-ocr page 1-

ANNOTATIO

NES GVLIELMI BVDAEI PARISIENSIS SECRETARII REG1I,IN QVATVOR ET VIGINTIPANDECTARVM LI BROS, AD lOANNEM DEGA* NAIVM CANCELLARIs VM FRANCIAE.

Au^i er recognitf^er dccuratius nitidiufqidb loioco'Bddio Afcctifioimpreff'x.

ÂSgSÂSSSÈ


Annoi$3o,Mfn£e Au^uflo^


^IbM^



-ocr page 2-

GVLIELMÎ BVDAEI PARTSIENSIS,RKGIS SECRET ARII, IN

ANNOTATIONES AD LIBROS PANDECTARVM

PRAEFATIO,

AD ILLVSTRISSIMVM VIRVM lOANNEM DEGANAIVM CANCELLARIVM FRANCIAE.

RES MIHI IMPRIMIS EXOPTANDA

.1 gilijs

^5!|^S fuitjVir illuftrifliine loanncs Deganaf, ea mihi hoc tem P®*^^ forte(^vt fpero^fortuna euenit.Nam cum abhw^ 'fcpté plus minus menfes,paulo poftq tu ad principe® i '*1^“® magiftratum affumpt? es,Annotariones quaffs ^^^J hnPandedas feribere cœpiflem,iam inde in mente m’

înpublicumîcuius velut aufpieüs freti,ancipitem iudiciorüaleamfecurïcex^ perirentur.Hoc autem me animo agitantem fama recentis tui honoris, qua omnia hic loca publica priuacaq^ perfonare cœperant, diutius querere quo mihi erat opus non huit.Ea vero vt turn me admonuit quid mihi agédum e^ fet,ita nunc libro iamiam prodituroaduentanti tu Principi prxcurrens,öc ® hanc vrbem in ipfo(^vt aiunQarticulo venifti,vt nó modo oblatum te mM fed etiam(^niülógefallor^appofitum exidimare debeam,cui librum meu® dicatum,in manum etiam porrigcrem primo omnium videndum.Etenim ®^ cafus me aliquis necopinantem deiecit,videor mihi non fpernendo amoris 1®* co apud te pridem,dudum,modo fuifle,ac nunc etiam efle-Cuius rei docuniegt;’ ta haud obfcura dedidi cum res ita nodrç tuleiunt,tamctfi nulla mea in te lt;* ricia.nulla vn^obfequia conditiffent,Literarum nonnulla córnédatione tan' turn tibi notus era, cetera prorfus omnia nihil ad te attinês.Verum id extra caufam ed.Hoc verb caufæ proprium,q7ea ratio eft libri noftri, vc niü ma' gno aliquo patrocinio defendatur, vix eum ab incendio vindicaturu® me fperem.Magna enim fimul inuidia,Gmul infamia flagraturum opinor,ni' fi tuo paucorumqj teftimonio excitanda mox à multis inuidia reftingatuf« Quippe eiufmodi res dicere aggreflus fum,vt fi dodtorum hominum ftate® expendantur,nec a leuitate,nec ab infeitia proficifci,nec procul à vero abeift videri podïnt:fin vulgi trutina examinentur,nihil æqui boniqj laturumexh® minum iudicio fperare me debeam dn quo tarnen illud eft iniquitatis, qgt; ®ttf । cos quos de caufa noftra in confilium huius libri editione mittimus, feifuroS complures videmus,qui adfummam ignorantiam inuftum etiam mexpiab Icqj odium literarum meliorum allaturi domo funt. In quarum literarumnH I dloritate cardo diiudicandæ rei haud dubie vertitur.Q^ fi ex more forenfiu® J iudiciorum iniquos nobis hommes atq5 adeb ex profefto inimicos ex iudicu® albo reiieere podemus,ingeti fanc fidutia ad indicium dcdlorum bonorum^ accederemus.Nunc id noniicet,ac nihilo fecius tarnen fubeun dam fieq«^ aleam putauimus,vna maxime re freti,qgt; à qua parte ftetiffe dodos bonoflt;$ conftiteric,ibi calculorum vidhoriam elle homines vtiqj interpretabuntur« In huiufmodi enim fete iudieüs appendi fententiæ non numerari fok®'

-ocr page 3-

Acqui vnde tu fteteris,inde cjuoc^ plerofq? bonorum ftaturos cfïe c6fido.Nâ quæ eft audlontas non modo magiftratuum antiftitis, fed ctiam tua (^tecum enitn nunc,non cum Cancellario loqui videor^quotus quifq^'dodKorû in fen tennam tuam tranfire dubitabitS'Tuam ego audioricatem appellotems homi nisaudon'tatem.qui per omnes ætans progreffus totidé honorum cmilium gradus fuopte mxu,nullo manum porrigente fcandens,,non antcq ad culmé honorum €uafît,fcandendî finemfecitm nonfortunç bcneficfo, fed fuo men«* to peruenifle eb credf poffic.Cufus ca vis fuiïïe mgenu atq; animi cernicur,vc quocunej loco natus elfct.in quodcunq; tempus mcidiflet, fortunam ipfe fibi fadurus videretur.Qui cum in reliquis vitæ partibus honoratüfimos geren do magiftratuSjtanq poeta dodlusp'n primis fabulæ partibus populo perpla cucrit,ïn extremo eodemq; fummo adtmomnibus animi viribus efïufîs ingen tem theatro toto plaufum excitatums exiïbmetur.Promdein te vnopermullt;* tis fuftragiis periclitari mihi videor.Quare te alloquens,bonos omnis tecum exorandos habeo,vt fiqua temcre aduerfus recept» atq; adeo facrofandlx hagt; denus audontatis fcriptores dixilfe primo ftatim occurfu videbor,quafiq;iii rifperitorum maieftatem fuggillare voluiife.ea non ex mea fïdutia,nimia di«* cam an incautaffcd ex rebus ipfis potius nullo receptarum opinionum prçi« dicio vtentes,etiam etiamqß æftimarc in animum inducataudiciume^ ad fine pcrlcdilibrifuftinere,ncc magnis audorum nominibus opponendis, vericati prçferiberequodam nunepoftliminio longo intcrualllo redeunti.Neq; enim me latet q fit arduum vetuftis nouitatem,nouis audoritatem, dubiis fidem, obfcuris lucem dare. Atenim in Catonis reprehenfionem incidi, qui culpa do precari q culpa vacate malui,vt ille quoda Albinus, qui homo Latinus cum res Romanas orarione grxea fcriptitaffetjvenia fe dignum efle cenfebat, fi quid inhiftoriis fuis aut parum copofite,aut minus eleganter feriptum elTec obhoc aCatone derifus.Sic prouidentioris fuiffe dicentÇvt opinor^xquitagt; tis iniquitatisve iudiciorum tanto reatu periculum non facere, q nunc fero er rotem facinoris ancipitis deprecari.Hoc in loco cum hærerem.fubiitillud de Diogene memoriçproditum à Græcis audoribus. Philippus Alexandri ma gni pater cum expeditionem aliquando apparare Corinthum diceretur. Cox rinthiiprçtrepidi,rerumlt;çfuarumfatagicantes ad opera certatim incumbei re eoeperuntthicarmafibi comparans,ille lapides congerens,alius muros in altitudinem fubftruens,nonnulli propugnacula firmantes,alii aliud agentes, quod ad munitiones pernneret.Quod eorum ftudium Diogenes cum cerne* ret,nihil Habens aliud commodius quod ageret(^nullus enim adremp.admi^ niftrandam opera eius hominis vtendum exiftimabat)cxtcmplo philofophi* co pallio prçcindus,dolium illud fuum fidile quod gurguftii vicem prçbui( fc ei dicitur,fubuoluerc,deuoluere,vitro citroqj verfare per vicinum vrbi coL* lern coepit. Admirante ante quodam eins amico ac percundante, Quidnaid agis ó Diogenesï'VoluoQ'nquitille^goquolt;$ dolium,nc vnus inter tot ope ri intétiflimos ceflator cife videar.Sic K ego cum oeii rationé reddenda eite cenferem homini quidem aliquafacultatc prædito, aut certe literis his initia to, dolium voluerc inftitui gt;nbsp;ne defidia aut inertia emarcuifie credcrer, aliis

â ii

-ocr page 4-

ad rem attentïffimis,atq; m vmbraculis domefticis anïmum defpodiffe,quö^ mihi à vins baud fpernendis non femel obiedum eft.Id modo pcnculum dl ne cum ocu mei rationem coftare tibi paucife^præterea volui,dolium forten ftilc ac fragile per loea interim petrofa pérq? afpera imprudens obuoluerin)i ld eft necubi ftilo mdulgcns in ofFenGonem quoq? bonorum,corómq^ quibuS approbate hoc meum opus volebam,incaucius impegerim. atej ita confiai ótum dolium,librümq? conuiciis laceratum r^eramtfpemc^mcam irricara 35 inanem euafiffe fentiamnlle ego qui aliquod operæprecium iugi eodemlt;ÿ(^* meftri labore fecifTe mihi videbar.Quod fi mihi contigerit, Attilianum iUu^l in me illico paratum effe fcio.Satius Gquidem eiTe didabat Atrilius ociofum effe q nihil agere,id eft q inaniter vexari, vt Sifyphus ille in fabulis, voluens K ipfc faxum,fudans nitendo nee proficiens hilum. Sed Fortuna quæ famaW rebus preciumq; conftituit(^vt inquit Curtius^iftud quoq^ viderit. opera c® tantum prxQareac propofitum candidum.non etiam euentumiudiciipotugt;‘ Italt;j fi mihi Fortuna defuerit,non tarnen ipfe mihi deero. Nee fi fccus neftf^ interpretentur hommes,mcerori propterea me datums fum,quafi oleum of rameçperdiderim.Suntenim.funtquædamquæ non modo alienis,fedmei’ etiam amicorumq^ ponderibus examinanda ducam, diemq; tandem confiJo tanq æquum iudicem,vnde ius fteterit,inde vidoriam daturam.AntimaebuS clarus poeta,vt audtor eft Cicero in libro de claris oratoribus,conuocads3^ ditonbus cum legcrctquoddam fuum volumen,omnefq^ eum Icgenté pret^^ Platonem reliquiffent, LegâQ'nquiQ nihilominus.Plato enim vnus mihi in'* ftar eft omnium.Et rede inquit Cicero. Poema enim reconditum paucoruw approbationem alTenfumq^ poftulat,Similiter ego vttecum qplurimosfcf ptis noftris calculum candidum adiieere optauerim, Gc ft id fieri nequit,tecct te cum vno SC altero prima: fententia: viris adeftemihi fperem,omnium(pn’^ ftar vos effe exiftimé,vt veluti fuffragium Mineruæ(^vt aiunt^ emeritus d6 videar.Nihil auté habet nee Fortuna tua maius q vt poffis,nec mens tua fff lius,q vt velis ad veritatem indagandam(^prçfertim quod ad res Galhcasaf tinet^xcitare ftudiofos.Quod verb ad cos pertinet qui veritati obftrepcre,alt;! quo iure quâqj iniuria tueri male parta animis obftinauere,nec dedoceri velb qua: perperam didicerunt,nullus eft mihi locus veniæ.Proinde ab huiuf®o' di nee ius nee iniuriam deprecor, accipiendas enim mihi plagas pro renaW video.Verum hoe vnum faltem exorari fe Gnant,7raTa^op oiw »(gt) «K»lt;roi),inq®^ Alcibiades ad Euribiadem fublato fcipione loqui eum vetatera, Feri faneW^ quit SC audi.Sic ifti fane feriant dum audiant.Vulnus etiam recipiara (vt citur^fi modo Matte fuo plumbeo impugnare me inftiterint, nee in Aam®’ coniieere inuidix cócitatac. Annotationes nunc in quatuor 54 viginti übft^ Pandedarum edidi,in rcliquos editurus cum aliquantifper interquieuero,^ modo per ocium ac valetudinem licebic, quæ me hoc inceptum non modo incermitcere diu,fed etiam abrumpere abiieeréqj cœgit.PariGis.PridieNona^ Nouembris,Millefimo quingenteGmo odauo.

-ocr page 5-

TABVL A


ALPHABETICA.


CRew Overborn in ffc

Ad manticam res redift

«Aa^wv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exxix.

Antidoron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;evUit

quenti opete prfeipue ad:

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxii.

A litera abfoluédi. xxvii.

Antinomi» in Pande »

noundormn Index.

Admitti ad canfam dicen

ftA«lt;/!a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clx.

dis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- clxiiii.

dam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi.

aÂ^aKTixôiz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiiii.

Antigrapheu^. Antigra»

g’ftaw

Adnentitium munus.fo«

Altercari Raltercatio. fo»

phei ratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxi.

Iio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxiiii.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxf.

Antipclargin amp;nbsp;Antipe»

Adnerfaria clxxvi.

Ambigere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcii.

largia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi.

Ædilium cura xviü.

Ambire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxiii.

Antiquarii xxxvü»

MwWj^lAbalfe

Ædilium ordines duo.foî

Ambitiofus clxix.clxx.

o: Tlt;Jc'lt;Igt;£5lt;Jv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xix.

natios

Iio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxüü.

Ambitio duplex clx x.

Antiquatio Senatufeon»

nis genera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxtii.

Ædiles curules xxxüü.

A methodi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xvüi.

fuiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi.

Abdicate fe magfftratu

Ægüops nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvi.

à/Aaürn'fia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxvi.

An tides amp;nbsp;Antiditç v.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xix.

Æqunmamp;bonn i,amp;.iii.

Amymones nbsp;nbsp;nbsp;clxxü.

Antonin’qui ft Marcus

Abecedariflitetf eixv.

Æqui boni facio n.

Amitterc e manibus. fo»

phüofophus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv.

Abiudicate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xx.

Æquiâ Bonn impetrare.ii.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxü.

avw^Ewv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xeviü.

Abortio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d.

amp; de æquo amp;nbsp;bono re:

Amitterc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.

Apalpdri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiii.

A bnodare non licet cofi«

fponfitare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vü.

Amphlâ:yoncs.xii,8f. 64.

êwa^aTjta^.CxxxviÜ.

liariis pirhnienti.Ixvnf.

Æquum bonum i.fi.iii.

Amphippi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxv.

ftTralÄ^a-Tfilv ibidem

Abfoluerecreditorem fa»

Æquus animus amp;nbsp;æqui»

Amphoteropium, clxx.

«•^T(^lt;lv «^^Ao^ïa.

11° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxx.

tas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lü.

Ampliatio amp;nbsp;perendina»

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exxiii.

Abllinerepublico. 89.

Ærariumfantius vi.

tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvii.

a-atoWTav t-ziyt tIm cP!«

Academia Ixxxiiii.

Ærarius.rn ærariosrelati

Ampliare 5; amplius pro

xtiiü £7r i rbv Kv^iow.i6,

Accedcre ad caufatn. xxxi

Ærariis eximere xlviü.

nunciarc xxvü.Ixxxi.

Apatores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliii.

Accepniin amp;nbsp;expenfum

Ærarü.Ixx. Adærarium

Ampliatirci xxviiû

a.7riÏ^ao-pSjJOt Ixxxii,

ferte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;civ.

referte rationes.Ærariu

Ampliflïmus ordo, fo»

etepÉ auTSxPsXftD^'XCViii

Accetfoamp; Arceffo. xliiii.

in æde Saturni. Ixxi.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvü.lx.

tt^iJ/iSvoi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxii.

Accipere nomen Ixini.

Ærarii Præfc(3:iamp; Tri»

AmpliiÏÏma curia Ix.

amp;(fgt;0fia'fj,QÏ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixiiii.

Accipitranum aucupium

bum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxi.lxxü.

Amuifis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' evii.

^tpojiyv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxfi

ft accipitnim diiteren:

Æra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvi.

ava?£\£ô3S lt;A!klw.xxv.

â(Igt;ocriuo'£65S » otflas £»

»« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxl.

Ærediruti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxii.

âvat/'î'xtiô^. xxxviii.93.

Vixa amp;nbsp;alt;ï’oc'iSft)^. 159»

Accurfimaignorâtia. xx.

Ærati amp;nbsp;obærati Ixxü.

avayiçtuav cxxxvi.

aipT^aepsf^ clxxi.

Errata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di.

Æs militare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxii.

ava^^âvûcc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clv.

à-ï*7^a(pi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxi.

Accurfiani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixvi.

Æscireuforancum exxi.

A ngulus normalis evii.

«;pxKfv-^({v cxxxvi.

Accoiationes reoram in

Ædimationem inire cii.

Analogia geometrica.

Apollonius Tyaneus.cxii

Senatu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liiii.

Ædimatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxü.

Arithmetica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiii.

o:(})O7rA!^cigt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxxvi.

Aphe,a(pi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiiii.

Aceo.exxxv* Acidu vinn

Æternalex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xli.

Analogum ius xüü.

amp; muddum eodem.

Aftdasnó mouebantur

Analphabcti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiü.K

Aphorme nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxf.

AchiUeium votum.excv

coram Arcop3gitis,lix.

Analphabetus luftinia»

Apodedf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixxi.

Actibodicsi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

Atferre amp;nbsp;inferre minus

nus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxv.

Appellationcsa iudicibus

Actœhiriftç Ixxxiiii.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li.

Anancophagia IxxxV.

ad Senatum liiii.

A(5a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxviii.

Agerefummoiurc ü.

Anantapodoton xxxv.

Appellate de iuris defe»

Ada confflii prætoriani

Agere fuo iure xevii.

Anatocilrnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxx.

du nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixi.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxviii,

Agitatores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxv.

AncylogloŒum clx.

Appellate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxv.

Adioexfponfo xxii.

Agnatio,amp; ad agnatosde

Ancones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cvii.

Apponere fibi pramarica»

Adionem didare xxvi.

ducendi xxxii.lxxix.

Animçprincipatus xi.

totem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxf.

Adionem date xxix.

A goncs, Agonothctç. fo

Animaquibufdam homi

«4-a(ó’üU.'^ xAKlt;u.aT«v

Adionem eximere hi.

ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxvi.

nibusvt porcis pro fa»

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clitii.

Adiolegist agere lege,

Agoranomi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exix.

le dl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxix.

ApudaftaSe xxvii;

xliiii. Aduarii Ivii.

a^KuAo'yAearov clx.

Animaduerfio in milites

Aquaamp; igni interdiccre

Aduariænaucs exvi.

aiTH/iaTa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x.

fortitio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiii.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxvüi.

Ad agnatosS gentiles de

Aliéna tria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exxiii.

Animaduertcrc Ixxvi.

Aquilii laus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iii.

dneendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxii.

axoviTt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixxxiiii.

Animus æquus iii.

Aquila anatoria cliiii.

Addicere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exxxvi.

«xçiS« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi.

Anypeuthyni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ivii.

Aquulain vinum infiih

Addicere numo.exxxvii.

ÛKf£/XM1gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XCV.

Annulus aureus amp;nbsp;eins

dere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci.

Adigi iverbapricipis.6J

ccKfiTus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi.

ius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvi.

Arbittati ex bono amp;nbsp;ie*

Adokfeetes quomodo in«

Alaudium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxvü.

Anni prætextæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iii.

quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i;

ftituendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv.

Alaudæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XCV.

Annus intercalaris ex.

Arbitriu amp;nbsp;iudiciuixxvü

Adoptare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliii.

A libellis miniftti.lxxvi.

Annis cedens cxxxv.

Arbudiuavitis xcv.

Adrubticas fe tranfferre

Alba linea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;evii.

Anquircre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi.

Area camerata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cl;

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vii.

Album nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxi.

Anteambuloncs rxviü.

Arceffo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliiii;

Adigere facramento amp;nbsp;in

Albatium opus. cxviii.

Antenclema nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv.

Archigrâmateus. Ixviii.

vetba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cxi*

6f,cxix.

Antiades nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxi.

Archimimi Ixxxii.

Ad incitos redadus. fœ

Alexâdct imperator Ro.

Anticategoria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv.

Architedus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dx.

Iio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxii.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vi.

Anticipatia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi.

Architeâuta;, Arc hi te»

a in

-ocr page 6-

ANNOTATIONVJ« lïï PANDECTAS

dati. ibidem 8i cix.

Atocia' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci.

Bonum aequum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.

Cacellariatus inteff^

ArchitoSonic? qufdaar«

A ttributa pecunia. Ixxü.

ExbonoSi aequo arbitra

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Cancellarii appeUatiftf®’

tcs,Architedonic’.cix.

Audor laudatur. clxvi.

riamp;ftatuere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

Area plana cxxviii.

AudorS audoritas. fo--

Boni amp;nbsp;æqui facio'S bonn

Candidat! quæftotes.

Arenatumopus cxvuf.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxvii.

ac aequum impetro ii.

Areopagus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iviii.

Authotitas pythagorae

Bosnummus cxxx.

110

Candidati prindpis. f*

Arcopagite.xl.lix.coru iu

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vii.

Brabeut? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxvi.

dicia memoratu digna.

Audoritas Senatus. fo«

Bradearii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clüü.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^^

fo. eodé.Integritas.Iix.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvi.lü.

Brauium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixxxvi.

Canonibus folui ft g«^

Areopagitf noda iudi

Audores fieri in cuétum

Breuiatium principale, fo

am Canonis IcgiliJ J

dicabant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üx.

incertum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvi.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxü.

cere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’‘'‘Ï'

Canonarii

A reopagita fubtüétior» lx

Audores claffici amp;nbsp;proie«

Breuiaria fecundaria. fo«

Areopagi amp;nbsp;curiae parla?

tarii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiiii.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[Ixxü.

Capere pignota _ *

métaris coparatio lx.

Audoritas poëtica quam

Breuiarium cxvi.clii.

Capcre magiUratu.b^'

Arefta amp;nbsp;afts’ou Ixiiii.

turn valeat cxxx.

Breuis amp;nbsp;breue.cxvi. Ex

Capite cenfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^'

Capillamentum dv^

Argentarii in foro taber

Audoritas imniinuta.fo

breuiculo tecitare liü.

nas habentes cxx.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvi.

Breuitas cenfendi in Se«

Caput nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’®®'

Argentum puftulatü.cli.

Aidorare, Audorati amp;

natu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lii.

Caput amp;nbsp;fortung. ö’Ï

Carbunculatia, öl'®

Argyrognomes cxxi.

Audonmentü. Ixxxi.

Bulç athen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iviii.

Argyritæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxvi.

Aucupium accipitrarium

Buleutx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxüü.

cxlvüi.

Argumen ta finniHima

Sipium cócernétia. cxl.

Bulla amp;nbsp;toga nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lü.

Cardinem caufae pona^

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxix.

Aliéna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvi.

A.N.L.qd no;

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x^f'

'Armorum Glauci amp;nbsp;Dio

Auferrepignora nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I.

v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*®^ * fentëtüs

Cardo litium lt;I’® Cardo

medis pmutatio,exxix

Augutum obnuciatio. li.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dâdis. xxvii.

Ariftocratici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiii.

Auguratus ius xcr.

fe^^*^C.eft literatris

Caftellum putcoruni'^ lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« a’!'

Caftrenfis ordo xx®^

Arithmetica analogia. i

Augiiftius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxiii.

ftisamp; condemnationis

Arredarii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxix.

Auitium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxü.

folio xxviiamp;.xxviü.

Arredaria amp;nbsp;tranfucrfa lt;

Aulcedi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vüi.

Cacoethe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xl.

Caftrenfis feucritas. 7

ria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlii.

Auliaimconfilium.lxiii.

Cadcre caufa amp;nbsp;formula

Iio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1«'®

Artes amp;nbsp;cas concernentia

Aulicum inlltumentum

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvii.

Catadromus

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üü.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxü.

Caduceam.xlv. C. A quis

Catamidiare ^^^

Artis omnis partes duae.

Aulicos indignospromo

lii laus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iü.

xd^ET©-' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^'

Catonis filü nbsp;nbsp;nbsp;®^^

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cix.

uentes taxat. Ixxx.

Caelatura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clüü.

amp; homines tres in ea co

A uocamétS,cxiii. clxxiii.

Caementa. xcix.cxxviü.

Catonisdidum ö^^'

fiderandi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cx.

Aureus annulus xlvi.

. cliiü.

Caufa indida Caufam iuridicialiw™ cialiterçg conüituci^

Articuli graeci vis.xxxv.

Aurelia lex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxü.

Cefa amp;nbsp;ruta recipere. fœ

Afcriptitii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xXxiiii.

Aurum obrizum cli.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlii.

Afcriptitii dei amp;nbsp;patres.fo

Aufpicia omnibus magb

Cgfaris per orationê Cice

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ^

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvi.

ftratibus data xci.

tonis immutatio. 37.

Caufa ft formubcadsiö 1

A fe orti terrçfihbxxxüt

Aiit certc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxvü.

Calamitas.cxliüi.amp;.cxlvi.

. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x^vü.

Afvlum iuris Ixxvi.

«uTC’wis'o» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi.

Calamitofus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlv.

Caufa fuperiot ft in^^

Afylt3,Afylos clxii.

auTüj'j(;slt;?iov cxix.

Calcar aurcum xlvi.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxX'

Afinus ad lyram cv.

Autolyci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxix.

Calceus lunatus xlvi.

Caufa ad exemplum P®‘

Afotiamp;Afotia cxxi.

«uT^s sepa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vii.

Calculuro permittcre:por

tinens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x^

Afpendius citharifles. fos

Axes amp;nbsp;affes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlii.

rigeceS proponere, fo«

Caufg ftatus, fifmam^^ continens,cardo. 7

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxiiü.

Axiomata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x.lxvü.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxviü.

A da vox nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxix.

jfe^öAlbi RBM

Caldarig eelig cxxiü.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxix-x^

Aireclæ,^ excedcre ex affe

fo^’O ^^**

Calendarium clxxvi.

Caufg criminate nó 2®

dis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxvi.

lp ^^ JjBarbara voca«

Calendg martig. clxxvii.

dififerendg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

A(redaripr»textatum.fo

bull leguleo

Calices diatetri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci.

Caufam diccre P®

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lü.

rum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viü.

Camerata area nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d.

Cautelas iuris ünpw^,.

AfTamenta, A (Teres. cxlii.

Beneficiu abnegate 108.

Camera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^

Alleres affes amp;nbsp;axesabidé.

Berones amp;nbsp;Perones clü.

Camarota nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cli.

Cedoiudicem ’‘’‘',''

AUiduus amp;nbsp;Affidui qui

Beflario nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlüü.

Cameratum opus.ibidem

Cedèrefoto ®*

funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cxiiii.

Bigena vitanda cvü.

Canabis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxvi.

Cedere interceffióe. x®

Affignatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxü.

Bige amp;nbsp;trig? Sc. cxliiü.

Canales firudiles xcix.

Cedere patria vel vibe-fo

«TtAwVKTOi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxi.

BActteros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcv.

Cancellarius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixiü.

lio

Atecglodeturbata. 59.

Biffi K Balbi dx. bis.

Cancellarius in Francia

Cedere vita ft legibus, l»

Athei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clvi-

Bolos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxl.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixv.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^

Athlete nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiii.

Bona fide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxxix.

Cancellarii partes, fo*

Cedere fortunae,oneri ÿigt;

Athletaru vidas, Athle

Bona prædia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixvü.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Ww

ticahabitudo IxxxV.

Bona ex edido poffidcrc.

Cancellarius princeps Cu

Cedensannis önxv.

Athlctice valere ibidem.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi.

riæ. Q^ualiseffe debeat.

CeIctes

Athlotlierg Ixxxvi.

BonapublicepolGderc.i;;

folio “ Ixviü.

Celetizontcs bxxv»

-ocr page 7-

TABVL A


ALP HABETIL À.


Cétudôj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxtx. yçHuaTi^if? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xix; Gogerc in ordinent.foliœ Cncipcrc »ufenaneSjicit;

Il

Celeufma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem. Chiliarchi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conapcreamp;lt;;amp;eptisx’ët

Cdaifma cilcantium a» Chiltartæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exiii. Cogitatio fpur/a feu no bis iurareamp;peicrarc. fô

il

pudHiercmiam.lxxxix. Chironia vicetâ xL tha amp;nbsp;legitima-^-^B^i Ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’..(«..cxi.

Cells caldanz cxxiiii. Chironomi amp;nbsp;chironOt Gognitionib’quibus ins Cohcratitiuspaiics. folio

Oeinentâvidefupra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mia.folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85. fit iuris dementia Iv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exxvit

il

*

if i

Coiotaphium Ixiiii. Choragia, Choragium, Cognitio Senatus Iv.l Conducereamp; locate. Goni CEnfete quod nunc opi Choragus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exii. Cognitioconfular!S.Iviii. nbsp;nbsp;nbsp;diidor amp;nbsp;locator, folio*

nari.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvii. Chryfomalli xlviü. Cohors prætoria bcv. - exvi.exvü. - •

if

Cenfendi poteftatem face Cybifieteres nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxvi. Coliphium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sv. Confédérés op 19;:

,lt;

te.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxviü. Cicero iuris peritiflimus, Collatio 81 Colleda. folio Confeffus æris clxiii.

CêfereSenitoresquorno amp;ei’propofitudciureci Ixxii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Conferrepedein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.

il

docogebanf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1. nbsp;nbsp;nbsp;uiliinartêtedigédo.iiii. nbsp;nbsp;Collcgiu amp;nbsp;Sodalitasno* nbsp;nbsp;Confifcare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxi.

Cenfeie «ft fenatus. folio Eiufdemlaus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiii. bilium FranciJt.xlviii. nbsp;nbsp;Cortfornic3tumopus.clü

1

lii.lx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ciccronis locus emendas Collybiite cxv.amp; cxxi. Confratrias' '0 Ixxi.' Cenfendibreuita« lü. d3tus.fo.î6.7i.xciiii.xcvi. Collybus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxv. Confofa teftimonia amp;cS«

Cenferi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi. amp;nbsp;folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxü. Colophonem imponcte fufafufffagia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 31.

Cenfotum animaduerfio Ciceronis oratio pro Lu Saddere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixni. Conuenientes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mö.'

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlix. gatio laudatur 37. Coloffica oneta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clt Cónfcripti patres * xlviz

Cenficapite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxv. nbsp;nbsp;Cynofarges.folio. 83.S4.. nbsp;Colofficoteta nbsp;nbsp;nbsp;ibidem. nbsp;nbsp;Confonantes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlv.

Cenfusequeftris nbsp;nbsp;xlvi. nbsp;nbsp;Cippi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcix. nbsp;Columella nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxi. nbsp;Confiltum Alexadri Int

Cenfus fenatotius.xlvii. Circumduccre edidum. Columna Menia 79« peratoris.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tó

Cenfores mouebant Sc-. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31. nbsp;Columnæ amp;nbsp;pilæ nbsp;xdx. nbsp;Confiliuin aulicum R inlt;

natotes Senatu xlviif. nbsp;nbsp;Citcumducere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixi. nbsp;Column« pattes nbsp;xdx* nbsp;teriusJxiii.Sanâius.folid

Cenforesqui nbsp;nbsp;nbsp;ibidem. Cifium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxliüf. Comeflatot R Comeffa; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixviif. J‘ ’’

Cenlbfia indicia ibidem. nbsp;nbsp;Citatiprçconio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viü. nbsp;nbsp;nbsp;ri.folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxii. nbsp;nbsp;Conftituere in re prffens

Centeftm« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxx. nbsp;nbsp;Cithariftf,Cith3rœdi.33. nbsp;Comitatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xci. nbsp;nbsp;nbsp;tiJoIio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxv.

Coitumuiti audi nume-. nbsp;Citra pulueris tadum.fo C0mitiamagn3.xix.xlb Conftituere indidó^qu««

teufo, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ivüi. nbsp;nbsp;nbsp;lio 84. nbsp;Commercia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiü nbsp;nbsp;nbsp;ftionem idifceptationêi

Praetor iUisprefidebat. nbsp;Ciuium inter fe asqualL nbsp;Commerciarium ius.14. nbsp;nbsp;nbsp;ftatneaufj, caufamiurt

ibidem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tas.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlii. Coinmentatur« Ixiü. dicialiter inficialiter^

CentSuitalis curia Kin. Clafoes lx.lxiii.xe.xci. Commentarii multiplie .i9.Summariilifisil5idé;

Centumuiri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34. Claflicus.folio.cxiiii.8iins ces legum funt litium Conftitutio Philippi pul

Centumuitaliaiudicia.fo fraclalfem, Rclafficite: matena.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixii. chri.fo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lx,.Ixiiii

lio Ivü. ftes.fo. eodcm. Commentarius R corns Conftupfata iudida. fœ Caitumniralium haft«. Claffescurf? lx. mentariumReommen* lio tlxix folio Ivüi. Clafficiaudores cxiiii. tarioliRcommentaricn Cönfnetudo. folio. xlüi. Centumuiri in quatuor Clauus R laticlaüus. folio fes R in commétarium Ixvi.dii.

confiiiadiftributi lx. xlvi.xlvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;referte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;83. Confulum relatió Inu

CenturiatæRCuriatæle dementia iuris in quib’ Commentarii iuris. foi Confuliuffutribuniplfb.

gts.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xix. fit cognitiombus Iv. lio.133. R de commenta« in catcerem duel pote«

Centurio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34. diens R Clicntcla. folio tiisrccentium iurifpeti rat.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^1

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Centuriata comitii xli. dxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;torum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133« Confulares nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^89;

Cerimonie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxv. Coadores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71. Committete R commifs Confulatis cognitio. fo«

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cerimoniarummagiftri. Coadio Senatotum 1. fiones c.R clxviii. üo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lÿiü^

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;86. nbsp;nbsp;Coaxatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«9» nbsp;Commiffum bellum c* nbsp;Confulibusperrnifta ref«

Cer^'X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlv. Coaxatio R Coaflatio. fo« Communis Cenfus Rpru publica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxiiü.

Cetycia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliiii. nbsp;nbsp;nbsp;lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlü. nbsp;nbsp;nbsp;dentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xü. nbsp;nbsp;Cófulis imperium .Ixxv.

Cenierehçreditattm.fo« Cochlea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149» Gomparatio patlamenti Confulares Rproconfulâ

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxii. nbsp;Cocotum precia 169. nbsp;nbsp;adAreopagum nbsp;nbsp;nbsp;lx. nbsp;nbsp;resprouinciæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75'.

CeromajCeromatift« fœ nbsp;Codex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;176. nbsp;Comperendinatio * folio nbsp;Confulatis R cohful.folió

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84. CodicislibriaGrfcisfcri xxvu.lxxxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxix.

Certaminafacra 86. pti.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71. Comperédinata res.foliö Cotabulatio • cxlüi

CerteRautcerte 37. Codonophoti exviii. xxvii. Contenderemftofacramê Ceffio xxiii. Coepulones 71. Comperendinatus reus; to.fo. xxv. Cefpititium xc. Cælifihi 55. folio 17. Contignatio ii8.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Charitas humam xxü. C«luniR cffeincaelo.fo; Compertusftupri clxiii. Continens caufse 19.

Chartophylax 77. Ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlv. Concamdatio. folio.ns. Contradidionum diffolü

Chafma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvi. Cœna reda.fo.Ixxvii. cli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiones.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30

Chafmati« ibidem. clxxvü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concertata tes R confé« Conttouerfia hobilisifo*

Chafmaticus terraemo« Ccenacula xevi.eii. di.folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxix, lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixiiüi

tns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvi. Coenationcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xevi. Conchyt« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxvi. Cotrouetfiam fui faccre.

Cheloniumquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;1» CuenaculaHamfaccre,fo Conchyliatii .cxvi. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxviiu

3CÜS»fl’»$ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»“^ Ü? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*cvü‘ Coociolégitima xli», Conturbare,Contutba«

â

-ocr page 8-

ÄNNOTATIO N VM IN PÄNDECTAS.

rt tationem amp;nbsp;fortunas folio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r cxviü»

fitara nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vü»

De prÈèpofitió nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixtii.

Diabolus pér Aten. ^, (Pia7^cé(5gt;^7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clv.

?xlt;lv.fo; , «TiHCUoAoT'ixos ’“S'.

Dikaios

'Conuadari - xxv.

Decedere iute fuó xevu.

J'iÄifiKOcr!« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxx.

Conuenire in manü.24.

Decempeda, decempeda «

cfiaxoTifov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxi,

ƒ us-aveu

Chöuenife u! r lx.-

torifo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eviii.

Dialecticglaus xxxvü.

Düudicata res ’*''

Conuentus triunl ordi»

Decemuiri xix.xxxviii.

/laXa/xSocvilv Ixxxi,

Diobolarcs telles lt;\

aumfo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixviii.

Decimate legtones, folio

«PittAVav nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxi,

Diomedis R Glauö 3fi^

C otia y cxxviii.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxii.

lt;Picw£/xh2ik.o'v xiiii.

rumpmutatio a^' Dionyfiaci artifices.!®™ Ixxxii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„.

Cordax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiii.

Dccemere qugrtionem amp;

J'iaïï’pïla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi.

Conucum oculos eóftges

vt legibus qugraf.xxx.

Diariurn calendarium, fo

refoj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xvü.

Decernere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxvii.

Diortothicon ®*'’

Corong nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiii.

Dccretum R placitum,fo

Diariö. Ixxxviii. clxxvi.

Diplinthii parietes.!®“

Cralfm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxvti.

Ho. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixiiit.

Diatreti calices nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci.

cxxviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Dirimcre tempus I***

Crater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exit.

Decoquere,dccoiïtores. foï

Dica cTikx xvi.R xxvi.

Creatura omnis xcü.

Ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxi.cxxii.

DiceRdicaftæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vi.

Dirtmi aufpida 1**^

Creditorem abfoluete fo*

Decollate pro fallere,fo.

Dica impingcre xxvi.

Diruptus hemioliiS'''^

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxx.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxii.

Dicasotes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxi.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bx^“',

Crem' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' cxv.

Decurig tudieu lü.lviü.

Dicete pro teftimonio.fo

Diruti aere l’®^

Creui hgreditatem, folio

Decurig amp;nbsp;clalfcs Ixiti.

Ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxx.

Difceptationes Ifto” ’

codem.

Decurrere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxliii.

Dicendipcritia xxxvü.

legitim« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cridas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxv.

Decurfortum cxliii.

Dicerecaufam Ivü.

