ouatftati^.-^amtllMi»^' cejfeeß,vtpartesfttat om»es haheatineodelotquot;’^^ nonßc Totn dißreta Q^ntitatis.Ecc/eßa aatetUf perappoßtioneEccießa adEcc/eßam^^ä.i'^ff^'fquot;^ funt amma circa trta mtlUat Ç^c./^nod auteati^if'*^^ perappoßtionempartis ad partent, Totunt^DOii^'' ßt ex ^fiiltftspartilgt;ftffa5lnm eH,

A Rgnmctaris ab Ecclcfia inuifibili advi-.*Xfibilcm EccJefiam,hoc modo. Siciit Ec-clcfia Eledorum cft inuißbilis,licet eledi non Ijntin eodem loco tôgregati : ita Eccltfia Ca-Jnolica conftans ex omnibus Eccleftis particu-«ribus, licet ipfæ particulates non fint in codé lococongregatæjcft vifibilis. lam expone no-biS)Turrianc,ccquodnam fit hoc ratiocinandi genus, amp;nbsp;i quQ tandem medio vis manet ad conclufionem. Nam ego te deprehendo quac-rentem fimile in rebus contyriis amp;nbsp;repugnan-tibus. Exeoenim quód Ecclcfia eledorum cft inuifibilis, vis probare Catholita Ecclcfia efle vifibilé.Hocpriniu Rreodu nó eft, quód Rpa-Ms ekdorö Êcclefiam, ab Ecclcfia Catholica, quæ propriè eledorum cft, vt fuprà diximus amp;nbsp;probauimus,cü ex Scriptura,tü ex vetuftifsimis fymbolis,atquc etia cx Veteru fcriptis.Dcindc infulsèbïcdicutur:ctfi cledi nó funtcongre-gativnoin loco; quiahæc eft vna ratio inter a-Ibs, curdicatur Ecclcfia elcdoru efle inuifibi-lis, quia Cvc fuo loco didü eft)alij cledi funt in terriï,alij'in cœlo,vt taccâde cledis nafcituris. Ergoadbibéda fuit particula caufalis,hoc mo-do:Q^a nó funt cógregati vno in loco. Nunc palpa crafsitiem tuiargumenti :,huc enim eua-ditpræclara hæctua ratiocinatio. Quemad-modum eledorum Ecclcfia eft inuifibilis, quia cledi non funt congregati in vno locorita Ec-clcfia Catholica eft vifibilis,licet Ecclefiæ particulates , cx quibus conftat, non fint in vno

156 AD REPET. TVR. SOPHIS« I0C0 congrcgatæ.Profcélô, quota eóndudurf^ laborant «ppana ^lamitK, Addis denique difti® guendum effe Totum cótinuum à toto diftr^ tæ Quâtitatis,amp; hoc pofterius Eedefiç tribuis« Hoc fi ita eft, mi homo, confequitur i? «'«y*” tuû Pontificé nÓ pofie efie caputEedefiæ^’j tholicæ:quia caput dicitur in toto continuojuo autem in toto diferetæ Quantitatis. RurfuSiU inde pedem refers,amp; mauis Eedefiam Catbo-licam efle totum Continuum, ex verbis tuis te iudico, feruenequam, qui dixcris neceflecnti vt totum continuum habcat partes in code® loco. Ex quo efficitur Eedefiam Catholica no pofie efie totum Continuum vifibile, quin 113' beat fuas omnes pärtes in vno loco. Nuncigi-tur,mi Francifcc,(vt bclla illa tua verba répéta* mus amp;nbsp;tibi accommodemus ) quó te vertes. Eedefia Catholica eft Totum, aut eft cötinuti aut difcretum, extuaratiocinationc. Siconti-nuu , necefTe eft igitur vt habeat partes in vnp Joco:vt ais. At non habet.Si difcretum, Papa*' giturnoneft caputEcdefix Catholicae, 9“'^ caput non eft in Toto difcreto, refertur eniro caput ad corpus : amp;nbsp;corpus eft totum Continuum. Expédies hune nodum quuin licebit« Nam quod fubiicis ex 2. Adorum tuamfentc-tiam eucrtit,ncdum ftabiliat:quia illudTotuni reuera congregatum fuit, quodvbi fadume-rit de Eedefia Catholica, turn fatebimur eani efie vifibilcm.

*^WemaUquado SyUogifmum formafti, L epen» ego vnïcum Ï'«*1»»»’ in toto hoe li-brotuorepeno.'Nimirum quum pro^no Ro-manoPónRee, difputares, quem vis effe vnunt caput vifibde RecieGæ Catholics, vous hic amp;nbsp;Rngulatis Syllogifmus ate formatus, tuamhâc 1 nbsp;nbsp;difputationem dceehat. itaque tanquam pojl

Bosexpclt;lM»»t«,incpiis ,p/4wttt5 condufionem no-^rtargumentittionis.^o^ c^uocpie vicifsim pec-hendamuspatumper iftum palmarem SyllogiV-md, vtvideamus,c\oam hs bonus Syllogilmo-tum atehitecius. Quam bene concludatur ex Îwç^ulaùbüs colle düs ad v muer Vale t quia per-lpic«e won pot es in tuoSyllogiïmo, Valtern in hot petÇpice,qucm effe tuo Gmilimum dubita-renou potes. Omnes homines luntvißhUes CÏr EJottiüIej, Omnes homines [nnt vnm homo Ktât “gt;'». Q^ïe 'um« bomo »»y «x« , ejl vißhilis Öquot; wortaUs .Rn tibi tua concluho,turns nos t e-teuleamus aliquot errotesex per muleis. Pri-mhT(\,peccasin M aio tl propohtione,quia prin C»piutupetls.Q^tltuï auRedeha Catbolita ht Ç NthbiXts. N tld probes ^Vumlsowwes Ecc/fß.«

158 AD REPET. TVER. SOPHIS. ejje vcßii/es: At qui vniuerfalitcrloquitur nihil cxcipit,ac proindcin Maiore propofitionedi-cens omnes Ecc/eßMtCathoVicim ctiam dicis.In Minori propofitione bis idem repecitur. Nani fi omnes Ecclcfia: funt vna Ecclcna Catholica» amp;nbsp;vieißim qui Catholicam dicit,omncsEcck-fiasdicit,certe perindeeft acfidicas,omnes Ecclefias e/Te omnes Ecdefias. Item fallaciaeft in figura diâionis in verbo fubfiatiuo: quiaa-lio modo dicunturEccIcfiçefle vifibiles,quàni dieâtur effe ma Catholica. Nam in hoc pofte-riore enuciato verbum,Eße^ fignificat compO' nere amp;nbsp;conftituere ; vt fi dicas omnes Eedefis* conftituerc vnam Catholicam :alioqui,fenfc efletjvnamquamque Ecclcfiam efie Catholic! quod tu non vis : Praeterea fi affirmas vnam aC totam Ecclcfiam Catholicam cóftitui,amp; com-poni ex vifibilibus Ecclefiis,falfum affirmas:eü'

cludis enim Ecclefias quç fùcrunt,ac propterea iam non lunt vifibilcs: itemque excludisEede-fias futuras,quæ nondum funt,quæ tarnen oro-nés ad Catholicam Ecclcfiam pertinent. D^' rianu^ti ”**1“^» pcccatum cft in forma : quia ifieSyllo' •urtiffi gifnos concludit vniuerfalitcr in tertiafig^*'^; Darapti nifi fortè ex India noua illa amp;nbsp;quarta round - parte,quartam figuram fodalcs tuiadtemik'

Tibi veró impofuit vocabulum , r»lt;t : *^“ debebas cogitare ex Eccltfia Catholica,^ vniucrfali,non poffe confici Syllogifmump’f*

ticularem, vbi Catholica fit fubiedum. Quan- Them. »-do »utem non impediat vnitas, quin propofi-^^’^^quot; ùofitvniucrfalis, difee ex iis,qui boe argu- ‘' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

mentum tradarunt, nee enimhoe cft,vcl no- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

ftri muneris, vel inftituti. Atque omnino ft tuum argumentum euoluas , crit huiufmo-

! Qiiamobrcm ita tuum falfum,incptum amp;nbsp;ir»x-xiyirH Syllogifmum cotrigamus.

Qmnes Ecclefiaparticulares pertinent ad vnam Cathobcam Ecclefiam, Q^re^aUejuid cjuod pertinet ad vnam Ca^ thobcam Ecclefiam efl vifibUe. ^

Sic vaietet argumentatioifed tu plane expedi mUilytloqueris) amp;nbsp;nobis apertifsime demon-^ri^i ,te effe ex eorum numero, qui Pbilofo-ifWiÏutitJed paucis.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXVUt

\ T Cciefia Catholica vifibtlis e^ ^^ar arborn lÜMowwbMJ Çuis tamis consi anta , amp;nbsp;infiat »«»J»* kiwi«« , q«od ex mult is tummihus effici~ tw,^ tnilar m«^«» f««^ ex multis tiuis fa^i: tx Cjpriano,

VAriæillæfiinilinidines tuam fcntcntiani non adiiiuant.Nâ in fiinilifudinibusfcin-pervidendû eft quo fpedent,nerapiâturextra Ïùos fines. Atqiie vt à Cypriano îneipiamusva-riis illis fimilitudinib* voluit fignificarevnitaie EcclefiæjVtipfa libri infcriptio avobispropo-fita tefiatur : De vnitate Eeelefiæ ; vulgo ante inferibebatur : De fimplicitatc Prçlatorô,t]iiia ibi copiosc difièrit CyprianusdeomnibusPa-ftoribus Eeelefiæ ardifsimo vnitatis amp;nbsp;çquali-tatis vinculo côiûgédis : fed vos, quibusodio' fa eft Prælatorü fimplicitas, maluiftis inferibe-rc traéiatum De vnitate Ecclcfiç:quod quidefl per me facile vobis licet. Cyprianus igiturvni-tatc Eeelefiæ adumbrat variis fimilitudinibuSi ex quibus fi velis efficcre Catholicam Ecclcfo eff 'vifibilem, quia illæ fimilitudincs ab rebus vifibilibus ducuntur : eadem ratione cfficcreni Ecclcfiam f /T tcrrcnam,cô quôd illæ fimilitu-dines petitæ funt à rebus terrenis. Vcruni prî-ftataudire Cyprianum fuam nobis fcntentiam Cyp. de cxponcntcm.Epifeopatus,inquit, vnuseftjef' 'vnit.Eccl. jyj ^ fingulisin folidum pars tenetur. Ecclffis sinngt;liàt n'^'’9“^ '^'’^ eft,quæin multitudincm latiùsiU' Pr^lato- eremento fitcunditatis extenditur, quo modo rum. Solis multiradii;fed lumen vnumnàmiarboris multi:fed robur vnum tenaei radiccfundatuiu: ' Ar quum de fonte vno riui plurinnidtfluût,nu-mcrofitaslicttdiffufavidcatur exundantisco-1 piæ largitatc,vnitas tarnen feruatur in origint' ;

Etpoftca. Apoftolus ite-m Paulus hanc eîdcm nobisinfinuans vnitatcm obfecratamp; hortatur dicens, Obfecro vosfratresperfiome» Domini nd-ürilefit Chnfli,vt tdipfum dicatis o^nes, (^ non [intwvobiifchifmata : 8c iterum, fata^enteifir-uarevnitatem Spiritui in coniunSHonepacit i amp;A Quarelicèt cæ rcs fint Vifibilcs j quarum finiili-‘-tudmemCyprianus vfurpauit;tamen id de quo agitCyptianus non fubiicitur oculis, nimirum tcdefiæ vnitas, quæ feruatur ( vt Paulus à Cy-priano citatus docet ) fpiritus vnitatc. Quin-ttiamipfa fimilitudo atboris, qua Cyprianus vins eft, toUit omnem dubitationem. Licet enim varq rami videantur , tarnen robur v-1 num tenaci radice fundatutn noftris oculis 1 nonpatet.Quod fi radix nó videtur,nec robur 1 róamatboris radice fundatum « curvisigitur i ntiginem vnitatis Ecclefiæ effe vifibilem? Quid 1 nbsp;nbsp;porto radix, quæ non videtur pertinet ad tuum

1 MitotautëquomodoGyprianum nobis obü-rUJe l oias,quiini\loipfo tradatu de iUa ipfa différés ,1 bcclefu , planis exprefsifque verbis nomine

1 ï-edebae foios eiedtos inteUigit, nó autem by- . 1 poetitas8ireprobos.Adulterari,inquit,nó po-\ nbsp;nbsp;teftfponfa Cbriftitincorrupta eft amp;nbsp;pudica,v-\ namdomumnouit »vuius cubilis Canditatem

fado pudorc euftodit-Hçc nos Deo feruat,liçc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filjos\juosgenerauit,afsignat. Hæcolimpluf-

ll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàmaureaferibebat Cyprianus, quibus nos

. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;longo poft tempore Romani Pontifias Eccle- ,

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiam, à vera Chrifti Rcclcfia difeernerepofle-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nius.Hunc iam loçum ante citanimus, fed quia

repetitionibus delcÂaris, hîc etiam répétez poofum ^rauatus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

ECe/eJia Cathe/tea comparator corn Luca amp;nbsp;com Soie to Camico CaoticortimtEcc/eßaiiit-tem Catho/ica tuoifiiTi/te e/eStor/tm, ijuamtu en» Eothero lt;ÿ- Ca/oioo igt;itreßarchie,e^- Satanatnoii' ^emtü (»trodoct^, ^uatenon io/tt^Mó efi,gt;ii») pet^ efi ioßar aurora, »ei^oe Luoa,oe^ueSoits.

QVod protuJifti de SoJis,Lunx, amp;nbsp;aurora , fimiJimdinc ex Cantico Canticorum.ad

/ànâitatem Eccleûæ deftribendam pertinct! Ecdefir,inquam,eJelt;Sorum. Pukbra vrLuna, j inquifjclcda vtSo/, qiiæquidcmEccJe/îæp“^' \ chricudo, ne tu erres, non fita eft in rebus or- j ternis ( qnemadmodnm vides RomanambC'l clefum purpura confpicuam , auro jucentero) / gemmis emicantem,qnalem iampridem beatus , ^fec^, ioannes deferiptit maUcrem iJJam ebriam/an-^7- gaine Santorum) fed in inrcrioreanimiptitt' £/gt;iSf. SC. tateSic cnim Augadinus vCarpans verba Pßf oti Ca^.mi a^.Sit,inqait,vna tides miuerfx, qnxvbi^i dili'

ANTON. SADEEL. RESPONS. I^J dilataturjEcdefig,tangua intus in mcbris,ctia-fiipfafidei vnitas guibufdam diuerfis obfcrua-tionibuscelebratur, guibus nullo modo,guod m fide veru eft,impeditur:omnis enim pulchri-tudo filiæ régisintrinfecus, amp;c. Ergo vides lo-CÛ Cantici alienu eile à tua fententia. Primum quia loquitur de vcra Ecclefia guæ eft Eedefia ele(3:orum;deinde,guia intclligédus eft de pul-cbritudineEcclefiæ,guæ nó eft ex rebus cxter-nis tnetieda.Piget ante fçpius repetere nos,guû Ecclefia elcdorü inuifibilê diclm*,dc miuerfa cleâorû Ecclefia logui, nó de fingulis cleétis, sut deipfisparticularibusEcclcfiis, in guibus defti funt,amp; propter guos dicuntur Ecclcfiæ: quorum elcdorû opera lucent cora hominib*. Sedaffirmo locu Cantici non effe reftringedu adeleftosin terris verfanres : tuncenimverè pulchri funt,amp; Solis etia lucem fua luce obfeu-rant,quum in fplcndidifsimum illud regnu cœ~ loru peruenerunt.Atg; vt fentias guam tc paru 'uuent fimilitudincs fupcriorcs, ac potiùs f vt prouerbiuillud vetus vfurpe ) recidat hipennis in tua crura,hoc vnu adda ex codejnAuguftino ^^-ß ^^ adliüclocû Canci alludcnte. Ecclefia, inguit, ad Hcfyl ffi Sol, amp;nbsp;Luna,amp; ftellæ : Cuidiftu cftgt;SpCCio- chium. ftficutLun3,eleda ficutSol,amp;c.Q^ndo enim Sol obfeurabitur, amp;nbsp;Luna non dabit lumc fuu, amp;nbsp;fiellæcadent decoelo, Ecclefia no apparcbit impiistunc perfecutoribus vitra modum fe-uientibus,amp;c.Sic Augiiflinus de Ecclefia,nc in ipfis quidem particularibus Ecclefiis femper*

|6^ AD REFET. TVR. SOPHIS, yifibili amp;nbsp;confpicua difTcrebat. Porró tuacon-uitia,vcrè,inquam, tua : tibique ac tuisMona-chis, ipsiquc ctiam veftro Pontifici propria w' ciJe negligimus « quippe quæ iampridem cauft noftræ bonitas obtriucrit.

^^^- T^ ^^^ dlt;)£ln»ampura, C^ Sacrameota ex vef-^^^•7!- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^0 Dei aelmf»tj}ratate^iriii'gt;i £cckßt ■ ^

£cc/eßa ej/epotefi i» i^ua/)d:e»oftß»t peri^xorM-tiam, vt i» £cc/ejta Corieft^ieru ^ Ga/atarumJ-ta^^ »ec hêc lt;jxtd eiicM /nteß/giftpoße ewm ej/èfil'' £1^0 tg»ora»ti£ impedtme»to pMramdoMnam amp;nbsp;aelme^tßraeionem SacrameMorum ex zieree Peigt; i i^ ^uißew/u^ßaneea/e £cc/eßa ta^/eagt;»Pnffiii’’gt; eitei.Propriu e/itm »0eß /» S»è/}£ttaa/icf/tta, fi^ ; fo^fi^uttur/u/ßaneram, ft eu/u ^ré/ïote/eJ M' , att. ^^ye féteu^t^ue eß £teaxge/^ doélri»apxr^ , tèi^ £ce/eßagt;» eße yteeeßeeß, WK tarnen viiexe- 1 t^ae £ec/eßa eß, iètcoKttKUoeieêie-iKapara^/e^f’ 1 ttmtfi vßee SacraKteKtor/em eß. *

QVumdtfjniréEcclefia vifibilêfuts ont- / nihus partibus conüantem-.dixi doâl^ 1 puritat€amp; verum Sacramcntoiü vfum eßein»' ƒ i'll EccleftXfhoc c{i,ad efTentiarn eins Ecckfix, ƒ quam deEnicbatn,pertinere. Nam fiEcdefii cd congregatio Edeliü,amp; ddes ex avditii,audi' tus autem per verbum Dei (inquit Paulus)qais ^o*non iaeilc concédât verbum Dei elle effentidt

ANTON. SADbEL. RESPOlis. l6$ tcclefiæ vifibiUs? Rurfuscumex illoipfoDci' Verbo coftet Sacrameta effe adhibenda ad ob-ügnandam doftrinç veritatemfDocete ómnes ^*”'’‘ gentes,inquit,baptizanteseos,amp;c. Item,hoc’' * Fadtein meicommemorationem, amp;c.)quis nó etiamagnorcat Sacramental Chrifto inftituta ad effentiam Ecdcfiæ vihbilis pertinere? Præ-datè igitur Paulus vt probet Èphefios effe ve- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

! tamEcdefiam , dicit eos effe fuperftruÊtos fu- ^f ‘i'^’ ; per fundamentum Apoftolorum amp;nbsp;Propheta- ^^ ^^^^ rum. Et Cbryfoftomus propterca afErmauit jj,^ j^; Ecclefiam effe Hierufalem cuius fundamenta ^s. pofita funtfuper montes Scripturarum.Et Au- B« ««►*-guftinuStCiuitasDei, inquit, credit Scripturis P“^‘ •^^, findls,vndefidcsipfaconccptaeft,cx qualu- * nbsp;nbsp;nbsp;’

ftusviult.Deniquefnc omnes mihi commemo- ^^^ , «, tandifmtlEuangelium in Scripturis Apoftoli nobisttadiderunt,inquitÏrenxus, columnam mpfaH ?lt; Ermamétumfidei noftrae futurum.Nim fin- ijj.

ÇonÇAtt,fcà in dogmatum ver it ate. T u veto. Tuttinne,fie occurris •. Ecdefiam effe poffcvbl pst ignotätiam vtrunque defittac profers Co-rinthiotum amp;nbsp;Gaiatarum tcciefias •. itaque R-deftter affirmas,me, quid dicam non intellige-re, Videamus igitur quambene inteUigas quÄ ipfe dicis,puritatetn doftrinç non fuiffe in Cotintbiorum , amp;nbsp;Gaiatarum ‘Èedefnstvnde tan-^ demprobasï nimirum, inquis,mbaclex vetus retinebatut •.inibaignorabatur myReriurn rc-fatreâtioms-, amp;t tarnenvtr4mqucb.cc\eba kpo-i.ïq.

ftolus Ecclefise nomine dignatus eft. Atquft'^t taceam me de ea Ecdefia loqui, quæ fuis omnibus cóftet partibus) vt efficeres doärinzpU' ritatem plane in illis Ecclefiis defuifle, non6' tisfuit probare aut quofdani, aut multos perl' gnorantiâ in vno aut altcro dodçinç raffe, quemadmodum fàcis. Quod fi

amp; Galatæ plane reieciffent doftrinsEpuritatefl amp;nbsp;legitimum Sacramentotum vfum:certè nun' quam Paulus illis Ecclefiæ nomé tribuiffet. At i^oriitth. veto Corinthios ornât multis elogiis prxftm' tifsimis,quippequosdicat elfe in omnibus omni cognitione ditatos.Eraat nihilominus qui-, dam ex Corinthiisderefiirreélione mortuotu n orMj.Jugjj^ntcs.Sic cnimillczQupmododicûtqui-

Gal,^.

Gal.^.

€aL^,

dâ infer vos,non effe refurreâionem mortuo-rum? Qiunquam autem.magnaGalatarupars adPfeudapoftolostranfierat, qui légales ceremonial coniungebant cum Euangelio, tamen nego id omnibus accidiffe, amp;nbsp;quibusidacci-dcrar,cos nego in eo errore fuifleobftimtoS' Itaque Paulus aduerfus illos differens : Dicite mihi,qui fub lege vultis cfre,inquit, fignificans nô o mnes effe huiufmodi.Et paulo poft : In ^^ bertatc,qua Chriftus nos liberauit,perftate:amp; ne è contrario implicamini feruitutis lugo» quod certe Apoftatis nô diccret.Ite : Si praroc-cupatus fuerit homo in aliqua offenfa, vosfpi-rituales inftaurate eiufmodi hominem. Arque omnino certu eft ctiâ,tum donis Spiritus fandi Galatas fuiftepræditos,ex his Pauli vabfc Q®

ASTON^ SÄOfeE^C. RESPOMS. i^^ fubminiftratvobisSpiritum, amp;nbsp;cfficit virtutes invobis,amp;c. Quamobrem ita ftatuendum cA: aUudeffe dcfinircEcdefiâm ita vt dccct cófti-tutam, amp;, quxrere quandiu nomen Ecclefiæ manere pofsit: quandoquidem efTentialia quo-dammodo vitiata, non funt propter ea penitus fublata.Scdiartiaudiamus quemadmodum ipfe nos corrigas. Poffe, inquis, cAc fublato impe-^ dimento ignorantix pttram doftrinam,amp; ad-miniftrationem Sactamétorum ex verboDei: eft fubftantiale Ecclcfiç.Mira narras ^mi homo» quifubftantiale Ecdefii tribuis ludiis, Tur-cis,?i reliquis infidcUbus, qui poffuht fublató impedimento ignorantiæ putarn doftridam ampledi amp;nbsp;recipere verum vfum Sacramen-torum cx verbo Dei. Atenim fi vfquam alibi, certè banc in te elucefbit differentia' itt-ter potentiam amp;nbsp;afttim, quam non inteUigl« net adbuc bac in parte fublatam eft impedi-mentû ignorantiæ tuæ,ad qui etiam Id pétAttet qnoàînbücis de proprio fuhftàntialv.Proptiuî mqu«,nG eff in fubftantia, fed cofequiturJub- nbsp;nbsp;,

bâùâ,vttüuS Ariftotcles tradit.Itaque vbacurt-1 nbsp;nbsp;nbsp;que cft doârinaEuangelq pura, ibiEcclefiam

i mnat licet à te accetfilus) non ita perperatn ^ tbcluderes,naPropriû fubftâtiale eft tetipro-cûiquanquamnôbcnc dicitur proptru fübfta^ tiale, vtloqueïis,qui tamé ftatitn poftea négas, ïiopûutneffeinÇubftantia,acproptereanega»

I(?3 AD RHPE.T. TVRR. SOPHIÎ. cflefubftanttalej|ioc,çft,moretuo tibi contra-dicis. Prxterea fi dodrinse puritas eft eiufmodi proprium Ecclefiæ, vt dus fubftafltiamconfe-quatur ( vtipfe dicisnefeiensquid dicas) certè pofita Ecclcfia,ncc^/îâno ponitur Eccle/îjcô-iequens.-adeo vt difondum fit, ex tua etiamfa-tiocinatione, Vbkûque eft Eedefia, ibi necef-fano effe doârinx puritatem: quod tarnen ne-gas.Admittisautem, ybicunq; eftpuritasdo-dnnæi ibi efie Eedefiam : atque ita punratem dodrinæ conftituis,non confequens EccJefia:1 ftd antecedens:atqi(je omnino tu in te difpuM aisamp;fnegas, texis jamp; tetexis, denique tu tibi es boftisacefrimusjtuo te gJadio idenfidem con-dodjens.Te igitiir negledo ita dicamus.Si f-C-ct^fia eft ^ma ui en turn veritatis, vt traditPau-

Ji/st fi in-Vf ritatiadogmate confifiit, vt agnouit Hilt;?r.onymus :.fi Ecf Jçfia iJla deferenda eâ gö fidê rcfpuit.nec Apoftoficæ prçdicationisfun-dar^enta r-ctincr,vt minuit Ambrofius: üÄn-i-Tmotb.^Htnentum Eccleüx fides e{l,(vt ait idem Am-z» PCal ^^‘^^^'^^ ^ ConftdariUm eft : vbicunque fit vera ' Ecdlt;fia,ibi vera/p fidem effe, cfux non déliait Zn tucam.eSte,vera fides propter (jnoCdam næuos effica-9. cititevcrbiDeitssidêahliergendos.'Neceniia Apaliolictiapoll^ceieptii Spirirüfiniäumdie j Pétecoftes,ftatir»intdJexcrut Gétiü vocatio- 1 ncm: ne/: propferea öegidum ett veramddéin iJJa turn Ecdcfia fuifTe.Reâè enim alicubidixit AuguftinusEcckfia quxin terris proEcitgt; in cœlo ûdéforeperfeââ. Ac de tua ia ptirnii

ANTON. SADEfet. RESPOlîS. IÔ9 Scripturæ locum Defcnfionc,deque tuis obic-ftionibushaólenus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Eorum autcm quæ in hune primum locum difputata funt,hæc Gt «»«».^mAaiant breuiffima. Duo probare voluit Turrianus:Vnum,Eccle-Gam Catbolicam effe viGbile vnum corpus. Al-terum , viGbile hoc corpus indigere capite vnovifihili,nempePontince Romano.Nosv-trùnm; f^lGui'' effe probauimus. Primum enim Ecdefiam, Catbolicam effe amnem eleftorum Ecdefiam demonftrauimus nobis adhucinui-Gbilem. Deinde docuimusnon effe confefta-riumu/thcdcGaviGbilishabeat caput viGbile: quandoquidem EcclcGa nullum aliud habere poteft caput,quamChriftum: qui licet nunc inuifibilis, femper tarnen EcclcGæ fuæ prüfens adeft.Et quiaTurrianus obiccit return natura-burn exemplum, amp;nbsp;mult a, idque infelicitcr, ex Pbilofophia deprompGt,tum de V niuerfali,tu deToto;Primum diximus EcclcGa no effe to-turo naturale,fed liirsf^uinxo, amp;”Theologicum. Deinde (ne rudioribus imponcret ’) ex ilia ipfa

1 patemeque id mirum, quippe cum ab ipGs etii 1 ^thobhids, hoc eft, à fuis patribus amp;nbsp;autbo-i nbsp;nbsp;nbsp;libus ddfetiat, qui licet in multisaliis errarint,

170 AD REPET. TVRR^ SOPHIS-inexfia- conftitutä eflecrediderunt.Sic enirn Thomas' fit.Symb. Habet, inquit, Ecclcfia Catholica très partes» vna cft in terra,altéra in ccelo,tertia in Purgs-torio.Et hçc Ecclefia incœpit à tempore AH amp;nbsp;durabit vfque ad finem fcculi.Item, SicutiH corpore natural! operatiovnius membriceiiit in bonum totius corporis, ita in corporefpih' . tuali,fcilicet Ecclefia, amp;c. Inter alia credendl quae tradiderut Apoftoli,eft, quod commun!» bonorum fit in Ecclefia,amp; hoc eft, quoddiü' tur in Symboles,Sanâorum communioné.In' ter alla verb membra Ecclefi«,principale me' brum eft Chriftus,quia eft caput.Eph.i,Ipfu® dedit caput fupcr omnem Ecclefi3,quç eft corpus ipfius.Bonum ergoChrifti communicätur omnibusChriftianis,fiGut virtuscapitisoni-nibits membris.Haec ille.Itaque lefuitçverèdi-cuntur nouam fedam introduxifle, qui res aim Pontificiis incognitas, amp;nbsp;nouam plane Thed-logiam in medium proponant: adeoquemiros habet oculos Turrianus,qui corpus fpirituale

Super Petrumßca petra tfauß^t^ elt^lftm , pro - ^ j^ flerfirmitatemfideieiltf, ^propter authoritatem ^ 15. ^ ß^»gt;ttndiinipfa ülafielefr^trei, Luc. zz. Ckrtfiea ^.elfc, promit titfe Ecclefiam fitamperpétua £iiifieaturü: ^‘tmieefifenfiu verèi, adificafio ffuturitemparEy fecuadum idioma Scripture fan^ht. /ta^uefinguli £ci:lefti,ta»!puetm partes,decent adharere vuiuer-fi Eccleßxfacproiude e/tm ha^tre Pontifieem, ^ui eß Ecclefie vniuerfit Po»tifiex:fs autem efi Rama-tiw Pontifex Petri fuceeffor.

MAtthæilocum in alienû fenfumdetor- p^i^ quet Turrianus.Nam Ecclefia çdificata mebrU h» cil fupcr earn petram quam Simon Petrus co- 'lt;» dijpu-feffus eft,id eft fuper filium Dei viuentis , non *‘^*'^“’“^* ’utem fuperipfum Pcttu,vt ex fcquentibus ^^-^^^^f pouibuspatebit. Prima ratio;quia Matthaeus pitifids. Wterpteslocupletiffimus fententiæ Chrifti,nó reraex~ ^'Deratione Petram à Petro diftinxit, nominepofißK* ® petfona mutatis;non enim dixit fuper te Pc- „, “Uni,led luperhanc Petram tun muit^ ij ^''’^^t ex dreii-quodadprxcedenté confeffioncm neceflariofiatialod.

referçndum eft,nifi plané ipfa verbâ, Se ipfani orationis ftrufturam cuertere volumus: quod

Turrianus videtur nolle facere, qui tam accurate verbum futuri temp oris, adificaho, expen-JïMlo.z. dir.Secöda ratio, quia expreflus eft locus apuJ ex altif la Paulum,quo amp;nbsp;noftra confirmatur, amp;nbsp;Turria-ettScr^ ni refcUitur interpretatio r.Cor.^.Fundamen-f“*'^*' tum,inquit,aliud nemopoteftponerepwKf id quod po/itum eft, quod eft iefus Chriftua-HæcPaulus. Ifte vero magnusdilputatoti^f qui in Lip/icas di/putationescontra iusfaiquc virgam Cenioriam arripuit, videtur nonfat*^ animaduertiftevim propofitionis vniuerfah' ternegantis. Quare vtip/ipotiusGenforianu I tarioinuratur,itadicamus;'rurrianusdeaJiqult;’ ƒ affirmât,quod de omnibus ncgatPaulusrcrgu Turrianus Paulo côtradicit. AtPauiusaffian-teSpiritu Chrifti ioquutus eft. Turrianusigi- I tur loquituraffiatcipiritu Anticbrifti. TettH ( ^-«rw.j. ratio,lt;juhhxcpropofitio,Ecdcßäxlt;iißc3tiil g^/dJ' ^^'^ ^quot;P^'' P^^^^ non edivxAe^.of ßdei gt;Jóenin^ .

'^' poteftEccleßa^dißcarinißperßde,qii3veli« / Petrum, vel in vllam creaturam recumbere, ft- i '^^■^»''■nc blafphemia dici non potcü. hm expencli- / ^^ mus rationem aTiirriano propoßtam. Nome l Petn,jnquit,fuitinditum Petro propterSiei / dusßrmitarem , pro qua Dominusrogauicne / deßccret.cap.zz.apiid Lucam. Verum ßtem^ / pora diüingueret, non ßc argumentaretar. Ghriüus enim precatus eüpro ßdePetri, fab ipßjm niortis tempus, 8elongèpotthaneno' minis

*’')nJs impofitionem , de qua diiput^mus : at Ç3ufa fuoeffeétu pofterior efle non poteft;di-’îitautein Chriftus, Tu es Petrus, non, tu erk Petrus: quofitvt præfens caufa quærenda fit, pon longe póft futura, nimirum ipfa fidei cô-icffio,qui Petrus ediderat collcgarum omniu nomine,quæ eft firmiffimum illud fundamentum Ecclefiæ, quod conueUi nunquam poteft. Atqueyt videatTurrianus quàm parum nos hæcratiomoueat, ex ilia precatione Chrifti dicimus argui, fidem Pétri fui fie infirmam,^^. ^^^ quam cum Chriftus propemodum corruitu- fig^hH ram videret , pro ea rogauit , ne deficeret ; flipro Pe~ atfifuiflet inftar Petra: lolidiflimæ ( quemad- tra.lMc, moduTurrianusexiftimat infua etymologia) Çerte non erat timendû ne deficcret.Quamob-hrera earn precationem Chrifti pro Petro qua: extatapudLucam,Turrianusnonin fus,fed innoftræ fententiæ fubfidium vocauit. Hue secedit quod Petrus vocatus eftSatanasabi-pPo Chrifto,pauló póft hunc fermonem habi-tumde ædificanda Ecclefia fuper petram: ex quo fequitur Petrum non fuifte illam petram, quia oportet earn efle firmiffima, inconeuflam ^«nmutahilem : qua ratione nomen Petrac à Cntifto vfurpatumeft. Cæterùm fi Petrus eft • undamétum Ecclefia: propter firmitatem fuæ urVrgo, ratione caufæ propter quam,ipfa-ntmitas fidei Petri,erit potius Ecclefia: fiinda-mentum. At hoc falfum eft, quia fidelis quif-queexfiia fide,non ex alieno viuit. Habacue

i.nequeGhriftianiidco credunt,quia Petrus coriftantcrcrcdidit: fed quia Spiritus Deiin illisqperaturvtcrcdant , vcrague^fieample-(Santur Chriftum FiJium Dei viuentisratque stench, ita ftipcr pet ra rßdificentur.Sed cur non potiuJ Tumaiu. j^yn, difputatorem refeJJimus ab ipfareâèdi-fputandi feientia? Nam fidei conftantiam S I firaiitatcm quxcimquc tandem in Petrofut- l rit, dicemus qualitatem in Petro fuiffe. Quif quisergo dixcritfideJes fiipcr fidcmPctri,i‘^ ; eft, fi]bftantiafupcr7re/»T»T«amp;accidcnsfun(i3' ri, ille certè frequentiffimo Pbilofophorui” theatro cxplodetur. Addit airain rationed \ Turrianus , nempe Petrum didum fui/fepS' tram propter aiitboritatcm firmandifratresH' fide,ex co qiiód ferfbitur codem cap. iz.2po^ 1 Lucam:Et tualiquando conuerfus confirnH 1 ß,hu-verf^^^gt;^(^^fiios. Sed non quxrendum fft OT/»'/ hu cenjir nominis Petri extra Pircun/lantiamhumslo' ! mafi-atres (-j Adattbæi, de quo difputamus ; atque vtian* ^Qyyjryys, j^fj femporum ratio prorfusob- j fiat-, ne loens Lnex cum hoc Matthxiloco 1 iungatur. Podremo nolo pluribus ottenêi^ j re,quam iheptum racrit dicere Petram ei ra- I ttone diänm fuiffe petram, ciuia debait frittes 1 stench, dios conßmare : quandoquidem ita potias 1 Tterriath dicendam fait, Petram debaiffe conf.rmite ' faas fratres , qaia petra fait. Ed ergo filhcii mcfi ri leti xinev. Agè vcro, qaia Tarrianus vide-ri etiam voluit iarifperitus, idam eftam refelh- . mus ipforum larifconfultoram authorititt'

'fnim Ecclefia ædificata eft foper firmîtatem fleiPetri,confequitur Pontifices Romanos^’*i’ef* fUltraiaäare Petri fucccffionem,quia conftat ^^lurifconfultorum refponfis, dona perfona--quot;^^ ” '’(cuiufmodifuitfirmitasfideiPetri) ad aliosWataiZ iure fucceffionis non tranfire: quamuis Papa/o/ffroi Synimachiis, parumiuris vel diuini,vclciuilis^'’^/”“* peritus, dixerit Petrum perennemmcritorum-'^‘*‘ dotetii,cuai hæreditate innocentiæ tranfmifif-le ad pofteros:hæc enim funt cius verba : Can. Nonnos.diftin(S.4o. Verumenimuerö vtac-ƒ* ƒ? . curatiusufatua difcutiatur intcrprctatio,quç- tafitfu-ro Turriane,quidna interfit inter has duaspro- fer Pe-poGtioncs:Chriftus ædificauit fuam Ecclcfiam ^“”’-fuper Petrum : amp;nbsp;Petrus ædificauit Ecclefiam fuper Chriftum. Alteram impudenter affir-11135) alteram cum pudore negate non potes.

Reçurrisfcilicet ad Petri miniftcrium cuius ra- g^^^^’ fionedkaturEcclefiæ fùndamentum, quod amp;j-J^ 31i)Pontificij vulgo faciunt. Ergo vel miniftc- ta minifie liuinPetriidem eft quod Petrus ipfe, autPe-”lt;*/». tnfidcs(quod eft falfiffimum: ) aut ipfe tibi nó confias{quod eft veriffimum. ) lam û Petrus eftfundamentum propter fuum miniftcrium, Klein quoque de cæteris Apoftolisdiccndura ent : nullum enim aliud Petri miniftcrium, quam Apoftolatum Scriptura commémorât. Atque vt de Apoftolorum minifterio aga-tnus,fiverum eft quod ait Gratianus in fuis Decrctis(aliquando enim verum dicit) exipfa Scriptura fenfum veritatis effe capiendum,

Can.RelatûjDiftin. 37. Audiamus igitufPâ’'quot; lum ita de hac ipfa re,id cft,de édifications tquot;' clefiæ, amp;nbsp;de minifterio Apoftolico differéte®» Ephefz.Superftruftijinquit.fupcrfundaraf’'' turn Apoftolorum amp;nbsp;Prophetaruni,cuiu$i®'''’ angularis lapis eft ipfe lefus Chriftus. Hîclt;’'i' biam non eft, quin nomine fundamcddoâri' nam Apoftolorum amp;nbsp;Prophetarum intellig^^’ nifi quis plané velit Pauli contextumperuff^f re.Atqui dixit Apoftolos, numéro multitu^’' nis,nonautem aliquem inter Apoftoloseii*' miumgt; qui cæteris in hoc fundamento pwp°' natur : deinde illis omnibus Chnftumfubßf»' uit tanquam angularem lapidem, quo vno d“' drina Prophetica amp;nbsp;Apoftolicanititur. Oü^ ergo nou miretur Turrianum inEcclefissili' ficatione confideranda, fuilTe ipfo Paulopft-fpicaciorem ? écquos enim oculos habuitPaU' lus (fiquidem vera eft Turriani fententiaJ qm Petrum fuper quemædificata eft Eccle/ïa,non perfpexerit?tantum lapidé atque inter reliquo® adeó prominentem non animaduerteritPdeni-queEeelefiæ Catholic« fundamentum, quo‘gt; T urrianus toties incuicat efle vifibilc, non vi-

deri ?imó ne Petrum quidé nominaueritive-runtamen mihi per te licebit, difputator acu-tilsimc, Paulum qui per Spiritum Dei profef-fus eft fepcritum efle architedum, tibituifqu^ Jefuitis, atque adeó omnibus Pótificiis,vamf-que eoriim difputationibusanteferre. Iscni® Ecclefiam fandifsima dodrina«dificauit:vos I

»litemhumains commentisEccIefiam, quoad nus fieri potuit,quart adhibita machina labe-fadaftis. Proferamus ctiam quod ait Ioann es Apoc.ti. vbiædificatam Ecclertam deferibens propofitavrbis rtmilitudine:murus,inquit,vr-bishabebatfundamenta duodccim, in quibus ' crant duodccim nomina Apoftolorum Agni. ^ ^^^ ^^ Hic ctiam nihil ns^r i^oz’i’ de Petro didum eft, cat.i. fed omnes Apoftoli aequo iure cefentur. Qmd Xom.15. vero dices Paulo,cùm fanâè gloriatur,fc nun- ncor.3. loinferiorem fuilTe fummis Apoftolis, acne Petroquidé? Quid,quod teftatur fe plcrifque tnlocisitaprædicaïTeEuangelium, vi fuper a-Ihnumfundamentum non aedificarct?De fun-damento minifteriali ( quemadmodum dicere foletis)Apoftolum loqui manifeftum eft. Q;n fit ergo vt obliuifcaturfe fuper Petri minifte-f'ale fundamentum ædificafle? Rurfus idem ait Gotinthios effe Dei ædificationem ( atque ita ^nponit quod ait Chriftus fe Ecclertam ædi-fit«utum)amp; nihiloininus affirmât fefunda-■^nitutnillius Ecclcfia: iecifle. Ex quibus 0-^'’'busefficitur, Petrum non pofte dici fun-dsnientum minifterialc Ecclcfiæ vniuerfæ. Meurdiutiusdehae re difputo ? expendatur 'pfumMinifterij vocabulum,amp; facile patebit ’•’f'AîTurrianicæpropofitionis.Nec enim na twapatitur, vtidem fit minifterædificationis amp;fundamentum,neopuscum opificc confun-datur. At Petrus fuitvnus ex architeöisEccle-fiæ Catholics,nó poteft igitur elTe ipfiusfbn-

jyS F. Tvrriant damentum, ea ratione qua fuit architeâus gt;14 eft , minifter : vndeconfeétariunicft, ’P*“'” non pofte did minifterialc fundamentuni Ec-defiæ vniuerfæ: quia fundamentum amp;fundjquot; tor, opusamp;artifex, non poftunt devnoeo-dernque dici. Nififorte ifti tranftubftantiato-res, noua quadam amp;nbsp;inaudita ^4ira/«flt;?»”‘«)^‘’' chitcftum domus,in ipfius ædifici) fundamen' turn cqnuertit. Quamobrem ipfa Chriftivtf' ba diligentius erant confidcranda TurrianO' non enim dixit,per Petrum ædificabo,fcd,ft' , per banc Petram ædificabo,inquit, Ecclefo’’' mcam : vt ita firminimum Ecclefiæ fundameæ turn, id eft, veram fidem amp;nbsp;doârinæpuriM' tern aperte denotaret. Itaque cum löannf^ in Apocalypfi dixit, nomina duodecim ApO' ftolorum inferipta fuifte duodecim Eecküf fundamentis, nomine fundamenti intelW dodrinam à duodecim Apoftolis annuntia' turn,

£gt;ifc»titiir ^^‘^ *®”’ porro audiamus quam foeliciterm verbs a~ Hoc Mattbæi loco Turrianus verfeturiadißt^' dificabo. bo,inquit,id eft,perpétua ædificabo, fecudu® idioma Scripturæ. Primùmhoc cratapcrMl deelarandum, nec cnim perpétué ædificanaJ eft Ecclefia, cuiiis abfolutiffimum faftigium^' liqùando expedamus. Scd fi hoc refertadEC' clcfiam peregrinantemin tcrris(vtinecencew fcquetur profcdÓ5Ecclefiam nona;dificarifr perPetrum, tanquam minifterialc fundamen' tum:quia cùm Petrus non potuerit efteperpf'

tüo interns, eins quoque miniftcrium nó potuil fueperpetóum.At Chriftusdixit,ædifica-0)10 PltjfxponcnteTurriano, femper ædifi-tabo Ecclcfiani fupcr liane Petram : quo fit vtquot; æc petra, Petrus efie non poffit. Refpondit, etrumnó per fe quidem eflc perpetuó in tcr-tis ) fed in fucceflbre fiio, videlicet Romano’ Pontifice, Atenim,Turrianc, hoc non eft ar- Tunian* gumentariexhoc Matthasi Ioco,vbi de fuccef- loques de fore Petrine verbum quidem. Sic enim Chri-ftus Petrum nominatim compcllans • Ego ti-bi dico,tu es Petrus, amp;nbsp;fupcr liane petram ædi-(r4 locum ficabo Ecclefiam meam. Tu veró,quafi debi- Matshtei. tumexigas,folesidentidem flagitare, vt locum aliHuem Scripturæ profcramus, quo noftra-rum Ecclefiarum fucceffio confirmctur:amp; no-fttum qucnilibet iure nianu confertum vocas: {banc enim veterem litigatorum formulam, tu «bfputator i^xn^^o; vfurpafii)cgo viciffim poftu-fo,vt locum aliquem proféras de ifta Petri fuc-Cfffione, quam tui Pontifices fibi vendieant. Gum enim gerant pro hærede ( fi titulum fpe-ftes)cedó tabulas ; quo quidem poftulato nul-lumaliud æquius effe poffit. Ecquid enim po-tiusin vniuerfafidci doârinaplanis, expreffis amp;nbsp;dilucidis verbis explicandum fuit,quàm hoc dogma de Petri fucceffore, cui fi Pontifieüs ere Jas ,neceffarió adhxrere debcant particu-lares omnesEcclefiæ,alioquin Ecclefiæ iiomi-ncindignæ?Hîc vero vide quafisiniquus rcrû ælVimitor,Hec enim verba qui fequûnir apud m.ij.

Matthæum, Tibi dabo claues regni cœlofum; «fcc. quia non ad Petrum rcftringimus,fe(laf-firmamus hoc ipfi fuifle cum cæteris Apofto* lis commune,fblctis exdamare , fumtnam fief* Petro iniuriam, dum quod vni Petro diduW èft, ad alios quoque Apoftolos extcnditur:ac turn vrgetis hæc verba,Tibi dico: item, Tut? Petrus: item. SuperhancPctrain,vtnosadv-num Petrum reftringatis: at interim non verf' mini hæc ipfa verba ad omnes Romanos Epi' fcopos cxtendcre. ObfecroinumFabianuni) Cornelium,amp; vctcrcs illos RomanosEpifeo-pos(pudctcnim huiusfeculinoniam EpiffO' pos, fed Pontifices recenfere )cum loannf) Mattha:o,Iacobo , amp;nbsp;rcliquis Apoftolis, non tantinn compararc, fed etiam longe anteford Cuius enim pudoris eft, id negate ApoftoIiSi Jifque præfentibus, quod Epifeopislongepon futuris tribucre non dubitas ? Cæterùm ipfa tc tei veritas coger, vt Apoftolis omnibusdaucs J cgnicœlorum datas elle fatcaris, atqueitalo-cum hunc Matthäi, non minus ad rcliquosA-poftolos,quàm ad Petrum perrincre. yteni®! KonJÙU omittam omnes Apoftolos à Chrifto interro-f^etrocU- gatos,orc vnius Petri refpondilTc (quodvete-«es ’■f?™ rei agnoucrunt ) neque proferam ea quï f^' Tau*^ quuntur apud Matthæum , quando Chrifto e jnterdixit Difcipulis,vt nemini diccrentipfo® j eftelefum Chriftum : hoc tarnen fatisfupef' que effe debet, qiiod in Chrifti verbis nihil fn quo cæteri Apoftoli cxcludantur. Imo potins ', nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod

„ s o P It I s M A T A.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18l

^odPetro diâum fuerat numéro fingularió ^tquidJigaueris in terra , amp;c. id poftea re-P^Utur nutnero multitudinis cap. 18. Qusecun-H'^^inquit, Ugaueritisin terra , erunt ligata in c®lo. Deinde (quod reftè Lutherus obfcrua-*’*0Chriftus,tibi dabo, dixit per futurum tem-pus.Videamus igiturquando dederit, nempe

ïo. Sicut mifit me pater, inquit, ita amp;nbsp;ego ®*tto vosiaccipite Spiritum fanftum : fi quoru retiiiferitispeccata,remtttuntureis:quibusver-Discxpóniturfiguratalocutio ligandi amp;nbsp;folué-di.Ecceigitur vbi dantur claucs ccelorum,non yniPetro, fed omnibus AboftoJisfimul. Ex duo etiam faftum eft,vt Petrus non aliis Apo-ftolisimperarit ^ fed squè cum aliis Ecclcfiam ïdminiftrarit, vt conftat ex Aftis Apoftolicis. Ita, Turriane, hoc vno arietc corruit illa tua tunisBabylonica, quæ fummam rerum diui-narum amp;nbsp;humanarum perturbationem inué- , ., W.Quod vt fentias, ita paucis comprehendo: Pft^*' ApudMatthæum Chriftus ait;Tibi dabo, non 1^^^^_ lutcmTibi do : at apud loannem Chriftus o-fiaadm-, Piuesfimui Apoftoioscompellat,omnibus af- nijirauit, flat Spiritum fan(ftum,amp; omnibus fimul Apo-ftolisdat poteftatem foluédi 8f ligandi, id eft,, remittendi,aut retinendi peccata ; nihil que hîç Petro nominatim, fed vna omnibus amp;æqua potcftastribuitur.QuamobremTurrianc,tuo£/,„^ft; more peccas Trapi r«'£xóplt;Vquot;”»eiim hoé connexum TurriA,-jiroponisChriflus dixit Petro, Dabo tibi cla-desregni coèlorum.Ergo foli Petro dedit. Na fn.iif.

que yt ad fundametum miniftcriale redeamuS) cùm in hoc loco Ioannis, Chriftus non vnuni Petrum, fed alios etiam Apoftolos miniftcrio Apoftolico plcnè confecrarit, omnerquefe-rint Spiritu fanfto afflati, atqne eodem modo amp;nbsp;ritu,iifdé deniq. verbis fanäiffimoillimini-fterio confecrati,cfficitur,nihil elfe taufe quä-obrem Petrü pocius quamalios Apoftolosdi-camus fuilTc miniftcriale totius Eedefiç funda-r»n*M».*’^*cn^“‘’i* Quoniam auicgt;vt veritas cftfimplfS refutatur amp;nbsp;perpctu0 fibi c0ftans,itamcndaci3fefcn’“' txtpfi d tuo collidüt:vidcamusaliam,quoquer.cpugnä-tcxtiit tiam Turrianicæ difpiutationis. Quidenimd ^Ogem de quanam Ecclefia Chriftus loquatud nempe refpondebit dc ca quam portainfrO' rum non fupcrabupt,qucmadmoduni hit affif' mat Chriftus. At veto nópQlfefeparariabin' ferorum portis,cft cleciorum propriumfEede 1 .lias enim vifibiles pofte deficcre triftiftods «-^'’^•i7S. c^plis nimis eft manifcftü.)Tu verb, Turtia-nc,fatcris clecios nobis cfte inuilibiles, amp;dc' «ftqrum Ecclefiam cfteinuifibilem.Rurfusccgt;’' tics affirmas Petrum amp;nbsp;cius fucceftorem cfk^ caput;amp; fundamentum vifibile Ecclefiarvifil’‘' lis. Quareex tuis præmiffis eolligo nec PtW“’ nee cius fucceftorem,quiconque tandem ut)'^‘^ efte,vcl fuiftc,vcl cfte pofte, fundamentum^^i“* .EccIcfiæ de qua Chriftus apud Matthäum!ƒ' ^‘^^^ 2-3o cutus cft. Cæterum ad tædium vfqueßonife cium inculcas Germani«(vt loquerisjApofto-

, So P H I s M A T À.' l8ji lum, eo quôd Germanicas Ecclcfias fqpcr fundamentum Pétri idificauerit, edlquc Ro-manisPontificibus addixcrit:nunc autem Pro-teftantium Ecclcfias fidcnter amp;nbsp;temerèpro-nuntias nullas efle , poftquam à Pontifice Rom.defciuerunt.Si ita çft,confequitur,Chri-ftum non fuilTe locutû de Écclefia fuper Rom. Pontificem ædificanda J cùm loquatur d^Ec-clefia, quæ nunquam poflit à fuo fundamento diuelli,

Ex iis quæ ante difputata funt, efficitur Pe- Ctneltf» triminifteriuin idem plane fuifie cum aliorum Apoftolorum minifterio, amp;nbsp;falfiffimum efle ’quot;T“’- 7* quodTurnanus poit alios Rom. . Pontificis ►«ónanr« propofuit dcCatholica Ecclefia fq-per vnum Petrum amp;nbsp;dus fucceflbrem ædificâ-da. Nuncipfum etiam fucccflbrisYocabulum difcutiendumcft. “ir .ur jl;

Primùm igitur hoc in quæftionem voco,po- ^» ^pgz derintne Apoftoli in muncre Apoftolatus hzfieUha-bete futceflores. Potuifle affirmât Tu trianus (quidniatité,cnm hac vna bafi Rom. fedes yeVquot;”^-potius regnum Pontificium fulciatur?)rémque itanobis cxplicat j vt Petro quidem Romanes Pontifex, cæterjsautem ApoftolisEpifcopi, feptuaginta vero difcipulis ^ Presbyteri fuc-cefferint. Hic tibi parco,Turriane, nee dura p^jjjj te nico iure cogo, vt ex hifce- tuis verbis con-dudas, non modo te tuófque grcgalcs lefui-tas nudiustertius exortos, fed alios etiam Mo-nichös longè vobis natumaiores,omni catcre mniij.

racceûione, cùm neminem veftrum rcperiani /efiutof in hoc ipfo Cath aJogo fuccef/îonis,qufmipff ^uos fe- recenüiitti-.nondam, inquam, te verbis quibus »^12^ ^*^”“® ^^ réfuta, que/h nuHa faceeßione fre-fimexer- ^“^» ”o” tamen puduit Paftorum nofiroruni tes »il Je- fucce/fioncm exagitare, qua de re fortaCsis a-fet Jefuc^a^s.Nanc redeo ad id qüod afßrmas deApo-J^utart ^°^°^^'^^'^^^^^'^^^^'i^gt;^^* te peccante depri' Xleach ^t^do mpi ri ifrAaf^r'i if^ra « gt;^tySftt)ti, Nâ Ordini Tamam. fij EccleCtæ Paßorcs, qui pure doect Euange- l Jium, amp;nbsp;fidèles ipfi qui doärinam ApodoU- f cam retinent, dici quidem poßunt Apoüolo- j rum fiiccefTorestfed ^TjTt : nos autem deApo- i fiolatus natura difpatamustquem aliolocohi' I bendum elle,quam obdtnariumEccleûxmir»' i fierium,docet Paulus ad EpbeCq.amp;: i.Cor.ri' j Itaqaeipfis Apofiolis in Apofioiatus mane- 1 rc raceeßum non fuifieita eolligamus, Cen- / fa-^/itflffttatexScriptura duo potifiimum inApoüo- j latmMi^ latu fpeéianda efie; vnum, Apoüolosnon vb ƒ

^‘ ë^^^’’ yi^^h prouineix, vel regno fuiffealU' l fitit^^0-ë^^°^’‘^^^ ^orum munus aliis quàm vniaerli l fiff/^. terrarum orbis finibus circunferiptum : fgt;^ 1 Matth.zS.Profcéti, docete omnesgenres, amp;t‘ j Alterum , Apottolos non ordinario modo, 1 neque per hominam minißerium , fed ‘‘/‘'- j mf ab ipfo Domino eleétos fuiffe. Galat. /■ j Non ab hominibas, inquit, neque per bo- ' minem, amp;:c. Si in his duobas non fuit fuccef-fam Anoßolis, dico nullos eße Apoßolorum 1 faccenoresin Apoßolatus minißerio. Arque I ft de l

''tdepnorj agamus : ApoftoJi quorum fuito-mnes gentes doccrc, ordinarios Ecclefiæ Mi-niftros, id eft, Epifeopos vel Presbytères con-ftituerunt, amp;nbsp;conftituendos curarunt,idquc *«’• MtA^irt'jOjinqujt Lucas Aói.iq-.Et j^a-ri irozo, inquit Paulus. Tir. i.Non igirur vt Epifcopi amp;nbsp;Presbyteri omnes gentes docerent,fed eum tâ-''’quot;’gregem cuipræficiebantur, adcö vt Epif-copatuslongo intcruallo diftcrat ab Apoftola-tu- Quamobrem cùm hodie nulli fint ad quos ipeâet hoc mandatiim;Profedijdocete omne» gentes;fequitur Apoftolatus miniftcrium nSn ‘uiflead nos vfque fuccefsione propagatü. At-'''im Turrianus profert Rom.Pontifieem, qui

^tro:amp;EpifeopoJ, qui cæteris Apoftolis fuc-^'nerint.Quantum ad Epifcopos attinet, con-feimuscx verbe Dei, eorum vnumquenque ^bnonomnium Eedefiarum amp;nbsp;gentium ,fed ''Jtealicuius Ecçlefiæ Paftorem t amp;nbsp;neme fa- nbsp;nbsp;nbsp;«t quot;^’^fiplane fit «^»ôÀey.fjApoftolatum çum E- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' P'^opatuconfuderit. Romanus autem Ponti- ^»^«7^ ^’'quo tandem iure fibi Apottolatum vendi- ^“f‘f'^~ pyf ' ^3, inquis, eft Romanæ fedis Epifco- ^°^°^ M Atearatione vin tantùm Ecclefiæ prarfe-''^eft,alioqui non eft Epifcopus. Hæc autem ^Pugnant, vni tantùm Ecclefiæ,amp; omnibus ’.'’’^lEcclcfiispræfeftum cfle. Exquibus effi-'^r» Romanum Pórificem falfö fibi Apefto-.‘«tuvendicarejeoquód fitRöm. Epifcopus.

li dicat, quia Petri fucceffor en ? At nc ^ffiquidem fuccefsionem alia ratione fibi tri-

la igitur ratione Pontifex Romanus Apofto-latus officium fibi arrogat. lam de poftcriori agendum ert, nêpe de modo eleftionis. D«® igitur iftérai eligi,amp;voc3ri à Deo ad prædicâ®' dum Euangclium, efle »«Shs minifterio Ap®quot; ftolatus.Hoc enim argumento firmifsimopf®' bat Paulus fe efle Apoftolum. cap. i.adGah’' Pontifex autem ab hominibus eligitur (at q®*' bus módis?qua via?quibus artibus?)nequeq®*' dem ad Euangclium omnibus gentibus prïtÜ' ftindum.Non eft igitur Apoftolus, amp;nbsp;proin*!* non fucccApr Petri in Apoftolatu. Sic en*® Chrift* : Frafitähdocete omnes gétcs.Roin®' nus autem Pontifex,fedet in fublimi folio,nul' Jamque.docetgentcm,nedum omnes. Q^ibu* igitur rationibus nobis perfuadebis,Turrian®i l aut,vt loqui f^lfs., conuinces , iHumefleP®''' r»m'4--fuceeßorem« Jam attende mecumquorium®' »»lt; rf/eütnadat pr^eJara ilia tua fuccefsionis defenp“®' M ab ea jQ^f, ignoras, fuccefTorem, quatenus fnece»®' fucceffio^ p^, j^Qjj pj^j habere iuris quam habucriti*'quot; j-^(^ cuiuslocpmfuccefsit. Hoc enimdifcerepot®' fti ab lurifconfultis, quibus citandis vide®'^ valdedclelt;9;ari..Atqui fi tibi credimus, R®?' Pontifex Petro,amp; Epifcopi Apoüolis fuccefl®' runt.Hoc fi ita eft,non poteft igitur Roni.P®' tifex plus habete iuris in Epifcopos, quafflP^' trus habucrit in Apoftolos: nam cd te ad^** J pfiusconncxi.necefsitas. Quarc dicendum® ex boe tuo argumento, in crcandisEpif®®P autb®'

s o P H l s M A T Al nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187 authoritatem Rom. Pontificis non cffe requU rendam:Epifcopos à Rom. Pontifice non vo-candos,noninfl.itucndos, non confirmandos cffe;quiaPetrus neque vocauit, necinftituit, netjue cofirmauk ApoRolos in munere Apo-ftolatus.