Difceptare inter paü^’

Crfniinalcs Caufg nóerat

Defectu iuris appellare,fo

Dicere muldam nbsp;nbsp;nbsp;xc.

li

dilftrendg r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv.

Ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixi.

Dicbre aftionem. folio

Difceptare

Critici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Ixxxvi.

Deferre in srarium,folio

xxvi.

Difcèdereindiuetü r

Cntolat libra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ix»

Ixxxviii.

Diiäatura Ixv. Ixxüii.

Difedfio popiili Diflributiuumius.!®'quot;’

Crutninifeca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cliii.

Deferuefcere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxi.

Didator.foHo xxxtiii.

Cubitum, Cubitus folio

Deflagrate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxi.

Ixv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxtiii,

xiiii.

cviii.bis.

Defurigi cxxxviii.bis.

DiftumCatonis exxv.

Diflringere cMquot;,‘

Culinaris ratio clxii.

Defuncf,defunéloric, fo»

Didiico nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxiii.

Difcoboli.folio bx*®*

Cum re prglcnti delibe«

Ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codem.

Dies exhærefimi. folio

Ixxxiiii.

rare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxv.

fJelatores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxviii.

Ixxxvii.

DÜcuiToria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'®'

Cundatores cxxvi.

Deliberate cum re prgfen

Dies cóftituta R dies flati.

Difcutere

Cupedipet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eviii.

ti,fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxv.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxii.

Dyfnomia Francis®.^ ^ xxxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cupps nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chi.

Delio natatore indogens

Dies magni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixi.

Curis Romatiïc.xxxiiii.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cii.

Diem eximere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lii.

Difpungere rationes.’®'

Curia quinquagenariafo

Dclos vmbilicus tcrrg,fo

DicstoIIenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lii.

quot;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘Ï

Ho ,■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iviii.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixiiif.

Diem dirtundcre Ixxxi.

Difquilïtio

Curia ampliffima Ix.

Demagog! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcix.

Dies iufliR flati cxxiiü.

Diflincre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eb®'’

Curia parifienfis. hui.

Demarati filius xvü.

Die repetita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dii.

Diuiderefentétiatn

Curigparlamétaris amp;nbsp;A*

Demenfum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxii.

Dies R diecula exiü.

Diuifio fententiat®’’''.

fcopagi.cóparatio lx.

Demetrius Phalercus,fo

Dies flatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxiiü.

Ho

Curie centenari», folio

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxv.

Dies legitimi.folio xxxi.

Diuifio iuris.folio *®’

IxÄ.lxi.

Democratici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiii.

exiii.

R.xiü.

Curie origo ex conuenti

Demoertti dii xxxix.

Difretre vadimonium.fo

«Coxams R 4^1»”^?

bus iuridicis Ix.xcv.

Deinoflhenes.6.R 58.

Ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebx®

Curia parlamêtaris olim

Deponereinpoenam, fo»

Dirtundcre diem. folio

Dodrans nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®^

non ftataria vt n5c,fed

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXÜ.

Ixxx.lxxxi.

Doliarcvinum cxi®^!'

indidiua erat Ixii.

Deprecatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv.

Diffinitio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iüi.

Dogma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b^

Dolichodromi bw*®*

Curtate leges amp;nbsp;comitia,

Delcribere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viü.

Diffinire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xix.

Defcriptio à ex topto re

Digreflioin latinitatis co

Dolichos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®'

Cutiofus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxix.

citare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hii.

temptores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciü'.

Dolones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®'

Curfores pegafatii qui

Defpoticum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xüü.

Digreffio in mores præ*

Domi fe continoe

flut fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eviii.

Jiaooma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxiü.

fentes inuehens.cxxiiü.

loco.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^,'

Curulis Aedilis xxxiiii.

Defpote nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxi.

Digeflorn lib.1. locus re»

Donationê prof0ïi.vamp;

Curults fella xeviii

Delæuire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxi.

flitutus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcvi.

DoronRdotophagi*^

CullodcS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxi'

Defïgnatores amp;nbsp;defignare

Digitiis.i.modulus aqua»

Ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cv^

Are mandpio,

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxvi.

Defultorcs.8t. Eorü Icuu

rius.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xeviii»

Dii democriti xxxix.

Dorododa nbsp;nbsp;nbsp;^

J'aseoJ'oxïoC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebiX’

Pare afttonem

tas:R equi defultorii.ibi.

Dii maiotum gentium*

cTm^ocToxos ebne

nidicjum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxix»

Detinen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxiii.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlv.

Duleiarii p'ftores ^ cxi.

pare nomen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixiiif.

Pafypous nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xeiii.

Paernonidici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clyi.

Deuorata verba nbsp;nbsp;nbsp;exti.

Deus qui fias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlv.

Dii felefti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.

Dii minorum gentium

Duodedm tibtitóto' folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J'Ü’

«ftvTVf 07 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxi.

feu afcriptitii xlv.

Duodedm per fe pon***'

ppgquo Rbono refpon*

tft'iaeamp;iW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxix.

J'iHtCtoï, R To Omettait

yerfus inde Hunp®’!^*

-ocr page 9-

TABVI A '


ALPHABÊTICÂ


Dotes animi ktx.


KÏ^nCbolia ci.

emédat^.cxlvi

Echemythi.iió. Rfieniythia ibidem. Ediinus parturiens cun» amp;tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxv.

knephias cxlvii. ^uis dxxiii. ^‘^SfS xxxü.lxxxix. wwe nomen Ixiiii. Edereiudos cxü. Elt;ferefpedm?n dxvi. Ediftu ciraducerc. xxxii. EdiÖum prftorium,xliii. Ed^um perpetuum, fe 1'0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliii.

Ed'.dfi trâHititium, xHx. EdidusSi indiOus Sena« ®^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlix.

Edidum luftiniani.Ixvi, Eïetuefcere dxi. Elfigiesantiquitatis i duo daim tabalis iüi. Effluaioamp;abortio ci. JW‘7S«i^f^'oi xlvi. »lY’KaztfuSji/oi vaK5o » ’’’i^if’* ’^Iviü. tyyi/Sj^ xxv.xxxvüi. tîtSoActijEcbolù d. ï^'tvxAioi Jxxix. t7’t'/HAiai(«7gt;jouoi;.n9. pHf^T”’, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kxix.

siKtfirj^iu^oï. JJ9. tlC'0£{gt;HV xix. Eiulatip funebris. xxxvü EiicereEieiSitius ci. U juttj-ä dxxii. SKH^lTOl IxxiX. »Klt;^av(» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iüi.

txp^crtis ' ci. tHTfucTjOwl d. Elcuate xxx.bis. Eleaareteftimonia ibidé. Elogium^ mittete cum elog'o xxx.

Eloqumttapulfa Lacedf; mone nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hx.

Eloquentig munera. cvi. Emancipate, xxiii.xxiiii. tuSi^^v Ixxxvii. Embatg cxvi. Emblema ciü. Embolifmos Ixxxvii. Emmelia Ixxxiii. ’wJ'tiKVïiD’fiai dxxiii. Enargia clxxiii. Energia 'bidë. Encydopaedta.ni.dx 8ifo lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxx.

Enhotchiusluppiter. fa lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uxüii.


Enneacrunos fans exit.

Ethos

ibidem.

Ennceae

xi.

Kifova AcyovRe.

XXX.

Enoplia faltatio

Ixxxiu.

Euadere ad frugd

m bona

W«pifv

clx.

R redire

cvi.

Enthei,R Entheaßiei. fo»

Euangelia

Ixvirt.

lio

clvi.

Eunomia R Eunomi. fo»

^■n.Ta.ypSjjot

Ixxix.

lio

xxxix.

£7rlt;zrlt;lv4ïr(pov

xxviü.

Euocadodeorum

xlv.

£7raxTos öpxoï

cxi.

Euocatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxix.cxx.

tTira/JKpoTtp i^dv xert.

Euocare

CXXX.

Ephebion

Ixxxiiii.

tu7ÊVlt;l«

xlü.

Ephelides

clx.

Eunomia duplex

xl.

Ephemeris. lxxxvitr.clH.

tUamp;7V£CÓS

Ivii.

Ephippium

xevirt.

Euthymia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxiiii.

t’arid'u^da

Ixxiti.

£?aiP£T05

XCVl».

ï-r!riJ'x/x(f?

Ixxxix.

Exarmare,R exarmare ac

Epibatae.xc.cxvi, Epibo»

eufationem

cxvi.

lg.6o.

xi.

Exaudorare

Ixxxii.

É7riS«T£U(Iv

XC.

Exaeuire

dxi.

£7rilt;iHï$

i. cvi.

Ex bona fide R ex bono


To£7ri(jKt5 «Mxcuov.i. nbsp;nbsp;nbsp;Ræquoarbitra« amp;nbsp;ßa»

Epiciia ineptum vocabu« nbsp;nbsp;nbsp;tuere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

lum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

Excedereexafieclis. fo»

Epiiees R Epiicia iÄ.if.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dxvi.

STTi xaifS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dxxii.

Exceptores Ixxxix.

Epilepfia non epilenfia.fo

Excurrens fumma.cxxii.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxx.

Excltrfio oratoria, cxxirt.

Epilc^s de Senatu. fo»

Excutere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clirt.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ivüi.

Ex edido bona poßidere.

Epinyâis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxxvi.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi.

Epißolas Curii ad Cicero

Exempli referte, xxxii.

nem dechrado xxiii.

Exhgrefimi dies. Ixxxvii

Epißolg Pli.tos^ Iv.

Exhedra.lxxxiüf di.

£7riTÇ£lt;J)lt;lv THÏ 4«4*lt;’'’.fo

De exilto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxi.

ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxviü.

Eximere diem. aâioncm.

Epißomion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exitf.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Irt.

Epitome,Epitoma cxvi.

Eximcre ex grariis.xxxi.

Epulones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxi.

xlvüi.cx reis, noxv, R

Epulum funebre exvü.

notæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi.

Equeßris cenfus xlvi.

^K^ifföï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxi.

Equeßriex ordineerat ad

l^ii/Ato^EVoi xlvirt.

Senatum tranfitus.fo»

Eximere numero Ixxix.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvi.

Exißimatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dxxii.

Equidefultorrt Ixxxv.

Ex iure manu confettum

Equités R annulus aute?

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxiiii.

eorum R cenfus xlvi.

Exoleta fugienda. folio.

Equités indices ibidem.

xxxviii.

Eques R Miles ibidem.

t^ojxSv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxü.

Equidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxü.

t^tsi/ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xevu.

Equorum genera xevirt.

Exoluerc religione. fo»

Erafi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxii.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clvti.

Eremodidum xxvt.

Expenfum ferre, folio.

Ergata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cl.

xxiiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cIv

t5roAaS3VTt5 exvü.

Experiri intraparietes.fo

sjHjUX cflxH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.

Ergaßulum cxxxvü.

«^K'y\*u)(/x£vot xxvi.

tjit/xlw xaTad'tKtt(ó’K»

Expolitionum genera.fo»

vM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exviti.

EiTcincaelo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlv.

Expangcre rationes; fo»

Erugo,Erucg cxlviii.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;civ.

Ethici ßatuarii Ixxxiif.

Ex tempore. clxxi.R feq.

Ethologi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxii.

Extra primum lapidem.

Ethopoei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.

. folio • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxiiii.

Eihopceia Ixxxiii;

Extfadus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irt;


SAbrica . cü Fabri Lefbii. i. Faccre difceffio ném xlix. Facerctyrocinium. dxv. Facilitas iuris perdifcen « di.folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viif.

Fadnus indignum. fos lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxxii.

Faktum memorabile Iv. Fanatid . clvi. Fardurf cxxvin. Fas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V.

Fafces. Ixxviii. cos furn» mittere ibidem. Fflllorumdiuulgatio. fo.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xvif;

Fatuus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clix.

Fetales prgconcs cxviii. Fermla cxliüf. Ferendarum Icgum mo* dus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xix;

Ferentarius libellus.cviii Feriglating xxxvü Ferramentum dim. Ferre ad populum xix; Ferre iudieem xxü. Ferre expenfumR accë« ptum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;civ.

Feßuea cxxix; Fide bona nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f.

Fides Rwtiç dirt; Fides labefaftata exiUii Fidem fuam tueri cxiiii.

Liberare exirtf; Fidem alicuiusfcqui. fb* lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exiiii.

Fide fua efle tubcre.R fide aliéna funiere exirti.

Fide amp;nbsp;elle in fide,amp; fe cew ferre Si redpere in fidé. folio clxviii;

Fide bona cxxxix. Fide optima ibidem; Fiduciaria poffeirio. xxi. Fidutiaria opera R fidu* tiarius hgres xxi;

FidutiaR fidutiarn acd« pere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxH.

Fidutiaria mancipatio,vé ditio,hgreditas, Fidu • _ dam committerc.xxü. Filii terrae. xxüi.Cçlj folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxirt;

Finis iuris duilis iüi. Firmamentó caufg.xxfx; Fifcus R dus prarfoSi. fo» Ito nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kxf;

Fifcus,Fifcell3 cxlix. Fißuc3tio,Fifluca. fo» lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cxxviü;

FilluIçapplumbatæ. fo»

lio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exiiii; FloralU cxlvid;


-ocr page 10-

ANNOTATIONVM IN PANDECTA«

Formulâ intédere.xxvi. Formula cadete S excide lefolio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvii.

Formula R formularii. fo lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi.

Fomacatius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

Fornices R fomicarii. fo lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxix.

Fornix Rfomicatu opus folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cli,

Foro federe.cxx.R cxxi. Fortuna»xxvi.R xxxiü. Forum xxix. Iviii. Forum fuarium Ixx. Francif dyfnomiâ repre;

hcndit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxix,

Fraterculus gigantum. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxiii.

FrausR quod fine fraude fua aliorûcj fiat.dxvin.

Friuola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiü.

Friuolarii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiii.

Frontati lapides, cxxviü. Frugi bon? R frugi hoj mo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cvi.

Ad frugem bonam fc re» cipere, euadere ad frus gern bond,redire ad fru gern bonam ibidem Fugax pomum R vinö.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxxv.

Fugcre, Fugiens vinum.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxxv,

Fugientes gemmæRlite ræ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxxv.

Fugitiuarius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diiii.

Fumoff imagines, xxxü. Funditator verbotû.xiii. Fundum mancipio dare, folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dxviii.

Funebre epulum cxvii. Funetü cerimonif.xxxiii Funebriutn iuita Ixxx. FuriofiRprodigi. xxxü. Furor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clviii.

AlericuP.dviü Gallorum mos improbédus, folio. IxxxViü. GiHi olim elcgmtiæ llik diofi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciiii,

Gallorum Hercules, fo; lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciiii*

Galü fratres Romanorfi. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv.

GiHi fenatoria dignitata Radonati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv.

«^EICFCO^OC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rif»

Gelu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«IvüL

Gemini an vnoc3cubitu co acipiantur xdiL Ga mint Hercules R Iphi des nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xüi.

Genera quæfiorum varia Hæreditatem cemerc. foi Homni poefis S bus-, folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxv. lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxii.cxV* lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^r

Genera penfitationn tria nbsp;Hfreditasiufla,Hfres,Hg nbsp;Homerilaus

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxii, nbsp;nbsp;nbsp;tedium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxiiii. nbsp;Homonou’.xM“'®^

Genera ludicforum. fö; nbsp;Hftefis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clvii. nbsp;Hommes noui x®^

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxii. nbsp;Hasfitantes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dx. nbsp;Homines asraril

Genera gladiatorum, fo nbsp;Halteres nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiin. nbsp;Hommes tres in o^®

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxvi. Haltici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiü, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te confiderandi ®

Genera ferendi xev, Harmoflas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxv. nbsp;nbsp;nbsp;Homogni’ luppi« 7^

Genera cquorum xcviii. Halb Vu Xxxiiü. Homologate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Genera fini durf xcix. HaftaR centüufralishaßa Honoratius tumuWS'^ Genera expolitionö. nS. curfitdida xxxiiü. lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« .

Genera militig exix. Haflg R caufie centumui* Honorariümun’.lx»“^' [ Generofitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlif. tales nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iviii. Decurionu munus^ ■

Gëtiles. v.R.xxxiii.xIviii Hedui primi Senatorum Horae GentilitasRiuscius. fo* ius in Vrbe adepti Iv. Horridafideta «*'

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxü. nbsp;Helciarii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxix. nbsp;Hortator in nauuw ,

Ad Gentiles deducen* nbsp;Heliocaminus nbsp;nbsp;xeviü. nbsp;Holpitalia

di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem. nbsp;Hemifphgrium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cli. nbsp;Holpitalitatis deus IW

Gentilia infignia. xxxiii. Hercules Gallorum. ciiii. nbsp;nbsp;nbsp;ter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^1

Genus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iüi. nbsp;Herculanapars nbsp;nbsp;cxvii. nbsp;Hofpitium tenunos’*,

Geodgtg,Geometrg.cvü. Hercules R Iphiclcs. fo nbsp;nbsp;nbsp;lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^'

Geometrica analogia. fo lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xeiii. Holpitiapnuata

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiü. Hemiofusdiruptus. fo Holpitalis telTera. 1®‘'J

Geranion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cv. ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aäus '

Gerafiavirtutispræmiu. Heteroplum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Älanusbquot;’.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lvi.lvn. Hetgriuslup. Ixxüü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f®* • a

Gdlatoria pcnfilia.cxliiii. Hexapeda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eviü. nbsp;BE^jSsIationid^

Gettatorium R Geftatio* Hieronieç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxvi. nbsp;Ichnographia

nes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xeviii. nbsp;Hieronymi noeft nouite Iconici pidores

7i7vogt;£vov cxxiin. ftamenti qu3 habemus Iconic» imagines -1® Gymnafi3,Gymnici.fo tranllario xxxv.bis. Ixxxiü.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiü. Hyle Vak nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliüi. Illaudatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^a

Gymnicorum genera* foï UTrayi^tu^v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liü. Ilias maloruin

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiü. nbsp;tvraixo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxiii. nbsp;Illotis mambusC^r^

Gynaecocratia R eius Ie* t-sre-^yua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvii. folio

ges nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiiü. nbsp;v-ï^x^jfv, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’«'^ nbsp;niuuies

Gyngcocratumenos2in vT^Gï^ariyv cxli, Imaginaria rei fep^P vxorum poteftatefunt nbsp;v'^tç«‘7i2;4» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlx. nbsp;nbsp;nbsp;tatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

carpit.fo.xiii.R xv. nbsp;v-^oiov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xevü. nbsp;Imagines fumofJ-Xfo

GladiatoKgenera.lxxxvi Hypetrae ambulationes. Imagines fubitg^ GlauciRDiomedisarmo folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiü. Imagines maiorum^

rupermutatio, cxxix. HypgthrionRhypgthró. tibus adhibitg «V,^ Gnomon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;evii. nbsp;nbsp;nbsp;folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xevi. Imbticamentura

Graailus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvi. Hypocauftum cxxüü. Imbricatüopus.ffX'

Grandinum quatuor ge Hypocritæ,Hypoctifis.fo» Immcicre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

nera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvü. nbsp;nbsp;nbsp;lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxii. Impedata vitis ^

Graphis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cix. ex. Hypogea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxviü. Impcrümunera fo

Gloria in virtute nbsp;Ixix. nbsp;Hypopion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxx. nbsp;Imperium Ftoconft

Gratia R pax xxxv. Hypofiafis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxxv. RConfuIis ƒ ■

Gratiam canonis Icgifqi nbsp;Hypotheca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cliüi. nbsp;ImperiüIegisRb®®'j

facere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xhu. nbsp;Hypothefis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x. nbsp;Imperii limina ^

Gratig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixix. nbsp;Hippodromus nbsp;nbsp;nbsp;cxliii. nbsp;Impoftores R f®P®^

Græcaru literarum laus. Hippopotamus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxxtii. Hirciétes,Hitcofi,Hircus. Inciti R ad

Greffus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eviü. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clx. di qui fint »^

7^uT«jia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiii. nbsp;Hiftrioncs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixxxii. nbsp;Incaelodfe , i^

Grytopolg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiii. nbsp;ywoGacamp;eSt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cliüi. nbsp;In confilium müte^^^^

Gubernator Ixxxix. t7roTi0i\cM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cliüi. bb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

. Abere rationë nbsp;v7roTl6tlt;9S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlüü. nbsp;Ïn confilium irt ^ aKcuius.lxiiii. nbsp;Holofericati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xIü. nbsp;Incruftatio matena ^^ 8^raßHäf’'teinItnu. Homeri audoritas.cxxx. lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^j,j, folio elxxi. deeododiorura fentè* Inculpatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^,

Gemmç fugiétesxxxx v»

Habitude iulb cxxüü. tig.fo ' cxxxü Inculpât}Utto®“

-ocr page 11-

TABVLA ALPHABETICA

-^^ nbsp;Intercalatio ibidem, 'ndicatioft Indicate, folio nbsp;nbsp;Intercabris annus ex. j ^1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Intcrcederc Senatufeon. Jndicatuta ibidem. nbsp;nbsp;nbsp;poterant tribuni li. Indicare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idxxiii. nbsp;nbsp;Interceffionc fublata. foï indicere iuflitiiiin 114. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi. Indiâacaufâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi. nbsp;IntctcelTor ibidem. Ïndiâionalcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxü. nbsp;nbsp;IntercelÏiotribunitia li. IndurcreSilndiicerefcn; Intcrdiccre aqua ft igni. teiitiamaiitdecretü.lvi. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxviii. In crarios amp;nbsp;in arcein re Intergerinus paries, folio lati.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlviii. cxxix.

Jnfantiaamp;infdtia ix. Interim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxxi.

Infantes iurifpentos ta» Interius confibum Ixii, s^st-fa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x. nbsp;nbsp;Interior ferma Ixvii.

Ïnfatuari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dix. nbsp;nbsp;InterpretiscÆ'ciura .;ç.

Inferior caufa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ç. nbsp;nbsp;Interpretatio noiii tefta.

In fide effe. f01io.clxvn.8t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vulgata non eft Hiero»

dxvin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foliQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxv.

Infomaauones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi. nbsp;Intorrex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixvii.

Infra daffeni nbsp;nbsp;nbsp;emn. nbsp;Interregnum cancellaria

Ingenui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttis.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixviii.

In gleba vindicate .folio nbsp;Interrogati legibus, 44.

’®'**I’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Interfcalmium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89.

Iniicere manum amp;nbsp;infer» nbsp;Intertrimentum Cxiif.

tefo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Intertritura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiiii,

Inircçftimatiônem. di. nbsp;nbsp;Intertrigo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiiii.

Inirenexum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;154. nbsp;nbsp;Tnteftinum opus nbsp;nbsp;aiu

In manum matiti conue nbsp;Intra parietes experiri St

nw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxiiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difeeptare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.

In nil meta to habere, fo: nbsp;nbsp;loan.cuang.locus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?$•.

Iio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dxxvii. nbsp;loues humani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlii.

Inquitere 8t inquifitor.fo nbsp;nbsp;Iphicles St Hercules. %

1'“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jr. nbsp;nbsp;Ire in confilium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19.

Inquadb: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lx. nbsp;Ireinfententiam. xlix.

Inquifitionum toflium. nbsp;nbsp;Ire in fententiam pedis

I°I*® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixiii. nbsp;nbsp;bus.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv.

In rem ptffentem venis nbsp;Ifehiacus dolor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijci

re.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXV. nbsp;nbsp;Ifonomia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiü.

luteligionertivcrti.clvii. nbsp;nbsp;Ifthmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xeyin*

Inlania nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clviii. nbsp;nbsp;lubcre eft populi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lii.

Infentétiampcdibusire. nbsp;lucundus architedus St

Iph^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv. nbsp;nbsp;nbsp;antiquarius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.

Infdtia St infantia ix. nbsp;ludex ius animatum eft.

Infignia getditia quf vul nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiiii.

go dicuntur arma 5’. nbsp;nbsp;ludicatum facere ;o.

In finu habere clxxi, nbsp;nbsp;ludicis perfona xvi,

Infolentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dxix, nbsp;nbsp;ludicein ferre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxii.

Infolc 8t pulnete amp;c.folio nbsp;nbsp;Indicium St arbitrium.fo

Ixxxiiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvii,

InfputcarcStfpurCum vi nbsp;ludiciorum mos ir.

num.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c. nbsp;nbsp;ludicum tabulf.folio. 17,

Inftitutum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xv, xxviii.

Inllitutum memotabile. ludxiu conftituerc. folio folio Ivii. Ixxviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxix

InUrumêtum litis 51, nbsp;nbsp;Indicium dare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15,

InfirumétSaulicn .Ixxiû nbsp;nbsp;Indices équités nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvi,

Infula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvii, nbsp;Indicum deenrif vnde.fo

Infularius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lii.

Intelligent^ incohatæ. nbsp;nbsp;Indices petebStur a fena,

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liiii.

Intendcte fôrmulâ.xxvi. Indices ex legis ptæfeti» Intercalated Intercalari» pto indicateoportebat. psmenßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liiii.

Indices paolliaritcr didi, nbsp;nbsp;lus cinifa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xü;

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iviii. nbsp;nbsp;lusStlushnmanum.xifi

ludicum deeufiæ Iviif. nbsp;nbsp;lusanalogum ' xiif.

Indicia centumuiralia. fo nbsp;nbsp;Ins diftributiuu,commet

Ito nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iviu.lvii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciarium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.xiiii.

Indicia publica Iviif. nbsp;nbsp;lus morib^ cóftitutn. xvi

ludicia areopagitarum.fo nbsp;lus poftubre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi*

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lix. nbsp;nbsp;Ins fuum obtinere amp;nbsp;re«

Indicia légitima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tincre.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi.

ludicia publies Romæ fie nbsp;lus annulorum xlvi.

bant per tabulas Ix. nbsp;nbsp;lus annulorum donate.

Indicium non prçcipitan nbsp;nbsp;nbsp;folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlviii.

dnm.fa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixvü. nbsp;nbsp;lus fenatorium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv.

ludicia conftuprata 109« nbsp;nbsp;lus fuum obtinere Ixi.

ludicia 6t aufpicia omni» nbsp;nbsp;lus patriciale nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixf.

bus Magiftratibus da« nbsp;nbsp;lus proconfulare Ixxv.

ta fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xd. nbsp;lus moribus receptum St

lupiter xenius, philius, nbsp;nbsp;nbsp;’” mores, nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxvü.

hetasrius homognius, nbsp;lusauguratus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xch

phratrius,enhotci9 8tc. nbsp;nbsp;Ius.i.poteftas xevii.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxiiii. nbsp;nbsp;lufiurandum concipere.

luppitcr hofpitalis deus, foKo «, cxi.

folio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxiiii, nbsp;nbsp;Tuffum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlfi

lurare St peicrare conce« nbsp;nbsp;lufta pellex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxiiii.

ptis verbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxi, nbsp;nbsp;lufta funebtia Ixxx.

luris prudentia olim no nbsp;nbsp;lufta facere Stjaagerc.ibid,

fuit quçftuaria .iii. quid nbsp;nbsp;lufto facramento content

fit.ibidem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxv.

luris ciuilis in artem re» luftus St iufta habitudo.

digendi propofitum Ct nbsp;nbsp;nbsp;fobo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxiü.

tcronis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiü, nbsp;nbsp;Iufta hrreditas cxxiiii,

luris ciuilis finis St par» lufta elles ^ cxxiiii.

tes.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiif. luftiniani cótra enarrato

luris ciuilis facerdotii amp;nbsp;reslegum cdidum.lxvi.

quæ fit ratio conftituen nbsp;nbsp;nbsp;Et gp fuit Anaiphabc»

da.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tus.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxv.

Difcendi facilitas, iiif. luftitia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xvi.

viü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. luftitip imago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xvi.

luris dinifio viii.8t xiii. nbsp;nbsp;luftitin St idteere ac remit

luris naturalis vis xi. tereiuftitium. cxxiiii. lurifconfnlti copiam fui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ATaJ4(fiKlt;x

faciebant omnibus. 38. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘

luris volumina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xaTa^u/xafo

luris librotum multitu« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lio xevii;

do obeft St vocet xl. xaTßTcÄ^is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jxxiii.

lura in quibusconftituen xaTa71£l-5r^v thu iMxHVi dafo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xli. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi;

luris clcmêtia in quibus xault;rïZ«J'lt;xlt;r’M-£vov. 170 fit cognitionibus Iv. Ka0£To$.ic7.HaGl^(v.i8 luris defedu appellare.fo« xlovts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcix.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixi. nbsp;xActJ'os nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcv.

luris afylum IxxVi. KZe-rffus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxix.

lure meo,tuo,fuo xevii. Koviaua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exix

lurefuo decedere St agere. Xfavîyv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxli

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xevii. nbsp;KjuS^KV 'I'«$!^£035 J**

lurifpcritornm recentio« xp iutiöS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ivü.

tum commentarii cleuä xj ivo/xtvov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19»

tur.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exxxiii. nbsp;Kjóvo'l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o^*.

Ins.i. Stridum St fum« xa i^« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ xiif.

mum.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi. nbsp;xtklt;/is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxüi.

Iuscinile.v Elus facer»

dotes St antiftites. ibidé. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio . Cxiü.

Ins gentium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Labes.folio.r4ö.-

lus naturale nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvii»

-ocr page 12-

AKNOTATIONVM 1ÏÎ PANDECTAS


Lab« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»Kgt;

Lacus cj» cxlü. A«7X®v^''' '^•’^’•'^ xxvi. Laicus.a.ö. clvu Lamachus cxxv. Laniftae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ss,

Lapidem prirnum extra.

fol« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxiiii.

Lapis quadratus xdx. Lapis ordinarius xdx. Lapides frontati.cxxviii. LapiddinseSi lapididnx.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;83.

Lafciuia R lafduirc.cxlix. Later amp;nbsp;tdb cxxviii. Lateritii parietes.ibidem. Laterculus coäilis .folio cxxviii.

Latinarum prffeäus.^s. Latintefcr'ç ibidem. Latinitatis contemptoj res arguit. düi.

AaTo/x!cC4

Latumias

Latomif.

Latomi» ibidem.

Latufclauus .xlvi xlvii. Latichuium xlvi. Laudare

Laudatum xli. Landes poetic« exxxi. Laus Ser. Sulpitü .n.C, Aqiiilii.in.duodcdm ta» buhrum .iiii. Ciceronis ibidem. Lau.VaIlenfis,amp; Pandeäarum viii. Laudicoeni xxxvi. Lauren.VaUen.laus viii.

Non fuit tam eruditus græcc g latine xxxv. Lautia Ixxii. Ixxiii. Lcgitus xxi. xxxiiii. Legati prindpis Ixxvi. Legiones décimâtj 8t. Lcgiflitio xlii. Legifperiti vi» L^es fanâf vi. Lex vna elfe débet de vnonegocio vü. Legibus foluere viii. Legis fpedes ibidem. Lex curiata xvii. Legum ferédaru mos.19. Leges curiatg R centuriai tç.fo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xix.

Leges nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xix.

Leges tribunitif xx. Lex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3S,R.î9.

Legum interpretatiofeu commétatio multiplex R cxaâa,R arum volu« mina multiplicia xl. g» eâ noceant ibidem.

Legum prçftantia xl.


Lex naturç,Lcx «tema,

Liscompendinata 17.

Magifiratus intrf,ij

Lex fumma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xli.

Litium catdo xxix.

cedebat pnocatioi”'^

Lexdequibus fit feren«

Litis infirumentiim 3!.

Magifiratibus onm“^

da.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xli.

Litium mifense 39.

datafunt iudida 8«

Legis virtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xli.

Lites procuratotum pas

cia.fo.

Legibus folutus princeps

bulum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixvii.

Magifiratus R de WC

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlii.

Litern fuam facere R in

firatibusR^cau»’'’

L^ibus foluere amp;nbsp;nô tes

rem fuam vettere.clxv.

cebätfinitoMagiö'’^

neri.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliii.

Litife offerte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xli.

Lege agere amp;nbsp;legis adio

Litera falutaris R trifiis.

Magifiratus difcutit’*

feu adiones xinii.bis.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxviii.

Maieftas Po.Ro.xW'-'

Legibus interre^ari. foî

Literp fugientes 135-.

Maieftaslcfa ? '

eodem.

Literp abecedari«. clxv.

Maieftas Senat’.alW’^j

Lex de Senatu habendo.

Locare R locator .116.117.

Maiorum minorn$?^

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1.

Locus di gel tl. refiitutus.

tium Senatotesac

Legum multipliées corns

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xevi.

feledi

mcntariifuntlitiu mas

Loc’ ex epifiola Plinii.lv.

MWleoli _

teria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixii.

Loei Ciccronis,Plinii,Lu

Maiorum ilias V

Leges inter fe contradicé

cp.Raliorum videantur

Manccps •«''^'?’J

tes.i.antmomiç in pans

in ipfis nominibus.

MancipareR mandpa^

dédis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxiüi.

Logifiarum abacus.cxix.

Mancipatio fidutiafia';

Lex memorabilis Ixx.

Logodpdali verbotu funs

Lex aurelia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxii.

ditatores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiii.

In mandpatura i»

Lex R legis ac hominis

Lolium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvi.

imperium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xd.

Luep euange.locus. folio.

Mancupi emplie 1®“

Legitimi dics.xxxi.cxiii.

xxxüü.R. 34. iii. 6^.36.

xxii.

Lex durilfima .exxxvii.

duo.R xcvii.R.cxlvi.R.

MancipioR iniwi*^

L egitima iudida Ix.

clxii.fingulari.

tum darc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’‘’^

Legulcos taxât viii.

Luciferi lapfus .xxxix.

Mancipi tes ^^

xxxi.R.xxxviii.

Lucius Craffus xxxvii.

MandpiumS man^P'

Lepos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;düi.

Lud’ publid forma .47»

accipeteRfinW^ ,

Lefoia fi ru du ra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ i.

Ludicrorum genera .81.

.13. In manciple^

Lefbii fabri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

Ludtones Ludii 8t.

riti effe.fo.

LciTum habetfl 57.

Ludi R Ludos edere.folio

Mancipii fui ellê61lt;

Lcucoma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si.

exit.

. pii fignificata ’'*“'

Libella nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xdx.

Lumimbus obfiruere.fos

Macipio fundudart'7

Libellus amp;nbsp;a libellis mini

ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xevi.

MandatiR SocietaW'^

ftti.-ô. R pfedi ibidem.

Lunatuscalceus xlvi.

olatores carpit ^

Libcllorû magifiri .77.

LufeiofusR Lufdtiofus.

Mandati iudicium ^

prffedorumeorum nu

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clix.

ManticaR adiw®^

merus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.

Luftrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cx.

res redit , »

Libelloru magifiri odo.

Luxuria fegetum. folio

Manu cólcrtö ex

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78.

cxlviii.clvii.

in inanu conuenirauf’

Libellus ferétarius. eviii.

»SwwAccllum .Ixx.

Man’inicdio.li.ManiiJ'

Liberarecreditorem. 170.

iicere,3tfitrreamp;infof^‘*''

Libertin! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvii.

folio xlii.

Man’iniedionéiÊOE^®''

Libertinorum colledio.

Vlachinarius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;evii.

M.Manlius

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlviii.

Vladra^Magas^Magidiu,

Marei cuang.locus

Libertas dicendi in Sena

magis,magma,maflà.fo

Maria claudi

tu.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h.

liö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ext

MarmoratuilJ ®'^'-,'

Libitin3,Libitin3rii.Ti7. Magifier equitum 34.

Marti® alendf .dxx^

Libr3 Cntolai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ix. Magifiri fcriniorû 76.

Maftigonomi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Libripens. xxü.R libri» Magifiri requffiarum.7lt;s.

Mafiigophori toJlÏ

pendes.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxiii. Magifiri cerimoniarum.

Mafios

Lyceum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiii.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxvi.

Malheraaticuni

Lidorcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77. Magifiri libellorum .77«

fpecimen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“'/

M/xbià Ai^xvafveu,cvii.

q» fuerunt odo 78.

Matcotechni Ü.

Limina imperil evii. Magifiratus habentes vo

Matreas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Seruus ad limina.ibidê.

cationé R phenfioné .li.

Matrix .Si. Matrices ^

Limitanei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;evii. Magifiratus gefti rationê

Linea alba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;evii.

repofecre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ivii.

MattonaR materfemH!'

Lymphati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clviii. Magifttatusaccipitageré

as.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'»*

Liquere R non liquere.

te vel ignomima vel des

folio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxyiii.

cus.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixix«

Medianuxu.mediattn’'^


-ocr page 13-

tAB VL À


Mediiutii,/ji£o-Bj'rxóigt; 'folio j i * xini. Medidnarn vocula plufs nilarepofita cxxx. Melancholici, amp;nbsp;de eis ex Arilbtele dviii. Memorabilefadum Iv. Memorabiie inftitutn^y. Meniacolumna Ixxix. MiivuTjc^Menitra 68. Mensmundi xli Mefonauta 89. Menfarii amp;nbsp;Méfulatii.m. Menfurara nomina.ioS» Mco,tuo,fuo,iute xcvii. «*6T» clxxv. Merces ptofeHæamp;impro fels clxxi, MwoiAixoi xiiü. Mergi xcv. McOauçiov xxvii. McToiKOt xlvi. Method’amp;Methodici.ig. Metropolis 75. Michael Francis numen fbdilitiuni xlviii.

Miles

Militate æs Ixxü. Militu animaduerfio,8x. Milites cafiati.i. æte ditu» tu si. Milium.ioS.

Milites ftitionarii 170. Militiæ genera tria n9. Mimi 81. Mimicum Ixxxiii. Miniftri a libellis 76. Minos gy. Minutiarit 71. Myopes dix. Mifanthropos cvi. Milbcali üt'. Mifer^litium 59. Mi^i^cu ^tt9’5v.foï 1’0 cxvü.

Mitte mein latumias.fo 1’0 88.

Mittete in confiliutn.18. Mitterecumelogio 30. Mittete ad nomen.xliiii. Modulus aquari’.xcviii. Molettin3,amp;inole trufa. folio c.

MosSl mote maiorum. folio xv.

More maionim falno amp;nbsp;in mores recepta. ibidé. Morib’ eóftitutS ius.xx. Mos legum ferendaTÜ.19. Mores praetextati lii. Mos Gallorum malus.fo lio Ixxxviii.