Mirorautem cur Pontifiajtatopeie de Pe-£*wmjl trifuccefforecotendat.Quafivero fiPenofue- j^y^t ccffumfuetit,ncccffe fitEpifeopûRomania cf- „Uofg’jid fePetii fucceffot€,qua in parte ßper tua, Tur- aiRom.^ \ riane,amp;cómilitonü tuorü argumetatio claudi- P«quot;yJ’“ cauit.Etenimfititulus facitpoffefforcm ^onae™ ’

1 Uiü,(|uiPcttü Romp docuiffc,amp; illic martyrio ^.^^ \ toronatûfuifl'etradiderût. Ego veto,Turna-

'1 Mianiuin abeRvtvUus extet debac re locus 1 inSetiptura, vt ne veftigium ouidem vUum ap-patcat, imb potius multx fintamp;c grauiVsimæ ennicRurae in aliam pattern . Sai,vtilluàptç-teream,éctpuoA evkiknd concludendi genus? PettusRenua: fait »Roms do cuit »Romx pro

Chrifti nomine mortem adik: ergo fuit Rom-Epifcopus : Si quotquot ab eo tempore extite-j runt Romani Epifcopi,dicendi^untPetrifuc-ceffores in Apoftolatu,atque adeófvt Pontiß-cij voluntJin Apoftoktus Primatu. DifeuW' ' mus vim huius conclufionis.Si PetrusfuitEpi' fcopus Romanus, quatenus Apoftolus, erg® eseteri Apoftóli fuerunt quoque Romani Epi' fcophfi non quatenus Apoftolus,ergoPótiif^ non illi fuccedit in Apoftolatu : fi quatenuS)^ Apoftolus fint,amp; Rome docuit,atque etia R®' mæ paftuseftiPaulus ergo fuit Romanus Ep*' fcopus,amp; potiori iure qua Petrus,quiaexpr«' foDei mandato Romæ docuit, quoddePetr® non legiinus,nedicam Paulum fuiire«i*r’«{'^^ Apoftolum Gétium nominatu. Hocverön»' dum vrgeo, reftene Petrus dicatur vnius vibj,® Epifcopus, qui ad doccndasomncsgccesm''' fus eft, tantum huius conclufionis Pontifier^

(reii.liè.)-vim experido. Nec etiam obiicio quod veterts dixerunt, Paulum cum Petro fundaffe Ecclel’ Romanamtilla inquam omnia prætennittPi’' dicamexillis Pontificiorum præmifsk Epifcopum Hicrofolymitanû führePetri*®^ ccflbrcm:quia Petrus HierofoI/mae docuit^ dico de Antiochia, Idem de omnibus lodsi® quibus Petrum docuilfc, non humanis(queffl admodum TurrianusJfed Diuinisfcriptisgt;®f^ documétis afterimusmeque video quamobre® eæ ciuitates,quæ funt priores tempore, neb ■efleiure amp;nbsp;authoritatepoftcriofes : atquepo

SOPHISMATA« 189 Turrianus, qui voluit videri iurifconfultus, de-Duit obferuare.

Q^onia autem veteres dodores citauit,tan- ^^»fith quam fuæ fententiæ fuffragatores, nos vicifsim ^quot; aliquot etiam veteres hunc Matthæi locum ex-r^^^^i^^ ponentes, audiamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veter.ao,

SicigiturChryfoftomus in Matthæum ho- ämrum. mil.55.Superhanc petram, id eft, inquit, fuper ^^fifi-fidem confefsionis ixi tïi virft t« i^lt;»A»yi«lt;.ldem in Pfal. 51. Statuit pedes noftros fuper petram, id eft,fuperfidem; fides enim in Cnriftum iure dicitur petra quæ frangi non poteft.Idcirco cö Petrus earn expofuiffet, amp;nbsp;dixiflet, tn es Chri-ftusfiliusDei viui,ipfefubiüxit. TuesPetrus, amp;nbsp;fuper hanc petram ædificabo Ècclefiam mcS. Aiiguftinus autem contra Iud.Pagan.amp; Arria. ^u^fi. ^urn Dominus Chriftus, inquit, difcipulos interrogaret,quem dicerent elle Filium homi-P'S)refponderunt:alij Eliam,alij Icremiam, aut ''num ex Prophetis.Ét ille;vt quid fufpicamini n'ontesjamp;c.Pfal.tiy. hunc cognouit Petrus di-Kns,Tu es Chriftus filius Dei : agnouit móté, « ufcendit in montem, teftimonium dixit ve-ntati,amp;dileftus eft àveritatc:fupra petra fun-natus eft Petrus, vt mortem fufcipcrct illum a-■quot;andojquem ter negauerat timendo. Idem,de yerbis Domini fermone decimo tertio,Petrus •n Apoftolorum ordine primus, in Chrifti a-’'’ore promptifsimus, fæpe vnus refpondit pro omnibus.Et Domino interrogante amp;nbsp;dicente. Vos autem quem me ene dicitis? refpódit Pe-

trus, tu es Chriftiis Filins Dei viui : vnu^pf® multis dédit refpôfum,vnitas in multis. Tu^ Dominus ait,Et ego dico tibi : tu es PetruSjJ*; niô quippeantè vocabatur: hoc autenomM^ vt Petrus appcllarcturà Domino impofitu ™ amp;nbsp;hoc vt ea figura fignificaret Ecclcßä, qnia t-nim Chriftus Petra, Petrus populusChriftW' nus.Petra enim principale notnc cd, ideoPf' trus à Petra,nó Petra à Pctro, quomodo nona Chriftiano Chriftus,fed à Chrifto Chriftian“^ vocatur.Tu es ergo,inquit,Petrus,amp; fuperhat Petram quam confeiTus es, fuper hancPftrani qua cognouifti, dicens: Tu es Chriftus Filing Dei viui,ædificabo Ecclcfiam mc5:fuper met' dificabo Ecclefiam meam, fuper meædifitab® tcynon me fijper tc.Nam volctes hominessdi-ficare fuper homines dicebant, Egoquide® i fum Pauli,ego autem Apollo, ego vcróCepii^ f ( ipft cft Petrus Jamp;alijqui nolebantædifie’f* ' fuper Petrum,fed fuper Petram dicebanr,Ego autem fum Chrifti,amp;c. Idem in loannéTrad. i24.Supcr hanc,inquit,Petram quam confeiTus es ædificabo Ecclcfiam meam. Petra enimeraf Cliriftus,fupcr quod fundamentum, ipfefddï' catus cft Petrus: fundamérum quippe aliud nemo poteft poncre,prêter quod pofitfi cft,quod cft Chriftuslefus. Ecclcfia ergo quæfundatuf 1 in Chrifto,clancs regni cœlorum ab co aeef- 1 pit.Hæcille. Sed videre vidcor Turrianumaf- 1 ripientem id quod Auguftinus dixit P er rum I fuifte Apoftolorum primummee ctiam dubiro, I

quinmoxobiiciat,fuo morel me citaflcdeeur-tätam Auguftini fentetiam, qui in eodem loco «iicitPetrumEcclefiæ figuram portade, amp;nbsp;A-poftolatus principatum lenuifle. At ego contra Çt^mo^» exhisverbisexpono fententiâ Vetcrügt; qui gnificè de Petro loquuti funt.Nam quoties di- ^quot;i^, cunteufuifle primum Apoftolorum , Kafui^«!«», „5 ^ixf primatum amp;nbsp;principatum habuilt;rc,aut aliquid runt de eiufmodijoquütur deprimatu ordinisi nó au- ^‘frifti-temdeprimatu poteftatis. Sic enim Augufti-’”'’^*' nus, Petrus in Apoftolorum ordine primus. CumautemTurrianus, amp;nbsp;cius commilitones primatum Petri colligant ex bis verbis Cbrifti, Super banc Petram, amp;c. Auguftinus auté pcr-ntg«illa verba ad Petrum pertinere,ac nibilo-uiinuseumvocet Apoftolorum primu, neccf-farid ex Auguftino concludcndum eft, primatum Petri non niti boe Mattbæi loco : amp;nbsp;ex

uonfequenti, Petrum non fuiffe primum, eo quod fundamentum fuerit Ecclefiæ, fed (vt Auguftini verba repetam ) quöd fuerit primus ordine inter Apoftolos : hæc inquam, fuit yeterum fententia,qui de primatu, vel princi-pitu Petri loquuti funt. Addam poftremö Cyprian, libro De vnitate EcclcGæ, vel deCjfriatt, fimpl.prælat.ita loqucntem: boe erantvtique, amp;nbsp;cæteri Apoftoli quod fuit Petrus , pari tonfortio praditi, amp;nbsp;bonoris amp;nbsp;poteftatis, ftd exordium ab vnitate proficifcitur, vt vna Paif.ef Cbrifti Ecclcfia , amp;nbsp;catbedra vna monftre-tur. H«cille.Turrjanus autem poft lacobum

Pamcliû ex codice Cardinalis Hofij ^ addithsc verba Primate P-etro datur ac præponit par-ticulamjCÿ-jquod tarnen non fecit Pamelius : at nos alia omnia édita cxemplaria quæconftan-tcr retinent earn Icélioncm quam citauimus, malumus fequi: ne mihi Gratia nus fitproferé-dus,qui locum hune Cypriani citans,codéno-bifcum modo videturlegiflemcc habet ilia vef ba qua» Pamelius amp;nbsp;Turrianus addiderunt, vt vidcrclicct,Canon.loquituri4. quæft.i. A^ valde miror iftos Pontificios faltcm decretu Pontificiisnon ftarc. Certè facile eftiudicare illa verba primum in margineadfcripta,inc0‘ textü deinde obrepfiffe in vno aut altero codi-cc manufcripto. Sic enim ait Pameliusfeript“ fuifTedn codice illius Cardinalis hie Petro ƒ”' matM datur. Quinctiam quum illa interferun-tur verbis Cypriani,nemoiió videtcontextun’ non iam fuo more fluere, fed interrumpi. Ve-rumenimueró ne de variis IcftionibusdeceitC' I mus,mihi fatis eft quod ex Gypriano tonftrt’ primatum Petri,non clTc primatumpoteft’^’’' Sic enim ille,Cætcri Aponoli crant,inquit,p’' ri confortio prarditi,honoris amp;nbsp;potcftatis:''æ de fequitur,primatum ilium Petri fuiiretantquot;® ordinis,ad vnitatem Ecclcfia: demonftrands'”' idque exveterum illorum fententia. Atq«'’' Cyprianus ipfe obftruat os Pontificih h“”^ Matthäi locum ad fuum Pontificem reling gentibus:attcndantur ca qua: ftatim fubncit: pifcopatu$,inquit, vnus eff, cuiusafing«''’

toum pars tenetur.Et libro 5.cpift. g. Chri-ftus,inquit,Epifcopi honorem,amp; Eçclcfiæ fuse rationein difponensjdicit Petro, Tu es Petrus, amp;fiipcrhanc Petram ædificabo Etclcfiâ mcâ. Hæc Cyprianus. Quod fiqtii ex veteribus probations fidei dixerint EccL fum in Petro fun-datara fuiffe, illud intelligcndum cft , non de . Petriperfona , fed de doftrina ab ipfo Petro aianuntiata,(juæ nobis vnum Chriftum propo-nit. Tu veto profers etiam Rom. aliquot tpi-kopos, fibi in alias 1 edefias principatû arro- ^‘‘S- ’°' gantes, vtdementem, Anadetum, amp;c.quo- ^^^^^^^ rumpleraqucfcripta ctiamfitibi aflentirer nô^^ effeij'wî’wiyjjc^«, nec afferrem varias fententias de huius Clementis feriptis quæ extant apud Gratianum diftind.Kî.neque refutarem ipfum Clementemfua fcripta inter fcripturas Cano-nicas recenltntem in canonibus Apoftolo-■■umjad finern tarnen affirmare poffcm,illorurn omnium teftimonium in fua caufa non dfead-^'ttendum. Rede cnim Tertullianus, Nemo, ’MW, fibiprofelfor, amp;tcftiscft, aduerfus ^redib.^.Deinde ipfa etiam veftrorû fcripta non fatisinterfecohærcnt,quandoquidem caftât ex Grægorio , Petrum non ante fuiffe cæ- ^°”^^^‘^ ’^tgt;spræpofitum,quàm poft lapfum refipuiffct. ^„gjn„,g Can.confiderandum.diftin. 50, Atqueitama- fibi non oifeftis verbishuic Matthaei loco renûciat, qui confiant. longe Pétri lapfum antecefsit.Porro veteres de f^dibus Apoftolorum numéro multitudinis lo-HWd font,non autem de folaPétri fcde,qucm-n.j.

admodum citât Gratianus ex Auguftino. Caflf palàm eft. diftin.ii. Prætcrca ipfis Synodorum dccrctis intcrdiéliim cft,nequis princcpsSacfi dotiim, vcl fummus Saccrdos, vel vniuerfalis» aut aliquid ciufmodiappcllctur,fedtâtumpri' mæ fedis Epifcopus.Can.primç fed.amp; feq.dift' 99.vbi nominatim vctat Can.neipfe Ro.Pon-tifex vniuerfalis appclletur. Q^inctiam Rom. Pontifices procurarüt vt Impcratoriis cdiâiS) cæteris Ecclcfiis præfcrrcntur,vt confiât cxv£-terihiftoria, amp;nbsp;ex Gratiano diffin. 9^.amp;Si7' amp;c.Adcó vt iam dubitari nonpoflït,quinPti-matus Romanus fit humani iuris : quod argumentum alij fiifc amp;nbsp;doftiffime pcrfccuti fuut' Itaque nihil attinet plura nunc de hac re dicere. f'iSî’- Sed ciim Tertullianum ais, yocaffe Romanuni

Epifcopum fumrnum Pontificcm, amp;Epifio' pum Epifcoporum, faills ®-ötp« TO ^?«Ä Tlt;? Af^i^î Dcpudtc. Illud enim obiieit Tcrtullianus per ludibriuni) vt ambitionem Epifeopi Romani perfiringat.

Qimd autemfextum Canonem NicenæSy-Paç.??- nodi cludcrc voluifti ex particulaèxfiâ'^jquadi-De fexto ciscaufam cfficientem fignificari, id veroroi-’’^^ etiam eft quàm Sophifticum : licet ante te ^i Pamelius idem tentauerit : difee vero ^ Gram-maticis quid ix-etSi différât à ho'Ti.Cæterùm quis non facile perfpiciat fimilitudinem Si exemplum, non autem caufam efficientem propo-ni ? habeat,(inquit Canon,etiam ipfoPamelio citante ) Epifcopus Alcxandrinus, Lybiæ) amp;nbsp;Eentapolis poteftatem, quoniam amp;nbsp;Romano Epifeopo

s o P H I s M A T A. 195 Epifcopo hæc eft confuetudo. Hîc èT«?« non caufain efficientem fignificat,fed rationé finii-litudinis, népe vt fimili iurc vtatiir Epifcopus Alexadrinusjitcmq; Anciochenus quo Romanus vticöfueuit. Imó,Turrianc, audi Pótificia tua décréta amp;nbsp;illis fidcin abroga ft velis : fie c-nim Gratianus citat illudftatutum Nicenum in Can.niosantiquus.dift.65.Alexâdrinus, in-Suit,Epifcopushorum omnium habcat potc-;atcm, quoniam quidé amp;nbsp;Romano Epifcopo pariliseftmos: fimiliteretiam amp;nbsp;apud Antio-cliiam,amp; citeras prouincias honor fuus fcr-ucturvnicuiqucEccIcfiæ.Hæc illc. Vbi diftio parilis in tantis anguftiasredigit gloflatorem, vtnomine Romani, Conftantinopolitanum inteiligat,quo nihil eft futilius. Quia verö to-tiesinculcasillud t5r«J'i,agnofcc ex fequentibus lociscam particulafignificare occafiont, fimi-litiidinc,cxemplu,amp; citera ciufmodi: vtLucæ i. vifum eft Luci conferibere hiftoriam Euan-gdicam,quoniam multi aggrefh funt cadé nar-rationem cóponcrc.ltcm Aót. ij. Paulus con -nertitfead Gentes,quoniam ludxi rciiciebant Euangclium.Item i. Cor. 15. quoniam per hominem mors, per hominem quoque refurrc-ftiomortuorum,amp; fimiliapicraquein quibus vfurpatur diäio iT«J'i). At tu,cgrcgic caufarum fcrutator,non animaduertis quim inepte cau-lamefficientem in hoe canonc fcruteris.Qui-nam enim vnquam efficiens caufa eftedum tam alienum genuerit ? Ita potius conclu-n.ij.

dendiim fuit ex tua fententia : quaudoquiJfra Epifcopus Romanus habebat principatum iP omnes Eedefias, Alexandrinum amp;nbsp;Antioch«-num Epifeopum ipfj quoque fubiieiendum elfe, ^uurn tanden ille canon Nicenus, tresiUos Epi/copos fuis finibus diftinftos eflè iubcat: quo fit vt mentionem fàciatpriuilcgiorunifer' uandorum EccJefiis,in aliis prouinciis, tanta® abcR vt dicat omnesEedefias cfle vniEpifeOquot; po Romano addicendas.Quinetiam cùmaiti nanc e/fe Epifeopo Romano confuctudinew» ûtis indicat cum etiam primafum quem tum® fuaprouincia Rom. Epifcopus habebat, ni» I r^-?«. foia con/uctudine ( quam didionem ridicak c^onispotefiatem fpiritualem )^ propretés efte humaniiuris:nam fi verboDeifundâtus I e/fet ,certè id non erat prætcrmittcndum,pra;- j fotim in dccifione Synodah. Arque neerres, I vêtus illud Synodi dccretum ad foJanuMi«* ) fpedabat .• nee enim pij ihi Patres tyrannidem 1 in Ecdcfiam inuehere, fed tantum fchifmaticis f obuiam ire voJucrunr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

J’‘f£-^^' Frufira etiam conaris declinarc vetusAfri-^‘sy^Z ^^^^ Synodi decret urn, ne,qui ilJic fcckfiiHf ^fiicanæ. co iudicio damnati eifent, mare traiiccrent.'ä: ra^.94. vt duosparictes cadem fidefia dcalbares,tani P^^-^^- hoc, quam Carthaginen/e dccretum ad fobs ^‘*£'^f appellationes reürinxitti, idquc, modb need' /Je inre ^^ ’^^’^ ^^ ^^^ ^^ Pontißcem Romanum defo-«j’/’e/ltiiii) ^^’ ^^^ Jitnitationc verns illud üatutum eludii nitm, nbsp;nbsp;nbsp;Profers auté ex A urdio farifcon/u/to, olim nó

îicuiffcàpræfeélisPrætorio prouocaread Im-pcratorcm,cuius tarnen fummæ poteftati nihil lt;lcrogabatur.Verùm,vt omittara quam parum hoc exemplu ad rem faciat, te ex Aurelio tuo ïcfello, qui teftatur id quidc licuiffc, fed poftea ; nbsp;nbsp;(vt dus verbis vtat } publicè fententia princi-

pilüeâa, appeUandi facultatem fuiffe interdi-ftam, Ätqui Turriane, hac in eau fa côtrarium protfus euenit; nam quum initio locum no ha-berent eiufmodi appeUationes, poftea fententia Pontifical! promulgata fancitum eft, vt ex omnibus Ecclefiis ad Eedefiam Romanam appeUaretur. SicenimGclaftusPapa, citante Gtatiano.can.cunéta.9. qu^ftione tertia.Sa-crofanfta,inquit, Romana Ecclefta, fasde 0-mnibus habet iüdicandi, neque cuiquam de c-1 nbsp;nbsp;iuslicet iudicare iudicio, fiquidem ad illam de

I mtemnemo eft appellate permiffus. Haeebo-I fusillefetutis feruorumDei. Vndc efficitur 1 Pontifices non modo non fententia publice ptomnigatai facultatem ad fc promouendi in-tcrdixiffe,verumetiam eó femper quantumirt ipfisfult, t mniarcuocaffe, attraxiffe, rapuiffe» i4eb vtÏuo throno non folum prxfcdos præ-tonoiquorummeminitTutrianus )fcd, quoi longe eft indignius, ipfos etiam fummosim-peratores fubiecerint, Non igitut interdira fuit ptouocatio ad Rccicfiam Romanam ab ipfaRomanaRedeftajaut ab eiusRpifeopo ita inbente, fed à plurimis Rpifcopis African is ka tt.iq.

/4^.88.

De tran-ßatione ca thedra ^ntia-thetta.

ftatuentibus,amp; id quidéinuitoEpifcopo Romano. Atque in primis notandaeft ratio qua vetus illud dccretü nitcbatur, ita loqucnte Cy-priano lib.i.cp. 3. Singulis, inquit, Paftoribos portio grcgis cft adfcript a, quam regatTnuf-quifque amp;nbsp;gubernct,rationé fui aftus Domino rcdditurus.Itaq; oportet eos quibiis præfumuS) non circumcurfarc,ncc Epifcoporum concot-diam coherente fna fubdola amp;nbsp;fallaci temerig te collidcre,amp;c.Atque,vt vno verbo trafigani: fi veteres multinn tribucrût Ecclcfiæ Romançi non tantum propter Iinpcrij federn illic confli tutam,fcd etiain proprer fpiritualcs dotes,qm-bus tu cxccllcbat,af(irmo illa omnia ad vos nihil hodie pertinere. Nihilo melius foluis quod obiicitur de Petri cathedra ex vrbe Antioch« Romam tranOataiatquc hic eft nodus,Turria-nc,qué haâenus tui Potificij foluere nequiue-runt:nec tu,quanquam tuo iudicio acutiüimus difputator,aliud prefe rs , quam veteremdhm cramben totics amp;nbsp;ad naufea vfque repetita de

Pa^-^i. Marcello Epifcopo Roinano('quicunqüC tandem is fucrit)qui fcripfit ad Antiochéles,cathe dra Petri, volcnte Deo, Antiochia Româtran-

flatam fuilTc.Nos vero Rom.iftum Epifeopuæ, amp;nbsp;in fua caura,amp; citra verbum Dei loquéteni) amp;nbsp;ins alienum,parte nó audita,amp; abfque præ-cedéte iudicio,authoritate propria, fibitribue tcm,audirc non debemusnmó commcntumil-lud vel de collocata, vel de tranflata Petri cathe dra, apertèrépugnât minifterioApoftolicoi cuiult;

mæ,fed in omnium gentium oculis,atquc auri-buscollocauit.Hanc nee Antiocbeni fibivcn-dicate,neque Romani ad fe rapcre vnquam iure potuerunt.Quamobrem Romana: fedis Pri-inatum,ipforum Rom.Pontificumteftimonio probate veile, nugari potius cft,quam vcrè di-fputare.Atque vt id verbo affirmatur,ita etiam verbo negaiidum eft.Sunt enim ciufmodi com mcntafolanegationeiugulanda.Sed tarnen ex bis vefttis nugis, T urriane, ego aliquid fcrium

1 mum A.ntiocbiac,deinde Romæ,vt vos quidem 1 CQhtehditis,fecunda verb fedes aliquando Ale xinirix, deinde poftca Conftantinopóli collo cata:atqfidem dici poteft. de quibufdam aliis, vtpater excan,renouantcs,diftin.ii.Datur.in-^‘’’- ®‘*', quit, intelligi qubd AlcxadrinaRcdefia de cundafaftafittertia, amp;nbsp;Antiocbeni de tertia fit quitta,nifi forte quis duas contédat effe fe-tundasibxcille.Egregu profedo decifioné, 8c digniqux inPontibciadecrctarcfctrctutl Atenim quid mifera illa Antiocbcna commifit, quire ex primo loco detùrbata,nùc in tertium,

200 F. TvRRlANI nunc in quartuin tarn indigne reieâafucritî Quisnonvidet varios illos vcftranim fediuni gradus, non aJiis quàm ambitionis liuiran» coJumnisfui/TcfufEiItos? Reftatigitur,vtRomanus principatus non fit Diuini iuris,led pofitiui,aut nullius potins,cumin tantainiuri» nullum ius,vel quçn dcbcat,vcl poffit vnquam inuenin. Sit iam igitur huius loei finis, amp;nbsp;con-CDWf/Hyttf.cludamus hæc verba Chrifti fuilfcpcrptramà torta ad Primatum Romanum confirmandum-Tu es Petrus, amp;nbsp;fuper hanc petram ædificabo Ecclcfiam meam.

Summa Atque vt fummam faciam corum quæàno-Solutionif bis dilputata funt, probauimus bæc verba non adPctrum,fèd ad filium Dei vinentis t/Tcrefe-aTurria-^^’^^’^’^^^’^ P^^*^*quot;“^ confffiuscfijamp;fupcrqucni nofirofo- vnà cum reliquis Apofiolis Ecclcfiam ædifica-ßd. uit puriffima Euangcliæ prædicatione. Hoc, inquam,probauimus ex ipfius loci cireuqftan-tiis,cx ipfo loquendi gencre, ex aliis Scripturx locis de cadem re di/Tcrentibus, ex ipfa fideia-nalogia : denique ex veterum doftorum fenté-tia,qui cum Scriptura Jocuti funt. Deinde m-ntvaftuSi effecimvstTurriini expofitionem amp;nbsp;/ententiam , primóm cfTe verbo Dei contra-riam,deinde fibi ipfi: ac réfuta ui mus vulgatam jlJam /ententiain de miniftcriali fundamento Petri, eiufque fuccefitone, cxplicata turn Afi-nirterij, turn etiam Succefijonis natura. Argue -oftendimus earn fuifTe natur^m Apofiola-tw«(quifuit munus in Ecdefia extraordina- .

num amp;nbsp;temporale) vt in cum ordinarij Eedc-defiæMininri fuccedcrc non poffint,amp;fi pof-fint, non Romanum Epifcopum ponus quam Antioclicnum,Hicrofolymitanum, amp;nbsp;permul tosalios,potuiflc vnquam de Petri fucceffione gloriari.

ItaquefuperioriSophifmati veram hanc 1)i?»«elt;n.cppono.Chriftu.$ apud Matthæum pro- ms. mifitfcædificaturum Eeelefiam fiper earn petram, quam Petrus, non Humana vlla rationc, lcdfpirituDtireuel3nte,confefliis ert, nempe Ghriftum effe filium Dei viuêtis. A qui noRra E«lefiaearn ipfam fidei confeffionem amplc-

, amp;nbsp;conüantcr retinet, verum Chtlftum ®'’ idolo Chrifti difcemens, atquedoólrinam Apoftolicam ita fuCcipit vt velit ab ea vna pc-®®‘’Wicéiishoininii'Ti commentis. Noftra i-?'t0rEcclefiavera eft Ecclefia,ab ipfo Chrifto P^’^ verum Euangebj Minifteriü ædificata. Et» '^’îtâtionc confequentis, cùm Eedefia Roma-p*’''gt;niam fuper petram, quam confefTus cft ,?f'Wedfuper Humana commenta,cuiufmo-

-n.®''^“®primatus,fundata fit,nó cftvcra Eedefia ab ipfo Chrifto atdificata.

-t^ß-r^y eßfiKijKit Karro, 4 t^aa re,amp;iitsp‘ re vocaha/am eit impoße/tm : /ta^ae Simii» f’' trses dt^stf eiï à Petra, i^ua petram natura/e^^ gnificat : Domi»tts etiam nomine tranßato a'''' ^ocame Petram propter firmitatem fidcit^fX^^ confeßw eß. Chrjfißomtts vocat Petrttm^lt;~gt;’”' mi-tas, (ÿ- Paße hi zes aHexandrinus ßdem Pclft '^^ cat ^trif m'T^iiifti»ii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Superbase Petram,ha fie, »ecefieß rtfi^‘ proxtmf{m,»ôad remotiw, id eß,»o» âd Chf^' Chri^fus »OK daxit faperme, tj/tid e»igt;u‘’*^^ , rcKtias dicipotait, equant. T'a es Petras, Ô'n me Petram adtßeaho Ecc/eßam meam.

IN hoc fccundo Scriptur® loco verbis J^^^j redundauit Turrianus , vt minin’ ** j non deheat,G ( vt aliquando dixit An’b^'^^^jjj

ANTON. SADEEL. RESPONS. 20^ sniniscxûdans,multum luti ac cœni fecum in-ucxenf. Nos autem có breuiores crimus quód fupcriornoftra difputatio iam multa profliga-rit,qu2 nunc nobis identidem rcponuntur:at-quehoepnmum omnium difpiciedum cd, fa-tifneTurrianusin fcquenti difputationccum Turrianoconfentiat. Nam in iis quse ante di-fputatafunt, vehemeter contedebat Catboli-cam Ecclefiam tiré corpus vifibilc, cuius Pontifex Romanus caput vifibilc efle debeat: amp;nbsp;ideirco multa nobis de varia natura 1 otius

commemorabat, abintimis Pbilofophiæ pc-netralibus(vtipfi quidem videbatur ) haufta ac deprompta. Atque ita ftatuebat , Ecclefiam Catholicam, vt fit vifibils, effe Totum Quan-titatisdifcretæ,non autem continuai: eö quód Totius cótinui vifibilis partes, in vno loco d-f^oportcat. Quæ quidem omnia fi verafunt» ^«tè fruftra fequentem difputationem infti-*')itexloco Matthæi, quandoquidem funda-''^fntumamp; ædificatio ad Totum continuum Pfrtintnt, non ad dilcrctum : ac proindc ex i-PousTurriani ratiocinatione, non potcrit ad ^ïtholicam Ecclefiam vifibilcm referri. Por-^Wmanalogia, qua tantopcre fupra dcle-^’tuseft, nonpatiatur, vt inuifibilisædificij '''fibilefundamêtum in terris cóftituatur,reli-^uü eft,vt bic Matthæi loc’,amp; hsec verba Cirri luadPetrum,dc quibus difputaturi fumus, nó poffint ad Romanos Pontifices pcrtincrc.Hçc præfati, iam in pauca conferamus magnam

iftam verborum farraginem, quam Turrianuî ex Hifpano propè fadus AGaticus in hunclo-cum congeffit : vt ita Icdores cùin illius, tùffl hoftram fententiam faciliùsintçJligant.

Turriano propofitum cft probarc Pôtife™ Romanum effe fundamentum Èeelefiæ û-tholicæ:id vt effidat,Petrum a/Tumittanquara fAtaw fus ratiocinationis.Gonncxum cft huiuf-modi.Ä Petrm ej^fundamentum Pec/eß^ Catlu-/teæ,£r^o Pontifex Pom.eß etiam Eec/eßte Calk-/icæft/nelafnentttm. Quod quidem Connexu® vt veru fit,oportet in eo, ex Syllogifinoruh/' potheticorum natura, à generali quodâ theo-, nbsp;nbsp;remate vim manare ad compJexionem. Itagu^

velit nolit Turrianus, hune aut aJium confimi' Jem Syllogifmum nobis proponatnecefleeft

Turrianieæ. Ide verb Syllogifmus apopkw \ Jaboratmam in eo neque pes,neque manusof- 1 dchim facit : Maiorenim propofifio resnon j tantùm didimUes, fed etiam contrariasfimul ƒ coniungit.Minor ante propofifio pugnatcum ƒ expredis Scripturx locis,cum analogia (idei,cü ' doftidimorum quorûmqueVeterû interpre- i tarione. Jtaque quamnihilvaleatcompkxio, f fatis 1

autem finguÏa fuis locis excutientur, tarnen nó crit inutile fuperiores Syllogifmi errorès fta-timinitioindicare, vt fingulæ noftræ refpon-fiones poflint effe turn breuiores, turn facilio-rcs.Iamigitur expendo Maiorem propofitio-nem. Q^ dicuntur de Petro aut ipfam perfo-namPetri refpiciunt,aut ad eius munus amp;nbsp;mi-nifterium referuntur.Ea quç funt peculiaria i-pfi perfonsPetri fiquis vel ad Rom. Pontificé, veladvllumalium trans ferre velit, illeneau-diendus quidem fuerit.Petriis autem, vt fuit ip amore promptiffimus (vt inquit Auguftinus)i-tafuitin primo confliö:u infirmiffimus,qucin-admodum ex eius negationeamp; lapfu nimis pa-tuit. Quare diligenter fpeftadum eft quónam fa quæ de Petro dicuntur referenda fint:quan-doquidem fuit aliquid in lapfu Petri peculia-re,quod,vt pharmaco, iw proprio quodam amp;nbsp;fonuenientiremedio, amp;nbsp;accómodata inftau-“Uoneindiguit.Quæ verö ad Petri miniftcriu patinent, extra ipfius minifterij fines extendi

1 nbsp;nbsp;non debent. Ex quo fit, vtfiquiddeP«trodi-fatur,tanquam Apoftolo, id de rcliquis Aponolis diftum quoqueintelligi debeat. Quia ve fofummusordo rcliquos inferiores continet Ooquiunt veteres)non contra,bine fit, vt mul-faquæ de Apoftolis dida funt, poffint etiam nonvniautalteri, fed omnibus miniftris Ec-defiafticis (quosPett* proptereaTOw^io^SuTtpeuj appcllauit)conuenirc,fuo tarnen modo, 8f pro

ratione vocationis.Hadenus igitur nihil vide-mus, quod poffit Rom, Pontitieem adiuuarcj quemquidem efle Petri perfonam diccrene-nio audct.-eïïc autem Apoftolum, probarene-mo poteft. Quare confugit Turrianusadfuc-cef/ionem, aut vicariam ordinationem : cuius vult cam c/fc vim,vtad Pontifieem Rom.traf-fcrat ca,qua: Petri propria funt. Verumenim-ucró eum adhibet teftem, cui aJ/o teile opus i eft. Nee enim minus rcpudiamuscQinraenti- ƒ tiam iJIam fuccef/ionem, amp;nbsp;vicariam ordim- / tioncm,quam fupcrius iJlud À'Huft» falCum, quo affirma bat ca,quf de Petro dicuntur,ad Rom- i Pontifieem pertincre. Negamus enim Pond- j fleem vel effe, vei eÜc pofle Petri dicceffor^ni' 1 Rom3num,inquam, PontiReem in iocumPe- i tri confecraripoifc pernega mus, Q^modoi' j gitur icfprobat Turrianus?Niinirumadhuno 1 locum rcdit,amp; proleet h^c verba Chriüi,Sgt;t/:f^ / haue Petrust ad/faa/’o Pa/efiam ineaw. Ia ht I Vt, circulatorum more,in bac tota diCpaatio- 1 ne,in eum errorem, quem vacant petitioncro 1 priucipij, tancpiamin ciidcm orbemperpétué I rcuoluatuc.'Nam(vcMinorem etiapropahtio- j nem excutiamus9 ita exponit locum Matthfh i vt fi illi crcdas,is fit futurus feCus vetboru Chh t Ui: S»/gt;/’gt;'Ija^cpetram adißta/’o Pee/eßam me^^i j inc^uit CbriüuSflioc cü, inquit TurrianuSjhi- .

.per tePctf;iim,Se fupertuos fuccefforesiapo-ilcrü cHgcndos.Æd//ica/gt;i) Pec/eJiam »team,in-quit CbrHiiis:hoceIi,inqititTurnanus,fjciif'gt;

AD REPET. TVR. SOPHIS. ÎO7 ^^clefu Catholica à tuo tuorumque fucceflb-*'’*ngt; nutu pendeat. Ti^f^ffOyinquit Chriftus, ™ceft,inquitTurrianus,tibi amp;nbsp;tuis fucceflb-HousPontificibus,videlicet iis quos Cardina-IfsRomançEcdefiæaddiâijin tuumlocu cô-‘ftrare volucrint.Hoc fi eft cxponerc, ac non potiusrebusfacris illuderc, æqui Icdorcs facile judicabunt. Nos auté non ex humanis fom-nus,nô exaulicis affentationib. nô ex Turriani cis fabulis,fed ex firmiflimo ,ac certiffiinoDci yerbo loci hui’ interpretatione depromam*, Veram hanc effe rcgulam ab Auguftino pro-/jeda^Ï, pofita, amp;nbsp;cum ipfo Dei verbo cófentanea, ne- chr. 1.1. ^‘inéputo effe qui neget:nullavnquacflc pro- c.9.^1, Vendam interpretatione,quç cfi apertis Seri- ^ Pturçlocisrepugnet.Cùm igitur ex manifeftif^’^ ’ **' “tnisScriptursE locisconftct folûChriftû effe Eeclcfis fundamentum,efficitur , H igt;«fx»5ifla * urtianicaminterpretationem , quæ eóftituit ^etrü amp;nbsp;Romanos PÓtifices effe Ecclcfiæ fun-''in'êtuin,nullo modo efferecipiendâ.Sic igi-tw Paulus, FK»dament»m a/iud nemo potefi po-gt;'^''hfrtter td ^uod poßtam efi , tjnod efl Chri- i.C0r.3. ^^difm.Et alioin loco : NonampUi/s efiis ho-Sf‘ttt^in^M/i„f^fi;^ conclues San^oru,acdo»3e-Pi:i^Det,fuperfiruEH fuperfundamentum ^pofio- ^pheßü hrü lt;^ Pnphetarüycuius tm* angularis lapis efi t-^tlefmChnflfu.ïtem:/n quo totSadificiu con- ^^^^quot;^ erneuter coagmentatum crefcit, vtfit te plufan^lu Domino,i» quo amp;nbsp;vos vnà adificamiui, ç^c. Et

i.PetA. ^J^ffemaccede»tes,inquit,i^uiejf/apdvi^iU)^ éomiffié’f» q/^tde/m repro^attti,ajgt;»d Denm ww 1' Ze^îtif aeprerioß^, tpß t^uo^ue ve/uttviutZajidti ‘tdificawiniy amp;e. Q^propter etiam continciuf £fa.zs. ju Scriptura :£ecepo^aivSioKZapidgi» im/ii' ^^ft/0,e/eaf/mprefto/»m,c//itj»imdif, »opxiteßil' Matt. zi. Chriftus Jp/e .• Qj^tfi Zipf dem repniiar/ifiti' ^^ dißca»ret,tfßtZlfefeßcap»tagt;/^uZi, Quamqun^^

quot;^ /^ntentiam citauitetiam Petrus in AdisApO' J ZioUcis:^ üqui funt loci conümiles. Cætcrùni \ detr^éti rimHitudinisamp; Mctaphorxvedeif^^ 1 etiamnum ßet diiucidior.Dieüturhomineih- 1 per Chriftum xdidcari, guum vereamp;exani- \ mo perccpta Euangelij doamp;nna, ChriRvO j reruatorem vcra Rde ampJcÄuntur,ei adhxreh lt;nbsp;eo nituntur,in iJlo deniqucRemi manéf.qae- ) admodum videmusprxclarc flarexdißdami tjiiod fubnixam cflvalido fc confiantitund}- i mentotadeo vt verc fuper Chriflam xdificar'h / nihil aliud /ît,giiàm verc in Chriflameredere: / eqaemadmodum perfpicuum effepoteflexlo- l t-Cor.}. cis Capra citatis. Sic enim Paulus dich Corin- 1 thios effexdificationcin Dci,apud quosiect- 1 rat verum hoc fundametum, quodvaicunKf-tm^n ^ ^^^'^’^^'^^^ ^ ”^^P^ Chriflam : amp;nbsp;alibi dielt jifjf(_ ^7 Ephefios faifTe fuper lapidem illum angaUrem ^uvu.M Cupcrflradios, co quod Chrittusveniéspacero ftgt;ä.trjZf. cuangeUzaacrit, Et reétê mihi videntar Vetc-Matt ’^^^ ^^ re ferre Rmilitadinem illam de domofn-Luti^ P'^'’ pt^tram aedificata , quam Chriflus apad Matthxum amp;nbsp;Luca propofait: Quifquisauditi dnqniti

inquit,ex me fermoncs iftos amp;nbsp;cos præftat: af-fimilabo cum viro prudcnti,qui ædificauit do..- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

mum fuam fuper petram;dcfcendit autcm plu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;]

nil, amp;nbsp;venemnt flumina, amp;nbsp;flauerunt ventj,amp; no occidit: fundata enim fucrat fuper petram.

Petram We, inquit Chryfoftomus, Chriftus ƒ„ mm. vocauitdoftrinae fuæfirmitatem amp;nbsp;certitudi-fjam.i^; nem-Exquibus omnibus manifeftum eft, turn nosædibcari,quum credimus.: adeo vt Cbrifti doftrina,amp; Chriftus ipfe, fit fidei noftræ fundamentum, Q^re,qui dicit nos fuper Petrum ïdificari,iUe dicit,nos in Petrum credcre, no^ Petrumamplefti amp;nbsp;agnofcercRedemptorem, Mediatorem, Seruatoré: quod ab fit ab omni-busChtiftiani5,alioqui non ia Cbriftianis, fed Pettianisfuturis. Vt enim ædibeatio fundamé

\ i4îniçùs eorum teftimoniis •. fed quia iUc fibi \ sidetur egregiè refponfionc defunélus, poft-\ nbsp;nbsp;quam dftauit ampullas fuas Tbr afonicas,idcir

no nos alia etiam addemus ex V etcribus ■. ftqua Bindern ratione fieri poftit , vt aliquando aPontiheum amp;nbsp;Monachorum teftimonüs , amp;nbsp;aS^nodkis epiftolis,quibus maximoperc dde-ftatut,adresprxclaras,0c cumDeiverbo con-(entaneas animum traducat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i» jw «t

0x.toT.Kï.s-,Pcwacft,inquit, qulcuque eft traO.u dikipulus Chriftk Sc tupet talem petram con-

' iio AD REPKT. TVRR. SOPHIS. ftituitur omnis Ecckfiaftica doânna.Quô'l^ ftper vnum ilium Petrum tantùm exiftiw’’ totam ædificari Ecclcfiam, quid dióurusfS deloanncfilio tonitruijamp;ApoftolorumvnO' quoquc? Num audcbimus dicere quod aduef' Zus Petrum vnum,non præualituræfuntportï inferorum?An foli Petro dantur à Chriftoflaue? regni cœlorum?

P*^nsgt;quia;dificaait domum fuam ,idcft,Ec-7.faf^ clt'fiamfuper pçtram:id cft,fuperfortitudineni fidei.Nam amp;fortitudo fidei,petra dicitur,propter qua Simon Petrus dißus^cft^ad queradidt Deus,Tu es Petrus,Â-c.

^teflimo Gregori YS Ny/TenusTu cs Petrus, amp;ft-^H i^e/e-per hanc petram sdificabo Ecclcfiam pro’™' ^ft^ ^’’^^^^'ê'^ autem confeffionemPetri idixcrat enim ante,Tu es Çhriftus jfilius Dei viui.

Zgt;epteui. B A s i L i V $ ! Petrus licet petra cflct,non ta-hom.ad men petra erad, vt Chriftus.Nam Chrifiusve-fof.}-». reeftJmmobilis petra? Petrus veró proptrf petram.

^^n^t^' r^’^’PVLLiANV s;Scd amp;nbsp;GurPetrü? Si ob *-4- vigorem fidei multæmatcriæ, folidæquenome defuo accómodafcnt.An quia amp;nbsp;petra amp;nbsp;lapis Ghriftus: fiquidem amp;nbsp;legimus pofitumeumin lapidem offcndiculi,amp; in petram fcandali.

pantra EpiPH A N 1 VS : Portât infemi verèfuntO' ^^1T^‘^‘ ïOnes hatrefes, fed contra petram non praua-n^Trin. iebunt,hoc eft,contra veritatem.

lilem;Super hanc petram confeffionis Petri, ^' ^”’’' eft ædificatio Ecclefix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘*’'®‘

Av c VsT1N v s: Vniuerfa Ecclcda non ca,- Trlt;i{l.in dit,quia fundata eft fuper petram, vndc amp;nbsp;Pe- its. 114. trus nomen accepit : nonenim à Petro petra, fedPetmsa petra, ficut non Chriftus a Chri-ftiano,fed Chriftianusa Chrifto vocatur: idea quippe ait Dominus, Super hanc petram ædi-ficaboEcclefiammeam, quia dixcrat Petrus, Tires Chriftus filius Dei viui. Super harte ergo,inquit, petram quam confeflus es, ædiftea-DohcclefiammeamiPetra enim ctal Chriftùs, fuper quod fundamentum etiam ipfe xdiftea-tuteftPetrus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Petto totius Etclefix figuram gercnti art Dominus ; Super hanc petram xdificahoEc-ckfummeam , amp;nbsp;portae inferorumnon vin-

i^^cam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5£w.«4

' Chnftus,Simon nuncupatus eft P ctrus, Vt qui tumDomino ftdei foeictatemhabebat, cum ' nbsp;nbsp;Dominohaberet,amp; nominis dominicivnita-temivtftcuta Chrifto Chriftianus dicitur , i-ta Se à petra Chrifto, P ctrus ApoftoVus voca-rctut.idemiDabo tibi ciaues,amp;c. QuodPetro ju Pfut didtut,Apoftoiis dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;^*’

fudauitKcdeftäiabhac petra ApoftoV Petrus jn,„ jquot;^ ïonii’ eftnomé.Etpauib poftfudametuquod 7.ub.i. Apoftoins at thite ft* potuit, V nus eft D omin* o.q.

jtn AD KEP^T., TVRR. SOPHI? nofter lefus Chriftus:fuper hoc fundafflC”^’®’ ædificatur Ecclcfia Chrifti,amp;c.

Qua; cum ita fint, neminidubiom ƒ»«( teft , quin noftra intcrpretatio de Chrifto ^defia; fundametojfit vera amp;nbsp;orthodoxa,9quot;*»^ pc quæ Scriptura; locis expreffis nitatur)amp; beat pios quofquç Vetjeres aflentientes« ** Sediam Turnani J)cfenfionem audianquot;*®' iFalfumfumis,inquif, dum ais ChriftunijPf', tfum à Petra diftinxifie. Imo veto, Turrianfi tu fiilfó refumis. , Matthæum enim diiUiD®® Cbriflum , PetrumaPetradiftinxiflè: acfg® tibi imprimis locu^ktiffimum huficinterpre' tem fententia; ChriQi.proponere volui. Sc tu fcilicct res alias agebas/qui pro Mattlue® Chriftum kgeris : adcóque, licet in mcbi'^f' bis qua; tu defcrÏpfifi,i in tua defehfione,n®' men Matthxt manferit , nihilominus tamef nunc mihiobücis , me ChriHum dixilTc, non Matthæum. Er£o,Francifcc, mçafidflncf*5 fibc loco dcfcripfifti,amp; negligenterlfgifti'^ igitur ChriftusSyriace^hot eft, vcmaculoW' mone turn vtcrctur ) in quo illa diftindiol®' cum habere non potcrat, dico, MatthanW Græcè Icrib entern , appofui/Tc diftinftioncni) ac difcrimé inter ilia vocabula, vt planior effet finfus verborum Chrifti.Poterat enimitavef ba ChriftirecitareiT^fj-pertw, ^fuperbaMf^ trant aeitßcaio £ee/efiam meam. At fic malultt Ta et 7’err«^,inqait,vt ita fignificaret, Petrum ' fló efie veram illam petram, qua fideles omnÇS

, -ANTON. SADEEL. RESPONS. ilj ïliti debent,fed tarnen ab ilia petra denomina-ri.Petra aütem cra^ Chriftus. Tu verö nobis, fcilicet obiicis Varroné, vt videamus in qua re amp;nbsp;à qua re nomen fit impofitû.Àtenim quia in Theologia verfamur', nS fubfiftem* in Varro-ne,fedaudiemus veteres Thcologos nobis explicates, quamobre Chriftus nomina quibuf-dammutauerit.Primum,vt ita fuam authorita- , ^em melius teftarctur(inquitluftinusMartyr) igt;^-beinde vt magis animos excitaret ad confide-randa Dei beneficia ( inquit Chryfoftomus.)^”^^^^ Atque,neVarronem planeneglexiffe videa-Ç» ioa»i mur,fivelimus confiderare, cui,amp;a qua lehom-ii-Chriftus nomen impofuit « facllè iotcllige-mus, Chriftum rcfpexiffe,non ad perfonam Petri,fed ad dignitatem miniftcrij Apoftolici, amp;nbsp;ad naturam Euangelicç prçdicationis,quam Petro cum aliis Apoftolis commiferat:amp; cuius Petrusconfelfionem præftantiffimam edide-rat,hisverbi$:7«f/ Chrißm fi/tm Deiviuentis. j^f^^f .^^ SicChriftus vocauit lacobum amp;nbsp;Toannem Bott «quot;^f^hoc eft,filios tonitrui:nimirum propter WutemEuangelicæ prædicationis, quavnî-uerfus terrarum orbisperfonuit. Deinde cùm hicagaturdefirmitate fpirituali, nonefthæ-tendumin craffo, terrehóque lapide;fed ad Spiritualem lapidem deueniendum, qui omnis firmitatis caufa eft: is autem eft Chriftus. Cæ-terum cùm agnofcas Petrum fuifte diftum pe-tram,ob firmitatem fidci, quam confelTus eftj,’

ipfe nobis das manus,nihil talc cogitan$.HinC -i enim fequitur Pctrum à petra Chrifto diâura fuifTe, amp;nbsp;petram Chriftiim cAc Ecclcfia: fundamentum. Hïc enim tibi reprxfento teluni illud Philofophicum , quod infra tons viribus in me torquebis, quum difputabis de particu-la iw«Ji pag. libri tui 240. népe,Propter quod vnumquodque eft, amp;nbsp;illud magis elt. Exhis igiturtuisarmis, Se ex hoc tuoargumentoji-ta teipfum vrgeo:Si Petrus didus eft Petra ob firmitatem fidci,quam confeAus cA(vtipfc dicis) Ergofidcs,quam Petrus confcAuscfti eft magis Petra', quam Petrus. Ex quo effiel-tur, fidem quam Petrus confeAus eft, nempf Chriftum filium Dei viuentis,eAefirmiflïmaffl illampetram, fuper quam fundata eftEccIe-fia. Nam vt EcclcAa eft prçftantiAimum ædi-ficium , ita EccleAa: fundamentum debet elft firmiftimum. At Petrus non eft fundamentum firmifAmum , quia aliunde petit firmitatem fuam,quæcunquc tandem fit. Itaque cx iis quæ ipfe dicis, Turriane, colligo Cbriftuni cAe Eeclcfiæ fundamentum. Nee obftant

ca, quæ eÏtas cx Chryfoftomo amp;nbsp;EufcbWi quandoquidem illa encomia fidei Petri, vel teipfo aArntiente , ad firmitatem fidei» quam confeAus eft, referendafunt:quode- ; tiam indicat vocabulum mT^ufttfn, quo vfus e» | Eufebius. Verùm,inquis, neceAè eftparti-culam,ffagt;tc,j:cfcrrc ad proximü,non ad remo- (

ANTON. SADEEL. RESPÖNS? 21^ ^æs-Quid?tibine videtur Chriftus,qué Petrus Wnfeßuseft,eflercmotior? Imo vero, proper fecundam perfonam vfurpatam à Chri-“O(TuesPetrus)cuiparticula demonftrati-'■ïtertia: perfona: non conuenit, tibi necc/Te «i dicere confeflionem editam à Petro efle pfoximam, non autem remotam, vt exifti-masi

luque Auguftinus , qui tibi non eeßitin Troel, iti Grammatics Icientia , Super hancpetram, ïn- /e‘*'’-n4-‘ ^'^'^f^iMttt conff^w et. Tuaverö rifu dig na fft impudentia ( vel fletu potius ) qui in hoc Wstthæi loco exiftimes perfonam Chriftief-^fsmotam, amp;nbsp;tarnen non dubitas ipfa Chri-

verba trahere ad tuum vfque Pontificem» hodie Roma: vides. Die qua:fo, Franci-*«gt;Tuus ifte Pontife* tibine videtur propior, WmChriftusinMatthæiverbis? Credemi-“gt;)Turrianc,{i efle Hifpanus,cgo hie intégras * paginas implerem exelamationibus : fed abfti-'''00 j ne videar lepidum ilium tuummoreni ^ffv^are. Vcrùm,neuj tu,quandoquidem vr-B”P«ticulam j Hauct nos earn viciffim vr-g«nius.

Nam nifi plane Philofophiæ renunties, amp;nbsp;''® rerum, quam verborum naluram cuertas, wendumeft particulam, //4w,nulio model *d fucceffioni, vel vicariat ordination! conue-quot;ire ; nam TÓM fignificat indiuiduum vnunt numéro, quod nihil cum fuccefftone commu-nt habere poteft.Itaque quotics nobis obtru*

des tuos Pontifices Rom.ranquam fundamefl-tum Ecclefiæ,ex his Chrifti verbis: ego contra vrgeboparticuiam,/flt;?e,demonftratiuam,qiia tu mibi ipfe demóftrafti: atquenihil tuasexce-ptioncs vcritus,affirmabo Chriftum dixi/Tefu-per haac Petram, ita vt necc/Te fit in hac ipû Petra fubfifterc, non autem vagari per Romanos Pontifices : ea enim eft visparticutedc-môftratiuç in hoc foco) quemadmodum etiani Veteres agnouerunt.

Scd iam audiamus quidnam fubiicias:Quió) inquis,incohærêtius dici potuit qua: Tues Pt-trw, (^ fixper me Petra/n adificaèo Ecc/efurn meamgt; Itane tandem, Turriane? Ergo miferct me Auguftini, quiquiim non poftet ad acume ingenij tui,amp; ad cohærentiam illam tuam per-uenire, exiftimauit Hare ita dici conuenientif-fimè:7» ex,ini^uit,Eetrux,^fitper ha»e petr^f^t ^uam confe/fta esyiedificai’o Ecc/eßam meam :fx-perme æâifica/jo Ecc/eßarn meam .-ßitpermeitiitß-eaio te,»o» me peper te. Hxc Augiiftinus : qm-bus, fitibi mendaci credimus, nihil ineptius, aut, vt loqueris, incohærentiùs dici potuit, at ft veritati credimus, nihil meliùs, nihil verius, nihil accommodatius dici potuit. Ac de tua quidem ifta defenfionehaftenus.

i I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Byeti, i. Cor.^.fttfidametit »emo aEuti pottß

ANTON. SADEEt. RESPONS. 217 {in Cliriflm.-Kempefundamentfimfi^uod haigt;eat wr Intern ^firmtatem proprtam. Sed ipuafunt Chri-ßi prof na, faut Petro cum Chrißo participatitme nmmtima,i»ijutt Leo APa^nœ/èrm.^.i» auniuerß. dieaßumptfonufua.

Qi^dtcitfu»dameKtSidtcit ^firmametam;at Ecdeßiteßßrhfamentum amp;nbsp;co/umna verttatii,i»-^nit Paulus, tjuomodo igitur , ejuod Chrißt eß frefnum , Ecclßa tril^uitur ? aqua/e emm eß eßefirmameutum veritatte, ^fundamentum Ec-deßa.

Eceleßa eHfirmamentum 'veritatis, ^uia eump“^ ?^ Juillet caput,pro t^uo orauit Dominus,ne definret fi-deieius,pr0 Petro orauitimmediate,pro Ecc/eßa ^tte mediante Petro,

LOcum Pauli effe omni exccptionc maio-reni,licet vilt;leas,videre tarnen id non vis quot;^c pateris, vt alij vidcant; ac proinde offundis nubeculam tux diftinâioni de fundamento virtutispropriæ,amp; virtutis communicatæ.Ve-’''iinenimucro longe antequam fcripfiffet Pau-^usianteceffcrât hæc verba Chrifti ad Petrum, S'i?Paulusignorarenon potuit.Qui fit igitur, ''tlianefententiam adeo vniuerfe pronuntict, Vtiftaveftra diftinftio in mentem illi non ve-ifcrit?prefertim cùm,fi vobis credimus,tota religio Chriftiana ab bac vna diftindione pen-deat.AtquiPaulus ncque Mc,ncquc alibi, nc^c

Jl8 AO REPET. TVRR. S0PHISlt; vHus alius Apoftolus vnquam, aliquidfcrip^quot;^ devertra ilia diftiiKSion c. Quare miruin vide' ri nô debet,fi illamreiicimus, fretihae rcgu'^ Theologica:Omnes diftindionesin TfieoM' gia,efie locis expreffis Scripturç confirmandas-' aJioqui nemo non videt,nihil vnquâ ccrtbnf' veri confiitui poflè, fi liccat diftindioncs ex af' bitrio Comminilci.Quinetiam guurnipfosVe-teres cofidcro in loco illoPauIi verfantes,nid'

^^ lumapudeos dehac diftindione verbum ff' CoJ’^ P^f’^’^’^ enim Chryfoftomus: Fundamem®»

“•^•inquit Paulus,aliudnemo potcftponerc,pr^' ter id quodpofitum cft. Super hoe ergoxH^ ccmus,^ pro fundamento habeamus.'amp; M^' lum fit medium inter nosamp; Chriftum. Que“ fi medium aliquod intercederet, id quampfj' mum abolcamus. Etenim palmes per conti- i nuationem vifis,naturam trahit, ^aedifiem® 1 conglutinationeconfiftit. Non igiturumpil' I citer Chriftum tcneamus,lèd ei coglufincmuf’ I amp;c. Ipfum cap ut, nos corpus:nunquidpote^ 1 effe vlla mcdia,inter caput amp;nbsp;corpus,di/)antii’ ƒ amp;c,Hxc ChryColiomils. In quibu$tantüm3' 1 beü,vt videam tuam difiindionem,Turriane» / quæ fit inter Chrifi:um,amp; EceJefia intermed®» / vtplane neget Chryfoftomus aliquid intef' 1 medium effe oportere. Vnum Chriftum pto- / fert, vnum vrgct, reliqua omnia intermedia) ƒ ac propterea tuam iftam diftindionem, refe* / catjtolJitjreiicitjquod nos etiam âeimiWjÇ“^' l tuin- 1

ANTON. SADEEL. RESPONS. IIÇ ^“inuislicftidtibijjtuóque Pontifici dolcat. Waudimus Leonern Pontificemfquem citas tao more) non Petri, fed fuam profedo cau-‘amagentem, die anniucriario fuæ afibmptio-niSjfiue ordinationis : quo die voluit bonus il-IfPapa fuam dignitatem, quoad cius fieri po-tuitjalTcrere. Fateor port hunc Leonern mul-tosalioslongepeiorcsextitifle. Sed maUtiane anignorantiatum errarit,nefcio:errafle auteni certo fcio, cü huic Pauli loco clarifsimo aper-tifsimerepugnarir. Adde ctiam rpfam vcrita-tw, ipfamquc rerum naturam ab ifta diftin-dioneabhorrere. Quisenim hæc ferat? C^æ Chrifti propria funt, fuiffe cum Petro partici-patione faâa communia. Potéftne Chriflus communicate cum Petro, ca quae funt ipfius Chriftipropria?Naturam bumanam profalu-ttnoftraafliimpfiflejiudicio Dei pro nobis fa-^feciffe,legem pro nobis impleuiffcj mortem ptopeccatis noftrispalTum effe, tertia die à ^tuis refurrexiffe, amp;nbsp;ad dextram Dei afeen-“™quot;'illa,inquam, omnia funt Chrifti propria: Cineigiturfadafunt cum Petro participaiio-’’ccomunia?Abfit à nobis tarn hor renda blaf-pnemia.

Arque, vt ad ten? prifentem veniamus, fie “onusillcPapa fuas fuorumque aures,die il-loanninerfario demulcebat:Ego tibidico, in-lt;iuitChriftus,id eft(audiamus mirificam intcr-pretationem) Cum ego firn inuiolabilis pctra»

aio AD REPET. TVRR. SOPHIA ego lapis angularis,qui fàcio vtraque vnuni/j i go fundamentum, prêter quod nemo potd' !

aliud ponerc: tarnen tu quoquepetra es, qi» mca virtute {olidaris,vt quæ mihi funt poteto' te propria,fint tibi mecum participatidriecoW munia. Hæc bonusinterpresturn verboruw Chriftijtum huius loei Pauli, de quo difpuf^quot; mus. Sed ego quxro ?el ex te, Turriane, vd^

pfum in focietatem glorig Chrifti vocat,amp;'lt;’'' rum qua: foli Cbrifio conueniunt: quæro,^' quanj,quï fieri poffit,vt hoe communiectur ƒƒ Petro,quod agnofcit Leo cfle Chrifti propre ncinpenullum aliud fundamentum ponipoH^' Nam manifefta contradiâio implicatur, b^ e/Tc Chrifti proprium, vt fit folum Eccleb^ ' fundamentum, præter quod nullum aliud p®quot; ni poffit, amp;, idipfum cfle participatione Petr® cum Chrifto commune.Vbinam didiceratbd'

lus ille Papa tam præclarè ex fuo fenfueottW, didionis plcno,aduerfus purü ac perpétue u® , conftans Dei verbum ratiocinari?Si Chrifti i^ I funtpropria,Ergo cum Petro noncómuniw; tur:ficü Petro cómunicatur,crgo nofuntCß fti propria : nee enim poflunt propria i”quot;ƒf' i ^Dtr» communicari.Pra:tcrea,fi Petrus eft w® ( damentum Ecçlefiç,aut eft fundament um taf quam doârina Ecclefiae tradita, aut tanquäf Minifter doétrinæ tradita?. non tanquam ftrina,Ergotanquam Minifter doärinp. ƒ« qui Minifter dodrinæ, refpeäu Chrift^®

ANTON. SADEEL. RESPONS. 121 •nftrumentum caufæ efficientis. dfciftus e-quot;*”ƒ. y^*^“^ architeft® fidei amp;nbsp;falutisnoftrx, per Spiritum fanâum.Petrus autem fuit vpum ^mftrumentis à Chrifto adhibitis ad gdifican aaifideni Ecclefiæ.Iam nobis refpopdc,Tut-fune,ecqui$præt£r tuum Leonern» amp;nbsp;præter SOS quibusiftaLeonina placent ; ccquis (in-quam) veldixerit, vel vnquam diccre potue-nt, ea quæ funt efficient^ propria,cum inftru-mentis itacommunicari, vt fint illis participa-tione communia ? Quod fi non vides neque fentisupagefiscum tuo Leone » amp;nbsp;cum vngui-busiUijleoninisamp;ouili pelle:nee enim tuus Leo poteft aliquid aduerfus fortiffimnm amp;nbsp;in-quot;iftiflimum eum Leonern de quo fit: loannes ^’^f'pfitin Apocalypfi:Vicit,inquit)Leo ex tri- ^foc-T' buIudajftirpsDauidis. ïijiliq'T 'L^

Verùmaffersrationem,qua: nunc nobis ex-pendenda eft.Qm dicit fundamentum,inquis, lt;i*eit firmamentum. At Ecclefia diciturj fir-

‘panientum veritatis,ncc tarnen propterea tol-^^uciquod dixit PaulusJde vnico fondamen-to- Hæc eft tuaratiocinatio. Verum aliter ti-tifiiitargumentandum» vt aliquid faltem con-cludetevidcreris.Qui dicit firmamentum,dicit fundamentum : Paulus dicit Ecclefiam effe fir-

mamentum, dicit igitur effe fundamétum.Nam itavtiacetargumentatio tua, neque caput habet, neque caudam. Q^idicit, inquis,fun-damentum, dicit firmamentum. Paulus autem djeitfirmamentutp: Ergo Paulus dicit funda-

incntum.Huius Syllogifmi mod urn, amp;nbsp;figu^^ nobis, fi placet, expédiés : non enim haftenus ratiocinari didicimusin fecundafiguraexo®; nibusaffirmatis:nec,exGenere adSpeciem®' firmatè.Nos igiturica tuü fophifma refeHi®“’'

Latiiis patere firmamentum, quam funds' mcntum:Qmcquid enîm eft fundamentum, firmamentum: fed nqn vicifsim, quiequid™ firmamentum, eft fundamentum.Et«J'/i««»,“‘‘*' Jiud eft,quam 3-«^«tAlt;»ç: paries eft firmamentü® telt;fti,f(?d non proptcrea eft fundamentum.ES' ce igitur quomodo,Turriane,tu de fundaraeH' to , fine fundamento difputas, non inteHigt^’ quid fit fundamentum, nee quid fit firmame® turn. Scd longé etiam grauiuspeccasjqusij^ non diftineuis inter vtrumque Apoftoliloc® , Na in Epiftola ad Corinthios loquitur de fuu' daméto Ecclefiæàn priore ad Timoth. diflerU de firmameto veritatis. Tu veto qui fine dek' lt;Su omnia mifees,perturbas amp;nbsp;cÖfundis,fi™s-menxum pro fundaméto, amp;nbsp;veritatemptoEc-defia accepifti. Atque omnino vide quis fit exitus tui Sophifmatis:Si veritas eft fundamen-turn EccIcfia:, amp;nbsp;Ecclefia eft fundamentumve’ ritatis, fcquitur Ecd^^sim efte fui fundamen-ti fundamentum:amp; fi.vtdicis, æqualeeft, d' fe firmamentum veritatis, amp;,efie fundamentum Ecclefia: , Ecclefia autem , ex Pauk) eft firmamentum veritatis : Ergo Eedefis

ANTON. SADEEt. RESPONS. 22^ eft Eedefiæ , hoc eft , fui ipfius fundamen-tum.Quare ita diftinguendifuntduoilli loei, W dicamus Chriftum effe fundamentum Ec« ckfiÇjquiaEcdefiatota Chrifto nititur,amp; fine Chrifto Ecclefia non eft.

At Ecclefia , eft firmamentum veritatis, nempequia Chrifto fubnixa veritatem am-pieftitur, eamque conftanter retinet , tue-tur, confirmât, atque dat operam , vt inter homines locum fuum habeat. Hoe au-tem non dicitur ipfius veritatis refpeftu, quæ non hominum fubfidio , fed fuis fe viribus fuftentat : fed hominum refpeâu, qui dicuntur veritatem confirmare , quando veritatem agnofcunt , amp;nbsp;retinent : amp;nbsp;eo ma-gis veritatem confirmant, quo magis ab ipfa veritate confirmantur,

Q^ó fit vt non dubitet dicere Hierony- /„.j.4^ mus, folamveritatem fuftinere ædificiumEc-Zim.j. clefiæ.Et Chryfoftomus,veritatem effe colum--^^'^ nam, amp;nbsp;firmamentum Ecclefiæ.

Ex quitus verbis refcllitur etiam id quod fubiieis, Ecclefiam effe firmamentum veritatis propter Petrum , cum ex verbo Dei, amp;nbsp;cum bonis illis Patribus dicendumfit po-dûs, Ecclefiam effe firmamentum veritatis, ’ quia veritatem conftanter retinet ab ipfa veritatefuftentata. Quid igitur tibi faciemus, Turriane , qui pro vno fundamento, tria nobis fundamenta proponis ? Nos vnum

iî4 AD REPET. TVRR. SQ?**'^*’ ^ fundamentum Ecckfiæ ag nofei mus, ®®®JL Chriftum Eeclcfiæ vnicum caput, vnicuni r fum,vnicum fundamentum. Tu fecunduW^ ƒ didifti,nempePetrü,adhibitaEton*”“?' ' ótione,de virtuteparticipata. Eccerunust dum fundamentum affers, nempe Eccicnï*” pfam. Atlt;jueita denuo reuoluerisin tuest* eulas, quibus tu apprimè delcâavisjYt iaW^' tè vidimus.Nam ex tua ratiocinatione, vet* eft fundimentum Petri : Petrus cftfundanif® turn Ecclcfîæ : Ecclcfia eft fundamentuni ven^ tatis: quod probandi genus longiffimeduw. probatione A**»'«A«B, cuius Philofophi me**” ncrunt,amp; cuius tu nunquam noftj,nequece*5 trum ,ncque circunferentjam, yt Mathem^ji cï loquütur. Poftremo incolcrabile eft quod cis. Chriftum precatum fui/Te immtdiätepf'’ Petro, amp;nbsp;pro Ecclcfia mejiantc Petro * net *‘’ pudet tu« blafphemiæ.qui nobis Petrum col* ftituis nouum Mediatorem.Lege apudlo^np' egregiam illam addiuinam precationemCht*' fti pro'Apoftolis, Sr pro vniuerfaEcclcf*“’'^ tuum erroremagnofcas amp;nbsp;detefteris.

'' nbsp;nbsp;nbsp;..jEr: .ji.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. igt;. ,1 ,. (i

AD tüt tettiam rattoftem ( ^«j veritt/dict^^' t^riertiaüehratio ) ijf(ia h£c-propoßtiO)amp;' ( c/^M»! e/fe it^/^catamfuper Pefrfim,»o» efi *”‘^'*‘ 39i 'fidef : JVefiti ijatäßt Dd/eßam’tjfeit^ifici^f^ fftper Pétrît»: gt;famfi ffiafides eßedeiett» D^^‘‘ fia Ca/ho/iea,à ^ao ma^ de ea certes aosfitri^ß 1

ANTON. SADEEL. RESPONS. 225 ^f^it, ijitam ai eo i^uifrit exordium ‘vuitatis Ec-diiit^ os at^ffe caput omnium ^poslo/orum, ^ui fuit Petrin,!jui nunc tn fucceffore viuit, vt ait ma-ê»usLei)gt;

MEamrationem vocas delirationern: nê-pc Vtnos pafcasifta tua argutiola:atque ytinaminvocabulis tantum, nó in rebus criam ipfisludercs. Ego in hocipfo Scripturæloco lupràin Refutatiooe tuse d ffen bonis Stél. i. docuijfiquis dicat Ecclefiam cfle fuper Petrum ædificatani,eum violare regulamfidci, amp;iTsp«-by»»«A5, (quot;vt loquitur Paulus) quia, fublato fi-’’'•Htudinisvelo, ædificatur Ecclefia quando yteditudeo vthuius ædificij fundamétum nul-*“ro aliud cflepofsit,quàm ipfius fidei obieétu: ïHoquimanca fimilitudinc futura. At Petrus noneftobieäumfidei, non eftigiturædifici) ‘ondamentum.Iccm : quicquid ftatuitur aduer-fnsexpreflum Scripturæ locum, illud eftfTspó?»-^•’oxipfius Auguftini régula: Paulus autem af-nrmatvnicum effe Ecclefiæ fundamenium:né-poChriftum. Neque huic tuo vulneri medici-*«ijfaciunttuæ diftinlt;âioncs,quæ non funt ex nuniano arbitrio,vel ex Monachornm fomniis Wendæ, fed ex puro Dei verbo conftituen-dæ.Atquehæc de mea rationc,amp; de tua delira-^one.Cïtefumaddismenefcire quid fit, Ec-clcfiamefle fuper Petrum ædificatam. Gerte

2Z() AD REPET. TVRR. SOPHIi.

j'JIud nc/cio Turrianc,amp; (vt quidam ex Vetert haslocutuseO:) Üntuo earn effe doâimigno- ƒ rantiam,quum ca qua; nefcienda funr,nefciun-wr.Verumenimuero mex ignorant}^mifem iam te eximium doäorem pixbes, vt me tan-deni docias,quid üt, Ectleüam xdibearifuptt ƒ Petram: atqucita rem nobisexplicas,vt idea j Ecclefta xdiÉcetur Taper Petram , qaia edti l redditur de vna Ede à Petra, qui Tuit exotdium / vnitans EcclcT}x,amp;os omnium ApoEoloruni' Nos de exordia vnitatis,amp; de ore omnium A‘ / poftojorum agemusTualoco. Nuctuamdeè- I nitionem tantùm excutio, amp;nbsp;ex illa ita tatioci-

nor;Si Petras eü Tundamentum Eccleftx, qdi i certam Tach EedeEam de vera Ede:Ergo,Otu-nes ApoEoIi Tant EccleEx Tandamentum:quii i omnes ApoEoli EcclcEam de vera Ede certain ƒ Teccrunt: atqucadeo omnes EccleExMinili!gt; !

tJoan.i. idprxEare debent : Ec enim loanncs: Vitaiit' 1 quit, pateTadaeE, amp;nbsp;vidimus amp;nbsp;teEamui- / quod,inqaam, vidimus amp;nbsp;audiuimas, id am ( ^'^^' nunciamus Vobis, amp;c. Item : VosaatemeEis

'^’ horum teEcs, inquit CbriEus,Iteni:PcrRiEi^ j hunc vTque diem, (inquit PaulusapudLucawl i tcEiEcans iEa tam parais, turn magnis.Etpam ƒ lo ante : Îdçircoapparui tibi, vt deTignarem ^ miniürum ac tcEem, tam corum qux vidiEh ƒ ^^ tumeorum in quibus apparebo tibi. EtipE ' ^fl' ' Petras,Cuius,inquit,tcEesnasomnesTarnuS' j ltemPctrus;Hunc,inquit,Deuscxcitauittertt^ die,TecEqac yt conTpicuus Ecret : non totipo'

ANTON. SADEEL. RESPONS.' 2i7 pulo,fed teftibus, quos ipfe prius defignaucrat, nimirum nobis qui comedimus ac bibimus v-nàcumeo gt;nbsp;pofteaquam refurrexita mqrtuis.-præcepit autem nobis, vt prædicaremuspopu-loiacteftificaremur eum efle, qui definitus fit à Deotudex viuorum ac mortuorum , amp;c. Hæc Petrus ipfe, aduerfus quem tandiu difputat Turrianus,vt fuoPontifici gratificctur:in quo (fiLeonicredirausJfempcr viuit,regnatamp; dc-liciatur Petrus. Imo veró Petrus in Gbrifto viuit, qui veracft omnium piorum vita,nibil-que habet commune cum vefiro illo aulico fplëdore,amp; plufquam regio principatu,cui vos impudentifsimè nomen Pctri,amp; fuccefsionem ptstexitis.

XCtorumv^.i» nobis tnd.utt PetrtUy Dew ele- ^^H-git per os meum audire Gentes verbum pL^‘^^-^°'‘

''‘^’^idijyt^c.Non dixit per os noflrum.,cur ergo ßbt tdbuityCjuod aUoefUi commune erat aliorum jdpo-^ofortm'gt; nonne lolt;juitnr vt is qm pr^efi ? quod ß Petrmerat os omnium Apofloborum ■, eratigitur tonm caput : Q^ enim vidit vnejuam os fine t^ptte ^ aut caput jine ore ? Itacjue ydteit ■,vosfici-tist^uamam ah antiquis diebw', amp;c. vnde illud fiiebant omnes^ nempe ex hot loco Afatth. Tu is Petrus , amp;c. tjuomodo tu ad hitc re^pondere pottris hone Sadeel ? Authoritatem Petri citât Pag^a. hicobuf^qua confirmatwaudet dtcercconfluntert

ipfius,Gcntcsaudircnt verbum Huangs' lij, non quod folus dociicrit Gentes {cùm p”' tills id muncris imprimis Paulo eómiflumWt' rit, vtaitipfemet Paulus in Epift.adGalafa* qui propterea Doélor Gentium tiet.T f^’X’'''*’” catuseft) fed quia Petrus primus annutiauitE' uangcliumGentibus, vt perfpicuum eftexl’'' ftoria de Cornelio Aâ. lo. Hunc eflêfeoftia

yerborum Petri, amp;■ res ipfa latisdocct, Ä^quot;^ confequentur apudLucam manifertè compta; bant. Sic enim lacobus (quem falsó dicisPtta fententia confirmatum, aiifum ciredicerccoa' ftanter : Propter quod ego iudicorcùmpoti“® tune vidcri poffet lacobus , idque cx Veterus quorundam fententia, illi adioni præfuifeat' queita fupra Petrum eminui/Te, quem etjam priori nomine Simeonem appellauit: nitiWf autem lacobus,non Peeri, yt ais,fed Scripture! auchoritate,cuiùs ipfe locos citât) Simeoni i”' quit,cxpofuit,quomodo primum,!^/i»T«,Da“‘ refpexerit Gentes, vr fume’rct cxipfispopulu® nomini fuo, amp;c. Quid hoc autem , TunU' ne , ad illum Petri commentitium Principa' turn? Quantó verö minùs res hæcad tuuip Pontificem pertinet ? Ecquod enim eft ifta argumentum? Petrus primus annunciauit r

, ANTON^ SADEElI RESPONS? 22^ Euangelium cuidam ex Gentibus, Ergo eft o-®niiini Apoftolorum princcps?Item:Ergo eft Ecdefiæ Catholicæ funJamcntum.Item Ergo Pontifex Rom. debet habere in omnes Eccles fiasprincipatum. Hæ funt confequentiæ Tur-rianicæ.Atenim, Francifcéj prudénfne an im-prudens id facias nefcio.Tu certe' hoe argumé-tomagnamfecurim inflixifti tuo Pontifici,eu-iuscaufamprodis. Nam fielucet primatusPe-tri(vttuvis) in eo quod Cornelium cum fuis^ perosipfius audierunt primum Euangelicani doftrinamthac qüidem in rc,Petro fuccedi no potuit.Neceffe eft enim id tâtùm femel faftum f8e:qiiia cuiufque rei vnum eft initium:in Sne-ceffioneautcm,inud,przw»w, locu habere non poteft,alioqui ianó erit fucceffio. Deinde ar-gumentaris ab ore ad caput, adeó vt cócludas Petrumfuiflê caput,quiaDeus elegit,vt per os ’pfius,Gentesaudirent verbum Euangelij;amp;i-^inirificèratiocinaris,non efte os finecapite« Q^quidem omnia,fi vera funt, Erancifce, video tuumPontifieem manifeftè caufa cecidif-Ee-Etenim fi Petrus primus docuit G êt es,Papa ^cro nee primus,ncc fecundus,nec vltimus vl-fimgentem docct:nnllumhïcfucccffionis,nul juni fimilitudinis veftigium agnofco. Nee té lOs pluri-oculis vi-nere, aliorum ore docere amp;nbsp;concionari, alio-rum pedibus pcragrare vniuerfum terraruni drbem ; iUa, inquarn, omnia, veftram caufam

2^0 AD RRPET. TVRR. SOPHIS, non fubleuant. Nam Petrus nominatim dp cit in hocloco , qucm citafti, Deumele^ff^^ Geltet aifdirent £ua»ge/M»tper os tpfiM: non di-cit, per os Monachorum amp;nbsp;rcliquorumeiuf-modi,quosfcilicet nobis proponistanquainfi' Iftulam, per quam vox ilJa fuauifsima tui Pon-tificis ad aures omnium Gentium perueniat. Item: Petrus non alienis, fed fuisipfepedibus ad Cornelium profeftus eft;fuis,inquam)nofl alienis oculis Cornelium vidit:non alienojed ore fuo Cornelium affitus eft, Cornelium do-çuit, amp;nbsp;inftituit vera Euangelij tognitiono Qui fieri igitur potcft,vt Pontifex Rom. Petn fucceffor nabeatur. Nunguamne te pudebii eius, quod totiesfolituses dicere, Petrumef-fe, viucre, mancre in fucceflore fuo Pontifi« Romano ? Oblècro te, mi homo, quid poteft facere Petrus in Pontifice, quandoquidem iplt Pontifex per fe nihil facit, fed omnia fvt qm-dem nobis cxplicas) facit amp;nbsp;opcraturperalios? Ipfi Monachi,amp; alij in quibus vidct, audit ,lo-quitur, amp;nbsp;ambulat Pontifex Rom. funtne eins quoque fucceflbres,in quibus ille viuit atque opcratur?

Et quia video te laborarc , quomodo ti-bi refpondeam ( fic enim exclamas : ^0' moelo est ad (xec re/posidere pot erts, /gt;o»e SadeiÜ'l ' libero te ifta cura : Nobis enim amplifsimuß refpondendi argumentum,ipla tua argumenta fuppeditant. Qi^æris, quis vnquam vident i ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;os !

ANTONi SADEEL. RESPONSE 2ji Osfinecapite: Rcfpódco, fi Verum eft quod ais^ ï’ontificem Romanum efle veftræ illius Ecclc-fecaput, nos ineovidere, fi nonosfineca-pite,certè,caput fine orc : quandoquidem ne-que docet, nee aliquid eorum præftat gt;nbsp;quae pertinent ad munus Euangclicæ prædicatio-nis. Equidem , Turriane , quotics tuorum Syllogifmorum rationem irièo ^ toties foleo mirari tuam in argumentändo '»vx^»»»'', amp;nbsp;mi-rificüm illud tuum rerum nóuarum Rudiumj qui nouos plane Syllogifmos 4 ex noua qua-dam arte depromptos, nobis identidemob-iieias. Nullum eft os » inquis , fine capite, Petrus fuit os Apoftolorum , Petrus igitur fuitcaput. Sic ex duplici Metapbora, caque varia ac difsimili, fem vnam candémque fine Metapbora r.olligis, luxta illud » ÿlt;«A«-n'iin ritii funi^tixïsi Itaque fiquando princcps aliquis adhibebit Interpretern ,. turn ille in-' terpres, cum fit os principis,.crit quoquei-pfius principis caput. Ifta , Turriane « noua funt , ne ignores, amp;nbsp;plané noua , atque baâenus inaudita argumenta , ac propterea non vfu quotidiano , Vt tu facis , terenda cenfco ; fed fiquando grauifsima pericula imminebunt , amp;nbsp;Annibal crit ad portas, turntu,Turriane, ex rupe illa Tarpeiaiacu-laberis iftos Syllogifmos , amp;nbsp;proculdubiÖ boftes rei nouitatc pcrculfi in fugam verterv-tur*

^tia fiditioneai' iù^t^ui ex/adM Â/iMckii defcenderat, afcexdtt PaH/M cS Sarnaha H^ rofi/j/mam ad es ^peßtgt;iorum,^ui eratPetruf: ‘0^^ cuee conferret E/ta^e/^prxdfcatiofiêyC^-aHteritiitf pradieatioftifaa apud o»gt;»es ex orePetri adiit^efth »efirte t» van» carrerettaat cucamßef.videTif’ tM/lM^^.co»(ya AEareionem: Dices TertullMHt »0» Petri nominattm^fidanteceßeSumfacereiHe«-tio»em,reff!onftlt;m haégt;e:gt;iox opmfa/jfe, ijuia Tef' tsellian* xö vidtt i» Spirira taos Protefiates, vt I»^ caueret .• Sctei!at i/ieatetorttatem antecejfarumi» orevx(us Petrirefedtße.

2.cumAd:.15.(quodàquibufdam ctiani Vetcribus fadum video) In prioreloco Paul“* ipfe commémorât caufam fuæ proFediomS' £x reue/atiosse, inquit.In pofteriore loco longé alia ratio redditur, nempe quodortadFet feditio ac difceptatio non cxigua, quumiHiqni cxludæa dcfcendcranr, vrgerent ceremonias Mofis. Itaqucin loco Epift. adGal.fitroentio Titi,qu vnà cû Paulo Hierofolymâ profeâus cft:de quo Ad.i5.nihil tale dicitur.Accedût e-tiä aliæ grauiflimæ coiedurç ex cap.Aâ.n'V£f' 3o.amp;cap. i2.ver.i5.amp;cap.i8.ver.22.adde2.Gor. S.ver.xj.exquib.amp;plfrifq.aliiscô/îmilib.perfp* cuu eft. Paulûfæfiw Hierofolymâ profeftu®,

ïf profeftioncm illam cuius meminit Gal.a.nö cam eflc,quæ dcfcribitu r à Luca Aâ:.l5.Itaque quum dicis,Fada fcditionc ab iis,qui ex ludæa Antioebiam defcendcrant, Paulum cum Barnaba afeendiffe Hierofolymam ad Petrum os Apoftolorum,quum,iQquam, bare dicis, falfa-nus cs,amp; verba Luca: manifefte corrumpis: fic cnim Lucas Aft.i5.vcr.2.Orta, inquit, feditio-ne, ac difeeptatione non exigua Paulo ac Barnaba aduerfus illos, ftatucrunt,vt afeenderent Paulus amp;Barnabas,amp; quidam alij ex Ulis ad A-poftolos, aePresbyterosHierofolymam, amp;c.

1 fiquidbaberet loci,quod totics inculcas de orc i omnium Apoftolorum,ccrte,lacobus cenfen-1 duseffettue potius fuiffe os Apoftolotum, qm 1 videturauditaallorum fententia,rcmdcfini-1 mflc'.adeo vt in eius plane fcntentiam,dccrctu 1 illudApoftolicumpcrfcriptumfit.

\ Porto perperam exponis bæc verba Paull \ Gala.^^c quo modo fruftra currerem, aut cu-1 cuttiffem.Primum enim non bic agitur dePc-l trofpetiatim'.fic enim Paulus, quot;Expofui, inquit, 1 nbsp;eisEuangdium, quodpradicointer Gentesi ,

\ tedpriuatim cum cis qui funt in pr etio,ne quo 1 nbsp;nbsp;modofruftra cutreté aut cucurrUfem : Eis, in-

1 ba per per am interpretaris, quaft P aulus à P e-1 troaccipere debucrit prædicationts Cux con-1 nbsp;nbsp;firmaiionem,quQd plane in eptum eft,atque e-

2^4 AD REPET. TVER. SOPHI5‘ ftiétiæ fucrit,Paulum totos annos qtiatuordf' . cim EuaDgeJium pfædica/îc, deinde poft qu^' tuordecim annos à Petro confirmationem,amp;' autlioritatcm prædicandi petere?Audi eni® /n x. cap. «juiid dicat Chryfoftomus in hue Jocurn. Quiti adGal. autem Paulus ? inquit , quanto præftit^ \

rat, iJIud protinus initio fecifCe, quampoß i totannos? Curautem currebas,/ï non perfua- ƒ fum habebas, te non in vanum currerePEcquij \ cfl tam cxcors, vt tot annos prædicet PignarW I LCor.p. an rcÄc pra?dicet?/ïquidéipfe eft, quidicitamp; ƒ curro,vt non in incertum, fiepugiJéago, non ƒ vtacrem verberans.Pofteàfubiieit.-nonip/îo' i pus fuit diieere, an in Vanum cucurn/f't,fedvi \ Ïis,qui ipfum accu/abant,pJanè perfuaderetufi i amp;c.Si quos igitur baberes oculos, Fr3ncifce,è j ciJè vidcrcs,Pauiü in bac ipfa epiftoia hot iw- i primis vrgcre, fe nibiJ ab aliis Apoftoiisacet- / piOc, amp;nbsp;fe reliquis ApoftoJis non fuiffeinferi- ƒ orcm.Quorfumigitur,inquics,hæc verbiPm- j ii?Ne cfuo modo fruftra carreré, autcacuml- ! fern, Nimirum vt ex Chryfodomo audiuimuJ» l boecollocjutOySc hac communicatione,Paulat / tollere voluit impedimentum, quod Pfeada- / podoli obnciebantfCpardsfalftirumoiibaSf 1 quaff Paulutaliter doceret, quam teliquiA' / podoli. Quare Paulus cauerevoluitfOefhxC 1 calumnia in animis hominum bxreretilabo! / ipGus effet irritus. Ab hac fenteutia non fait ƒ etiam alienus Hieronymus, qui Gcillaverba , expofuinNon quo Paulus timuerit,inquit,ne I

pw decern amp;nbsp;feptem annos falfum in Gcnti- ^quot; ^- ^^K w Euangelium prædicaflet, fed vt ortende-‘’^■‘“^^'’‘ fttprjeeflbribusfuis,non fein vanum currere, sut cucurriflejficut putaucrant ignorates.Hæc die, Cîterùm Tcrcullianum obiieiens, tu fi-jsul nobis refponfionem porrigis : Nee enim ibi Tertullianus Petrum nominat, tantùm a-beitvt eutn principem conrtituat ; fed in ge-quot;‘^quot;‘It’^'tPaulum veniflead Aportolos. Vent tunicaliquiJnoui excogitarti, quum aisTcr-tullianumnon vidiflc in fpiriru meosProterta tes. Quid fi dicam cum vidifle in fpiritu tuns Pótificcs,vófqucomnes Monachos Pontifiefl affentatores, ac proptcrea in gencrefuiHede Apoftolis loquutum, nihilque dePctro fpeci-stimdixifle,ncfortè id,ad erroris vertri confir ^ationem acciperctis ?

A '^(‘Petrum, retape vt deferret hotiore Petro. ^‘‘»t}'iitiefgnificat a/itjuid t» Petrofu/fe infgne, ^ ^gt;*tfpedat verbum iitfim^, e^tead figntficat vifere ^li‘j'lt;idexcelles Ç^infgne^ex T'heophj/laiio, cuius ^’^^'^ndefenèam Gr£cè,lt;^iaa Antoni w Grxcü de~ ^‘^‘^inr.Hocexemplufecuti Patriarchx,olim cum ^^‘^t^»tur,fcrilgt;elgt;ane ad Epi/copum Powanum, ßj^iltjneab eo approbationem petebant,extant ad-buc eiufmtdi cpifol ^, tjutts Sjnodicas vocabant.

VErbû xjjfJira^jin hoc loco fignificat inui 2' rc,cognofcêdi gratia,vt patetexcirew/ tia loci,Quia verôTheophyIaâus,quc obne^ foletfua decerpere ex Chryfoftomodpftaiig* . tur Chryfoftomu audiamus? Quidjinquitib^ e^*;^,,”^’animo poffit effe modeftius. Poft tantatab^ Cal. que bcnefaifta,cümnon egeretPetro,nee 11-lius voce,fed honore eflet par ilü, nihil em® hïedieam amplius : tarnen afcendit velut ad maiorem, ac feniorem, amp;c. Vides, Turru-nc,quomodo Chryfoftomus exiftimarit Petr» fuiftePaulo maiorem, nonhonorefhoceniffl

negat)fcd ætatc,amp; quód prior fiierit temport Apoftolus, quam Paulus : quod Paulusipfea-gnofcit, turn in hoc loco his verbis : ^deoitjH' a»femefuera»t ^ponoh:tiim alibi, qiiumaitlt i.Cor.ij. efto minimü Apoftolorum.Tibi igitur,Fradf-ce,pcr me licebit multa dicere dePauli mode-ftia,deque eins erga rcliquos Apoftolosohfcf uantia, qui alibi prascipit, vt honore exbibedo alijalüspræcamus, modó ncquid detrains de Rom.it. dignitate Apoftolatus ipfius, cuius autoritäre tanto ftudio in illa cpiftola aftcruit. Nam interim dû occuparisinThcophylafto Grace re-citando,ego Pauli cum fententiam, turn verba diligenter expendens, amp;nbsp;( vt verbum vfurpem quod mihi obiicis)/rofD'»-«f,animaduerto te plane non tam aduerfus nos,quam aduerfusApo-Gal.i. ftoliim ipfum difputarc. Sic enim ille: Notuw ver.iï. vobis facio,fratrcs,Euangelium prædicatum a mei

•quot;Cjnon elTefecundum hominem.Neque enim tgoabhomineidaccepï,ntque edodus fum, fed patefaciente mihi Icfu Ghrifto. Et pauló poft.Quando placuit Deo,qui feparauit me ab vtcro matris meæ,amp; vocauit per gratiam fuam, retegere filium fuum in me, vt Euangclizarcm ipfum inter Gentesmon ftatim contuli cü carné amp;fanguine : ncque redij Hierofolymam ad cos, qui ante me fuerant Apoftoli : fed abij in Arabia,amp;c. Quibus verbis Paulus aperte pro-fitctur, fibi non fuiffe Hierofolymam profiel-fcédum ad Apoftolos,vt cÓfirmationis,vel au-toritatisaliquidabiUisacciperet, quod tarnen taaffirmas,Turriane:atque ita tua iHa affirma-fio,quæ pugnat cum affirmatione Pauli,eft ve-ritatisnegatio.Synodicas autem illas cpiftolas, quasattexis,nihil moror,amp; fiquidem res poftu laret,magna ex parte illas efle commétitias,va-nasac futilcs,dicerem amp;nbsp;probarem ;fcd fiquid roborisin illis conftituis (ego enim illas flocci Fado) age igitur cum Gra-cis, vt, fi poffis, illos tuo Pontifici fubiicias, cpiftolarum Synodica-rum autoritäre: nos enim iampridem illis nu-gisnon ducimur.

Ar^ußinw contra epifioiamfundamenttcap. ^^^' ^•Niß^inejuitjEccleßa Cathobca commoue-^‘'^'^^ retlt;iutoritas;at ^nomodo commouere deiet ? nan-jHti confalenda fant omnes mandi Ecciefia, ex

^atèM vna Ecc/eßa Catho/ica, ta^^M toti ijiigt;^-i^ii coßat? pro/nda igitur Dowi»f€i,vt effet vnn th amp;nbsp;caput Ecc/effæ C^tho/eca, ex ^»o ßueptric»^ errerviauelirt poffet,tjutd creeleftdumffieiemiiifttt ffr, wc eß hoeßdem reeuwiere i» créâturam, vt tl’ cuw durè,lt;^paruw LatiuèZoijiuar.

QVafi veró Ecckfia CathoIicaâtPonH-tex Romanus. Auguftinum quidera tuuw coninjouebat confenCio populoriim,3tqufgc' riuin autoritas f vt dus verbis VtarJmiracufe iiichoata,fpenutrita,cfiarirateaud:a, vetuflat^ firmata : turn , inquam, commoiicbatquidfai pioruin PaRorum , inde vfque ab ApoftoJo-rum temporibus propagata fucce/ïïo.QuidaU' tem iJIa omnia ad tuum Pontificeni,Turfianf( 1 amp;nbsp;ad vos Monachos Pontifias/ateUites,qui \ totius Ecclefiæ autoritatem in vno hominreoi I Jocatis?vos popuJorum,amp; Ecdefianimconb I fionem di/ToIuiflis , devra Romana E«H^ 1 augcnda foliciti:vosdotSrinæpuritatfinmin' i cuJisinchoatam,ipe nutritam, ebarifateau^a) I vetuRate firmatam veRriscommenfisjamp;Tn- \ ditionibus,vcfira ambitione amp;:aiiaritia,vfüds / denique artibus,quantum in Vobis fuitjConu- i pi/lis,JabefjftaRis.euertifiis. Ntcadiiucvos i pudcr,oriiamenta Eedefiæ Cai/ioficgcommf- ƒ morare, quiEedefiam CatboJieam/Lisorna- ' mentis/püiiaRis,vt vnum RomanumPontifr ; cem ornaretis. Porto negastnam fi icinerJ- , turam recumbcre,q(iando Pontificeanpromu I /ün- ƒ

ANTON. SADEEL. RESPONS. i^) fundamcnto agnofcis,qua de re nos fuprà egi-niüs.Tibivcró fans fuit de re Grämatica me-( çumagere, quafi de co inter nos difceptetur, i ac tibi magno, fcilicet,Latinitatisauthorij di-l fplicetquud dixcrimRecumbtre in creaturam,

SIceiis.,iixit Chriflwapud Adatth^üyTu tiPe VUL tr’:notueru Petr*.No legtfli in Euageho loa P‘S'^’ *-i »«ttMDoMfcerM Cephaf:Ö‘Mar.^.Imfontt Simoni

\ iitfiitaquafnperPetra.AtfirmafideiinftarPetritt virtutepropria Petnefie non poteft àdeircorogOyPa

240 AD RBPET. TVRR. SOPHIS« 9ftt/i praficiend/Uitti eßt^uam dtcetur ei, P^f^ ^quot;^^ meoi.

IN fuperioribus tuis libris, dupliccm afFeff' bas rationcm,cur Simonem Ghriftus P^ nominauerit : Videlicet turn propter firmiM^' eins fidci,ex Matth.cap.id.his verbis:7*W^ji trus, Sic. turn propter autoritatem firim®“* fratres,Luc.22.Ae^lt;««/ pro te,»e defictatfideilquot;^’ Cr ttea/Kj/uanelo conuerpt^, confirma fratra l'‘'‘^' Hic ego tibi obieccram duos illos,nempeMit' thæi, amp;nbsp;Lucæ locos perperamàteconfun'''' quafi ad vnuin idémque tempus client refof”' di.Tu verb,bonevir,quid relpondcs? Affers^ ( i.cap.Ioannis,amp; ex5. Marei, Petrum ftatim^ I initio ita fuilTe à Chrifto nominatum,atqueiW tecum potiùs,quam mecum pugnas. Nï®gt;r refers impofitioné nominis Petri ad hanecoj' fefsionem ; nempe, vt ipfa Petri confeßio»' ratio impofiti nominis. Quæ quidemfentcD^” plcnTquc ex veteribus placuit. Sic enim HiW°/ /« Matt, nymus,Simoni,inquit,qui credebat inChriW' c.tp.ie. Petri largitus eft nomé.Nec fum taménefei“®’ quofdam ex Veteribus malle Petrum ftatinquot;; lud nomen à Chrifto habuifte ; fed ita, virât” illius nominis imprimis ex hacconfefsionept' tenda fit. Sic enim Chriftus, Beatm es Si’gt;^fi Bar-Zona,Scc.Tu es Petrus, Sec. Meminit?“''i dem vtriufque nominis, fed ad folum nonitf Petri allufit, quum locutus eft dexdificada£f 1

ANTON. SADEEL. RESPONS. .241 ^ ffia.Cum aurem Chrirto omnia fint præfcn-jMongcante illam confefsionem à Petto edi-??J’’’®gt;nen iJlud Petto impofuit. Atnospo-Htmum quærimus ratio nein illius n ominis, ^ïwque , poft vetcres dodiffimos, conftitui-^usin præftantiffima hac confeffione, de qua 'J^^nriftus ; Caro amp;nbsp;fanguis non rcuelauit ti-bied Pater meus,qui eft in ccelis.Atque vt vi-oeas,qu^ß, afiinio perturbato, hoe eft, more ^uo» in Hoc loco verferis : fiftatim ab co tem-porc,quo Petrus in ccetum,amp; infamiliaChri-. iureceptuseft,illudnomc habuit impofitum, vtvisxertèfalfum eft,quod affirmas, cumfuif-^diftum Petrum, propterca quod dixit Ghri-i™s Lucæxi, Rogaui pro te, nc deficiat fides ^')bamp;c.Nam hæc Chi ifti verba^ non poflunt iff^rri ad tempus illud, quo primùm Petrus à Chrifto vocatus eft:quinctiam refers hanc pre cationem Chrifti ad illud tempus,quo didum tftPetro;Tu es Petrus, amp;nbsp;fiiper hanc Petram, ^t- Atque hæc de tua obiedione. Nam bclla ^æcuainterpretatio, Tu es Pctrus:hoc eft,tu ''Otaris; amp;nbsp;femper vocabcris Petrus, folo rifu icnciêda eft.Eccui enim dubium clTe potcrat, pnftquifemel itavocatus eft,eum ita deinceps ''ocandumefte? Quare quum apud loannê ita dixitChriftus, tu vocabcris Petrus, certè ma-nifeftum eft ita dixifte, Tu deinceps ita voca-Heris.Q^d autem me rcprehcdis,quidixorim precationé illam, cuius meminit Lucas cap22 , fiftam fuiffe fub tempus mortis Chrifti, hoe q.i.

fatis arguit te locum ilium fatisattétenonk-gifle.Sic enim Chriftuspaulo antcquàmcape-£»cxi. retur,Pctrü compellans:Simon Simon, inquit, eccc Satanas appctiit vos, quos ventilaret laut triticû. Sed ego rogaui pro te,ne deficiat fides tua,amp; tu aliquando cóuerfus confirmafratres tuos.Hïc,T urrianc, nónne vi(lcs,tum Chriftu rogafiepro Pctro,quum Satanas P(truin,amp;3-lios Apoftolos appetcret, vt eos v'ëtilaret ficut triticum? quod ad tempus mortis amp;nbsp;paffionis Chrifti refi-reiiffum efli jipfa loei circunftantu apertjffimé demonfirar.Reóte igitur Hierony Ziduerf. S’^eis de hac precatione dirilii verbafacics:0-Peiag. pïlfi»um,inqu!t, reuera tempus, infiantecruce iih.i. nbsp;nbsp;de dignitate contcnderc:Sirnon,inquit,Simon

eccc Satanas expetiuit vos,Vtcribraret ficuttn ticum. Ego ante rogaui pro te,ne deficcretfides tü3,amp;c.Scd etiamnum voluifti Euangefifis agerc,ac nobis adfenbere ipfam Chriftipreea-tionem,cuius tamé effeftus differreturmftk“ tempus,quum ei diflum eft poftca, Pafceoues ineas.Atqui opus crar præfenti rrmcdio.Infta-batenim pugna longe accrriina,amp;in qua cM lapfus eft Petrus : fed ita lapfus, vt non plane tins fides deficcret, vt pote quæ virtuté amp;nbsp;eth-caciam precationis Chrifti iatn tumfenfent-Quare,Turriane,'illam non Chrifti precatio-nem, fed tuum fomnium, tibi magnofomnia-tori, remittimus. • •

(rgofupertpfitm Petrumtuam coMfefsiofidei à P^^g-»^-Petro nomine omnium co/legamm édita,ç^ Petrta ^ Aliens ilium eonfeßtone, re Or fnhiedo vnum funt, ratione ttintnm different.Na confefsio e^ ener^ia, amp;nbsp;omnis ener^ia efi adas, amp;nbsp;omnn adm efifitifia tie, eltcuitu adm.-itaejne non potefi eßefineßt^ßa» M. Deinde ^ttam non fit ante operationemconß-tent^, neejuepoß maneat, feijatturdt -nS gt;i»,lt;0j fti-MTtaiaf'f^,^ ‘Vtinflamatto feeam infert inflam-mitntem,amp; inflammatam, /tatjne Petri confefsio mhtl aliud eßy^uam Petrm confeßionem edent,

Hlctuavel infcitia dolenda eft,vel malitia non ferenda : Manifefta eft fallacia ■WW»« ’«gt;o,it»n,|itia».Noininc eófeffionis Petri,ego in-‘dligoremipfam , quam Petrus conf ffuseft: ^iiclocjuuntur cum V eteres,tvim Recctioresi ƒ “vero, præclare difputator,intelligis aftum* y*“® confefllonis Petri confiten tis. Et rurfus' Jn Philofophiam excurrere conaris, hoe eft,vt nhdicebat i /cart^sfenHii tecredereponro. Et ^^citans Ariftotçlcm mihi aliquando obie-^•ti)meT«OTTa|.^Aix«», age, nosFrancifcum furrianum philofophantê,hoc eft,Icariis pen 2'syolanteni,perTequamur.Confeffio, inquis, nneiaPetro édita, amp;nbsp;Petrus edens illam con-fffionem, re amp;nbsp;fubiefto vnum funt, ratione

fantùni difFerût.Dietndum igiturfueratiTur» rianc, Confitens tunc,amp; Petrus, fucrunt idem pumero. Sic enim AriRotelcs,amp; veri philofo-phi,lioc cft,cruditi loquuntur.Vide Ariftotclê îib.I.TOp.Cap.(î. 'T^t-nt i'èjinquit,««» «»^« râimli-fitßimirut, t^» ri ifgi$^/S^i»f)l ri f^ifrt»i’ Zuicfiir^' Hirni ycif mü-m ri i» quot;i^iS-ftJ ßiixtrcu m/^ifetf. T U VCrO tUO more,quç tua eft «»lt;/A«iri«,idê reeflcdicis,quolt;l numéro idc dicendûfuic.DcindenôdiftinguiS) inter ca quæ numéro eadc,(re cadé vocas)amp; « quas Subied^o cadédicutur. Deniquetuepfufl disCategoriarû genera, amp;nbsp;imprimisSubftantiä cum A6:ione:quanuis enim adus fit Subftâtiï aâus,tarnen aóius non eil res cadern quæ Sub-ftantia, alioqui eOet Subftantia:amp; fempertlif-crimen adhibendum cft inter aäum, amp;nbsp;agen-tem.Hoc enim folius Dei propriü cft,vt Deu$ intelligens,amp; intellcdio Dei fint idem:fed ve-reor ne forte furdo canam. Verumenimuero nónnepoteras tuum errorem fentirc,vdf^^® quod dicere foles (vt infra dicedum crit)EccIe fiarn femper çdificari fuper Petrumiatqui fi Pc-trus,amp; Petri confeflio, hoc oft,adusPetri con fitentis, idem funt, Petrus autem nonfemp^f edatillam confeffionem , (ilJe enim aftusfuit temporarius) fcqueretur Petrum iampridem effe defii/fc, quia iampridem defiitillaconfd-fioncm edere, ac proinde Ecclefiam non iam ædificari fuper Petrum confitentem. Quinetia dicis hancaâ:ioncni,dc qua Ioqueris,ncc fuiflê ante motum,fiuc opcrationem confitentis, ne-que

ANTÖN. SADEEL. RESPONS^ 245 [Juepoft mortem manerezatque ita,pcr te,non iam ampliùs manet Petrus. Nee ett quód di-cas, Petrü manere in fucceflbre,quia aâio Petri confitentis,non potefteHe aftio fucceflo-ris:nam aftio Petri, inquis, habet tantùm effe in fieri,quädoquidem fieri tintundem durauir, quantùm ipfius Petri confitentis alt;âio:hoc eft* tandiu Hum hæc verba pronunciauit ; Tu es' Chriftus filius Dei viuentis. O præclarumac perpetuum Ecclcfiæ fundamentum, fi Turria-no crcdimusiAbfit autem, vt adus moménta-neus fitfirmiffimum illud , amp;nbsp;ineóeufl'um ftih-damentum Ecclcfiæ j quo fuhnixa portas ipfas inferorum fuperit. Summus Orator ludebat a-Hquando in eos, qui fuæ fententiæ, amp;nbsp;fuorurn dogmatumfundamentum tanquâ in aqua po-nebanquid obfecro diftut* de noftro Turria-no,qui non in aqua,fed in acre, fundamentum Ecclefiæ conftituit, nempe in mometanea ilia iftionePetri, hæc verba pronuntiatis : Tu is Ebriftus filius Dei viui?Sic enim ilk,Sequitur, inquit,c4i W y^^famp;aƒ ^^v#. ri ^v«^ f^nv. At iampride dédit ,'.gt;■(,tlt;amp;«^illiusc0fcffionis:quare non arn-pliüseft:acproinde ex Philofophia Turriani, non atnplius eft Petrus,quia ilk aäo« confeffi-onis,à Petrus,ide funt,inquit Francifeus Tur rianus infelix Grâmaticus, infelicior Diakfti-tnsjinfeliciffimus Thcologus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Q^awfillet co»fefsto nomine co/legartf omniu x. l^fi fße non pofstt, in quo a/io pones, ejnam Pog-f *• q-i’j-

»» Petri fuccejfore?0fle»de a/iejuern i» terris ^ni ftomi»e ovini/tm ^poßo/orum tconfeßionemfi^ti edati TVuUtera reperies tßfiKcceßorem Petri tdlsS) ^Mt eß os omnium Eptßoporum, ^m ^poflalorHff fuceeßoresfunt.