Mores pfentes taxat.114. Motem getere amp;nbsp;Morige ran.fo. 171


Morió.iy^. Morari, ibidé. Mortarium exix. Mocr^^^tu/xa. ^xoj^tutiv Ta KÄH/xaTa xcv.

Mucidum vinum ijy. Muldim dicere amp;nbsp;dicen? tcs,muldam certare amp;nbsp;committere xc. Muliebria fenatufeóf.yy. Mulierü vedabula .14.4.. Mundi mens xli. Munera confulum amp;nbsp;irm perii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iviü.

Murices xeviii. Muricati greffus,ibidem. Mutuli cxliii. g__^Atalibus reftis

rö^’tnt’0-47. C^M^Natatote deiio indigens di. Naucieri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xc.

Naturæ lex xIi.Bis. Naues aduariæ cxvi. Nauigandi tempus, xdii. Nauiculanam faccr8,Na« uiculatoreSjNiuicularii. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xc.

Neccffitudo quslloris cS prætoreaut confule.70. Necrophori cxvü. Negationis vfus ab Lau« ren. Valla non aniinad; uerfus clxxv. Nequarn homo^vixxxi. Mexiamp;addidi i?6' Nexus-i^inire nexS.157. Neruus cxxxvit Niceteria vixKTHfia. 68. Nyétalopes.fohoxlix. ny« deris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxvi.

Nobiles carpuntur, Nobi bilitas bC eius gener3.4x. Noema nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiiii.

Nomen cxviii. Noméaedpere amp;nbsp;mitte« re ad nomen, Nomina dare amp;nbsp;edere ad nomina refpondere Ixüü. Momma Ixxii. clv. Nomi pelargi xt, NomiR Nom3rchiç.76, Nomarchæ.ibidem. nJ/xi/xos cKxZuc'la. 49, Nomophylaaa.lxii. No* mophylaces Ixiii.lxvi. Nomothetae. vu. Nomo* thetica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex.

Non ideo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex.

N.L,Nonliqucre 17. Norma .xcix.Norma amp;nbsp;nodnalis angulus.cvii.

Noth’,Nothia amp;nbsp;Notha cogitatio xlui.


Nothos Za^ic'/xos. folio xliiii.

Notæ amp;nbsp;noxK eximete. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxi.

Notis fcribere 89. Notioncs amp;nbsp;pnotioncs.il. Nouemuiri lix. Nouus homo 31. NumerabanÏ fentétif.lv. Numeratum amp;nbsp;habere in numerato 177« Numus xiiii. eviti. Nummatii fordidi. eviü. Nuncupate amp;nbsp;nuncupatS tclhmentum.liii.Volun tas.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liiii.

Nutricia .Ixviii. Nutrix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcv.

^’^^J^Bftatiamp;frati.i7


Obirevadimo* nium xxv.

Oblationes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxii.

Obligatuspecunif cliü.

Obnöciatio augutu. li.91.

Obrifum autum cli.

ObftrtgetC religione.1^7.

ObUtuere lummib* ’ 96.

Obtmere ius fuum .31.61.

OxtTü^SJ'i« THo'«7ojas.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxix.

Odo libcl.magiftri 78.

Oculos cornicum confi »

gere vide Cornicum

Occonomicó. xiiii. xlii.

Otfidna fquitatis 69.

Officium interpretis 3$.

Offucis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clix.

Offundo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173.

cixETxs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cvi.

Oligarchici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiii.

Olympionicae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;86.

Olympias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex.

Omnis creatura xeii.

Operfprecium 117.

0lt;}gt;AOVT£$ XÄTftFlKOI.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlviii.

ü^iAoms nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixx.

Opinabilc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viii.

oTTKamp;c'J'o/a-OS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71.

Optima fide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;139.

Optimo iure ^ia 168.

Opus inteftinu i4i.ciii.

Opus vermiculatum.103.

Orandi potefias athenis

tccifa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lix.

Orationis pro Ligario co

mendatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.

Eius vis ibidem.

Oratori quid neceiTarium feu quid in co requiren« dum viii. Orcheftra xlvi, 83. Ordinarii lapides 99.


Ordinarii filices. ibidem; Ordocaflrenfis 34 i Ordines Romp tres.461 Ordinum trium conuen • tus.fo. ixviii.

Ordo amplilTim’. 47. lx. Ordo,T res Romœ. In ot dinem redigete 79. Orgyia eviü.

Orthographia cix. Orthollatp cxlii. Ortiafe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.

Ortygometra Ixxxüü Os fublinere xviü Ofculandi fenatus cólue» tudo principib’fuis .lv»

OftradImus xiiii övj^Ö7rü3S clxxv. œAlatio.cxxviiû

Pallaca, Pellex. folio xxüüi

F«7Hfa2;a^iiv folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ci

Paleüra 83.amp;.84.

Paleftrid,palcftritj «84. Palm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sr.

Pallamentum Ixiif.

Palmusamp;is duplcx.toy. Paludamentum amp;nbsp;palm tUS..xlv.CXX. , Palus amp;nbsp;ridica xevi. Pâbafilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliU

Panedtion Ixviii. Panetolion, Panionion. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixviih

Pancration .84.xcix.Ci Pandedarum laus. viii.

Copofitores .x. Pifanat. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlii

Panthera cxl. Pantomimi Ixxxiü Paracatabole xxi. nafatfjo/jdtfett . 84.

ITafacr^'7/ji.«TÏ^£d3^ 11x1 na^aciTas xcv. Parafanga eviü.

Paratitla.vi.lxxVi. nerçaTVxov exixlt;

Faç«7j’i^/A.« exiüii irajt-yyET^a^c/Zh/oi .4^4 F afExeaats cxxiü. Parembolc 87.

FajE/jcSozÄ^^v .^c/xSo* As nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxviii

Paren tare,parentatio .80* Parentem necare xli. Pares Francis Ixf. rraçStrqztpv xix. Paries concratitiusjatetl tius amp;nbsp;diplinthius .118* Infra parictes experiri amp;nbsp;difceptare m

Pariesintergerinus. 119.

Parish curia hui


-ocr page 14-

AN NO TATI oNVM IN PANDECTAS


Parbrnentum Parifon folio .Ix.lxviii, Parlamctfi Toloianó.iöx, Parifthmia xcviii. Parones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clii,

Parricida ft Paniddin .19. Partes iuris.^. Parti-H-Partus imimturus amp;nbsp;vis taJis.folio d.

Palfus.cviii. Padilli di» Patres confcripti aUeâi amp;nbsp;afcriptitii.46.Patridi,6i.

Patndatus xlvi. d. Patncon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiiii.

Pauli apoftoli locus. 8$.cx. Pax 8^ Gratia nbsp;nbsp;xxxv.

Pecunia attnbuta 71, TrKxus-içS.Pedamétâ. 9?. Pedati Senatores xlix. Pedata amp;nbsp;inipedata vitis. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcvi.

Pcdem conferre xxxi. Pegafarii curfores cviii. pderare coceptis verbis, folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxi.

Pelargici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi.

PeUex iulia xxiin. Penfiha véhicula.cxliiii. Pcnl'itare clxviii. Penfitationum in Frans cia genera Ixxii.

Pentadoros xviii. PentathJi Ixxxni.c. Perducere in re pnttxp Perdu(Sor,Produdor. fo lio clxxiiii.

Pcrendie,perendinatio, amp;nbsp;perendinus dics.xxvii.

Perfunftorie exxxviii. Perfungi exxxix. Pergula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciii.

Periergos dxxix. Periodouidor .exxxvi. wt^i^fj-ayvov exvii. Trsji-ypa^xlu Ixxxviii. Peripatetici Ixxxiiii. Pcrifcelidedonari 4^. TTEfioircioSj. clxxiif. Pes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cviii.

Periflochoregia cxii. Pcrifteró.di. Perones.clii. Perp«ndiculuin.xcix.i6S. Perfona nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxii.

Perftnngere clxxiii. Petfuadere dii. Perfuafio dm. Pctere.73. Petitiones.x. Petri apolloli locus cxiii. Petrus Grinitus xlii. 4gt;£vaK 10'^10$ dviii. 4u7olt;Aix«v xxvi. PhiblethiaPhilcpiida.67 Philius luppiter .Ixxiiii. Phüip.puJ.œllitutio .1x1.


Ixiii.Phyllinas.lxxxVi, Philodici,Philofophati.j. ^»lAorpçovfiÔS clxix. Philofophi ptofeffio .iii. Philofophia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxx.

cpiAoTiMfc^i nbsp;nbsp;nbsp;clxix.

lt;P(Aot1/jim$

Phthoria

Phtloxenus Ixxxviii. lt;j5lT£UTHflO»

Phonafei

Phonafeia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiii.

Phratriç,cîgt;p«Toç£5.Ixxi. Phratrius luppiter .74. Pydada Ixxii. Ixxxi. Pidæ Pidorcs Ixxxiii. Pignerari pigncrator.iH Pignoracapere amp;nbsp;eorum capto.fo. 1.

■ervAa^opas amp;nbsp;Pylf «64-Pilæ xcix. cxliii. Pileati ferui xxiiii. phtlofophati iii. Philofophi profelfio.iii. Pilenta cxliiii. Pyrrhica Ixxxiii. nls-is.ciiii. PiftrinS.c. Pythagorf audoritas. 7. Pitho .ciiii. cvi.

Pityocanape cxlviii. Pbeere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixiiii,

Pladtum amp;nbsp;décréta 64. Plana area 117. Plan là planus dviii. Plantanimantes xcii. Planta amp;PlantatIum.95'. Pl3tea.i59. Pbto.lxv. Plauti locus cxI. Plebifdtum,xviii.xix.Ix. TrAiJfH^KX^ilv Cxli. Pleonexia.36Plethru. 108. Plinius in legulcos. viii. Plinius hallucinarus. 93, Pli.l0c9.xxviii.101.113.117. Plutarchi opus, exxxi. Pocoenium 163. Poeticp laus exxxi. Poëtica quätS valeat. 13e, Polygamorû pœnf. iw. Politia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xci.

Pollinccre. Poliïdor. 117. Pollucere PoUucibiliter.

folio cxviii. Poilucibilis coena,Poilus dor polludum amp;nbsp;pollt; linduni. cxvii. Porthmos xcviii. Pofitia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x.

Populi poteftas iubet.lii. Populi maieftasfcifcit.lx. PoifefTio fiduciaria xxi. Poffidere bona publice.

fo.clv.Ex edido .xxvi. Poilulate fus xxxi.


Pertubtionibus vacate.

Procohfula««tirt

folio.lxxvii.

ius,ftatui,pK’«J, Procuratoruinp^JJ

Poteftas berofanda vi. Poteftas populi lii. Pothen. cxii. Pragmaticorurn impos

lites nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

PtodigiRfi»«*J^

Prodite in P“^^

fturæ.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39.

vrjftTÏilv.cxli. Precarium amp;nbsp;precario poffidete.178. Prçceptum Catonis. xd.

Producere Produdot Profani R pt°^^®' 1

Proferre

Ptofeffio lib«gt;«®,'î

Proifda,ptoi'eâureF i

Pracciderc xxxi.

Prçconiodtati viii. Prgeones fetales cxviii. Ptçdes. xxi. xxviii. clii. Prfdiatores clxviii. Prfdi3,Bona prpdia,Prp

da.folio

Proletarii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“j

Prolepfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Promittete ve^®^'

dibusamp; pr^tis cautû.16. Prfdesamp;prçs. xxvi.ty. Prçdia optimo iurc .168. Prçfeduræ. IxV.lxxvu Prpfedus niilitû.34. btis

Mû nbsp;nbsp;nbsp;Î

Pronoea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

Pronundare Pronuciandi gnä- »^

narum R vrbis, 36. Ratiodnatio Ixx. Fifci,f rariijfcriniorû, li bcIlorum.7y.Eor5 nus merus. Ixxvii.

TTfOoJ'oTTOIftV 1 Proœmiuni„ *‘ TTPOÆao'iws tv*** j

Proreta , ^**j^ TTfojEvysrfOjcmiS ;

Prçfurnium, nbsp;nbsp;nbsp;exxiii.

Prehenfare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r79.

Prendere,phéfio Senator

tü à eâ habêtes. fo.l.Ii.

Prçireamp;prpite deferipto.

folio cxi, Prelum cxlix. Prflucete dxxviii.

7rfoo'Ao'y‘lt;^®*^^. L

ProferiptioSffo'P*

Premere teftimonio .30.

7rço9ec9$

Prfnotiones xi. Prfs xxvi. Prffides puindarû 75-Prçftatefidemàc. 38. Prefter cxlviii.

Proteâ3Rpf0tcg^‘‘, Pro teftimonio^', Prou erbium.

lxxxviii.c.cv.cvi'fj uerbialiter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^

Prouidentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Prpftitutum Ixxix.

Prfftringere. nbsp;nbsp;nbsp;clxxiii.

Prftextati,ptextati mm

Prouincialium P^ confulibuscdebâtuj

res.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lii.

iis ad populnrrf^'V

Prçtextç anni Rc. lii. Ptftor R prçturam rans

Prouinciarn redoi^' _ Prouindok ^J Prouoeationes F®T ad Senatum bâÇ* .

cernentia.31.lviii.kv.

Ixxviii.cxii.cxlviii.

Pretorium Ixx.cxliiii.

Prouocationi æt*

Prpuaricatorera appone

non cedebat

re.folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31.

«»fo’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘quot;S

Pnmorcs regif miniftri. folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixi.

Prouocare ad popquot;* -. R Prouocadoad m^

Princeps legibus foluis

paffuum nbsp;nbsp;nbsp;^.j

Proxenia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^^Î

tur.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xhi.

Princeps Senatus. xlvi.

Pruina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°^ft

Cunæ. Ixviü.

Eins in verba adigi.68.

Eius legati Ixxvi.

Cfeudocatonés

Principatus anirn^ xi.

Pfychagegos pitlui '

Priuata ratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kxi.

Publica indicia

Priuilegium.xix4di.Bis.

Publico fc cómitKrtJ®

PriuiJegiarii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IxiiP

non crederefep““.

7rfo«7lt;i» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dxxiiü.

folio ' J*’‘’^


-ocr page 15-

tABVLÄ


ÂLPÉÂBETICÀ


Publice poffidere bona.fœ

nem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l’exact

Rogare iàcraméto. Ixviii;

Sedores,Sed;o,Ixv^ï741

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. dv.

Recipere fc ad frugem bo

Rogâdi fentetias ratio. 1.

Securidat’,SccuricIg,i4î.

Pugi'lJatus Ixxxim.

nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;evi.

Rogare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xix.

Securus Securitas. 174«

Pugna vmbratilis amp;nbsp;citrâ

Receptores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvii.

Roratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlviii.

Seminatiö amp;nbsp;femia. 94.95'1

pulueristaâum. 84..

Rechamus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d.

Rubigo,RubigaIia. 148.

Semiffes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxiiu

Pulpitmn Ixxxiii.

Recitare amp;nbsp;cxfcripto.lnii.

Runcare amp;nbsp;Rûcatio.cxlvi

Senaoilum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ivüi

Purpuraru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxvi.

Recredentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.

Ruta amp;nbsp;cefa recipere.cxlii

Senat’ Ro.inrtitutio.xlv

Purusputus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dit.

PuHulatumargentu. di.

Pudulç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.

Reâa'cœna kxvii.

Reâe ateg ordine. Ixxiii.

Redores juinciarô. 76«

g^^i Acerdotes iuris, folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V.

^^^iSacerdotio indi'

princcps.ibi. Maiores K mîorcs gétes.ibi. Andoî ritas. xlvi. Cenfus amp;nbsp;le#

PutusPutat’ Purus.du.

Reeufare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxix.

gnos carpit xxxix.

dio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlviii

Pugüice valere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8$.

Redadus ad incitos.Si.in

Sacerdotes curiaeiedi.78

Sétêtigius.xlix.Ccaiuocà

^^^^Vadereagiî. 19.

xxiii.dv.

ordinem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxix.

RedimercR Redemptor folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxvii.

Sacramêt0.xxv.cvi.amp;.ii9 Sacraméto iuftoeötenöc» re.Rf3cr.vindidg, 14.15’.

tio.xlix.Coad!o locus S tcpus.xlix.Numerus le« gitim’,l.Andoritas,po*

Quadringéta cêfuscquelt;

RefeUcre teftesSi tab.xxx

Sacriditium cxxiiii.

tertas,ofFidû, lii.Maiertas

dris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvi.

Referre ad Senatum.xix

Sacraméto rogare. Ixviii.

liiii.Ofculâdi côfuetudoi

Quadratus lapis xdx.

Rationes ad ærarium. foi

Sacrofanda potellas vi.

Iv. dimiffio.lvü. Cogni;

Quadruplatores. dxxim.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lxxi.amp;.clv.

Sgfire fuapte fpôte. Ixxx.

tio libéra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iv;

Qualifqualisamp;fimilia.fo«

Referre in cômcntari5,88

Sagmina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliiii.

Senatum non iudiearte

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dv.

Refutare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxx.

Sagum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxx.

teas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liiti.

Quanti plurimo perielis

Regalia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixviii.

Saliètes.cxlt,Sallulli’. 58.

Senatufconfulta duo vno

tari non quanti pluris

Reges Gallig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlü.

Saltatiôisfpecies. Ixxxiii.

die non fieri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.

mi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exxxviii.

Regeftum Ixxxviii.

Saluo more maiorü xv.

Senatufe p, difcelTionë.49

Quadati milites Ixxxii.

Regig primores miniUrr.

Salutaris litera A.xxviii

Senatufconfultum défera

Qugrete. xxx.xxxi.liiü.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1x1.

Sandum nbsp;nbsp;nbsp;vi. amp;.xliiii»

batur in ærarium biti

Qupfitor amp;nbsp;qftor. xxviii.

Régula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlix.

Sadius grariuamp; facrariu.6

Eius forma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liiii»

xxxi.7i.Qupftoriiâ.lxx

Reiiccre iud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viii.

Confilium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixviii.

Senatufconfulta mulic#

Quf ftio.xxix.xxx, xxxi.

Reliti in asrarlos in arcé.

Sandapilarü cxviii.

bria.fo.lvii.Tacita. Ivii.

xxxvi.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlviii.

Sanc eu fuplatiuo. xxxvii SavicTw^ara cxlii.

Senfus communis xiù

Quefitorum genera t

Rclatio coff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lui.

Sententig tabellarig. i7i

Qu^llorcs parriddii.xix.

Relatores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixiü.

Sannio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dix.

Iviii.lx.ex breuiculo.lüii

Erarii,Ixx.Vrbani.bcxi.

Religio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clvi.dvii.

Sapiétiglibri locus.cxlvi.

Acéfentib’ recitatg.'liiii

Candidat! Ixxii.

Religione obflringere in rcligionem verti. dv».

Sarculatio. Sarritio.cxlvi,

Sëtétig interdû no nuerO

Q.ujftotis c2 Prætore aut

Sartateda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xdiii.

fed pódere valebât. Ixi.

Côfuleinprouincia ne

Religione exoluere. clvii.

Satyrica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiii.

Sententigdiuidendg. Ivi;

CÊiTitudo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixx*

Remiges nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxix.

Satis non conuenit fuper

Sentétig numerabant Ivi

0.“?«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXV.

Remittere iuftitiû amp;nbsp;ceflâ

latino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxvii.

Septuaginta interptes.54

Quinquagcnatia curia. $8

tionem facrotS. cxxiiii.

Satrapa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kxvi.

Serendi genera xcv*

Quintus Scçuola aT.

RenSciare hofpitin. 74.

Saxa vin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eviü.

Sermo iterior 5; exterior

Quoad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxi.

Renuciatio Renuciarco^

Scalmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxix*

folio « Ixviii

Quoaddum clxxvi.

Repetita die amp;nbsp;repetere.fo

Segnographia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dx.

Scrui pileati.igt; Ad.li,cvit

Quud finefraudefua alio

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dii.

Scguola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxvii.

Seruitus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiû

fumqjfiat clxviii.

Repetita confuetudo. dii.

Sccenus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eviü.

Scruoçi diliedio.cxxxvii

Reprefentatio rei imagis

Scena nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiii.

Scruii Sulpitii laus iû

naria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxv.

Scenici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxii.

Scfcuplex.i73.Sexuiti,Iix:

^^Ii^3ti3rius,cxvi

Requeftç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k»

Schedia,Schedion. cxx.

Sicinnis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxiii.

Ratio xü.

Èarum magiftri.lxxvi.

Sdatheras nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxl.

Sigilla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxliiii

Ratio mtis duilis conHis

Res mancipi amp;nbsp;necman«

Sciatica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exxx.

S idetatio,S idcrati.cxlviû

(luenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y.

cipi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxiii.

Sciamachia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixxxii.

cxlix.

RationêmagiUratus gc»

Res côcertata amp;nbsp;diiudica»

Sciographia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dx.

Su-yxZiTos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlixlt;

fti repofeere Ivü.

ta,8C controucrfa. xxix.

Sciomachia Ixxxiii.

2u'7zpovlt;iv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ci

^tio priuata Ixxi.

Res amp;nbsp;caufa ad exemplum

Scire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxix.

Syluefeere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvii.

Rationêhabetc. 6 .7y,

pertinens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxii.

Sdfeera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxix.lx.

Symphoniad fcrfii. 89*

Râtionem ad æratium re

Res ad mâticamtcdiit.81

Scotoma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exxx.

Simpbrig,Simplares.i64

^frt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxi.

Refcribere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cliii.

Sculptura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eliiii.

Synanchg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exxx.

SuDcfiKos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixiiii»

Rationen! dirpSgere. dv.

RefpôderB ad noia. Ixiiii.

Scomma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exxxii.

Ratiociniorum præfeâi.

Refp.pmilïacoff. Ixxüii.

Scribendi quæ fuerit Bu«

Sin’ amp;nbsp;m finu habere, m

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvi.lxx,

Reum denuciare teftimo

dæo occafio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vüi.

Sitifeis,2iTKf£lt;7'ia. xcü*

Rationales nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvi.

nium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxx».

Scribere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cliii.

Societas hûana.xii.Ixxxi

^uca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlvi.

Reuocare telles xxx.

Scriberc notis Ixxxix.

Solarium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xeviit.

RoeptuSredpe. 87.98.

Rhabduchi Ixxxvi.

Scriptura,Scriptur3rius.

Solidi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxliii.

Receptitius feruus,xcviii

Rhadamanthua Ixvi.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dii,

Solidariivéditàtores. 7«

Redpee raaniis inioüioî

RidicaS palus jev»

Setim duogi gcncrû. 7^;

Soi amp;nbsp;î folé ac puIucrë.S4;

-ocr page 16-

AN^OTATlONVil IN PÄNDECTAS

Sôlonis refp« xxxix. Sunanus,Sull3turio,SuI« Prudentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xH. la.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxii,

Solui amp;nbsp;teneri legibus, fo Sumi qfbo ß^ fummä tœ 110. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliiii, dus litiscoftituere.xxtx.

Sophi R Sophodefs. 0. S5ma quadras. cxxiii.clv. Sordes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxix» nbsp;Summa èxcurrens-cxxn.

Sordid! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cviii. nbsp;SumS ius.ii.Quçftio. 19.

Sortes iudiciorum lx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lex.xli.Cogmtio. Iviii.

Sortito animaduerfio. fo Tribunal fummS Ixi.

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxxit. nbsp;Suo iute difcedere amp;nbsp;age^

Specimenedere dxvi. re.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcvii.

Species legis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viif. nbsp;Superrtitio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dvi.

Specus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxliii. nbsp;St^erfatatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcü.

Spea3ttoamp;fpea3tores. Superior caufa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxx.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxv. nbsp;Supprfdes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvü.

Spcculatia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xeVi. nbsp;Supplicatiócs. Ixviii.ii4lt;

Sperma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcv. nbsp;Sufeudes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxliii.

Sphfrilhei, SphçriHcriû nbsp;Sufeeptotes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxi.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxiü. nbsp;jPa2^jAblt;s cxlvii.

Spithama nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cviii. nbsp;B^I^TabeHatls fenten

Sp5gi3toras,G3rj'',ySs.ii6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia Ivüi.Ix.

Sponflo.xxi.aaaio exea Tabulf iudiciu. xxvii.iS.

folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxü. nbsp;nbsp;doineftiff.dxxv.dxxxv

Sportula amp;nbsp;ceena teia.fo Tabulis.xii.inerat effigies

lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxvii. nbsp;nbsp;nbsp;antiqtatis.amp; ça^ laus.iiii

Spurius « fpuriacog ti‘ Ta7Aa.lxxix*Talea.xcv.

tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xliii. nbsp;nbsp;Talio.xiiii. Talos.lxvi.

Spurcare RfpurdSvinü.c. Taxis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxix,

Stabuhtio.StabuIari,ï59* Tedorium cxviii.cxxx. Stablina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxüi. nbsp;Tergeinim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xeii.

Stadiodromi Ixxxiüi. Tcrrgfilii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxüi.

Stadia amp;: Stathmos.eviü. Tertulianus de legifpcris Stationarii milites evii. t'^fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viü.

Status nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxiüi. nbsp;Tcirerf nbsp;nbsp;Ixxiiü.xci.xcii.

Statumen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xevi. nbsp;Tdia^ later cxxviü.

Status proconfulis in pro Teilamenti noui tralattoï folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxv. nis errata, xxxv.xxxvi.

Statuarii varii nbsp;nbsp;Ixxxii. nbsp;Teftamentu macipatu.Iiii.

Stemmata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxüi. nbsp;Telles xxx.cxini.cxv.

Stel» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcix. nbsp;TeHimonia, xxx.xxxi.31.

Sterilitatum cauff.cxlviü nbsp;Teftudo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di.

Stephanitg Ixxxvi. Tetradoros. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xvüi.

Stitide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxx. nbsp;Tetragonum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;evii.

Stoinachus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxf. nbsp;Tetrigometra lxxiii.18.

Stoloncs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcv. nbsp;Thematic!. Ixxxvi. Ô.18.

Strudilis.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcix. nbsp;Themis amp;Theniiücs.v.vi

Strudura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcix. Thenfg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxliiii.

Stumus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exiv. Theomachi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxvi.

Stridum ius.ü. Suadame Thermopylg Ixiiii. dulJa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' evi, Thefeis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x.

Suadere perfnadere dii. Theftnophylaccs vi» Su3d3,Studcla. diiixvi. Thefmothetse nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lix.

Sübdialia,Subdiualia. 95. ThcHalus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xvüi.

Sub corona vgnire xxvi Thymelid Ixxxiii. Suduccre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxü. nbsp;Thynni Thynnofcopi

Subitg imagines xxxüi. Thynnarii Thynnofco* ’ SubIcuare teftimóio,xxx. P'a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcix. ^

Submittere.lxxviii.xcvii TyanCus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxü.

Sublinereos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xvit. Tymonion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cvi.

Subferibereßi fuffragia. 31. Timemata xd,cxiiii. ’ Subfellia.xc. Sucula.d. Timotheus tibicen cxü. ’ Suggillarepudoré.Suggil Tympanü haudoriu d. htioSuggillata Ixxx. Typhon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ xlvii.

Suggrudf.Suggrüdiaxii. Tyroamp;Tyrodniu» dxv, )

Tyróeiniu facete dxvi. Vafcularius. / Toga _^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iii.clxvi. nbsp;Vedes^VeSiatii ^.

Tolofannparlamétu Ixii. Vedores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ g

TÓni!g.dxi.Torcularia. cl. Vedabula mulieW' Toreumata ci.cliiii. Véhicula gdbtoü’»^ Tornata opa amp;nbsp;torn’. 134. nbsp;nbsp;nbsp;R oneraria

Torques ft Torquati. 48. Venditótotes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

Traducete. Traoudio. fo; Vendito _ “Ù lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxü. nbsp;Venireintepfente; j

Tragomafchalt dx. Verba.xxxviii. l’^'^L Traiani memorabile ver« Verbenaca

bum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixv. nbsp;Veritas R Vetuni

Tranflariuu ediéhim.xlix. Vermicul3tuinopu^0 Tranflatiue,Tranllatiuu, Vermiculatio Tranflatitium cxxxix. VerfipcUis Tranfcribere cliii.Bis. Verfuramfact^®!?.^,! Tranfueétio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixxix, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^“*''4^

Trafuerfaria. cxxix.cxlii. Verti in religion^’ Trapetum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxlix. nbsp;Vertere folwn m,

Tribuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcvii. nbsp;Vertex

Tremiffes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clxiü. nbsp;Vefpertilio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Tribonianus. xxxv.dxv. Vefpillones TfauAoTKs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dx. nbsp;Vdliarig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Tribunal. Ivüi.lxi.xc. \ eterator SvöW^ Tribuni.xx.xxüii.li.lxv» folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

lxxi.lxxü.xc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Via.xviii.

Trib.pl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li. nbsp;Vidus athletaró'l^

Tribun.leges nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xx. nbsp;Videatconff.nequw^

Tribunitiainterccffio. li. detriméti espial'llj^ Tribunorum domus aper VierejVietusjVietof j t? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li. Vibex.80.

Tribus Ro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxxiüi. nbsp;Villa vrbana.cxlW''^

Triftegon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxviü. nbsp;Villa ruft. ^

Triumuiri capitales Iviü. VilIg partes ®*j Trodea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d. nbsp;Vindicig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Trophia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixviii. nbsp;Vindicari

Truliflâtio.Trulla cxix. Vinû act Jo, nw^®*^ TubiSi Tubuli xcvii. cns,cófiftés.cx!t^'S Tueri fidem fuam cxüii. re.cxxxvii.PàJ^ Tumulus honorari’.xliiii Vifceratio.

Tumultuari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxx. nbsp;Vifceratot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u

Tumultus infignia.Tu» Vismaior multuarium cxix. Vitruuius

Tumult’ lüft’ GâIIis.cxx. Vids arbuftiua-®^' Tunicajamp; Tunica laticla« dataamp;furreda ui.fo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvi. nbsp;Vitilia.d.Vitia.dX'^

Turbo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exivi. nbsp;nbsp;nbsp;dices.VIpianusS ^

onibus.lxxvif. VmWlicusterrJ jj, Vadimonia ve« Vmbratilispugnä' j

neria. xxv. Vnguëta.cli.

:v. xxvi. Vadi; Vortex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

  • 1 nbsp;nbsp;nbsp;promittere amp;nbsp;Vredo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^I tv.düferre amp;nbsp;de: Vf inatores^Vt^j^

  • • xxvi. Vlus negióoois xxvi. Vfia cxxxv.

3 miftum faces Vxor matrona.Silt;’’'7.

imonio obftris lias.x4.Vxoriosafr,_

xxvi. Xcnia.73.Xeni’WK cxxxv, Xyftici,Xyftlt;’Si®^L'|j|, icoronâ xxiü, folio.

i, Vatii,Varius, Zonariusft^t i.cxxxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zoophyta,

Zadari. xx moniun obirc-xj lerere

Zades Zadimoni re,61 Vac âi.fa

Zappa Zgnire fut Zalgi, Vat clx.Vati faa

-ocr page 17-

^GVLJELMI BVDÆI«^

PAR1SIENS1S,R-EGU SECRETARJI, ANNOTATION NES IN MEROS PANDECTARVM.

Ex Lege pnma,De luftiti'a 24 fure.

MiiVs eft ars boni 64 xqui. AccurCus hunc locum cnar* ^“^‘ j rans abud bonu efle cenfet,ab'ud xquum: nec fads hoc ’ I expbeat. Nos veto rem am'maduerfione digna efle ludi Nantes ,explicanda ladus cenfuimus.Ius eftQnquic Do-* 'natus Gramaticus^quod omnia reefta 04 mftexibilia exi îgi't.Aequi'tas eft,que ex mre multu remittit. Teren tun ^^^“'^‘‘^ 1 AdeblUe vt item me habeat facio fedulo,do,prætermit ■^^Γ'*”’* y to,non necefte habeo omnia pro meo mre agere. Non ^J'cftQnqiutDonatus^neceflefieuire pattern,hoc eft fuo lureagerc.Ecini're, inquit idem, oftendic Terentfus lus non nifi neceftitateefle ‘fruanamn. Inde meo iure,tuo iure,fuo lureide quibus alibi dicendu.Iulianus de contradhbus bonne fïdeï loqucns,In bis contraóftbus,inquft,alter alten obliga tur de co quod alteru alter! ex bono 84 æquo præftare oportet:id eft non de eo Wo quod cautû eft.Quod etia ex bona fide dicitur alibi ab eodé. Paulus, De-* ^xbondßde lutenini bonû 84 æquum efle miunaru condénan eu qui æftimationem prægt; ®quot;”quot;’” ^ ftitlt.PapinfanuSjQuæfîtum anadheredem neceflanu,cum fe bonis non !mgt; ^ifcuifiet, fepulcri violati adtio pertineretf Dixi redfe eu hac adlione vti quæ in bonum 84 æquum cocepta eft:id eft, vt inquit Accurftus, non feruato luns figorc.fc{bcet quant! çquû efle v!dcb!tur.Ar!rtoteles l!b.qu!nto Eth!corum de luftltla 84 !ure cop!ofe d!fputas,duo hæc tanq d!fièrent!a pon!t, non tang gene rediuerfajus 84 æquum bonumq^adeft vt!pfe appellat, roißl top vo^op tfixeuop, nstj a! Mxâ. Bonu 84 çquum,!nqu!t,cum fit cuiufdâ !ur!s,!us eft prçftât!us vel melmsinon auté vt genus al!ud æquû 84 bonû,!ure prçftât!us eft. Porro çquu 84 bonû !us eft,non îllud qu!dé lege cóprehenfum,!deft leg!t!mûî fed legitim! inn's emendatie,hoc eft ^wewefflöM« ? vo/xl^ua. S!qu!dé cû lex pofita fit !n vn!uergt; fum,lïnt autê quçdâ de quibus vn!uerfim cauer! non poteftdex tamé nihilo fe/ c!us in vni'uerfum loquitur ncceflitate coada, tametfi !d rede fier! nequ!t. v!gt; dellcet lexi'd quod plcrunq; acc!d!t,ampled!tur,errat! !pfa fu! cófc!a;qq !d nó Icg;s aut legiflator!s,fed re! !pfius peccatum cft.S!c en!m natura coparatu eft, vt omnia quæ aguntur eodéleg!s pr^fenpto cóft!tu! non poflïnt. idem !n.!!!. Polit.Oportet,!nqu!t,leges rede latas fumma poteftaté habere: magiftratum vero Gue vnus fiue plures fint,corum poteftaté habere, de quibus lege cauer!

fatis exadenon poteft. Hac 'igitur ratione to tTnöKÉq vt Ariftoteles vocat, !d tJ. Ui{xt5« eft æquum 84 bonum,emendat!o eft iuris fcripti, quod !pfe ƒïxouop appellat. tJ Àimoj« quatenus fcilicet aliter de nónullis ftatuit, de quibus lex ferri nó potult in vni-* uerfum.quod ipfum vt fiat,decreto opus eft vel plebifcito.Quippe indefinitarü return Indefinita 84 norma efle debenvt quéadmodû in Lef bia ftrudura plum bea norma adhiberi folet,quc ad lapidis formam trafFormar! pofl!t,84 fubin-*

-ocr page 18-

ANNOTATIONES

deimmutariîGc adhumfmodi fpccies reruin,cum vfus veneric,dccreCaacco® modari oportet legi derogantia. ra ysep «opLs amp;c jiç©^ nod o Kw/^f lt;amp;i, œccç 1» çS'i £tr2gt;!«Ç ôiKOiPo^Hç o |U.aAiJà?r)@^ KWtav» Tî^t^ gt;«^ i' 5^K^i.cm 73) x!Sa /x£T«x«v«Tüa, «» {jSj-ei o xwwp, Koi ä 4'«lt;amp;t«'^ 'Tj^o’iquot; T« Ti^a^^aTo,. Qlubus verbis (^ fi quidemK*^® vcrtimus) Ariftoteles Cgnificat cos fudices quibus ex bono Si æquo iuJic^* re, aut legibus, aut moribus licec^ cuiufmodi funt fupreiua tnbunaliaj9‘’® præferipto juris vfquequaqj non aflriSta funt, id eft quæ interdum pro ren3^ ta liberam caufarum difceptationem habencj æquo Öi bono ita vri debere.vt ^^i^^^f‘tbri exmentani fabri Si ftrudtores Lefbia norma vtuntur. Cumenim exterif^^ bri foleant ftrudhiras fuas ad normam exigerc:Lefbiïfoli plumbeam normal habentes, pro arbitratu fuo flcxibilcin 8i fubinde mutabilem, ita ad norman' ftruduram fuam exigunt,vt interdum fi lapidis natura non facile ad firuda^ j ram æquabilis peruicerit, normam ad ftrudhiram infieStant: Si ftrudu)^ normam,non normæ ftruduram accommodent: quo fcilicet opus fuum coo* fumari poflit. Sic Si fuprema tribunalia interdum non modo iuris prefcn^ » ptum, fed ne fuarum quidem fententiarum prçiudiciafequuntur,prçgrauaBtlt; æqui bonique lance in perpendendis temporum,perfonarum,locorum,ÄaliiS iipiices. qualicatibus. Proinde Ariftoteles vno verbo Epiiees appellat, quod noftri ®P‘“^'*- quum Si bonum dicunt. Si interdum æquitatem, vt Ariftoteles Epneian-M^^ Bp’ww. leigituróiinfeite Accurfius çquum Si bonum diftinxit. Hanc Ariftot^^ Epiician non iamvulgus,fedetiamliteratiEpicaiamvocant.indéq; verba® Epicaizare faciunt, vt proculcatiflimum ac maxime protritum (^ Quis em® non hoc verbum identidem in ore habetQ ita a paucis fatis vt arbitrer «n^ Ex bono er Ie Slum. Quod autem epicaisare dicunt,latine dici debet ex æquo Si bono ft^ ^quo arbitra tuefe, gx bono Si çquo arbitrary cenfere, æftimare, conflituerc. quod finobiS t pormittamus vno verbo dicere, epiicisare dici debet, non epicaizarc. fwiwlf '*^* P ƒ gt;nbsp;dicitur Si ex Ede bona ftatuere apud antiquos. hinc contractus bonæ field^^ ^* ■* * (fti,a ftridli iuris contradlibus diftindti. lus autem quod firictum lurifconful^ ***’’^* ti dicunt, Ariftoteles AKpBo/meuop vocat, quafi ius exadlius duriufqu^v^' illud æquitati prefcrunt, Acribodicæi ab eodem dicuncur, quafi præduni^ terpretes iuris , quafiep deterioris iuris ftudiofi vfurpatorefqj. ludiccm em® æquum Si bonum defcribens,qul Epiiees ab ipfo dicitur,ita inquit ,0 gt;«)^ TOii^Twp •n5O(öjf2xo§ w) •n5*K2xcs, x«i axjiamp;oifixca^ t^i a' j(:«jov,a^a, tAaT^M^xt!? x^’^ É^Mp vc/xop amp;o)i9op,£7naxHÇ J27v.Vtrumq; autem horum Cicero in oratione pro (^ cinna eleganter defcripfiftepaucis verbis videtur:Iftum locum,inquit,fogisî^ | rcformidas,Si me ex hoc(^vt ita dicam^campo çquitatis, ad iftas verboruan* guftias,Si ad omnes literaria angulos reuocas: in bis ipfis intercluderevis®'* ■ Gdiis quas mihi conaris opponerc.Non deieci,inquis,fed eieci, peracutumhoc l tibi videtur. Hic eft muero defenfienis tuç, in eum ipfum caufa tua incurrat f ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nccefle eft. Verba funt Ciceronis refeUentis eum qui in caufa interdióK nonfe

vf de fundo deiecifte Cecinnâ,qüi ad fundum vfep metu non acceftifletifcd ac^ ciflc dicebat, quia accedcre aufus non effet. Ego enim, inquit Cicero, tibi rc^ fero,fi non fum exeo loco deiedfus quo prohibitus fum accedere : at cx eofum dciedtus, quo acceftï, vndc fugi. Quibus verbis appofitiffime refelli pofluot lurifconfultorum recentiorum cauillamenta, qui huiufmodi verborura aucu^

-ocr page 19-

ÎN PANbECtA:^.

it

pfe argumenta vaKdiflïma elicerefe credunt ad noua quidam luns dognjata conftftuenda, quaC vnaquçquc fyllaba i'uris Si diubs 54 pontificu vim fuam quandam certamq^obrineat. Seriellautem fun's vocabulum peculfareeftluz stridujut. nfconfultoruni,vt 34 alfa pauca. relfquf ferfptores fummum fus appellant.Cf« cero fn primo Offf.Exiftunt etfam fxpe fnfurfç calumnfa quadam SC nfmfs cal Ildafuris fnterpretacfone. ex quo fllud,Summum fus, fumma fnfurfa, faCtum rit fam tritum fermone prouerbfum. Terent.fn Heauton. Neque tu fcflicet eo nunc confugfas,qufd meaC' num mfhf datum elV num fila oppfgnerare filfam meam me fnufto potuftJ'Verum fllud Chreme dfcunt,Ius fummum fepe fumgt; ma malfria cft. Columel. Ifbro primo de offfefo patrffïamflias erga colonum loquens,Summum fus,fnquft,antfquf fummam putabant crucem. Inde fum«' summa !urë mo lure agere dfeebant, pro eo quod eft non ex æquo 34 bono, fed fnfquiore ^^^^^’ quodam mre amp;nbsp;prefrarito. Cfccro pro Ceefnna, Non enfm mfnus laborat Ce/ efana ne fummo furc egflïe q ne certum fus obtfnuffle vfdeatur. Vult, fnquft Cfccro, Ceefnna hanc me caufam verboGus cxplfcare, non q? euentum Iftfs tfmeapqufppe quf certflTfmo fure nftatur fi vtl vclft fure Gbl legfbus moribuP queconceffo: fed caufam fuam fudfees vult vobfs æquam probarf non modo certam.SC equftate quoq; non modo fure nftf. Idem, N am cçterf turn ad fftam orarionem decurrunt cum fe fn caufa putant habere æquum 34 bonum quod defendantiG contra verbfs 34 Ifterfs 34 ^vt dfef folct^fummo fure contenditur, folcntefufmodf fnfquftatf bonf 34 æquf nomen dfgnftatémqj opponere. Hoc fpfe alfbf ad extrema 34 fnfmfcfflima f ura decurrere dfcft:de eo loquens quf bo na ex edfdo poflïdenda poflulabat, cum tarnen alfa vfa fuum feruare pollet.