GArris Turrianc,non difputas.0ftcde,in-quis,aliqucm in torris qui nomine omnium Apoftolorum eónfeffionem fidei edat.Sed tu,oftcndc nobis Chriftum in terris verfanté» amp;nbsp;Apoftolosfuos intcrrogantê,vt narrat Mat thæus cap.i6.ac turn ego tibi oftendam, quic-datconreflionem omnium Apoftolorum nomine. Quid.^tuneadeó Jemens es,vt exiftimf^ aliquem efle oportcre, qui femper nomine A-poftolorum confeftionem cdat?Iam quia Pon j tifieem cum Petro, amp;nbsp;EpifcOpos cum Apofto-Jis comparas,fequeretur ex hoc mirifico tuo af gumento, quemadmodum reliquis Apoftohs tacentibus,{olus Petrus locutus eftnta Êpifeo; pis.Sf vobis omnibus tacentibus, folum Pon« fieem loqui:quod tamé contra fit. Nam veftff Pontifex (quë vocas os omnium Epifcopoml fèmpcr tacet, ipfique Epifcopi tacent, vófqW propè /bli Monachi Ioquimini,aufclamatispo tiusnó vt Chrifti cofcEfione edati», fed vt ver^ eófeftïoni à Petro cdit«,amp;ipfi doftrinxEuagf ]icæ,quâtùm in vobis cft,obftrcparis. Ettud« licet,à me poftuJas, vt alique oftedam in terris» qui Apoftolorum nomine confeffionem edaf» plZ-

ANTON. SADEEL, RESPO.NS. 247 frater Romanum Pontificem. Ah, Turrianca (dicam enim quod fentio) verçor profcótó, ne fi fortè hodie Chriftus vos aulicos Pontificios interrogarethis verbis : Vos autem quem me cffe crcditis?Vereor,inquam ,n evix vnus repc-riri poffet, qui vel fuo, vel aliorum nomine ex animo refpoderet,?quot;« er Chrifl^fib^Dei viuetü.

CltM quofda ex Keteribtts exponehtibus Ïócft ^ ^-., Matthäi amp;nbsp;inter eos Theophane CeraniitK^“^^'^^'

Epifcopum Siculum, hts nerbis^Tu es Petrus C^c, Ipmtuahs tdificationis primtu aditw: fitperhane emm confe^sionem tftam, fundamentunt EedefiA ^tbitytali nanque Petra coUocatatreliqua dogma -t»jirm'e^c tut o adificabantur.

Llcct non magisEpikopi SiaRl,quamHiC-,paniMonacni,autoritate ducarrvnum ta-i nbsp;nbsp;nbsp;men dicam ad tuam illam obieftionc petitam

1 ex Theophane Ccramæo: me nempe mirari* 1 quod non IntelUgasbsc verba tui Epikopi Si 1 tuh,q«ê chaftukper banc conkffionc,inquit, 1 nbsp;nbsp;nbsp;kon autem kper tuâ, vt addis de tuo,fic enim

1 fekonisintebigere, non aftionê Petri conçut 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W-

'248 AD RE PET. TVRR. SOPHIS» tends, fed iHudipfuquod Petrus confe^us^^’ Itaque affirmât pofito illo amp;nbsp;eóftitutopri'gt;i^-rio dogmate de Chrifto filio Dei viuentisj^f vt refiqua dogmata tutó ædificentur. Ecceigf-tur thus Epifcopus Ceramjus à te voeatusd'’ '^ pronundauit.

^“.Ï-PÏ' I^Z'rm vocatMeßSatantHyfedt/iaiMprfiiltti^f lt;ÿ‘ tnfiifia Pet ft »0 /aßt Chrßi pnmifsiD»t'''gt; JVam igvorantia eort/m ^ua mdentia fu»t fififh W» te//itfirmamfie/em^a/io^ut om»e/ ieltota Etc/t-“ ßiti^ igvartarttett/orumßalehijfiOJ voeamutßdf^ firmam amifirum.

lii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PM£»antia /o^itenk, cttm affirmai ConfefiionC» edftam à PetrOfeJfief/mtiamemttm Ecc/efia, ^ni' goifirmttatefidei Petri efiè Pec/efia faadametttfH'

F Idem Petri non fui/Tcab eiusinfeitiaamp;im-prudentia Jxfam dicis, turn quumfuitJ Chrifto Satanas appeliatus. Si ita eft,dic Codes, quamobrem Petrus à Chrifto fiierit tamacri reprehenfione refuratus. Pudet me tuæ impu-dentiar,Turrianc,qui vt Petrum excufes, Ctó-ftum non dubitas aceuftre. Num Jeuecft,Sa-tanam appeJlari?At Petrus appeliatus eil Satanas, idque à Chrifto:acproptcrea non finera-tione.Vbi igitur firma ilia, 5rperpctuó incon-eufla Petri fides, quam tu vis ede Ecciefîæfun-damentumPNihii attinebaf, dices, ad fidemPe-tri.Obftcro,cuinam ioquebatur Chriilu$?Pe-tro, videiieetstu verd paulbantè diccbas,con-fcf-

ANTOtJ. SADEEL. RESPONS* 243gt; •onemPetn , amp;ipfum Petrum idem eflc* omodo igitur nunc vis Petrum ipfum fuifle fcô*quot;**”’ ^ P^^” fidem fuifle integram amp;nbsp;perfid *'^!^^®P**’’’’’’9“’®j*nfcitia non tollit firma em.Nefcis igitur quid fit fides,mi homo,qui ^’P^tognitioneamp;fcientia fcparas: nam qui ^‘0t quad feire debet, non poteft habere ple-*gt;«» fidem. Petrus autem fcire debuit, Chrifto ™ptonobis moriendum:at tune ncfcicbat,i-tîqueaudito mortis nomine exhorruit. Siquis igitur hodie nefciret Chrifto fuifle pro pecca-tis noftris moriendum, is-nc, Turrianc, tibi htniam fidem habere videretur? Agnofce tan-•ifinquodverum eft, nempefidem Petri, qua Petruscredidit, non earn fuifle , fuper quam bedefia ædificata eft:fcd fidem Petri, hoc eft, ilium ipfum in quem Petrus crcdidit, amp;nbsp;quem tonfeffuseft, nempe Chriftum filium Dei viuc tis,elfe perpetuum ac firmiffiinum Eccltfiæ fun ilîmentum.Non enim debuifti ignorare diftin ftionem illam quam Pater tuns Lombardus pofuithisverbis:Fides, inquit,accipitur tribus modis: feilicet pro co quo creditur,id eft vir-tus: amp;nbsp;pro eo quod creditur, amp;nbsp;non eft virtus: amp;nbsp;pro eo in quod crcditur.QjJ,ç quum reifte in-telliges,tùm facile videbis, me non pugnantU loqui,quemadmodum obiieis, qui tibi videns fatis dicere modo côtradicas, nimirû ex eorum numéro,de quo ille aliquando dixit, Traz^eui»-îxiy«, ^b t^®- wif! OT»»T«5 «/^ÿi*«: ifSquot;»« E imAty«» i-

^ Ï n. T) Etr^t eßchariß»afiiiehPefr9p)'omiJpt»gt;,lt;^'^ '^'^^- X fff^t^d adtßca»elft»tlt;^ßrma»ägt;imEcclifi^ fnper ef^m, £tß e»imßdex no» »ititUrinautDriuti hitma^iajfid ta autorttace veritat^ â Deo rene/^^-ea»tea,tjgt;tlt;e eßet verttoe à Deo reue/ataitutteoenu ’toi eß Vo/uit, dem c^efito ao/ltitfielet ctetUtooftf-fd ' ^‘’^^•^^‘^^^^^^^t^ß^ft/fift^Detricoafititifet,

‘■‘‘^•' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fttaelatitterfiele/etfiepeffielet» Petri, ^uae^^ i

f^téèdta Petfi aoa difieelant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

‘'X'Sif. ^-ItierfJmafi/ea/l.inelf f ^ fittudMelifielelettlti^''^ / efi PétrojCM/ee fielet certot reelelttfielelettlefittß’ J ßcollatet c/emßele,^/eam docet catiedra Petth et^ i feat/eat repentter.-Petram ealmpofielt Cirißn«^, / eßt re^a/. t fidel ortitodoxa, de ^aa dixit dpoß^'^ \ Plti/rpp.^ taeadempermattènmutre^tiltt' . ƒ ‘*ü-tgt;?- ••^tSer/pt»rjm,fi/amfideire^ee/a»gt;Cl’gt;l^'^' ƒ

P cc/^a re//t^atßt,e^aid a/tad i^uamßaeHut» P^, 1 plttcam ltal’eremtit?ejtfeem tm^/eit ^rt/ld» Pold-r ƒ Itrt teraràßctaat aP taopiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

, S A D E E L l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

TAndénabis dcRnilUquid intelUg^^^^ / mine Part, Cuper quam dicis xdiScaf^ I dieEcclt Ctam:amp;, qux tu inepteacccmef^^' futis,ita fidenter pronuntias,vt ft totidern^^^' euh Funderes.Si po{iulem,vtproférasSedfi’'' ræ locum, ex quo tuarn ilhm dehakio'nea^ ’ prompCcris : dices teid non folitumfaccre. , rr^ 1

ANTON. SADEEL. RESPONS. Ï^t fogcm,vtfaltcm vnum ex Vetcribus proJucas, unifie Petram dcfinicrit:repulfam patianQuid ffgogt;faltcm,Turrianc,profer vnum ex Schola-■ucisillis, qui apud vos probatiores babentur, puiteen in hac definitione fentiat.Quód fi non pofsis:obfccro te,cuius arrogantiæ fuit, te nö-uumhominem,hac plane nouam , tuifquc turn autoribus, tùmfoeiis incognitam definitione, aufumefleproponere , amp;nbsp;quafi ramum Sibyl-unumabstevno exinfcrisallatum , manu ge-yares, itatuam iftam definitionem identidem inculcate?

Sed iam excutiamus nouum iftud acumen ingenij tui. Petra inquis , eft ebarifma fi-deiPetro promiflum amp;nbsp;datum.Quid?ignoraf-necharifmaeffedonnm pcrfonalc , atque ita pctfonale,vt Petri ebarifma, effe nó pofsit Pau hcharifma?Sic enim Paulus : Vnufquifque, in- j ^uit, proprium habet ebarifma à Deo ; alius Suidem fic, alius verö fic. Quod fi ita eft, fe-«luiturebarifma Petro datum , non potuifle tranfiread vllum fucceflorem ; at que ita, fe-pofitis noftris armis,fola machina tuç definitio nis,adeóq;primoipfius definitionis vocabulo, twPontifices, cumfuailla arce Angelica,fiue Tarpeiacorrucrunt. Quinetiam, quum dicis tharifma promiflum amp;nbsp;datum,quçro,an quan-doChriftusbæc verba pronuntiauit: Tu es Pe-triUi(^ fuperha»c Pemm, amp;C. promiferit hoC

negafti tune fuifTe datum , quia vis effedfi pr^' cationis Clirifti,fuifle dilatum, vfque ad illuii tempus, quum Petrodiftumeft : Pafeeoue« meas.Vndcigitur dictus eft Petrus, an à P^f^’ at nondum ilïam tùm habebat,fi tibi credifflus-Video enim te moueri Petri lapfu, quifatislt;i'' clarauit Petram ilIam, amp;nbsp;firmifsimuiHud dia-rifma fidei in Petro non fuifte. Verumeuimu^' rö Chriftusdixit,T»« PetrK),non,T»tfgt;^^‘' trw.Qßire hecefte eft,iam tùm Petram iU* ®' titifle,propter quam diélus eft Petrus. Nó'J’'® autem erat in Petro illud charifma, de quo I”' qdèrisrPetra igitur illa,non fuit charifma, '''’J definiendo dixifti.Addis in tua dcfinitionegt; £iiiftc^;jd»r»f (^fir/»4»fituil Ecc/eß^mfuft^^quot;^,' Quid ais,rtii homo?At Chriftusdixit, 5»/’^''quot;*^ Petram^non autem fupertePetr»m,PeWi'gt;^^^ eft charifma,inquis:Ergo Ecclcfia, ex tuait nitionc,crit fufldata non fuper Petrum,feu percharifmaPetri. Verùm audio quiu“’^V nempe Petram,amp; charifma Petri idem equot;e( i enim fupra de Petri confefsiorie philo’^r . \ bare) atque hoc fcilicet vis ad tuosPon^ i pertinere. Itaque ex tuis verbis remh^ inauditam amp;nbsp;incognitam colligo,vidclieet tatiim charifma Petri, fed jpfum etiam Pe“' tranftre ad hçredes: cuius nouât transfu»^ tiationis rationem nobis,Turriane,f pJU^ ^^’^^ quum per grauifsimas tuas occupationes ^^^ bfr,cxplicabis.Porró quafi tui quis, fides »on »ititftrautoritatehnr»^^»^’ l ^^^,

ANTON. SADEEt. RESPONSE 253 'Wgieucrttatif à Deo re»eiatæ, Vtinamveró, bancifee, teipfum hoc loco audires, amp;nbsp;ca qua: wisintelligeres. Na fi fides noftra nititurfo-'ïDeiveritatenobisreuelata, nónnefola Dei ^tritas cft fidei noflrae fundamentum? Contra, «noftra fides nó poteftniti authoritatc huma-na(vt fatcrisipfe) certè nee Petrus, nee charif-maPetri, nee authoritasPetri potent eflTe Ec- ■ défis fundamentum:quantó igitur minus Ro-maniPontificisauthoritas ? Ècquod eft enim tundamentum,quo ædificium non nitatur?ni-‘

^Josdicunt, Turrianum efle Philofophum,amp; Theologum piâum,nô autem vefum ; ac pro-ptcrea illis notninibus appellari ifttitvfittf, Cæte-rumaddis in expofitione tuæ dcfinitionis,Dcu ''oluiffe tune certos nos efle , qua: eflet veritas ’lgt;ipforcuclata,cumfidci noftræ confefsio,cü ^onfefsionefidei Pétri,amp; fucceAToris Petri,có-“Witet;Atqueita tibi plane contradicis. Etc-nim fi certi eflè non pofltimus de veritate fidei, nifi nos de eacertos faciat Pontifex Rom.quis quot;évidet fidem noftra niti authoritatc huma-J**» ()uodtarnen paulo ante negauifti ? Quare humsprædari tui axiomatis peto confirmatio-Btni. DicisDeum voluiflc: nosantem deDei voluntate,non ex tuis fomniis,fed ex ipfius Dei vcrboiudicamus.Si ita diceres,eam demum ef-fcveramfideni, quamPetrus, amp;nbsp;quam reliqui Apoftoliprofefsifunt, nobifque profitendam

i54 AD REPET. TVRR. SOPHIS, tradiderunt, verum diccres: at que ita quid opus erit tuo Pótifice ? nónnc ex fcriptis Apoftolicis fatis cognofcere poflîimus,quæ fiieritPetri) amp;nbsp;aliorum Appftolorum fides?Quia verotuiPo-tifices fuis Monachis ftipati, nobis obtrudunt aliam Petri fidem, quàm eâm, quæ traditurin ipfius Betrij amp;nbsp;in aliorum Apoftoiorum fcriptis, die mihi»Turriane, vtri eredemus? PetrouC fuain fidem cxplicanti,^ tradenti in Scriptural ajiPontifici nouam Petri fidem cominifcenti? Scilicet illud credidit Petrus,quod Petrum cf' didiffe volet Pontifex Romanus. Curnondf-traliis vanaifta integumenta, vt aperte nobu dicas, quodfentis : nempecam demumveraO efle fidem, quam Romanus Pontifex nobis « fuo folio didlabit^Huc enim redis dcnique)amp; eó veftri omnesconatus referutur. Quamobte fi folus hic eft vfus charifmatis Petri, vt nos cö tos faciat,quænam fucrit Petri fides,quidop® eft hodie illo charifmate, cum id fatis exfcriptis Apoftolicis cognofcere poffimus?Sedcur nó cxpcndimus,quam aptè de Petri charifoa-te loquaris?Nam nos efle certos de fide velPf' tri,vel noftra,hoc non eft in Petro(mi Franc*' fce)fed in nobis:ac proinde nó eft charifmaPC' tri,fcd eft noftrum charifma,ncmpe corum ƒ-mnium,in quorum animis Deus baccogniUO' nem ac fidem ingencrat.Ex quibus vides, te dc charifmate loqucntem, nunquam quid fiteba-rifma intellcxiftc: jtaquot;enim dePetricharifmate loqucris, vt iam nó fit Petri charifma, fed abo-

ANTON. SADEEL. RESPONS. 15$ rum. Quomodo enim nos certos defidcred-; ditPontifexPnuin agens in cordibus noftris, amp;nbsp;1 Certitudinem illam fidci nobisingenerans? At Iioc cft opus folius Spiritus fanâi, vt mox dicc-mus. Quid fibi vult etiam quod ais, nos turn demum efle ceijtos de veritate Dei» quando confeffionoftræfidci, cum confeffione Petri, amp;cius fuccclToris confentiet ? Vis igitumo-ftram fidei confclfioncm e^iftere ante illam coUationem/iue comparationem fidei cum fi-dePetn. Vnde,obfccro, petctur noftra prior lilafidciconfeffio?nónne ex fcriptis Petri,amp; a-liorum Apoftolorum ? Itaque vel ex tua defi-nitionepatet,charifma Petri, de quo loqucris, pertinere,nóad formandÜ,fed ad confirmandâ amp;nbsp;examinandam Ecclefix fidem. Atqui quum Chriftus dicetet, fe asdificaturum Écclefiam fiipcrhanc Petram, loqucbatur de formanda uaeEcclefiæ, amp;nbsp;verbum adtficandi hoc fignifi-'M. Quare nos ita ex Turriani definitione, in Turnanumipfum concludamus:Pctrara illam, fiipcr quam Chriftus dixit fe ædificaturum EccJcfiam, non efle Petrum, nee Petri charif-'’'’»quemadmodü Turrianus fomnianit, quip-pevero Spiritus Dei charifmate amp;nbsp;dono hac jn parte deftitutus. Ac ne ampliüs vagcris infideinoftræ certitudine ( vt ita dicam) quæ-finda in cathedra tui Pontifi,cis, audi quem-admodum fidci noftræ Tgt;.gt;ipolt;p»pi«non aliunde , quam ab efficacitate Spiritus fanfti haberi poftit. Sic enim Paulus. Qui nos

25^^ AD REPET. TVER. SOPHIJ, x.Clt;)r.i. inquit,cofirmat vobifcum in Chriftum, amp;nbsp;qui j-vnxit noJ, De* efirqui cm obfignauit nos, de-ditq. arrhabone Spiritus in cordib’noftris.Itc: , f'jib.i. In quo etiam crcdentcs obfignati efiisSpiritu promifsionis fanâo, qui eftarrhaboharedita-jjoan. 1. tis noftræ.Item:Vosfinquit loannes) vndione babetisa SanäojS' noftisomnia.ltem :£u3n-i. rhe^.i. geJium noftrum, inquit Paulus, conftitit apud vos non locutionc duntaxat, fed etiam virtute, turn in Spiritu fan(So,tum in certaperfuafionf multa,ci a^vfiifefiffinquit.

Nuneprogrediamur vJtcriiis,amp; h^c tuave^ ba expendamus.Petrum , inquis,pofijit Cw*' Hus, vt effet régula Edd orthodoxa, de qua di-xitApoftoIus ad Philipp. Et in eadempern’^' neamus regula.Hîc,Turriane, volo conued^ palpabilcm infeitiam tuae ratiocinationis, ^' ^uidem h^c ratiocinatio dicendaeff NaqüO; modo fides Pétri, aut Petrus credens fvtlo^''' folcsjpotcfl effe régula nottræfidei, nidp^O' pterillam doârinam, cui credidit Paras, quam ipCe credendam nobis tradidiûEreniiai cflregula nobispropofita, ergoànobisvilt;î^ amp;nbsp;cogaoCci poted: alioqui non poteHeffrt^' guia : Nosautem poffumus id quidemcogao-feere, amp;nbsp;videre quod Petrus credidit, quotier videlicet in feripta Apodolorum intuemar: ^' dem vero ipdus Petri,qua credidit in ChridaK' Rlium Dei viuentis, videre non poffamus: n^' que Cl hodie in terris nobiCcum verfaretur, ri' derepoffemus. Ed enim CoHusDeifiJembo' minaiiii /

ANTON. SADEEL. HESEONS. ÎÇ^-ininum,amp; eorum intimas cogitationes intro-Ipicere. Quarefi fides qua Petrus crcdidit,vi-deri amp;nbsp;cognofci non poteft, non igkur pbteft tffefideinoftræ régula. Arque omninovtiis nolis,dodrinamintclligasnccefleeft, quum loqucris de régula nobis propofita.Quinetiam quum dicis oportere, vt confcfsio noftræ fidei, cum confefsione fidei Petri confentiat, quid intelligis nomine confefsionis Petri? nonne id quod confiffus eft,amp; quod credidit Petrus ? o-mnino ita neceffe eft. Tandern igitur aliquan-docognofce, confefsionem Petri fignificare, nonaftionem Petri confitentis, fed id quod Petrusconfeflus eft , nempeGhriftum filium Dei viucntis,fupcr quern, vt diximus, fundata eftEcclefia;atque id teipfo dicente amp;nbsp;fcribcn-tejicetcontrarium dicere, amp;nbsp;(cribere coneris. 0 admirandam vim vcritatis,quæ aduerfarios, fuis ipforum laqueis implicat, fuis gladiis iugu-bt,amp;illos eo tandem adigit, vt quum maximè uientiri volunt, turn maximè det teftimonium veritatdQuid cnim aliud, Turriane, quum ci-taslocum ad Pliilippenfes f quern tarnen non leftè intelligis) quam,rclida rua ac prodita, in uoftramdifcedisfententiamPIn eadem, inquit Psulus,pcrmancamus régula. Nolomultisre.»» futare,quod regulam de Petro intelligis. Hoc enimmcrumeft fomnium, fed mibi fatiseft, quod régula apud Apoftolum dodrinam fi-gnificct: fic enim paulo ante. Q^otquot, in- PhiU^f. quitipcrfefti famus,hocfcntiamus;quod etiam quot;^e’fa.iç

^5^ AP REFET. TVRR.SOPHIS' agnouît Cliryfoftomusitalocuih Pauli expo-ncns:Vides,inquit,quod rcgulam vult effema-in Epifl. d?ta:Rcgiila» necaddi fibi quidquam,nee demi ad PhiU. luftinct:alioquin hoc ipfum,quod régulaefti’' htm.ii. mittit.Jo cadem régula permaneamus, hocc») inE ad^^'^^'^ fide,codé præfcripto.Hæc ille. EtHie-^hibp.^ ronymuslocum intclligit de perfedione noul cap.j. Teftamenti. Ambro fins autem de veritateE-uangJij:Arque «moino fidcs Petri qua crede-bar,nonpotuit eÖerégula noftr«fidei,nóin-quam,WPS,fed TamrA, nempe id quodcredidit^ Scd quid multis opus ffl?tu ipfe pagina libntul 99.tuam illam régulam, amp;nbsp;Cathedra Petrirefers ad interpretationem, amp;nbsp;intcHigentiaScr^ pfura’,ergo ad doârinâ.Sed vos Monachi Fo-tificis aflct3torcs,rclida illa rcgula,dcqua Petrus locutuseft, regulain Lesbiam proponert folctis,quatn ad nutum veftri Pótificis flcâitiSi dum tius potentiam,amp; plufquainrcgiumprin-cipatum defunditis,hoc dl, eins crrorcsve/lns etiam erroribue cumuIatis.Poftrcmo quüScri-pturam yoeas Delphicum gladium ob inopia® fabricatü,nifi adfint vehræ iHæ locuplctiffi®^) fcilicct,Traditioncs, amp;nbsp;nifi ruiPontificisacee-

dat interpretatio:blafpheiniâ vomis,quani(ni-firefipilcas ) vlçifçctur ille, quem viditloannet emjttentem ex ore gladium vtrinque aculuni' Rcdèeniin Seripturam thefaurum appcllanit hom j Chryfoftomus, cui tu tarnen inopia obneisjeo -^(/•voZ»y: rjnod tui Pontificis opibus aduerfatur: fed ill* ififl.^. vera eft fidei noftra: régula,qua vt aliquado di- i

ANTON. SADFEL. RESPONS. ' 259 !tgt;t Auguftinus,praua corriguntur,amp; parna nu-^ triunturingcnia: cui doftrinæ eft ininiicus,vel qui errando ncfcit earn efle faluberrimam , vel quioditægrotando mcdicinam. Hæc Augufti-nus,nobjs vcrè Turrianicü ingeniü defcribens,

DIdif^toni^eos t^ui vera fide nwple^u^tuif Chrifl^mfi/mm Dei ’Viuentiiy itafuperPe~ X HII. tf‘’'W tdißeari .fedfa/fa eH haci»terpretattO}lt;ÿquot; afi^S-^^' fdnuentti,

Q^’dicitdit^jud,fideles fuper fidem Petrifu»- p^g^^^y^ didyis didt, fulfiduriafit per acctdensfitnda rd wx teuere rfiftmpotui,c(t»i ad hune locum veut. Quee-^enks te,Afiieniy(onfefstofideitn PetroyUgmefiutt beeidens 1 At dices fideler fundari fuper coeifef-fentmßdetii^uam edidic Petrus.

VEram efle hanc interpretatione, nee à me inucntam,cx fuperioribus fatiï manife-ftum effe arbitror : ne fuperfluis repetitionibus leftonb.molefti fimusïhïc tantum adfcribâqquot;Ç Paulus dixit defirmitate fidei Coloflcnfiü,qua C®^-»-non in Petro, fed in Chrifto collocabat, bis Verbis: Gaudensaccernens foliditatem veftrae m Cbriftum fidei: Sicut igitur accepiftis Cbri-ftum I fum Dominumjita in eo inccdirc,radi- e ewiSe fuper fini fti in co,ac confnmati fidc, fi aut edofti efl:is,8rc.Scd iamvenio ad rifum tvu Sardonium, luais te vix tenere rifum potuiffe.

quum legeres, quod fcripfi defubflantiafup^f qualitatem non fundanda.Quia verö, (in^*^' bat aliquando Auguftinus) fæpe ridetespöffquot; nctici,nô ahis rifum,fed fletum potiùs, amp;nbsp;mi-fericordiam mouent, quippe quad poftqm® depoteftate exicrunt, vim morbifuinonfen* tiant:videamus,Turrianc,an illctuus rifuJtqu® vix tenuifti, ad illoru phrencticorû rifum pro-ximè accedere videatur.Sjc igitur, noniariaC' do,fed ferio iTieintcrrogas,annó exiftimeCQ' R/sionem fidei in Petro fuifle accidens. Cu® autem affirm cm Ecchfiam ædificatâ ftperfO' feßionem Petri, inde vis ex meis verbiseffice-re,fubftantiam fundari fuperaccidens.Scilicpti Turriane,praf rifu nö potuifti mea legere,qm-bus ego ita apcrtè explico fententiam meanijVt nihil loei rcliquerim tuæ fallaciæ trafen) »/«'''' ftlitr, in quarn identidem recidis. Sic enim falt;-pfi in principio folutionis : Eedefia æditoa cft fupcr cam Petram, quarn Simon Petrus co* feiTus cft,id cft, fupcr fiiium Dei viucntisiUO” autem fopcr ipfu m Pctrum,amp;c. Ex quibus P*' ^ct,te efle çornutum, amp;nbsp;ridiculum SophiftaWi qui,vt homonymie fallt res, confudifticonf*' ftonem Petri , vt fuit aöio Petri confitcanS} cum confefsione Petri,hoe cft,cd eo quod Pt' trusconfcfTits eft : qua: confefsio, eft Chriftn? ftJius Dei viuentis.Nam ;^«»A«yi«,amp; w»^»A«5-»i«’-»»»jftuc ó««Alt;7gt;iTÓ» longe dilferuntjquæ tu vehg' norantia,vel doloçonfudifti: diciturcniin''P^ iides, hoe eft,vna cademque dodriiia, 4“*I®

EcckfiaDei creditur. Et Apoftolus adHc-^*^-^ bræos, Teneamus, inquir, confefsioncin, hoc eftidoârinam quam profitemur, St multa alia confimiliâ,quæ nota meminitti,fcilicct tum ni-tntsinridendo occupatus.

Oliiicù tta potiits dtcendumftti^ey Petrum de- ^^^ ^^g,^ hm^e cofirmarefitosfratres^ tjuia Petra fuit: at Gen.vj. ÂfpeUaheris j4braham, quia patrem midtiirumgentium conilttui te:fie quia Simon Iona trat f uturuif rmamentum Ecclefia, idcirco af-^eHatuse^Simon Petrmtquaß Petrus Petraus.

TV plane euertis ipfam ftrufturam verbo-rum Chrifti. Nam 0, quia Simon futurus îtatfirmaméturnEcclcfiæjVt diets, idcirco ap-pellitus eft Petrus, certè non fic Chriftus dice-retTu esPetrus,Sc fuperhanePetram.Sedita potras•.Super baneP«ram xdificabo Ecclefia toeam,idcirco tu vocarisPetrus ; Aliud autem «ft, «ƒ«, aliud Tocuri. Slquis enim roget, cue latdtx genres natx ftnt ex Abrabamo, num rc-tçQdebisidfaô.um,quia vocatus eft Abraham? minime,credo t fed potius ft rogem, cut vocatus lit Abraham,turn reamp;e dices,id eb faäum, \ qubd effet tuturus pater multarum gentium.

futurus erat Ecclefiæ firmamcntUjf^pcqu'^^'’’ dicis,fed nfiquam probas, nee vnquâ probabiSi quantumuis licet vrgeas Petrum petræumjVt loqueris,pro vna,fcilicet,petra,duas fignificas: ipfe penè dum bas petras verfas,in petram om-nis fenfus expertem verfus.

XVI. ■ X^ ^^^^^^fi^^^^ Pétri »0» tranfit i/trefuccefltimi^f pa^^K^i- JT fid iure vicariit ordiftatiogt;iis,lt;ÿ-confemtiwt! ioiquot; nbsp;nbsp;nbsp;.^uia i^ni ordiuaturEpifiofiu in jede Pétris Ch^rip ma fidei Pétri accipit.

iefuit, non potuit tranßre ad a/ios,vt inijuis;fin^igt;' temfait donum priaatit perfinlt;e,ad commune^ '^‘ ti/itatem datum^çf/ridemno dicemm dépêtre)0' de Petrtfuceeßute? nbsp;nbsp;nbsp;1

Chrißm promtße adißeatumm fe Ece/efiti^fr' per Petrumy non tantum dum viueret Petrut, fe^ etiampail mortem ei lt;u : Ergo Charißmafirmit'tttt ßdei Petre tranßt adfuceeßores,

Hlctuomore narras tua fomnia,amp; quo“ grauius eft, non dubitas ea reiicere,qu® reliqui Pontificij adhuc tenuerunf,amp; omnibus tenendum tradidenint. Negasenim chanfc’^ Petri tranfire ad Pontifices iure fuccefsioniSi fed,inquis,iure vicaris ordinationis. 0 fubtilt difputarorcm!Nimirum tollis genus, veponas fpecie.Quid eft enim vicaria ordinatio? nonne quu aJiquis in viccamp;locu ajterius ordinaturiS IlJC

j ANTON. SÀDEEt. âÉSPONS^ 2(j/ æcnoane eft fpecies fucce/fioriis ? Certc fub!a .^'ucceflîûne,tollitür vieatia ordinatio,qiiÇ cf-ƒ nöpoteft J nifi quis fucçedat amp;nbsp;fufficiatur in ^um altcrius. Cæterùm iam fæ^us didum f ifirmitatetn fidei Petrijamp; chariima Pétri, amp;nbsp;gîtera huiufmodi e/Tc pcrfonâlia,adeô yttran-»' ■rcadaliosnonpoflint:virtus cnim Pétri,non poteftefTe virtus Pontificis î quemadmodntrt eniffl conträrlönim eaderh dodrina ) vitia ’'’quot;»Pontificis non poflunteffevîtia alterius Wihcis, liéet coeur rant amp;nbsp;confehtiant fæpif-™e m iifdêvitiis. Porto,q«id tibi vis dutn to-«fsnobis inculeas vicarilm Ïtlâm ordinatio-

Vnde tandem fllam ordinationem péris? Vbieft verbum Dei?Vbinam ordinatio ifta Vitoria inftituta eft?Quibus VerbisPQuo præferi-pto?Recurres fortaffe ad tuam cantilenâm: T il ^sPctrus,amp; fuper hâc Petram, amp;C.Scd ego nî-«ilhicaudio deordinatione. Eteilim net Pd^' •ruSinecPetta ordinationerh fignifîcat.Prçtô*’ f^fi omnia tuæ caufæ præfidia in vna ilia vi^i •^^niordinatiorie collocas : dit mihi, qno iure Cardinales Pontificem ordinant Pétri fucceC*' foreniPProfcr fi potes aliquod Dei verbum: At’ •^go vel inde eolligo Pontificem non eflePettî fuccelforem, quia Petrus ab hominibus ordina tusnoneft,tuiisautcm Pötifexab bominibbs» (amp; (luibushominibus?)ordinatur (fiquidê verbum ordinandi locum habere potcû intanü' return perturbatione J amp;nbsp;quidem fine verbd' Dei ordinatur.

Dc ordinatione Luthcri tjuidobiiciasnoil intelligis,nec enim dicimus vel Lutheri,vel villus culufouam Miniftri ordinationem tranfit« ad fucceflores. Nam vocatio Lutheri,fuit Lu-then propria:quod idem dc omnibus Ecclffó Paftoribus dicendum eft : fuam enimquifque ordinationem habet,quatenus eft ordinatus Paftor Ecdefiæ.Nec verum eft,quod ais,donû ad communcm vtilitatem datum, tranfire ad fucceflbres.Nam donum fciétiæ,amp;intclligen-tiae eft quidem datum ad commune vtilitatem his amp;nbsp;illis Paftoribus,fed non proptcrea donS illud perfonale tranfit ad fucceflores. Sed quia tu longe aliter exiftimas de tui Pôtificis ordi-natione,quæro abs tc,vndénam ifta Pontificis ordinatio nata fit, amp;nbsp;quo modo ad vos perue-nerit,atquc etiam in veftra mancatEccklia. Num ordinatio vicaria Pontificis tranfit etia ad fucceflores? At non potcft:autenimordinatio earn fignificat, qua vnufquifquePótifex ordinatur(quaLco Papa Aflhmptionc vocat in fuis fermonibus)amp; tune ciulmodi ordinatio non tranfit ad fuccefloré : nee enim ordinatio Leonis eft ordinatio Gregorij, vel Sixti,velA-nacleti.Aut fignificat lus ordinandi:quod quidem fi dicis ad fucceflbrem tranfire, fequetur vel Cardinales cfle Succeflbres Pontificis, vel cos fine iure ordinandi,Pontifieem ordinäre, quod pofterius eft veriftimum. Quarc fiquod ius ordinandi tranfiret ad fucccflorcs(vr vultis) fcqueretur folos Pótifices habere ius ordinan-

ANTON. SADEEL, RESPONS. 2^5 Jjalios Pontifices, quod tame contra ficàvo-lgt;is. Quinet jam miror quî poffint ifta conue-quot;ireiquHm dicitis Petrum ordinale Clemente lucccflorcm, amp;nbsp;tarnen apud vos non Pontifex ïPontifice,fed à CardinaJibus ordinatur. Ex lt;iuo fit.vt Clemés Pctro non fucceflerit in iure ordinandi:aut fifucceffit,rcliqui deinceps dementi non fucceflerint. lus enim ordinandi eft penes folos Cardinales,amp;: co iure(vél bac iniuria potius) iampridem vtuntur. Sed cftamp; gt;liud valde exitiofum,tum vicarix ordinationi, turn ipfi etiam charifmati, cuius tarnen refpe-ftudicis Petrum Petrxum appellatum. Nam quotics apud vos Pontifex è viuis fublatus eft, dit,amabö,in illo veftro intcrrcgno,quü nul-bsidhuc fucceffor ordinatus cft,vbinam gen-‘'um manet amp;nbsp;refidet ebarifma Pontificale? Quarn enim effe non poffit, ex tua doétrina, n'fiinPetro,amp; in cius fucceffore:rcuolatne ad Metrum in cŒlum,quâdoquidcm non habet in terris,vbi conquiefcat?At Petrus non iam po-teft effe fundamentü illud vifibilc,quod quscri-tis;amp; nifi fit in terris iftud ebarifma, nufquam etitmec porró poteft effe in terris quandiu Pc-tnfucceffor in terris non eft. Quid igitur fiet deiftocharifmate? Vbinaerit? vbi dclitefcet Untifper dum nouusPontifex ordinatur? num

I ®bfecroin Pafquillo amp;nbsp;Marforio,duabusim- \ TOotisEcclefix veftræ columnis? Patere igitur, . Tutriane,ebarifma iftud veftri Pontificis, toto l ulotempotwfpatio effe intermottuum,donee,

Cardinalibus poll numeratam pecuniamtan-dem confpirantibus, reuiuifcan Q^id veröde Antipapis dictmus?qiiain , obfecrojtum mi-fera ell conditio charifmatis Pontificaiis.q np-pe quod inodó in duas, modo in tres partesf® dc laceratuin diftrahitur?quain a,item miferiot eft Ecclcfiæ veftrat conditio , quu pro vno tru habeat fundamenta,eaque inter fe contraria amp;nbsp;conflidantia, adeó vt vcftruni.iftudæüifid“® valdè Conquaflatum cfie oportcat.

Poftremo quum ais Chriftu promifide, ie ædificaturum Ecclefiâ fuper Petrum,non tan* tùm dum viutret Petrus,fed etiam poft morté) tu tuo more nugaris, amp;nbsp;principium petis. Sed vel inde colligcrc debui(li,Ecclcfiam non po-tuilTefundari fuper Petrum , quandoquidera Petrus erat mortalis, immortaleautem elTco-

Pa^. loS. JL-^fiPd^ta/teraper particgt;paftogt;iegt;»/è/uigt;^‘^^'^ priori Peirit, ex Leone Pönftßee. Leonü wrM ßent.Ece/eßie mex cce/o inferedafué/imiMi t» ^*' tUf fideißrmitate confur^et. ■ ■ i, P^X- ^°9. Petrm adtficat Lec/eßam f^per C^nßuwfrquot;' darnentum virtuets propriit, Chri/imveroitd^ ^it Ecc/eßiitffßtper Petrum, aPerum fii/tcetfr''' dumentum virtutiffnon j^opriaßed eommuott^^^' Superßretittatem ergofideiyi^uam Petrmde C»^* ßo confeßuseß ,amp;• conßteturiu ßuefuceeßoret f^ tjua Domin tu ne deßceret rogauit) permanet^V^

IStam diftinótioncm iam ante cuertimus fu-prafeft.2.vnum addam , di-ftq iftiid Leonis intcHigédum effe de Chrifto filio Dciviuétis, in quem Petrus credidit,amp; quem conftfliis efl: adeo vt Papa ille mcliùs fit locut*,quam fortaf fecogitarit. Nam introducés Chrinu Icqucn-tctn)amp; compellantcm Petrum : Eeckfiæ mcæ cœloinfcrcdafublimitas,inquit, in hums fidci firmitatecofurgetzkanc eófeffioné fidci portæ inferinontenebunt, amp;nbsp;fuper banc fortitudi-nem sternum extrua tcmplum. Hæc Leo ; qua: proculdubio mteUigeda funt de fide Petri,hoc tftde co in quem credidit Petrus:alioqiii effet ingens blafphcmia««2:lt;p«Tlt;gt;eSî oppofita bis Pau- * ’”’' li verbis clariffimis,In quo,ncmpe Chrifio, in-^uititotum ædificium congruenter coagmt n-tatum crefcit,vt fit templü fandum Domino. Prpterea nihil tale cogi tans Turria nus,fuu Le-onéaduerfus feipfum produxit : adeó vt ipfius lententiaab ifto Leone cucrfa,ac difcerpta effe vidcatur.Num enim oblitus dl fc ne gare Pon-dfieem clfe vel caput,vel fundament ü Eceb fia: eleâorum?Sic tarnen LcotEcckfiæ mcæ cœlo infcrcdafublimitas:Loquitur ergo de Ecclcfia inçœlum infercnda,ac proinde de Ecclcfia E-leâorû.Qind porto tibi vis,Turrianc,his po-ftremis verbis?Supcr firmitaté fidçi,inquis,quâ Petrus de Chrifio confie fins cft,amp; cofitetur in fnofuccefforc, pro qua Dominus ne eitficerct

2(^8 AD REPET. TVRR. SOPHIE' togauit, pfrmanet ædificatioEcclffiæs^^^' fto in Petro inftituta. Nónncvcro fie vnal''“' ra deles ea oiTinia,quæ haften* de Petri cn^ ' mate difputafti? Fateris enim Ecclefiam cn^æ' dificatam fuper firmitatem fidei, quam M“® confeflus cft de Ghrifto: nempe effe Gnrifta® filiumDci viuétis,quem proptcrca,vclisno^’ cogeris admittere,cfle fundamentumiHudtC' çlefiæ, dequo ipfe Chriftus apud Matthr»® locutuseft,

EÂ^0yigt;}t)ftù,A/iKifierMm Petrif idémeft tjHquot; nu Petr/ts.-at Afimßerium ^A^tKißrans Keb^^ uif fgt;f»t.Ergo A/t»ffierium ko» eß ß»e AiMiflyigt;»^‘' O^are Petnu cum APivi/ierioßfoßue PetrmMgt;'^ mßra»s eßf»gt;idamefitit Eceießit. ^catlonidm t''^ appeUoiUt te ad difieadM^rißote/ti Cate^nriiiitiquot; /e^et.Sicexartettta/tce^itar^amentari. SiP^ Kes eß Domi»ui,ratio»e hahtadinis adfefuMmfr c/ufßmi/tter vt ha^itudo adßeruumßti^ic^^]''^^ /oa»»es.

TVe^asfidem Petri idetn eße ^aod Pettat habt»^ fide: Qu^,gt;iifitet,ignorât, aiPedinem cumpariHh idem eß at^ueparietem a/i^um.

Hlccinc eft fruftus diuturni tui filetijjTBf' riane,vt poft tuastrium annorum mf*^’'^ tioncs,nobis tam egregie Relatorum natura® defenberesPNec te pudet Academîam mea aÇ' pcllarc,vtmead Ariftotelis Categoriasrd^' get?Vtinam eas vero aliquando didicifles,vtgt;' ta nX'

ANTON, s ADEEL. RESPONS. ZÓ’? ^3 melius difputarcs!Minifterium,jnquis,Petri, ^Petrus miniftrans Relata funt: atque ita pro-Jis,te nefcire quid fit Relatio.Ncc enim ea quç hntfecundigenctis Relatorum confundenda fcntcüRelatis Tertij generis: qua de re in pri-1110Scripturæloco fcâ. 14. fufiùs à nobis tra-âatumeft. Etenim qui dicitMinifterium Petri, effe Petri miniftrantis M[nifterium ,ita vt miniftcrium ad miniftrantem referat, illeàAxu gt;-“)Vt rerbo Ariftotelico vtar.Quamobrem ita ilicendum cft,ex verç Philofopkiç prçceptis,n5 tut infeitiæ Turrianica: fomniis: Miniftcrium Metern ad miniftrabile ( vt ita dicam ) feu ad id ^uod miniftrari poteft aut debet,inTertio ge Here Relatorû,vt fit tJjbaa«« ^«'ç*»«(inquit Phi lofophusj minifträtem verô referri ad id quod miniftfatur in Secu ndo gcnereRelatorum,vt t» ’‘f.«ïigt;«»iiV«fTi Sif««i.i^.i:alioqin,neccnarió tibi eonftituendifunt tres termini Rclationis:népc Miniftcrium,Miniftrans,amp; id quod Miniftra-®r, cum in Relatione duos tantùm efte ter minos oportcat.Sic Scientia non refertur ad fcic-te',fcd ad ims-rTo» amp;nbsp;quanquam verö eft,Scicntia elÏcfcicntisfcientiaminon taméScictia ad fcié-tê refertur, vt dixl,fed ad fcibilc:adeó vt fciétis feictia vnü terminu conftituat, nó duos in bac Relatione.Quod quia nÓintelljgis,idcirco mentis naturâRclatorû,ex vulgato loquedi more, vt quç quotidiano fermone cóiungütur,ca pûtes vinculo Rclationis efle côiûâa.Ncc minus tidiculum eft quod dicis de habitudine domini

ad feruü, qoafi Minifterium fit habitudo,q'’0 tamen dicis Relatiim effe, ac proptcreaipf^® Relationem, är^Ktr/vfiuehabitudinem (vtj^' queris)cum ipfisRelatis , hoc eft cum ip““^ Rclationis terminis confundis. Sedde bisi”' édenus , ne extra metis inftituti noftri vig’'' vidcamur. Venio ad tuam hac propofitionc®' Pu’trus,inquis,cum miniftcrio, fiuc Petros ml' niftrans,eit fundamentum Ecclefiæ. OmiH“ lt;q| tæiam dixi detuo errore circa naturam Rel’' toru'n:Hoc mine vrgco,perpcram diciPetm® Miniftratem efle fundamentü Ecclefiæ : qua? Petrus non fit ampliùs minirtrans. Quire»’ nos hoc tuum argumentum in te retorguefflUS' Si Petrus non poteft elfe fundamentumEed’' fiæ,nifi miniftrans, amp;nbsp;cum miniftcrio, vtl^ queris;Ergo Petrus non eft ampliùs fundamC' turn Ecclefiæ, quia Petrus non eft ampliùs ml* niftrans,nec cum miniftcrio. Nequemihituoi Pontifices obiicias, quos dicis efte Petri fuccei-forcs: quia Pontifex miniftrans,non eft Petras miniftrans, amp;nbsp;vicifsim Petrus miniftrans,alias cftaPontifice miniftrante: non tantum quia Petrus Chrifto miniftrauit , tui verb Pontifices fuis cupiditatibus inferuiunt, amp;nbsp;mini-ftrat : fed etiam quia Petrus miniftrans, fuitV-nus numero.

Etufdem eft «Ttwä'jOns« , quod addis, fide® Petri idem efFe , quod Petrus iiabcnsfiJcnii quemadmodum albedo cum pariere,idem A quod pirns albus, Et qui^iogafti Academiam jiieauii

ANTON. SADEEL. RESPONS. 271 f®*‘ïn,,vtmead Categoriasrclcgaret(cuïusiti-I quot;fris te mihi focium adiügi valdc è re tua fuc-1 JjOego viciftim te relcgo primum ad illas ipfas ^ït(gonas,vt vidcas Subftantiam cfTe à Qua-Iitätcdirtinguendam, deinde te relcgo ad r« xpi »»’««1,y«fi3» ; vt ibi difcas. Accidentia non effe tunt fub;evtis,fed in fubieôtis.Prætcrca non le-“iter peccas,dum fiibftcrnisAccidens Subftan-tiæ) quod contra fadum oporcuit. Sic eniro e-Iquot;intias;Aibedo cum parietc idem eft»quod panes albus. 111a igirur quç dicis falfa funt,amp; ^*amp;omnia. Falfum tft enim fidem Petri efle Petrum,amp; albedinem effe parictcm,alioqui (vt wnatibi antea obiccimus )SiibflStia non differt ïQualitate.Scd vos fcilicet,quibus pariet es de-^Ibatifdequibusloquitur Scriptura) tantopc-replacct,hxrere foletisin üsj quæ exteriùs apparent,vera return fabftantia negleéba.Quine-nam non animaducrtis,te tuo more fenrétiam feamfundilus cuertére, quumitadifputas. Na ^“emadmodum albedo huiiisparictis,non po-teft elle albedo alterius,qiiia eftinindiuiduo:i-1 tafidesquæin Petro cR f non, cumPetro,vt plane imperitèloqucris) nó poteft clTcalterius fides;ac proptcrea fidcs Petri nó tranfit ad fuc-j ceflorem.Atque hæc de tuis hPilofophicis ob-ieftion!bus,quibus manifeftè déclaras,te, cum I ita de fundamento Ecclcfise difputas, ignorare prima turn Theologix,tum ipfius Philofophiiç fundamenta.

/e/^ nu/lum a/iud miitißeriftm i» Afoßnln ßd/ß, igt;rlt;eter mintSierif/rn ^poßo/atui-Dt-»tw hoc,fed ijuomodo prof’M non faße i» mi»iß(f'^ ■^poslo/aiw principafar» ßaeprimatuvi ÄpoßoH^^ mintßertf in v»o earn am ? Dici enim ()iti^ pofoh fandameatarn Dd firmamßat, haigt;e»s hoeß^^' i. Timd. cu/am:/rem,tu es Petrw,^c./tem^Rigt;^a«ipnti) MatthAS. ^c./tem,pafieo»es mfOSy^c.

QVandoquidem faferis nullum aliud in A-poftolis miniftcrium fuifle, prêter mini-ftenum ApoftolatuscGÖfeda res eft. Necteiu-uat hsec tua interrogatio ; Qi^omodo probas» inquis,non fuifTepnncipatumin minifterio A-poftolatus? Imo vero, Turriane, quomodotu probasfuiflePautquomodoidprobari vnqMra poßit ? Sie enim cgo te vicifsim interrogo: ifte principatus Petri in ApoftoJatu ^quemtufin-gisy'cQne de minifterio Petri,neenePSi noneft de minifterio,cur ergo paulo ante dicebas,Petrum cum minifterio fuo , fiue Petrum mini-ftrantem efte ftindamentum Ecdefi«? Sieftde Minifterio ; E''go nullus eftaliusprincipstuJ Petri, quam rcliquorum Apoftoloriirajquiafa-t crisfquod etiam negate non potes) Petri im-niftcrium non finde aliud, quam miniftcrium Apoftolatns.Conftat autem reliquos Apofto-los babuifte mud minifterium Apoftolatus,3-lioqni non fuilFent Apoftoli. Porrolocusquc _ citâ*

. ANTON. SADEEL. RESPONS. J75 1 ciuscx Paulo ad rem non pcrtinct ; denique , in locis quos prefers ex Matthæo,Luca,amp;Io-.

anne,nihil aliud quam principium petis. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tvrrianvs.

Phef.z.SMperfirit^ifuperftindame»titm^])o- XX. fiolorum amp;nbsp;Profhetarum ^c.^is efi doUn- ^‘*.2-*H-turn Apofiolorum ^ Prophetarum: at ego dico e][e dsclrtnam Chrtßh ah ^poflolü prédicat am. Non turn intelUgit doPirinam ^pofiolorum^^ua eß f*»-Jw^ddo'drtnam Chrißi,(jU£ est JiM's.

Mlrum acumen in genii tui, TurriandAt q^uumdico doftrinam Apoftoloru, in-\ telligo doftrinam quam Apoftoli tradiderunt 1 atque docuerunt:amp; hæc doftiina,eft doftrina 1 Chtifti, quia Chriftum ipfum comprehendit, \ amp;nbsp;noois exhibet.Itaque hæc non pugnant, effe \ doârinam Ghrifti,amp; efle doftrinam Apofto-\ lotu.Sic enim loeutus eft Lucas;Erat,inquit, ^d.z. \ perdutantesin doârina Apoftolorum : fed tu ) confundis ïiJ^^i» cum ^tJ^^x? quia neutram hates. Atque itadifpatuit tuafallacia wafiTvi-j nunfuaii,

LApidem ang/tlare',àx.ftyaitiiütlt;i,imttntt peßsime XX1.

wterpmdt M es .Cur moßra loefuertSi Ç^ ejuod ^‘^^- '‘®’ t^ capuis^hoc pedthus tribuiflii Ecclefia habet fun- ^ ‘*^' dAmentum^urÇum.Apoc.ZY.^ChrifiMi non efl fun dt^mentum fubflratum al^s fundametis^fid cuia-b^iÇuhflernuntur.Curnon afpexiflt in locum Pauli niEphef.i^^vt mfcamiutincjuityin illo per ommat

?74 AD REPET. TVRR. S0PHI5lt; | ^ui efi edput, Chrißfu. Si tot»m corp/ij coffif^''^ amp;nbsp;connex/tm eß ex captte Chrißo, amp;nbsp;fotfo» i^: fton eit ßne eapite, ei} i^tturi» toto corpote tlt;fl'‘^ f(tfgt; ii/o capite ChriSlo.

Petras tion ei} caputastga/tin adißeio Ecdß^' fed caput Super ^aod, ta»spaa»t faper Pe^' vtrtate il/ias Zandts au^a/itris fargit ttdifidutih^ fa^rica Ecc/eß£ tpaa Sub eo eil,

NOn mca eft interprctatio,fed dodifsi®® rum interpretum, à quorum authorita^ tüa me ifthæc monftra, quæ loqucris j non ®' uellcnt. Vocabuli Græci vim,miror teign'^ rare,qui totics GrxcifTasjaddo etiam,qiji tones,faltem verbo tcnus,philofopharis.Nam f® tuiftifexcenties vidcreapud Arift. «»pfdic'^ Subiedu quam Attributiimr nimirum««?quot; ^ extremum, quodciiqueillud fit,fiuefuminu®) fiue infimum , quod etiam patet ex Marco,f’* ad noftros reuertamurj his verbis : a^H’if •lt;/'gt;•lt; tvftixftv ifcuS.ltiquc fpeiftanda cftlocorutn®'’' ( cunftantia.Ciim autem hic vfurpetur fimilit“' do ædificij,amp;: Chriftus dicatur lapis ««f»;«««^» in quoædificium crefcirfinquitApoftoIusvcr. 2ly'certc verbum crefcendi poftulat,vt hîc««f'' fignificet imum t ædificium enim nondicitur crcfecre dcorfum vcrfus.SinguIarum autem (i-hiilitudinum rationes obferuandæ funtinTh^ ologia.adcóvt licet verba maxime repugnare videantur,taméres vna cademque intelligen-dafit. Nam Chriftus dicitur caput, amp;nbsp;fundamentum , varia fimilitudine : quatenus caput,

ANTON. SADEEL. RESPONS. 275 fuinmuseft:quatenusfi»ndaincntuni, imus eft: Stamen ita fuinmus eft amp;nbsp;imus,vr fit vita,vir-tosamp; firmitas Ecclefiæ. luxta liane fimilitudi-nem fundamén,qiiod imum eft, dicuntur fidèles fiiperftrui amp;nbsp;fuperædificari in Cfirifto. Neeverurn eft quod ais,fundatnentum Eede- ^pl^-^-fiaitaddcribiabloannein Apocalypfi, vtüt^°^^^'^‘ lurfum: imb contra,ita defcribit fundamêta,vt lintbanon fiinnna,ficut cxiftimas.Itaquepræ darè Chryfoftomus hunc Apoftoli locum ita ƒ„ ^^-j^^ sliquando cxpIanabat.PauIus, inquit, Chriftö ad fpb, nunequidem fiipcrnè totü corpus continente, fiom.6, amp;conferuanteni,nunc vcröinÊrnè,amp; ftructu-tamfu(lincntcm,amp; radicern exiftentem inda-eit.Hïcilk:qucfi IcgiflLs, non ita quafimen-teincitatus cxclamafles, memonftra loqui. Egoenimnon aliamonftra Ioquor,quam quse ^liquando Chryfoftomus locutns eft. Scd vi-•Iwinus monftraiie potius Ioquaris,qui funda-lt;gt;gt;entumfupra tedum collocas.Ecce enim bel [1 tua amp;: feed confen tiens ratiocinatio.Petrus, 'uquis,eftcaput,fuper quod,t5quatn fiiper pe-ftim.virtute lapidis angularis, furgit æcUficinm Eedflîæiquæfub co cft.Certè fi Petrus,vt di-dicftfccundaria illa Petra , quæ in ædificio Ecclefiæ eftfub Clirifto,amp; fundamtntum EcT defiæcdfurfum, vt vistfeqnitur ipfam Ectle-Inm efie ctiam fub Petro. Quid igitur hade-niisflt;cifti,mi homo,qui centies bæc mihi ver-bu Chrifti obiecifti : amp;nbsp;fuper hanc Petram æ-dificabo Ecclcfiam meam. Et Petram illam, f.ij.

iJG AD REPET. TVRR. SOHPIS. 1 dixifti eflePetru: itaexteipfoefficitur, Petrû j elle fub Ecclefia, fi Ecclefia eft fuper Petrum. Petrus igitur non eft intermedius inter Chri-ftum amp;nbsp;Ecclefiam , quadoquidci eft fub Chn-fto,8f fub Ecclefiatnift forte cxiftimaseife duplex fundamentum,ynum fuper ædificium,alt^ turn fub ipfo ædificio : itémque vnius corpof^ duplex efte caput, vnû fuper reliqua membra) alters fub ipfis pedibus. Hæc funt monftrafo' licet,quæ loquitur Turrianus, amp;nbsp;qu? *'^f'^j' Antonius.Porro nónne ipfe milliesdixiftbb? clefiam «dificari fuper Chriftum, tanquam«’' per fundamentum virtutis propri«.’’atqueiO nônneEcclefiæChriftum fubfternis,vtub«^ Ecclefia fulciatur?Sed tibi s vper amp;nbsp;syUj^“’ turn video,idem funt. Seruate vobis iftani^'* pnemædificandi,Turrianc,yoset)in’E‘^^*^. àm àfummo ad imum ædificatis,hoc i(ïam,quantum in vobis eft, demolimini a4 diruitis.

Pa^-us-y^ tjuatemts omnet i»prlt;edieatipiie'vef^^^ 1^^ ' ßum poßteruftt fandametum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fe,

iet, ^fiifi vmim ex ßieffindamentte fi^^^^J ^ fuper ^uam Chrßus Ece/eßarn faam pd, 'Vtatt Paß/ua ix Efii.cap.z-Eecfeßiid'^l'*^^^ Qii^ 'VfUextü)Cuiui fuxdamextapixt ix moxtf ^^

Hilfiitd'ficata eßpiper ffindame^tt^^ff -^t pittig' (^ Prophetaram.-vnueexhiiMoti^i^fr^^ ^^iifi I ^»em Petram appeUamtpropterßfffff^^^^ giitii

Antón. SADEEL. Respons. 277 ^mfidet, propter infra^um rol’ftr animi, ad non (tdindum infliElù plagie tentationam'. faper ^aar^ Petram promißtadißeare Ecc/eßam faam.

A Gnofcis omnes Apoftolos efie funda-ZxroentaEcclefia;,quatenus Chriftum po^ luerunt fundamcritum. Quid?nónne Petrus Chriftum ctiam pofuit fundamcntum?cur igi-jutalio modo dicetur fundamentum, quam a-Apoftoli?Vcrüm,inquis,quid prohibée quiri Vnnm ex ïftis fundamentis fuerit Petra, fuper i]uam Chriftus ÊccleGa fuam ædificaucrit?Mi-ri^rgumentandi ratio! Si vera eft tua fentétia, nie non tibi dicendum eft, iQ^dprohiket? fe4 ^océdunijita omnino neceffe ede, ita Chriftu ywbis expreftis declarafle, ita Apoftolos om-îgnouifle : atque hoe loco euoluenda fiant omnia tuæ caufæ præfidia.Vcrumenirauerô, fi ^ibiomnia concederemus,nihil aliud fcquerc-Jurextua argumentatione (nempe ex tuo illó loquendi genere , Q^d prohtàeâ') quàm fieri poffcjVt Petrus fit ilia Petra,de quaGhriftus 16 tutus eft.Si fieri poteft vt fit, ergo fieri poteft vt non fit(hæc eft natura rS ÿ»» «rî)atque ita fei-licctad exitû perdufta eft præclara tua demon iiratio,ex rebu? neceflariis colleâa,qua tu alite gloriatus cs.Sed red co ad illud tuum, ^^d frohibet^'i^épe hoe prohibet, quod natura non patitur,idé vni foli, amp;nbsp;pluribus fimul tribui. Si 1 ctrus effet fundamentuni, effet igitur ratione miniftcrijjvt fupra agnouifti.Et rurfus, non a-f-ÜJ.

liud fuit miniftcriu Petri, quamaliorumApO' ftolorum,vt etiam faflus es.Ex quo efficitubSi Petrus eff t fundamentum, hoe ipfum habere cum aliis Apoftolis commune. Cçterùm mira' rifatisnon poflum tuum iftud loqucndi g^; nus,quo ædificij miniftros ,cum ipfiusædifiu) fundameto confundi^ivttibiobiceiin meafo-lutionc.Ecce cnim,Chriftus ædificatEedefo) nêpe adhibitis miniftris buiufeeædificationiS' Eiufmodi imprimis fuerunt ApoftoH.Oï!’ ergo non videt ita dicendum tffe? Chriftuss-diheat EceJeßam per Apoftolos amp;nbsp;Miniftros fuos:non autem, f»per ApoRolos amp;nbsp;Miniftros fuos. Sed tu nobisfcilicet obiicis Bafiliumaf-firmantem, Ecclcfiam elT? ædificatam fuper fundamentum ApoRolorum amp;nbsp;Prophetarum' quid autem hoc ad Petram illam Petri, quara tuilli peculiaritertribuis? Nimirum, inquis, quia fitbiicit Bafilius, mum ex illis montibus nnfTc Petrum: quafi veró id excludatalios. Sed quialocum Bafilij non fatis bene conuertifti» amp;nbsp;nos(vtitlentidcm repetis) Grscis deleda-mur,reponamus tibi verba Græca Bafilij, qui nobis recîtafti :'è)'T»»j/i£a,Mii^in£'2?i^. Vnuses bis montibus fuit etiamPetrus. Etpaulópoft lt;lt;p’«'f .gK CTETfi«, fuper quam etiam Petram promifit Dominus fc ædificaturum Ecclcfiam fuam. Hecille: vbi vides parricularn le^'i a te bisprætermiffam (quod eatefortè non dcle-âarctlmaniftftè deelararementem Bafilijiqm non Petrum conftituit pcculiarc ahquodfun-damen-

ANTON, SADEEL. RESPONS^ 275»-‘JäWentum, fed èüm fimul çum aliis funda-®eiitisconiunxit,nempc cutn aliis Apoftobs,

OSfenemm /ecost lt;^gt;fi magh if) promptufuntf^ ^ ^JJ* M^uibta a/t^ttid dtElûfit tfÿ.'l' iiox^f de Pe~ m^n. ^^^•^‘irc.16. DicitediJcipft/iteiWjÇ^ Petra ( non ‘^»oro^Htiilitccafii//aripofits,fi caHi/lationë ipua-^t^titfujueifenaris. ) i.Cor.i^^viftitefi Cepha, c^ fofi hoc ’vudecim. ( »empe ta»^»dm principt (^ ca-fid^poflolorfmt.)Ga/at.i.ve»f f/terofi/jmâm^ze viderem Petruw^i^tfHimty de if/ta verho fittprà. ^411. 1^J» »ohis e/egit Deus per os meit audire Gentes ^iMfi^eitMm.Luc.iz.Æioffiandoconaerfiisconfir-' ’^fretres t»os,Luc. 22. Regesgenti/sm domina»-fKteontm, -vos axtem non fie, fed efui muiorefi in ‘‘'iihèyfiatficntmtnor. Sinemo in ^pofto/isfntnrus fi'^t wator,neifne habiturusi^ix^'y nondehnit Do-nions fit: dicere,fed potins prohibere., ne ijnis efict, Mthaberetnmiaiorç^primns./n eandemJenten-tiamfiribit Adarcns.cap.io.

Pos Pontifici tj/rannidem obUcitts .• outille finit f,^^ j^^-iprannns^^nifidei vefira dominatns esl gt;nbsp;Lnthern “* dico tjrannnm amp;nbsp;hemteidam.

r\IxiinhocMat.Ioco nihil diciKätVi^äXii’dePe ^troituvero in alios locos excurris.Delocd fiiji.

S8o AD REPÊT. TVRR. SOPHIS» Marei,fi prçuidifti me aliquid pofie diceretCüf igitur nonoccurrebasPSed maluifti nihil veiH'' ri,quam fruftra laborarc. Quisenim nonvidf'^ Petropoft lapfum opus fuifTe pcculiari renie-dio, eiufque fidem fuifTe magis magifque eófir-mandam? Quinctiam Hieronymus cxiftimauit’ r/tmn.inï’** verbis fignificatü fuifTe, Petru fuo lapfu in-i6.cap. dignü fe reddidifTe Apoftolatu.Sic enim Chri-■^‘»rci. ftusjdicite difcipulis meis,amp; Petro.Obiicisvef J.c«r. 15. jj^ Pauli,Chriftum fuifTe vifum Gephæjfanqui principi Apoftolorum, inquis. Ridiculum caput: ficcine argumentaris «otJ^kSkSs? At Chn-nus fefe priùs patefecit mulicribus,quàm Apo-ftolis : num proptcrca muliercsfunt principes Apoftolorum?De locis GaI.i.amp; Aâ.i$.iani fn-pra egimus. Luc.22.hatc verba, Tu aliquando conuerfus confirma fratres mos,hoe tâtùm ha-bent peculiare pro Petro,quód foédiflïniclaf-fusfucrit,ac propterca aliquandoconuenen-d*. Pomittit igitur Chriftus,fore vt ex illo lapfu refurgat, ac non tantùm confirmetur ipfc fed aliosetiam fitconfirmaturus,nempeEuan-gclij prædicatione.Iam fi negas,hocreliquise-tiam Apoftolis coftuenire, vt fratres fuoscon-*'*^'^' firment:aut fi negas Petrum ipfum fuifTe à PaU' lo fuftentatum,amp; confirmatum,quü in fimula-tionem prolabi videretur, negas meridielucc-rc.Quod loquêdi genus tibi quidem difplicet, vt vidi in tua defenfione, fed tarnen verum eft’ lam expédoparalogifmum tuum ex verbis Lu-iHc.211 ce: Reges Gentium dominantur eis,vos autem non

ANtoM. SADEEL. RESPONS. zÖt non ita,fcd qui niaior eft in vobisjfiat ficut minor. Ergo, inquis, crat quidam futurus maiori nempe Petrus. Ecquis ferat iftum Sçripturæ corruptorem? Audi , Turriane, Matthäum, tuum ilium paralogifmum ita diflblucntcm: Quiconque volucrit inter vos magnus fieri, fit jWan.ii. vefter minifter, inquit Chriftus, amp;nbsp;quicunque volucrit inter vos primus cfie, fit vefter feruus. Et Marcus (quem etiam prefers^ hocinterdi-ftum Chrifti récitât totidem propc verbis cum -W/nfiio-Matthæo. Ergo apud Lucam efte maiorem: eft, veile efle maiorem: idque Matthæo amp;nbsp;Mar co itaverba Chrifti exponentibus.Porro, quid hoc ad Petram ? nobis enim initio promiferas, teprodufturum ea quæ gt;»r t^oAnS» de Petro di-cuntiir: fcilicet hïc ne Petrus quidem nomina-ïur.At hoc,Turriane , diftum eft »mr’ij»;^»» ad-uerfusveftram pontifieem,qui dominatur Vt RegesCétium, amp;nbsp;Romanum Epifcopatum in Ïmperium Romanum conuertit. Sedilluccfcet shquandoille dics,atqueadtó iam illuxit, qui Chriftus folus Rcx Ecclefiæ, folum caput, amp;nbsp;folumEcclefiæ fundamentum ,efficacitatefui Verbi peffundabit, amp;cuertetquicquidcxtoi-hturaduerfuscognitionem Dei: vt qui voluit efleomnium maximus, fiat minimus omnium, ^nemadmodu Chriftus ipfe pronuntiauit.Lu-therus autem nó dominatus eft fidci noftræ, fi-cutconuitiado amp;nbsp;caIûniâdo,h.c.môreTurria-nico,dicis:fed hoe vnü cótêdit,vt tui Pótificis, ^uicótraiusfalq; tyrannidem in coafcientiaj.

281 AD RÊPET. TVRR. SOPHI5-vfurpauit, iugum à noftris ceruidbus dep^''^' rec.Atqueho'cfandifsimum Lutheri ftudnH” non fuifle vanum, vos ipfi cum dolore ac if^' mitu quotidic videtis , atque in pofterum wâ', gis magifque , quantumuis exexcati, V“”’ eftis.

XXIIII. J/rtfiuipiper Petrton Ece/eßarn ifilgt;fii^lt;^lt;*‘^l Pa^. 114. nbsp;nbsp;nbsp;^ ^Kod »ihiZa/md eß, e/ffamfeeiße vt exof^^ vnifafts eßet Eetr^a caput etui, ^ tpfe cathedf^^ teueretii» tj^a uemo federet, ^ui »0».eßethireiß dei ei tu »uuipuam deßeientis in cathedra, ßre.-nec a/iterpoterat ßeri,^/tod Domintu dfXitgt;'' Euan^eEo.Erit vnum oui/e,(^ ‘vnut Pafen

CVm ante dixeris, Ecdefiam cfle ædifiW' tarn fupcr Petrum miniftrantem, ü æ“'' ficarefuper Petrum, nihil aliud fuit, quam lacéré Vt Petrus effet exordium vnitatis, qur’”' admodum nobis definis, fequitur ædificationr iuper Petrum, nihil ad tuum Ponfificé prrt'-ncre:quia in cxordio non eft fuccefsio,nilï ''^-iis Ecclefiæ ædificationem perpetuô fubfiftera in exordia,amp; nullos effe huiufee ædificationis progrefTus. Atque ira tua fuceeßio euanefeir.

Quod fi loquaris de eo vinculo,quo vnitasEa elefig colligatur amp;nbsp;conne0:itur,abfit vt funda-men-

ANTON. SADÊEL. RÉSPÔNS. 2«J JJientûhuiufce vnitatis, alibi quam in Chri-«o collocemus , qui propterea dicitur turn caputEcclcfiæ,tùm iundamentum, amp;nbsp;lapis angularis. Ac miror cur nolis exordiü vnitatis in Chriftopotiiis ,quam in Petro j conftituere: •juandoquidem vel te aflentiente, Petrus ipfe à Chrilto pcndct,amp; in co habet fuum exordium: ïtenim quod oritur ab alio, exordium propriè dici non debet,fed id vnde cætera oriimtur. Ex lt;juo fit vt non Petrus, fed Chriftus fit vnitatis cxordium;quod quidcm,nifi tua fomnia verbo Deianteferres, facile difeeres ex iislocis, qui loquuntur de piorum vnitatc. Sic enim Chri-^*'*”'’!^’ ftus:Vt omnes,inquit,vnum fint,ficut tu Pater Jnme,amp; ego intc,vt et ipfiin nobis vnum fint. Item : Ego in cis, amp;nbsp;tu in me,vt fint perfedi in ynum.EtPaulus:0mncs vos, inquit, vnus efiis lt;j^^-i' in Ghrifto Icfu. Et alibi : Vtex duobus iHis^^^'^' condcret in femetipfo vnum nouum hominem. Cui etiam confentancus eft locus, quern pro nobis aduerfus tuam fententiam produ-xifti.Erit,inquit Chriftus, vnum ouilc, amp;nbsp;vnus 1 altor. Nam vnus ille Paltor non eft Petrus, Vtexiftimas, fed Chriftus verus ille, amp;nbsp;bonus Paftor, quemadinodum Chriftusipfe exponit totoillocapite.Cui aflentiutur teftimonia Pro E^d-y^ plietica,de vno illo Paftorc veto Mcfsia,amp; Re- 34, dcmptorcEcclefe, qui ex ludæis amp;nbsp;Gcntibus^P-40. vnûouileconftituit. Sic Chryfoftomus locum ilium Ioannis de vno Chrifto expofuit. hm^o

f'wb^». Auguftinus autcm verba illa Chrifti nobis cX' • 4ö-plicans. Siomnespræpofitifunt Paftoresji”' quit, quomodo vnus Paftór, nifi quia funtift* omnes vnius membra Paftoris,cuius funt ou£S fgt;ropriæ?Et alibi : Etiam quü adhucipfePetr»® f.^2t, $i quumadhucipfiApoftoli erant inhst: carne, âif in bac vita, tiinc ait ille vnus, in q“® omnes viium:habeo alias oueS, quæ non fuß'’ de hoc ouili:oportet me,amp; cas adducere, vtft vnusgrex,amp; vnusPaftor. Sint ergo omnes P’' flores in vno, amp;nbsp;dicant vocem Paftoris vnanii lt;Ju4m audiant oues,amp; fequantur Paftoré fuuW) amp;nbsp;non ilium,aut illum,fed vnum : amp;nbsp;omnes in illo vnam yocem dicant,diuerfas vocesnon ha-beât. Sic Auguftinus olim exordium Vnitatis» non in Petro, quemadmodumTurrianus, Rd in Chrifto quærebat,vnius ouills vnö Paftoré.

^ X V. A Ä^^^^ hamana reg»»m temporalefiffif^^^' p-a^. Ï14. y ^ew æd^catfita Lex E^ange/ica Re^^^fi^' rituaie,tjuoii e^ Ecc/eßatfuper Petram,Ô'diofr'^' eeßorem ddtficaait.

pa^‘'‘i3- nbsp;nbsp;nbsp;^Q^dfi optimum re^m gefitte eft,tfgt; tjito re^^i^’^^

vt tutti Jirtn-.attfadmititfiratioftifdomeiîiciteriif' ftem amu/attir, confei^tiens nece/firioefi^vt Ecch-fia idgenta regnt fit,eut vntts profit, Q^retjfifff^ promît DominttifieadificaturumfuperPetra,Pt-trum compeEds, fimu/promifit adifiearefaperfir' ee/firem Petrt,prime pat risfami/t^i igt;gt; demofra-

j Vxta illud:Reges Gentium dominantur eis: ^'*«-10-•^'^os autem nonfic. Nónnetepudet,Turria-^‘*’'‘^-peterefimilitudinemab eare,in qua nomi-

'’ïtim Chriftus difsimilitudinem eße voluit ac præcepitPQuod quum Paulus intclligerct,neqj ^»na iila legis humans, amp;nbsp;regni temporalis fi-•oilitudine duceretur, mentem potius Chrifti tenens,amp;vim Apoftolatus expendens,profite-batur fe nihilo fuiffe aliis Apoftolis inferiore; quem locum tibi obieceram, amp;nbsp;quia nihil ref-pondes in tua defenfione, tibi locum eundem tepono. Loquitur enim Paulus vniucrfaliter, qnum fe negat aliis inferiorem, ft«?«» Ó5-»pgt;ixt,a/. Quinetiam Petrus non tantùm vetat Presby- i-Pety-terosdominariclerisjfed feipfe etiam av^«9'peff*— ï»'’-if«iappellat. Verumenimueró quia tibi placet fimilitudo familis, amp;nbsp;Catholica Ecclcfiam cumfamilia cóparas,velim ex te refcire, Tur-nane,cur non Chriftus paterfamilias tibi fatif-factat,fed ad Petrumpotiùsreccurras. Mults funt parabols in quibus Ecclefia fignificatur familiæ fimilitudine, fed nomen patrisfamilias j^a^^ ij, nufquam alij,quam Deo, amp;nbsp;Chrifto tribui vi- ^zo.^ demus.Ac,ne mihi finguliloei commemoran- n-ör c di finuSi ipfum patremfamilias Beelzebub vo- -^‘‘“^’ cauerut,inquiebat Chriftus,quanto magis do-meftieoseius? Tu verb non veriius es vocare Petrum, primü patremfamilias in domo Dei, nónne fentis te blafphemü effe aduerfus Chri-ftum,qucm fi pofsis,libenter de folio deturbes,

• vt rem tui Pótificis jugeas? Pctrumne primus patrcmfamilias in domo Dei?Quoigiturortli-nc Chriftum numcras? Quaqiram quid tibivisi dum primi patrisfamilias mccioncm facisPIta-nc apud vos familig conititutæ funt,vt habcant i.Timoth. mukos parresfamilias ? ^t Ecclefia cft domus 5- Dci,vna non plures: ac proptcrea vnum patrc-■^* ‘^' families habet. Item , eft vnum regnum,non multauc proinde vnum regem agnofeit. Abii-gitur incpte,qui nunc te prodis æqueignarum œconomum,ac ante imperitum architcâum, amp;,quodgrauius eft,pefsimum Theologu. lam quod Ariftotelcmaduocas, ridicule facis, qui de humana terrenaque politia differens, derebus ccelcftibus nó cogitabat : nifi forte velis tibi proponam ^æc ciufdem Ariftotclisverba,« »•«A(1,y. |K(»«Ï»T4, tómt i^iAiuui tif%a» , ^mei x-i^iûtit. iifX‘^’'‘quot;' amp;i«,,««lt; raïi »««««. Regnet igitur lex Euan^elica in EcclcG3,vtin illa regnet Deus.Tui veroPótificis regnum contra legcm Euangelicam có-ftitutum,funditus ac radicitus extirpetur.

X^VL T^ ^»da»te»tum Ecc/eßx A//msleria/e,fu»ila-Pf*^' ’M- _r gt;»e»f«m wi^ißraKS eßj'jui e/l Petrui : DoSri-F‘lt;S' ^^7' »a autem ^poiJo/orum non eß ßundjmentfiMKt-»ißena/e'.tji^ta »o» migt;iti'lrjt.,ßd minißratHr,

I.Cor.^.Dei^edificatio eilif .• //gt;t expofuKPäD-/fti.,ijt(0fi chriftum eltxit ^dißeaturumfe Ecc/ßi'if» ßftper Vfit(m,tjui eßet 9^0, c/- exordium vm^ Eoe/ßre.

IAmdcfundamëto Minifteriali paulo latiiis differis,quam antea,nee meliüs tarnen. Ita chim definis,vt Petrus fit fiindamentum mini-ftrans:quod quum feriberes, miror te rifum te-öerepotuifTe, cuitam facile noftra rifummo-perunt. Cinn enim agamus de ædificandæ Ec-defiæfundamento, amp;nbsp;hancfimilitudinê Chri-fiujvfiirparit, feruanda certè fuit ædificij ana-logia. Ecquisauté ita vnquam, vel locutus eft, Vcllüquentcm aliumaudiit,præter Turrianom nouum in omnibus artibus hominem, vt dice-win ædificioefle fundamentum miniftrans? (^id audioPMultos quidem fundament! iacié-diartifices, vel, fimauis, miniftros effe pofle, pcrlpicnum eft ; fed ipfum fundamentum efie minifirans,ne fando quidem auditum eft. Ve-*'«in , obfecro , nouearchitefte , iftud tuum fiindamentum miniftrans quid miniftrat ? i-pfiim fcilicct fundamentum. Curigitur non potius dicis Petrum fiiiflc , non fhnda-ftientum, fed fundament!.iaciendi miniftrum? Atenim ædificium non ædificatur fuper mi-niftros ædificij,fed potiùs per ipfos ædificij miniftros. Quare Ecclcfia nô poteft ædificari fuper fundamentum miniftrans,fed fuper funda-ificntum miniftratijm. Cæterùm ecquid erit caufæ quamobrem reliqui Apoftoli non fine etiam cenfendi miniftri fundamenti Eccle-fiæ,non autem Petrus folus ? Te verb ma-nifeSc refellit Paulus, qui fe Corinthiorum i-c«’«-

î88 AD REPET. TVRE. SOPHlS» Eccléfis fundamentum iecifle profitetuG ^^ libi affirmât fe fuper alienum fundamentu n «edificafle. Quöd addis doftrinam Apoft° ® rum nonclfc fundamentum minifteriakjp^ê nat cum eo,,quod fupra dixifti doélrinara Ap® ftolorum effe JfJ'«!*«! nam ipfa ^»M«®^ æ*”' fterium pcrtinet.Quöd fi nomine doftrin^*quot;' telligas non ^i^'«?i*,fcd î'lt;ÿ»x'î’ ( vt AÖ. 2.. ''ff ' 42.)tuncApoftoïorum doftrina cft vcruin*^ deftig fundamétum, nempe Çhriftus filins^^ viuentis : quod fundamentum dicit Paulus ^ pofuifle, quemadmodum amp;nbsp;reliqui Apoftoquot; fccei unt. Sed nos rurfus reuocas ad naturaRf latorum,in qua te,mirificè verfatö iam fçpf lt;I*' prehendimus.Si Ecclefia,inquis,fundata eft amp;' per dodrinam à Petro annuntiatam,ergo fun-data eft fuper ipfum Petrum.Quamobrenijob-fecro?quandoquidem,inquis, doélrinaaPeW® annuntiata, amp;nbsp;Petrus doétrinam annuntiansi-dem refunt,ratione tantum differunt. Vtina® verb tu aliquid rationis habeas, ne tam abfurde ratiocineris.Itane confundis doclrina,hoc eft» adionemPetridocentis, quseftW«?‘fgt; cun' dodrina,hoc cft,cum re ipfa quæ docetur,quï eft i'Jwxi? Vtrum te hoc loco peritiorem ofté-diftigt;lingua:ne Græcæ5an Latina:?Ergo iam au-di amp;nbsp;fenti, beUam hanc tuam fallaciamhomo-nymiæin caput tuum reiedam. SiEedefiaeft ædificata fuper Petrum docentem , ergo non poteft efle ædificata fuper tuos Pontifices;quia adio Petri » non eft adio tuorum Pontificum (fiqua

'4’'*poteft efli adio eorum, qui nihil agunt) * Petrus docens,non eft idc quod Ponrikx no ocensjitno etiâ ft doccret, tarnen perfona Pc-'p docétis, non eftet perfona Pontifitis docê-^s,ipfa natura réclamante, ac teiampridem ex Pnilofophorum theatro cxplodentc.Qnis por-fOiVeltantulum in Philofophia verfatus, audi-tistuisiftis monftrisnó ingcmifcat?TcnePhi-)ofophinomêaffelt;ftarc,qui Aâionemin fub-'fftoindiuiduo re ipfacum ipfo fubicÄo amp;nbsp;Wniipfa prima Subftantia confundis ? Sed hæc •nftenus,ne tuas nugas aliquanti faccre videa-Jiur, dtim in üs refeJlcndis fumiis longiores. Denique hæc verba Pauli ( Deiadißeatw eilte) quuexponis de Petro, fuper cuius fundamen tuniPaulusædificauerit (qui fuper alienum fun dsmentum non ædificauit, amp;nbsp;qui folum Chri-ftum pofuit pro fundamento, vt ille ipfe tefta-t«ur)lioc iam no eft fomniarc,fed delirare,aut '0 ctiam aliquid deterius.

SE^üituri» Itiro tuo omniu »u^arSamp; ma/itia- xxviL ^îietfemcu/ojNaturay int^uütne patitur •z/t ùie Pag. uÿ.

ß^ imiter tdißeationts ^ßMgt;jd‘tme»tfim../it »on »itelltgts ^uod Zo^ueris : »am minifier ied(ficatio»is ^fxndarfiettim mimfieria/e adificati0»i/ tdep(»ty ßcut tunica amp;quot;veflimetti,t^uæ idemßuntfahiecio^ gt;'‘’tione,vt tradit tum j4riEtet.ltE.^, Phjß Nam ^fff PetraßandetmEt» adificatfonis Ecdeßa^eß ejfe ^Entfirii CErilHifuper caiia minifleri/im adißeat Chrißt» Ecc/eßdßttd.Ptaq-, Petrw adßeaHitßaper

Çhri/lftmfÇ^ Chrifitaff/pér'Petrum ; fedtuemM Cotifuud'Siomnia turi’M amp;nbsp;mtfees dum »o» i»tclti-^ts ^udi ip/pueritfueijuede quiiut affirmai.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S A D E E L.

LIbrum mcum,quado ita vis,patior eflènó omnium quidem, fed tiiarum falteranu-garum amp;nbsp;malitïarum eucrriculum:cuiuJ vod-byli vim magis perfpefta habere debuifti,qui aliquando lurifconfultos in hac caufam vocas. Nam iudicium de dolo malo,Cicero maütia-rum omnium cuerriculum appellauit.Tu vero nihil talc cogitans,meum librum cam iudiciq de dolo malo comparafti, quo euerranturamp; enciantur quorum fophifmatum malitiæ.QroJ ü dolus tuus eft adeó malus, amp;nbsp;ipfa tua malifia adeo tcnax,vt ex te cuerri pop pofht,fpcrota-men ff-i-'v^«? futurum , vt fallaciæ tnæexeorum animis,qui librosruos lcgcrunt,ciiciantur: niü fintexeoru numero, quibusmagisplacettne-daciupi quam veritas: de quibus Auguftinus: çonfhh. Multi amant fuamfententiam,inquit,non tan-T^f«/4$ quam veram,fed tanquan» fuam.Pergis autem /bmniare de fundamento illo tuo miniftrante, de quo paulo ante locuti fumus.Nectegittuos errores tunica illa,amp; veftimétum ex Ariftotele citatum,qua: duo dicis ede iderp (quodfalfum eft, neç tu verba Ariftotclis rede' intellexifti) licet enim fint quidam vocabula, quorum ea eft natura vt rem vnam eandemque fignificét, vt indumentum amp;nbsp;veftimentum, amp;confimilia; Jatnen hoc nihil habet commune cum Petto mini:

ANTON. SADEEL. RESPONS. 291 ®”'ifteriali fupdamento: hïc enim nullum eft l^ocabulum,quod non fuam ac diftindam ha-quot;Wt lignificationem. lam atcipe quomodoà ^'ipfo difcrepcsifupra dixift i doftrinâ à Petro annunciatam, amp;nbsp;perfona Petri doftrinam an-Duntiantis re idem efle,rationet3tùm differre. Nuncdicisminifterialcfundamcntum amp;nbsp;mini ftrum ædificationis efle idem fubiedo amp;nbsp;rati-®0C)Vt tunica amp;nbsp;veftimentu : quod quam con-■jenienter diftu fit,ipfe apud te cum otio con-'iderabis.Non funt autem affingendæ noua: ac Pforfusalienxfignificationes vocabulis. Non fnirnrtftè dicitur,Chriftn ædificarc fuper mi-’gt;ifterimn,fcd per miniftcriumiatque id conue-nutamPetro,quam reliquis Apoftolis, vt antè ’nobis diäum eft. Quampbre dum ais mco-^oiaconfunderc, turbare amp;nbsp;mifcerc,rae pro-laftodepingis tuis coloribus, quiJlt;A»?igt;’Cum '^zj , qualitatem cum fubftantia , aftio-ngt;-'ni cum agente, aftionem agentis cum 0-P-^j minifterium vt eft aftio miniftrantis cum ’»inifterio,vtcft officium,mifces amp;nbsp;confimdis. wiiiq;qui mifces amp;nbsp;confundis Petrö agétem ^iniiPontificibus inertibus amp;nbsp;otiofis : Petram docente cü Pótificibus mutisi Petrü aedificanté WPontificibus diructibus : Petrü miniftratem ^um Pontificibus regnatibus,magnaque mini-ftrorûae fatellitu rnultitudineftipatis,adeóq; tfgesipfos ad pedis ofculuadigentibus. Sictu, Turriane,tuig;Pontifices iampridc omnia có fmlitis, omnia turbatis ac mifcetis.

rag.^o, \^_^petuam : at ^ratu/or tibt tjuod m» f^”’^^ ^ ■?’* facceJJires, amp;nbsp;eum cm fuccedunt T»fem did quot;^ v^ftm dicuKtur,quorum ratio qua fuifl^dai^’^ p/icat eadem eß^tuqutt ^riflote/es /iè.^-pd^‘‘ 7ofopht£. Po/itißces autem nee vt hotni^^' nee vt Pontifices à Petra , nee inter fie runt .• vna enim (^ eadem ratio chan/tnafi^ ^^J' tificald efi. Eße entm maiorem aat mmeret^ß flitate, non facit quin vnum fint, vt trM»Sf maior^ f»tnor^fifunt vnius Cpecieh Dnuttt dicifl'^'

S A D E E L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

RVrfusadtuain confufionem »tnumqu^y lud chaos reuol'Jcris,qiii MiniftenuW o ficium cum M'niflcrio, vteft aólio minift'^®'’ tis,röfjndis, Obieci amp;nbsp;rurfus obiiciofneq'^'^ inca obieélioné di/ToIuiftijnccdiffjlucSïQ^quot;’ forpffima eft vcritas)Pctri minifterifi non pO' tuiflè cfle perpetuum, quocunque tand^^'’’ ’”?' do miniftcrium intclligas , fiuedeminiftf^^'’ aftionc(vt facis)fiue de ofKcio,hoc eft^'^^ quot;P° ftolatu. Nec enim perpetuó miniftratPet*’“^ arque it3,cefrante Petri aftione, ceflauitn”®' que miniftcrium Petri miniftrantis. Dein“®’' pfum Apoftolatum non cfle perpetuum an'^ probauimus. Quid tu hîc autem ? Scilicet m’* । gratularis quod non ignorem fuccefforeS) cum cui fuccedunt vnum dici. Ex quo ntv Pontifices necaPetro ,ncc inter fed!lfff®®f' ' Abfit ver o à me ineptaamp; imperitailbfo^’-^

ANtoN. SADEEL. RESPOKS.' i^j ta de qua mihi perpcram gratuJaris. Nani ''ndc tandem colhgis me iUu4 i}pn ignorare ^uod ponis,hoc cft, me focium cfTe ac partici-pemignoranfç tuæ ? nempe ex hi? m» is verbis: RefponditTurrianus Petrum non per fe qui-dera effe perpetuo in terris , fed in fucceflbre fuo, videlicet Romano Pontificc. Agnofeo equidem mea verba , fed tuâ intcrprctatiolicm longèàmereiicio, nee vllus vnquam id quod mihiimponisexmeisillis verbis colliget.At-quevtmittamusftolidam iUam tuam gratula-tioncm(quam tibi reuocandam cenfco,vt alibi fecifti pag.libri tui l55.)Quorfii ifta tua régula ablurifconfultis potiùs quam àTheologis petita,Succeffores amp;nbsp;eum cui fucccdunt,vnum di ei?Namvt minifterium miniftrantis Petri »fit minifterium Pontificis, neceffe eft illós non v-num dicigt;fed tnum efle numéro, quod fieri no poteft,ac propterea nihil te iuuat ifta tua régula de fucceddribus. Præterea tu principium pe-tisgt;quiperinde loqueris de Petri fucecdoribusj ac fi ego concederem tuos Pontifices efle Petri fuceeHores. Tu verö egregiè, feiiieer, probas Petrum amp;nbsp;Pontificem vnum efle, qpia Pontifices funt hommes,vt Petrus fuit)amp; habet cha-rifmaPontificale, vtPetrushabuit.Garris,mi homo,non difputas,qui totics Pontificale cha -rifmanobisrepetis, non Petro tantum amp;nbsp;reli-quis Apoftolis, fed omnibus Vetcribus, adeó-quctuisPatribusScholafticisincognitü.Cha-rifma autemPetri cùm fit donum plane perfo-

Î94 AD KEPET. TVRR. SOPHIS« nale non magis poteft effe charifma Pontifi^ quam Petriis ip(c peteft efle hic vel iHe Pót^ Romanns. 'N«: veró fvt id fcias) redè(licit“'’gt; Petru efle vel tn fuo fuccelTorc, vel fuurnip«“* fiicccflbrèm.Hoc enim loquédi genusfnifm’f' taphoricè amp;nbsp;gt;^^T»A;«r.x.»ï vfurpetur) contradi-ftionem impücac. Nam fuCcefsio infert ncccl-fario abfentiam cius cui fucceditur. Nee porto tua triangula mórof (fic enim me à Theologe ad A'Iathcmaticos reuocas)quandoquidcir.lictt inanis amp;nbsp;in parictcdcpiólum triangulum,voc£-tur triangulum ,- longè tarnen diftert abaurco triangulo,cuiüs vfus poteft efle maximus.Q;^' lo igitur magis difterunt tui Pontifices à Petro cum ÜH nomen tantùm miniftcrij Apoftolidt amp;eiustitulum adunibratum depiâûmquehî' beant, non autein veram eius definitionem?

' Quamobfefn miror co teinfeitiar, vel æftudi-fputationis, vel ipfa ingenijtni leuitateraptU) vt Petrum, amp;nbsp;Pontifices compares cum trian-gulis,qui dicuntur vnum, co quod funt vnia« ipeciei. Sic enim Apoftolatum conflituislpe-ciem,cuius Petrus amp;nbsp;Pontifices fint indiuid^'^’

Inunc, Turrianenoue fpecicrum, amp;triangu-lorum fabricàtor, amp;nbsp;pofthac aude nobis repo-nerc iftud tinimjfngxiariter, quod de Petro to-tics inculcas. Atque vt vno verbo tranfigam» nego tuos Pontifices eflecum Petro vnum numéro fficauté Chriflus, Tu es Petrus, in quit) vnum numero fignificans) : nego efle vnumra-tionetnego Potifices efle vel Petri fuccefforeï» yd

ANTON. SADÉEli RESPONS» 29$ KlApoftolos: nego deniq; cHe veros Epifeo^ posChrifti miniftros.Quid crgo ? Certè(quo-niamitavi$)fint ptr me licet inania, amp;nbsp;inutilia tnangula in parictibus depida.

im tn re/i^uos a^posio/os hâiui/fe i amp;nbsp;ß ha- jj^_ ^Mßet ad futeeßorem tra^/miitere »0»potuijfe : /-f'f^iie diverts in vtratiejuepartem c^ dKn td^Vt eße amp;“ »0K eßetait »ot ne i^aartmtis prohaht/iafid »e-ctßtfia,

bi videntur ad tuendam tui Pontifias au-tboritatem neetflaria, quicunquetaridem illa fint,ea qnsri$»ea comminifceris,nequc in ea re dbiquidquam nefäs effe ducis.Male autem çxi-ftimas me in vtramque partem difputare gt;nbsp;dum tui medij falfi partes,0nines falfas efle eónuin-toamp; demonftro, qua de re nos alio in loço lo-Aunti furnust Atque hanc difputandi rationeirt “ignoras, confule fuperhac retuam Acade-’ïgt;iam,fiquam habes.

ficeeßore P^tri ? Refpo»def'»gt;ts ni ht/referre Po^- *3** vint verénm fttceeßofii thißt, an a/tad ‘Verhimt in ^^i' ^xo ‘visfuteeßris inßt .• nam enim C/triflut fidt/o tMtaPetri canfa/tS eße vo/uit^E^ his effeit ar CÜ 'Xtt Chniluj Taes Petras t^-faper hacPetram^ ^0’ m illa Petra faceeßores Petri eomprehendiß^

CHriftus noluit feculo Petri tantum efe confultum, ac propterea noluitEcclcfi-arn aedificare fuper Petri perfonam, vttu vigi-lans fomniasjPed voluit Ecclcfiæ fundament manere perpetuum ï manere, inquarn, perfc non per fucceiTores, quemadmodum di/Term-mus jn Summa huiuice difputarionis.Quia ve-ró in his Ghrifti verbis hære3,ÆdiHcaboEcdc fianvmcam:nunquamne iiitelligcscumqiùæ' dificat, nonfemper iacerc fundamenta?Pctri amp;nbsp;rcliquorum Apoftolozü temporibusiads funt E(‘clefis fundameta, inde furgitædifici») amp;nbsp;crefcit atqueaugetur, vc inquit Paulus. Ipß autem fundamentum femel pofitum non dici-tur crefcerc. Expendamus igitur verbum «di-fïcandi,atque ita dicamus ih eoduo confidf-rari, nempe artifice amp;nbsp;opus ipfum. Artifex eft Chriftus:fic enim ille,.«si?^elt;ïZo,inquit:neclocum relinquit fucce/Tori, de fe enim dixit pef futurum tempus, adificaéo (hoc enim folcsm-culcare)Opus autcm,cft ædificium ipfû,in quo non confidcratur fuccefsio,fed incrementum) vt patet ex illo Pauli loco, quem attuli:alioqui fundamentum Ecclcfiæ eifet in perpetuoflu-xuiquod abfit.Itaque vides verbum iftud Chn Ri,Æilifca/!o,non cife ad ipfa fundamenta re-ftringédum,fed pertinerc etiam ad ipfum pro* greffumatdificationis. Acproptercaad tuaÜ-lam Pontificum amp;nbsp;fundamenti fuccefsioné no poffe pertinerc. Mirum eft autem quod add«, Pon

Pontifices fuifle nontine Petras comprehefo«. Qüod fi ita eft,Petra igitur eft nome collcäi-üiim. At tu fæpiffimè repetis Petro diftum fu-iircfingulariter,Super hanc Petram,amp;c.Si fin-gularitcr,ergo non colleftiuc.Quid porro fibf vult particula demonftratiua, ^«»rPTibine vi-deturpofleconuenire cum co quod coUediuè lt;iicitur?Quidni ante,cum nihil tam abfurdii fit lt;iuin id tibi placeat,modó ad tuam tuique Pon tifids rem facere videatur?

CEciotiibu!M,int:jni.{,dePetri fftccejjareiplauif^ XXXt. expresfis (^ di/Midis verhû.At non/egifiH» P‘S'*H' ^'Petrie/fe eju^dam difficilia intelleiln, ijfta indo -^*lt;^tnflalgt;ilesdeprauatj (^c. Percontordteefita-^‘dlatiifficiliai»te//en:u »onfuerintin epiElobs P^mli ^ i^ caterit ScriptMris,pfaMtj, exprefsù Ç^ ^^Itddu verbis exp/icata.^sit tju^tnam efl aüa ra ^gt;D Intelliaedi qa^ i» Scripturis de dogmaticus eC-fturi^mptafum, ejuam traditio Eccleßa à faints dpoßolis ïehbla?Praterea habet verbum, licet no 't^plannmamp; expreßum in loco Afatthai :hoc version eßy Petra: cum enim Petrafirmitudinemß-Ipijicet ^Petrus ijni erat hac Petra^morte perma-utre non poffet, confe^uens erat vtaly fuccederentt lui eßentfpecie hac eadem Petra.

tpiftolisPauli difficilia inecUeétu, fed nó om-1 • ^‘f ï“ niaiquinetiam remedium ipfcPetrus adhibet, '’'

*$8 AO *ÈPET. TVER. SOPHUS« nempe vt crefcamus in cognitione Chrifti) quod procuidubio fict ipfis Scripturis pie^t attente perlegendis : quod veftri Canones ne- i gare non aufi funt, faltem in eo loco quern tn bi obicceram, amp;nbsp;quern filétiopræt«. rire malm* Cdu.Wt’P^^Scriptura(inquit vefter Canôiàqu» t^.clifl.^y. lodge rcceditis) oportet capcrefenfumvcriw-tis. Et Auguftinusadrhonct locosdiffiedio'''’ exaliis Scripturæ loeis dilucidioribus effeex-DcRefur. plicandos.Tertullianus autcm,Æquuni cftjait) tarn. obfcura de manifeftis præiudicari. Q»»dert

tota ac de tuis Traditionibus,quas tu nóbisl»' übtrudis, fcilicet aecómodatas adexponedos locos obfcurioresScripturçfule egimusinD*' fputatione noftra De verbo Dei fcripto adnef fus humanas traditioncs. Vnü hïc dicartepet-

pcratn,hoc cftjtuo more ita cocludere.Siqquot;^' darn font ditficilia in cpiftolis Pauli,ideircolöt'd Matthæi,dc quo difputamUs,cfle difficile®’ adeô vt fi tibi credamus, nobis âd Traditio»'’ , ApoftolicaSjid eft, ad Anacletum,Leonen') amp;nbsp;reliquos Rom.Pôtifices rccurrendum fit,vtrt impuriscorum fontibuspura huiuslociinteb f ligétiam hauriamus.Ecquod enim eftiftuda»' ftrédi genus?Quçdâ funt obfcura in Paulifcr*' ! ptis,ergo bic locus Matthçi eft obfeurus. A»»* -/lt; ^'oll^ p^i^- Auguftinu ita diftinguett m,vt licet in»*'

’ ta fint(inquit)in Scriptura multiplicibusmyn' rioru vmbraculis opaca,tarnen ad eaqiijnece faria funt faluti, no tanta peruenïatur düft'®' tatc.Itcm: In iis quæ aperte in Scripturapofif i x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fui’' 1

ANTON. SADÉEl. RÈSPOMS. 299 funt,inueniuntur illa omnia quç continet fidé ‘’'oréfqueviuédi.Hæc ilk: Tu veró, Turriane, nihil aliud nobis occinis in tuis libns quam Romani Pontificis principatum cfleadeonc-tfflanum Ecckfiæ, vt fine eo Ecckfia clTc non poffit. Hoc igitur præcipuû fidei nollrx caput (fiTurrianum audimus ) nó cxtarc dilucidis at-fiue cxpreffisScripturac tcftinvöniis:ipfumnc i-ta latere in folo vocabulo Peti'æ^quodi Chri-ftusapud Matthäum vfurpauitiVt nullus Apo-Rolusrétanti monienti inde nobis vnquamin fnisferiptis erucrit,amp; in clariffima lognitionis luceante omnium oculos conftituerit? Sic igitur accipe,Turriane, fiquæfunt difficilia apud Paulum , ea non pertinere ad hanc quæHio-ntni,quam ipfe Paulus verbis bïfee apert ilfimis lt;icfiniuit.Nemo,inquit,potcft poncre sliud fü damentum præter id quod pofitum eft , quod tft Itfui Cbriftustne mihi fint alij l'oci tomme ®orâdi,facillimi,clariffimi,cxpreffififimi,quôs nihilominus corrumpcre faills interpretatio-nibujconamini : eo videlicet iniquicres illis hwetitis, de quibusloquitur Petrus , quodil-11 locos obfcuriorcs detorquebant fuo iplb-fumexitio : vos autem locos Pauli quantum-nis licet planos atque perfpieuos in alienum ftnfudctorqiietis.Venio ad verbu Petræ, quo gloriaris amp;nbsp;affirmas efte exprclfum illud verba Dci,qiiod abs te fligito : quia Petra, inqiiis, fi-gnificat firmitudinem. Imó verö vel ea ra-tionccolligo Petram nihil ad tuum Pótificerh

J.OO AD RÏPET. TVRR. SOPHIS-pcrtincre,quandoquidcm nee in illo necin^quot;^’ caufaaliquid firmi reperio, nifi forte haneP'' træ firmitatem illi tribuis, eójquód in fubÜ®* folio fedens amp;nbsp;defixus manet, tanquam M»f' pcfia cautes, interim dû alij ad eiusgcnuapf®' uoluuntur.Putas fortafle me ridere, Turrianf» fed ego italoquor fretus etiam tuis verbisiduquot;’ ais tuos Pontifices effe eandem Petram fpee''' quod loqucndi genus vides quid fignific«:®’' hi fanè permirum vifum eft,atque,fat fcio, n®' uum admodum videbitur omnibus Philoft' phiæ candidatis,quibus nunquam perfuadebiSi quum dicitur Hte Petra i Peträpofleefleip^' ciem,cùm fit Tiberi, Scd tu ^fcilicct ica maluift* tiios Pôtifiecs ad Petræ, quàm ad hominisfpt' ciern, reierre.Nos verb Petræ firmitatem wj* pfo Chrifto conftituimus, que proptereaScri-pturafæpe nominePetræ fignificat, amp;nbsp;(ju^*quot; fuam àPontificibus firmitatem mutuari,abfit vt dicamus.Atque hçc de Petræ firmiute,amp; lt;1^

XXXir- À D ffebraojj.ejHodmorteprohiberentMrfef-^^'S^’^^’ _/'\_ma»ere, amp;c.cur non idem dieet i» i^ouo Ti-ßameKto^PefpondebtsfortaJ/eejuoci fc^utturir contexts, Chrißum ijuod maset in aternsmyfe^pef»'^ habere Sacerdotism.o^t fi Chnßnt fata eß,!jitomo-de pstatis habere vet facerdotet à Lathero ordiftt-tOS ?

Si tjititraw, Antoni, vtinam de SacerdotihtM amp;nbsp;P‘‘S' *^7* ftfuÇiKceÇfionein Scriptura noua fcriptitmßt .• reß-foniebii.ï. Cor, n. Deus dedtt prtmum Apofio/os ‘è'c.Et ad Ephef.^,A/w dedit ApoElolos, tjtiofda «■Ktem Prophet as, ^c.Ai hïc non tiixit,pofnit Dolores amp;• fueeßores eorum.

REftè præuidifti meam rcfponfiónem, quam non toUistua obieÄione. 'Nec e-nim dicimus nos egere alio Pontifice quatn CEnfto,amp; vos, quod id affirmetis, veftrifque legibus fanciatis, reiicimus, amp;nbsp;ad vnki illius Pontifias fimul ac Regis æterni iudicium re-mittim’,qui proculdubio veftris erroribus, ve-ftriCquePontificibus euerfis,çternum fuu Pon-' tificatum afferet. Paftores autem noftros non eolocobabemus, quo vos veftros facrificulos babetis. Nam apud nos Chriftusin fuo verbo 1 ïuditur,ac fide pcrcipitur,cùm cum vos,quoad eins fieri poteft, facrificare, certè in fuis mem-

\ PaulusadEpbcGos.4.dixeritPaftotcs amp;Do-ftores,nó aute fucceffores eorum.Nimirü non bosvdiUosPaftores amp;nbsp;Doftores,nominatim fignificaun.Itaque quü dixit Pafiores amp;nbsp;Do-óoTes,eosfignificauit quifucrunt, amp;nbsp;quifunt, amp;nbsp;qui futuri funt, ita poftulantc loei cireufta-tia-NamPaftorum priorü fucccfTorcsjfuntPa-

1 ftores,nomine non mu tato. At vos(ita cogetc ' Jeivctitate')veftvos ilios fucceffores, vel Apo-

ftolos, vcl Prophetas,vel Euageliftas nunguaBJ appellare aufi eftis. Qua de re plura iam alibis nobis difta font. Quid autem hoc pertjnet a^ Matthäi locum,amp; ad nomen Petrxdequoa“' putamus ? Petrum enim Chriftusnoininanni compcllat, adco vtfi locus hîc ad fucceflor^ clFct porrigendus,proculdubió didurusfusfit’ fuper ce amp;nbsp;lupcr tuos fucceflbrcsjquod non frei: , licet id veftris argutiis probare coneminb amp;nbsp;quidem fruftra.

^XXm. T) Ortigiftferinonprau-iieè/intaduerfus eamytif' ^‘'S-^i?- X q^it-’^ffi^wfitti dee/arat fuccefires Perif'^ hM Petra cofitinerifejata nudi /mperatotes Pf’”^ ttt,Ka/h 7yrati»i, »udi harettei cathedram Petrii» fitceejjore Petri de/erepotaeritnt.

IMö veró hinc colligimus Ecclefiam Roroa-nam non efle illam Ecclefiam de quajChri-Eus loquutus cft,cùm aduerfus earn iampridem innumcrabiles errorcs(qui ctiam nominepor-tarmninferi fignificantur) præualucrint.Mirof autem quï fieri potucrit, vt in hocargumento tu Romanorum Imperatoru memincris, quorum federn Pontifices Romæ cuerterunt,vtfu^ illam Petri cathedram Romæ collocarcnt.

NO»neganifiócommuntcatam fuijfe poteflate^^^^^^^ clamum reggt;ii c^/orum e»m cteferi^i^poflo- ^‘^^’ ’^^‘ “ifed didmus illiifmjfe comftaicatam perPetritf '!itdictt Leo Papa,

Q^dfin^alariterdiLlum efl Petra, tièi étayai ^l‘gt;iKJ,amp;c.idfpfnm fingulanter 'vnicuii^iee f»ccejfo- ^‘*S'^^^' tl Petn diSam eß .• Petrtte entm (^ etus fficeeßores nmm fant.