Et pro Qiunrio,Sf qufd fn controuerGam venfret, aut fntra parfetes, aut fum«* J^/^^pt^/^^* mofureexperfretur. fd eft aut fnter amfeos dffeeptandam rem permftteret cf/ er difce^ta^ tra fudfcfum,34 extra cancellos forenfes , aut apud fudfeem conceflb fibf legf/ re, lt;nbsp;bus aut inoribus fure vteretur,fd eft rfgore furfs ad extremum non decedcret* Et ad Atricum Ifbro decfmofexto,Ego G me non fmprobiflimc Dolabella tra ftalfet.dubftaftèm fortafte vtrum remffffor eftcm,an fummo fure ag^em.At/ qufCfceronfanx fllf fententfç fn primo Officforum congruft fllaPaulf lurfp conful.fententfa,quf de bono 34 æquo loquens fta fnquft j In hoc genere ple^ runq^fub auclorftate furfs pernfefofe erratur. Hoc fllud eft etfam Solomonfs Ecclefiaftæ feptfmo, Nolf efte fuftus multum,neque plus fapfas q necefle cft, MH V«« i'ijutt©/ ;ïgt;Au,H9q mk lt;rolt;aZtö v^wa. fd eft nolf efte axjiamp;oJ'ix.oa©^, vt Arfftotez les vocatlt; Secundum hoc vfdetur non cuiufufs homfnfs efte Iwaa^cw tradlarc, j7ridx«(lt;)t,i quam Cfccronunc æquum bonum,nunc æquftatem vocat:vt fn Bruto, Hoc, inquft,cum fæpe alfàs,tum apud Cétumufros fn caufa M.Curff cognftum eft. itaenfmmukaCraftus turn contraferfptum pro æquo 34 bono dfxft,vt ho/ mfnein acutflTimum Qufntum Scæuolam,84fn fure fn quo caufa flla verfaba/ tur perftflGmum, obrueret cxemplorum argumentorumque copfa. Tranq.fn Claud.Ncc femper præferipta legum fecutus,durfrfam lenftatémq^ mulctaru ex bono 34 æquo perfnde vt afffeeretur moderatus eft. Nam 34 u's quf apud prinatos fudfees plus petendo formula excfdfflcnt,reftftuft adfones,34 fn raafo. re fraude conufdlos legftfmam pœnam fupergreflus,ad beftfas condemnauft* Qufntfl,Ifbro quarto, Quo loco tarnen fudfefs natura nofeeda eft, furf magfs,

A ff

-ocr page 20-

ANNOTATIONES

an «quo fit appofitus. Idem in fexto, Narrandum ne 66 quomodo, futé P** Aequum bo* gnädum an çquo. Interdum çquum bonu fine copula dicitur-Cieero in B® ”“’”' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to,Deinde æquum bonum,teftamentorum fententias voluntatéfq^ tucatas o '

Acc^ui boni fado.

impetrate.

Inde illa locutio,æqui boni facio, apud eundem ad Atticum libro fepn®i’’ Tranquilliffimus autem animus meus qui totum illud æqui boni facit. 1 ö^ tins, Cæterum equidem iftuc Chreme æqui bonique facio. Liuius, Cxtera® vos nee cura ciuitatis,nec exemplum,nec periculum mouet,nos æqui bonqn^ facimus.id eft non indignamur, æquo animo ferimus, 86 bene interpréta®®' Aequu bonn g^ æquum bonum impetrare, pro eo quod lingua vernacula dicimuSjhab^ rationem ab aliquo,id eft ius fuum obtinere,rem fuam recipere.Cicero inPbi^ lip.fecunda, Igitur a quo viuo nee præfens nee abfens quieq æqui boni i®P^ tramt,apud mortuum fadus eft gratus. Terentius in Phor. Die quid tibi 'i^ lis dari in manum, vt herus defiftat his litibus C' Nam fat fcio fi aliquaro p®^ tem æqui boni^ dixeris, tria non commutabitis hodie verba inter vos.»quot; (^vt vulgus Ioquitur2)fiad rationem venire volueris.Huius çqui boni vtmj® tam ftudiofos non modb caufidicos,fed etiam lurifcófultos haberemus, lt;ï«®®

Ser.Sulp. Uuf,

fuiffe ille putatur Serums Sulpirius, cui'us memirnt Pomponius m citulop^'^ ximo.De quo fn Philfp.nona Cicero ica mquit, Nee vero Glebitur admii^y lis quædam amp;nbsp;incredibilis Si pene dimnaeius in legibus interprctandis,elt;ï'’^ tare explicandis fcientia. Omnes qui ex omni ætate hac in ciuitate intdli^ tiam iuris habucrunt,fî mum in locum conferantui;,cum Serui'o Sulptóo^'’quot;

fuut comparandi.Ncq; enim ille magis luris confultus q lulHtiæ fuit.Italt;JÏ’» proficifcebantur à legibus ÔC à iure ciuHtemper ad facilitatem xquitatems^' referebat. Neqj conHitnere litium aÆones malebat q controuerfias tlt;^^ J» iuris non Haólenus iUe. Huic fi fimiles neoterici lurifconfulti extitiflent, ideftß^ ÿos^ ^^^ æ4^ boniq^ fludiofî q iuris fummi fuiflene, nee magis fe iuris quam i«ö^ confultos vidcri 06 ede exoptaiTent: proFedto immenfa illa 56 numefofaco®^ mencariorum iuris volumina haudquaq reliquiirent,materiam 86 fomite® ^^ cendendarum litium:quibus nunc Gallia palfim flagrat,incendio quide® '^ vnq dcflagraturo:quippecaufidicorum calumniatorumqjcommenriscp^'^^ cibus indies inualefcentibus,iudicumq? indulgentia litigiofis baud magnop^ re infenforum, veluri auraquadam afpirante. Eorum voluminum audtof^’ enumerate ipfi eorum fludiofi velint qui bibliothecas in fpceiem infix JouP næ confertiflimas habent,nDmenculatore plerifq; eorum opus fit.Hui^®^ ' i librorum bona ex parte fuperuacancorum congerie,prifca illa germana«^®^ î ieflas iuris prudentiæ obruta eft:primum,circa tempora Alexandri Principe* fubindéq^ lufliniani aufpiciis,S6Tribuniani dudu atq^ opera reftitui mfta^ . riq; tentata verius quam inftaurata. nunc vero infana feripturientium eoru®? | fequacium confpirationc etiam deleta: vtpotc cum feribentes fua feripta en^f^ I rarionum vicem obtincre non contenti,citarifeiam 86 (^vt verbo inris vWy iaudari pro legiflatoribus velint,ex votócj obtinucrint. eoru verb fedato^^ tori fuo confulentcs,per illa interpretationu velut latifundia frudufc iuns l® dii percipere gaudeant,in quibus fpinofa falcbrofaq; iuns loca,runcata(vtii^ loquar^komplanataq^ab ipfis iuris magiftris nullo negociopercurrere^c^ datnncófultos cos infebcef^putates qui per céfragofa Padedarû fenticow^

-ocr page 21-

IN PANDECTAS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'll.

Îoca nuUopræfcitjtn quædu miferc conflidentur. id vero vitæ tranquiJho/ ris mconimodum, quo minus accidcret, ne luftimanus qurdem ipfe vno ÔC altero edido quamlibet impencfo præflarepoflemati potuit. Addeconfilia iKf^^wfrUs arque etîam (^fî diis placet^) cautelas vt ipfî vacant, fd eft vafntias meras 66 ^^^^^' cooinjentiria verborum aucupia, fimplicitati vulgari Si probitati ciuili fæpegt; numéro imponentia, aduocaris anfam calumniandi præbentia, ludicibus fngt; terdum inextncabilia, optimo luri perfçpe capriofa. quæ tarnen nonnuUi palgt; mariaeHeputant. Nec eos fefellit opinio. nulla enim fenpta landiu apud eos, qui rempublicam gerunt, plaufîbiliora extitcrunt. Proinde Ciceronia / num illud ex tertio Officiorum exelamare libet, Sed nos veri iuris germanç** queiuftitiæ folidam SC expreflam effigiem nullam tenemus, vmbra SC imagi/ nibus vtimur : cas ipfas vtinam fequeremur ♦ feruntur enim ex optimis natu/ ræfiCveritatisexemplis. Quantum igitur inter iftos Si Caium ilium Aquiz c.AiittiUi lium interefle putamus, cuius prudentiam Populus R^omanus in cauendo no ^‘lt;«^’ in decipiendo perfpexit, fî Ciceroni credimus : vt qui iuris ciuilis rationem nunquam ab æquitate feiunxerit : qui tot annos ingenium, laborem ,fidem fuam populo Romano promptam expofitamque habuerit t qui ita iuftus SC bonus virfuerit,vtnatura non difeiplina confultus fuiffevideatur:ita pe/ ritus K prudens, vt ex iure ciuili non fcientia folum, verum etiam bonitas nata effe videatur : cuius tantum ingenium erat, tam prompta fides,vt quic/ quid indehaurires,purumliquidumep te haurire fentires.Sed vereor ne è portu ftatim egrediens impingam, vt dicitur, qui receptæ audoritatis fcrigt; ptonbus in principio opufculi mei bellum indicere mediter: continuóque adueniens(^vt Plauti verbis vtar^pilum reprehenfionis iniiciam. Proinde (^vt Ae^uum er eo reuertamur vnde digreffi fumus) cum æquum SC bonum dicimus, abfolu/ tam bonitatem æquitatemque fignificamus , Si iuris (^vtita dicam^meduR lam germanamque iuftitiam, quam cenfendo afTequi non cuiufuis eft iurifpe/ riti.Auguftinus libro fccundo de Ciuitate, An forte populo Romano pró* pterea leges non funt a numinibus conftitutæ, quiaQicut SaUuflius aiQ ius bonumque apud eos non legibus magis quam natura valebatf Bonum pro æquitate dixit. Inde æquitatem animi dicimus»redlam animi conftitutionem, Ae^nitds uni tranquillamque affedHonem omni indignatione vacantem. Cicero pro Mar* ’”‘’ cello, Sæpe enim venit ad meas aures te idem iflud nimis crebro dicere. Satis te tibi vixiife. Hic tu modum vitç tuæ non falute reipub. fed æquitate animi définies lt;nbsp;ideft,putâs ne te propterea fatis vixifle, quod æquo animo ÔC citra indignatiouem mori potes,ÔC annos præteritos non requirisC' Idem de Sene* dhitc, Quid quod fapientiffimus quifque animo æquiffimo moritur:ftultiflï* Animut mus iniquiffimoî' Plautus in Aulul. Pol fi eft animus çquus tibi, fatis habes qui vitam colas. Animus æquus eft in hoc loco moderatus ÔC tolerans ÔC minime querulus in aduerü^. Cicero in Pifonem æquitatem abfolutc dixit. Quoquidemin fpedtaculo mira reipub. æquitas erat.vter eorum periffet, tanquam lanifta in ciufmodi pari lucrum fieri putabat.Exiis quæ diximus(^vt arbitror) fatis illa verba Vipiani explicata funt, Ius eft ars boni ÔC æqui, ÔC quæ fequuntur. Circa hoc enim philofophari ^vt verbo eius vtar^ hoc eft thilofopharj omni animi intentione incumbere,proprium eft iurifeonfultorum inftitutum.

A ui

-ocr page 22-

ANNOTATIONES

tld.

Enc)clop^» di4,

Ex quo eolligere pofTunujs id quod ante dicebamus,fludium nunc iuris p^ fus ab antique ilio veróque degenerafle. nifi verb arbitrabimurphilofophianii id eft ftudium fapientiæ quçftuariam olim fuiftc:nummariumq; prçmiuni,vni^ Ivrispruden cumlaboris fui finem Philofophos antiques Squales fe lurifconfultieHeVO^ fuitq^fiuaquot; ^““O^^ipropofuifle. id quod noftri temporis fereiurifperitifaciunt,quicuin ritt, frontem perfricuere, etiam vt plaudendum profiteri ac gloriari folent. quoo vtrum ita agendum nee ne Vlpianus cenfuerit, cum ex hoc loco, turn ex ulo libri quinquagefimi Digeftorum facile intelligi poteft : cuius hæc verba fuift An 24 Philofophi profeflbrum numero fint habendi; 64 non putem. nonquiJ non religiofa res eft,fed quia hoeprimum profiteri eos oportet, mercenanaff operam fe fpernere. Proinde nee iuris quidem ciuilis profefloribus ius dicaft eft enim res quædam fandtiftima ciuilis fapientia, fed quæ precio nummano non fit æftimanda. Aut nifi Philofophos eos efle cenfebimus,qui nullas PMo^ fophiæ partes attigerint,immo qui liberalibus omnibus difciplinis, id dl non quæftuofis,fîbi fuifep interdicere foliti fint. denitp qui fuæ profeiTionis audo^ res minime omnium intelligerepoftint.De quibufdam loquornon dedeg® PlUofopbi cioribus qui iam multi extiterunt.Philofophi ipfius, inquit Cicero libro primo frofeffio. • de Oratore, qui vnusomnia poene proficetur, eft tarnen quædam deferipoo* vt is qui ftudeat omnium return diuinarû atlt;p humanarum vim,naturain,cau' fafqj nofle,24 omnem bene viuendi rationem tencre 84 perfequi,nomine hoenp itt«ï pruilen pelletur. Propterea, inquit Vlpianus, iuris prudentia eft diuinarum atep hn* manarum return notitia,iufti atqj iniufti feientia.Quæ verba Accurfius Émpo citer 24 crafta, vt dicitur, Mineruaintellexit.Hçcilla eftEncyclopçdia,deqn^ Fabius libro primo, Vt efficiatut,inquit, orbis ille dodtrinç quem Græci enty elopædiam vocant. Inde illud Vitruuii libro primo,Gum autem animadueno rint omnes difciplinas inter fe cóiundHonem return 24 communionem habere» fieri pofte facile credent. Eneyelios enim difeiplina vti corpus vnuin exhismo bris eft copofita.Itaqj qui a tencris ætatibus eruditionibus variis inftruuntur» omnibus literis agnofeunt eafdem notas comunicationémep omnium difdj^

flilodici.

lAifoeali,

narum,ÔC ca re facibus omnia agnofeunt. Hanc Marcus Tullius libre tertio de Oratore,conccntum dodrinarum omnium confenfumq; vocat.EcquMig^ tur Philofophos huiufmodi efle cenfebimus, difeiplinarû prêter vnamoramn non modo ignares,fed etiam contemptorcsÆgo vero «^iaoJ'îkw potius voc^ dos ccnfuerim,id eft litium ftrepitu gaudentes.QuodQic quis putet de lunïpf ritis in vniuerfum me dixifle^dc illis intelUgi volo finiftra Mincrua natis,quoS Græci M/cr-oxaÀi^ç voeât, quafi omnem literarum elegantiam nitorémq dieen^ perofos,ab omnibus dodtrinis humanioribus abhorrentes, rufticos, inuenu^ ■ ftos,illcpidos,hircofos. Qui,nid vt villicus allium, ica ipG barbariem vbiqi ac femper oboluerint, decorum illud AccurGanç fedfæ feruare fe non credunt: homines affcdlacç rufticitatis,qui ne fie quidem fatis fua tueri fîbi vidctur,niû elegâtiç ftudiofos laceiTant maîcdicTs. Sunt enim vt dixi,funt alu iâ né p^ qui iuris peritiâfeftiuionbus literis ÔC elcgâtioribus,velut condiédâ pucannt! funt etiam qui aliaru difeiplinarum cognitione adminiculatioré earn reddant, quibus hæc noftra qualiacunqj funt legenda edidimus.qui fi quidam feite d'* «îta func,percipere ac ptobare poterunc;ficubi in precipitate opçrehallucinaP

-ocr page 23-

IN PANDECTAS.

IIII.

fußius, G Ignorantie lapG (^vt non vno aut altéra m loco facile potui'mus ?)be nigne condonare,in ancipidSus boni confulere, ac candide omnia interpréta^ n didicerunt. Verumcnimuero quid de iuris fiudio cenfeam(^qüandoqufdem r’^’''j idetiamad hocnoftrum inftitutum perrinet^ malo Ciceronis verbis quam ^^^^ mei's refpondere: qui m di'alogis de Oratorem perfona Luen Crafli,magni 11/ Kus oratons ac iurifperitifri'mf,de facilitate perdifcendi luns ciuilis fn hue mo/ dum loquitur : Omnia enim funt pofita , inquit, ante pculos,collocata in vfu quoodiano, m congreflionc hominum atque foro: neque ka multis literis ac voluminibus magm's conrinentur. Eadem em'm funt lata primum a plurk bus : deinde pauciscommutaris verbis eriamab iifdem fcriptoribus fcripta funt fepius. Accedit verb quo facilius percipi cognofcique ius ciuile poflït, Quod minime plerique arbitrantur^) mira quædam in cognofcendo fuauk tas SC dekdatio. Nam ft quem hxc aliéna ftudia dekdant, plurima eft SC in iure ciuili,SC inPontificum libris, amp;nbsp;in duodecim tabulis antiquitatis effigies: ^(^^^f/,^^^^ qubd Si verborum prifca vetuftas cognofcitur, Óê adtionum genera quædam xii.tabnhs. maiorum confuetudinem vitaraque declarant. feu quis ciuilem fcientiam con/ templetur ,quam Scæuola non putat efle oratoris proprium, fed cuiufdam ex alio genere prudentiæ,totamhanc defcriptis omnibus ciuitatis vtiliratibus ac partibus duodecim tabulis contineri videbit : Gue quem ika præpotens SC gloriofaPbilofophia dekefat (^dicam audacius^ hofce habet fontes omnium difputationum fuarum qui in iure ciuili SC legibus conrinentur. Ex iis enim cu dignitatem maxime expetendam effe videmus,tum vero SC iuflus ac hone/ flus labor honoribus, præmiis, fplendore decoratur « Vitia autem homi / num atquefraudes damnis , vinculis, ignomimis, verberibus, exilüs , morte mulâantur : Si docemur non infinitis concertationumque plenis difputatio/ nibus, fed audoritate nutuque legum domitas habere libidines, coercere 0/ mnes cupiditates : noftra tueri, ab alienis mentes, oculos, manus abkinere« Fremant omnes licet (^dicam quod fcntio^bibliothecas me Hercule vnus mk bividetur duodecim tabularum libellus, fi quis legum fontes SC capita vide/ i,^i^^^‘^'^ ^'^* rit ,K audoritatis pondéré, SC vbertatis vtilitate fuperare.Hadenus ille.Cu/ ius audoritati nemo, nifiimprobus derogate fidem auGt, qui modo librum cius de Claris Oratoribus legerit : in quo libro Ge inquit, Ego autem iuris ciuilis ftudiomultum operæ dabam Q- Scæuolæ Publü Glio : qui quanquam ^^^^’’V“”/ nemini ad docendum fe dabat, tarnen cofulcntibus rcfpondcndo,nudiofos au quot;nbsp;diendo docebat. Idem pro Murçna defcientia iuris loquens, Difficilis autem res ideo non putatur, quoniam perpaucis SC minime obfeuris literis contk netur. Itaque G mihi vehementer occupato ftomachum mouerint, triduo me iurifconfultum profitebor. Quo in loco multa de iuris fcientia differit, fed caufæ inferuiens : quapropter ille locus pondus fortaffe non habet tanz tæ audoritatis. Macrob« libro tertio Saturn ♦ de lege Licinia loquens , Lex vero hæc, inquit, paucis mutatis in plerifque cum Fannia congruit.in ea enira . ferenda quæGta eft nouæ legis audoritas, exolefcente metu legis antiquio/ ris :ita Hercules vt de ipGs duodecim tabulis fadum eft :quarum vbi con/ temni antiquitas eoepit, eadem illa quæ illis legibus cauebantur, in alia la/ torum nomina tranGerunt » Vtmam verb Cicero ipfe feciffet id quod in per*

A lift

-ocr page 24-

ANNOTATION'S


Ciceronis^ fona eiufdetn Craflï loquens cogitaffe fe ali'quando diat,vt luns ciuiKs ^ lur^duilf^ P^*^^^ '’^ ^^^ ranonemformamque redigerettSi enimpnquit, aut mihife^^^ artemredigé ^^ louent quod lamdiu cogïto,aut aims quifplam aut me impedico occupy'’ aut mortuo effecent:vt primum omne fus ciuile i'n genera digerat,quç p^l’*' ca funt,demde eorum generum quafi quidam membra difpertfat, tump^ pnam cuiufque vim defimtione declarer,perfedram quidcm artem iuifedw^ habebit magis magnam atq; vberem q difticikm atq; obfcuram. Att^flnt^ tarnen dum hæc quç difperfa funt coguntur,vel paffim licct carpenteni Ä^ ligentem vndfq;.rcpleri ifta luris ciuilis fcfcntia.Ncmo autem qui CfceroniS“ bros legerit oratorios SC philofophicos.difficile hoc faedu fuiffe Ciceronic^^ tenderit; Quid enim non explicate potuiflet ilia vis ingenii; quid nó iHiift^ re iUe orationis fplendorJ' quid deniq^ non enarrare exuberans illa reruow*^ præfertim politicarum copiai Nih vero impar huic oneri ingenium illiusi® fe credi poteft.qui vniuerfa philofophiæ dogmata Gnuoffs difputationum ®ï* andris implicita, primus vnüfqj a Grxcis accepta, miro compendio CXpllC^'^ -nobis tradidit: homo a foro SC Senatu nunq ferè nih peregre aut in difleo^ De artibus • nibus ciuilibus feriatus. Quanam auté ratione fieri id potuerit, ipfe his y^'^'^ bis docet in primo de Orat.quæ ne hue tranfcriberem temperate ipfe mih*®^ quiui,vfqueadeo SC verbis èC re ipfa obledatus fum: Omnia, inquit, quxf'’'’'' conclufa nunc artibus,difperfa Si diflipata quondam fuerunt:in muficis^ƒ * meri 2€ voces ÔC modi:in geometria,lineamenta,formç.interualla.magnquot;:“, nesn'n aftrologia,cœliconuerfîo,ortus,obitus,motufcç fiderum:in gramw^*’^ cis,poetarum pertradatio,hifl:oriarum cognitio.verborum interpretatio.pk nunciandi quidam fonus:in hac deniq^ ipfa ratione dicendi,excogitate,omM^ difponere,meminifle,agere,ignota quondam omnibus 8C diffufa latevid^^y i tut. Adhibita eff igitur extrinfecus ars quædam ex alio genere,quod fibiw^ Philofophi affumunt:qux rem diuulfam diffolutamqj conglutinaret,6d2D^ Tinis iuris ci ^^ quada conflringeret. Sit ergo in iure ciuili finis hic légitima: atq; vfctçi“ rebus caufifqj ciuium æqualitatis conferuatioîtum funt genera notanda,ô^ƒ certum numerum paucitatémque reuocanda. Genus autem id eff quodwi“ mills communione quadam,fpecie autem differentis,duas aut plurcs comp ditur patres. Partes autem funt quæ generibus lis ex quibus émanant fuDgt;* ciuntur .Omnia quæ funt vel generum vel partium nomina, diffïnitionibu5» quam vim habeant.eft exprimendum. Eff enim diff-initio carum rcruni lt;p^ funt eius rei propric quam diffïnire volumus,breuis 86 circunferipta quç^^® explicatio. Hifce ego rebus exempla adiungerem, niG apud quos hxc haberf tut oratio cernerem. Hadenus ille. Nos vero exempla ab eodem fumawu^^ exllbro Topicorum:qucm librum ad Trebatium hominem lurifconfultufy'^ bens,eX6mplis ex iure fumptis illufftauit; quo vel vno libro documentum »«^ gens dédit fe ftudio iuris operam plena dediffe. Diffinitiones igiturf^vtinqiö*' ipfe^alix funt partitionum,aliæ diuiGonum. Partitionu,cü res ea quæ prop^ fita eff quafi in membra difcerpitur.vt fi quis ius ciuile dicat ld effe quodm K' gibus,Senatufconfultis, rebus iudicatis,iurifperitorum audoritate,ediffis ®^ giffratuum, more, æquitate confiffat. Diuifionum autem diffinitio forma’ complcditur quæ fub co generefunt:quod diffinitur hoc modo, Ababen^gt;


do.


Ciceronis laus.


uilis. Genus,


Di^mitio,


partes iuris duilis.


-ocr page 25-

ÎN PAKDECfAS.

bo eft eins rei' quæ mâncipî eft, aut traditio aîterf nexu, aut fn iure ceflîo inter quos ca iure duili fieri poflunt. Dicêdû quis fît diffimtionis modus.Sic igitur Veteres pfxdpiunt. cu fumpfens ea quæ fînt ci rei qua diffinire velis cû ains Diffinirèl cómum'a,eoufq;pcrfequi,dum proprium efficiatur quod nullam m aliam rem tranftèrn'poflït,vthoc, Hæreditas eft pecunia qua: morte alicuius ad quêpia peruemt iure,nec ea aut legata teltaméto,aut pofleflïone retêta. G cedes funt GentUesï qui inter fe eodem nomine funt,qui ab mgenuis oriundi funt: quoru mai'orum nemofcruitutem feruiuit,qui capi'te non funt dimmuti. R,eliqua de genere SC forma,id eft fpecie,de difFerétia partitionis SC diuifîoms 66 alia codé pertinétiagt; Cicero ab Anflotele accepta,Trebatio amico fuo tradïdi'r,compendiofa para/ phraG m latinu fermoné venuftiflime tradudla . Quin 86 Ciceronem libru edf/ diftede mrccfuiU in arte rcdigcndo,aucdor eft GeLlib-bNodtiu Atti.qui ctia locum ex eo Iibro citat. Hoc illud eft auté quod Pompomus infra de origine fun's de Quinto Scæuola dixit, qui fus cfufle generatfm primus conftftuft in Ifbros decern SC oclo redigédo.Profnde fî qufs olfm felfcfore alfquo feculo cxi/ ftat, Bartholo aut alfo quopfam prfmf nomfnfs vfro furffperftfa non fnferfor, dfaledfca atqifnftruméto omnf phflofophfco medfoerfter fnftru(ftus,oratfonfs facultate Vlpfanf aut lulfanf Paulfvc æmulus, quf Prfnefpem noftro non ia* fenorem nacrus fît: cufus exeplu atq? audtorfcaté fcquf,SC fn cufus leges furare (vt antfquu verbum vfurpem^ bona pars Europa: non dubftet:fs fgftur vnus autpluresjftprxfcrfptum fllud Cfceronfanu aut alfud non abfîmfle imfcatf,ex qufnquagfntaPandedtarum Ifbn's SC duodeefm Codfefs corüq5 appendfefbus, adde etia ft placet ex Bartholf,Baldf ,relfquoruqi paucoru amplflïimf nomfnfs SCprimarfa: audoritads cómentarfis,non fam centrones vtolfm Tnbunianus (vfralfoquf dodfffimus fuf feculf fî Suda crcdimus2)fed furfs artem compo/ ne conflit liant,Eticdionefq: lcgû,confulra Sena tus, cdfdlorû fnterpretamenta, lurffcon* *«^44 rati^^ fultoruplacfta,fnterpretum décréta,fn mores recepta, æquftate pregrauantfa, ^^^^^'^ ^^^ omnfa nuc vaga SC fparfa, ac nulla certç artfs ratfone efreuferfpta , ratfs fixffej ft:ftçartfsprçceptfs,quatenus ref natura tulerit, quafî qufbufda cancellfs efr/ cûdatfsconcludant:nfmfrû res humana: longe melfus conftftutæ videbuntun nec(^vt nöc^cfuflfa fura,qufbus homfnes Ifbertatfs retmentiftimf aqufftimo animo ferufüt,cufufufs ferfpturfentfs Ifbfdfnf obufa expofîtaq^ crût, dûtaxat ß Prfneeps file hoc prçftare edido potuerft, quod luftfnfanus nequfuft: fd eft vc nihil fis quf fefurfs profeftores dfeut, fn earn compofîtfonem vitra fcbolaftfcä prxledfonem Ifceat. Alfoqufn qufs erft finfs Iftfu fî nulla certa fuerfnt fcmclqj recepta lurffconfultoru décréta lt;nbsp;Ecqufd autem vfqueadeo fixu ratuq; efte po/ teft vtnon hac Gue fntemperantfa,fîue fmpudentfa, Gue eefa ferfbendf quada Ifbfdofnteperffs (^vt dfeftur^ adajôC labefadare facile ÔC ad extremu coueUe/ reeuertercep pointe' Id quod G qufs fure fieri defenderft,annfuerfarfos vtfq? no/ bis Imperatores fngenfofos homfnes atq: ambfriofos fuborfri vfdebfmus, qui alia atq^ alfa fndfes orbf terraru fura condant,quf prçtentorû feculoru conftati perfuaGone recepta abrogate audcat,quf leges denfqj figere reffgere pro am/ mi fuf Ifbfdfne non dubftent : Gcque res exftû baud dubfe non fnuenfet, cu fcri* bentes aucupandç famæ cupfdf (^vt eft humanf fngenff natural dfda maforui refellere, Pandedarum ac conftftutionu ferfpea fnuertcre, dfftorquere, contor/

^ y

-ocr page 26-

ÀNNOTATIONES

^»iciuiïe,

Sdcerdotes iuris.

quere,cormmperc, vim antiquorum fcnptis afferre, verborum âücüpîâJyJ^ barum tendiculasjiterarum decipulas comminifcitnihil deniqj non îneoept^^ in am'mû mduxennt illuftrandi' nommis fui gratia. Nam quod adhuefeceru”' faciuntq; permulri recentiorum, quid eft aliud q lus dufte calumman', verW legum captare d fd quod Paulus faciendum efte negat m titulo ad exhibeny^’ Sed hoc ftlud eft profedbi hommes mgemofi ndémq^ ambinofiftimi, vt muSjindignantur argumentum fibi præreptum a maionbns oftentandiw^' morum fuorum, omnemej fcribendi' materiam confumptam efte fummui'*^ fremunt ab us qui antcuertcrunt. Itaque rcs eb tandem redigetur vt cenfet^^ m ludicns prout hls aut illis audtonbus addida fuerint, §6 (^vt ita dicam)’quot;, hums aut illius fadhoms verba mrauerint: quo lure quaq; miuria, SC, vtC^ dicunt, Hoi (TiKoUMS KÄ^kwe, res mdicadas diftrahat: i'd quod femel tuendufu'^ permt mordicus retmentes.Addefpeciofos prætextus ambitioforum,forait rum,ïniquorum, ld eft infenforum ludicum: qui corruptiffimas fentenriast^^ mflibetenarratoris audfontate obiedla, quo magis vulgo maudit^ co P^^ bftions (^fic enim aftolcQ pertmaciftime tuebuntur. Hoc autem q fît ptf^ dofum ex verbis Ciceroni's i'ntelligi' poten't. O rem præclaram,i'nqui't,vow reti'nédam indices. quod enim eft i'us cmile,quod neq^infledfi gratia,nc^f^^ fringi potcnti'a,ncq; adulterari pecunia poftitd Quod fi non modb oppreu^? fed etiam defertum aut negli'gentius afteruatum erit, nihil eft quodqü«3 habere certum, aut a patre accepturum , aut reh'dturum liberis arbitrttiquot;^' Idem alibi, Nihil eft enim in ciuitate tam diligenter q ius ciuiie retinendui”' Etenim hocfublato, nihil eft quare exploratum cuiq poftït efte quidf«**®' quid alienum fît : nihil eft quod æquabile inter omnes, arque vnum auton»'* bus efte poftït. Hadfenus Cicero. Hunc ftatum efte hodie litium dfeep^, darum nihil vt fatis certum efte poftït, quis eft paulb prudentior qui infi^‘^? aufîtî' vtpote cum prudentum refponfa per fecula alia atq; alia inter fe-ac^ me pugnent. Id verb vtrum audfore Iuftinianofaciant,ipfî viderint ,curo^* verba in Inftitutionibus legerint,fub rubrica de fideicô.hçreditatibus i^, tentia,vt videtur,Papiniani fumpta; Nobis,inquit, in legibus magis topy tas q difficultas placet. Proindc,Ius eft ars boni SC æqui,inqt Vlpianusicu*** merito quis nos facerdotes appellat. Nos, inqt,merito iuris facerdotes dam didll fumus : fîquidem fandliftïma res eft ciuilis fapientia. Quemadw dum autem apud antiquos facerdotes fui fîngulis düs confecrati étant, tl® futurisatque agendis confulentibus refponfa dabant : fîc venerandi m*ƒ rifconfulti omni genere literarum inftrudtiftïmi: gratuitam non quxftö20^ iuris prudentiam habentes , in publicum quotidieprodeuntes, vnicuiqut’''^’ confulendos fe antiquo inftituto præbebant ï Ói tanq oracula iuftitia: the^

Seruius Sulpitius. Antißites.

H!fq; promebant : hoc eft refponfa boni ÔC æqui plena. Vnde Serums CW dus lun's antiftes appellatus eft, audtore Quintüfano : vt facrorum anoW^, antffti'txc^dicebantur.quoniodo K Plimus libro»vii«Platoni,inquit,fapï^®^ antiftiti Dionysus tyrannus vittatam nanem mißt obuiam. Emmuero

Tlemis. mis apud Græcos, id eft ius fafq^, dea efte crédita eft, audlore Fefto, qux 1 lEds. deret hominibus id petere quod fas eftet: eandémq; efte ipfam arque fas es TbcmiJleï. mabantivnde Themiftes oracula SC confîlia confultaq; SC lege fancita dieu


-ocr page 27-

J« PÄNDECTÄJf.*

tt

Euflathiö teile Hom erf enarratorep'd eft vt ipfe mquic Ta ^léa/Tfla, «i Maxell, ««2 îàêïZ^’AaT« , «y Tct ïo/^o3-ET»^glt;'clt;,. A 1)1 themfn vel thcmifta (^vtroq; eni'm modo didtur^ fus 8C i'üftitiam elle putant: eandem«^ confiKorum oraculorüq; Præ-* fidem efle. propterea Homerum ©f^isóbtfp verbum,quod vancmari amp;nbsp;oracula qï/xiï^^q« dare figm'ficat, pro leges ferre,lura reddere,accepjfle Odyflex deenno. ©t/x!/

sdla e(ï tKos©^ Poii/wp K^ ftAój^üsp j fe/óiS\ilt;AMp âXQairi • SedóC a!kk dea ludieioz △îxXjDice* rum Profes dicicur ï quæ diéKo etlam fus fignificat : ob id grxce dic'd a, quia

ftes K contendones dirimat: eiufq; deæ diaeonf K miniftn, Aixasa! fd eft iu^ niedfi^, dices dicuntur, quad licium diremptores . Euftathius enarrans dlud Home**

Ucum in pri* Iliados , wÆ àu (alp dss Â^ouSp èv ■araXaM.eüs (pofeturi, tS^iMoró^ot, «« n AixaairoAoi fïMiïai n^os Aià èi^voLTOi. diccn Óê themm idem efte autumar. propterea, mquit, AixwaXKjfd eft eos qui circa reddenda lura verfantur, Thefmophylacas efle Thefmophy^i fignificat, i'd eftlegum K mftitutorum euftodes diumkus præfedos. Quod ^^^^• munus, i'nquit, regium efle Homerus fignificat: regibus emm fceptrum nota sceptrum. tdiunidxjhafta vero fymbolon fortitudinis . Accurfius peracute fane ('vt fox Hafia, letplerunq^facerdotes hoc m loco abfolute mtelbgit, non luris facerdotes, atqueenam^fidiis placet facerdotcs meerentem ad ^œnitentiam adhiberi folitos. aut,vc ipfc inquit,pcenitctiam dantes : quafi vero Vlpianus huiufmo/ v/pwn« ^ di facerdotes nouent, qui magifter fennfi Alexandn Prindpis fuit, 54 in dus ^ç^^^i^ * confîlioprinccpsicum quoetiam Pomponius, Alphenus, Africanus, Florent tinus,Martianus,Calliftratus,Hermogencs,Venuleius,Ceifus,Proculus,Megt; tianus,Triphonîus, Modcfti'nus,omnes lurfs profeflorcs, fi Lamprîdio crédit mus, dffdpuK omnes Papmiam : qui (uns afy lum didus eft, amp;nbsp;dedrinx le«* galis thefaurus, vc audlor eft Spartianus in Seuero: ab Antonio Caracallo ob id occifus, q? parricidium dus exeufare noluiflet « Antonius vero Pius iu«* ^^^^^^^^^ nfperitis vfus eft Saluio Valente,Volufio,Metiano,Vlpio,Marcello,84 labo/ J^J^^^“^ leno.vt audor eft Capitolinus. 64 Scxuola Marco Philofopho in confilio af/ fuit 54 fanciendis legibus.Adriano autem aftuerunt antiquiores Iulius Celfus, Saluius Iulianus,Neratius Prifcus. hi autem omnes Principes Romani,vt eo/ nimmaioresjChriftianam religionem nó agnouerunt. licet eorum poftremus Alexander Chriftum 64 Abraham inter animas fanediores in larario coluerit-Similis eft ignerâtia Accurfii vel feculi potius Accurfiani,in lege vltima infra de mortuoinferendo,vbi Pontificum Vlpianus meminit de collegio Pontificu loquens,a quoius pontificiu apud antiquos didu, quod Accurfius ad noftros Pontifices retulit. A ge vidcamus ^quandoquidem hucufqr proueóH fumusj quid id fît q, ciuilem feientiâ rem efle fandiflimam Vlpianus dixerit-Sadum, j^„^„^;, inquit Macrobius lib-iü. Saturn, eft interdum quod nee facrum nee religiox fum eft,vt Trebatius libro Religionu refert, Sanda ad vos anima atq; iftius infeia eulpç Defcendam,inquit Tumus lib.xü.Aeneid-Sandam,inquit,anima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

incorrupta voluit oftendere. Et illud eiufdé, Tûq? o fandiflima coniunx FeUx morte tua.In quocaftitatis honorem incorrupt^ vxoris amplexus eft-Vnde ôi fände leges,quæ pœnæ fandione corrupi vetantur, do-top dici poteft.Hçc ille. oo'wpJ Bodem modo fandius ærarium ab antiquis didum eft quod prorfus incadu ^Aeranunt erat,ex quo nihil promi licebat ob annuas neceffitates. Liuius lib. vü-fecundi P»^lt;»«; belli Punici, Castéra çxpedientibus quæ ad bellu opus erant Goss-auru vice/

-ocr page 28-

AHÏ^OTATIONES

Sdnäius JacrariH,

fimanumquod infandiote ærâtioad vltimos cafus fetuabatur, pfomipl^ cuit. Cicero in Verrem Aefti.v. Primum mihi literas quas in ærariofandlof^ conditas habent profcrunt. De Syracufanis loqucns. Et ad Atticum lih’'^ Attulit mandata ad Confulcs vt Romam venirent, pecuniam de fand«’'’ ærario proferrent* Sic fandliusfacrariumQuinti.lib.xi.IllicFundamt funt, illic opes velut fandiore quodam facrario reconditæ. Ita nc veto r^ fandas facerdotibus folis attingere nullo réclamante licebit : remverof^'’' diffimam ciuilcm fapientiam, nulla pecunia (^vtinquitTullius33dulKf^* bilem, magno voluminum numero, fed certo tarnen circunferiptam, ed*^ imperatorio munitam, fcripturientis cuiullibet libidini contredandam^''' ^^ temcrandamq; publicus confenfus permittet f Ego verónon modofand^ Sacrofdnüi. leges , fedetiam facrofandas habendas effecenfuerim, vt facrofandi w ftratus olim didi funt qui non fine capitali piaculo attingi violenter potcrad' j vt Tribuniplæbis apud Romanos audore Plinio lib. vii. Liuius libro.ix.3^ vrbecondita, Turn Pofthumius intcrea deditc,inquit, prophanos nos ^^ falua religione poteftis, dedetis deinde Si iftos facrofandos cum magiftf^''' abierint. Idem, Paulifper interceffum eft a Tribunifplebis, pro eo quddfp‘‘' dendo pacem feruaffent exercitum populi Romani, pcenam nullam mef*^^ effe , neqj ad extremum cum facrofandi effent dedi hoftibus violarivepof'^ Cicero pro Cornelio, Primum enim facrofandum effe nihil poteft, nifi populus plébfve fanxiffec * deinde fandiones facrandæ funt aut generös, aut obteftatione SC confecrationc legis aut pœnæ, cum caput eius qui co®*'^ fecit, confecratur .IdeminCati.Quidenimexpedasf bellumC' quide^ê'’ in vaftitate omnium tuas poffeffiones facrofandas futuras putas^Sacrof^»' S4erof4n(l4 das, intadas dixit 66 ab omni iniuria tutas. Hinc facrofanda potefesb* foteftas. * ui'q Ifb. xix. pro tribunitia : SC facrofanda: ecclefiæ a luftiniano didx inîquot;* bus eft ius afyli . Ideo Principes Romanos legimus tribunitiam poteft^U'* affumere fibi folitos,vt auguftiores fe amp;nbsp;facrofandos facerent : id quod il'”'*' mifmatis quoque eorum extat. Tranq.in Aug. Tribunitiam poteftatemP^ petuam recepit, in qua femel atq? iterum per fingula luftra collegam ß® optauit. Tacitus libro.xii. Accurrutpatres,decernitur Othoni tribuni^r teftas SC nomen Augufti, ÔC omnes Principum honores . De hac pot^ multa Cicero lib.iii.de Legibus, Maxime igitur oportuit poft edidum^y luftiniani quod extat titulo de veteri iure cnucleando (^vulgo nunc vtv*^ negledo, fed tarnen non fpernendo fi emendate legatur^ volumina iuris j ftri tribunitiam poteftatem accipere :vt omnibus prorfus feribentibusa*^ in ea licuiflet, nifihadenus vt indices returntantummodo 06 tituloruoi^ 1

r4rdtitia, gumenta quxdam afcriberent, quæ Paramla, vt i'pfe mquit, di'cuntur, «r titulis appofita. fin ad viuu refecare vidcor, poft Bartholum certc amp;nbsp;Bal^^ atti'ngcreea nulli oportuit li'cere, vt certa fixaq^ aliquando lunfconfult^^'’'^ dogmata effent,noftratibufc^ cu Tranfalpinis de iuris tandem apicibus^^

DfmoJlbfnfïniret.Demofthencs iUefamigeratus orator Romanæ eloquentix ,iddlG* romans: exemplar, vt indicate poffuntqui orationes vtriufq; non ofcitantet gerüt,inea orationequç -zr^os Anrf-t'viw infcribitur,Solonécómemoratintf^ cu legibus fuis hoc quocj inftituiffc,cu Ux aliqua rogatiove ad populuw P-

-ocr page 29-

refur, vt ajegidacorè primum reeftaretur i deinde vt m loco maxime celebn confpicuoq^ profcriberctur ad tcrtiam concionem vfq^ (^non aliter arq? Romas tges trinundmo di'e promulgari folitas ede, vt Macrobio referente legimus) inde Scriba: vt daretur pala pro concione legenda ,vt fi quid cmq non placed ret id în medium proferret. 24 fi ca turn quoque populo placuiflet, iw demum nomothetis daretur poftremum exploranda : qui vti earn probaffent improz bafféntve, ita proferretur anriquareturve. Hi autem nomothetæ éx ludicum ïjomotïieté-numero delfgebantur , vteam opcram populo lurati ipfi nauarent. Sed ope/ rxprecium mihf vifuni eft locum ex oratione eius latine vt potero vettere,quo tes tota melius intelligi pofllt.Cum igitur Demofthenes in illo iudicio legcm Solonis Scribæ legendam dediflet (^vt turn moris erat in indiens facHtari, ÔC fuitpoftea in Romanis2) SC illc recitaflet, ita turn ipfc fubiecit î Intellexiftis ne igitur viri Athenienfesquam rede atqueordine leges promulgandas Sogt; loninftitucrit J* lam primum apud vos amp;nbsp;quidem iuratos, vtpote apud quos alia quoque ^ conditui SC rata haberifolent ï deinde qui legem tuliflet anti/ qua: legi contrariam, hune abrogandæ antiquæ legis caufas expromere prius voluit, turn demum fuam nouamq^ rogationem proferre in medium , banc cum ilia componentem » Hoc ideo vt vna tantum, vnoquoque de negocio y„^ ^„^ ^^ lex effet,nequando vulgus indodfum legum contrariarum difhdentia contur* negocio Irx baretur. Ita cnim demum legum peritifiimis fpem precidi poife ratus eft ne/ ^IF'^ Met^ gocium faceffendi popular! Cmplicitati, cum æquabilis facultas omnibus effet, SC legendi SC perdifcendi plana SC dilucida iura. ïv as? 15-^i ^ inasup »«A®' » Wd p.ii 7^5 îæiwTâs «uî® tSto rajdEq», »od ViK '1%~ aTrWT«! àJ'oiWp Vo^i«ç eZaTjov ‘X’iFi d^« ®«o'ip ï TauT ava^'.SvXi, wj A«^«v «ttAS x^ o-atp» r« i'iKcHo^^ His Demofthe/ nis verbis fatis ilia Ciccronis congruunt de facilitate perdifcendi iuris » Nunc co res redada eft,vt nulla ætas huic ftudio fufficiat,ceu verb feita plcbis indo/ dæ.edidaPrætorisplerunquefemidodi ,Principumfandiones K imperia interdum præcipitata, confulta Senatus nonnung ambitiofa, aut per metum Principum extorta,aut per aflentationé effufa, autneceffitate aliqua expreffa, denique ambigua fæpc iuris prudentum refponfa,id eft eorum qui fuifragatoi rum precibus aut fummi beneficii loco a Principe impetraucrant vt iuris pru/ dentes effent, SC de iure publice refponfitarent : hæe inquam omnia quafî Si/ byllinorum carminum inftar fint, aut oraculorum propheticorum, ac nun^ fatis enarrata,fœcunda horainum ingénia SC ad omnes difeiplinas ^fi per pri/ feam iuris facilitatem ficuiffet^ verfatilia, sternum exercere debeant. vt ille quondam fcriptus,ÔC a tergo needum finitus Oreftes. Inde illæ cantatiffimx controuerfe de diuiduo ÔC indiuiduo , de fuitate, de pado nudo, needum tôt voluminû textura veftito,ÔC aliæ huiufeemodi finuofiftîmæ quxftioncs,in qui/ bus tanq apud Sirenios fcopulos confenefeere clans atq; grandibus ingeniis neceffeeft. vndc nobis iUa malorum Ilias orta,vt eft in prouerbioidum res lu/ Kdloruat dicatæ nunq præiudicatæ funt: dû res fæpc ac diu difeeptatç ac decretç, nun^ ^^^^' lèmel décrété funt,anniuerfaria vtiq; fœtura fuboriétium aliorurn fuper alios dodorum dogmatumcp,SC prifea obfolctac^ maiorû feripta pofteris relinque/ tiû: denies dû fînguli iuris apices non modo pugnam fed etiam bellum intefti/ num inter hos iUófqjfadiofos eiere poffunt » Quanam igitur fronte huiufma/

-ocr page 30-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNOTATIONES

dl non modo commentaria,fed eti'am commenti'na tuebuntur,qui Nef^ ,, ftum lUud legennt^ In omni patte error,in fure non code loco quo fadii^ rantia haberi debet,cum fus finftum SC poflit efTe SC debeat. An huius K®1; ris finira efTe fura dicere pcrfndla Fronte audebunt, cum luris profeflorun’'”, terpretamenta citra critfcorum cenfuram lus ab audlore fumant ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Au^ioritds Py thagoncorum mftitutum in mores orbis terrarum receptum fit 11*^ P}tbageric4. Marcus Tullius libro primo de natura Deorum fie mquic, Nee verb ft®) foleo id quod de Pythagoncis accepimus : quos Ferunt,fi quid affirmart” di'fputando,cum ex ns quæreretur quare fta eiret,refponderc folftosjlplt^quot; . 0pfe autem crat Pythagoras^ tantum opinio præiudicata poterat,vt unj none valeret audforftas. Quemadmodum igitur Pythagorici autos, 6^lt;^ bant,ideft ipfe dixit: fic Alexander,fic Paulus Caftrenfis, fic Fellinus di®^ quiunn fic denique vnus quitus ex dia turba fenptorum qui luculentis ptquot;, rum confultorum fcriptis Cimmerias (^vt dicitur) tenebras multis ini^ offuderunt.Proinde ne nimm fefe admirentur ifti qui vnicam hanc mns !b^ riam quafi filiolam exofculantur fuam 0d quod Cicero quondam ad oU'F pitium loquens dixit) id eft qui præ ifto ftudio iuris omnes alias difcip^^F

- defpedtui habere folent, tametfi libéras ipfas nomine SC ingenuas, attaints' opes (^vt ipfi dietitant) nee vt hanc vnam iuris feientiam ex fuorum ip® ,lt; quçftuofas, qua: ex ciuilibus tantum ipfa manubiis ornare fefe poteft « M confultorum olim fuperbiam cum ferre non poftet Caius Princeps, quaBi^ De lt;equo er ^^ eorum omnem vfum aboliturus, fæpe ladlauit fe Hercle eflfedhiru® quot;^ bono refpo^ quid refpondere poftentprçter æquum SC bonum . quanto minus quorilt;^ : ßt^re, noftri temporis ferenda eft f qui certe fi molefti efte pergant, arcem fe 1’^^^^ torum tenere cenfentcs ac diditantes, ad Fabium eos iudicem haudim^ certe lurifconfultis protinus vocabimus : qui de huiufmodi loquens ho®’“' bus ita inquit in primo, Difticultatis patrocinia præteximus fegnitiæ enim nobis operis amor eft, nee quia fit honefta SC rerum pulcherrima ö®** faplcntia, petitur ipfa : fed ad vilem vfum SCfordidum lucrum acringJ®^’ Dicant fine humanioribus difciplinis inforo multi SC acquirant, dumW' cupletior aliquis fordidæ mercis negotiator, SC plus voci fuæ debeat pi^^®' Hæc ille. Definant igitur alios habere defpedtu^SC quafi,quos Grxdvj^ i^^htotecbni f^ctTlt;ûoTîxv'àlt;i, ideftinanium artium ftudiofos,inceftcre iuuenes Überalidnl’^ difciplinis deditos : qui frudtum ftudiorum fuorum non ftipe aduocanonu® , aut capturis rerum iudicandarum,fed ex animo fuo ac contemplatione SCflt;^'*;* ria petunt, perpetuum quidem illum, nee fortunæ fubiedhim. Ne igititf®** mium fibi placeant in hocforcnfiplaufu, autetiam perpalatium vltrodi® volitantes , idem Fabius lib. xii. multos fe cognouifte ait, qui tædio labors quem ad eloqucntiam tendentibus, id eft rerum omniu politicarum cog® tionem,perferre necefle eft, confugerint ad hæc diuerticula defidiac : quotum alii ad album fe ac rubricas tranftulerunt, SC formularii, vel (^vt ait Cicero; Adrubried! fcgulci quidam efte maluerunt,tanq vilioraeligentesea quorum facilitate® fe trifferre, fequebantur.Cicero pro Murena ad Scruiu Sulpitium loquens, Quaprept Qnquit)non folum illa gloria militaris veftris formulls atq; adtionibus ant ponenda eft, verft etiam dicendi confuetudo longe SC multura ifti veftræ exef

-ocr page 31-

IN PANDEGt A§i

mn

otahom ad honorem antccellet. Itaqüe multi mihi videntur mitio multo hoc mailrifle, id eft dicendi facultatem: poft eum fd aflequi non potuiftent, iftuc ponflimum funt delapfi.id eft legulci funt faóftïvt aiunt m Grecis arnficibus cos aiilœdos, fd eft tibicines, efre,qui citharœdî fieri non poftunt. Hactenus AuladL Cicero.Agedum (^quandoquidé hucufq; prêter inftitutum noftrum prouccli ^^^^^^^^ftgt;-futnus^) videamus quæ fît ifta tantæ operæ feienria, qua: propemodum fola Iiteratos ac dodlos virus in Gallia exiftfmari ac vocitari facit ■. Marcus Antogt; nius orator die nobilis apud Ciceronem Ifb-pri. de Oratorc, In oratore aute, ç^j^ ,-^ mquic, acumen dialedhcorum, fentenria philofophorum * verba prope poe^ oratore r(a tarum,memoria Iurifconfultorum,vox ttagœdorum,geftus pene fummorum arnficum eftrequi'rendus.Hic vltimas prope partes,fd eft memorix fidutiam Iiirifconfulos tribuit. Fabius, Omne ius, inquit, quod eft cenu, aut fcripto, autmoribus conftac. dubium æquitatis régula examinandum eft.quæ feriptâ ^^^ .^^.^ funt aut pofita in more ciuicatis.nullam habent difficultatemxognitionis funt perdifcendi enimnoninuentionis . at qux confultorum refponfîs explicantur, aut in ver/ fMlaate, borum interpretatione funt pofîta, aut redi prauiq? difcrimine * Vim cuiufqj vocis intclligere aut comune prudentium eft,aut proprium oratoris . Acqui/ ^^^ j^egukos tas optimo cuiq; notiftima eft. V erum hoe iftis perfuadcri nó poteft,qui 1 eges non ab homine fcriptas acconceptas , fed de cœlo delapfas elle credunt, vt Tertulliani verbis vtar. in quibus etiam fenfus altiflimos, SC qui anagogici id eft abdruG dicuntur,reconditos efleputant,nec vnqfatisenarratos*Eorum vero infolentix prçcipuum literarum meliorum ftudiofis folatium fuerit ifta legum fcientiam nonmodofîngulis feculis, fed etiam luftris interpolabilem elfcidcqua profedo Plinianum illud ex libro vigefimonono parodia baud in/ concinnavfurparepofluraus : Mutatur ars, inquit, quotidie, tories interpol lis,5€ ingeniorum Icalix ftatu impellimur.palamqjeft vt quifq: inter iftos no/ sentent^ ua comminifcendo pollear,imperatorem illico vitæ noftræ necifej fierixeu ve/ ro nó millia gentium fine huiufmodi Icguleis degant.nec tarnen fine legibus * Audiantigitur hommes fortis fur admiratores,audiant Ter tuil ia nu in Apo/ TcrtulUanm logetico Chriftianoru ad proceres Romani imperii (^quos ipfe legu tutores ^^ ^cgifpcnt appellat^ ita dicenté,Miramini homine aut errare potuiffe in lege condenda, *^* aut reGpuiftein reprobandaf Nonne SC ipfius Lycurgi leges a Lacedrmoniis emedata: tatum audorifuo doloris inuflerut,vt in feceffu inedia de femetipfo indicariri Nonne SC vos quotidie experimentis illuminantibus tenebras anti/ quitatis, tocâillam veterem SC fquallentem fyluam legu, nouis principalium refcriptorum SC edidorum fccuribus truncatis SC cçditis; Eant igitur nuc ifti, qui omnia dudio iuris tribuut: SC fefe hominu folos hac vna peritia iuris bea/ tos SCfapientes SC reru humanarum arbitros atq; adeo diuinarü elfe prçdicét: dum tarnen hoc cóftet,omniü gentiû moribus vt nomifmatum, fic nomorum id eft legum vfum varium SC idenridem mutabilem omnixuo fuiffe • SC has enim SCilla temporario Principum populoruve confenfu, non fuapte vi pote/ ftatéqj valere. Intolerandus certeeftineptiorum quorundamfaftus,quièftu/ dio iuris cu carris libroru redeuntes, velut Aegyptiorum opibus fuftarcinari, reliquos omnis literarum ftudiofos fic vt inanes inopéfq; afpernatur, velut ex paleis muleis modicam frugem aut etiam nullam coUigentes » qui fi aliquan/

-ocr page 32-

ANNGT ATIONES

docogitarent diuîtias illas fuas kijœ/xCms ttxSï^p ,vt dicitur, ideftfig“^'”, opes effe, vnico Principis edidtofragiles (^quod futurum mox fperanduni^, | genti generis humani felicitate^ nimirum altiorcs illos ac fefquipcdalö’r ritus deponerent. De Pandedh's verb quid fentiam,malo alienis verbis q *”, dicere. Prodeat igitur aliquis Latinorum operum æftimator idoncus. nbsp;nbsp;nbsp;j VaUefis laus Lauf^u^fus yallenGs, vir certe cum latine doeftiffimus, tum vero alicaoï®J fcriptorum iudex vt optimus,Gc minime ambitiofus : id quod inuidiofuni^',^ men eius vulgo reddidit, vt iam publico confenfu latine ignorantium tag*quot; quus iudex fere reiiciatur. Is igitur Laurentius cenfor ac criticus qÜbetto^J’' '^ Pand éi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem videtur,Elegantiarumfuarum libro tertio ficin^“'

Lus,^ ‘^^** Relegi proxime quinquaginta Digeftorum libros explerifq; volumibi-' lurifconfultorum excerptos : SC relegi cum libenter, tum vero quadam f^ admiratione.Primum,q7nefcias vtrumdiligentia ne angrauitas,prudt*'*'? an æquitas, feientia return an orationis dignitas prüftet, SC maiori gna effe vidcatur . deinde, q? hæc ipfa ita in vnoquoq; eorum funt egreg'^^ ! perfeda, vt vehementer dubites quem cui præferendum pûtes. Et paulopj’*-Quod eo magis, inquic, in lunfconfultis eft admirandum, q? ii inter feefl^^ feculis diftant, lic^t omnes poft Ciceronem : ideoq; quibufdam in verbis

eo differences, quales omnes vfque a Vergilio atq; a Liuio fuerunt-Namp®' Sulpicii acque Mutii Scæuolæ nihil extat : fed alterius Mutii recennons «^ i prifci quidem lurifconfulti quales quantiq; in eloquendo fuerint, iodicarefl*” 1 poffumus : quippe quorum nihil legimus . his autem qui inter manus vcif^^ tur, nih il eft (^mea fenrentia^ quod addi adimivc poffit, non tam eloquenf^ ' ^quam quidem materia illa non magnoperepatitur^ qlatinitatis atqu«^ j gantiæ: fine qua cæca omnis dodriin eft 56 illiberalis,prçfertim in iurec^ Earhra ‘^ot Hæc illc, atqj alia eodem pertinentia fatis liberaliter, nee pro folita eius fß'' tabula a Le» j-ftate. Hui inquiunt ifti : quid nobis cum elegantiaC' nobis tam placent gu^f* ^r* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ treuga SC laudum SC bannum SC banniti SC retorquitio : q illis bd^*quot;®

tati.

Rcprrcuffio. Relatio . 'Rclortio.

Hrfcnbcre. Exemplum recognitu.

Profcriptio. SC inducix SC arbitrium SC profcriptio SC profcripti aut præconio cicati, ^ f^* Profcripti. percuffio vcl relatio accriam retortio. A ntiqui lurifconfulti exfenW^ Prtconto à» jgfej^'ßgfg dfeunt SC exemplum fumerc,nos exemplare dicimus. illi exempel*'’', recognitum, nos exemplatum collationatum . Antiqui SC qui latinelolt;^? funt, conditiones quafdam arbitrarias SCinpoteftate noftravclin nobis“ tas dixerunt » nos poteftatiuas dicimus. llli neceffitatern quandamprxüÏ^'quot; SC abfolutam, SC quandam conditionalcm, ideft hypoteticam : nos caufaÇ^ uam ♦ quemadmodum SC ftipulationcs altcrnatiuas dicimus pro difiundiuis' opinabile. SC putatiuum pro Opina bili : SC difpenfare, pro legibus foluere t SC cafunil^ LegibusfoU gj'g ^ profpecie: quo etiam luftinianus fæpe vfus eft, quod SC thema SCpr^ species Icgis poGtum dicitur a Cicerone SC Quint. InGnuare donationem.proproficen-'mi^ Profiteri do» litem, pro équité: recufareiudicem,proreiicere:quod SC eiurarenonnunqö’^ nationem. citur. æquum SC iniquum iudicem antiqui dicerefolent, nos fufpedum fC^^ uorabilem SC non fufpedlu dicere maluimns : permultaq; huiufmodiqux pt“^ prium deftinatuqj volumen deGderant.vtinfra triduû pro intra .SiceftdÜb^

vemre.Deni^ multa gallice dicim2 quç latine ignoramus. Apagefîs iftasfei

-ocr page 33-

IN ÉANDECTÀi

IX.

mom's lauh'tias.fordicb nos délectât verba SS tnufalia^atx^etiam in toftrims futrimïq^procuIcata.Hoc tamé Laurern elogiu me impulit vt diligétius Di scribed oèi geftorum li'bros legeré.qua m ledfone cü multi's m loci's volumina i'pfa pargt; ^‘*‘'’‘’' rim mutilata,partira medofa muetuicu vero(^quod flagitioGus ene raulto ar Stratus fura^verba raulta no tn'ui'ali's fed anti'quç ac probç monetçpn alic/* nû vfum i'gnoräria têporû träflata eße aniraaduerti. Ea radignitate perrao/ tus/aufus fö pridé incófulnus temereq; i'acdare inter araicos / me aliquado fagt; cïhiru vtPadedæ emcdatius atc^inrélli'gêti'us legerétur.videlicet viribus nö ftris needu nobi's exploratis:nec prçftâdç rei difficultate fati's excuHa pcfitagt; taq;.Cuius me i'nccepti cü poftea ppigeret, tn'énio partira raulta caufatus, partim pegre ages,libera tu rae fri tâdé hac moleftia libérer raibi pfuadebâî velutihuiusincœptitemcritatc bru quoda obliuionis côtecâa arq? fepulta# Ecce aût huius negocii fecurû appeUâtibus amicis,ÔC tâq procraftinati debiti arceffentibus,vltroneçcp pollicitationis adraonitu idétidé cuedationé meam vellicâtibus,eô tu me fenfî ferocule euedû, vnde pedé proferre pudor vetet, vt ^‘”quot;‘** ‘ ‘*’'^-inquit ille.continuoq; aut ré fufeipiédâ mihi',cui par omnino nô eflem,aut te meritatis manifebu ac cofeflu ludibrio mox oîbus mefuturu.Ibi veto çftuâ? té me SC fentétiis alternate impulit amicus quidâ meus vir ampliflïmæ cugt; riæ:qui mihi huius incœpti nô modo audlor.fed etiâ efdagitator fuit.Is migt; hi indudrix meæ fpofor ^vt ita dixerim^ apud me fuit.Perpulit em hoc fibi me crcderc,G opéra enixe nauaré.nihil non eiufmodi euafurû quod ipfe facere iuftituiffeimcaufantcc^ inuidiofura hûc laboré no gratiofum fore, qui ta angt; cipitis cactus facinus defignare nûc aufus eflem, homo prope nullius in re li teraria nominis,ad extremû fufeeptç rei cuétu fide fua eße iuflit.Huiufmodi fpófore nihil nó credere nominu fadtitator circûfpediflîmus potuifiet. ia pri mû præter fîngularé iuris peritiâ,doéf rina eft etiâ ilia mifcellanea ac politic cohominiaut neceffaria aut vrili per polit us,iudicio no mediocri ac fæpe no» bis probato præditus:cui etiâ de me plusq meo propemodû tribuo.vnus cft deniq^ex paucorû numéro qui no illotis pedibus ad ftudiû iuris ciuilis congt; tu H de fe vidétur. Accedût necefiïtudinis iura,quæ mihi multiplicia cû eo iâgt; pridé intercédât, ne ab eo eludi me vereri vllo modo debeâ. Huic iftud a me contédenti niû moré gereré,exiftimaui(^qua eil ille in ordine fuo audtoritagt; tc^nô ta id verecûdiæ ac modeftiæ,q ruifieç ac perrinaci diffidétiç datu i ri. Itaq5huius fide pcriclicandu mihi effe ftatui.Hæc fidutia operis,hæc eft indi catura.vtPlinii verbis vtar.Proinde perfunétoriâ iftâ opéra magis q iuftam plenâq; profitemur.Sed ne fie quidé,vt intelligo,eorû cachinnos euadâ,quigt; bus cûmufis,id eft eu humanitate SC doétrinæ lepore, nullû eft coraerciû, vt Marcus Tullius inquit.Hi fanguiné legû quçrendu,no cuté(^vt eorû verbis vtar^arbitrantunno floréjedfrugé feictiç eöfedtandä autumattdeniqj ver* borûrationé nullâ habendâeffe dû fenfus aflequamur.Atqjhæc ita dicunt^ quafi aut verba rerû imagines efte nefeiât 5C fenfuum inuolucra,quæ q ma* «me cogruenter eftingi ÔC accomodate rebus debéttaut quafi Bartholus SC Baldus amp;nbsp;reliqui eiufce ordinis , quos ifti verboru contéptores pro numini* bus colût,SC quorû fcripta inter facrorû vatu oracula in Iar3riis(^vt ita died)

-ocr page 34-

ANNOTATIONÉS

Critom

Iibr4,

1nfdnti4 z^ Infatid,

Labet,verba no iplÏ appéndere quafî ad CritoÏai iibrâfoIeât.Vt emiflé^Jp^ da animi folertia in altera Hbræ fuç lance animi bona fmponés,in alteracof* | pon's Si externa,multü admodupropédereilla animi lancé deprehendebat! 1 Gc ifblunTperiti vnuquodq; verbu acq; adeofylläbä in quibus comodufitlj’ cis ad cóftftuenda fua dogmata,póderandafolerter admonétes, verboruv/ । res excutere fe^Só fcrupulan etfä differentia ædimare credî volût. qui tamsn prçclarailla fualibra quid fn dié addiétio diei adiecfçprçpôderet.perfenU' re no potuerût,anteq Laurentius Valléfîs examen librç fuæ multo cenef^^ actions ad ledfoné Padedarû adhibuit. Ncc lUe autem bis quç m huiufm^ di aduerfus iflorû opmioné quâtûuis appobata dîxit.xquâ vnqfenténâreW lit,dutaxat in eorû foro. Ncc nos m ns quæ adhuc diximus , aut pollhacdi* dur! fumus aduerfus receptos eorû alioruq^ errores, quippiaæqui bom^^lî turos nos fperamusmó inter eos modo ad quos ea res pertinet,fed vbicâç2^ apud quofeunqj res no arti'fici's ftateraf^vt inquit CLero^fed populari miß na examinatur.Videamus tame refelledis iftis verboru coteptoribus mag'“ ahquos nommis audores opponere nec ne poflimus.Fabius Ubro.Mi'.Qw^ | (^inquit^non quçfbo fun's omnis aut verboru propnetate, aut æqui dffpo® ' tfonc,aut volutati's cofedura coti'neturfquoru pars ad rationale,pars ad m® • ralephilofophia redudat. Gelli'us lib.xn.Labeo(^mquft2)Anti'flfus furfs^^ deciuilfs difciplfna principal! nudiocXercuir,^ cófulcnti'bus de fure publié ce refponlîtaui't,cæterarûq; bonarû artiû non expers fuit.ôC fn gramancafe^ fe acq; dfalcdfcâ litcrafq: antfqufores penetrauerat,latfnarûq; voeû ongiff^ ratfoncfq; percallueratîeaqiprçcfpuefcfcntfa ad enodandos plerofq^furisla^ queos vtebatur.Sic quodâ loco Cfcero propnetacé fermonis furifeófukon* peçulfarécfle affirmât.Quod igftur ffÛ dfcût prudétfâ fn rcrûeffe coginoo^ ne,oratfonfs facultaté nfhfl ad rem pertfnere,vfdeamus qualfter coftitui pd ' Ct.Marc.Tul.lfb.fff.deOratore,de eloquentfa loqucns,Ncq;vero,fnqu“i ' hoefugft fapfentffffmû Ivcgé Phflfppû, quf hûc Alexandro filfo dodorc® accierftqdç Arfflotclc loquens^ a quo codé file 24 agédf præcepta acapôt^ SC loquendf .Nunc Cue qufs volet eû phflofophû quf copfâ nobfs reru oratio^ nifqp tradat,per me appellet oratoré IfcecTue hune oratoré que ego dicâb^ pfentfâ funda habere cloquétfæ,phflofophû appellate malft,non fmpedfam^ dûmodo hoc cóncc,neq; fnfantfâ efus quf ré norit, fed eâ cxplfcare dfcédono queatmeq; fnfefriâ efus euf res non fuppetat,verba non deCnt,effe laudadam-quorû fi alterû fit optâdû,malfm equfdé fndfferta prudétfâ, q ftultftfa loqun cé.Idé fn Oratoré perfedo,R.es auté,fnquft,fic fe habet,compofite SC ornate fine fentétffs dfeere, fnfanfaefl:fentétfofe auté fine verborû Si ordinc Si mo' do,fnfantfa.Et rurfus alfbf,Illud vcrfus,inqufr,ncq; quenq fn eo dffertumdfe porie quod nefefatmeq; fi id optfme fcfat, fgnarufq; fit facundæ ac polfenda: oratfonfs,dfferte fd fpfum quod fcfat dfeere porie. Phœnfx apud Homerum * Ifb.fx.llfados ad Achflléloquens,ftafnquft,Pater tuus Peleus cum te prima ex Phthfa patrfa ad Agamemnonem mffit paruulü adhuc SC bellfcaruni re' rum fgnarü,me tfbf fdeo adfunxft,vt vtroqj fn genere fnriftuendum tefufd' pcrcm.cenfuft enfm te SC dfeendf præcepta acefpere debere 54 agédf, mvM »

-ocr page 35-

W PANEECtAS,

ï*TKj 14^7:3, t^TOTH^K K £p7«p,Dodlum verba loqui/acilemi^ in rebus agéndis. Ecquid autem turpius dief poteft g infantes eos efle qui fe confultos, prude i» infantes ^2s,pendos deniq? luns dici vident^ velint,di'gnofqj folos onmin literatorum hoininu qui reru humanaru diumaruqj arbitrfum difceptanonemqj habeat: ^udp viros principesjSC fupra humanu faftigium eucedos foluere Óódligare legibus mtèrpretacionibus fuis pofTintflnfantcs aut efle orationis facultate deftitutos,latine loquentin confenfus prciudicauit.Cicero in Topicis,Caufa autem efficiens fic.vt cü quxntur quibus rebus eloquêtia efficiatur.De com mutadone lïc,Poflït ne elöquenti'a comutatione aliqua cóuerti in mfanefam. Et pro Cluentio,Tü vero ka fum perturbatus vt omnia timeré.fi nihil dixiP fem,nei'nfantiflïmus:fi multam cmfmodicaufa di'xiflem,ne impudêtiflimus exïdi'marer.Et ad Quintu fratre,Gabinius abfolutus edmihil Ulo aceufatore Lentulofubfcn'ptoribufq^ eius infantms. Nonmefugit quid Ladantius 1P bro quinto fextoqj de cloquenti'a difputarit,vïr ipfe loquédo lautiflimustfed nos dclatimtate èC elegantia ÖC fermoms puritate loquimur,no de lila difer/ ta SC oratoria cloquétia, quç luris fludioiis noftro feculo neceflarfa non eftlt; tametfi olim Marcus Cato cum in dfeendo praeflatiflïmus, tu fun's fuft fdé peritiinmus.SC Scæuolæ Sulpftfoq; cócefla eft etfa facudfx vfrtus. 54 Margt; cus Tullius non modo inter agédû nung eft deftftutus fefétfa furisgt; fed etfa componerealiqua de eo cœpcrat,vt audtor eft Fabfus.óC Craflus apud Cfce rone fn primo dialogo de Oratore,QuintusQ'nqufQScçuola homo ommu doft'flimus.SC dffcfplfna furfs cfuflfs eruditfflïmus.04 oratfone maxime Ifma tus ac rubtflfs,atq;(^vt ego foleo dicere^iurifpcriroruin eloquétfflïmus, elolt;* quentiu furifperftiflfmus. QucQnalum^eft fgfeur ffta tanta fn homfnfbus peruerfitas,vtcum lautam atep elegantem vtendf fruendfq; furfs fupelledlilé babeatjannam fllam ab Vlpiano,Paulo,Iulfano, rdfquifqieiufdc notæ lu-* nfconfulns relfdamjfbrarforum legentfumqjfnfcftfa çrugfnefnfcftatâ,èam vtæruginé abftergerf nolfnt,fordfda etfafupelledilf hac Gotthfea 04 barba ra vti mali'ntfperfnde atqj prfmfs fllfs feculfs,frugfbus fam fnuentfs nonnuUt tarnen tam aduerfo genfo nati fuifle dfeuntur, vt glande vefcf maUent * fd quodfnquft Cfc. Noftro enfmfeculo fnftautata propemodum Ifngua latfgt; na,barbanca permultf nfhflofecfus deledtatur.Komanufermoné refpuunC hommes palatf corruptffTfmf, gg plerfq; palatfnf. Videlicet hoc fllud eft: quod idem Cfc-lib.tertio de Orat. fnquft,de antfqufs funfperftfs loques,ho/ minibus vndfqj confumatfflïmfs, Qufd enfm Marco Catonf praeter hac pO Iftiffimam dodrfnam trafmarfna atep aduentftfâ defuftC'Num qufa fus efm* ledfdicerat,caufas non dfeebatfaut qufa poterat dfeere,furfs fefétfa neglfgo batfautqufa vtroqi fn genere 84 laborauft 34 praeftftft,num propter hanc ex prfuatorum negoeffs collecTam gratfa tardforfn rep.capeflendafuft^Nemo apudpopulüfortfor, nemomelfor Senator,facfleoptfmus Imperator, dc^ nfq; nfhfl fn hac cfuftate dffef fefrfve potuft, quod file non turn 54 fnueftfgalt;* rft 24 fcferft,tum etfam conferfpferft.Nune contra plerfqj ad honores adfpk fcendos,ad remp.gerenda nudf venfut atgjfnermes:nulla cognftfone rerum, nulla fefentfa ornatf.Sfn alfgufs cxcellft vnus e multfs.effert fe fi vnu alfqufd