Dteu Apoßo/os om»es interro^atos ore 'Vtiim p^g. 145. ^itfi,refpondiße’.ergo ^uodfautes eß Petrm os om-^mr» Âpo^o/orum, argumentum eil fuiße caput amp;pri»cipem ^po^toiorum, in ^uo tanguant in capte illtrum fententia continehatur.

NOs veró nee tibi ncc tuo Leoni Papç cre-dimus, fedcredimus loanni qui narrat ^^

Chriftum ipfum per fc,non per Petrum fiauiffe ^^'*‘ gt;nApoftolos,amp; dixifle, Accipite Spiritum fangum, fiquorum remiferitis peccata,rernittütur ‘^’Siamp;c, Cæterùm, fi finguIariterPetro diftum fierte nÓ didum eft communiter cum aliis. Hæc enini pugnât, rt alibi copiofiùs nobis di-äura eft,ne mihi fint vrgenda hæc Chrifti vcr-)’3)Tibidico;Item:Tu es Petrus: qusadtuam 'Ihmcommunem fingularitatcm, amp;nbsp;fingularc eónmnitatem referrihullo modo poflunt. NÛ-qui.n. facies vtvnû indiuiduö multa indiuidua eóprehendat. Quod poftremó argumetaris ab ore ad caput,dign’ es cui poftbac os obturetur, pifiyelis meliùs ratiocinari. Apoßoli dicuntur

354 AD RBPET. T'VRR. SOPHIA ore Petri refpodiflc, quia ratamhabueruntO^/ refponfionem amp;nbsp;conf fsioncm:quod ni i^y fet,cosprofcftó Chriftusdenuo interrogsiK'' Eosautem qiiorü fermonem ratum hjbemuS’ cfTe capita noftra, nemo præter te vnqnïnKi*' xcrit. N-c verum cft quod addis,reliquoru® Apoftolorum fententiamin Petrojtanquam® capitc fuifle comprehenfamamp; contentam.Q“’^ enim liïc agereturdefide, vniufcuiusque,‘ fi^^’ in ipfius animo cótinebatur. luftus enim,«''' quit ille,ex fua fide viuct: needum repertatW' veftra illa fidcs implicita rudiorum,quam vultquot; in capite veftti Pontificis contineri,amp; qufhu' minum animos ignorantiæ, amp;nbsp;dubitationisb' queis reuera implicauit.Sed heus tii,Francine’ mihi hoc loco nó parua fubit dubitatiojquä® ego à te,fi pofsis,fublatam vclim. AffirmasPÇ' trum fuifle os omnium Apoftolorum, amp;nbsp;r^^ quos Apoftolos ore Petri fuilTelocutos, dm' ftóqiieinterroganti refpondifle. Rurfusaisr^ ob caufam Petrum fuifle Apoftolorum prioo-pem, tuófque Pontifices elfe Petri fuccefloreS' | Qui fit igitur vt Epifcopi illi maiores amp;nbsp;minO' res ex tua diftinétione, non loquanturorePo-tificis perpenio tacentis, (præfertim quoti«^ gitur de Chrifto confitendoXcd iHe contra w-Icat alioru ore lo qui? vt ipfemet infra dicis^S' lib.tui 180. qua in re nulJü vel fuccefsionis^f fimilitudinis veftigium repcrio.Tu fi pcrfpic’' cior es,nobisillud fi placet commonftrabb-

Cyrdißtmula^i t^uod A^atthai cap, 17. ad XXXV. fritfiantiam Petri fitpra reh^uos ^poito/os^“^^'^^^' tl^»èfertinet,Q^ didrachma accipieha^t^accejje-fit»t ad Petrampettas ejuam ad altos, »empe tjttem ’^‘debuut ab'aliu ^poslolis ia hgnorari,'vt ts Chri-^»m de trihutofolaendo admeneret: turn Chrt^ns Petrum m^auit ejutd ei 'videretar : Porro Petram ß^iagt;i!iumeraiiit,inejufens. Ne aatem fcandaltze-»tiiieos.-Dentcjue Chrtßin tabet Petro,vtpro Çhri-ße ifÇo amp;nbsp;pro fe foluat: Da,tnt^ait,eis pro me, C^ tegt; Itaijue Petras foluit tane^uam capat a/ioram ^po-ÿdorum. Eratflt;)rtaßetrib/it,um eittfmodii vt/jui i f^’tper eßet didrachma pro fefolueret, t^alterum \ tantumprofamUiaeiai , fed de hoc contera Vt \ 'voies, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

ÖVia plants cxprefsifque loeis videt fe dc-Ji,itutumTurrianus,ad aUegoricas expo-

I ''‘'ttaftationibusTheologicis iâ alicubià no-^isexpofitum eft. Q^od ft velim fequiHiero- in cap. quot;ymum,locum bunc allcgoricc traétâtem , di- ^^att. 17’ ^'w, pro Petro pe rfolutum fuifte tanquam pro Çettatorc, turn Cbriftus peccatum non fecc-fttwcrrim locus bic(vt ipftus Hierony mi verbis^'’“^' ''tirlftmpbciter intcUetlus xdificat audit otem.

y Wrautemnobis permittit Turrianus conie-1 Qirc vt volemns, malumus tarnen à curiofts ac 1 NimsconicAuris abftinerc, quam commitvere

33lt;î ÀD REPET. TVRR. SOPHIS, vt fentcntia noftra non arguments,fed eoni^' pluris niti vjdcatijr,quemadinodum fecit T^^' rianus. Quamobrem allcgorica interpretatie' ne valere iufla,refpondeo nihil hïc eflequoV“ Petri vel Romani Pótificis cómctitiusille pfgt;® cipatqs fuleiatur. Cùm enim Chriftus fæpeC^' pernau ventitaret, atque in ipfa etia Petri domo vt plunmum verfaretur,nihil mirumfiCj' ' pernaifæ qui didrachma accipiebat PetrumtO' ueniunt amp;nbsp;admonent de didrachmis pcrfoloo' dis. Iraque nonum videri non debet fiChti' Rus iubet non tâtùm pro fe,fed etiampro Petro folui,tum quód cum nominatim conuene-rant,tum quod in illa vrbc domiciliü habebati nih/lque caiife video quamobrem Turrianus vclitRomanum Pontificem principemdeeb-rari Publicanorum Capernaitarum fuifragoS' Scd etiamnum ridiculum eft,exeoPctri dignitatem colligcrc, vel quod ab co didrachma cxi-gatur , vel quod ipfecurn ChriRo didrachm’ folucrit: quod fubiedionis fuit, non domina-tionis indicium. Atque id facile' cognofcipo-teft exipfius Chrifti verbis.Iam ficum Chrifto didrachma fohicrc ad eximiam autoritatéper-tinebat (vt vult Turrianus^ na: iftaniautorita-tem cum mulfis iifque infimis hominibus co-municatam fuifle necefli- eft,qui didrachmano minus quàm Petrus,amp; quam Chriftus ipfe per-fohicbant. Verumenimueró, Turriane, non te tuófque Pontifices pudet veile Pontificalcm dignitaté ex co afferere, quod Petrusdidrach-' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m?

™ï foluerit, cum tarnen omnem opera tui Forces dcderint,vt non folum eflent à vcâigali-I»ispendendisimmunes, fed etiâ vndique tru !gt;utatuma viuis, turn multo magisamoituis corraderent , nedum vclint aliis tributapcr-fclucrc.Atque hxc de didt achmali (vt ita dicâJ Romani Pontificisautoritäre, qua Turrianus Ijacargumtntatione fua tantidem æftjmare vi-luscft.

A/i»ihtZejfeinvertis Chrißt ^»o Citteri^- XXXVt fojlohtxc/udéNi/'ür, ^r^uïueni^aris ex JVe- Plt;*S-’'a^F ^‘igt;itibm, Nihilefitn^fi^f, ejuo cateri ^postait ex-‘ludiiniur : Ergo fupercxieros -^pofioZos ad^cata ^ft EcclcfiajVt iam tjt^æ vua eit, duodccim capita hnbentj i^‘ -i/na dorant, duffdeam Paeresfami/tai^ ^ 'Vnum Reggt;taw duodecita ^Eonarchas fpintaa-^^jmiefiatis,!^ duodecifn c/auigcros regni cœ/esits, ^'*‘gt;inilum interfeprr/num c/aaigenon agnofcatit,

Alsr'eex negantibusargumentari, quod falfum cft,fed ipfe nego quod tu male af-affirmas,atq; etiâ mcæ negationis rationé afte-'Ojcu tunullaafferas tuçaffirmationis.Ac pro* Róóvidciis,vt multa alia, it^a amp;hoc inPhilofo pWaignorarc,c/re negatesaliquasdemÖftratio P«. Itaqintgaui aïq; etiâ pcrnego,aliquid elfe inhisChrilh verbis apud iVIatthæuin,qiio reli-^m Apoftoli ejccludantur.Tu id probare nun-4^310 potuifli,ncc vnquampoteris. Porrö ’'l^idi 1 conflare ex aliis Scripturae locis, id

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V.ij.

^3» AD REPET TVRR. SOHPIS. quod Petro diâum fuit ad rcliquos ctiam per-tinerc.Tu veró tuo more nugaiis,dû exclamas magnam à nobis fieri iniiiriam EcdefiæDd) quae vnaeft eins domus,quum in ca duodecim Patresfamilias conftituimus. Abfitautéàno-bisvtplurcs vno Patrefamiliâs in dorao Do agnofeamus’teipfû argue amp;nbsp;codemnapotiuS) qui in yno corpore duo capita, in vna donio duos Patresfamiliâs, in vno regno duosMo-narebas cfre,non tantùm ipfe fomnics, fed nd omnes iubeas ctiam tecum fomniare.

^^^V^ T-Ï ^^‘^‘^‘*’^ ‘^‘‘^^ ?'^‘’^ t^i^um foirâtPetro gt;iU' j’lj.i^/. jÜLi^teroßngtflari: Q^ajteid /igauerii ^e.foßt‘‘ répété numéro mte/titudinti: vide Leonern Pap^-Confi'itetéam ex Ltec.i^.rKuitos difeipidos tu^ interfitijfecion Chrißfn diXit: Ofeorumremiferiit peecata (ÿ-c. Ltai^ue/è^aeretur j^.difeipn/of itlt;lt^' Zesfx'Jpe yfpnfioLs. /ta^fiedatit fient e/anesPettquot; ßngtr/ariter (^ c^terés ^poßoiü cdmmniterifeiif^ Petram,Kide Déonj/ium inÉccLHeerarck-

MAlo Cbrifium audire,quam tuumLeo nem pro fuo illo principatu decer^ot^ , /r.1114 SicenimChriftus, Qufcunqüe figaucritisquot;’ , ïdemde *ertaéVc.Rcâc igitur Auguftinussquando”^ gt;nbsp;dod.chr. tro diäum cft( inquit) Tibi dabo claucst^??, Wi^.is. coelorum amp;c.vniuerfam fignificabatEd'^^^

ANTON. SADEEL. RESPONS^ 3?9 ^c-Dum autcm hoc difcrimcn ftatuis,quo4 in ^^spJó.Gngularitcr Pctro daræ fine claucs, amp;nbsp;in cap.iS.datæ fine cÔmuniecr,tu femper eno,hoc «ftjSophiftarum morc,principiu petis. Quine-tiactimagnofcas rcliquos Apoftolos(omnes fnimChriftusinecrrogauit)ore Petrirtfpon-diffcjcur non ceiam id quod Peero diftum eft» • tórnuniter quoque aliis diótü exilUmas, qüê-ïdmodum fuie Communis omnium refponfio, , communifque omnium confeCsio , vnius Petn otCinomine omnium ediea? Quantum attinet ^d locum Ioannis,vbi dicis hxc verba Chrifti» Quotumcüque remifcritis peccata, remifla fût l ^c.adfeptuagintadifcipulos tfle quoque refe l tenia,quippe qui turn mtcrcrant,vt dicis con^ i ftirecxLucæ cap.iq.Primùm dico te perpera l 'dcoliigerc exLuca,qui vnam amp;nbsp;alteram tan-1 ti appatitione Chrifti poft eius refurreftionc i Commémorât, loannes autcm Chriftum fæpi* ' ^pparmffe teftatur. Q^raobre iUi duoloei \ quot;onfuntconfundendi, quemadmodurotacisi \ fed citcunftantix loei apud loanué ex ill o ipfo

Ioannis loco petendæ funt. N omine auté Di-^dpulovü Apoftolos intcUigi pat et ex Matth. Çîp.iS.V ndccim, inquit,Ï)ifcipuli profeö.i fût 'quot;'Ga\\læâ,amp;c. Scd quid opus eft multisiQuis coim tibi affenliatur quo d coneludis, ft inter-foerunt 7o.difcipuli,propicrea fequi, eos cum

' ^poftolis füllte exacquatos? Quaft verb nori ftüsüftmamp;i eSent Apoftoli,prxc\araillaamp; ^ftmlafaimuneris dignitatc,qux potifsimuen

eluccfcit cx his verhisiSicut mifit me pater, iti amp;nbsp;ego mitto vos ( ncquid dica de co quodfta-tim fequitur apud loannem ï Thomas, inquit, vnuscx duodecim non crat eum cis, quando Vencrat Icfiis. J Fac igituf tu plurcsaliosquàm Apnftolos intcrfuiffe, nego propterca fequ! feptuaginta difcipulos führe Apoftolissquales. Q^netiam nó dubium eft quin hodieper-cipiamus fruftum huius præflantifsimæ pro-mifsionis, quæ non reftridafuit ad Apoftolos. fed ad Ecclcfiam Dei vfqueadconfummatio-nem fcciili,pcrtinebit. Num igitur propterca Paftores noftros dicemus Apoftolis squales eflePMinimè gentium.At longèaliuddépêtra Apoftolo , amp;nbsp;de rcliquis Apoftolis dicenduni cft,quorum vniim idemque führeMinifteriu® ante confeflus cs(fcilicct quum id nonpoUcs negarc)pag.lib. tui 112. Adeö vt hoc theorema verum fitrQuiequid vni Miniftro dicitur,quou ad eiusMiniftcrium atque officium pcrtincti id quoque ad alios ciurdé Minifterij focios atque participes pertincre. lam quodaddis pe* Petrum datas fuifte aliis claues,non tantum el falf)fsimum,fed eft etiam eiufmodi, vtneiH'' quidem nobis vnquam explicate queas. 011?' modoenim Chriftus dedit rcliquis Aponom claues, amp;■ poteftatem remittendi peccataper Pefum ? Si tanquam per principemaliorumt ergo neceftefuit Petrum hanc poteftatemae' . cepiftc,quam illcpoftea rcliquisconceflent-

AtChriftus ipfe dedit illa poteftaté Apoftolis, fetrusautenódedit : Chfiftüs omnibus Apoftolis fiiflul afflauit Spiritum fanötum: non au-■*■lt;gt;*». ic6 tem afflauit relic^uis per Petrum. Denique il-lam poteftatem omnes fimul Apoftoli exer-cuerunt, fiquidem fcriptis Apoftolicis fidem ftaberaus. Ac ne pÏanè Romanos Epifcopos, Turrianc,obliuifci vidcamur, nunquamne te Wouerunt hæc Kieronymi Presbyteri Romani Verba? Vbicunquefucrit Epifcopus,inquit,^rf EMi ftue Ronif Rue Eueubi ,,fiue Conflantinopoli,^»«»». bte Rbegij, fine Alexandria, einfdem menti, 9uf(lem eft amp;nbsp;facerdotij. Hæcille Romanus ^fesbyter,quern nori minus arid ire debes » qua ^dLconemvelDionyfium, addo etiam Cie-. ™fntem ilium tuum, cuius conftitutionibus ta-^°pWe deleftaris.

NOn dtxifob Petro 4atMfnfJfe dattei, fdfo- rnyiui U Petro tanej»afjgt; primo:Dedit c/aftes Petro ^'‘S-^^ Petre,non ttaa/usdedit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5^'

, flt;'bo/atw , -vt pater ^u^usltum affirmât ; /„ jg^ f^’*^. P^'^P*^ primatam ^pendattti , diPiam Trad.

342' ANTON. SADÊEL. RESPONS-irretitlu te/ierif^vt te i»de explicare »et^aeat. ^^’^ ß coneeßem fiperitu,ratio co»»exi co^it infers tf' cedere,

AT Chriftus non dixit : Tibi foli tanquaUi primo,dabo claucs regni coeloriim: (^‘^ tintam,Tiigt;tda/gt;o. Quarequum Chriftusdedit claucs regni cœlorum omnibus Apoftolisfi-mul,tunc Petro etiam dedit. Quinetiarn quum Petro promifit,rcliquis etia proraifit: quia Petrus aliorum nomine Cbrifto refpódit,acpro-fclTus eft fecrederein Chriftum filiumDdvi-óentis, vt Gepius à nobis didum eft, quando tuum iftud fingularitcr ia totics iugulauimus. Ac vide quim infirma fittuaifthætratiocina-tio:Si turn abfentes fuifient rcliqui Apoftoli,amp; Chriftus folum Petrum interrogaflet, amp;fol* Petro promifilTct fe daturum regni tceloruni claucs, non ptopterea fcqueretur idem plane lus câdemquepoteftatem nonfuifle poftearc-liquis Apoftolisdatam. Quamobrém? inquis! quiatantiim fequeretur, Chriftumpriuspro-mififte Petro quam aliis : quod tarnen ex a:quo omnibus poftca datum cft. Quisigitur non facile' deprehendat vitium huiufee condufionis? Si Chriftus promifit claucs Petro priufquam aliis,Ergo Chriftus dedit claucs Petrotanqua primo.Nam iftud primum,vcl, prins, ad tépusgt; non ad ordinem amp;nbsp;dignitatem perfonarumre-fcreiT'

ANTON. SADEEL. RESPONS. 345 ^^?rcndum effet.Ampliùs dico: Si dixiffet Chri-ftusPetro priufquam aliis: Ttlgt;idoclaues:non propterea inde cffici Petrum effe primum in clauium poteflatc exercenda» fed tantum fuifje primum in accipienda:amp; tuncillud,/gt;rz?w««r, luiüct ad tempus refcrendunuquwdquidem verum effe non tantum verborum fignificatio, verumetiarn ipfa reide quaagiturnaturapo-ftulat. Loquimur enim de poteftatefpirituali remittendi peccata: quæ vt propriè ad Chriftu pertinet,ita exercetur per Euangclij prædica-tionem.At fpiritualis hæc poteftas, quia fpiri-tualis,diuifionemrccipercnon potuit, fcdfin-gulisinfolidum -data eft. Quarc nee Petrus ™agispotuit remifsionem peccatorum annun-tiareamp; applicare per Minifterium Euatrgcli-cum,quam Paulus mee vicifsim id magis potuit Paulus quam Petrus.Quamobrem tua illa: De-ditPctrofoli,tanquam Petran.Dedit Perro foil,tanquam primo ; Dedit Petro fingularitcr: niera funt commenta amp;nbsp;fomnia, quæ pugnant tumeamverbo Dei, turn cum ipfa rei natura de qua difputamus. Sed accedamus ad iftum tuumlaqucuro,quo dicis nos effe adcö irreti-tos,vt nos inde explicate nequeamus. Obiicis Auguftinum,qui4vtplcriqucalij veterts ) Petrum Apoftolorum primum appellauir. Nam agens de peccatorum remifsione: Hoe, inquit, 2git Ecclcfia fpe bcata, in hac vita xrumnofa: turns Ectlcfiæ Petrus Apoftolus,propter A-poftolatus fui grimatum, gerebat, figurata ge-

344 AD REPET. TVRR.^ SOPHH-neralitate , perfonam. Quod enimadip^^® propriè pertinet, natura vnus homoeratjgf^' tia vnus Chriftianus,abundantioregratiayn“* idémque primus Apoftolus : fed quandoeto*' étum eft;Tibi dabo claues rcgni cœloruni) amp;û vniuerfam fignificabat Eedefiam quæ whoc fcculo diuerhs tentationibus velut imbribuSi fluminibus, tempeftatibufque quatitur amp;noj’ cadit: quoniam fundata eft fuper Petram, vnaf amp;nbsp;Petrus nomen accepit,amp;c. HæcAugufti-nus. lam huicamp;plcn'fquefimilibusargumen-tis fatisfeeimus in folutionibus Sophifmatu® Turriani ; amp;nominatim hunc Auguftmilo' cum ex codem Auguftino expofuimus, qui a-lioin loco fatis aperte nobis explicat qtiomo-do dixeritPetrum fuifle primum. Petrusin-i quit,in Apoftolorum ordine primus,in Chn-ftiamorepromptiftimus, fepevnus rcfpondit pro omnibus,amp;c.Ex quo apparet Auguftinu® de primatu ordinis, non de primatu poteftatis loquutum fuifle. Die enim obfecro Turrianc, aufis ne inficiari controuerfiæ illi toties inter Apoftolos agitatæ, Quis corn maximiis,id «G cæteris fuperior effet,nullum fuiflelocum rdi-ftum , fi talcm aliquam in fuos collegae au-éforitatem aepoteftatem Chriftus Petro attri-buiffet? Petrum autem ordine primum Veteres cflecredidcrunt, vel quod effet statema-ior,vel quod cùm Andrea fratrc Chriftumfla-tim initio fcquutus fit,vel quodineoelucf-rent

ANTON* SADFFL. RESPONS. j^î tent magna imprimis pietatis amp;nbsp;arrioris crga Chriftum indicia.Etcertevix aliter fieri poteft quinaliquisordo pcrfonarfiin omnicCetu locii habeat, quantuuis alioqui fint officio ac digni täte pares.Sod quia Scriptura id iiominatim de Petrononteftatur, amp;cx ifto vocabulo occai fionem arripuerunt Pontifices ( licet perpe-ram)fui primatus aflerendi : fateor nos ita lo-quinonfolcrcde Pctro,vteuni primum nu-niereinus:amp;3ufim affirmare nee id ctiam fa-» fturos fuiffe illos Veteres, fide iis cogita fient, quæ poftea contigerunt. Scd omnino, Twrria-ne,negoPétri primatnm ilium ordinis,de qno loquitur Aiiguftinus ( ne nunc nobis dcillo vocabulo difputandiim fit)adRegnum Ponti-ficium pertinere,alioqui tôt erunt Reges,qyot truntprimi ordinc : quod quàm abfurdum fit nô ignoras.Vbi eft igitur nodus illc Gordian’, velpotiùs Turrianicus, quem nunquam nos diffoluere potcrimus?Nimirum,inquis, in hoc Cóncxo,in quo fi concefleris fupcrius,cogeris inferius concedere.

Connexum eft buiufmodi ; fi diâum eft Pe-tro;Tibi dabo elaues regni coelorum,qnia vni-ucrfæEcclefiæpcrlonamgercbat, gerebat au-temperfonamEcclcfiæ propter primatum A-poftolatustcrgo propter primatû Apofl olatns diôum efteuTibi dabo claucs,amp;c. Hiccine eft tu’ illclabyrinthusincxtricabilis?Atqui egohîc ?oritê video,no Syllogifraü à^5'«gt;‘Sxi.,quâdo à

j4lt;5 AD RBPÈT. TVRR. SOPHIS. primo ad vltimuni concludis:quod ratiocinÏlt;i' genus,viciofam, (inquit illc)amp; captiofumi u® à pucris ipfis expIoditur.Et profeao fi velfum-mis labris ■^ótt»» 7n»lt;ÿ«lt;« vnquam 3ttigiffcs,Sori-jen in hac difputationc non adhiberes. Refp*' ceenirri «xt-fo» tuæ argumentationis ( fiquidc® bæcargamentatio diçenda eft) in illoipfo Au-guftiniloco quem citaui : fie enim paulopoft Z»e ■verb, diftcrens de bis Petri verbis; Domine fi tueSi DoSerm. iubc me venire ad te fuper aquas : in Petro, m-’J* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quit,in quo figurabatur Ecclefii, vtrûmquege

nus fignificandum fuit, nempe firini amp;nbsp;infirmi, quia fine vtroquc non eft Ecclefia:hæc illc. Ex quibus ego formabo Soritentuo fimiHimum, hoe modo : Si firmos amp;nbsp;infirmos fignificauit Petrus,quia totamEcclefia fignificabat, amp;to-tam Ecclefiam fignificabat propter primatum Apoftolatus: ergo propter primatum Apofto-latus firmos amp;nbsp;infirmos fignificabat: quod ni-fi vides quam ineptum fit, perfequar ctiainargumentum hoe modo. QuandoquideminEc-clcfiafunt primi Se vltimi:fi Petrus vniuetfam Ecclefiam fignificauit, certe non tantum pri-mos,fi.d ctilt;â vltimos fignificauit. At Petrus, quia crat primusApoftolus,Ecclefiamvniucr-fam fignificauit:Q^rc Petrus fignificauit etia vltimos in Ecclefia,quia cratprimustquö nihil magis ridiculum dici vnquam poffit. Icaquemi Erancifee,vides,aut certè alij videntfilbciam tui Soritæ «1) «»X«» «{«iX«». Na quando dicit Au-guftinus,Pctro gerenti perfonam Ecclcfiæ,amp;

ANTON. SADEEL. RESPONS.' 547 Ecclcfiam ipfam fignificanti,datas fuifTe claucs ffgni coelorum,aperte dcclaratipfi Ecckfiæ da tas fuifle claucs. Na quod dicitur de figno propter rem fignificatam j id proprièrei (ignifica-tæconuenit. Acqueita facile difrupta üint illa fetia tui paralogifmi, quo dicebas nos ita irre-titostcneri,vt nos ex eo nunqua explicate pof-femus.Sed iam vidcamus, an tu potius has pla-gas contra teipfum texueris,amp; fis adcó his Au-guftini verbis irretitus, vt tc inde explicate ne -^tieas.Sic enim Auguftinus:Pctrus,inquit, Ec-dcfiægcrcbat figurata gcneralitatc,pcrfonam. In(le,’riirriane,viciffim ego meu connexu có-fido,poftquam tuum diffolui, atque ita ratio-etnor.Si Chriftus dixit Petto: Tibi dabo claues f^gnicoelorum,có quod Petrus Ecclcfx gere-bat,figuratagcncralitatc,pcrfonam,inquit Au-guftinus: ergo Chriftushoc dixit , non Petto fingularitcr,fed Ecclefiæ generaliter : qua-^oquidem in Petro erat figurata gcncralitas: atqueita tuum illud ^'»^«/.rmertoties à tein-rulcatum , vel ipfo indicé Auguftino,damnatû fft)amp; iuflum proeul ab hac difputatione cxula-rc: nifi fortafle gcncralitatem cum fingularita-tcconfundis. Sed euj non ego fuperius illud tuumconnexum propius etiam confidcro, vt tecrrantcnijvagantem, fugitantem coniiciam m tuas plagas, amp;nbsp;in cas tcndiculas, quas nobis obieciftiPEtenim fididum cft Petro, T't^tda-lgt;oclaues,ècc.Ptoptcr primatum Apoftolatus, ^oc cft, quia crat primus Apoftolus ( vt dicis)

348 AD REPET. TVER. SOPHIS. confcquitur profedo , his Chrifti verbispH' inatum non ruine datum Petro,ficut cxiftimas: ratio ert, quia ex ipfo tuo argumente fequere-tur Petrum iam turn fuifleprimu Apoftolum, quum Chriftus dixit ei,T«« Petrus,Si,Tibgt;‘^‘* igt;oc/aues,8cc.C^\i£im cnim cHe naturâ fuo eft-fto priorem forte no ignoras. Iam vide,Fran-cifee Turriane,aut fi aucrfo vultu id iam videra non fuftines, tui fodales vidcant,quam infulfo «Ta/^iuT«?,atque adco fine ratione ratiocinerU, qui cum vclis probarc Petrum habuifleprima-tum inter ApoHolos , quia Chriftus dixit ei, 'Ptôt dulgt;fgt; e/aues'M feiliett proponis,Chriftuni dixiflt Petro, TM daioc/aues, quia Petrus ha-bebat primatum inter Apoftolos,tuam ita fen tentuiu nonconfirmans, fed id affirmanspo-tiùs,quod eft tuæ fententiæ contrarium.Atque hæc de tuo illo laquco autorem fuum irretien-te,nobis dida fint.

XXXIX *quot;quot;|~' ^* 'itmirti eß Sophifiieupropter homonjimia: ^«S- ’5’' Ji, qutu dup/ex eß dure c/aues,autßcdure, vtia eapoteHute primatum haùeat ejutuceipit, ejuted Z^etrusfi/usiaut dure nouße, vtpr/watum habem ^uiacc/pitßt finît dutx a/tts ^poßolis amp;nbsp;Difctpx-/ù.^ut fie : Dup/ex eft dure c/uues : durent ù eut duutur fit caufà dundi a/iis : fie fuut Petra dats: aut vt per eut» demur cut prttuum (^ prigt;icip.i/iteï dat^fuut, (^fie.t/iüfuutdfits:. Kt!^n}s,iiiijilt;t!,

ANTON. SADEEL. RESPONS. 349 ^'lt;Xi ^ri^oteles, ca/tdißi^nf eit ijui extern eß ^‘gt;»fa cahiris, ßmihterfit i»^e»ere poteifatti ßgt;iri-llUt/ti.

TVhanc homonymiam fingis, amp;prind-piupetisinhactuadiftinftione, qua nee ’pfe guidera nobis explicare potes, quippe qui ®odo te in hanc, modö in iilam pattern concertas,nee fatis habeas conftitutum vbi pedem figas. Hoc cniai in difquifitione pofitum eft: Petrufne habuerit eum primatum quem tu comminifceris. Tu quidemais,nos autem ne-gamus.Vt autem probes tuam fententiam,pro-ponis Petto datas fuifle claues regni ccelorum: Ego veto refpondco,rcgn1 cœlorum claues re-Hquis etiam Apoftolis fuifle datas.Hïc tu con-ftituis duplex effe date claues (vt inquis) vnum fit, vt qui accipit claues primatum habeat : amp;nbsp;Iioc modo diets Petro fuifle datas. Quod,mi-liomo, perinde cft,vt fi ita dicas,Pctrus prima-tu:n habuit,quia primatum habuit Petrus. Mi-dficumccrtcconcludendi genus, amp;nbsp;verc Tur-tianicum.Idem dico de tuo illo igne quem pcr-petamSe »;«zóy,»cx Ariftotele accendismega-Ous enim ignem illum poteftatis fpiritualis dagisinPetro quam in aliis Apoftolis fuifle. Atqucitain te quadrat quod mihi tarn Arpe, vt Auguftinus Parmeniano, obiicis : Dicis amp;nbsp;non probas.

quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S A D E E L.

DVmmcumiJlud pcccatum mßri tidim» (quod comminifceris) vis cxpiicare, « tiiam prodis culpam,non mcam.Nihilenini‘lgt;' xi eorum quæ fingis mc dixide, imó necogiw-■ ui quidem. Nam non exiftimo aüquid ßnguh-riter datum fuifle Petro (quod mild imponisi ncque dixi cætcris Apoftolis datam fuifle com-muniter poteftatem remittendi pccc3ta:fed d'' xi,omnibus : amp;nbsp;affirma confedarium cAe,^ Chriftus dedit communiter omnibus ApoRo-Jis poteftatem remittendi pcccata , vt pleet ex lean. zo. loannc, cam Petro communiter cumalüstle-diftc.

ANTON. SADEEL. RESPONS. 551 ‘'‘flen e^ i» primat te ^pofio/at*, ^ai prtmattei ela-‘mefl Petro.Q^moelo tgttftrp/egt;fè confecrart reh-^gt;ti ^poßo/ico minißeriopotuerunti /tem ßicHeo-‘^ftnmodo (^rituftuße confecratos , ^»od fa/fum ‘fit^niafiUPetradi^etmeïï,7quot;tt es Petrea, amp;c,/~ len.-Daèo ttèi c/aueSfamp;c.^ttiiverita »0» ßtnt apad foita»em.

nem non dixifle,Po:certè,flt;:d dixiti^e-quot;‘fiteSic enim Chriftus,Accipitc,inquit,Spiri-tumfanftunijfiquorum remiferitis ptccata,re-wittuntur eis. Quare nifi negcs eum dare qui ^icitiaccipe, fatcre huiustua: obieöionis vel inipru(lentiam,vcl impudcntiani,vel vtramque potiùs.Porrô reprehendis quod dixcrim Chri-ftuniapud loannem Apoftolos plcnè confc-/„^n. io, «affe Apoftolico minifterio: quandoquidem, ‘■’quis, plenitudo Apoftolici minirtcrij eftin pdmatu Apoftolatus,qui primatus Pctro datus 'ft. Nimirum caudem cantilenam canis, qui pwindeloquerisdecommentitio illo primatu Petri,ac fi de eo fatis inter nos conftarct. Hïc autem peto abs te an fucrint Iacobus,Ioanncs, Andreas, amp;reliqui Apoftoli plcnc confecrati minifterio Apoftolatus, necue. Et num folus Petrusfiierit plenèconfccratus? Si Chriftus nó plenè conf crauit omnes Apoflolos minifte-'10Apoftolatus, quid igitur fi|gt;i..volunt hic verba Chrifti ? Sicut mifit me pater, ita amp;nbsp;ego

mitto voS)amp; afflauit amp;nbsp;dixit eis, AcapiteSpi-ritum fandum, amp;c. Quid defidcras, Turriane? in his verbis,quo minusApoftoIi plcnefuennt fuo minifterio confecrati ? Tu verb fomnians dicis, plenitudincm miniRcrij efTe tantum w Petro: quia apud loanem hæc verba non funt’ Tu es Petrus,amp;,Tibi dabo claues, amp;c. Ex^o fequeretur reliquorum Apoftolorum, mini-fterium non fuiflc plenum, amp;nbsp;aliquid in co re-quiri,hoc eft,vno verbojfuifTe iinpcrftduni.O

, blafphemiam non fcrendam ! Num igiturim-perfedè mifsi funt quos ita Chriftus mlfitjt ipfe à Patre miflus eft? Atenim fi, quid fit roini-Âerium Apoftolicum, intelligcres,noncxifti' maresPetrum fiaifle plane confecratii fuo mi-pifterio ex his verbis, Tues Petrus,amp;C. Item! Tiiit (iaèoc/aues,8ic.lt;^\]x omnia fpedant ad futurum tempus:fed potius ex his verbis : Mitti Töjjinqnit Chriftus,Item: ^ccii)ite,Spiriti( fi«-^uf».ï^a,m ft Petrus plenc fuerat confecratus, curdenuo à Chrifto apud loannemvnicuni ahis fuo minifterio confecratus eft?Qiiid,quüd ante confelTus es, Petrum non habuifie,aliud Minifterium quam Miniftcrium Apoftolatus? Agnofce igiturciufraodiMinifterij candé quo-que confecratiopem, Se yoeationem effe opof-tere.

^^^' T^ ^^^ focum A/atthra tutel/igestdum de Ehra^. 15S. JL^ Elorum fcc/fßa. e^o verb affirma a^i de Eer ele^i

ANTON. SADEEt. RESPOMS.' 35J f^JU v^èUiihû ratio»iigt;M'.Portie inferi, t^^uit^w frtmtlebunt aduerfw earn. er^o Ecebe/ia oppu^na-tw^ç^ vißbiliteroppu^KatKrter^o efi vtfibt/u. JVec tbfiut tjund^Uiedeim particu/ares Ecc/eßdi defidutf ^i»MtotaEccleßa,qMie vna efi,»on deßeitzvtpartes fttrtßngfiU corrumpipoß'unt, tota vero terra cor-tHKpt nonpotefl.

EUfapertjuotdefcendit SpèritwßmÜus Abl, ^gt;erät Eccleßa EleBiramt amp;nbsp;tl/a Ecrlefia erat vi~ Ç'l!ilu^Maiggt;fis i^uifedtt foprafingu/nt eorumt vi-ßdemfeett ; Ecclefia igitur Cathobea Cjtta nane ‘ßiamp;tjustUis fumfsit vtßbiHs e^. Petna in epifi. iMyVt perbona opéra certam veßramvocationem ^(le^nmemfdciatù;Ergo Ecclefia Ele^orum efi 'vifibtlis.

VXÎ. Ecclefia turn vifibili, turn inuifibili fu-Xy ptà egimus in primo Scripturæ loco,amp; in Summa huiufcedifputationismuarc qvç iUic di-ttalunt mihi non videntur effe repetéda. Bre-«iteitantum tua ifthæc argumenta excutiam.

teckfia, inouis, de qualoc^uitur Cbriftus apud. 1 MattKæu,eft vifibilis.Primùm die nobiS, T ur-' »line, nonne Cbriftus locutus eft de ilia etiam 1 teckfu, epæ fuit Apoftolorum temporibus? i nonnegabis. At illa non eft vifibUis, quippe \ iimpridem cxbominum oculis fublata. Kurfus \ quæro,tum quum Cbriftus bæc diccref. fu-\ çetbanc Petramædibeabo Ecckftam meam.

amp;■ portæ inferi non præualcbuntadueifuseani: nonne ctiam de ilia Ecclefia loquebatur, qus futura eft vfque ad confummationemfeculi?

Certè.Atenim illa quoqiie vifibilis nÓ eft. b® ftamp; quæfuit,amp; quç eft,amp; quæ futura eftEede-fia, vno Ecclefiæ Catholicæ nomine compte' henditurj define tandem dicere Catholiei® Ectlefiam effe vifibilem: cuius licet partes fuis temporibus,amp; finr,amp; fucrint,amp; futurs fintvi-fibi!cs,ipfa tarnen Catholica Ecclefia anteno-uifsimum diem vifibilis vlTe non poteft: qua Je refuoloco pluraanobisdiótafunt. Verume-nimuero profers banc tuæ fententiæ rationem: vifibiliter, inquis, oppugnatur Ecclefia,ergo eft vifibilis.Sicenim CnriftuszPortteififerino'’ præualebunt aduerfus earn. Itane condudis? At ego portas inferi non exiftimo efle vifibiles: neeputo Ecclefiam vifibiliter tantum oppu-gnari: fed potins inuifibilem oppugnationem elfe credo longé vehementifsimam, atqae e-, tiam periculofifsimam. AudienimPauIumiu de Ecclefiæ oppugnatione loquentem , Non ^^ ' ‘ eft,inquit,nobis luéta aduerfus fànguinem amp;nbsp;carnem:fedadnerfusimpcria,aduerfuspotefta-tes, aduerfus mundi dominos tenebrarumfe-culi huius,aduerfus fpiritualcs malitiasin cœle-ï.Petr.lt;i. ftibus.Et Petrus ; Aduerfarius vefter Diabolus tanquam Leo rugiens obambulat,inquit,quarrens quem deuoret : amp;nbsp;pleriqueloq confimi' Ics.Quamobrem, Turriane, fi valet hoc tuum argumentumjEcoIcfia eft vifibilis, quia vifibi-

Anton. sADfiiEL. RESPONs^ . ^$$ ^*1« oppugnatur,valebit hoc quoquc;Ecclefia fft inuifibilis, quia inüifibiliter oppugnatur. Sednoftrum erit ctiamnum fortius argumentum hoc modo. Soli Eleâi non fuperantur gt;nbsp;i-juo fuperant inferorum portas,idque non vifi-hiliter,fed inüifibiliter « fidcs enim eft viâoria noftra,inquitloannes, quxquidemfidescfti-^»M$lt; inuifibilis. Quare Ecclcfia de qua Chriftuslo-quebatur cft È leéiorüm Ècclcfia. Porto di-ftum eft fupra quatenus Ecclefia cledorum di-«tur inuifibilis.Tu veto falleris qui dicis partes eius Ecclefiæ, de qua Chriftus iocutus eft, pofte fuperari: fie enim Chriftus,Portç,inquit, inferorum non præualebunt aduerfus cam : de totaEeelefialoquitur, aepropterea de omnibus dus partibus,vt alibi dicit Chriftus,nullam tx ouibus fuis efte perituram. Inepta cft igitur ’*’’'*®* tuafimilitudo de terræ partibus quæ corrum-punturex Philofophia' petitatex qua etiam tibi

teetotum corrumpitur, nec partes dus cor-t'umpi poflunt, quemadmodum Philofophi eenfuerunt. Ecclcfiam fuper quam defeendit Spiritus fandus, amp;nbsp;vifibilem amp;nbsp;eleÂorum Ec-defiaro führe dicis : arque inde eolligis Eccle-fiam Catholicam dfe vifibilcm.Nolo hïc affer-

te quod plerique doâifsimi fen tiunt,fuper fo-lotApoftolosSpiritumfandum dicillo Pcn-teeoftes dcfcendilTc.Hoc tantum dico, me nü-quam negafle Elcdos efle vifibilcs in hac vel i! Ia Ecclefia,cuiufmodi fuit Ecclefia Hierofolyquot; x.iij.

JI5lt;S AD REPET. TVRR. SOPHiS’ mitana,amp; reliqua: ciufmodi. Quamobte®?? pcram admodum colligis, Ecclefiam Catho camelTe vifibilem, eó quöd illi fuper quos een dit Spiritus fanäus erant vifibilcsrquemî modum ferendus non eflet, fiquis ita connu deret;Illi fuper quos defeendit Spiritus fan»**’ erant in vno loco, atque adeo in vno cubicn' continebantur: ergo Ecclefia Catholica» qquot;® illi Ecclefiæ fuccefsit,ef} in vno loco, amp;nbsp;irt vn® cubiculo continetur. Non enim reSèduciWf argumentum ab accidentibus indiaiduoro® ad 1«'x«â^’ÏAiiv.Vcrùm,Turrianc, vt aliud ex ah® incidit,non fat is féliciter huiufee rei fecifti mS' tionem. Nos enim hïcdePetrodifputaniuS) quem tu Apoftolorum principem conftitms: ego vero Apoftolorum focium, amp;nbsp;Petro reh-quos Apoftolos squales fuifte affirmo. lam » Petrus crat princeps, vbinam, obfecro, magt’ eluceredebuit ifte principatus, quaminpra:-daro hoc miraculo, quando Spiritus fanons 'fuper Apoftolos defeendit? Atqui(ita commémorante Luca ) fedit fuper vnumquenque eo-rum, amp;nbsp;omnes repletifunt Spiritu fando, neC aliquid dicitur de Petro ««f t?«^;’’» nee etiam dicuntur reliqui Apoftoli accepi/fe Spfritum fânâumaut per Petrum, aut in Petro, que-madmodum foies nobis dicerein tuis diftin-âionibus.

Denique dum fubiieis ex Petro per bona o-pera vocationem, amp;nbsp;eiedionem certam effe façicn'

ÄStÖN^ SADEEL. RESPÖN'S^ 3$7 faciendamiacproinde cleftorum Ecclefiam cf-fcvifibllem, nee Petrum intclligis, nee tei-pfum audisjqui iri fuperiori difputatione multa dixifti de inuifibili eledorum Ecclefia. Nos autcm,(vt fænius dïximus)eledos in terfis ver-fanteseffe vifibiles non negamus, licet reuera» ipfaeleétio noftris oculis nó fit expofita ; quod vciiHePctrilocUsfatis fignificat j dum iubet hos dare opcram vt pofsimus coram homini-Bus nofiram cleâionem teftari. Nec pro-ptereafequitur Catholicam Ecclefiam, quam didthus effe eicâorum Ecclefiam, efie vifibi-lemiriöneriim Catholjca eleótoïum Ecclefia intctnsverfatur,fedeiustantuinpars. At nos detotadifputamus, quæ non eft Catbolica ni-fi tota fit.Sed de hac re haftenus , ne fuper-fluis repetitionibus leftores oncrare videa-mur.

Hyiefromifsioni apud Atatth.fimilù est pro- XLUL mißuifa^la yibraha,fernen tnum pofsidebit^ag. i^fi fisrctudnimicoriim tuomm:Paulus -vero ait ees éjfe^“*'^' ifraehtai , «ó)» lt;^ui fily funt camis^ fedepuifil^ fwtpromifsionis .gt; Er^o Ecclefia eletiorum tjua co-fat ex iflis nunepuani Viticind ’s,efi vfibiln^

Apaftolas Paulia in 2. ad Córinth. ait fe in PagA^^f eme ambulare gt;nbsp;qui autem in c»rne dtnbulaiit fint vifdileSi •

fftic/peH^at de Sacerdotio w» ßtpewdo P‘'^' ^/^•i3-(^^ Leut)Percutedor/a ifumicorum tM^ i^ut oderuut euw uo» cofur^^afst.-quod ijMt» vefi^ fuertt i» fummo picerdote »oui Tefiamentt lt;}iif^ imago Chrrfii,ippt Germama teßu ejfe poteß. de hifparcius diceudum eP,»e viSHfiC^ conittHp^ frustrât is tufu/tare 'Vtdeamur.

- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S A D E E L.

FActandem,Tiirrïanc, vt ab alns difsiden’’ tccum faltem ipfe confentire videaris. Tü cap.2. libri tui, pag. ii;-amp;fcqucntibusomnen) mouifti lapidem,vt in me impetum faccres qult; dixcra, in plcrffque Scripturæ locis nomen Ec-cleüsp efTe de clcftorum Etdefia inteHigendU’ amp;' contertdebas illós ipfos Scripturæ locos effe de vifibili Ecclcfia intelligcndos, atqucitavi-Ebilem Ecclefiam opponcbas dedorum Ec-defîæ. Hïc verb dedorum Ecclcfiam affirma* efle vifibilcm.Itaquc tua fcripta,tu3 argumenta, vel tuç nugæ potiùs,more Andabatarum,fe-cum pugnant atqucconflidantur.Quidautcrti tibivisdum citas fadam Abrahamo promif-Eonem de fuperandis hoftibus? Nimirum, in-quis,eam promifsionem ad dedos pertmere, ex hac Pauli fententia, Non filij carnis, fed filij promifsioniscéfentur in femine.Redè id guide,led nónneanimaduertis Paulum in totailla difputationc hoc imprimis agere: non efle de feminc Abrahami iuclicâdû ex reb* extcrnis,amp; ex iis

ANTON, SADEEt. RESPONS. 359 “üîisquæ humânis oculis patent ? Sic cnim po-fteà profert diuinû illud relponfum.Feci vt rc-'l'anferint milii feptem millia virorum, qui né flfxerunt genu imagini Baal. Atqui illa fc-ptern millia non étant vifibilia Elis Prophe-te » qui fe rclidum folum efle conquereba-fut. Et quanuis homines illi eflent vifibi-leStquatenus homines,non tarnen étant in Ec tWiavifibili amp;nbsp;confpicua, alioqui Ptophetæ oculosfugetenon potuiflent.Videsigitut, vel wipfo loco à te ptodufto, non ciTe confeâa-fiS, fi finguli eledi funt vifibiles quatenus ho-’gt;'ines,eleâ;otum Ecclefiam efle ptoptetca vi-übilem. Itaque fentis iaceretuam ülam obie-âionem. Sed(vtaliquid deilla etiâ ptomiffio-nc dicam quæ Abrrhamo fada eft)quçro quo-modointeHigas quç ibi dicuntur depottisini-•uicorum ponîdêdis,amp;' quomodo inde efficias deftos Ifraelitas fuiffe vifibiles. Nam fide hac viâoriaiudicasexoculotû fenfu, die rnihî ob-faro,vbinara confpicua fit ifta ludæotum visoria, qui amp;nbsp;anteChtiftum natum, identidé vidbfradi, fiiperati amp;nbsp;in exilium abdudi funt: ^poftChriftum exhibitû, pet vniuetfum ter-tarumorbern diffipati vagantut:non inimico-rum portas poffidentes, fed intra portas inimi torii conchifi,inimicis ip fis feruictes. Dices te de eleâis Ifraelitis loqui: ac proinde ego con-tludam eledos Ifraelitas non elfe ex oculorum fenfumetiédos Qjunctiam adeo inuifibilis eft dcftorumEcclefia , vt cùm maximè fiiperari

vidores cuadant.Quamobrem ex promifsion^ facia AbrahamojOeli colligere eleélos tflèvi-fbiles(quanuis fint hatura vifibilcs, quatcflus homines, non quatenus eleéli)fed condole P° ^‘'^■i- tills vim illiiis promifsionis(qnam rede Paulus in vno Chriflo conftituit) effe iin}ifibilein,amp; de ca iudicandum contra quam videänt oeuh» amp;nbsp;quam Humana ratio pofsit cogitare. Add» i.Corao. Paulum diccre fe in carne ambulare,äc propte-reaPauIucffe vifibilem. Verùm Paulus nôte-. ftabaturfuam clcdioné,quatenus incarneam-buiabat,fcd potius(vt ille ipfe dicit m eadem e-piftola ) quatenus per fidem ambulabat amp;nbsp;non Mth ö pet fpcciéjfiuCïpcrafpeélum.FidcsenimjVta-iibidiciturj eft demonftratio cornm quænon videntur. Qninctiam in co loco à tc citato cos rcprchendit,qui æftimabant ipfum perindevtft fecundum carnem incedcret, amp;nbsp;qui ex fenfu o-2C»rlt; eulorumdcipfo iudicabätfvtfacit Turrianus.) Quæ ob oculos funt,afpicitis,inquit, Et paulo ante, In carne incedetes fccûdû carnébcUüno gcrimus:arma enjm militiæ nollrat,nÓ camalia funt,fed diuinitus valida ad fubuerfioné munition u, amp;c.Hæc,Tùrrianc,H3fc,inquâ,funt ele-dionis Pauli teftimonia,n6 auté quod aliquan do in terris verfatus fit,amp; in carne ambularit.

Denique profers quod Leuitico facerdotio promiffum erat bis verbis apud Mofem: Bene-dic Domino fortitudini cius,amp;opcra maiiuum illius fufcipe.Percute dorfa inimicorum eius S qdf

Anton, sadeel. respons. }Ói oderut eumjnc cöfurgat. Etjfcitè fcilicct,hanc promifsioncadtuum Pótificë extendis. Quafi Veró Chriftus folus çternus Saccrdos amp;nbsp;Potifcx eófefsionis noftrç (vt loquitur Apoftolusjnó is j^^j, fitad quélegales ccrcmoniæ,amp; ipfumLeuitieu fteerdodû fpedarit, atq; et ia in quo deficrint, Vt docet idê Apoftolus: qua de re plutibus egt-mus in libro noftro fupcriorc,in loco Scripturç Ordino 8. Sed poteras facile ab hac tua fentétia reuocari, ß quid cm attend iff« ad ca quæ apud ^^ j^ Wofern paulo ante præccdût.Hi,inquit,eufto-dierunt eloquiû tuumamp;paftutuumferuaue-tunudocuerunt indicia tua amp;nbsp;Icgcin tuam,amp;c. Quum autePótificesnon euftodiennt eloquiû Prbnccpaiäu eius feruauerint, nee docuerint iudicia amp;nbsp;logé Dei,fed fui placita,cdiâa,decre tsiampridé flammiscrudclifsimisamp; pioru ho-®inüfangiiine fanciucrint, nihil habent caufx ^uamobrê ad fe rapiant præftantifsimam illam promifsioné.Nec tu ctiâ Turnane,aliquid ha-ouiftienr inepta illa tua reticentiâ Germaniatn f erftringere debueris, qua fi vel pcrcüHam,vcI viiSam efle exiftimas,longe profecto fallcris,amp; tuus ipfe Potifcx lóge fallitur,qué fuæ artes fuf-5“o conatus haftenus fruürati funt, atque etiS inpofteru fruftrabutur. Mirare nobifeu amp;nbsp;ado r^fummum illud amp;nbsp;impcrueftigabile Dei iudi-oiüifummam atque inunSißimä eius potetiam, ^uæin Germania cluxit, amp;nbsp;fæpe alias, amp;nbsp;tutu •rgt;aximèquum Enagelicam doârinamamplc-’'ieft,camquc retinuit inuitis hoftibus omni-^Wjadcoquetuis Hifpanü, quantumuis licet

^6i AD REPEf. TVRR. S0PHIS« quafi parra Victoria cxultantibus. Legehifto' riarn illius temporis, vt ftatim obmutefcas,^*: vera Gt,nó fitäa tua ilia tcticentia.Cættrùro^' bifcc rebus fermonem à GermanisadBelgis» Gallos, Anglos,Scotos atque aliosinnumeri' biles transferre debuifti, amp;nbsp;nobis commemO' rare quemadmodum,aliquof ab hint annis, in illis omnibus regionibus dorfum tui pontifies pereuffum fit,atque ctia quotidie percutiatur, nimirum inftantc,vrgente,pœnafque repeten-teDei iudicio ; Tu verd non incautè HUO' mnia reticere maluifti. Atque hæe de tua retP centia.Iam redeoad tuas obieftionesi

D/cûproprium effe e/eEi-orum »0» poffejxpi-raïi à partis tfiferorum.Jeul hoe commune eft £cc/eßitpermixtie,vt yiu^ufi.vocut iih.^.de Dod-Chrifi,Semper emm v/èjue ad confummationemß-cu/ient £cc/efia tam^uam areai» ^ua neeeßeeß eße pa/e^u amp;nbsp;triticum, quouf^ue 'Vemat is ejut pef-muudahit aream C^ cougre^ahit tnticui» hoffin-paieas autem comhuret i^m iuextin^uiMh

QVam loc’AugoGini à te fuerit corruptuS) expofuimus in fuperiore loco Scripture, feélione.g.Ncc vllo modo ftare poteft quodais promiffionem hanc Chrifti ( Porta:inferi non præualebunt aduerfus cam ) nön ad folds elc-* óios,fcd ad permixtam Ecclefiam,hoceft,3de-Icftos fimul amp;nbsp;reprobos pertincre: quod qm-dem fine contradiftionc dici nonpoteft.N^ eniro

ANTON. SADEEL. RESPONS. Jl^ï fnimfantrcprobi, fi aducrfus eos ports inferi nonpræualent : amp;nbsp;miror tehïc oblitum efle tui Leonis (cuius tarnen totics foles faccre mé-tionem)qui quum hæc verba Chrifti traftaret^^5^ dcEccIefia fuper Petram sdificanda,aducrfusj-„_^_ i}uam ports inferi non prsualebunt : Eccle-lisj inquit, cœlo inferenda fublimitas,amp;c. tantum abeft vt de reprobis promiffionem Chrifti inteUigeret. Sed minus etiam quam nugaris,dum addis,futuras palcas cum tri-tico , donee comburantur igni inextingui-bili. Atenim, mihomo,eomburiigniinex-tinguibili,eft,fuperari ab inferi pórtis: nee etia videoeur tu portas inferi ad vitam prsfentem teftringas, quæ funt potiusad futurum fecu-lum ac mortem æternam referendæ.Ex quo fit vtaducrfus palcas,hoc eft,reprobos ports in-feriprsualcant, turn in hac vita, turn potiffi-wiimin futura,ac propterca hsc promiffio Chrifti ad reprobos non pertineat, quemad-modum cxiftimas.

Ali»OSnonhaherefMecefires ^pofioforu, ^^ ^i^y Matt.iS.dixit^pofio/if.E^o ■voètjeumfitm pa'r.ieîi '^fijuoail C9»fumngt;ati0gt;}em feeMh: sjuowodo erit cü “^ ■dpoflolufi j^poßoH »allo modof»»t ? Er^o funt t» fecefonbus.