B ff

-ocr page 36-

ÀNNOT ATlONßi

^ande^^. aftert-Hadenus lïle.Locus hic pofcit, vt de Pandedarum vocabulo ali^^ dicamus.Gellius igitur libro.xn.Tullius,inquit,TyroCiccronis Übcrtusli' bros de yarns aepromifeuis qurftionibus compofuingracco vocabuloPu** dedas,id eft promifeuâ SC multifaria continétes libres infcripfit,tanq omn^ return ac dodrinarum genus continentes. Idem libro vltimo, Suntjinq^'^i quilibros fuos Pandedas ,id eft omnium réceptacula infcripferunt. Hand inferiptionem Plinius in præfatione inter illecebrofas SC magna promitKn' À gaoi er tes numerauit: propter quas(^vt ipfe inquiQvadimonium deferi poflït-Hiï ''^uibus copo» Pandedis coagmentandis feptem SC triginca lurifconfulti fymbolascon^ ^^*’ tulerunt:éx quorum verbis Digeftorum leges velut centones confarcina' tæ funt. Harum autem archetypos Florentia: efte putant j quaé Litera P^

iPließs. Axionia,

fana vulgo diciturtSê nos cum Morcntia I'ter Romam faeeremus in numéro Legatioms Regfe, funalibus cas accenfis non fine ambitu honoris loconu^ meroq? vidimus.Quomam verohie Vlpianus fubiCcit hxc verba,Huw» ftudn dur funt pofinones:addam quid fit thefis, id eft pofin'o. Thefis Qn^ quit loannes Grammancus,Ariftotelis 1 n ter pres ^differc ab axiomate: qui' tenus axioma omnino eft «vW/ek-wp, id eft non demonftrabile: vt funt pro^ pofin'ones immediatæ,ôi communes animi concepciones,quaruin moxw5^ minero,qiias naturefpontevel naturah' dilt;ftametotenemus,domocjinfd’‘’ tlîfftù. nbsp;nbsp;lam afFérimus.Thclèis Vero,id eft pofin'ones exprreeptonbus difcimusW

fingufis difdpUnfs.Couemt autem inter axiomadd eft proloquium velpf^ nunciatum, vel vt Cicero vertit,enunciatum,0C thefim: q? ncc hre neew demonftratur: fed tarnen thefeis aliqua exhortatiuncula indigent, vtfid^ difcipulo faciant. vt ilia propofitio,Cmnes a eentro ad circuncurrentem^*' neam squales efte lineastcum axioma omnino fit indemonftratum:utilww Bis bina efte quaterna. Pofitionum igitur huiufmodi exempla funt • Polt;^ arithmeticus monadem efte impartibilem vel infertile. Geomettes veto'“ quod diximus de lineis a eentro ad ambitum circuli pertendentibus. Mew cus ponitcorpora ex dementis quatuor efte concreca- Phyficus omnia niW ralia corpora conflate materia SC forma:tum naturam efleprincipium w^ tus acq;quietis.Diuiditurautem thefis inhypothefim SC diffinitioncm-t^ Hypothees, rurfus hypothefis,ineam quç xquiuoce hypothcfis,id eftfuppofitio dicituf»

SC in petitionem. Siquidem qua: pofitiones nota: funt, qurqj fimulac a pt^ Pctitiones. ceptore ponuntur,admittuntur ab auditore, hypothefeis vocantur:qiiæ ^^ ronon vfqueadeo nota: funt,fed argumento quodam aftruuntur antc^H^ ^iTfl/xdrro,. faciant,SC tarnen citra demonftrationem fumuntur a præceptore, ^Tif^«^^ 1 dicuntur,id eft pctitiones vel poftulata.Quç rurfus SC ipfæ duorum funtge I nerum. nam qua: dam mediocriter notç funt,quædâ ec5trario:vt verbi grj 1 tia,gçometra ponente,Omneis redos æquales efte: auditor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

eft ignarus geometrirmeutru opinatur^d eft ncc æquos nee inæquales dw Eode vero dicete, Pundu carere magnitudine SC efte indiuiduû:auditor # opinatur.Eft ante diffinitio thefis:ponit enim arithmeticus infcdilefccundu quantitatem efte monadem. SC nos ponimus hominem animal rations Poßtio, mortale-Sic igitur lurifconfulti ponunt huius ftudn duas pofitiones • Pdr

-ocr page 37-

IN PANDECTAS.

XI.

ho I'nterdum'aaturam cuiufq; rei Ggni'ficat.Quintili'anus,Si'mplices,inquir, voces pofirione,id eft natura fua confiant: compofîtæ autem ,præpofîtîonfgt; bus fubiunguntur,vt fnnocens.Idem, Quid vcro quæ pofîtionis eiufdem fri diuerfos flexus exeuntC' cum Alba facit albanus Si albenlîs. Sunt alia huius vocis Ggnificata:vt arGs ÔC thefts apud Diomedem, ÔC apud eundem Quingt; tll.TheËs fit aphærefts AreopagitæiThefts 60 hypothefts Ciceroni in Topiâ cisifed ad rem non pertinent.

Ex eadem lege.

ÇLegem nunc appeUo caput legis .quoniam ita fert vfus.^

Videmus enim cætera quoq^ anlmalia,feras quoq; beftias iftius iuris peritia i«rh ««tur^ céferi. Cenferi hic qualiter accipiatur nó facile dixerim, ne ipfe quidé Ac** ^'^ ^‘^-. curftus,qui hoe in loco modeftiflime tacuit. Cicero pro Archia poeta, Atqj boe ideo mihi concedendum eft magis, q? ex his ftudiis hæc quoq; cenfetut oratio SC facultastqux quantacunq; in me,nunq amicorum periculis defuit. Dicédijinquit,facultas ex poetarum ledlione cenfetur,id eft precium 60 æfti* mationem meretur,2C imprimis laudatur.a Gr^cis Aon^p dicitur,quorü imigt; Aoxfpi tatione ita loqui folemus .Euripides in Hecuba,AÓ7^ ^^ ekt* «Ao^^vreep wp xax lt;?fiZ J'oxi^vTup/auTOQ fe Taurp (ötvq.Animalia igitur quædam bruta naturali qua-* damintelligentia prædita,propterea céfentur Jd eft admirationi nobis funt prx cxteris,vt elcphas:de quo Plinius libro odauo,Maxima animal eft elc-* pdas proximumqj humanis fenftbus » id quod ipfe late profequendo docetlt; Idem de tigride,quç cæteris feris truculenta, atq; ipfa etiam elephanti vefti* gia fpernens,homme vifo vel hominis etiam veftigiojtranfferre catulos did tur.Nimirum hæc natura eft return,hæc potentia eius, fæuiflimas ferarum maximafq,quæ nunq vidiffent quod debeant timere,ftatim inteUigere eut fit timendum.Ex his Plinii verbis dicerc poffumus reuer entiam iure natural li animalia omnia homini debere 60 quandam veluri religionem.vt faltem eî décédant via:vt fit illudGenefeos pri.Dominamini pifeibüs maris, 20 vola** tilibus cœli,ôC vniuerfis animantibus quæ mouentur fuper terram.Quid il*» ludeiddem de elephant is ripftus, inquit, animalis tanta narratur dementia contra minus valida,vt in grege pecudum concurrentia manu dimoueat,ne quidobterat imptudens ,necniftlaceffiti noceant. Nonne ex iure quodam gentium ehe videturCEt illud de Ciconia pr ouerbio gr çco teftatum ,ab Ari*

1 ftotcle etiam confirmatum, quæ parentes fenio confedas alere exiftimatur 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mlantix (ux vices rependens. vnde ^v^-n-sXapap verba pro eo quod eft pro* Xv^-wAa^^ 1 merentibus gratiam in tempore rdetre,’S0 Antipelargia hulufmodi gratia^ -yfip. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu relatie, a ciconia dida, quæ græce a^wtAa^-y®-' dicitur.indePelargicino NomiPeUr« \ nbsp;nbsp;nbsp;mi ab Ariftophane didi,quafi. Ciconiariæ leges, quibus liberi parentes ale* 2‘«» tl teiubentur.idquodiniureqaoepnoftro cautum eft.ldeoin fcepttis regiis , ; ï nbsp;nbsp;nbsp;antiqui ciconiam fculpere folebant in fummo: in infimo auté hippopotamu ^«^5^°^°^**

t animal imptobiffimum: fignificare volontés iuftitiæ obnoxiam effe violen* tiam,cuius iuftitiæ fymbolon pft ciconia,qux parentes fenio confedas alere, » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ humerifcg geftare in volatu creditur. Laurentius tarnen hune locum repro benditlib.quartoElegantiarùdus naturale eft quod natura omnia animalia

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B in

-ocr page 38-

ANNOTATIONÉS

docuit.ius eCTe nègans appetitum coeundi ÔC procreanonem cducanoricM, liberorum.in quo fententia mea fallitur.Cæterum quod hic Florencinusm'^ gentium tribuit,Cicdnuu.Officduris naturabs effe tradit, id eft vt nelï^^ mus muicem. fic em'm mquitgt; Atq; etfam fi hoe natura præfcnbit, vt how® homini quicunq; Gt, ob earn caufam q? i's homo fît confultum velit, nfeer^ eft fecundu earn natura vtilitatem ommu efle comunem.Quod

continétur omnes ^ eadé lege naturæ. idq; ipfum fî i'ta eft^eerte violarc aW i«ï gentium, rü naturæ lege prohi'bemur. luns auté ccfulti fus gentiu appellat,non tan^ 1KÎ naturale, ^^æ (J qüod naturale fecutû eft,quod argéteo feculo natû exiftimatur, ou® comercia return efte cœperunt:fed fllud etiam priman'ûjquod inter homing folos mterceditjde quo Cams l'n lege Omnes, inteUexit: quod naturald^'' tur.vt idem libre primo Tufcul.Nulla gens, inquit, tam fera, nemo omn® tam immams euîus métem non irabuent deorû opimo. multi dednsprau® fentiut(^i'd enim vitiofo more efficifolct jomnes tarnen efle vim Si natura® uinâarbitrantur.Nèc veto id coUocudo hominû aut côfenfus efticitmoni®

nes.

27riJèo^«(»

Prindpatm sinimtf.

ftituds opinio eft confirmata,n0n legibusiomm autem m recófenGoom®® gentium lex naturæ putanda eft.Secundu hæc verba Ciceroni's,not Jones'^ animis noftn's anddpatç funt de iure naturali'.quale eft quod idem in pn®® de Natura Deorumgt;inquir,in perfona Vellen Epicurei loquens »Seins e®® (^inquit2)vidit Epicurus primum efte deos,qgt; in omniu animis eorum not®' nem impreCTiffet ipfa natura.quæ eft enim gens,aut quod genus homma® Anticiffatin quod non habeat fine dodtrina andcipationem quandam deorum,qHa app cr ?roîep^s J^j- Prolepfim Epicurus,id eft anteceptam animo rei quandam informanon® fine qua nec intelligi quicq,nec quæri,ncc difputari pofiitfEt paulopolf ÛJ enim non inftituto aliquo aut lege ant more fit opinio c0ftituta,mancatlt;l!®® vnum omnium Erma cofenfio,intelligi necefte eft efte deos, quoniam inf®^ Notzon« vel podus innatas cogitationes habemus.Hæ 66 primæ nodones ab co^® Prfnojione; dicunturtalü præfumptioncs SC prænodones vocant,id eft ennoeas, quas® ^n/c!ea^‘°^^ ^^^ Auguft.lib.vii.0C.xii.deCiuitatc,nodonesinterpretaturquafi eón«®^ autXÏs-oÏ intelligentias. «UT0'!3’IS'0l dicuntur, quafi per fe fidem facientes fine argunif®^ jncohat£iL ds:vt fupradidum eft de axiomatis. de quibus idem Cic.in pri.deLegih®J’ telligenti£. Quæq? in animis, inquit, imprimuntur incohatæ intelligendæ, fiffliW® information omnibus hominibus imprimuntur. Informadones edam dicuntur, vtb^® in fecundo de Natura Deor, Omnibus enim innatum eft SC in animo (ju^“ infulptum,efle deos.quales fint,variü eftiefte nemo negat. Cleanthes nofter quatuor de caufis dixic in animis hominuminformatasdeorumtl'^ nodones. Appellantur etiam tü3i^ox«ï. vnde Galenus 1(11 ‘jjsu'rfm J^r)J^,pI’^ ma animi notione, id eft animi adiedlione. Ifta igitur fere quæ iuri natur^W afcribuntur.id eft quæ natura docuifte nos Grcditur,verfantur in fenfuco®^ muni,non illo quidem arbitro SC difceptatore omnium fenfuum, SC cui f^^ fus omnes ancillantur:qui principatus animæ dicitur a Giceronc,SC a G®® no TO K7£Movzx(3j» -f 4.u;)^N(; in decimotertio Therapeutices,ÓC a Plutarcho in qu®®^ to dePlacitis philofophoru.cuius meminit memorabih'terCic.in fecundo®® Natura D^or.ÔC in.v.de Finibus, ÔC Themiftius in tertio de Anim3.fed ®“^

-ocr page 39-

IN PANDECTAS.'

xii;

Io akefo ciuus tneminitQumtil.inpri-his verbis, Senfum ipfum qui comu/ ^fgt;^f»^ c^m^ ms dicitur vbi difcet puer eu fe a cógreflu.qui no homimbus folu fed eciara muds ammalibus naturahs eft,fegregaritÆt luuen. Rams em ferme fenfus cotnum's in Illa Fortuna.Seneca,Sic m beneficio fenfus comum's locu,tepus, perfonas,obferuet.A grid's Kona^ Aoyn/fkoi^ dicftur.GregorfuSjTÎs brojs xoivSv S§» AoyKf^xSp.Simili's eft communis prudéria apud Cic.lib.mi.de Fmi'bus. Et ft i'n ^^^(^^^^^^^ ipfa, inquit, naui'gati'onenegli'gêtiaeius nams euerfa,mai'us eft peccatum in auro q palea, omnibus cni'm artibus volumus attributa efte ea quæ comu^ m's appellatur prudentia, qua omnes,qui cuiq; officio prçfunt,debent habo fe. Veru em'muero ad cognati'oné illa veni'édu,qua Florctmus lunfcófultus inter humanu genus i'ntercedere dieft, qua Accurbus homo mfnfme malus ad prfmû parente ex hfftorfa Genefeos refert. Marcus fgftur Tullfus Ifb.v. j^^;^^^^ y-ÓivltfmoFfnfum,Pffonem Academfeuhfs verbis hac de re differente mdu* ^^„4. cït,ln omnf ante honefto quod per fe expetendu dfefmus, nihil eft ta flluftre, charités hun nee quod latfus pateat, q eonfuneftfo inter homines hominû, SC quail quæda ^^^*' foefetas SCcómunicatiovtilitatum.SCipfa charitas generis humani: quæ na ta a primo fatu quo a procreatoribus nari diligûtur,ÔC tota domus cóiugio 8C ftirpeconiügftür,ferpit fenfim foras cognationibus primu, tu affinitarigt; bus,deinde amfeirifs,poft in ciuitatibus cum ciuibus, SC «s qui publice foefî atq; amici funt, deinde totius cóplexu gentis humanæiquç animi affeedio fuu cuiq^ tribuens,atq? hac qua dico focietaté cóiundh'onis humanæ munifice SC æquetuens,iuftiria dicitur.cuifunt adiundç pietas,bonitas,liberalitas,benigt; gnitas,comitas,quxq?funt generis eiufdé.Atcjhæcita iuftitiç propria funt, vt fint virtutu reliquaru comunia.na cu lie hominis natura gencrata fît vt ha beatquidda innatu quafî ciuile SC populate,quod Grçci poliricon appellat: quicquid aget quæq;virtus,id a cómunitate,óC ea qua expofui charitate atcß focietate Humana no abhorrebit.Hadenus iUe.Quo in loco,primo ftatu pro fatu corrupte vulgo legitur.Idem in pri.de Lcg.altifrime('vt ipfe inquit^iu^ ris principia repetens, ita quoda in loco ait, Omniu auté quç in hominû do** ftorû difputatione vçrfantur,nihil eft profedto preftabilius q plane inteUigi nos ad iuftiria effe natos-neep opinione fed natura efte eóftitutu ius etia paté bit,fi hominû inter ipfos focietaté cóiunóh'onéqp perfpexeris. Nihil eft enim vnü vni tam fimile,ta par,q omnes inter nofmeripfos fumus.Q^ fî depraua^ tio côfuetudinû,fî opinionû vanitas non imbeciUitaté animorû torquerct,ÔC flederet quoeûqj cœpiffet,fui nemo ta fîmilis effet q omnes funt omniû. Ita quecunqj eft hominis diffinitio vna In omnes valct:quod argument! fatls eft: nulla diftimilitudine effe in genere. etenim ratio qua vna prçftamus bcluis, per qua coiedura valemus,argumetamur,refellimus,dlfferimus, cóhclmus aliquid ac cócludimus,certe eft comunis,do(drlna différés, difcendl quidé fa eultate par.Idé alibi,Quid eft auté non dica in homine,fed in omnicœlo atep terra ratione diuinius^'quæ cum adoleuit atep perfeda eft, nominatur rite fa/ Rutioi pientia.Eft igitur ^quoniam nihil eft ratione melius, caq; SC in deo SC 'In ho* mine^prlma homlnl cum deo ratlonisfocletas .inter quos autem ratio. Inter eofdem eria reda ratio comunis eft.qu^ cum fît lex,lege quoqi condllati ho^

B nil

-ocr page 40-

ANNOTATIONES

mines cum düs putandi fumus. Inter quos porto eft communie legis, inter cos communio iuris eft. quibus autem hme funt inter cos communi3,SCoui j tatis eiufdem habendi funt. Si vero iifdem imperiis SC poteftatibus parent» multo etiam magis parent huic cœlefti diferetioni.mentitß diuinç,ôôprçP‘’ tenti deo:vnde etiam vniuerfus hic mundus,vna ciuitas comunis dcoröat^ hominum exiftimanda eft.Idem de igniculis loquens nobis a natura ad iuft tiam confeeftandam datis,corruptela autem malç eófuetudinis extindis-Q fi quo modo, inquit, eft natura, fic iudicio homines humani (^vt aitpoeta) nihil a fealienu putarêt,coleretur ius æque ab omnibus. Quibus enim ratio a natura data eft,iifdem etiam redta ratio data eft.ergo 06 lex,quç eft reda ra tio in iubendo SC vetando.fi lex,ius quoqgt; at omnibus ratio, ius igitur daw eft omnibus.RecReqj Socrates execrarieum folebat,qui primus vcilitatema natura feiunxiflet.id enim querebatur caput eRe exitioru omnium • vndciUj Pythagorica vox t« t^“ lt;e/Aup xoivàjd eft omnia inter amicos communiais locus iile vulgo mutilate legitur. Ex prçdiclis apparet id quod Vlphquot;^ inquit,Seruitutem iure gentium fecundario conftitutam efte,non illo prima rio,quod naturale dicitur, ab eo (^vt Caius inquit^ q, naturali rarione inert homines conftitutum fit.Propterea Aug.lib.xix.de Ciuitate, feruituteinpti'* mum eulpæ non nature impofitam efle dicit:cum Noe animaduertés wü^ lium, feruire eum fratribus fuis iuRit. id quod Genef. nono memorie co^ 1 nroditum eft. quam feruitutem iuftam interdum atq; etiam vtilcm efte iP

lus.


Seruitus.


lus getiu zr eodem libro demóRrare contendit. lus auté gentium Liuius lib.v-abvRquot; , bumanum. condita,ius humanum appellat»de Gallis loquensiquomodo ÔC Vcrg-Sig^ rus humanu SC mottaUatemmcis arma. Sunt Sómra belKca.vndeiHaÜ^ milli verba apudUuium ad proditorem puerorum magiRrum, Non ad R milem tui nee populum nee Imperatorem fedeRus ipfe cum fcclcRomund re veniRi. nobi's cum Falifcis , quæ padlo fit humano/odetas nonelbquam ingeuerauit natura vtrifq^.cR entq^Sût èC belli ficut Si pacis iura, iuftsqj^^ non minus q fortiter didicimus gerere. Arma habemus non aduerfus eaætî tcm,cui etiâ captis vrbibus parcitur,fed aduerfus armatos. Inde dia nobi* lis cotrouerfia apud Fabium Quintilianum in quinto,capitc de arguments» Amphidjo^ ‘^^ ’“’^ belli,apud Amphidlyonas commune Grçciæ confilium agitata.At^ nes. hçc in vniuerfum dicta fint vfq; ad legem,Ex hoc iure gentium.

Ex .Elus ciuile.

lus dude, ^^“^ ciuile eft quod neq? in totû a naturali iure recedit,neq^ per omnia ei fei' uit. Fd oc dictû quomodo intelligi debeat,nos Ciceronis verbis demotors pofTumus.Is enim lib.tcrtio de Finlbus fic inquit,Quéadmodü igitor mew* bris vtimurpriufq didicimus cuius eavtilitatis caufa habeamus:fic internos | ad ciuile cómunitaté coniuncRi 5C cófociati fumus:quod ni ita fe haberet,nec iuftitiæ vllus eft et nee humanitati locus.Et quomodo hominu inter homines iuris effe vincula putat,fic homini nihil iuris cRe cum beftiis. Prxclareeniffl Chryfippus,extern nata efte hominum caufa,eos autem communitaus Äfo cietatis fuæ,vt beftiis vti ad vtilitatem fuapoftïnt fineiniuria.QuoniamqïfS natura eftet hominis, vt cu genere humano quafi ciuile ius intercederet jqult;

-ocr page 41-

IN PANDECTAS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XlH»

Hcopferuaret eu lußumqui vi ageret.eum miuflum foré. Sed quemadmo^ dum theatrum cum commune fit,relt;fte tarnen dicf poteft ems effe eum locu que quifqj occupant,fic m vrbc mudove commun! non aduerfatur ms quo minus fuû qm'dq; cüiufq^ fît.Arfftoteles Ebro quinto EthiCiCiuilis autem iu«* T)iuißoiura ns.mquit, parti'm naturale cd,partira leginmum Gue legale. Naturale vb!/ Uis gentium eandem vim habet,nee homlnu oplulone conditutum cd. LcgIgt;* timum ab Inltlo quidem nihil refert hoc modo vel fccus:podpodclonem vclt;«‘ ro turn demu refert-quo lure nicuntur omnia ratloné fcin dccretlq; habctla; . i Ta A' vrAi^nS 2ïiKo«a,i' /jÿ/ «pufnuop ^,7gt; JE 93/xtKÓ^tlt;fva’tKofi Z^Vt 2Î 7re«/T«j(S frhij ftUTÙÀi W ætwa^ipj Ê^ ^ 1^ JüRflp « p^ii.vo/xwèp JÏ,^ «^y^Hs /M^ èöev J'iatpsfil Stoç h2^mç,otoc«' 4 ^»vTocijÄiaffs^. Ipfe veto funs origfnem omnifanäq^ ratlonem fubtlllflime ferutatus ac compédiofe omnia expllcans,ln hanc propemodum fententfam fnqult,îuftltlæ partlcularls 5C furfs quod ab ea prodclfcltur, genus vnum cd quod In dlftributlonlbus verfatur,aut honoris,autpecunfarum,aut ecteraru rerum que dldrlbul Inter cos pofTunt qui clufdem clultaris confortes funt.In jis cnim SC æquam SC Inæquabllcm parte Inulcem ferre poflumus.Aliud augt; tem genus edcommercllsemédandls corrlgêdlfq;comparatum. Commerz Camwerew. da porro duorum generum funtiquædam enim voluntarla.quædam non vo luntarlafunt. Voluntaria vt emptlo,vendltlo,mutuu.ob Id voluntarla dieda, qgt; eorum prlnclplum In arbltrlo nodro fitum eft. At eorum quç no volunta* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ria funt,partim elandeftina funt,vt furtum, adulteriuipartlm violera,vt ver? bera, vincula, raptus.Enlmuero dlftributluum lus confeffum eft apud omnes prodignitate culufq; ftatul oportere:quodlus ab eo  k«t’ à^Iouz appeUatur, i' xardda^x de quo In tertio ctlâ Polltlcon mire difputat de æqualltate clulll loques.veru æÎKoâoji. m eo pugna eft,qj DemocraricLId eft popular! Inftltuto vluétes,dignitatem igt;emocratici mlibertate côftItuût:OlIgarchIcI Id eft paucorû ftatu gaudétes, dignitatem ■^^‘ft°lt;^^'‘^^^ « partim In céfu SCfacultatlbus ponût,parrim In generis noblUtatc: Ariftocra oUgarcUd. ticl vero,Id eft optlmatlum ftatum fouentes, virtute dignitatem mctluntur. AnitocrxU Prolndelus In proporrione condltutû eft. ProportIo enlm quâlpfe analoglâ ^^‘j^^,^^^..^ vocatjxquabtas eft ratlonis.quæ condftlt m!nlmû In quatuor. Dlulduntur g£omctriclt;(i enlm SC quæ dIftrIbuuntur,ÔC quibus dlftrlbuûtur.Itaq; lus hulufmod! Inter quatuor minimû Intercedlt,quæ analogla geometrica vocatur Jn qua côtln git totum ad totû Ita fefe habere vt vtrunq; ad vtmnq;,hoc eft vtrunq; ad ai terum.Eft autem hçc proportIo hlulca SC Interrupta,Id eft non continua,hoc modo.vt a ad b,fe habet,fie c^ad d.Slt IgItur exempli gratia fuper a, Lucius Craflus orator ,vel Scçuola lurlfcófultus æqualls elus:quorû alter dlfcrtoru cofultldimus, alter côfulcorû difertiffimus fuit,fi CIccronI credlmus.Gt auté fuper b,Paulus Caftréfis aut qululs allus ex lUa GottIca gente, quoru nemo no InfancIdImus in verbis etiâ luris fultîaut contra logodçdalus allquls Çvt j^ogod^idU Plato fophiftas appellabat^verborûfundltator !nan!s,qu! venuftatê verbot yerborufM ru,non fenfuum acumen confccdctur,aut qui oratlonls conclnnltatem pot!us ‘^‘^'*^‘”'fî. q pondéra fcntentlaru præftare point, vt vno verbo dlcam,loquédl peritus, clulllum rerum Ignarus.fit rurfus fuper c,maglftratus allquls ampUffimus, vt apud nos cancellariatus,autetlam ftlpçndlû pr!mar!û,ôC^vt Ita dlcâ^ta*

B v

-ocr page 42-

ANNOT ATIONES

létanu.cTvero honor ah'quîs înfimi fuhfeUiï» aut flipedm fefquîlibrc atlt;^ ƒ*’ (fî dicere liccat^triobolare.Di'co fgiY qua rarioné habet a ad b,id ed dM illud dodlrinç ÔC eruditio numeris omnibus fciétiæ humanwris^bfoluta,^ fllâ aut prudétîs infâtia,aut loquacitaté mfdneadé habere cad d,hoc eft hÇ^ norû fummûfaftfgiu OC primariu ftipendi^ad populate munus ÔC greg^'^J' ftipédium.ôC permutatim,vt fe habet a ad cjd eft vit pnmi nomîms ac me*^^ ’ tî ad pnmanû honoré:fic b ad djd eft homo inférions aut etu portreraç^® im4nilogu. tç ad plcbei'û prçmiu,dûtaxat fîiure diftributîuo vtî volumusiquod AnW

teles analogû efle afRrmat.id eft proper none conftitutu.quo lure l’n diftn^ tione maloru omnia vice verfa fpedlâda funt-Quod auté præter hanc anal giâ,mquît Ariftoteles, diftributûfuent, non lus fed iiuuria ent, eufepep^ fteriores honorû partes ferant quibus priores mre debenturtcôtrâqjmald“ priores ,quibus coueniunt pofteriores. Quod fi îta eft (^vt omnino ceftedy ilonomid. hoc genus l'uris rariftïme moribus noftris vfurpatur. Nulla emm ifononn?» id eft çquabilis bonorum honoruq^ d]ftributîo,în qua omnia omnibus paf^ j ac deméfa rcfpódét(^vc fnquit Marcus Tullius^ in regno noftro qaçr®^ j eftn'n quo ÔC honores SC opes 66 omnino præmia virtutis, arbitrio non d«^'’ : vni'us id eft Principis(^çquiftïmo em animo ferêdu illud eflet^) fed vnius ^ alten'us qui maforibus faris fupprincipes aut etia Sc{ani'(^vt fta dîcâ)l^ cipis euaferût:aut qui quouis aulico artificio Principibus obrepferutjnota® j dîftribuûtur q dilapidâtur,atq5eriâ mterdûturpi dinudinatione mdignîs ds^ fcrûtur.Vt cnim ambitiofiftimus qui'fq; partis cuiufdam reipublicæ gui’^f^ nacula arrfpuit,ita cohorte fibi protînus amicoru clientiumq; cooptatq^ ! ad Principe redépta comendatione infinuatos,ficq; ad varia munia diftnlgt;ô^ tos,tanq vicarios habet,tuendaruq^ partiû fuarum inftitores : femel ipßlt;^ ftridos infinuationis audoraméto.Quare eximios fepe viros in ordinemC'^ dicitur^coadhos confenefcere vidcmus,nifi tædio inuifç in aula virtutis,at^ aliorum exemplis edodijbeatis illis aulicis fefemancipio dederint(^vt fe® cam^quafiep grauitatis ac conftantiæ maieftatem in coru aftcntarionepf^^ ftituerintideniq^vt plane dicam^ nifi virtutis fafces inaneis foms fortuné fummiferint impotétiç. contrâq^ nebulones quofda amp;nbsp;leuiflïmos homw^» J^ial^nbeti ^^^ ignaros,8C(^vt vocabulo grçco dicitur^analphabetos,nec literarumD^ nandi peritos:fed qui véditare fefe beUiftime cuiqj iri aula præpollenri didw^ rint,virtutis premia obtinere,infolenti confidenria:veluti magnis fuis men^ tis e numero^vt dicitur^exemptos-Genius hic eft fere æternus huius reg'quot;» ne forte fcculi noftri infelicitati detur:ÓC alioquin vt inquit Lucanus, Sceptrorum vis tota petit, fi pendcrc iufta

Incipit,eucrtitq^ arces refpedlus honefti.

Fortaffe tamé hoc Principe meliora iamia omnia futura fpondere nobis dt^ quot;nbsp;bemustfiquidénon paucos iampaucis annis vidimus primarios viros aede literis literatifep optime meritos,fola nominis ac famæ meritorüqcómend^ tionc,re(fta (^vt eóftatet creditor^) citraq; vlla fuffragatoru redéptionem.iö Regis gratia infinuatos,Principis vtiq; voluntati in deferendis primis hon® ribus,aulicorum quoq; votis certatim aftipulantibus. Preterita igitur exen*

-ocr page 43-

IN PÄNDECTAS.

xnn.

tiniüSjfutiifa vero meliofa fpcramus, Veru ad id quod mftat re tiert a muh AI teru cft genus fun's quod Dfort hotfcon ab Arfftotele dicftur,quaff emeu da-* iSiortbotico. duujquod fncômercffs verfatur, ÔC a dfftrfbutiuo dfffert. lUudenfm dfftrf/ buédfs cómunfbus bonfs coparatu eft fecudu analogfa prçdfcla, quç geome toca dfcftur a mathematfcfs.Hoc aut fus quod fn cómereffs fpedlatur, çqua fitate qufdé fus eft 86 fnæquaiftate fnfurfû:fed alfa proportfone conftftuftur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

qux arfthmetfea dfcftur- Etenfm nfhfl refert Cue vfr bonus viru prauu efreu** j-^XBcn«/ fenpferft,Cue bond prauus:autCuevfr bonus adulterfuadmffcrit,Cue fmpro busjfed damnu tantu aut noxa fn hac fpeefe refert, fn qua fudfefs partes funt mæqualftaté ad xqualftaté reducere:cü fcflfcct ab eo quf plus æquo per efr/ cûfcrfptfonê tulft.mulda fnflfda lucru aufert-tunc enfm,dfmenfa noxa, vna pars danu,altera lucru vocatur;vtlucru0fcet nomfne nó admodu proprfo) dfcatur efus efte quf noxam aut damnu dcdft:damnu auté efus quf accepfr.fic damnu ÔC lucru mfnorfs ac plurfs vfcé obtmentimedfu auté equalftatfs.PluS fgftur bonf 86 infuus malf lucru eft: ÔC vfcé verfa damnu.In hac proportfone ma confideratur,duo extrema, mafus ÔC mfnus,medfü, fus èmendatfuu corre dfuüqi:quod medfu eft damnf 86 lucrf,quç funt extrema.Cu fgftur de hoe fu re ambfgftur,ad fudfeem itur.ad fudfeem autem fre,ad fus eft frc-Iudcx enfm ludcx ht 4ni quail animatu fus eft,vt grxce iMKcüop fus,84dfcaftes fudex dfeftur.Propterea ’^^^'^f^^^--qufda,fnquft Arfftotelcs,Mcfodfcos fudfees vocat,quaC medffurfos,a medio ^^j^(/^jj^g,^ ac lure eópofito vocabulo:quonfa quf medfu confequf potuerunt,ff fus fuum obtfnere videntur.Ideo,fnquft,dfcæon dfcftur quaC dfchçon,hoc eft bfpertf-* tü:04fudex Dfcaftes quafi dfchaftes,hoc eft bfpertiens,Porto qucadmodum m gçometrfea proportfone 84 furc dfftrfbutfuo quatuor efte cd mfnfmu ne-* celle eft,Cc 84 fn hoc fure commerefarfo 84 fn hac proportfone arfthmetfea^ cótfnua:fed fta vt fn hac medfu bfs aftumatur,hoc modo,vt a ad b, Cc b ad c, kis enfm affumftur b.04 fdeo contfnua hçc proportfo dfcftur, non vt dia fngt; terrupta,vt vnu bfs fumptu duoru loco eft.Quomodo fgftur fe habet a ad b, ld eft æquo mafus ad æquûiCc fe habet æquû fd eft fuftum, ad fd quod fufto çquoqi mfnus eft .Eft ftaq; medfu fuftu fufqi,quo plus bonf mfnufej malf,quç lucrf nomfne vocantur:84plus malf mfnufq? boni,qux damnf, ad æqualftaté reducuntur.Quomodo autem fd hat,Arfftoteles Ifnearf figura demonftrat, r«f diftribu^ quf fuftu dfftrfbntfuumjAicü'JAiK^Küv appellar,«?!^«^^»!^ vero fd quod nos comgt; tnerefarfum-Eft 84 alfud fus ab eo commemoratum, quod M^TTswöt^ dfcftur, 24 latfncTalfo.cufus furfs affertores fuffte Pythagoreos, fufqi Khadamathi j^^J^'^J voeftare folftos efte aft, verfu græco dfdtftantes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ƒ * *°7

Ii Kï WSoi ra x Ëjt^sjJ'ÏRK T* 16«« y^oiTCi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ttdio

lus redum fuerit fi fadh's perferat æqua.

Hoc genus furfs Arfftoteles fpfe fmprobat.Aft enfm nee legftfmo turï,ncc eï quod fn cfuflftate verfatur,fd eft fn communfone,conucnfre,nec dfftrfbutfuo necemendatfuo,de quf bus fupra dfxfmus.quod fpfe ratfonfbus demonftrat« Incommunfonfbus tarnen cómerefalfbus fus talfonem cotfnere perhfbuft, dûtaxat per analogfam,non per æqualftaté, x«? avaZo7W Koi /xk x«t‘ to-oTHTo^t yteufutor 84 ftrudor fnufeem alfqufdfacfunt artffieff fuf, vt Tutor calceum,

-ocr page 44-

NKfrtHJ.


Talia,


VoMßA^t


TatrieoH Dcfpotico».


Geconomico


ÀlïNOtÂtlONES


. hruólor domu,Só itidem dé cçterîs atti'ficns.m quitus omnibus talioilt f^^ analogiagt;inquit,interueni't.Secl vno ali'quo opus eft quo omnia dimcoaD®'' vt ad xqualitaté reducantur.Hoc autem reuera eft fndfgenna,qu31^^ ^°® mercia vmuerfa continentur.Quippe ft nullius rei mdigerét homines au^ ® Cmiliter indigerent,auc cómercium non eftet,aut certe non idem eflctƒ nomifma veluti pro mdigéda hominum mftituto fucceftït, quod honii® inter fç intercedcrctn'nde nomé fortitu^q? lege ld eft nomo grçce, nonaut^® natura originem habeat. vnde numus latine videtur quaft nomus à*^ Hoc etia diólu Anftoteles forma quada mathematica demoftrat, vt fö* let ea quæ tradlat quanta per natura rerû licet,fciétifice Si mira arteexp*lt;^ ta tradere.Tahonis pœna.xn.tabulis coftituta erat: fed poftea PrftorS^ clemétia reuocata eft.vt docet GcLIib.xix. Nodium Atti'c. Caufas autd^ uocandæ duas præcipue aftîgnat,legis incômoditatcm,ôi rependend^r ; l'd eft retalîandæ diffïcultatem,vt latins ipfe docet.Nec mirû tarnen 1 lionem lure^xii'.tabül.côftitutam efte,cum diuina etiam lege indudani mus.Exodi vigeCmoprimo,ÔC Deuter.decimonono,de pœna fycophaO® calumniæ,Non mifcrebens eius:fed am'mam pro anima,oculum prooe“ ' dentem pro dente exiges. Quintil.m o(ftauo,Éft ÔC quod appeUaturano^, NoH/*.ci,.qua voce mtelleclus accipi potcft.fcd hoc nomine donarut ca qö^** dicunt,verû inteUigi volunt:vt în eum quem fæpius a ludo redemeratfor‘’f' agétem cû ea talionis .q, eî pollicem præcidiflet,eras dignus vt haberes in^^ gram manum. fîc eni'm auditur vt depugnares. Vbi ludum pro gladla^f^ Quintilianus mtelligi voluit. Sunt ÔC alla genera fun's ab Anftotelepnn^' vt fus paternu,quod patriconm herile,quod defponcon ab eo diaturt^T ciuile non eft,fed ciuilis fun's Emile.cufus didlf hanc ratfoné affignat,I^^^ pfum enfm 06 Ifberf gdfu a patre per ætaté non reccdût, tang pars eins )ƒ ' A tquf nemo fnferre imurfâ confuîto Gbf fpfî creditur : nemo fgftur mfeljp furfus x fta nee fnfurfa nee fus eft duntaxat cfuflc. Inter vfrû veto Si vxote' magfs fntercedere aft g fnter pattern Ói liberos,aut domfnu Si mäefpf«^, autem œconomfeon a domeftica dffpenfatfone Öó conftftutfone famib^n cftur,alteru SC fpfum a cfuflf fure. In tertfo Vero Polftfcon, œconomfeon^ gfftratum appellat,fd eft óixovo^nxZw Kç\i!ù,poteftaté illam qua vfr vxorby rfs,ÓC omnf famflfç præeft:pudédo eorû more,quf vfqueadeo vxorif dfeam fgnauf^ vt domf fux prfuatf fint,8C vxorfæ poteftatf pareant,cuWlt;^ magfftratus gerant,66 vfrfs fmperare fe dfgnos efte cenfeant.quos AïfÇ’’*!^ les fn fecudo Polftfcon yajjctiKOK^a.T'spSjjai appellat,fd eft fn vxorfo impend uentes:quoru ftatus yajjMKOKfaTKt, dfeftur ea forma qua arfftocratfa : q«gt;*^ fentétfa noftra ochlocratfa proprfe dfef poteft:hoc eft turbulcntus ftatus»,


^ynfeo^

tratumenos .

Gynacocra «

ges. legfbus fllfs gynæcocratfefs parédum eft,Hoc volo,fic fubeo, fit pw^‘ • luuena^fat, ne volûtas.ÔC, Clames Ifcet èC mare cœlo Confundas homo fum.K,NHw ^‘* mufta donabfs confugc,védes Hac obftante nfhfl,nfhfl hæc fi nokt eme^^ Hçc dabft affeeftus, file excluder ur amfeus lam fcnior .Propterea fdem A» teles fn eodë fecundo de hfs loquens fta fnquftgt; Kaiiat t! Aiacpê^a Towitïit«?

* T^§ ajj(o»T«9 vv “^SZ 7W£Wxtfp «fX^^i Taup ^^ a'v//-^euvamp;, fd eft, gg quid S®®


-ocr page 45-

IN PANDECTAS? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xÿ

putamus mulicres ne magirtratus gerant,an magifîratus gérentes huilienl* bus parcant^' idem enim vtrobiq; acdditJdeoq? Lacedçmom'orum politiam improbandam elle tradidit, q? magna ex parte muliebri imperio regeretur-idem etiam multas genres beUatrices ÔC militanter vîtam traducétes vitra Celtas, m ^cwoaHOKjaTla vmere rradit.Itaq; inqmt fcitum fllud fabulahaentum vidctureius qui Martern cum VenercillaqueaHe primus dicitunhuiufmodi enimvin in Venerem maximeproni muliebri impend regi fere nati funt* A^.ust Kap -ni»^avM()'i ytwM.KOK^dr'èpSjJÓi xafla?^ V^« '?^ sya2w2xSp Hjtj vAtiUix^ }^Sp eg» KATwp. Plmius libro fexto,Gynxcocracumcnos appellat populos ondeeoerii quofdam Amasonum vicinos,belloab Amasonibus vidostex co licdi'dos, ^'^’^lt;^ni, ^ vidncibus obfequantur ad procreandam els fobolem.Hæc cftfumma vc arbicror Ariftotelfcx fententiç de furls multlfarnexpllcatlone,cum eoquod antea dlxlmus deæquo SC bono SC lure duriori.Qux quonlam nobls ad hue tltulum maxime pertlnere vlfa funt, q potulmus breuiHime ac explaiiatHn^ me ex aurons elus copia in latlnum fermonem tranftullmus.

Ex eadem lege In fine.

Vt apud Grçcos Kc. Locus hlc mutilatus ediafcrlbcda enlm funt hçc vef ba,TO ^dz a7^a$3p,’^ Jï voAixop.Anftoteles In odauo Ethlcorü , Ka9a7^ 'ÿ ƒIxouop ^ 2uTi0p.i ^jK^^a^ap.TO Jï, 1(51 ïö^iop. Et In tertio memlnlt -i^ vJ^wp '^ k^ 7§«^Alt;.«ra,tlt;zgt;:x -^R? k^ ra ten. Plato Hbrofeptlmo de Leglbus «Tja^« vo^i/(WL, aplt;* peUari a qulbufdam dlclt lus non fcripcuni,ôv$ ■ro-aT^lss^xf^b wi«§ Iwaj/xa^^o'ip; quas patrias,lnqult,leges cognomento uocltant. Idem paulo poft tria gene raponens, »ÓAi«$,s9«,U«THM/*«Tou,ld eft leges,mores,lnftltuta. Patri ^«4 t^töis ^iKTipK ttÔAiç |£«)J'ar£ü.av6V JÏ «^J^HAup SKaTsfa rSrap oux fêi ^tovi^ct,, Omnlbus hls, Inqultjparlter clultas Indlgctvtraq; autem fine alterls ftabllla eflc nequeunt. Mores SCmftltuta quafi pro vno pofulnproptcrea vtracj dlxlt de duobus lö quens.Inftltutl autem exemplum eft apud eundem alibi In eodem llbro.To/ tam enlm nodem,lnqult,foplrl cluem vnum In republlca,nec famUlç fuç prî mum experredum vlderl,5t ex ledo furgcre,turpe eftiCue ld lex,Gue ln(Htugt; turn potlus vocandu eft.Quemadmodum SC matremfamlllas ab anclllls exgt; cltarl,ncc Ipfam potlus anclllls anteucrtere ex fomno expcrglfccnté.QulntlL lib.tertlo,AfferuntQ'nqult31audem llberl parcntlbus,vrbes códltonbus,legt; geslatorlbus,artes lnuétoflbus,necnon Inftltuta quoq; audoribus:vt a Nu ma traditum deos colere,a Publlcolafafces populo fubmlttere. Inftltutum inJUtut^: igitur eft kis non fcrlptü,quod tarnen ccrtti audorê habet,ld eft magnu allgt; quem 'audorem,queni rellqul Imltarl non erubcfcant.Quale eft Publlcolç llgt; ludfadii,culus memlnlt Lluluslnprlmoïqulfafces primus populo fumiht.

Inftituere etiam allquld,eft audoré quafiqj conditoré allculus rel fieri, exem«* ’^quot;l^^‘lt;f*'f ^ pluq^ pollerltatl rellnquerc, vt idem QulntlLEt fi quod eft(^lnqult^exemplû deforme pofteris traditu,quale llbldlnofus vlr Perfes in mullere Samla mftl* tulflè aufus dlcltur.Sunt ÔC exêpla crebra apud Clccronem,dc moris fignlfigt; catlonc. Macroblus llb-tcrtlo Saturn. Varro^^lnqultjmorê effe dlclt In ludi j^j^y-rio anlml,qué fequl debeat confuetudo. Sed lullus ‘ Leftus de yerboru Ggin*

-ocr page 46-

ANNOTATIONËS

lAoremaio rum.

Salua more naiorum.

ficatïom'bus,Mos eftQ^nquit^'nftitutum patriu pertinens ad religiönéS ^^* rimoniafq; maiorum. Quod didlu idé Macrobius latius exequitur. Excim® verbis apparet morem obferuationem quandam ede,non lege fed ludiek opinione eófirmata. Inde illa locutio,more maiorum,nata.Ciccro libroi^ cundo de Oratore, Me pro mcofodali qui mihi liberum loco more maK®quot; ede deberet,ÔC pro mea omni fama fortunifqj decernere. Cicero hoe wl^^ morem pro obferuatione pofuit,quodalt;^ hominü grauiorum plaeito,^ ge nó necefTitate cófirmato:fcilicet vt Quçftor Prætori liberû loco eßet 1* qua rç in Diuinatione loqucns ita inquit,Sic enim a maioribus noftris ajï*J pimus,Prætorem Quçftori fuo parétis loco ede oporteremullamqjiuibo^ caufam neep grauiorem neceffitudinis pofte reperiri, q coniundHoné fort'll q prouinciæ,q officii,g publicam muneris focietatê.quamobremfîiursp®'* fis eum accufare,tamen cum is tibi parentis numerofuiftet,id piefacerenoquot; poftes. Verba funt Ciceronis ad Quintum Cçcilium,vtentis prçfenpoo®^ f ftla,qgt; eum,qui parentis ci locb,more id eft obferuatione maiorû ellèt/^ impietatem aceufare non poftet.Idem in Verrem Ad.fecunda hocidem®^ rem ÔC inftitutum vocat,quod vulgo nunc dicimus laudabilem confucWq nem.Etenim fi perturbare,inquit, omnia,fi permifcere volumus,totamv:'^ periculofam infeftamq^ reddemus.fi nulla religioncm fors habebit, iwH^® focietatem coniundio fecundæ dubiæqj fortunæ,nullam audoritatem «” res inftitutaqj maiorû.Paulus in hoc titulo,Vbicunqi Prçtor falua maied^'^ imperii fui,faluoq? more maiorum ius dicere conftituit, rede ius app-H^f“^' Terentius, QV multainiufta ac praua hunt moribusf id eft g multaM^ fieri hominu obferuatione comparatum eftf Liuius iibro fexto fecundi Punici,Tribuni pl. appellati cum lege, negarunt fe in mora efte quo m®‘'Ï quod ei more maiorû permift um eftet,feu legibus feu moribus mallet aiq«* reret.Quintil.de argumentis loquens,Prçtcrea quæ legibus cauta funtd“^ perfuafione etiam,fi non omniu hominü,eius tarnen ciuitatis aut gétis ia ƒ ^ moribus cr res agitur,in mores recepta funt:vt plcraq; in iure non legibus fed monl’''^ j» mores re» confiant* inde moribus agere.Cicero pro CecinnaJbi tum Cecinna poft** ^moribus ag. I^fte vt moribus dedudio fieret.id eft vt depofteftïone deducerctureonK^ do qui a maioribus obferuatus effet. Vlpianus,Moribus apud nos recept^ eft,ne inter virum SC vxorem donationes valerent.Et Pomponius, Hoc*quot;^ Qnquit^moribus non legibus introdudû eft. Inde in iure,ius moribus’^

lus moribus cößitutmn.

ceptum,8ó fus moribus conflit uturn legimus.

Ex lege luftitia.

iußitiK.

|[luffitfa eft confias SC perpétua volutas fus fuu vnfeufqj tribués* Aof^ teles duplicem luftitia ponitîvnam,quæ vlrtutes omnefs cópleditur.’altei^’ quæ vna virtutu effide qua hfe loquitur lurifconfultus.Iuftitia cnini, m^’ virtus eft perfcdla dutaxat relata ad alïum:fdeot^ optima omnium eft viri^ tum,hefpcro etia lucîferoqj admirabilior, numéros omnes virtuos c5pl^ Quippe multi in’propriis virtute vti potuerunt, nihil quod vitio verti jX»® admittentesïat vero m iis quç cû aliis tranfigenda funt,nó itemdtacßfoi^ illud Biantis eft didum^jx« ^ «‘A* lt;^ö|'lgt;^‘^ cft,Principatus viru demonik*

-ocr page 47-

IN PANDECTAS.

XVI.

bit ad aîterum enim SC lam I'n comum'one magiftratus. Promde vna omniu mutual fuftitia alienu bonu eße videtur, quoma ad ahu pcrtinettnec ipfa virtutis tantu pars eft/ed cota ipfa virtus eft,vt viceuerfa iniuftitia non vitii pars,fed tota vino conftans.Lactancius libro fexto diuinaru inftitut.Quanta auteaiuftiti'a recédât vtilitas,populus ipfe Romanus docet: qui per foecia/ Us Bella indicendo,5C legitime iniurias faciendo/empcrqi aliéna capiedo ra pieadoq^jpoffeflionem fibi totius orbis comparauit. Verum hi fe iuftos pugt; tant 11 nihil cotra leges fuas facianttquod etiam timori afcribi poteRG prcgt; fentium pœnarum metu fceleribus abftineant.Sed cocedamus fane vt id nagt; turavelQt ait Philofophus^fua fponte faciant quod legibus facere cogunlt;* tunnum idcirco infti erunt qui parent inftitutis hominum,qui aut ipG erra»* re aut iniufti elle potuerunt; Sicut illi.xii.tabularum c5ditores, qui public® vtilitati pro conditione temporu feruierunt.Aliud eft igitur ciuile ius,quod vbiep pro moribus variaturtaliud vera iufticiibqua vniformem ac Gmplicem propofuit omnibus deus. Idem libro quintofigmentüilludpöeticüm enar^ rans de inditia de terris excedente quæ aureû feculum comutauit, memoralt;* biiia quidam de iuftitia dixit.Auguft.lib.xix.de Ciuitate,hoc verbum expogt; tiens,lus fun vnicuiq; tribuereîluftitiæ,inquit,munus eft ius fuû vnicuiq; tri^ buere. vnde Ht in homine iuftus quida ordo naturæ vt anima fubdatur deo, anima: caroiac per hoc deo anima ipfa SC caro.Iuftitiæ imaginem G ellius ligt; ' bro decimotertio ex ChryGppi Stoici libro quodam tranferipGt his verbis, FacitChryGppus imaginem iuftitiæ,hcriq; folita effe dicit a pidloribus rhe/ lufiUià vni2 toribufq^antiquioribus ad hunc ferme modü,Forma atq; filo virginali,afpe/ go, ftu vehemeti SC formidabili,luminibus oculorum acribus, neq; humilis neq^ atrocis,fed reuerend® cuiufdam triftitix dignitate.Ex imaginis autem iftius J.“*^*“* fquot;* fignificatione intelligi voluit iudicem,qui iuftitiæ antiftes eft,©portere être nbsp;nbsp;“* giauem ,fandum,feuerutn,incorruptum, inadulabilem ,contraq; improbos nocentefqjimmifericordem atq; incxorabilcm,eredtumq; SC arduum SC poté teoi,vi Ä maieftate æquitatis veritatiGp tcrrihcum.Hxc a Græcis Dice dici j,.^^. tur prxfercim poetis,vnde Dicaft® indices diefti vt ante diximus ï K «Tixoua.* tóii.De hac HeGodus in Ergis cum multos verfus,tum vero hos fcripGt, , HiPê n •^Gév©^ fâ AÏkKjAio'q ïK^t^afjct,.

ïivJ'vHT cuJ'oÏn n ^'saïs o» cAu/x^p Ê^ïse'i*

liai ^ ottot’ ad 2(5 Mip BAaTrf« o'KoXicöQ oVOTa^Mp

AuTiKst TC«^ All -ayaTj i xaBt^d/JÄVH xyoviuv«

rxçviT ««Öjüjircüp acPiKOp Voopjoefj à^TicrH

A«|U.@-' ftTKsamp;ûAiaç ^ao’iÀEMpjOi Avy^a voôlvns

A^x ^xAivac'i AÎKaç trxoAiSç s^îîpvTtç.

Hec,inquit,Dice viféda louis filia eft,virgo düs etiâ jpGs cœlcftibus vénéra da;quâG quis obliquo iüdicio lçferit,fpreta ftatim apud loué patré queribû da affidés,humanarû mentiu iniquitaté ineufatndq; ideo,vt prineipû iniquigt; tares populates pœnis expient,qui fubdola ipû mente tranfuerfa iudicia ra/ pientes,iura perperam reddere foliti funt.Hosverfus Gc latinos fecimus, Nata louis fummi çft vencranda deis quoq^ virgo

-ocr page 48-

ANNOTATION'S

Cœlicolis augura Dice,quam fi qui's iniquo ludicio mceflit temerariuspllicet acris

AHidet ante louem ,quenbundo protinus ore

Humana: mentis fraudes expoftulat,ipfe

Vindicet in populos regum vt facta improba,qui fas Atq; nefas mifeent reddentes turbida iura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Homerus Ilia dos.xvi. hums deæ vim ingentem efic ait. cuius etiam inig^ tionem in iudiciis fpretæ,magnis terrarum eladibus expiari folere.SuwS hac loquenSjHehodusQnquit^virginem ÔC incorruptam efle hac dcamƒ cit cum alio omni modo,tum verb cubili venereo : videlicet hgniheans gt;ƒ nullo patifo adulterandum efle,non gratia,non flupro,nó alia quauis ca»^ Hane autem colentibus deam, tellurem quidem fruges multiplici fallût reddcre,mare vero omnia quç parere folct,fuppeditare.Demofthencs vero^ Ariftogitonem duas iudiciorum præfides facit,hanc0CEunomiain-ficengt;® inquit ad indices loquens jHavT« ow tk wiavTa ëS-« ^»/óvtoq TH/xi^op, ôj^aç 4 ', \ Xû^GT^ T« t?i'KoUKa7«7r3fyp êuvo/xîw T^î tfAqss viKo'«/j5/85jH TO-a^is ttJA^! i^ X“^ j c'wt'I* HOw quot;^ oc^oUTJiTCp Hoq VsfJivbji AÏxJüJjHp ‘o Tas ayiwïaras H/AÏp nZtraS x«T«lt;^8|’‘’^l'^ 4x^(5,•%« TOp T Aios 0çovop tpHtrî xa0K/Ji5tt/iu),7ravT« ra r âv0çw7rup î^ojap.KV QÇ t«vi°p f*^ vo^Lio'CW'T« ^ÄETrapjÜTto Ix^'^joSj ƒƒ.epuXanio/ASvov nod TiJoojw/jJltlov /ak KaTÄ5((W‘ü ^ , «5 tTTwvu/xoç Êamp;p ü^Sp EXas©^ o «à /ixa^iip Aa^dpiT« Trdvïa '?(v W ray/rn th TroXj*^ । HS^j (TÏkcü« amp;nbsp;o'u(j^lt;filt;iov7a epuAd^wp, Vos igitut huiufmodi indituta tranfoitt^ tes redte atqj ordine iudicare par efl,Eunomia illam iuris amantiiffe^m bium regnorumq; columen imprimis colentcs: Gmul inexorabilem j guHamq; Dicen,quam Orpheus ipfe qui facratiflimarum nobis ^‘^^*®^?l ' rum audor fuir,afleflitantcm louis folio,humanos omneis adus pefh» re oculis ait Hanc quaft vos omnes(^fefe quifqQintueri putates fic opon cenfere in iudiciis ,idq; etia etiamq^ videre,ne quid eidem pudendum aan® tis.cuius gentilis eft vnufquifqj veftru iudicandi locum quoeuq^teporß titus,G modo iufti 06 honefti,vtilitatifq; politica: rationé vfquequaq Wb rit. Hadtenus ille. Qui indices iuris ÔC iuftitiæ gentiles, id eft cognO®*** propterea appellat,qgt; a Dice dicaftæ,vt a iure indices dicuntur»

Ex lege prlore de origine iuris.

frlllotisf^vtitadixerim^manibns protinus materiam interpretationiS', »ibuL '^^^ lt;^3re. lllotis manibus hoe in loco fignificat abrupte SC nulia prcfatio^^', ^^loUs pedi» ipfam protinus aggredi,imparatis adhuc audientiü animis.Similccftj^\ ^^^* ‘ pedibus apud Gellium libro pri. Nunc autem ifti qui répété p6dibuSJÜ^

ad philofophos diuertunt,non eft hoc fatis q? funt omnino a^dfw*»«'^ ctytap-iTjiewi,fed legem etiam dant qua philofophari difcant.Hic a Sy®r ^

' Platonis incipcre geftit,propter Alcibiadæ comciTationéhlle a Ph^drOjP /

pter Lyfie orationem.Macrobius libro primo Satur.CopiamQnquit? ^^ in Vergilio pedibus illotis prætereunt.id eft immaturi Vergilianac ^ reru copiarn percipcre nó poffunt.Lucianus, 0 v ^iw «vivifois 75 vlt;riv,^ ^ ^’^

-ocr page 49-

IN PÄNDECTAS,

XVII.

TwT« s^îv, Nee tame lUotis pedîbus (^vt eft m prouerSfo^ ad hoe fludiu vemt, îdeftpræproperus SC imparatus.Cafus autem illods mambus dixit,cu decon tredadone loqueretur,quç manuu eft.Gel.pcdibus dixit,quia diuertédi verbo vu volebar,vt Macrobius prætereundi,ÔC Lucianus venfendf. Hie hic,amabo, hic dfeant nobis legulei fuuenes,nónulliq^ hommes iurifperiti,humanitatis^vt ipG didi'tant^contemptoresivt vero nemo non mteUigic, ems rei' qua fibf ma-* la lam dodnna imbutis defperanda prorfus fenti'unt,no ab re im'mid atq? oblt;* tredatorestvtrü fe illotis pedibus ad ftudm luris veniffe negare ipfi audebut» fere em'm hodiequi' Ói foro Óê luris fcholx defti'nati' funtivt triémo aut fummu quadriémo quolibet'fub præceptore rudi'menta grammati'cæ pofuerunt,con** tinuo ad ftudi'um i'un's non ta tranfeunt q profiliunt, s^ -srleM xi^a^aw ^w^Gavep Prouerbium, c|i3vnt;, vt eft fn græco proucrb{o,id eft a doli'o fingendo figulmam aufpicanlt;* da effe cenfentes.di'fciplinarum illi quidé,óó, vt i'ta di'ca, feuerioru gramoruq? ftudiorum incunabula lucrifacere maxima quxq; protinus aggrediédo exifti^ mantes, fed toto ^vt dicitur^cœlo errâtesiqui tot tantarûq? return copiam h-* ne medioch antiquitatis cognitione capere fe pofle tradentibus Accurfianis fperent.quicj fandiffima iuris ciuilis feientiâ illotiflimis fefe manibus cotamP nare non fentiat.Tute vero literaria ftudiofus SC intelligés quid cû hifee homi? nibus agasqui rerü diuinaru humanaruq; feientiâ, atq^ omné omnino prüden-* tiâ,cancellis illis forenfîbus^vt inquit Cicero) circûferiptâ eile pntâtf Alii ingt; dole multaru reru capacem nadi,00 naturali impetu literas meliores appetent tesjvbiprimoribus labris guftare eas coeperunt, non dico medio e curriculo, fedacarceribus etiaipfis protinus reuocâtur,reclamâtibus patétibus atq; ami cis,SC ohe ac fatis fuperqj vix re bene cœpta diditâtibus.quæflxiofa enim iâ flu dia capeflendatSC quod eft apud Satyricû, rubras leges maiorü perlegendas. Itaquintu poft annum non iâ Papinianiftas fed Papiniaftros videmus,atlt;çetiâ velut fotnno beatos ac Papinianos effedos. Q^q fi vere exiftimare velimus, quotus ia quif^eoru iurifperitus fieri cupicj'pleriqp enim formularii fieri conté ti non iurifcófulti,iuris ciuilis fine no légitimas atq; vfîtatæ in caufis rebufq; ci-* ilium xqualitatis conferuationé efte putant,fed aut fordidâ meritoriæ ÔC velu-* ti proftâtis vocis altercationé,aut ftili mercenariifacculariâ illâ operâ.Neq; id ideo dicimus,qualî omnes huius inftituti homines vna pertica(^vt dicitur)mc/ tiri nos velimus.quofdâ enim nouimus ÔC grauiter ÔC ingenue aduocationum ter. officia præftâtes. quorû partim eo nomine magnâ gloriâ adepti ad primarios ordines euaferut,partim in eodé vitæ inftituto permanctes,eo nominis peruene runt, vte limine egrediêtes côfultorû litigatoruqpfrequentiâ velutifalutatoru habeât.magnafq^ necelfitudines officiolîs patrociniis aduocatiombufq; coqui* Gnerint.nunc etiâ videmus clariorum hic aduocatoru ordiné feminariû efle vc ita dica ampliffimæ curiæ.Verum honeftatis horû fplédor, fordibus eorû ob/ ruitur qui fe capturis ex profeflb etiâ mancipauerut: quæ multo maxima pars eff huius generis,non iâ honorariu aduocationis comiter accipiétes,fed opérai rum mercede chartulatim æftimâtes,efflagitâtefqj paru liberalitcr.Horum il* ludinuentum haud fane ingenuum,literis trientalibus ÂixxioAo^îocç, id eft iudi* ciales cauGficationes feribendi, fefquipcdalibus verfuum interftitiis, credo vt elarius indicés poffçnt iuftitiam eorum iuraq^ litigatorum cempre. In vniuer*

-ocr page 50-

ANNOTATIONES

fum autem qui hune finem profeffiom's fuæ non modo non negant/et^ ^^® glon'abundi præd{cant,quonam modo mris fe ciuilis ftudiofos cHe de^^ cum ommafua caufa faefant non ciuiumfvt jn quadam epîftola Coroiûcâ n dus ad Trebadum fcripGc lunfconfultum*

Ex.l.poftenore de origine luns♦

Tiemdutifi^ f^Quî fuit nil's temporibus quibus Superbus Demaratî Cormthn fliy^* Hoc in loco hallucinatus eft Pomponius, aut error eft audaculi emuf}^ emendaton's.Non em'm Tarqui'ni'us Superbus Demaratî filîus fuît, fedpr^ quînîus Prîfcus,vt ex Lîuîo conftat lîbro prîmo ab Vrbe cédîta. Cîcefo Bbro quînto Tufculanarum,Demaratus, înquît, Tarquînn Regîs noftrî paw^ rannum Cypfellum q? ferre non poterat,fugît Tarquînîos Corîntho,ôi.iby^ tunas fuas conftîtuît.Plînîus lîbro trîgcfîmoquarto,Demaratum, înquît, Tat quînu Prîfcî Romanî regîs pattern. Quod vero hîc dîcîtur de legîbus Cun’ rex curwtd tîs,îta întellîgendum vt lexGurîata dîcatur a Curiatîs comîtîîs, vt Centuriaf ercêtumta, jp^ 2 Centunatîs.De quîbus Gellîus lîbro decîmoquarto, ÔC Cîcçro libre tel' tîo d^ Legîbus,Sim Oratîonîbus non femel.

Ex eadém lege.

Gn. lUuius, CGnæus Flauîus Serîba furreptum lîbrum populo tradîdît. Memlnb^^ îus hiftorîæ Lîuîus lîbro nono ab Vrbecondîtacîrca finem. De hoc fl’^’® Taßorum di Cicero pro Muræna, Poftet agî lege nec né, înquît, paucî quondam fcîebann Kulgxtio, fados enîm vulgo non habebant. Etant în magna potentîa quî confald)ât^ tuna quîbus etîam dîes tanq a Chaldæîs petebantur. înuentus eft Serîba ƒ dam,Gn.Fauîus,quîcornîcum oculos confixerit, ÔC fîngulîs dîebus edife^ faftos populo propofuerît,6C ab îpfis càutîs lurîfconfultîs eorum fdennawta^ pîlarît. Valerius lîbro fecundo cap.prî.Ius cîuîle per multa fecula inter fa*^ cærîmonîafq? deorum îmmortalîum abdîtum,folîfq; pontîficîbus notum»^quot;* Flauîus lîberrino patte genîtus Ôê Serîba,cum îngentî nobîlîtatîs Indignation foreSfiquot; ere ’’^ ^^‘^s ÆdlUs Curulïs,vulgault, Ôi faftos pene toto foro expofuit. Cornï^' ^ oculos configere Çvt ld obiter dlcainus^ Cicero In exemple fuperlori ptoto pofult quod eft callldos SC verfutos homines verfutla SC callldltate fupplanf' re 00 cludVari. Vt enlm clauus clauo trudltur, fic vafriria vafer, SC ars eludita^ arte. Vnde Atiftoteles In Polltlds, Kaï ^«ö’i/xoi ot TCÓvtifoi ès wovxpoi,. mAo )^* 1 «At^d'^“? « ^i»vd«i,, Velles,înquît, Improbl ad Improba tranCgenda. clauo’ enlm clauo,vt eft In prouerblo. Cicero proFlacco, Hlc Hercule cornîd o^^^ lum (^vt dîcîtur^) nam hunc Hermlppum hominem erudltum einem fö^’ cul debebat efte notïftïmus,percuftït. elus enlm fide pecuruam fumpfitatu Sis.Ac fi dïceret,veteratorem SC peraftutumhomlnem veteratorla fraudefun SubUnereoh uertlt.Hulc no ablimHe eft quod Plautus fubllnere os appellate folet,vtïnn^ luLFldel céfeba maxima multo fidé,ea fubleult os mihl penlftïme.T radalolt;^^ tlo a genere ludï,quo dormléribus ora fullgïne Inficlutur.H ac Clceronls llt;^ rioné Hieronymus In prçfatloncParalîpomenon îmîtatus eft hls verbis, ^uo vero cu pro varietate regloimm dluerfa ferantur cxcplaria,óC germana ïUa an'

-ocr page 51-

IN PÄNDECTAS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVIii;

tiquaq5 tranflatio corrupta fit atq; violata,noftn arbitrnputas, ant epiutibus ’udicarequid veru fit.aut nouû opus in veten opere condere,flludendbufq; fu* tó cormcuni oculos configcren'd eft materiam eludcndi noftn ludæfs prçngt; pere, qui cum fe credant folos habere literarum facrarum veritatem, ludibrio nos habent propter vulgatas tranflanones.Vnnam vero prodeatnobisfuper* ftitibus Tribomanus alter quf cornicum oculos lunfconfultis noftn' temporis configatp'd eft qui' tot voluminum aceruos, quot ne Ptolemxf quidem biblio^ theca caperct,certo quodam numero ci'rcunfcribatjfed ita vt ad viuum refecet, ne sternum hoc regnum perferamus ïftorum,qin ci'tandis Bartholo, Baldo, Alexandre, Panormitano, Barbano, coUedti'mqjcæten's fun's fnterpretfbus, eu domi'nif ctfain (^fi difs placet^ præfatfone,arcem fe dotftrfnam tenere fndodtfs ftupenti'qj turbæ perfuaferunnfolofqj fe dignos efte quf Prfnefpf marfa ac ter/ ras populofqj regentf fn cofilfo adelTe.aut regendæ rdp.prxficf debeant:tamgt; etfinulla alfa dffcfplfna,nulla return cognftfone fnftrudi. Qufbus vbf Bartho/ kimXl^aldum ademens,ad fnfantfam redadtos ne hffeere quf dem vfdebfs.De fnfolentfbus nunc loquor ÔC fneptfs,non de i'fs quf folfdforfs dodlrfnm confefé tfahufufniodffneptfas oftentatfonum perofi, nfhflnon opportune ac graufter plenis e pedorfbus promunt.

Ex eadem lege.

CEtfta fadum eft vtfnter plebffcfta SC legem fpeefes conftftuendf fnterefletgt; poteftas effet eadem. Quomodo locus hfc fntellfgf debeat.Gel.lfbrodeefmo quarto docet hfs verbfs, Trfbunf autem neq; aduocant Patrfcfos, ncq; ad eos referre de vlla re poftunt.Ita ne leges quidem proprfe fed plebffcfta appellant Pf^^fp'^”* • tur,qux Trfbunfs ferentfbus accepta funt.qufbus rogatfonfbus antea Patneu non tenebantur,donee Qufntus Hortenfius Dfdator earn legem tulft, vt eo •ure quod plebs fcfufflet, omnes Qufrftes tenerentur.Lfufus Ifb.fff. Omnfum prfmum cum velut fn controuerfo fure effet, tenerentur |ne patres plebffcftfs, legem Centurfatfs comftffs tulere,vt quod Trfbunfplebfs fuftiftent, populus teneret. qua lege trfbunftffs rogatfonfbus telum acerrfmum datum eft. Èft fgi tur plebffcftum quod nulla audorftate patrum conftftutum eft.

Ex eadem lege.

CNoufffime ficut ad pauefores vfros fun's conftftuendf vfa tranfiffe rebus ’pfis dfdftantfbus vfdebatur. Vfa fnterdum docendarum return ratfonem ^“** figmficat.Cicero fn Partftfonfbus,Qufdî'dffFfnftfonfsquæratfoôC qum vfa^ Et de Claris oratorfbus, Nam antea nemfnem folftum vfa nee arte, fed accugt; rate tarnen K de ferfpto plerofq; dfeere. A græefs methodus dfeftur, quod -Mftkod«», verbum Theodorus vfam ratfonemqj docendf tranftulft.Qufntfl. duas gramgt; matfex partes faeft methodonôChfftorfam.Methodonappcllans quam Cfcegt; ro vfam, artem, SC ratfonem vocat. fic enfm fnquft Ifbro primo Inftft. Et hnf^ tæ qufdem funt partes duæ,quas hæc profefffo pollfcetur.fd eft ratio loquen* df K enarratfo audorumtquarum fllam,mcthodfcem hanc.hfftorieçn vocanc.

Idem alibi methodon,breue dfeendf compendium vertft, quafi breuem vfam » qua qcelerrfme ad peritfam euadfmus. Cicero de Ffnfbus, Artes eriam fpfas propter fe affumendas putamus, turn qufa fit fn ffs alfquid dfgnum aftum/

-ocr page 52-

ANNÓTATIONES '

pnone,tum q? confient excogm'tionibus,K connneant quiddam în fe ratio'''' conlhtutum ÔC via. De hac via Quinnl. m fecundo de libris Techni'coruw 10 quens, Sed adiunatur bis quoqj ars dicendi,fi tarnen redam viam, non vna^ ’ orbîtâ montrent: a qua declinate qui crediderit nefas, panatur necefleen ' lam per funes fngredientium tardftatem .Quo m loco elegant! metaphor'

Methodi«, Qumtil.vfus eft.A mechodo Methodic! d!d!funt,qu! rat!onem art!s 8i d! compendia fequuntur . Quo nomine vocauerunt fe quidam medic! il“quot; ThefTali difeipuli, vt audor eft Galenus libre quinto Therapeutics, qui '^^ vfum experimentaep fecuti, vt empirici : nee indicationes SC naturs cognitie* nem,hoc efl eu!dent!um abditarumqj caufarum notit!am,vt inquitCelfo!'^ qui rationales dicuntur, cum nullum tertium fit aut reliquum infirumentu® quo medicina tradar!cxerceriq; poffittdignos tarnen fe cenfuerunt qui mell' die! vocarentur,quail viam rationem«^ artifq; compendia comment! SC fi«^ tes: quos !pfe Galenus àzxsS^oJ'amp;jTaTaç appellat,id eft maxime omnium amd^^ dos, hoc ell a via 06 ratione docend! difeendiep abhorrentes quafiep aHiosTe

Amethodi, hoc Theflalo method icorum principe Plinius libro vndetricef. ita inquit) nbsp;nbsp;j

rhe^falus, j^^^ æj-gg Neronis principatu ad Iheflalum tranfil!uit,delentem cunda m^^ 1 iorum placita,5C rabie quadam in omnis æu! medicos perorantem. Hic ta®* j jatroniccs. gj.ægajjj.jg fuitjvt iatronicen fefe !nfcr!pfer!t,quafi medicorum vidorem. G^^ knus libro nono ciufdem Therapeu.primum fe dicit medicinam via K ratioi'^ , tradaOe, quod ipfe /xt^J/to ßf^a-sröf^p appellat, quam tarnen viam Hippot®^ j tem primum fecuiffe dicit:fed viam ab eo fedam a fe velut! flratam elfc* » n® librum fuum methodon therapeuticam nominauit, quæ vulgo therapenot^ dicitur ab ignaris. Duas enim partes omnis artis K feientiæ facit, methoJlt;”' Si afcefin,!d eft viam Si exercitationem. Neqj enim pofTumus, inquit, aliéné !us nobis artis fcientiam comparare, n!G Si commentationum in vniuerlu® viam quandam pernouerimus, Si artis meditationem per fingulorum exe^ pla excreucrimus. eu èid'ón^ «^ ?lt;\ oióvT* fâ t^x»«! èJÏ lt;«-ia§ MAsd/jiUu KT«(^lt;^) X®Squot;' ^éS'oJ'op pSjj rtva^J'ix '?^ xa^cA« At^o/^/wp ^soojK/xaTMp,ao'XKa'ip Jt Zi(5lt;^ 9o/i£f0XaA^ ^avap ^«J'a^/JKxTwp. Idem in libro 7^1 öjup, id efl de finitionibus, treis fedasm' dicinx ponens, miBoJ'ixh, inquit, è?? Aob©^ «v cpcüvo/iSz/» ójMWjuSii^^jitjq ««PÄsiiwf’ Ahiip ïpij^/^o^, hoc efl, Methodice efl ratio, quæ ab apparentibus deprach®^ dit occulta:vc fi fudores funt,et!am por! funt.fudores enim res efl euidés» m^ tus autem efle fudoris,res efl abdita.Celfus libro tertio, Medicinam ita quafi viam quandam,qua methodicen Greci vocant:eorumqi quæ in mori”’ communia funt, contemplatricem effe contendunt. ac ncqi rationabilibu^ « neq: expérimenta return fedantibus annumerar! volunt:cum ab illis eonow'^ ne d!ffent!ant,q? in coniedura return latentium volunt effe medicinamtab™ q» parura artis efle in obferuationeexperimentorum credunt.