Non inteUi^o ^uomodo ^poflo/orum fuccefores Pav, 166. fciat cum ordinäres Pot/loribus etiamLutcos tjuos ^ocasfideles ipfos,lt;^ui ^pofolicddoilrinÜ retinit, Non minus fuit »ecefurta cathedra Eetri i» Eua- P‘‘S'^6i.

£e/io, i^uam cathedra Moßs in Le^e: Deutergt; ïj» amp;c. Kidßdeyo. Sentonhue JVam.cap.iu

P*^- ’*$• Si »UM M» fuM i» Ecc/eßa fuceeßores ^poßoli' rum : ejuia Deue y^poshios ß»e mimßerio hemi»'^ po fuit t» Ecc/eßa.-igitur uuffos Paßoref ha^eMl^ ^poßo/orumfieceeßres ue^etes.

Dlxi Apoflolisin Apoftolat* munere fW' ceffum non fuilT : nö autem ira generali* tpr locutus fum,vt plané negaré vllostfleApo ftolorum fucceflores in re aliqua. lino ipfetib* ’ potiùs quam mihi contradicis, dum mini paU' lô póft obiieis » me non folùm ordinaries Pa* ftores, fed 'tiam laicosfacere Apoftoloruftc-ccflores:vbi etiam te falfirium deprehendo)«]“* omiferisquod adferipferam in meo libro:nép^ i(^Tei 71:hæc enim funt mea verba,quibusintiUi-go fideles ipfosdici pofte quodammodoApo* ftolorum fucceftures, quatenus Apoftolorum doftrinamretinent,amp;Apoftolicis veHi^Üs’quot;' fiftunt. Arque vt ad Matthæi locum venia, eum male ad Apoftolqsrcftringis, quemadmodu® fule explicaui in fuperiore meolibro,inloçû Scripturæ ordine lo.nequc hk repetam qus““ lic à me di él a funt. Quare quum Chriftuspro miferit feperpetuo adfuturum, nonloiKh?' flefix Paftoribus,fed toti fuæ Ecclcß« : ft^“^

ANTON. SADEEL. RESPONS. JI^J turtuam illam obieâiunculam inftar nubccu-Ij difparuifle. lam addii de Pctri Cathedra non minus nectflaria(inquis)qu3m olim fucrit Cathedra Mofis.Vt te rcftllam, non exponam multis verbis quid fit federe inCathedraMofis, nempe docere legem Dei, inquit Auguftinuss loa». nee quxram ex te cur non Aaronis, fed Mofis^''‘*'4f-Cathedra dicatur:lioc tâtùm velim refcifcere, quid nam intclligas nomine cathedrae Petri. Namfidedodrina Euangelicaamp; Apoftohe^ !oqueris,nonvideo cur ea Petto potius quam ahisApoftolis tribuas,nifi femper tuomore principium pctens.Si veró Romana illam ca-thedraminteiligis,quam vos cathedram Petri vulgo appellans, amp;nbsp;cuius nomine feftos etiam dies agitis;qiiçro quifnam vobis illam cathedra fabricant, non cum labore docentibus, fed cû otioac voluptate fedentibus accommodatam. Quorfum igitur de Mofis Cathedra ac de fe-Ptuagintafenioribuslfraelis verba facis? Nam vtomittam prifeis illis temporibus fæpenume-Ço interruptum fuiffe exteriorem ordinem à Ueoper Mofem inftitutum(qua de re nos alibi plura diximus ) certè longe alla eft conditio tcclefiçj)oft Chriftum exhibitum,quàm anteà werat. NamEcclefia certis tune locorum fini-bus circunferipta, nunc, fublatis locorum amp;nbsp;gentium differentiis, longe latéquc per vni-quot;erfum terrarum orbe diffufa eft:ac proindenÔ puteft alligari ad fedem illam amp;cathedrâ quam

z66 AD REPET. TVRR. SOPA’S' VOS Romæ defixä eße vultis. Denique Pî^^ noftros nó negamus poffe dici ApoftolotuW cefToresjOon in ipfiiis Apoftolatus Miriß^'^*®'. fed quatenus illi légitime ex verbo Dei*®“? funt ad ordinarium munus Ecclcfiaftit* Miflfquot; ftcrij, amp;nbsp;illud rede atqucita vt decet exercent*

^ ^ '^ ^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»«/Zoj eße yipofloforumfucteßofeh^^^,

£‘*S'^ 7 nu/ltfitKi ad c/Kos pertineat q»s2^ft^^^'i praceptam eßf/eef doceie omnes ventes,Mi^x^^V eße ee tam o(gt;tafam,vt »0» tme/lr^at aü»depmf'' ßa/aße i/iud tempae cam »aadam erant Ecdißt ce»ilttatlt;e,a/iad cam tam eram. Mißifit»t^^ ßo/iad ad/ficandoi Ecc/eßof ijaa non erant : atiß catuaatem Paßorespraficte^anetZitTitamPaali^ Cretenß Ecc/tßa praficit. JVe^asaatem TtttMi-ntßfriamfaiße Äfintßeriam o^poßaiatui. Meuth fas eß i^itar ^paßo/ta cam Epaphroditam PMtf^ penßam ^poßo/am vocaait,faitenfm eeramEph fiopast mihi tarnen proiaét/tas videtar non fitiß Ep'fiopam Phihppeaßam.

Pa^.s7o. ^adi Dionyßam in Epißo/a ad Demopkthfquot; Adonacham: Eihiprafirthant DiaconhC^ Diath nis prafinhant Sacerdotes, amp;Sacerdotßas Efiß copi, Epßopis ^poßo/i c^ ^poßo/oramfaceeßoreS' fa^.iyt. Si hodte videres adi^aem Epifcopamireaiipri-dteandam mfide/ih^af ^ cam opas eßet fieri ab tH' meracu/afecandamvo/atatem Der, t^uiddieefoi

ATcnimFrancifcf,non fum adcóobtufus, vt variam temporum rationcm non facile aniinaciuertaiTi:fed demiror te imprimis acu-J“m hominem non eö potuiffe penctrare,vt ex ''bipfa temporum varictate ac differétia quarn ®’il’iobiicis, colligcrcs officium Apoftolatus, ptimisillistemporibus nectflarium 5 non fem-per locum in Ecclefia habere debuiïlL:qufmad ^odum copiofius expofuimus in fuperiori loto Scripturæ. Egr«g,è verb probas Titum ha-^’uifle minifte rium A poftolatus, lt;nbsp;ö quód Pau-^'*^Epaphroditum vocauit Apoftolum : quem EiiffePhilippenfium Epifeopû modo ais, modo ne gas. At en im aliu d eft deTito loqui,aliud dt'Epaphrodito.Vcrùm,inquis, Epaphroditus ™gt;t Epifcopus,amp;tamcn nominatur Apoftolus.^ ^*EiitEpifcopus, turigiturid negas, Turria-’''■1pag.167.tui libri? Ego verb non profcram 9''àm varie hac de re fenferint veteres : nee vr-§ hoquoddoétiffimis video placcrc,amp; meri-^0)ibi nomine Apoftoli legarum fignificari ex ■gt;slt;]uæfcquûrurin iUa ipfa cpiftola,Acccpi,in-']uit,oinnia, amp;nbsp;abundo, cxplctus fum acceptis ^ *^'^'‘^ ’l^Epaphrodito quæ à vobis mifta fucrût, amp;c. Tantum dieam, Apoftoli nomen late quidt m poflevfurpariiftd me nomine Apoflolorun ,in hacdifputatione,priinos il!os tantùm intelli-8 re, qui fuerunt Apoftolorum ininiftcrio eó- ' fecrati.Dixi autem cos fuiflc (vt alia omittam^ duabus imprimis notis ab aliis diftinftos, turn

3*58 AP REPET. TVRR. SOPHIS. quod miffi fucrint ad omnes Gctes, tum quoj^ fuerinta Chrifto immediate elcftij amp;nbsp;vocat'. Hanc meam fententiam quomodo adarians iam videndum eft. Primum iubes me audir^ Piönyfiü: quafi vero vel te,vel tuum Dionyß“ audire debcam.Vevumenimuerö hancate m-camusgratiam , amp;nbsp;tuum Dionyfiumparump® audiamus^atque eatenus audiamus, quoad ipl^ tuam fententiam refellet.Tu,inquit Dionynus (Demophilum autem Monachum alloquitur) præferibe cupiditati amp;iræ ( quod quidem non facis, Turriane monache, nee ipfe tuum DW' nylïum audis, quifcriptis Thrafonids aeviru-lentis in nos cmittendis cupiditati amp;nbsp;iræ indul ges) tibiDiaconi, DiaconisSacerdoteSjSacef-dotibus Epifcopi, Epifcopis Apoftoli amp;nbsp;Apo-ftolorum fucccfforcj.Hæc tuus Dionyfius. Eif quibus fcilicet vis probare, EpifcoposefleA-poftolorum fuceeßores. Vcriim , Francifcö CÙm nibcat ifte Dionyfius vt ApoftolorumfnC ceßbres præferibant Epifcopis: hinc coU^o Epifcopos non vocari Apoftolorum fucceno-res.Nam qui præfcribunt,alij funt.ab iisquibus præferibunt. Refpondes no'mine fuccelToruin intelligi Archiepifcopos: atq; ita ex hac tua m-terpretationcfoü Arebiepifeopi eßent Apoftolorum fiicceflorcs. Vcriim addis,Epifcopos quoq; efle fucceftbres, fed Archiepifcopos euC Apoftolis fimilioresamp; propinquiorcsïlijcqy^ dem dicis,mi homo, fed quia voluifti meaudi-tc,non te, fed Dionyfium, rcpudiata tuaaddi-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;none»

ANTON^ S ADEE L. RESPONS. 3(^91 tione,concludo, ex Dionyfij verbis,Epifcopos noneffe Apoftolorum fucceflores. Sed eft amp;nbsp;ïliudquodte magis vrat in Dionyhj verbis amp;nbsp;mifto catalogo qucm recenfet. Nam ego Dio nyfiumaudiens nihil audio de tiio Pontifice, quandoquidemin Apoftolis amp;nbsp;Apoftolorum fuccefforibus conquiefeit, idque agens de iis tiuorum crat aliis præferibere. Quare cùm(vel « tua interpretatione ) ita nominat Archiepi-fcoposvt illis fuperiorem gradum nó adferibat, neefaciat vnius Pontificis mentioné quipra:-toat Archicpifcopis , efficio ex Dionyfio, ■’ihilloci tuo Pontifici refiftum effè. Et hac in ttlibenter nos Dionyfiuin audimus.

Sediam quærisà nobis quid fimusdiéturifi £pifcopum.vid camus ad infidèles proficifcen-temvtillis prædicet Euangclium. Egregia ve-tointerrogationem amp;nbsp;Turriano digniftimamJ Certè fi de tuisEpifcopis intelligis(vt facis)pcrr 'tdeinterrygas vt fiitæ qua;rercs,Qujd fi eoe-li*niruat?At.tu inftas:quid diccres, inquis: Imó '^^fo Turriane quid ipfe diccrcs,quiitafcri-P^iftipag.librituixqi: Non licet, inquis,Epi-fcopo vbique Icgationc fungi,vt Paulq licebat, quot;ifi tantum in diœcefi fibi affignata. Credo t^a hæc verba agnofcis, qnæ mirificè amp;nbsp;Tur-tianicè congruunt cumhac tua fintentia. Sed W'hividcoi odorari quid vilis: nempetuosfe-lt;iïlcs coinmcndaie , qui ad Indos , veftræ [quot;dilitatis iniraculis inftruéii, profecli funt: 'lbc Icilicct ,■ futuri Epifcopi Antarftici ,

qui in hoc terrarum orbe Epifeopi eflenon potuerunt.Vt autem de re ipfa refpondeanijde órdine tecum agimus quo fibi voluit Dominus Eedenam adnouiffimum vfque diem aggf'quot; gare,amp;affirmamus Apoftolatum cum Apofto lis,defiifle: minime tarnen Deo terminosiHos ipfius mifericordia: extra ordinem exercenda: ïntuentcs,quod amp;nbsp;vos ipfi experimini. Sedaut vos alios fieri fanè necefle fucrit , autquodtu mihi proponis, tune demü eueniet,quü ex ipfo Dxmonibus inftauratores fuiædiheij fibi ^®*

D/ctsi^po/i'e/oi ».uét-u! a^ ippi Donoio eleBss fi-t/fi.-11 er um ^ui mifii/lerto h»minum ordi-u({»tur,a»i miuiu à Sptritu fi»Elo ordiuMturij^S.

20. Pofu(t vos spintwßtuElfd regere Ecclefia,itC’ /tem, Atroufutt coufecratta per minifleriurtf Mf-ßs. Dew^ue i» e/e^io»e A/atthia a/ujuid Mi«iß‘' r^ iutermed^ fuit,^Si.j,

Apoftoli primi crant Euagelium omnibus Gcntibusannuntiatuii, amp;nbsp;perverbumeo-rum primuin Gente s vbique crediturx, Ülo!“ fuit proprium J’g'«-«ér«?, tametfi in Matthlƒ Apofioli cJedione aliquid minificrij homion» Vtancea dixi,adhibitum ell. Hæcfunitna V‘'f' b3,qiiibusfoluis ipfe mam obiedionem de ledioi’^

ANTON. SÄDEEL. RESPONS. 5^7 IfâioneMatthiæ : ne mihi proferenda fitlocî circunftantia,amp; hæc imprimis verba. Tu, Do- •^^■i' fnine,qui corda omnium nofti, oftende vtrum degeris ex his duobus: vt magis magifque re-fcllaris.Nam quod obiecifti, cos refte ordina-riqui adhibito hominum minifterio ordinan-tur, plane ineptum eft amp;nbsp;extra fem.Nos enim non qusrimus, quid fit reâè amp;nbsp;légitimé ordi-nari,fcd quæ fit vocatio amp;ordinatio Minifte-hj Apoftolicimec de Aarone, fed de Apoftolis loquimur.Quare illa omnia tua funt lt;?« ^iyn.

Dfets Po»tificem,ßigt;i^po/}o/atftffj vefidiearei ^^^^^^ ^ma eß Romans fedis Epifeepta :fèd fumis * faljum.Noü e»tmßueeeßorPetri eßpropterEcc/e^ ß‘^gt;» Romanam -vt tufatuè dicit, fid potiut i^aia Piigt;itifex Romanus eß fneeeßor Petn principes ^-foßoloram, ideireo in principe lt;ÿ- matrice omniMm Rtcleßarßm fedet,lt;^na eß EccießaRomanatnecre-ft^oat vni Ecdeßa Remanie amp;nbsp;omnihun ßmuR Rtclcßtiprßetlumeße.E’ide Sjmodum Cha/cedon, (^‘f^‘ ^y-enm tnterpretattone Nico/ai Pap,c,lt;^ eites ^ßfio/aad Ä/tchae/em /mperatorem : vii exponit R''i»gt;atemdto;ceßeos.,hoceß^ditecefeon,lt;jHemadmo-^«mßriptum eß,Fons afeedeiat de terra, irritant '^»itierßmfadem terradd efi, muht fontes terram Cen-t^-'^dHerfamirri^antcs.PPailentcs Nico/aus Papa.

S A D E H L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

REmitto tead Ecclefiam Rornanam,vt illa te ad palinodiam ad’garjqiii de magnifica y-hj«

J/i AO REPÊT. TVRR. SOPHIS. jpfius autoritäre detrahcrc non dubitas vt^tuo Pontifici blandiaris. Papa,inquis,non eftfuc-ceflbr Pctri,quia Roman’ Epifcopus,fed quia eft Petri fuccefforjidcirco fedet in Romana Ec elefia. Hîc ego rurfus quæro, cur Pontifexfit fucceftor Petri,Refpondes,quia cligitur amp;nbsp;or-dinatur vt fit fuccenor: Sed, à quibuseligitur? Nempeà Cardinalibus Ecefefiæ Romans,a tjua etiam fuos babent titulos.Non iam qusro quo iurc,fcd hoe tantum eolligo : fi Pontifex à nullis aliis poteft quam ab Eedefiæ Romans Cardinalibus ordinari,Pontificcm ab Eedefia Romana,non Romanam EcclcfiamaPontifi-cc pendcre. Qi^iæ fi non admittis,faJtcm con-ueniat tibi cum teftimonio Innocentij Ponti-ficis quod mihi obiccifti,tui oblitus pagi.libn tui 22zj..Quis ncfcir(inquit Innocentius,citante Turriano ex Decreto Gratiani) id quodin Principe Apofto1orum Petro RomanscEcck-fix traditum cft , ac nunc vfque euftoditur, ab omnibus debereftruari ? neque introduciall-quid, quod autoritärem debcat generalem ah-unde accipere, vel cxeplum,amp;c. amp;nbsp;paiilo pon, Oportet eos boe fcqui quod Eedefia Romans €uftodit,aqua principium eosaccepiftenodu-bium eft, amp;c. Hxc ille Pontifex, non fibMe Eedefix Romanx auroritatem tribuens-Qn* dicam de tuo Anacleto, qui prxcilepr’^f“™ fil vrbc Roma indudit?vidc Cano-Sacrofanaa dift.22.amp; aude in tuum Papainfurgere.Sexceta fuat ciufmodi,quçcommcmorarepigob'’^J^f

ANTON, SADEEL. RESPONS.' jyj ^lt;;3rEcclefiæ Romans caufam fufcepifle. Sed '»nnino tu Pótificiis autoribus manirefte con-(ndiciscacleó vt mox expeétem* futurü,vt,qué-îdniodû Chriftus dicebat,regnü cotra fe diui-defoletur. Atq.vt à Pótificiis difcedamus, ïduerfarios etia habes omnes veteres qui ita ^e Apoftolicis fcdib.loquuti (ut,vt nS cas aUi-girintadipfaru Epifcopos: alioqui manifeftü fft,cóftare non poflc quænâ fedes ApoftoUcs dicidebeant.At Veteres fie definiût fedes Apo ftolicas,nempe in quibus ipfi Apoftoli docuc-runt, amp;nbsp;in quibus Epifcopos conftitucrunt, ideö vtnö fit penesPontificê nouas eóftituere fedesApoftolicas.Sic enim Auguftinus deEc- ^fift- Ub. defds Apoftolicis locut’ cft,amp; Ïrensus dcipfa’^^^^^ Romana Ecclefia,qucadmodü ipfe alibi nobis YeKhtret. obiecifti,nunc a te ipfo difierttiens.Sic etia Ter Z.5.C.3. tdlianus quem fæpe teftê aduerfus nos citafti: Deprtt~ Hocmodo,inquit,Ecclcfiæ Apoftolics cenfusAquot;/’*-“^?, füos defetunt, ficut Smyrnæorû Ecclcfia hab és “®’^* ''^”’’ Polycarpum ab loanne collocatürefert : ficut RomanorûClcmcntéàPetro ordinatum edit: proinde vbique amp;nbsp;esters exhibent quos ab A-poftolisinEpifcopatû conftitutos Apoftolici feminis traduces habeant. EtpaulópóftPer-currcEcclefias Apoftolicas apud quas ipfs ad-huc cathedrs Apoftolorum fuis locis prsfi-dentur(nota,Turrianc, fuis locis,inquit) a-pud quas ipfs authentics liters corun reet-lintur,fonantcs voeem amp;nbsp;reprsfentantes fa-tiem Vniufeuiufque. Habes Corinthum,babes'

Philippos, habesThcflalonicenfcs, habesE-phefum: babes Romam, vnde nobis autotitas præltô eft: fœlixEcelefiacuitotam doftnnam Apoftoli cuni fanguine profudcrunt, amp;c. Sic aliquando Tertullianus Ecclcfiam Roman5amp; alias Apoftolicas commendabat,quum dicer^t cas Apoftolica voce pcrfonarc,hoc cft,Apofto licam doftrinam ex Apoftolorum fcriptishau-ftam amp;nbsp;depromptam conf ruareactueri. Ita-que carum autoritatcm opponcbat hseretidS illis qui vcrosScripturælibros ncgabant,falfo$ fupponebant,amp; doétrinam Apoftolicx doân-næ plane contrariaVn obtrudebant. Sed longe aliud deEcclcliaRomana diccrctTertuUiannS) ft hodie in viuis agerct, vidtrétque docirinam illam quam dicit Apoftolos Rom« olim cum fanguine profudifle , Romæ nuncaccenfisin Euangt licam doârinam flammis,penitiisexa-ruifle. Cæterùm falfum eft quod dicis non re-pugnare, Vni Ecclefiæ Romanç ^omnibus n-mul Eceftfiis præfcélum efte. Qi^æro enimiba-beatne Roma fuum pcculiarem Epifcop“™’ neene ? Si non habet, ex tua definitioneEcrle-fiæ, non cft Ecclcfia, quandoquidem Eedefisc formam intimam(vt loqt)eris)ir. Epifcopocol-locafti. Si particularcm habet Epifcopum,amp;is Et Romanus illc Pontifex,fequetur, Potificem efte Epifcopum vniucrfalcm amp;nbsp;particularcm Emul: quæ nifi répugnât,tu nobis fi placet définies quænam fint ea quærepugnare dicutur. PorröSynodus Chalcedoncnfis à te producta

Primatem diœcefeos , aut federn regiæ vrbis Conftantinopolitanæ. Hîc vides Turrianc,tut Pontificis autoritatem tune temporis non e-minuiffefuprareliquos Primates. Nec motor Ifpidâ illatn acridiculamNicolai Papx inter-prctationcni,qui fingularem numerum in plu-falemconuertit, nempe vt fie pluralcm fmgu-lanaddiccrct.Qiiàm veto acutè locum Gene-feosexponat,nihil attinet dicerc, vbi vocabu-lum/m/^ intelligitdc fontibus omnibus,no-Bumquendam fontem Catholicum introdu-cens At H braicus contextus non fontis mention? facit,fed vaporis. ItaquciamNicolaum Papam Synodi Chalccdonenßs corruptorem, amp;,quod graums eft , Scripturæ malum amp;nbsp;ine-ptum Interpretern, valere inbeamus,

: Ç\yod j^ptflolt faerunt eleEli »‘ife-atreffren-p^^ ^^^ efl lid Pru-nttias Spii'itus-,(jtiiti ^pofto- ^lyj. liTeceperugt;it,ad Rom. ^. Nos Primirtas Spiritut hihentéiyamp;c.Primiti is vocst copiofior^ ch-irtfiina-ti^^rntuaUaJ» Hbs Primifits Pomtfex Romans »o» efl fucie^or Pettri, nec Eptfeopt fuut Apoßolo~ nm[ncce^ores,fed in poteßate Zig^ndi lt;:^ foNendit vt diximus.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S A D E E !..

1 T^Rimitias, de quibus loquiturPaulus,male xon».*. ' L reftringis ad folos Apoftolos, amp;nbsp;quod pc-

'^y6 AD RÉPÉTÉ TVRR^ SOPhIs’ ius eft, ad extraordinariam corum vocationem refers. Perfpicuü eft enim Paulum loquidepiis omnibus in terris verfantibus, amp;nbsp;ad quictiss-ternæ portum afpirantibus.Idqucpatettum eï antecedentibiis,tum ex fubfequentibus. Acce-piftis,inqui^,Spiritum adoptionisper querneU mamus Abba,Pater. Item, Qui^Spiritusteftj“ turvnacum fpiritu noftronos cflefiliosDd« Item', amp;nbsp;ipfi qui primitias Spiritus habemusa-pud nofmetipfos fufpiramus adoptionem expe dantes, redemptionem corporis noftri. Nam fpe feruati fumus.Item,Spiritus interpellât pro nobis fufpiriis incnarrabilibus,qui verö fcruta-tur corda nouit quis fit fenfus Spiritus, quia ft-cundum Deum interpellât pro fanâis, amp;£• Quæ omnia fiquisde folis Apoftoliscxpoo^ti illc plane ab Apoftoli Pauli fententia recédât-Quamobrem rede Ambrofiushunc locumex-jn£pift. plicans. Poft creaturam mundanam,inquit,ad^ ^dRem. jecit etiarn noshocexpedare amp;nbsp;ingemifceread

Deum , vt hinc libercmur cundi deftinati^ vitam,quia ChriftianismundushicpclaguseH' Et paulo póft:Tunc crit liberatio corporisno-ftri, boe eft, omnium Chriftianorum. Hæcil-le. Tu verö longè aliter, qui de vocatione A-poftolorum fada «ftéo-üç locum intclligis. At-enim , nifi contextum Apoftolicum difccrpis (quod tibi identidem vfuuenit ) vides iftas primitias Spiritus cftecum æternà eledionecon-imfdas, vt manifeftum eft ex verfaß. ilHo*5?;.

ANTON, s ADEE L. RESPONS.' 37^ Pgt;t)s:Quospræfciuit, inqin‘t,eofdcm prædefti-muit,amp;c. ncquid dicain de ipfoprimitiarum ''ocabulo, fx quo ita argumentatur idem Apo-ftoluspaulö poft: Si primitiæ, inquit, fandæ Rom.iT: lunt,amp; malTa.Quarc qui primitias iJIas Spiritus, Jequibus loquitur Paulus, habent, illi funt ab ipfoSpiritu obfignati,cuius efficacitate tandem finntæternæ vitæ participes. Verùm eligi i«^-’^«! à Chrifto non infert illam Spiritus iantti okfignationem : vt palam fatftum eft ex luda proditore, qui fuitquidem vocatusaMf^wï, fed nihilominus crat diabolus ( quemadmodum Chriftusloquutus eft) tantum abcft, vt verum iHud pignus Spiritus fanfti in corde fuoobfi-gnatum habucrit. Ex quo fit vt ludasillcpri-roitias fpiritus, de quibus Paulus agit, non ha-lgt;iicrit. Q^um addis Pontificem efte fuccef-loremPctri,amp; Epifcopos Apofiolorum fuc-ctflores in potcftate ligandi amp;nbsp;foluendi, iam lt;iigredcris ab iis quæ funt Apoftolatus propria, tlfquibus hicdilputamus : cam enim potefta-tfniadomnes Ecclefiæ Paftorcs pertinere non lt;lubitamus,nequc pij Veteres dubitarunt. Por- . ’'0iusilludligandi amp;nbsp;foluendi non foliPctro, fed omnibus Apoftolis ex æquo fuifte datum exMatth.i8.amp; loan. 20. ante demonftraui-nius:adcó vt verum fit quod fcripfitAmbrofius. Quod,inquit, Petro dicitur,Tibi dabo claucs, /»ffsS-amp;c.omnibus dicitur.

378 AD REPET. TVRR. SOPHIS* L- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T V R R I A N V S-

rlt;g.i8o. ^-^Bitcit Roma»»m Pontificernfeeieref^fr^quot;' mtfiBo , fj/tBame^fte docere

omnes.Hocf.dfMm eß,fcatnrie»s exco»te»tilt;»iiamp; baore tw atque odio PontifieB. ^» 'fi^^ videtH^^ re^ufe/cere^fd de om»iigt;fis Ecdeßd fo/teitm iß Abonne eß t^ußddam ae»af docendt orties ^(»ll^^ profddere vf omîtes Ecc/eßa Cathoiieos Epißof^ /jafgt;ea»EA'ó^^epafie^at Petrus t^uuin abfens fifi' èe/tatad Epißcopos PoutifGa/atia ^cEafdte^fi' gemDei^E^o veroproféra tabulas ne« diuim infß t]U£ h!c/ocu?» «0« fsaient ^fed regierst amp;vt)litJ»t‘ ua Bterarum Pontifica/tum. /tem^Tefd fß Se»^ tiUieluetu vacant Conßßorium Cardinaltfifnytjins fecitfbiocu/os,aurasytnaniu Spades, vlt/tas A-rißote/es de Pegibus died, Bb.^.de Pep-0^gt;»igt;dii poteß eeßare, two reßtrare qui ta muda, totocKln viderhot auribus audit ?tot ma«ib’''s a^dtotpedi-' nbsp;nbsp;dtbus perambu/aß ^utß nee hd te^ibus credit,ß

tibi teßd /ocup/etfstmus,breuitat ipßus vitfy^^ fera degunt tot curd amp;nbsp;»egotid ac fodcitudintlmi vuiuerfe Ecc/eßa canfebli.

Panait. Pe^uia iurd dui/d amp;nbsp;canondießt^uifacitpiy a/ium, perfeipfumfaeere vidert.

EPiftolæ Petri nihil habent commune cum Regiftris amp;nbsp;cpiftolis Pontificalibus: amp;, Vt verbis tuisvtar, tabulæ diuini iuris in illis locum non habent: nequc hic locum haberepo-teft régula iuris à te produä:a,vbi agitur de officio

ANTON. SADEEL. RESPONS. 579 fóoperfonali(vl dicunt.)Re]iqua vcro omnia |ûæ dicis,Turrianc, fcaturiunt ex illa tua Gna “gt;onicaaflentationc,qua tu Pontifias gratiam Wcuparis, vt tibi, nj faJlor, ad Epifcopatum Wam munias.Ergó nobis ingétes ac continuos RomaniPontificis labores, curas innuinerabi Rsjaffiduas vigilias, intentum ac nunquam re-OiifTum ftudium commémoras » cx quibus om-n« Gentes docere videatur. Ac teftem citas SenatumCardinaIium,fciIicet clariffima Apo-ftolatusipfius indicia,longéque alia quam quæ Paulus Corinthiis proferebat. At quia nos hîc i,c9r.gt;i âgimus deminifterio Apoftolico, quod quidé i.Cer.it Euangelij prædicatione imprimis conti nctur, nihileorum audio quæ tu nobis valdè fu^fotSt Amplificas.Nam itane fpcrafti nos pofle pafce-nc tuiscommentis amp;nbsp;Apuleianis fabulis de tuo Pontifice,quem tot oculi vident,amp; de quo tot

» auresaudiunt?Satis iam fatis,Fraacifcc,fpcâati hint amp;nbsp;cogniti tui Pontifiçis laborcs : fatis, in-lt;5iiam,omncs fciuntatqueetiam perfentiunt, nondeEuangelio prædicâdo,fcd delcndo potins, in tuo illo Cardinalium Senatu confilia agitari.Tui Pontificis ifti oculi quostu nobis narras rd eollimant, ad id patétillæaurcs,lioc illæ manus agunt, eô pedes illi toto impetu fe-runtur, vt, nempe, exortam lueem Euangelij fuisartibus,fi fieri poffit,extinguant. Nos au-tempiumlaborcm Euangclicæ prædicationis quærimus,amp; ca quæ (vt de Apoftolat u taceam) Épifcopum Rom.dccerent. Nam quid attinet

jSo ANTON. SADEML. RESPONS, iftos oculos,pedes, aurcs, manus proferre,qui-buÿ Pontifex fuum munus exerccat? Itaneper flt;rftert.ens, alienis oculis vigilat ? iacensipfîiâ-lienis pedibus inccdit? furdus, audit alienisau-ribus? otiofus,alienis manibus operator? Ve-ru inenimucró iftos tuos Cardinales nihilo magis vel videmus opérantes, vel Euangelium audimus annuntiantes. Num igiturhxcetiam ab Epifcopis mutuantur ? Ac neipfiquidcm Epifcopi pedes hab ent quum ad ipforuradice-cefcs proficifcendum eft(nifi forte' animirel lucri gratia)nec os habent, quum proponenda cft Euangelica prædicatio. Qmd ergo? nimi-rum ad vos Monachos omnium innmos (vt nobis paulö antè ex Dionyfio recitafti) resre-diit, qui eftis amp;nbsp;Pontificis, amp;nbsp;Cardinalium,3^ Fpifcoporum, amp;nbsp;Parochorum oculi, osamp;pf' des:addo etiam nares,dum vos,inftarcanis ve-natici, omnia piorum veftigia odoramini(gt;i’ Italia præfertim amp;Hifpania vt eos inveftrï Inquifttionis retia coniiciatis: fed vnumdeeft, quod vobis dolet: non enim eftis eorumma-nus. Etcnim vos hue amp;nbsp;illue curfitatis, amp;nbsp;d^' matis quidem fatis fnpcrquc , fed Cardinales amp;nbsp;Epifcopi accipiunt fuis ipforum manibUS opimorum Sacerdotiorum veeftigalia. Qp*^ igitur non obftupcfcat,Turriane, quandooBJ’ dem rcliquis tacentibus, vos Monachi,noC eft, omnium infimi, amp;nbsp;pedes magni iHiusve' ftriCatholici corporis, vos, inquam,propf;

ANTON. SADtEL. RESPONS. j8t ^Hloquimini, adeo vt Romanus Pontifex, I^p dicis effe fummum amp;nbsp;vnum Ecclcfig Ca-diolica: vifibile caput, non iam ore, fed pedi-“usloquividcatur? Cum autem in humano corpore fingula membra in fuis quæque locis ’equiefeant ; in veftro illo corpore, pedes cru-taeffe volunt: crura, brachiorum locum af-«want : brachia , in caput euaderc conten-QUnt,

Sed tu maximum tadem argumétum propo-niSjnempcvitæbreuitatemjquæ in tuis Pontif. pcffpicitur. Atqui, fi fides habenda eft veftris hiftoriis, in promptu eft alia ratio iftius breui-Caus:de qua tarnen tu vidcris,vel potiùsiplt Pontifices viderint, quorum præcipuè res agi-Cof. Vtvt eft, mifcret me tuorum Pontificum, Francifce, qui tot curis ac negotiis fudantes amp;nbsp;anhelantes, hoe eft , otio, delitiis amp;nbsp;om-nivoluptatum genere confetti , dies Petri (quemadmodum vulgö dicitis ) viderc non poffunt.

Atq;hæc de Potificis ore,oculis,amp; pedibus: hoc cft,Cardinalibus (quot;interprété Turriano) qui fibi faeiunt Pontificem caput, dum eum e-hgunt amp;nbsp;ordinant, amp;nbsp;quos ipfe fibi viciffim Pontifex facit oculos,aures, manus amp;nbsp;pcdes,vt nobis Turrianus expofuit.

p ^^' Zquot;”^ f^ftfft ^paßo/m ad Timoth. miet Vt E^f-'^ éf ïs} ^' ^^-^Lß^ß^ i^i^axnxif, fjg» iftl’et vt oif}gt;ti»off^ eet; »MX i'lftd ß^nißeat tenenßndto crcttptt^^^ docendi, quod conuenire Romano Paatißet tefl^Xt Coile^ia a^ eo atupPptmè dotata, vt Col/tß»”’ JVeophjtorunt, in quo 7Veoph^ti pterM ffeiftt»» e^Latino difcuut,vtpoßed ie»e eruditi Chr^ /ude/^ ex Lege ^ Prophet 's detnößrent.-a/q -df^-hieam ünguam difcunt, ■vtaptiß»taddoee»dt''^ doElriuam Euange/q TureM.

ITane tandeiti nobis vocabulumilludGr«-cum interpretarisPDebebas proferrefalK*quot;

Viium teftimonium quo tua iliainterpretattO nitcrctur. At quum præcipit Apoftolus,vt Epl-Ropus fît hJaxTixàîjnô cum intclligit quiten^ tur dilcendi ftudio , fed qui polleat docendifr cultate. Nam veile doccre non idem cftacdo-cere pofre.Qiyrc,Fiancifce,quum ais Pont'“' cem aliquot Collegia inHituifTe, vtitafe^“^quot; 7JXS» præbcat,tu te ipfum ridiculum prîtes. Ac cenfeo vt adeas Collegium illud quodNeophy torum vocas,amp; illicdifcas propriam fignißea-tionem vocabuli JiA««2x«:quod fi rfcufas,ccrtc neutra vocabuli Ggnificationees Jt^axixic.nt^^ ca quç propria eft,ncc illa etiam quam finxn '• quippe qui nee doccre pofds, nee velis difeerc-

D/cisß Pontifex non haieatp/m item i» Ept- ^ ^ ^^^ ^, feoposf^uàm Petrus in ^po^to/osytude fe^ui ^‘‘^'

^pfeopos a Romano Pontifice nee vocandos, nee (onfirmandos. Fateor Petrum nee vocale, neeeon-firmafe Âpoïlo/os in munere ^dpofio/ico :fed hoe fertinet ad t/las primitias Spiritusjde tjuihus anted. Nosautem io^uimur depotefiatee/autum, ^uam dedit Chriflut ^poslo/ts per Petrum, fieut ^na-dttus ^ Leo primus, Pontifices Romani dtxerunt,

PEmperprincipium petis, Fracifce,cum tuo iJ Anacleto amp;nbsp;Leone:ncc id mirum, qui om-nibujveris præfidiis fis deftitutus: imo fi iftæ pdmitiæ de quibus loqueris, reddiderût Petri çonditioné pra’ftantiorem (vt æquû eft)quî fit ■gitur, vt hac in parte cedat Pontif.Romanis? Nam Pontifices ordinant amp;nbsp;confirmant Epi-feopos, Petrus autem necordinauit neccon-firmauit Ap oftolos.Digrcdcris ad poteftatem clauiutn,dt qua hïc ferma nobis non tft,fcd de vocationeamp; ordinatione miniftcrij Apoftoli-Q- Numigituroblituscs huiustus cantilena: totiesjnculcatæ,Petrum miniftrantem,amp;: Mi-niftcrium Petri idem efle?ltem:Petrum amp;nbsp;Pon tificem re idem efie,ratione tantum differre? Si ergo Petrus miniftrans nec clcgit,nec confir-niauit Apoftolos,cur Pontifex tuus Epifeopoç digit,ordinac amp;nbsp;tófirmat ? Quid quod parùm confentanca dicis? Supra enim nobis voluifti 2.j.

, perfuadcre Paulum fuifle ad Petrum pf^r Ó;um,vt ab eo confirmaretur : nunc veró neg*^ Apoftolos fuifle à Petro confirmatos in mu'''' re jApoftoIatus.

U^^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’-^ ^^^^ * fM^aihßPetro fftccefiimf^i^'^’

iis ^S^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß^ Ppifeopum Po/nanum eße P^^’^*

partem dtßutafjs, ne^at tarnen Eptfifipitt/i Ri»»^' nnm eße Peert ßteeeßrem, ejwa hïcfr^»gt;t^ ’”^^' des. Feldts, Qi^ Poma docuit,j4t hete/ieet»' mentum tuum .■ non emm dicimus eße faeeeßorenf Petri,ijuia Petrus Poma docuit ,fed quia Vt in cathedra Petri, (^ capite Ecc/eßarum fuccedat,ordi-natur ^ eonßecratur, vt patet ex oratio»tl»tti ‘}'‘^ turn adhihentur.

Paßes tahu/as diuini teerts:En tihh'Tu es PetfUi ßperhancpetra?ny(^c.Daiot[htc/aues,lt;^c.Pßtc eues meas. Qtua vero ha tahuia aißeure tßi vide»-tur, a/ias tahu/as exhihuit nempe traditiones s^p' fio/ttas,id eß, tifn/s.» liyfalt;p»,ßcenim BaßUHh^^' /^ Patres vacant ißaßneßcripto tradita.

EGo verö nee in vtraque parte difputo net frænü mordeo qui Turrianum cffrçnatuin

amp; per humana fomnia ac vanas hominuin Traditioncs excurrentem , tanquam in gy-

JVNTON. SADEEL. KESPONS. 585 ramSençturæ compeUo. Nee mirum fanc ft euroScriptuva non conueniat qui fetum ipfe conftarenon poteft, neque cum rcliquisPon-tifieüseófentire.Q^d ennn tibi vis,T urrianc, bactuicxecptionc •. Pontifieem non diti fuc-tefforemPetri, quiaPetrus Romx docuit?at-tjuehoctneumeffe commentum obiicis.Lcgc ergo qüx nobis vulgó ipft obtruditis ex Veto-1 rumferiptis in laudem Romanx Eedefix de-\ prompta ; cxpende vbinam locorum amp;nbsp;gen-l duntVetcresfedem Petri eollocarint: attende I nbsp;nbsp;^ü^dicitTertullianus,vtRomanamEccleftam ^jj^r^p.

1 conimendef.nempc Apoftolos, Paulum vide-i ^cciamp;Petrumtotam ibidodrinam cum fan-i guine profudiffr, ac faterc,nifi illa fama obti-1 óniffet, Petrum olim Romx docuiffe, tantam l futuram non fuifletui Pontificis autoritatem.

Q^netiam explica nobis, cur tantopere Mar-trllusPontifexlabotarit, vt catbedram Petri Antiochia Romain traherct. Quid opus erat bfto illo die,quem vos cam obeaufam ede-bratis? Nonne vos etiam Pontificij boe habeas conftitutum,amp; lu ipfc(qui mihi obilcis me frænum mordcre} nonne hoe dogma mordicus rétines, nonalium quam Epifeopum Ro-1 inanum , Pontifieem maximum effe poffe? j nbsp;nbsp;Porto (dicendum eft enim fxpius ) ecqux-

\ Ctflorem, quia fic ordinatur amp;nbsp;confeeratur? à 1 quibus obfccro ? quo iure ? quo prxeepto?

386 AD REPET. TVER. SOPHIS. yeroeflent Cardinales, quomodo vefter ’1'^ Pontifex confeeva batur? Si non legitime » w“' /a decidifti j Si legitime j cur ilia ratio mutati j eßPAtque oninino,ifti quos hodie vos tarnau-gufto nomine Pontifices Maximos appeHatiSt nonnc olim Epifcopi Romani vocabantur? Donne ab Ecclefiæ Romana: Clcro, accedenti-bus ipfius plc bis fuffragiis ordinabanturPQuod fi ita eft, die nobis, quid iurishabueritEcek-fia Romana, vt fuum Epifeopum vniuerfeEc-çlefiæ prarficeret?llli fane licuerit fuum fibiE-pifeopum cligertrcijm verb conftitucre totius Ecclefiæ Chriftianæ Epifeopum , quo tandem iurepotuit? vndc tanta in omnes Ecclcfiasau-toritas?audcbifne proferre Petri fucceflionem? At tu ipfe negasjius iilud fucceftionis efleinEc elefia Romana, atque tu ipfe tibi iftud frsnum iniccifti ,quod videbis qua rationc excutias. Nam quod attinct ad illas orationcs quasdi-ejstum adhibcri, quum tuusPontifexconfe-cratur,nifi firmiora habeas argumenta,parura illçnos infufurratæ precatiunculæ commoue-bunt.Verum , quia cotiesia(ftascledioncmamp; ordinationem tui Pontificis , amp;nbsp;profers illas \ precationes Cardinalitias , ego tibi viciffim i profero non huiusætatis vitia,quibus ad eiuf-modi ordinationem peruenitur,fed veterum Epifcoporum Romÿnorufnambiiionem,qua fibi ad Epifcopatum obtinendum aditum com ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, parabantnta vt fe odiofos amp;nbsp;ridiculos ipfise-

Hâcre olim feripfent Ammianus MarccHinusi (quem autoré tibi obiieio , vt te magis pudeat) Damafus, inquit, amp;nbsp;VrficinuS füpra huma-num modum ad rapiendam Epifcopalctn (è-dem ardentes, fciffisftiidiis afperrimè côfliâa--^n»OT. banturadufque mortis vulnenimque difcrimi- ^‘*^quot;^’ naadiumentisvtriufque progreffis.Cóflatque * ■^7-in bafilica Sicinini, vbi ritus Chriftiani ert có-uenticulum , vno die Centura triginta fepté re-perta cadaucra pcremptorum;efFcratamquc diu plebem ægre poftei deliriitam. Hæc illæ. Cæ-terùm,vt difeedam à tuisillis orationibus con-fccratoriis,dum reponis cosScripturçlocos,de I^ibus nunc inftituta eft difputatio,vt probes Pontificisfucceffioncra, principium petis. At *ero ira fuccun is:quâdoquidem, inquis,hæ tabulé tibividétur obfeurç,alias tabulas exhibui, nempetabulas Traditionum, hoc eft,»»«!««^ «-îlt;«f«.Reâc fane Turriane, vocas illas tabulas “5'f«?i({,in quibusnihil lcriptum eft: videlicet Ubulas,no tabulas,quas vobis relinquimusvc-’^isScnptüræ tabulis contenti.

surisita demoflramffsad Rom.i.cap.Dcfide- Pa^- '^2' ta veslire ad vos ad confirmandos vos: ^uia iss^/tit ^f“^quot;*^^ TheodoretiM, Petrus primus DoUrinam Euau^e-^yiUis tradiderat, Kide C/emeuts-n difitpu/um ^ftrideco»jl,^posid,6. Et Hieronymus tefiafur

r/t^ t94. ^/iffi Zoew ^£1.1S. Pauitu i»ffe»it /udlt;eUijUigt;i dam »orntne y^qui/a , qut nuper t/enerat ah Italia ii*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eo quod pracepijjet C/audPdtfeedereomuet /adit! à Poma.-futJje autem ^qui/a €^~ Prifii/ldvxorem Chrt/ltauos confiât.i.Cor,i6,^^ez/erOf Antoni,ta nondum Pau/tu tumfuijfet Poma^quis aÜM j^po-fiolui Poma turn docuit prater Petrum, cum de nul la alio famafit prater Pet rum. Si dicM hacnoneffe ra^. 196. g.ff.f^p^^^ Senpfura tefiimonia : ohiiceotihi recula iur gt;^:A'on exprefia no» »ocere:/tem alteram,Earn qui facet non fateri, fed tarnen verum efe cum no» ne^are./ta te adJanandum redarguimut ,fieeinn} tuut .^nfiotc/et r^ru, i'ifgt;^il'xamp;^ iar.s.

Rldiculus es, Franci/cc, qui dum poUiccris nobis exhibitnrum tabulas diuiniiiiris,tu Tbcodorctum, Ckmentem amp;nbsp;Hicronymum commémoras, eófque non fins inter Ceconßa tcs.Imô fà, vt ex hi/ioria colligitur,Concilium Hicrofolymitanum habitumfuit circiter annum decimum Claudij, cui Petrus intnftifj qui ficripoteftjVtanno fecundo Claudij Româ fucrit profeeSus? Namita Hieronymus de bac profeâioneloquitur, vtab co tempore exi-ftimet Petrum Romæ fui/îè ad mortis vfque tempus. Item confiât ex fecundo capitcad Calatas, circa id tempus Petrum fuide Antioebiar àPaulo reprebenfum.Veteres autem memoria’ pro-

ANTON. SADEEL^ RESPONS^ 38^ frodidenint Petrum non fuiffe Romæ,nifi re-'■âa plane Antiochia : adeo vt hæ tabula: quas Proponisvixpoffint cum veteris hiftoriæ autoribus conuenire.Verùm ne nihil ex Scriptu-h proferre vidcaris,tu locos aliquot citas ex quibus præclarè,rcilicet,amp; ^ttt^kxSkïc argumc-taris.Tua argumenta proponam , ac nihilpræ-tcrca: ipfa enim fatis pro nobis refpondent. pcfidero venire ad vos ad confirmandos vos, ■oquitPaulus: Ergo Petrus Romsedocuit, induit TurrianuS.item , Paulus inucnit Aquilam Îudæiim,quem amp;nbsp;Prifcillam vxorem Chriftia-nosfuilTeconftatrErg© Petrus Romæ docuit, hem:De nullo alio farfia, eftprimumRomi 'locuifle, quam de Petro : Ergo Petrus Romse 'Docuit,nempe,ipfa fama, hoe eft,tabulis diui-ttiluris,inquitTurrianus. Vetum addisregu-hm non iam diuini,fed humani iuris : Non cx-PrelTanon nocere;amp; cxPaulo lurifconfulto: Eura qui tacet,non fateri, fed tarnen Verüm eC-h)Cum nön negate. Éx quibus itaftruo tuum ^fgumétum:Scriptura tacet ac proinde non fa-tftur,nccetiancgat, Petrum Roma: docuifle: quot;go Petrus Rornæ docuit:i'dquc ex tabulis di-■Jini Iuris,inquit Turrian’,qui fc tabula^di^ini lurisprodufturum nobispromiferat. Atenim ^go tuis lurifconfultis oppono diftum hoé thryfoftomi : Siquid dicitur abfque Scriptu-/„;»ƒ jj; ^ ) inquit , claudicat auditorum cogita-t'o. Ex quo efficitur tuam illam tuorumque ^ontifitiorum de Petró cogitationcm valdd

1* V. T^T 0^^^gt;^ co^c/ftdendi^enttSyhoe efi:Chfi^*^ ^‘2«i5’8. promißtßn^u/ariterc^primttm Petnn^^' caturttmfi Eec/eßarn ßftpereum (^ daturunteit^^ nes RegfJt cx/orftm, ^ hoe ^uod ei promßt puß^' i tit, ergofuitßngu/ahter primus Epifenput gt;nbsp;id eßgt; hiihuitprimarum inter omnet ^poßo/ot, ^tjunt' rjuot in Petricatheelra ordinanturfuccefforet Pttf* i» eodemprimatu fuut,non ^uia Roma ordindtuh amp;• Romani Epißopi funt,fed quia in /oeu Petri ei' dinantur vt eifuccedae in poteßate quam ChrißiU ßngu/ariter Ç^primum eis dedit,

Chrißianorum /mperq Romant, non quatenut ^' poilo/ur, fd quatenusfn^u/ariter Petto di^iu»f eß,Eues Petrus,ç^c, Pn haepoteitatefueceditE-pißopus Romanus.

PRincipium fine fine pen's : nee vnquam a-liud nobis proponis quam id quod eft*** quæftione pofitum: forte quia putas tuam fen-tentiam üpius repetitam fore mclioremiquo“ longèlecus eft:fic enim nefeio quomodo, vt 1-pfis repetitionibus crefcat magifquepateattuj ratiocinationij imper^ia.De tua raUacia invo-cabulis, Primo , amp;, ßngu/ariter, fepius a nobis diftum eft. Nunc tannim expefido egregiam iftam conclufioncm.Chriftus fingulariter promifit Petro ,amp; quod promifir,præftitit- Ergo

ANTON. SADEEt. RESPOND jjf I^omani Pontifices habent in omnesEcclefias pfincipatum. Imó veró,Turrianc, ita conclu-lt;lendumcfletpotiüs;Chfiftus fingulariter pro ‘’jifitjamp;quod promifit,prseftkitrErgo fingula-Werpræftitit.Et vi confequentis nihil præfti-'ittuisPontificibus : quia nihil iJlis prornifit, 'l'lippe qui fingularitei*Petro prornifit, nee fingulariter Petto pj-çftitit,fi tuis quoque Pon-fificibusidempræftetur.Cæterùm nobis affers nouain Epifcopi Romani definitionem,de qua postandiu celatos minime oportuit. Pontifex 'gitureftEpifcopus Romanos, hoceft , non H«lefiæRomanæ, vtigfiariPontificij hade-nusexiftimaruntjfed omnium Chriftianorum ^niperij Romani. Nonne te tui pudct,Turria-'’lt;^)4''i ita tui Pótificis caufam agis? Quid? eùm ^æptrium Romanum nunquam complexum fitomnesgenres ac nationcs,illi Chriftiani qui nun funt vel fuerunt fub Imperio Romano, nonne ad Ecclefiam Catholica refcrendi funt? At nullum ius in cos habet tuns illc Pontifex kuiperijRomani:ac propterea noncft caput EcclefiæCatholicæ.Qnid porró fict tuisindis tiprociil ab Imperio Romano difsitis? Atque t^ttuosPontifices obliuifcar, quomodoftare poteft quod dicis Petrum fuifle Epifeopü Ro-*nïnnm,hoc eft,omnium Chriftianorû Impe-ty Romani, non quatenus fuit Apoftolus fed ^uatenus illi diâû eft, Tu es PetrusySic. Quid? nonneetiam reliqui Apoftoli fuerut omnium Chriftianorû Epifcopi?nóne omnibus didum

^92 AD RËPET. TVER? SOPHIS' eftjlte ad omnes Gcntes?Num fine Minift^*^’^ Chriftianos Imperij Romani docuerunt ? Au-diät tui fodales tuam hanc inauditam hadeu?’ interpretationem. Tu es Petrus, inquit Chri' Rus,hoc eft, tu es Epifcopus Romanus, inqu*^ riauus interpres Turrianus.

D/m te non Z^iJfe Petrftm docuijfe ÉotM f^‘ prefi Dei ma»dato, fed c^m tuf it Domf»'*^ ^0^0.' ^^^^^ transferre federn 2iomam('Vt finfßtMufp ce/lM Pontifex)fimu/ iufttire Romam, adprï^‘' candftm Genti/xu :fed ^»ia taintlie fit»t ha»i‘t»^f (^ t» a/ienut es aè owni Humana rations) in ornnt-igt;tts lt;p»aris dininas talgt;uias, /ta^ue eas tibiptofefh ^Q.i^. Deus,inlt;puit Petrtts, i»»olgt;isekgitpsfn^ mexm audire Gentes verl’/em £nan^eiy) ^credt-re : £rgo pracepit pradtcare éis ) nempe Gentdm: Roma antent erat capnt Gentium , ^arenemifH ^pofoiorümagie décédâtprimum predicare, ^j^^' eum ipui caput erat £ce/efia,Si conueniebat 'vtopm tam arduitaudendipfiidicarè £uange/ium Rs^^ aiiquis ^pofo/w aggrederetur y (ÿquot; is non fait Pty truS) die tu) ipuis a/ius ex xipofoi gt;s fuitf neminitt haieS)ad aphoniam igitur compuifus es.

I Am fufeipis probadum, Petru docuifle Ro-mæ expreflb Dei mandato, quod facet cita inftituis. Q^miuffit Dominus Petrum (non Pctro,ne tecum duré, amp;nbsp;parum Latine loquar) transferre fedem Romam,vt fcripfit Marcellus Pontifex, fimul iuRit ire Romam. Atqui,Tur-riane»'

Martelli fomniis. Scd audio quid obiieias: ''J)inquis,alienus ab omni Humana ratione in Omnibus quæris diuinas tabulas.Itane tandem Jibiaratione videnturalieniqui diuinastabu-«squærunt? Tupotiùs,Turrianc,ab omnidi-Jina ratione alienus es qui in omnibus quæris 'quot;imanas tabulas, vt pote diuinis tabulis defti-tutus.Deloco Aftorum i5.fupra egimus. Scd ®ptræpretium eft tuam ratiocinationem excu-ffff. Deus præccpit Petro vt Gentibus prædi-^äfetiRoma erat caput Gcntiiim:Ergo,inquis, Pfæcepit Deus vt Petrus, Ecclcfiæ caput, Ro-'’’ædoceret. Magnificam verb argumentation ) vel ex alluftone vel ex nouo amp;nbsp;inaudito ^datorum genere depromptam. Sicenim có-du(iis,vt fi Petrus amp;nbsp;Roma mutuó inter fe re-Wtunnépequianomé capitisamp; Romç tribuis ^Petro.Verü fi Deus fignificauit Petro ,Gétcs '’^neffeab Euagelij prædicationecxcludédas, '’onpropterea voluit vt Petrus folus ad orancs 'fttatum orbis Gêtes proficUccrctur,omnia-'l'ielocapcragraret, vt tadc fuam fede Romse, S'y: fuit Gentium caput,collocarct: ita vt duo ^’pitaconcurrerent. Atqui omnibus ftmul di-ftiifuerat, Itc,docete omnes Getes,predicate tuägeliü omni creaturæ. Adeóne porró oblit* «»tPetrus huiufee præcepti diuini ( quod tu^^ j^,^ Pfoponis}vt dextram focictatis Paulo ac Bar-18. “lîbædederitjVt bic inter Getes,ille veró inter A/dcc. w. ^■Uuncifos Apoftolatu fungerctur ? Atque vt‘^‘’^^’

nominatim de Roma agamus : nonne ”^^^ expreflb Dei mandato Romam profère’ illicEuangclidtn annuhtiaturusPAftansei ^ -^^.1}. minusfinquit Lucas) dixit eiConfide Pau'^fj enim teftificatus es de me in Hierufalem » '*. oportet ctiâRomæteftificari. Hsfuntd*''* tabulæ, Turrianc, quibus ego fretusfacile t illas humanas tabulas.amp;tui MarceUifnam^^quot; fam agentis,commenta defpicio. Necme®®' .- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uet quod ais,non conuenire vt alius prins q«’®’

Petrus Röm^ocueric : quis enim primus^® tiochiædocuit, vbi vos Pótifici) vultis priim® fedéPetri fuifTePfuitne Petrus? Minime, fit®' cæ credimus, qui id tribuit illis qui fucrant dl' •^•^•ir. fperfi ex oppremonc orta ob Stephanum.Etd' lud fuit conueniens amp;nbsp;congruuin,quiaita De® foli fapienti vifum eft, licet aliter Turrianovi' dcatur. Define igitur mirari fi Petrus non pfj' mus Romæ docucrit, quandoquidem necprimus Antiochiæ docuir. Atque ita vides,Turrianc, menondum ad «lt;?avisu/yvttoqueris,vel(v^ Plato loqui folct amp;nbsp;meliùs)ad ùipae-iiw elfe conl-pulfuin.

t V11. quot;K T ^'’ o^^^^f‘gt;f t»^»i^} re^ene Petrmdit^nt»’^'^' rd^.xoo. JJ\j fiifti vrégt;ûEpifcop»i tjuiad docemiM omnei pentes mij/ks eil, »ec etiam ijuod veferez dixermit Pau/ftmeum PetrofundaJß Ecc/eßam RemaMmi t/ia, in^feam, om»iaprittermiffo. Re^lèamp;eürda!f pr£termfffee,Wt»Sßc c^teraz »ff^Mprxter^t^ffZ' Sa-

4 TquijTurrianc, ego auæ ita prætcrmit-iVtebam, yt dicerem,ipfe, filentio præter-mitterenon debebas : nam illa plané euertunt tuam fententia.Sed tu redè amp;nbsp;cordate refpon-fionem prztcrmififti, ne tuas nugas magis ma-gifque male refpondédo proderes. Vide igitur Tertutlianum de Prifcrip.aduerfus hæret.Ire-næum aduerf. hæref. lib. 3. cap.3. A gloriofiffi-»lisj inquit, duobus Apoftolis, Petro amp;nbsp;Paulo Romxfundata EccleGa, amp;c. EtEpiphanium ^ærcf.i7.Ron)æ, inquit, fuerunt priini Petrus ^Paulus Apoftoli iidem acEpifcopi.Hçcille.

OBiieù Chrjifoflomum dicentem. Super banc fvin. Petram,id efi,fuperfidem cofefiionie, depra- PapAO3^ '^^ßtlocum, Superfidem, inejuit, ^ confefstonem.

1 ^d cttM ex, Chryfoflomo i» Pfal.^^. negumui P^^i^^*’ ! ^^^ßoßomi eße, non enim bac Grace extant: autß ^lt;»!tëderit eße Chrjfo^iomi, obticio ^uod ide Cbry~ ^’'ßornm fcripfit in hunt locum Adat tb. vbi vocat Metrum Paflorem Ç^ caput Eccleßa. Ati^ue ita ex ^^lula Modeßini iurifcöfulti, Qj^ aduerßufident ^tßationie fut 'vacillant audiendi non funt,

OBücis me deprauafle locum Chryfofto-tni: fed ego «ùTô;iç«^«, Græcû fccutus fum,

amp;ipfa verba Grxca recitaut : quare tu oinnl modo incptus es. Gæterùm de cónfefsionefo-firentis,amp; dénoua Rclatoium doârina,qwni nobis inuéxifti,fàtis à nobis ante difputaräcft« Valde autcin infirmu eft quöd Chryfoftomum répudias,eo quod contextusQræcusacitenon peruenerit. Na quod obiicis qusidem Chry-foftomus fcripfit in ?»unc Match^i locum: ego ita lego apud Gbryfoftainutn : Vt, inquit, homo pifcator quauispetra firmiot reddaturvni-uerfo terrarum orbcrcIuftantc.Hæc iHaj.Nt^ in illo loco vllum eft verbum dePetroEedefo fundament o, licet dicatur præpofitusnon’® Genti,vt Icrçmias^fcd toti orbi : hoc enim fuit de natura Apoftolatus. Quarc ChryfoftowW ' ’ non contradicit üs quæ in Pfaluio 59. fcripfit, * ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;quæ tibi obieccram. Scriia igitur nbi rtgu-

lam ruiModcftini,qui totiesaduerfus fidemtut teftationis vacillas, amp;nbsp;cuius feripta plena fuut contradiftionibus.

^'^' Bücff yiu^tt/h^um de •ver/’it Deminifc'’^' ^0- ’'°ï' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it./tem contra /ad.pa^.koc pofierifa‘t‘^ ffquot;*

nöfacit,/» a/tero Zoco diets y^uou/l-inat»per«J,^‘'’'^'^^ t/fa ver^a ad /berrie pertinere, qaod gt;»ettt miditUi efl-.nam /rà.x. KetraSl.c.il.harat» duaram fenti»' tiarttgt;n,i»cfait,pro/gt;a/tiior qaa fit,e/i^at ieSor,.

lud. Pa^ Icis locum Auguftini contra Iud^3g'^ ^^^quot;•^' J J Arrian.ad rem non facerc,atqucitapro^

ANTON. SADEEL. RESPONS. 597 ^telocum ilium non vidifle. Nam ibi Augu-«inus vult probare Chriftum cffe lapidem iHu •kfeiffum de monte fine manibus, de quo Da-’'iflprophetauit:atquc ob earn rem locum hue Otmieki. ^atthæiconiungit»Tues Chriftus filiusDei ''iucntis,tumaddit:Supcr Petram, inquit, fun- ' ^5tU5eft Petrus.Quibus verbis fignificat Petra •uius ibi meminit Chriftus, efle lapidem illum ^f quo Daniel loquutus eft, nempe Chriftum 'pfum benediétum, quo lapide fundatur quidc

• amp;nbsp;nititurEcclefia,fed comminuitur ac frangi-‘uromnispotentia omnifque principatus ad-ncrfus Chriftum ipfum confurgens, cuiufmodi ^11 Pontificis principatus, lam quoddixiAu-guftinum de verbis Domini Serm. 13. amp;nbsp;TraS. ’H-in loannem, pernegare, hæc verba , Super l'incPetram ædificabo Ecclcfiam meam, ad ?5tnimpertinere,tumendacium çfledicis. At lUud impingis non mihi,fed Auguftino, vel ti-l’ipotmsquinon vis Auguftinum intelligere. ^'Cenim ille, homines, inquit,volentcs ædifica-fffuperhominesdicebant. Ego quidem fum PiuIijEgo Apollo, Ego veró Cephæ ( ipfe eft _ Pttrus.)Et alij qui nolebant ædificari fuper Pc-. trum,fc(l fuper Petram,dicebat, Ego auté fum Chrifti,amp;ç.Eccequomodo opponit Petra Petto, ac propterea ibi pernegat Petrum efte Petram. Etinalioloco ; Petra erat Chriftus, inquit, fuper quod fundamentum ipfe ædifi-catus eft Petrus : fundamentum quippenemo poteftaliud poncre, prætcf quod pofitum eft,

398 AD REPET. TVRR. S0PHISgt; quod eft Chriftus Iefus,amp;c. HÏcrurfusp«®^ gat Auguftinus Petrum efte Petram,cùm Cb' ftus folus fit Petra, amp;nbsp;fqndamentum EccW-Verum tu obiicis vnum Auguftini locum fï Retraftationib. quafi verb propterea non verum dixerim , Auguftinu’m iq aliis locispem^' gare Petrum elTe Petram, eb qubd in Retraa. commémorât fe aliquando Petram de P^y® intcllexific. Imb verb licet relinquatleâori liberum judicium,nemo non vider etiaminiUp loco fupcriorem fententiam magisplaccre Au-guftino, cbm cam fubieäa rationeconfirmet! amp;nbsp;pofteriorem fententiam reciter retraftand® potibs quam confirmando. Atque omnino verum eft, Auguftinum inillislocis, quosattuhi pernegare quod Turrianus affirmât: atquehac Auguftini fententiam de Chrifto Petra,amp;Ee-■clefiæfundamento,cbm non tantbmprobabl-lior videatur, fed etiam vcra fit,amp; cumScripW-ris confcntanca,cligo amp;nbsp;ampleélor.

LX. A ■^‘^ daplicem ejfe primat Hm', Ordmit ^P^it' Pa^.zos. /\,[^atis. 0^ tm^uam audmtt Princip^f«’'^ ^f‘^‘ altem •‘-./,ßne its ^uorHmßtprineeps? t^c. Car Petrin prirntti potias sjitàm a/ii,ß omties étant £lt;jaa/esf H' ftttßjmßite igitur erat prtmits i» ordine ^tjneattjn! Petrus./tem, curdicit ^uguß.vmtas in mtiltis/iifi ^uia crat ceie co/iigatio .^poßo/orum, ve/utieorfm in vno capite ? Deni^ue primus in ordine militari ’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decenii

ANTON. SADEEL. RESPOND. J^J ieceni,/juù eß^mnne Decurio ? ^ i» ordine Decu~ rmtium^nónne Cexturio^C^ ita detKceps.Suntne ißi frimatui ordints, primatus peteilatts, ^»ij^ue in [110 eriiine,a»noM ^ Q^nto minut feparandns efi primatnt potefiatis à primat» OrdiniSf in eo ^notl Chrißm mßiiniüamp;'c.

VAIde hïc laborasjprancifcc, vt primatum Ordiniscum primatu Potcftatis confun-das, neque tarnen proficis hilum ( vt illc dice-lgt;at)atque etiam pugnas cum ipfa natura. Ne-wo enim illam diftinéiionem prærer te igno-tat:nec exiftimo vllum effe, vno te excepta,qui veilt vbicunque fit ordo, ibi quoqiie efie prin-fpïtum.Sed tu ita exclamans obiicis: quis vn-^uam audiuit Principatû alicuius fine iis quo-gt;''ini fitprinceps?Q^orfum iftud?nos de prima-*U)idque deordinis primatu loquimur. Turn ’''dis,ergo vnufquifque erat primus in ordine. '^idiculum : Nam conctffo primatu ordinis (^uemadmodum Auguftinusamp;- plerique vete-tesconceflerunt)vnufquifque non erat primus 'n ordine. Stulta cftautem hxc ratiocinatio, onincs futuros ordine primos, nifi Petrus fit pdneeps.At enim dixit Auguftinus fuiflevni--^' 'quot;‘’'^’ Tätern in multis: fateor, nempe quxin Petro ^‘”quot;'^*’^' pro omnibus refpondente elucebat. Sedcertè ^' Petrusnon erat ipfa in multis vnitas, fed dici-tur vnitas proptereà quóderat illius vnitatis '•'dicium,vnus pro multis relpondcns.Scd ecce aa.j.

■^Op AD REVET. TVRR. SOHPIS. me ad ordiné militarê rciiocas: fi quod indefoï tè depromas telum,quod in nos conikia*- Decurio,inquis,eft primus in ordine decs, amp;nbsp;Cc-turio in ordine decurionu.Audio:fcd vicifsim quæro nü vnus Decurio, vel Céturio habuerit jjrincipatum in alium Dccurionc vel Céturio-nem.Certè negabis. Qmnetia olim apudRomanos mukæ Icgiones crât,quarû vna non ha-bebat in alia principatii:^ tamé erat primale-gio, fecunda legio,amp; ita dcinCeps.Qiiarevclex tuis iftis teftib?,nGpcmslitibus,falfum eftquod proponis,in ornni primatu Ordinisefleprima-tum Poteftatis.Prçtcrcà tecum ipfe pugnas qui Tupraagnoueris Petri amp;nbsp;rcliqiiorü Apoftolo-ru vnum miniftcriü fuifle. Na fi Petrus habuit primatum Poteftatis in alios,babuit quoquedi uerftim minifteriü ab aliis. Etenim quomodo eóftituitur potcftas fine officio ac minifterio? Vides igitur hanc diftinâioné primatus Ordinis amp;nbsp;primatus Poteftatis à te minime fublata efre,ncq; tolli pofie quin ipfarn natura euertas. DeniqueTurriane, prima eft ordine perfona Patris,fccuda Filij,tcrtia Spiritus famfti. Nuni verö proptcrea imperiü aliquod in diuinis per fonis amp;nbsp;vnica eflentia cóftitucs,vnde ingquali-tas inter illasconfcquatur?

AK^ußMux 'vocawt Petru prrmu i» ordineiß' cut Cauou.^/^.^pußo/orum vocat MetnfO' /itauumprimum ■, cumiuiet omues Epifcopes cH-iu/^ue^tuttift^if^f rèfdf «uTtlt irfÜTitf^ eum duet' rciof,

'^‘ ce» capuf.hincfti^um efi vt ^»ac/ettes dicat.^ domino,tnip»tt, coneejfftm eß Petro (^ tpß i^terfi a ipfum vol»erut, vt re/t^»is omaté»t praeßet dpoßoliSylt;^‘ CephaSfideßycaput ($• princtpuem te-xeret Apoßo/atus. JVe axtew, ^nto»iyperi^noran-‘‘‘imrideasij»od Cepham tfieerprefaturxi/pxxhtyle-l,(defe»fio»egt;n meam contra Adaffde^str^efjfeSyVt gt;xtelli^iis eurn ßc fctentißtme interprétât fernfuißr, ^poßea rtdeß liieat.

IAm nobis vis expontrc verba Auguftini,quç tefuminopere exerueiant, atque ita rem ag-gt'deris.In canone Apt)ftoloiu,inquis,34.vo-•^ïturMctropolitanus primus. Sit ita fanc:fac n^f nó repudiare tuos illos Canones(de quibus ’'biqiiïdamdixiin folutionetui fophifmatis) S^idhocad Auguttinü qui loquitur de eo qui ^ft ordine primus? Verumenimu cro,T urriane Jofmicbafnecvim hunc canonem produceres? ’'senirn probarePoutificis principatum in o-■^nesbeckfias. Aiillc Canon à te produftus J'onvnuin prineipem eonkituit, non vnius ontificis meminit , fed iubet cuiufque mtio-^isEpifcopos vnum prinnim agnofcere, nem-ptMetropoIitanum.Sic enim ext^t kripfus il-'lt;^Canon. Cuiufque pationis Epifcopos feire “porter quis fit inter eos primus,amp; ip(um een-‘'tetanquam caput,ncquc magnü quid gvrerc '0“ipfuisiudicio. VnSquéque verö ea dunra-^’tagcre, quæad ipfius paroeciam pertinent, aa.ij.

amp; ad loca fub illa : fed neque primus ille quid-quam faciat fine omnium confilio. Hæc Canon ille trigcfimus quartus. Ex quo quiaeme-go colligo nihil loei tuo Pontifici reliiSuw quandoquidem Canon ille in Metropolitans fubfiftit,quare tibi poriùs laborandumfiiitm hoc Canone,quam inAuguftino explicando. jed eft etiamnum aliquid quod ex iftis Cano-nibustibi obiicio, Turriane, nenipe curvo-centur Canones Apoftolorum : nón autcni) Petri:cur vocentur (inquarn) nam fat fcio, nop efte Apoftolorum Canones. Nam fi Petrus habuit primatum illum poteftatis, quemexj-ftimas, vbina potiùs eminere debuit, quàmi® Canonibus decernendis ? Quarc fequeret^ cx illa infcriptione , omnes Apoftolos filing Ibcios in primatu poteftatis,cùin omnes ApO' ftoli Canones edidcrint atque promulgarint' quibusCanonibus quia tu créais, hune non hobis, fed tibi fcrupulû cximes quumoppor-tunum vidcbitur. Anacletum vero tuum ad te remitto vacuum, cùm refponfionemnonme-reatur. Quod auté défendis interpretations^ Çephædécapité, quafidicatur àT« t« ««ƒ«’'**gt; tu fcilicct tuâ infeitiâ cum Anacleti infcitiaco-îunxifti:acmihi videris corum fimilis qui lutum luto purgare dicuntur. Hoc mibi tantû permi-rû vifum eft,Turrianc,quod maiorcs veftriP^' tram in caput côuerterunt,vos auté poftea caput illud vcftrumin Petram aeftatuaconuef-tiftis.Ceterùm meremittis ad defenfioné tuâW

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contre

ANTON. SÄDEEL. RESPONS.' 405 contra Magdeburgenfes, vt poftearideam fi -.*’*' ^go veröriG, Turriane (nequiddif-•nnæm ) præfertim quum te vidi defend ere ^^uoque Epiftolam demétisadlacobum fra-'tem Domini iampridem mortuum guum ea ïtaiuif. faite enim debuifti exponere quibuf-nam tabellariis Clemes ille tuus vfus fuerit.Sed oehis naftenus.

OSticis locum Cipriani, Erant fu^uiti cateri £Xii,' ^poßo/lpan con/ortio praditi amp;nbsp;honorùi amp;• pa^, iiii f^tejtatis ,■ ijuocl inteHigendum eß ante^uàm Petro ‘^fxt eßet primatttfiUon pofiea.Petru^ autem cate-^^frepoßtue eß., vt confiât ex epiß. ainad/tii ex Cj/prianus hoc mutaatits efiyVtdeepiß.Cjpria-^‘‘‘i-dntoaianum. Cumpoßprimum,in^uttiß-^»»diu eße non p^sit, ^utj^utt pofi vnum,e^ut fol tu fße deheat, fallut eß, non tarn ille /ecu»dus, fed ^weßi

T Ocum Cypriani libenter declinares, fed ■L/infixum hçret telum quocunque te vertas. Verba Cypriani, inquis, intelligenda funt an-cequam datus effet primatus Petro.Andi igitur Cypnannm te falfum interpretem conuincen-tein.QjiamnisjinquitjApoftolis omnibus poft refurredionem fuam parem poteftate tribuat amp;nbsp;dicat, Sicut me mifit pater,amp; ego mitio vos: ’ceipite Spiritum fandum, amp;c.Tamcn vt vni-Catem manifeftarct vnam Cathedra conftituit, vnitatis eiufdê óriginem ab vno incipiéten» a a. iij.

fua authoritite difpofuit.Hac erant vtiqueÄ cætcri Apoftoli quod fuit Petrus, pari confor-tio præditi amp;nbsp;honoris amp;nbsp;por£ftaris:fed czonfi“ ab vnitate proficilcitur, vt vnaChnili Eeck'gt;â amp;nbsp;cathedra vna monftrctur. Hæc Cyprianus tuam interprctationem redarguens, his potiffi mum verbis : Chriftus poft refurrpäionem fuamjnquit: At longè antea didum fueratPetto,Super hanc Petram,amp;c.Porró nemo efta-deo rudis qui tuam iftam interpretationem plane infulfam,amp; à Cypfiani verbis alienamcf-fenon facile animaduertat. Ac, ne fortetibi imponas, Cyprianus nomine vnius Cathedra non intclligit tuam illam Romanam cathe-dram,fcd hoe fibi vult,Omncs Ecclcfiæ prafe-éfos federe in vna cathedra, nempe ciufdriquot; doâ;rinæamp; arcliffimæ coniundionis vinculo eolligatos. In epiftola ad Antonianum, quam mihi obiieis, nihil dicit Cyprianus quod telU-uct.Cùm enim ex vetcre inftitutoCcóqueliunii no)vniu$ Ecclefiæ vnum effe Epifeopunr opor teret,Cyprianus ait perpcram hccre Nouatia-num Schifmaticum, quöd EpifcopatumRoma numambirct, cùm poft primum Epifeop^æ efte non poftet fecundus Epifcopus in vna fci-licet eademque Eccltfia : quod idem Cartha-gine amp;nbsp;aliis in Ecclefiis locum habebat. Miror auté tibi oculos non dolerc quotics cos in Cy-priani ftripta coniicis. Is enim nunquam de RomanoEpifcopo aliter loquitur quam de col lega fuo,qucm etiam, ficubi opus eft, amp;nbsp;ünó« admo-

i abeam, äudi qucmadmodum in hacipfa Epi-ftolaloquatur Cyprigt;anus,Acccpi,te cum Cor- ^^^‘ nelio(is crat Epifcopus Romanvs)Gocpifcopo noftrovnum tencrecofenfum: Itcmj Ac fi minus fufficierisEpifcoporum in Africa numerus videbatur, etiam Romam fuper hac re fcripfi-musadCömclium colkgam noftrum j quiamp; ipfecumplurimisCoepifcopishabitoconcilio^ ' ' in eandem nobifcum Tentent iam pari grauita-tc amp;nbsp;falubri moderations confenfit:Item, Vç-nio ad perfona Corn dij c ollcgæ noftruSr mul-Ualiain earn fententiam. Ex quibuscelligere promptum eft,Rom3num Epifcopum prifcis illis temporibusnon fummum Pontificem quï iHls omnibus Epikopis imperarct,fed aliorum îpifeoporû focium ac collegam habitum fuiC-fc-Atque hæc de Cypriano, quem amp;nbsp;perperairt füpofQit,amp; nobis dbiccit Turrianus.

nm eflyCutui àßngulis in folidupars tinetur. ^ii^^ domine Epif^patm inteUigit Eccleßam, ^uia v-’‘‘^(juißue Eptfeopm de Eccleßa particular! ßbi ‘^ßripta reddit urm eß rationem tnfolidum, lt;^ ß-^‘ttreddetrationem Domino ^ui commißt,vt patet ^xiis^cjuiifet^uunturapud Cjprianum ^ onnutst '^tjMt^Apoßolts omnibus pofl refurreätonefua paff'» poteflatem trihuaty tarnen vt vnitatem mam-feHmt, vrtitatis ipßus originem ab vno incipiente

fag.iï^.'. Si Domt»fi^ dißgt;of»tt ^vt à Petra ari^o wiM^ Pcc/eßit inciperet,feijuitur'vt,Petr« mertuofà ßc-eeßire eiw »uttcindpiat on^o vHitatü Ecc/efie-PagM£. nbsp;nbsp;Dißim^/aßt^»oäß^jutturapud Cjprianu. /»-de,i»q»it,per temporär fficceßiofiur» vices, E-pifioporum oreUnatio Ç^ Ecc/efia ratio decarrit, vt Ecc/eßa ßeper Epsfiopot confittuatar, C?- ofgt;t»is Ec-t/eßa a^M pereoßiemprapoßtes^sel^ersietssr,

in Ie a». TJ Eâèaliquaiidodixit Chryfuftomus,nihil hom.iZ. JLVeflemédacioinfïrmiuSè Licct enim multi

vndiquepræfidiaaccer/àt, fèmper tarnen nu-tat,donee tandem fua fponte plane' corruat. I-taque dum Cyprianum TurnanuScorrumpere conatur,/uum ipfe errorem magis magifquere-darguit. Verba Cypriani funtperïpicua,qiiibus affirmât in Ecclefia Chriftiana mum cüèEpi-icopatum,cuiu$ à fingulisin foJidum parstenc-tur.Quid autem,T urrianus? Ipfam vocabulorü fignificationem toUit, amp;fupporiit notiam Je qua nemo hadenus cogitauit. Vocabulu Epi-/copatus,inquit,jbi fignificat EcdefilNimiru» Turrhne, quia. ita vis,Eed nid tu fretus BibJio-thcca Vaticana nouum aliquod Lexicon nabis condcias, nunquam perfuadebis Epifcopatuni ScEccleiiamcffe vocahula fynonvtna. Verum fitis

ANTON. SADEEL. RESPONS. 4®7 I^tis video quid tibi impofuerit: Cùm vosPö-^ficij Ecclefiâ in folis Epifcopis,ûltcm in de-f^!i(quem vocatis)conftitucrevulgó foleatis,eó uftumeft,vt in hune errorem facile fis prolap •us. Venimcnitnucró ne te multis detincam, i-plt te Cyprianus fuis verbis refellit,non rcrum tîntum,fed etiam vocabulorum corruptorcm. Loquensigitur Cyprianus de vnitatcEcclefiç, amp;eam Nouatiani Schifmatici furoribus oppo-“fns Qiiam vnitatemj inquit j firmiter tenere ^vindicate dcbemus:maxime'Epifcopi,qui in ^‘ . '^^**piæfidenius,YtEpifcopatum quoque ^^ j^' 'pftmvnumatque indiuifum probemus. Ne-- p^^^^, '’'0 ftaternitatem mendacio fallat j nemo fidci J^ntatem perfida præ^aricatione corrumpat. ^P“topatus vnus eft, cuius à fingulis in folidü P^ntenetur. Ecclcfia quoque vna eftquæin ”’')ltitudinem latiusincremento fœcunditatis f*tcnditur.Hïc illæ: ex quibus fatis vides Epi-'^opatum manifeftiffimè ab Ecclcfia diftingui. Aitenim Cyprianus nonEpifcopatum folùm ^ii^ vnutn, fed vnam quoque effe Ecclefiam. Nomen autem Epifcopatus propriè vfurpari à ^ypriano,fatis patet ex bis verbis; Maxime E-P'lcopi,qui inEcclefia prçfidem’jinquit.Quod ‘’nos non audis, fai tem teipfum audias, Tur-'”ne»itateipfum refeUentem ; Epifcopatus amp;nbsp;^pifcopusrelata funt,inquis, (quam bene nuc non difputo)hoc fiverum eft,cur Epifcopatum i 1 ’dEpifcepos non refers? Quod fi nondû mé-

tem Cypriani fatis perfpedam habeSjautüquÏ-Zft^Z/.admodum illam ipfam fententiam idem repc-’■• ut in Epiftolaad Antonianutp, hi/ce verbis: Cdm fit,inquit,a Chrifto vna Eccicfia perto-tum mundum in multa membra diuifa: item» Epifcopatus vnus Epifcoporiim multorü con-cordi numerofitate diffufus,amp;c.Ecce tibi)Tur-riane,quid fit Cypriano vnus Epifcopatus,ne-pe colledio omnium Epifcoporum ciufdem Miniftcrij focietate coniundorumjnepofthaC vocabulorum fignificationem peruertas.

Addis, fi origo vnitatis à Petro incepit, ft' qui, Vt Petrq mortuo ab eius fucceflbre ind-piat. Hic mihilibet vfurpare quod aliquando dixit Auguftinus, Miror fi fanguinem habet» quiitaargumentando non erubefcit. Quide-nim infulfiùs dici poteft ? fi incipit vnitasà Pe' tro,debet igitur ab eius fucceflbre incipercilmo veró,Turriane,fi femel à Petro inccpit, nódebet ampliiis incipcre. Ac demiror te,qui totid difputando principlum pctisfvt faspeanre vidimus, amp;nbsp;infra videbimus) te nondum inteHige-requid fit principium amp;nbsp;exordium:vifae,obfc-cro,vnitatem Ecclcfiæ perpetuó incipere?Ati-pfe dicis à Petro incepifle. Potéftne cadem res amp;nbsp;incipcre amp;quot;nbsp;incepifle?Sed preeflat tercfeHer^ illis Gypriani verbis, quæ tu dicisànçbistuine difsimulata:Ind;c,inquit,pcr temporum amp;nbsp;fe' Eb ttefsionum vices Epifcoporum ordinatio , g. ' Ecclefiæ ratio dccurrit, amp;c. VidesTurrianc» Inde,hoe eft, à prima illa Chrifti difpofitione»

ANTON. SADEEL. RESPONS. 409 pertemporum amp;nbsp;fucccfsionum vicesEcclcfiae tationem decurrerc:ac propterca, nonhærerc inipfaoriginejquemadtnüduln cxiftinias;ni ti-bidecutrere, amp;nbsp;in carceribusfubfiftere , idem funt.Quarefi reftis oculis Cypriani fcntctiain afpicetcs,amp; aliorum Veterum,qui de vna Peiri cathedra, amp;dcvnitatis origine loquuti funt, facileintelligercs cos nihil aliud voluific,quam Wominum in Petro fignificaffe futura Ecclc-fiæChriftianæ vnitaceiB,vt quetnadmodum o-1 mnes Apoftoli ore vriins Petri Chriftnm coft-' fcfsifuntjita vniuerfa Ecclefia quafi vno ore fi-1 dcravnam eandéniqueprofiteatur: ncquis exi-ftimaret propter Apoftolorum numcruna Ec-\ clefiam fuiffe in multa capita ,amp; in multas ac l varias partes didrahendam. Hæc, inquam, tuit 1 Veterumfenteptia de vnitatc Ecclefiæ in vno 1 Petto figurata, quæ nihil habet cum vcllra iUa 1 Pontificiaairibitione commune. Sedcurnon ego fufius à me vitium illud difsimulationis amoueo ,cuiusme aceufas? licet facile vidcas meeffe pefsimum difsimulatorcm. Agèergo, ncquid difsimulare vidcamur , vrgeamushaec verba quæ à nobis prxtermiffa fuiffe conque-ictis.Ecclefiæ ratio dccurrit, vt Ecclefia fuper ï.piCcoposconftituatur,inquit Cyprianus. E x quibus efheio falfum effe quod affirmas : vnum Petrum amp;nbsp;vnum Romanum Pontificem in Petro, vel Petrum in Pontihee effe Ecclc-fa fundamentum. Nam Cyprianus Eedefum

410 AD REPET. TVRR. SOPHIS« eOc conftitutam, non fuper vnum Epifcop®®’ fedfuperEpifcopos dixit. Q^od etiampef'P*' eufi eft ex his verbis quæ præcedunt apud Q' prianum,amp; quç tibiobieceram infolutionet“} Sophifmatis:Domin*,inquit,Èpifcopi honore amp;nbsp;Ècclefia: fuæ ralionc dilponens, dicit Petro» Tn es Petrus,amp; fuper iftam Petra,àCeEcce)”® dixit Cyprianus, Chriftum illis verbis honore Petri difpofuifle,fed honoré Epifcopi,quo nomine indefinitèpofito, Cyprianus Epifcopos, id eft, Ècclefia: Paftoresintellexit: adde qnoo illcipfe affirmât, omnem Ècclefia: aftumpef præpofitos gubernädum, Vbi nihil reperio de tuo illo Catholico præpofito,nempe Pontifex Romano. Atque hæc de Cypriani loco,amp; eWS verbis à me non diffimulatis.

D/cit C/eme»tem/criptaf»a inter CMomc/i^ Script/trat recenfuifiye^uodfa/f»»} tfitß'^'*'^ non ofiitanter iegat.Eptifo/leyinijfUittClemèilidui Cf' confiitutionei vohie per me C/ementenffi’''?^^' feieiat enimfe nec^pofio/n nee Enangelißif^ t]!^‘

I Mo nifi ofeitanter ipfe dementem tuum legeres nobis aflentircris. Sic enim Clemens recenfens libros Scripturæ: Noui teftamenti, inquit,Euangelia quatuor : Pauli EpiftolæH' Petri Epiftolæ 2: Ioannis 5 : lacobi vna ; luda: vna:Clementis Epiftolæ duæ, amp;nbsp;Inftitutiones vobis Epifeopis per me dementem in odo libris

ANTON. SADEEL. RESPONS.' 41^ ^nj nuncupatæ, quas in omnibus publicare Jon decct on arcana quæ funt in ipfis : Et no-ftforum Apoftolorum Aéta.Hæc tuns ille Clemens cuius caufam fufetpifti.

efipronuttere adificaturamfe Ece/eßarn, c^ P‘‘S-^^°‘ ^,‘‘’»iedificare.

^‘deijM/ren^fti ç$quot; T^ertuüiavfts de' Eccießa^‘^-^^^’ ^^^‘»iiifcripferune ^ ^ugf(ßi»us,Eegt;iet, i»ijuit^ ^fi^’ '‘^‘pßfedePetri^vßpueadpr^fentem Epifcopatam ]''lt;^i:efsii) Sacerdotum.

OMdpomreßondeha /nfiocetio Papa, Q^d, Pap.i.ij^. ‘’“j’tttdnprincipe^po^o/orS Petro, EotnanaEc-dißt traditam eil, amp;nbsp;flaue vßae cafioditar, algt; o~ ^»ibiis dehetferaari.

GRatiani tui verba haec funt,Quqd,inquit, c. RelatÜ Beatus Petrus poft negationem Paftor zdifl.lt;jo.in Domino fit inftitutus,probatur autoritäre Gre ^f'^-SwipHatcille:tum addit Gregorij verba: Con-'' ’‘‘ nocrandum eft, inquit, cur omnipotens Deus Jiiniquem vniuerfæ Ecclcfiæ præferre difpo-™rat,ancillæ vocem pertimefeere, amp;feipfuni negate permifit,8fc.Dicis aliud eftepromittere le ædificaturum,aliud iam ædificare:Ergo,vclis nolis, ipfa te rei veritas in noftram fententiam pertrahit,nullum principatum datum fuifiT* Pe-Ifo ex bis verbis, Tu es Petrus, amp;c. Tibi enim deueniendum eft ad cap. 20. Ioannis, vbi vidc-Ws omnibus fimul dari quod Petro omnium

411 AD REPET. TVER. S0PHI5.' pcrfonam gerenti,ac proinde omnibus inPS' tro promiffiifucrat.Tu vcró qui Gratianuflä-gcllas, eris æquior fortafsis Ambrofio,qui verba iHa Chrifti fic aliquando exponebat, Tib dabo claues regni coeloFu.Quod Petro dicitur, In PC. ï8.inqint,ApoftoIis dicitur. Qiyntùm ad kenai TcrtuIIianum amp;nbsp;Auguftinuniattinet, cgotibi illorumlocosiain ante obiccf,quû dkeresRo-manum Ponrificem non ede Petri fucceflorem» quatenus eft Romanus Epifcopus; veitafedes Romana à Pon:i(ïcc,non autem Pontifexàfe-dc Romana penderct. Ego vero, quanquam nee Ecclefiæ Romanæ, nee tui Pontificiscau-famfufeepi, volui tarnen teipfum refellercex iisqux nobis identidem oppoqis, Cæteruni quandiü Eedefia Romana doélrinæ Euangcli-iib,i.t.4. ex puritatem retinuit: amp;,vt Irenæi verbis vtar, in illaEedefiaconferuata eft ca qtiæ'eftabA-poftolis traditio,atquc etiam Epifcopi Romani officium fuum exerccndo,fcfe minifirosEc-defiæ præbuerunt,non autem Reges,('vt nunc faciunt)nihil minim,fi apud Veteres magno tu illi in pretio fucrint, accedente etiam vrbis di-gnitatc.Tu verb fimilit« r fjcis,vt fi,quia Vete-' res Romam, quandiu ftetit, amp;nbsp;caput mundi vocataefi, fcriptis fuis edebrarunt, idem me hodieiubeas facere de Romæ toties çollapfe rudcribus.

r\BitcisCa»o»emprtmlt;efedii.Sedisinte/li^e- LXVI. \JdtuefldePrimati^usAfricai vt Leo Papa^“*^:^^^' S'^iffit. jQj^dautemaddisnePoma»^ Ponrifex^ ‘quot;

I ^rattam rubnca i» caput proxtmefeijueus, zibi iu-firdkittiruf i^ifis Patriarcha vutuerfa/is appe/lare-^utitjHiißßn/tu efei:lt;^ita inte/U^edtu eß/ocus Gre~ ^'‘tu conijaerentis de Zoauxe Coxßaxtiuopo/itaxo,

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S A D E E L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”*

SI)Vt dicis,Canon ille Synodi Africans, de foils Africanis intelligcdns eft, fe quitur A-, “Ranos tune temporis nullam primam federn ^nouiffe extra Afrjcam, vt ne nunc quidem. Quid veto in te admifit Gratianus, cuius verba ^ fententiam tam faftidiofè répudias? Atenim

i probat manifeftis turn Pclagij.tum Gregorij ^^quot;“^'^ J^^tbisnefas effe quenquam vniucrfalem Epi-canÆf« ^opmn nominari. Tu ipfe vide Gregorij Epi- Dift.99.*' 'tolas,actum define de ea re dubitare. Stultum Lib.esp^ wautemquod ais Gregorium negate fe efle*-yniuerfalemjhoe cft,folum ; eccui enim vnqua^^'5 S?’ 1‘lidubitatioincidiflet ? Imó vero aliam ratio- ' ^sm addit Gregorius bis verbis:Quid tu Chri- /.ih.^, “ovniuerfalisEcclefis capiti in extrcmiiudi-A^.38. f'idifturus es examine, quicunda eius mem-bfa tibimet conaris vfliuerfalis appcllatione

LXVII.. /tas Gratiassumtex t/ao dids coMß^^^ . Pag. ijo. ^^ßcesRomanosfaijfecateris Elt;^‘^^^fi^ ^ ^^^' edsdts /mperatortis, fed nihil taleapad G^ * num reperies,

DIcïs nihil tale extare apud Grstianu®! Aydi igitur quid ille recitet de priugt; ^ gio conceflb Romano Pontifici ab Imperato ^an.con fc Conftantino:Sancimus,inquitj vt principe J^^min turn teneat tam fuperquatuorfedes Alexand^ nam, Antiochenam , Hierofolymitanam « Conftantinopolitanam,quàmetiani fuperO' mnesin vniuerfo orbe terrarum EccIefiasDö’ Ndlim tarnen te mihi fuccenfere,quafi non«-tis videam è quanam officina illa prodierint* Sed omnino vides tuos Pontifices verbo Dd amp;nbsp;iure diuino deftitutos , quantum in ipfisfot fefe ediäis Imperatoriis, amp;nbsp;quidem non veris tantum,fed etiam commentitiis fijftentadè,

^“S- ’•Jn ^^^ P^’ Epifopa Epifcopora per ladihriumSfd curdicit edtlEum peremptoriam gt;nbsp;annon hahebitt potedatem d i^ai huiafmodi ediSium propomtlEr-TOS aatem dam diets ejfe fa/laeiam Trapa rà ^ï^aé tïï ^^^i»f.Nam is errorcommittiturquando non idem eodem modo exponitur, C^c. vtait taus Phih-fophns»

Planus eft Tertulliani locus. Inuchiturc-nimin Rotnanum Epifcopum,amp; per ludi-i

W cum vocat Epifcopû Epillt;:oporû,quemad 'Sodu etiam ftatutö illud Eccl€fiafticum,quod ^ertullianus reprehédit, vocat ediâû pcrépto^ du,alludes ad edida Regii,lt;piod miror te non vidcre. Nec enim/at fcio,aufis diccre Pontifi-tesRó.eiufniodi edifta proponere, liCet enim 5otü Canones amp;nbsp;Décréta velint haberi etiam fupra bnperatoria Edida, humiliori tamé vo-nbulovtifolcnt.Verum audiTertullianum i-tituumPontificem, vttibi quidem videtur, 'quot;inficè commendantem . Audio, inquit, edi-^um effe propofitum, amp;nbsp;quidem perempto-It»gt;®,Pontifcx fcilicct,Maximus,EpifcopusE-P'lcoporum dicit, Ego amp;nbsp;mœchiæ amp;nbsp;fornica-donisdcliöa, pœniientia furtftis dimitto. O ^diélum cui adfetibi nó potcrit bonum faétunil bicTertullianusEpifcopi Romani laudes cf-

1 lcbrans,vtexiftimatTurrianus. Ego verbiße i «ItcaufiTertullianinondifputaui,fedtetan-1 ^unarcprchendiiquinon intcUeftum TertuU ' banum nobis imperitè admodum obicccras. 1 Sed ecce carpis illud loquendi genus quo vfus \ fani,qui[lixerim\epcccaflc w««t»»•;;•!,•«»»« *4-1 V«:,amp;,Dialc61:icü,fcil’Cet, agens, nobis explicas ' «luomod« faUacia illa admitti dicatur, nempe ( lt;laando non idem codem modo exponitur.At tam ftitaeftvtvis, amp;nbsp;quodperludibriumamp;

^Kî AD IVE P BT. TV RR. S0PHI5-accipis, amp;nbsp;inde argumentaris: quid habesquod . in meoloquendi genere reprehendas? Ergo

(vt id obiter dicam,ilce enim valdè pertinetad hoc noftrum inftitutbrnjed tu omnia congef-5fifti,vt ita Ijbri tüÏ opbs furgerct)pcrperam hj-lesin exemplis quæ extant in Elenchis Sophi-fticuinec cogitas,ex fimili rationc,amp; analog«» loquendi ilia, genera vltcriùs elfe porrigenda. Necmelâtctà quibufdam ironicâ orationera referri 4d«Ailt;plt;/36À(«»,ab aliis ad off»»-»^««’,fed cos fequi malui,qlii fallaciam TiBfàTèc-xîixamAilwf ad totam fententiam extendunt, quod amp;nbsp;fecit ^hetordi. Ariftoteks, de vitiis Rhetorieprum argumen-i-^^ap. 4J. torum differens. Si tarnen malis te erraffe «»f* rigt;»f*9‘vlt;i\ictf a lit îT^SToiJ'ia», licet tibi per me tuuni errorem quouis nomine appellarc.

iXlX. T^/c^lt;« Sjnodo JVieena i^d^i »o»fy»tß^‘’’^^ Pag. 136. J_^ caM/àm efßetentew.Sed tu ipfe apuJLucam ^fii • expoutt per, ^^»(am,tjU0cl nonß^ntßeatßtuf^*^'^ eiiuem veiexemp/utn^ JPerra audi t^uid dicat P^o-ti/tt Coxflauti^opo/itauas iu Zocum tlbiwt Lgt;*^^ guecitafli: Lucas,i»tjutt,dec/ara/ caufam cutpoif abosfinpferit : f/acti/e. Afa^ifin i^itur fucrunt caußt efficieus doEiriua dus, (^ ipfe aigt; Mt doling fust caußt efßeteusßuaßcriptwuis.Caufa vetoßf^^ dis fuit, vt cog»ofias, iut^uit, eorum veritderatU ^ihus eruditus es. /» doco jdS. 15. lt;juem ciMf efi caufaß»e t^ua uanidicesfortafi efe ocCißi»“^’

ANTON. SADREL« RESPONS? 4T7 f^^iijiitd fit per occaßo»em lt;juoei ß»e oecaßone no» f^tt) caußm ha/gt;et eatn occaßonem, ^udi C^e-»xiitem Älexaudr.Afttfta, intjuit, concterrttMt ad ’^»umeffeiiam,propter^»£perficitttrep»s‘. fid non [101t omniit caußtamp;c.Er^o itra^ i »o» dtffert à ^ «w,

TVrnanusPamclium fequutus cxCanone fexto Nicepç Synodi, Romani Pontificis principatum confirmape voluit,'nimirum a-ÿam ex pumice hauriens.Cùm igitiir planaßt ’iliuscanonis fenfentia qua iubetur Romanus Epifeopus fcfç intra fuos fines continere, non ’quot;inuscju^m alij primates, rationem excogi-I täuit Turrianus Pamclij fiuc præcepror, fiue ^'Icipulus,qua fibi probe vifus cft totum illum Canonem ad fuæ caufæ commodum torquere, Eaquc vnam voculam Græcam arripuit, Ixt.«'«, ‘1'1« effet molis Pontificiæ fundamentum. Nosautem îneptum hoc concludendi genus , t Eitauimus in folutione Soplufmatis Turria-i iquot;'»lt;iï‘J in illo loco ^^»»Ti diftinguentes. lam sudiamus quibufnam argumentis fuam fcn-tentiam defendat. Exponis, inquit,è»«llt;),quo-n«»,apud Lucam.Citaui locum ex vetereinterprété, qui ita voculâ illam interpretatus eft, amp;nbsp;rcftè.Atcnim,inquis,quoni3m,non fignifi-«tfimilitudincfcd caufam.Quaft veró fimilitu ' doamp;cxcplumnó pofsit prarbere caiifam ali--cuius reifaciendae. Qui? enim præter te neleit bb.ij.

quàm latè patcat caufæ vocabulum? Nequefa-tis rede' intelligis teftem ilium tuum Coftaquot;' tinopplitanumquem produxifti, quinonfub-fiftitin ilia vocula iy«^gt;) fed totam Lucæ præ' fatiunculam exponit. Tu vero parùmTbf®' |ogicè dicis Magiftfos Liicæfuifte caufamd-ficientem dodrinæ eins.'Nam in Theologia i)pn idem ftatuendum eft quod in aliis pleO*quot; quç,-^rtibu5 , vbi homines ipfi funtrcrumcÆ-cientes^ fiquidem quum de cœlcfti dodrinaa-gimus,Spiritum fandum agnofennuscïfiueU' tem dodrinæ ac fidei;,ho,mines autem quorum operam adhibet,prga,na amp;nbsp;inftrumentaSpiritusfandi appellate folcmus. Nec enim fine ^f‘^4‘ caulahanc Prophetæ ftntentiarn Emut om-4o‘fgt;gt;-^- fjçf^Q^ii à Deo) Chriftus iis accommodât qui

dodrjnam Euangelicam vera fide ampleäun« tur. Nec venus eft,quod addis:LucamfuiÄ caufam cfficientem fuse fcriptionis: qua: Spin-turn fanäum autorein habuit : quandoguidtni Scriptura facra dicitur ÄtisrHurof. Quamobrent omnino infeliciter vcrfatus esinlocoiHoLucj npbis explicado:nec vnqua efficies vcillic'™^^ fignificet hon,fed occafionem potiùsiquælieft fjgnifiçctur caufæ nomine.latiùsfunipt0jnon

tarnen confundenda efteum eacaufa quæû-^•P gnificaturperi'iôT/. Sic enim Lucasivifum efti inquit, amp;nbsp;mihi :vt fignificet fibi indeferiben-di occafionem obîatam efle. Atque bac de loco Lucæ. Dicis Ad. 13. »»«W fignifica-je caufam fine qua non. Quodfiitaeftjnon igitu?

ANTON. SADÈE L. RÉSPOftS, 415I ■gitur fignificat Aftr*, quod nifi intclligis,plané es return Philofophicarum imperims : a-deó vt finecaufa Philofophus haben velis, qui bin malè de caufis amp;nbsp;caufarum natura difputas. Clemens autem Alexandrinus, èuiüs etiam te-ftimoniovterisjtcipfiihl redarguit. Döcct e-nim,licet,multa fpeciem caufa: habcant ( vfoo-wfio 8e tætera ciufmódï) hbn tarnen propterca ülis cauf® nomen eflc tribuendum. Ergo EreiJi difFetta^lTijatquciniprimts in illo fexto Ca-honedequo difputamus.

IA illo Cmouc Nipegt;io .E=■«^« ß^nificat caußtrn LXX. exemflarem(ftaexp6nent'ê^»ac/eto Papa) ^^^^^^ea^

«i efficientta ca»fa efficiefitis pertinet.Ita^Mt Jiri~ ^Meles caufam formafe vocat ^^»( ©*'9iwf«?«yji€lt;i, ^xeslformam(^exemplar, vt DomMinanit^o »rtißeii eHforma eim, eß efficiet caufa domtt^ ma-tmate, Re^iè igitur dixifli ri èsraS'iiß^nificareßmi~ litudinem,hocefl,fmtlemformam, amp;nbsp;exemplum. Num forma ^exemplum poteflatis y quam habet l^omfex infuceeßores ^poßolorumy caufa efficiens fuit, vt Epifeopuî ^lexaùdrinus ßmilempoteßate haberetin Epifeopos ^eg^pti, lt;â'C. Praha aiKtoMy lt;jwd non habere earn confuetudtnem Epiftopum Rom. {vt hoc demui) non prohibuißet qui» ilia pote^ liai Epifeopo Alexandrina concept eßet. Si »6» po^ ttSyeflo ad «t^uunt compulfucyVt sltpes.

ÂNadetum tuum nihil moror,qui fuis rebus inuigilans in rebus facrisfomniabau 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bb.iij.

ac nolt putare me credere eum efle AnacktU} cuius Veteres mentionem f3ciunt,(vt id obiter didum fit)Veiiio ad Ariftotclem cuius raétein fi tam bene intclligeres,vt Anadeti fenfuin tenes,longè aliud profedo fcribertSiAis igituriu Canone Niceno fignificari caufam exempU-rem,quç,inquis,ad efficientiam cauls efficien-tispertinct.Cedo mihi rationem. Nimirum, inquis, AriftotdeS vocat caufam formaient «i'“ amp;nbsp;ar«(gt;«ÿ«y^t«,hoc eft,formam amp;nbsp;exemplanque-admodum domus in animo artifieïs, eft forma ipllus domus. Hïc video te nefcirc quid Ut vel A^tf vci,v»ftsi’ftYfui, Nam, fi propriè loquimur» »ri*f«J'«3/.««,lïue exemplar,eft extra mentem: s^« autem feu forma ex illo exemplar! colleda, m animo eft. Exemplar autem illud quod externum eft,non poteft efteprindpium vel caufa: fed forma ilia quæ eft in mete artificis,eft prin-cipium motus,fi voluntas adfit. Et quia me fti-pitem vocas,propone ftatuam aliquam ( vos e-nim ciufmodiftatuis amp;nbsp;ftipitibus in templis ve-ftris abundatis)ad cuius exemplar veils ipk ftatuam formarc:dic mihi fodes, illa ftatua eiitne in animo tuo?Rcfpondcre fortè quis pofsit gt;nbsp;id quodferiptum eft;fimiles fiant ilÏisquifacitmt ea,amp;quiconfidunt illis: vt ita vidcas euinam melius nomen ftipitis conueniat: fed credo te non itarefponfurum. Age ergo,fi ftatua ilia quam tibi proponis, non eft in mente tua, fed tantum illius «i'»f,quod tibi cogitatione depin-

ANTON. S AD EE Lt RESPONS. ifli giKCur ergo dicis exemplargt;eflein animo arti-ncis? Visin illo Canone pötcftatem Romani Pontificis fuifTe caufarn efficientem poteftatis Epifcopi Alexandrini,eo quöd Pâtres tibipto-pofuerintpoçeftatem Romani Pontificis tan-luam exeiïipiar:hoc ti verum effet, : certePrin-cipatus ille Pontificiüs femper fuiffet res externe) quiafuiffet exemplar » cuius «^«5 Patres ilü Habuiffent, atque ita efficeretur ’gt; poteftatem Romani Pontificis non fuiffe vel caufarn effizientem, vel in eau fa efficiente eius, quodde-zretum eft de Arixandrinojamp; Antiocheno E-pifcopis.Sed iam faxo fentias,quam te ipfevul-0eres,dum contrebas hune caufarum gladium^ zuius vfum non fatis nofti. Si, vt loqueris » exr zinplum poteftatis quam habet Pótifex in fuc-’•znores Apoftolórum, efficiensfuit vt Epifco-’ pus Alexandrinus fimilem poteftatem haberet ■uEpifcopos Aegypti, amp;c. ftquitur Ro ma num Eontificem nihil Kabere iuris in illosipfosE-i pifcopos Aegypti,amp;C.visenim cam effe Ponti--Ezis poteftatem , vt ille fuperiorem agno-Ecat neminem. ,At., ex te , fimilem habet in Eios poteftatem EpifcopuS Alexandrinus: ”00 igitur agriofcit Romaniim Ï^ontificenii ^iiperiorem: aut non erit fifflilis poteftas. Agè porrö , Francifce » noue caufarum fabrita-j ex te an Patres Nicenaé Synodi i artifices necne? Si non fucrunt^

-Cvt cxiftimas)ac proplcrea nihil adiuuerunt tuu PontificäSi pcriri fuerunr,quod video te md-'Je,.certè.opus eorüm exemplari propofitoü' mUlimüm fuiflc oportuit, adlt; ö vt exemplar ta-tùm fucrit prins tempore.Quid, quod pkriqut lt;irtifices tanto ingenio,ian’aquepollcntineu-ftria, vt pofsint aliquando exemplar fibi pro-pofitum fuperare?Hinc ergo ita ratiocinor:Pa-wesNicenæSynodi in dehnienda condituen-dac|ue Alexandrini Epifcopi,itcque Antioche-ni poteftate fibi propofucrunt exemplarpot#-ftatis RomaniEpïfcopi, quod affirmas. EtiHi Patres fucrunt periti artifices: (quod negate no aude$.)Quarc iUos verc ac plene fuum illud ex'-emplarexprefsifR: necefleeft. Ex quo efficitut vt fi Romanus Epilcopus habuerit poteftatcra incomnes Ecdefias-: Alcxandrinus quoque amp;nbsp;Antiochenus poteftate in omnes habcant.Aut fi AlexandrinusScAnthiochenus poteftate ha-bent fuis fin'bus diftinfta, Romanus igiturE-piftopus poteftate fuis finibus diftinftamH-bcar. Cæterùm dum poftulas vt probem fi idâ confuctudo Roroani Pontificis non fuiftetini-hilominiis patres Nicenosidem fadurosfuif-fc:vn''énam tandem fumpfifti iftud difputandi genus ? Num exiftima$,fi nunquam Roma cx-titifler,proptcrea futurum, vt nüqnam Niceni Synodus haberctur, aut nulla mentio fierctvel de Alexandrine,vel de Antiocheno Epifcopo? Qvid?Nónne Antiochia(cui vos primùm PeAl Gathedram tribuitis, quam poftca refter Mar-

''l’usad fcrapuit)intcr rcliquas Ecdefias ma-*''’gt;è turn floruit, quurn nódum vefler Roma-tpifcopus caput fuperaliasEcckfias extu-'WAbiigiturcum tua illa poftulaiionc, qua ^Çvisadigerc,vt probcin,non aliquid efle, vel .“'«e/cdaliquid futurum non fuifle. Pratflai cc te effrita,,,, quam ita non dicam loqui» jdveritatiineptisadeo amp;nbsp;infulfis obieótioui-®''8obftrcpcre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;'

X^ ^fffeofm ^/exandriftiti primat»»» ka^ft, LXXt ^‘jtiahecfSl cigt;»f»et»m EpiJcepo Romano : Er~ ra^-^^’^-^’''^H^ptimnmymagii connemt Eptfeopo Rom. TV a f’^^f’trijaod vnxm^nodqteeeß, (^quot; i/lad ma^y. ^t ^'^'' ftteii magis eße primt», mßßt primiis o-^’^HOH, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

^int Canone TViceno tret i/los Epifiopos faisß- pa^- »41» * '^MeridißinTlareßeyquodfalßtfn eß ? »am ß ßj^^po Ri)m,Sj/nodtn iuß