Exeadem paulopofl.

Aedihu cuu CClt:emqj vt effent qui ædibus præeflent in quas omnia feita fua plebs ode . bat,Si reliqua. Liuius libro tertio ab Vrbe cond.Inflitutum efl etiam abu dem Conful!bus,vt fenatufeonfuka in ædem Cereris ad Ædiles plebis de rentur, quæ ante arbitrio Confulum fupprimebantur nunciabantut^J » b^e

-ocr page 53-

IN PANDECTAS.

XIX.

igituf K plebifcira Si fenatufconfulta ad curam Ædilium perti'nebant. pofte» tamen hxc cura ad ærarfum tranflata eft,vt alibi videbimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r n . '

Ex eadem lege.

CHiappcllabantur Quæftores parricidii. Parricidium quo modo bic inteP parriddii ligendufît docet Feftus bis verbis, ParricidiiQuæftores appeUabantur qui Ott^eftores. folebant creari caufarerumcapitaliumquærendarum .Nam parricida non ^^irridda. vtiq^is qui parentem occidiiret,dicebatur,fed qui qualemcunc^ hominem. Sic autemfuifTeindicat lexNumæ bis compofîta verbis,Si quis hominem liberu morti feiens duit,parricida efto.Tranquillus in Cæfare,Poenas facinorum au* xittK cum locupUtes eo facilius fcelcre fe obligarent, q? integris patrimoniis exulabant,parricidas(^vt Cicero dixit^bonis omnibus, reliquos dimidia parte muldauit.Vbi parricidas pro homicidis accipiédum.Parricida,inquit Prifcia* nus,tam a pari q a patre deduci poteft.

Ex eadem lege.

CEtcumpIacuiflct leges quoq^ ferri, vtomnes magiftratus fe abdicarent, . quodDccemuiriconftituti vnoanno.óC reliqua. In hoc paragraphe multa verba deprauata funt.pro cuius Intelligcntia,repetenda a Liuio hiftoria. Is igi tur libro tertio fîc inquit, Anno trecentefimo altero q Koma condita erat,ite* rum mutatur forma ciuitatis abConfulibus adDecemuiros,quemadmodum a Kegibus ante ad Confules venerat. Tranflatio imperii minus infîgnis, quia non diuturna mutatie fuit, læta enim principia magiftratus eius nimis luxu* hauere: eo citius lapfa res ert, repetitumq? duebus vti mandaretur Confulum nomen imperiumqj. Idem alibi. Opinio etiam fine audore exierat,non in præ* fentis modo temporis eos iniuriarn confpirafte, fedfoedus clandeftinum inter ipfos iureiurando idum ne comitia haberent : perpetuoq; Decemuiratu pof* feifum femel obtinerent imperium.Idem alibi,lam redierant Legati cum Atti* cis legibus. EointentiusinftabantTribunivt tandem fenbendarum legum initium fieret. Placet creari Decemuiros fine prouocatione.ôC ne quis eo anno magiftratus effet. Legendum igitur magiftratu non magiftratus : vt paulo infra,Fufficcre magiftratus,non magiftratibus,hoc eft fubftituere. Et quo** ad Decemuiri:non quod aut quia,vt Accurfius credidit.hoc fenfu,latum eft ad populum aTribunisvtpopulus fclfceret iuberetqj omnesqui cum imperio effent,magiftratu fefe abdicate: vt Decemuiri legibus ferendis crearentur, SC ne quis illo anno magiftratus præter Decemuiros effet. Dicimus enim abdi^ Abdiedrefe care fe magiftratu,vt abire magiftratu.Liuius,Valerius curia cgreffus Dida* turafeabdicauit.Idem, Fadum fenatufeonfuLvt Decemuiri primo quoq^ tem pore magiftratu fe abdicarent.Hoc in loco perq feite Accurfius,Latura eft,in* quit,ad populum, hoc eft didum inter prudentes . Si tam lotis manibus Ac* curfîus tradanda iuris interpretum fcripta,q Caius (^vt fupra vidimus^ cen* fuiffet, profedo haud huiufeemodi compluribus nugis pulcherrimam hanc legeminquinata nobis reliquiffcc. Ferre ad populum legiflator tum dicitur, perrcddp0pgt; cum legem in medium profère, vnde legiflator dicitur.F erre ad populum grç êjcijsf^v. cl Êio-tféjap dicunt,quafi afferre in medium, vnde AVTe«r4gt;e'5«p,legem legi contra* AVT|lt;rlt;flt;jlt;»»

C iü

-ocr page 54-

ANNOTATIONES

riarn ferre,quod turn fiebatcum legem aliquam abrogari volebant, quoJ^l na^ttr^i^p. na^öo-tfEfaf dicitur.Demoffh. Tide’s AdïÏhlw, Âva7tM(rtTca rp vózAop v/xïp 8» ^aetiïf^ ^^Slt;^^^/ nbsp;nbsp;nbsp;75a4 wns «VTi tSöe-Quo in loco multa de ferendis legibus dicit. Rogare etia®

re.

IP^eferre ad Senatum.

legiflator dicebatur, vnde rogatio dida. Plebs vero fcifcere dicebatur : bot 0 ffatuere decernereq^.vnde plebifcitum, quod græce iKcaiv/xoe dicitur, vti^r apud Gieeronem legimus.Legis,rogationis,plebifciti,amp;C aliorum verboruw quis differctiam noffe cupit,videat Gclliu lib.ix. Referte de re aliqua adat natum C6fuies 84ii quibus Senatum cogéré licebat,dicebâtur, cû remind natu agitandam deccrnendamqjproponebant,rogantes Senatorû fentent^’

Curiatee Ic» grs. Centurintx

,» cuius exempla apud Liuium fcatenc.hoc græci yjK/AaTio-cu t^î tSJs dicunt,ö^ ^KMan av. gj^gj^pj^ ^p^j Ariffotelem in Politicis. Vulgodicimus ponere remindelib' Df morf fe^ rationem curix. De more ferédarum olim Icgu Cicero pro Facco,O mortiUi rëdariilegu. inquit,prxclarum difciplinaqj quam 3 maioribus accepimus , fi quidé teufte mus:fed nefcio quomodo iam de manibus elabitur.Nullam enim iUi noun H , pientiffimi 04 fandiffimi viri vim concionis effe voluerut.Qux fcifceretptu^ aut qux populus iuberet,fummota concione,diftributis partibus tribunui^ centuriatim,defcriptis ordinibus,claffibus,çtatibus,auditis audoribuSjtep^*^ multos dies promulgata 04 cognita,iuberi vetariq; voluerunt.Erant autem*^ ges quædam Curiatæ a curiatis comitiis didæ, ideff tributim coadis:qu^^ dam Centuriatæ a centuriatis comitiis, id eft centuriatim ex cenfu 84 ætate ftributis.de quibus multa Cicero de lege Agraria contra Rullum,8i libroquot;'' de Legibus. Centuriatæ autem leges maioris audoritatis erant, quafi pitquot;'’ ' iuftifq^ comitiis perlatæ.Ideoq; gloriatur Cicero centuriata fe lege ab exiboƒ uocatum effe. Vnde in oratione quam de reditu fuo inferipfit, Quid deal'!'; inquit, illo die,qucm P.Lcntulus mihi fratriq^ meo liberifqj noftris natalemquot;t ftituit : non modo ad noftram, verum ad fempiternam memoriam tempot'’' Comitia eëtu quo die nos comitiis centuriatis Cquæ maiores iufta dici haberiq: volueruaV *’“‘*‘‘* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accerfiuit in patriam : vt eædem centurix qux me Cófulem fecerant, ConWi^

turn meum comprobarent.Quo die quis duis fuit qui non nefas eiie put!'* quacunep aut ætate aut valetudme eflet,non de falute mea fententîâ ferrent pro Pu b ho Sextio,Cur cd de capite ciuîs,ÔC de bonis profcripti ferretur s eu faens legibus Si .xn.tab.fancitû effet neue priuilegium irrogan, neue de cap*' mil coinitiis céturiatis rogari,nulla vox eff audita ConfulûÆtpauIo pou, princeps rogatus fentétiam Cotta,dixit nihil de me actum effe iure,nihil »*’'* maiorum,nihil legibus non poffe quenq de ciuitate tolli iudicio3- de capiteux modo ferri, fed ne iudicari quidem poffe nifi centuriatis comitiis.His vet'’quot; fignificatur non cenferi indicium effe populi, nifi turn demum cum cêturi^^ comitiis coaduseibideoq;feindénatuaP.ClodioTribunoplebis pulfum^ Priuilegium. fg ^^ exilium colligit, priuilegio de fe lato comitiis non ccturiatiSiPriuilcgnquot;'^ enim appellat legem de profcriptionefua latam,quafi legcm depriuo homiut latam, vt Gel. docet in nono Nodium Attic. SCipfe Cicero lib. tertio (leb' tf^«. gibus.Leges quædam Confulares erant.quædam Tribunitiç,vtidem deleft Agraria,Leges enim funt veteree,neqj eæ confulares^fi quid intereffe arbitrât minQ fed tribunitiæ, nobis maioribufep noftris veheméter gratæ at(p lucuu* i. . nbsp;nbsp;nbsp;* dæ.Tribunitiælegesplebifcitaproprio vocabulodicuntur.Confularesvtf®

-ocr page 55-

IN PANDECTAS.

x^c;

3bfolute leges vocantur.Tribunusfocrofandlus magiftratus etat, vtaliBi ^ a'mus.Plebei'us tarnen, cuftos SC profes Iibertatis, vt mquit Cicero in cadem Tribunuifii oradone. Quanta autem populi poteftas fuerit in legibus SC rogandis ÔC abro ^^^^^fj^i^j gandisjocet Appianus in eö libro qui Libyens infcnbitur, vbi de Scipfonis Cófulatu loquknr : SC Liuius lïb.primo de mterregno loques,Cuni fenblTentj inquit, ca moueri patres,offeren duin vltro rati quod ainiffun erant.ita gratia meunt fumma poteftate populo permi'fla,vt non plus datent fun's q detfnerêt. Decreuerunt enfin vt cum populus Regem fufliflet,fd fic ratum effet ff patres auffores fièrent. Hodfeq;fn legfbus magfftratfbuf^ rogandfs vfurpatur fd fus.vf enfm adenipta,prfufq populus fuffragfum fneat, fn fneertu comfcidrum euentum patres audiores fiüt.Memfnft bufus ref SC Cfcero fn Bruto. VndcFa bi'us apud eundé Lfufum Ifb.vfff.fta fnquft ad Papyrfum Dfcffat.Trfbunofple^ bis appelle,SC prouoco ad populum,eumq5 tfbf fugfentf exereftus tuf, fugfenti Senatus fudfefum fudfeê fero. quf certe vnus plufg Dfedatura tua poteft, pol* lecqitvfdero ceffurus ne prouocatfonf fis,cuf Rex Romanus Tullfus Hoffilfus ceflit-Haffenus flle.Summa ante f 11a populf poteftas ad Principes Romanos luonarchfx teinporlbus delata eft,vt inqult lufflnlanus In primo Infflcutlonü,-Vnde luuenal. Satyra.x.Iamprldé ex quo fuffragla null! Vcdfmus,effuglt cu rastnam quf dabat olfm Imperfum,fafces,legfones,omnfa,nunc fe Conrfnet.

Ex eadem paulo poff.

CVfndldas fillx fuæ abdfcafle,vel vt fn qufbufdam legftur, abdfxfffe. Legt; gendum abiudicaffc.bft enfm abfudfcare,ludfcfo auferre: ea forma dfdum qua /^yiui[c4re, abi'urare.Lfuius Ifb.fiff.fn prlncfpfo,Lætf ergo audfuerepatres Ardeatfum po* pulum oblnlurlam agrf abfudlcatfdefecifle.Cfccro de lege Agrarfa,Iudfcabfc Alcxandnam regfs cff'c,a populo Romano abfudfeabft. Et pro Cecfnna,Hoc ludlcatjcum fs quf fnferuftute fufta fuerft, cenfu Ifberetur, eum quf cum Ifber effet cenfen noluerft, fpfum fibf llbertatem abfudfeafle. Quod autem de fecef* ^eceUio poi Gone hicdicftur,hffforfa nota eft apud Lfufum duas feceft foncs fuffle. Prforfs ^^^^' memfnft libro fecundo,quam fn Auentfnumfadlam effe dfcltiper quam popu* lus apatrfbus extorfïr,vt duo Trfbunf plebeff crearétur facrofanc'H,qufbus au xiln latio aduerfus Confulcs effet. Pofterforfs mcmlnlt m.iïl.quam m facrum montem fadam effe dfeft, per quam trfbunftiampoteftatcm repctlft popu* lus, prouocatfonemq] per Decemufratum ademptam. SC alfa quædam. vnde Ciceromtertfo de Legfbus, Concelfa,fnqufc,plebf a patrfbus tribunftfa pote Rate arma ceefderunt, reftfndla fedftfo eft. fnuentum eft temperamentum quo tenufores cum Prfnclplbus æquarf fe putarut. de Trfbunftfa poteftate loques* Hanc pofteriorem fexageflmo anno poft reges exados fadlam fufffe teftfs eft dem libro fecundo de tfnlbus. Verumenfmuero quod hfe de vfndfclfs dfcltur, Ltius enarrandum efftametfi Accurfius mfre fd lnterpretetur,vt alfa permul AccurpaM ta fnbac legefed fta vt nufq hæfitantfam homfnfs reprçhendere poflis,fta eer '2”‘”*’’^‘^ tus vfquequaqjfecurufqjenarratfonum fuarum fuft, fta explorata omnfa no* bis compertaqj tradldlt, vt etlam illud fabulamentum clrculatorium de grx* co exploratore quf Romam a Græefs mlffus erat, qulq; trlnltatls myfterlum fortuita gefticulatfone fignificaffe dlcltur,pro verffffma hiftorla commémora*

C 1111

-ocr page 56-

ANNOT ATIONES

re fuftînuerîc,aut etîam crediderît.Ex quibus atep hui'ufccmodî nugîs eîus mtsl ligcre Facile pofrumus,ncc hiftonarum notkiam ipfum nec annalium habuiP fe,ncc qui quoq; tempore aut iurifconfulti, aut legiflatores , aut Imperatores, aut qui quibufqj xqualcs fuerint,quicq penfi habuifle.Quod fi ita efl^^vt certe eft^quonam modo ipfe in tanta iuris per alia atqj alia fecula variecate, certus effe fententix potuitC'multx enim antinomix dilTolui SCexplicari fine eins rö cognitione ncqueunt,quam Accurfius ignorauit. quod co certe pemiciofius effe iudicandum eft:qgt; fequaces ferefuos (^qux bona pars eft interpretum lu^ ristin eofdem errores iurare(^vt ita dicam^haud dubitanter impulit-id ^^^J femel atqj in vniuerfum dicendum habuimus, ne*aut Cngula commentaho^ minis aut ariolamenta reprehendere nobis necefle fît, aut incurix prxuanc3^ tionifve opinionem fubire,ii rxdio plcrunq; pofthac in huiufmodi cœniuebi^ Vindicit, mus. Vt autem ad Vindicias veniamus , Liuius lib.tertio de hlia Virgimdo^ quens,ita inquit, Hanc virginem adultam,formacxcellentem Appius araore amcns,prccio ac fpe pellicere adortus,pofteaq omnia pudore fepta animadutf ( tcrat,ad cruddem fuperbamq; vim animum conuertit. Marco Claudio client' negocium dedit vt virginem in feruitutem aftererec,neq; cederet fecunduml''* bertatem poftulantibus vindicias : qgt; pater pucllx abefler,locum iniunxdle ratus.Item paulopoft,Aduocatipucllx cum Virginium reip. caufa abefle di^ xiftent,biduo adfuturum fi nunciatum ei fit : iniquum elle abfentem dehbnS dimicare:poftulant vt rem integram in patris aduentum différât: lege ab ipl® ^l'^i^l^^ ^j* ^^^^ vindicias det fecundum libertatem. Vindicias fecundum libertärem darf tépofluUti^ ^Liuius SCPomponius intellexerunt,deccrnerc vt interim dum pater pudte ^4ff j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accerfitur,dumqj ipfa ftatus fui quxftionem patitur,in pofleffione ipfa fui nc^ bertatis effet. Vt vindicias poftularefecudum libertatem,pro eo quodedp’ ftulare vt interim libertatc potiretur.Qued auté fequitur de Bruto qui vindij cias fecundum libertatê dixiflet in pcrfona Vindicis Vitelliorum ferui, Vw^

• .^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eii non vindicis legendum eft,ex eodem Liuio libro fecundo,Prxmium,int]nit( indicipecunia exxrario.libertas SC ciuitas data, llle primum dicitur vindid^ liberatus:quidam vindidx quoq; nomen ab illotracf um putanr.Vindicion'' li nomenfuiffe. poft illum feruatum vt qui ita liberati effent,in ciuitatem accf pti vidercntur.ltidem Plutarchus in Publicola-Rcftat vt vidcamus quomodn vindicias Brutus fecudum libertatê in perfona ferui dediffc dicitur Vindinj’ Hoc igiturexPlutarchorequirendum:nam Liuius tacuit, qui tarnen non V'^ telliorûferuum fed Aquiliorû fuiffe dicit,nifî fit erratum apud Plutarchus'''' facile reor.Sic igitur idem audtor in Publicola inquit, Aquilii mollitie Coll^ tini Cofulis confïrmati,petierunt ad refpondendum têpus.Vindiciûferuûlb' reddi iubétes,ncc apud aceufatores aIferuari.Inclinante ad hxc Côfule, dimit^ tenteqj bac conditionc condone,Valerius turbx permixtû hominé non po®* rat dimittere.neq^ populum dimiflis proditoribus abirc finebat. Ad poftresu cum iniecifletin hos manus,Brutum implorabat, Collatinu clamitas réindi^ gnafacere,fi impofita collcgx neceffitatc occidédi liberos, xquum ipfe duet* ret feeminis per gratia prodicores patrix SC hoftes cócederc.His perinoto vc^ hemêter Confulc,ÓCcóprchendI Vindiciuiubête, lidores rcpulfa turbacepe^

' runt hominê,conatibufq; eripere ineufferut verbera.At amici Valerii repugns

-ocr page 57-

IN P AN DE CT A s.

tes adcranCjpopulufq? Brutum adefTe mbebat. Ex his verbiS apparct Bnlt;nm

quodam modo vmdicias fecundum libertaté dixifTc, ex co q? Vmdiciu bene de rep.men'tum,1'nterea dû Vftclln caufam maieftatis dicerer, fri manum ac poto

ftatémfcnfîflimorû donainomm ob aceufanoné, excarmficàndû tradinonfî* uit,quodCollannus collega permîferat. Vindiciarumnoménona Vindicio, vinUds vc AccurGus putauit.fed a vindicâdo traélû edn'd quod ex Lîuio mceUTgi'fatb '‘’'“^‘’* poteft,Âppius,mquit,cum vîrginé non defend! ab Icilfo, féd inquietu hominc locû feditioms quærere diceret,nô præbîturû fe illî eo die marend, lus co die fe non didurû, neep decretû l'nterpofîturû, a Marco Claudio perituru vt decode^ ret iure fuo,vindicariq; pucUa in pofteru die paterctur. Vindicari pueHä Ljuigt; 'vindiedri i« US pro vindicias pucUx fecundu libertaté dari dixit,hoc eft afferi interim in Ib P”/^quot;* ‘^‘^’ bertace,Xin pofleffionc libertatis effe vfqi in pofteru die.Idem paulo poftjta vindicatur Virginia fpondétibus propinquis.Vindicias hodie recredetiam vo yindid^^ camus,quod ex verbis Afeonii Pædiani in Verrinas Cicefonis intclligeré poft ^'f^redet«. fumus. Lis vindiciaru eft, inquit,cü litigatur de ca re apud Prætoré cuius incer turn eft quis debcat efte poft effor. SC ideo qui ca tenet, fatifdat pro prxde litis vindiciarum aduerfario fuo,quo illi fatiftaciat nihil fe deterius in pofteftione fa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ftum de qua iurgiü ciTettrurfus fponfione ipfe prouocatus ab aduerfario'ccrgt; ' ,x tx pecunix aut xftimationis ,quä amittat ni fua fit hxreditas de qua contédit.

Prçdes ergo dicutur fatifdatores locupletes pro re de qua apud iudicé lis eft, Pr^Jfr. neinterea qui tenet diffidés caufx,poft’eft’ioné deterioremfaciat,tcda difiipec, excidat arbores,SC culta defcrat. Hxc verba apud Afconium vulgo adéo de* prauataleguntur vix vtintelligantur.Ciccro inPretura vrbana, Sibabuiffet, inquit,ifteedidum quo ante iftû SC poftea omnes habuerunt Prxtores,pofteft -HoMinutixgentieftee data.Siqui teftamentofehxredem effe ybitraretür quod turn non extaret,lcgc ageret in hxreditatem:aut prxdes litis vindiciaru cumfatisaccepiflec,fponfionéfaceret:ita de hereditäre eer tar et .Hoc opiner iu j nbsp;nbsp;nbsp;re Si maiores noftri SC nos femper vfi fumus. Qux verba Pxdianus exponens Vindicuriö»

1 nbsp;nbsp;nbsp;ita inquit,Aut peteret vt pofteffor effet, aut acciperct ab aduerfario faris pro ’

prxde litis vindiciarum,5i ipfe fponfioncm faceret, SC ita de hxreditatecérta* rec.Fortaffe autem non prxdes apud Ciceronem fed prçde legendum eft, hoe modo, Aut prxde litis vindiciarum cum fatis accepiflèt « Gc erit fenfus con*

' nbsp;nbsp;nbsp;gruétior .Ex fupr adidis fatis (^vt opinor^ apparct vindiciarum litem earn effe

1 nbsp;nbsp;nbsp;qua controuerft rei pofteffionem fidutiariam petimus, interea du lis de re ipfa

1 nbsp;nbsp;nbsp;aut de pofteffione difceptatur ,qua reer edetiam dicimus Huiufmodi enim pof

1 nbsp;nbsp;nbsp;feftio qua Pxdianus intelligi ex Cicerone voluit, non iufta SC abfoluta eft poft

1 nbsp;nbsp;nbsp;(effio,fed fidutlaria SC veluti depofitaria, vt hxc noftra recredentia rationibus

l nbsp;nbsp;teddendis SC frudibus eft obnoxia.Fidutiariam autem appello quam fub ma* T iduti^ri*

1 nbsp;nbsp;nuregia poftidere vocant,quaG fide data acceptam,a fidutia tarnen didam, vt f^JRlP®*-

1 nbsp;nbsp;ftatim videbimus .Liuius libro fecundo de beVMaced. Nabidi ea tyrarino ve*

1 lutfidutiariä dare optimû vifum,vt vidoriGbi reftitueretxfiquid aduerG aceft ' ' nbsp;nbsp;differ,vt ipfe habcret.de Gorintho loques quamPhilippus N abidi ea lege de*

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derat,vtGvidor ex beUo rediiffet,Nabis ei reftitueret. SicCxfar libro feeun*

do dcbello ciuili, Neqfte ignorare quid Gt officium Legati, qui fidutiariam

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;operam obtincict.Lcgatum pro V icario,id eft locû tenente intelligédum,que Leg^tusi

-ocr page 58-

ANNOTATIONES

Tiduti4ri4 opera. Tidutiarius itérés.

Sponpo.

Parac4t4bot

Sponpo m inttrdiün.

proptercafidutïariam opcram obtmere dixit^quia redeute Imperatore aut Co luie cedere cum oportct.Curti'us etiam eodem modo vfus eft. Inde fiduoantf hxres ab laboleno vocatus eftfideï cotnmiflariusdn.l.Seius ad Trebel.Vcni* enimuero fidutia SC fponbo in fuperionbus exemplis pofita, baud dubw^er^ ba luris.in Padedbs tarnen noflris nufg fn fignffïcatione propria fumpta.qao^ equidem meminerim,admonucrunt nos vtnonnulla verba lun's qux apudau stores quidem Latinos repcrirentur,in Pandcdlis auteni noflris nufq comp^f^ rent,nee in.xn.libris Codicis,nec in quatuor InfLcutionum luflfnianbnomin^^ tim citata ad hunc locum accerferemus, 66 veluti ad fudicium luris fhidiof^ rum fifleremus. Tribonianus enim SC qui cum eo operam confarcinandis bï libris nauauerunt, immenfam illam librorum mulcitudinem,inclementioruni medicorum more,ad viuum refecantes,accifas nobis Pandcclas venus g coP pendiofas dederunt.Nimia enim religione verentes ne de fçce(^vt dicitur}.®'' tab.hauGfTe viderentur,id eft de prifca nimis SC obfoleta antiquitate, dum 1 liquide tantum SC nitido promere volunt.aridiorafortafle volumina,nee ftii” quorundam explentia reliquerunt. De vindicia iam didlum eft. meminit Ä Gellius libro.xix. SponGo genus erat adtionis apud antiques ,cui lirai lis cr^^ apud Athenienfes •^«xaTapjoZH. Cicero in Verrem Adtione quarta, Quid euW palam SyracuGs maximo conuentu te audiente P.Rubrius,Q.Aproniumfp’ fione laceflïuic ni Apronius ditflitaret te fibi in decumis effe focium. Hæc vox non perculitJ' non perturbauitf fedadi etiam lires illorum , SC fponfioil» ne fieret laborafb'.Idcm.Sponfio eft ni te Apronius in decumis focium cHeb^ cat Prouincia tua efl,abs te iudicium poflulatur. Fiebat autem fponbo interpo . fita dipulatione certæ pecunia: qua perderet is qui fponlionc vincerctur:^c^ j ram recuperatoribus aut iudice difceptabatur. Erat auté decima pars rei con^ trouerfæ in caufis priuatis,in publicis auté quinta apud Græcos audlorePo^ luce SC aliis fcribentibus: hoc eft to iïöiAxaT) tw 2/xh^«t©.' g^, cPi'K^jpccnafalu^^ temcrelitigantium. Valerius libro fecundo, Pertinacius,inquit,progrc0acoB tentione, Valerius fponGoncLndtatium prouocauit, non fe petiturum tnW phum ni fuo duélu Punicaclafiïs cflct oppreiTa. nee dubitauit redipubn b^ élatius. Itaqj iudex conuenit inter eos Attilius Calatinus. Haélenus illc.ï^ uocans igiturfponhoneita dicebat,Spondeometantam pecuniam daturu®i ni SC reliqua. Prouocatus autem contra redipulabatur. Simile eft illud Ck^ ronis in.iii-Odiciord, Fimbriam Cófularem audieba de patre iudieçm Man^ Ludatio fuifte equiti Komano fane honefto,cum is fponfioné feciftet ni vir bo nus effet.Idem in Verrem,Cum eodem A pronio poftea Scandilius eques Ro* manus eandem fponfionem de focietatefecir,quam Kubrius facere voluerat» inftitir,opprcdriC,fadta eft fpondo fefter.quinqj milibus. coepit Scandilius cuperatores aut iudice poftulare.Sed vbiqj apud Ciceronem in pro ni legits* Ficbat autem fponGo plerunqj in interdidlisud quod oftendic Quinol, in. vib Quoties autem,inquit,poterimus efficiendum eft, vt de re quoq; bene fentôt iudex.’fic enim iuri noftro hbentius indulgebit, vt in fponfionibus qua: exm* terdidlis fiunt. etia fi non proprietaris eftquæftio,fed tantu pofteffionis.’tamo non tantu pofTediffe nos »fed etiam noftram pofl ediffe dicere oportebit-Exew^ plum fponhonis eft apud Cicerone in oratione pro Cecinna,Erat enim CedO^

-ocr page 59-

IN PANDECTAJ.

xxir.

fia deRindo yi' armata deieéhiSjpropterea Prç tor ïnterdixerat de v/ad eft inters

^®*’^^^° luflerat Ebutium,qui vi'm fecerat.reftituere Cccmna in pofleflionê.Cü auté Ebutfus Proton's fe cdidto fatifFedHe diccrer,Cecinna au ^ie plane reftitutu efTe negaret, fada cd fponGo nf Cecinna reditutus ex edi/ Cto Prêtons effet. Verba aut Ciceroni's appofuimus,quo res tota melius pergt; cipi poffit.Cu igitur Cicero vim illata Cecinnx ludicibus fpofionis expofuiP fetjita demu fubdidit, His rebus ita gediS; P. Dolabella Prxtor interdixit, vc dl cófuctudo de vi hommibus armati's fine vlia cxceptione:tantü vt vnde deiegt; dffet refticueree.Redituere fe dicit.fponfione vobis ludicandu.Idem circa fine, Negas denci nifi qui poffideat.Odendo fi fine arm’s coacdifve hommibus de»* ledus quifq fit,eü qui fateatur fe deiecide, vincerc fponfioné fi odédat eu non poffediffe.Negas deiici nifi qui poffideat.Odendo ex hoc interdido de armagt; tis hominibus.qui poffit odédere non poffedide eü qui deieedus fit, condénari tamé fponfionis necefie cffeji fateatur ede deieedu-Qui auté totam illam ora^ tionê legerit,8C intellexcrit,fatis vt arbitrer intelliget quid fit fponfio. Intédo batur auté hre acdio interdû contra improbe aliquid negates. fieq; aut fufei-* pere (ponGonem autfateri cogebantur. Liuius de Appio Claudio loqués, qui yirginiifiliammferuitutéex libertate addixerat, Proindc vt ille fæpius atqj iteru prouocet,fic fe iteru ac fæpius indicé illi ferre ni vindicias in feruituté ab Vindidat b libertate dederit. Si ad indicé non car,pro danato in vincula duci iubçre.Ver*’ ^^^1^*^^^^ bafunt Thb.plebis.Erât cnim verba fpôfionis, ludicem tibi fero ni 24 reliqua. indicé ferre. Plautus,Cedo qui eu habeâ indicé ni dolo malo indipulatus fis,nive nondum Cedo indicé, Geni quinq^ ôC viginti annos natus.Verba funt loquétis ad feruû. Sunt Si alia «êpla apud Liuiû SC Cicerone.Hæc auté acdio ex fponfo vocabatur. vt apud ^^^° ^^ f^^ eundé pro P. Quintio,quâ orationé habuit ipfe apud Caiû Aquiliu nobilé Iugt; °’ hfconfultû fpôfionis iudicé:Spôfioné,inquit,Quintius facere maluit,fecic,te iu dicéCai Aquilifumpfit,exfponfo egit. in hoc fumma indicii caufaq; confidit. Sponfioautcrar,Nibona fua exedidopublicoBurrieni dies.xxx.podedanô sponfîo, cfletit.Proinde fponfio accedio interdû erat ÔC appédicula interdiedi. Vt verbi gratia,hodie fi index edixerit de pofTeffïone deiedum inprimis reftituendum, Ôi reus quidé dicat fe omnia implefferacdor veto neget plane fe reftitutu :liticugt; laquædâfuboritur.Quod vero Papinianus lib.xx.Digeft.dicit, Si quis fpôfio lus caufa annulos acceperit,nec reddidit, viélori præferiptis verbis in eu acdio copetit ; altcrius generis fpôfio eft, id eft quç pignoribus depofîtis ludicra pie runq]cffefolec,quâ nemo non nouit;quo modo etiâ accipitur in. 1. Rebus, de aleæ vfu-Huius exemplû eft memorabile apud Pliniû lib.ix.vbi de vnionibus loquiturjquos Cleopatra vna cœna abfumere voluit, vt fpôfioné cû Antonio facta ipfavinceret. Vfus eft etia metaphoricos lib.vii.de Afclepiade medico lo qués: Sponfione,inquit, faeda cû fortuna.ne medicus crederetur fi vnq inuali* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

dusfuiflet.Vulgo dicimus,deponâ in pcenam tanta aut tanta:vel fic^deponam p^cerk inpœnâ.vel pignoris loco pacifcar vt ne vnq medicus exiftimer fi vnq inualigt; Jieponere m dus fuero.ideft vt indignus medici appellatione iudicer. Fidutiæ exemplû eft ^‘^^^^’ apud Cicerone in Topicis, Si tutor fidé præftare dcbet.fi focius. fi cui manda»* * ris.Siquifïdutiamacceperit,debetetiaprocurator.Fidutiam hic Cicero inter ^ij,utiam 4e» bona: fidei contraedus nominauic.Idem lib.vii.Epiftolarü ad Trebatium inrif* ciperc.

-ocr page 60-

ANNOTATIONES

confultutMjSfid quonamodoius citrile defenses,cu omnia caufa ma facial ^ duiuJ’vbi porno ent illa formula fiduriç,Inter bonos bene agier oporteti^^ eft enfm qui facit nihil nifi fua caufa^ Verba funt ioeâtis eu Trebatio Clt;^ nis .Boethius in.iiii.comentario Top. Fidutia, inquit, accepifte diciturcu* j MMcipare, j-gg ahqua ea lege macipatur,vt mancipati aliquado remancipet.Veluti fa 4

tépus dubiu timens, amico potêtiori fundu macipet,reddituro cutépus’T^ ridutidria dubiu prçterierit.Hæc mäcipatio fidutiaria nominatur,idcirco cp reftiwe^ mancipdtio. des interponitur.Conferatur hæc verba Boethii eu exéplis præcedétibuS}^ ridutiam co^ eile inteUigetur fidutia bonæ fidei cotradu atq; etia optimæ fidei fuifle-P’^'^ mittera teUigedus locus Ciceronis pro Flacco,Pecunia adolefcétulo gradi fonor^’

rtdutidrid yenditio.

Tidulidrïd bdreditd!, Mdneipatio

Miincipdre.

Emicipdre.

dutia tarnen accepta occupafti.Hanc fidutia comiftam tibi tenes hodicaçÇ® fides.cum tu teftem fpe recuperadi fundi paterni venire ad teftimoniu lt;!*ƒ , coegifti. Pecunia,inquit, fœneratitiâ a re fumpfit adolefcens,ob eâq; 6^^?. fidutiarium dedit,id eft fidutiaria mancipatione.Hoc contradu hodie quw^ vtutur qui vedigalia certæ fummç in fundis ÔC pofleftïonibus comparât,‘J'’^ 1 rétas vocant quafî redditus.Quod vt conditione meliore faciant,fundos ®* cipari fibi iubent,tam diu fruendos quoad vecTgalia ÓCpéfiones redimanflif' Omnino fidutiariam mancipationem vel venditionem,venditioné hodie v^ mus fub redimédi redhibediep lege fadtam.Ex hoc contradu nafcebatur» fidutia:,vt eft apud Cicerone in.iii.de Natura Deorü, inde tot indicia de » ^ mala,tutcla:,mandati,pro focio,fidutiæ.lveliqua hums fidutiæ quidam if* re veftigia adhuc extat,fed obfcura Si paru imprefta:vt cü fidutiaria tutd^ contradx fidutiæ fit mentio.Ex quibus nihil inteUigi datur, nifi intelligf*”'’^ , patré ita emacipare filiu,vc retineat manus iniedionê cu libucrit^ proptt*^^ j ad eum légitima emancipati filii deferatur hæreditasm non plane manu fifre,fed quafi adhuc fui propter natura contradus fidutiæ.Expreflius dl^ laboleni fupradiclü,óó aliud Vlpiäniind.Certi.de rebus creditis.Quibus'fJ cis fidutiaria hçreditas pro fidei comiftaria ponió Macipatio porro q®®®/ ide Boethius commétario.iii.docet:Mancipatio,inquit, imaginaria quædâv^ ditio eft,quod ipfum ius propriu eft Romanoru ciuiu. Ea res ita agimr.a®® bitis non minus g quinq^teftibus ciuibus Komanis puberibus,SÓ eo qui Hbf pens dicitunis qui mancipiu accipit,æs tenens ita dicit,Hunc ego hominew iure Quirinu meum efte aio.ifq; mihi emptus eft hoc ære æneaq^ libra, deify ære percutit libra,idq? æs dat ei a quo mancipiu accipit quafi precii loco. macipare pro vedere.Cic.Phil.ii.Tum ifte veditu atqjmacipatu Tribunal lt;ƒ* filiis noftris oppofuit.Mâcipatum emphaticos dixit plusq venditu. Quintib*’ fexto,Kequirebat Craflus vbi eftent eæ poflefliones,omneis autem ilbs tus vendiderat,^ cu paterna manciparct prædia turpis habebatur.Dicitffy hoc emancipate, vnde illa emancipatio cuius meminit luftinianus in feeaf“ Inft it .in ticulo de teftamentis. Tranq. in Othone, Cuidam etiam de parte*! nium cum vicino litiganti adhibitus arbiter, totum agrum redemit émancipé uitqj,id eft fuum iam fadtum mancipio tradidit illi. Plinius in Epiftolis bb-vf* Nam pro quingentis milibus numu,quæ in alimenta ingenuoru ingenuata^ promifera,agru ex meis longe pluris adtori publico mancipaui,cundcq ved! galiimpofito recepi.Plinius macipare non pro venderepofuit/edproalien^^*

-ocr page 61-

IN PÄNDECTAS.

XXIK»

Cû cnim Vellet veccigal publics donate ni aluneta puerotu.id eft tenta conftP tuete.vt verbis vulgf loquarjundu fuu imaginana vcdicione reip.donauit, ÔC fubmde eundé fadd vedigalé recepit.Idé ad Traianu Epift.nü.quç vulgo non cxtat,Nâfundos,inquit,emancjpauit,ôC cetera quç m macipanone implédafo lent exigijCÔfumauit. Indemiïcupiemptio.Pliniuslfb.xxxiu.PopuIus Renia'/ ^‘lt;quot;‘’«f» f« nus ne argéto quidé bgnato ante Pyrrhû Regé deuiélû vfus eft.Librahs amp;C df ^^^‘^’ pondius appédebatur aft]s,vnde adhuc expéfa m ranonibus dicûtut. Quin SC ij^ripcndes» tuilitû fti'pendîorû,hoc eft ftipis pôderandç péfatores Libripédes dicûtur.Qua confuetudme m ns emptionibus quç mancupi funt,etia nue Ifbra interponitur.

Inde CCIâ in mâcipatû dare.Plinius lib.fx.de vnfone loques,Et hoc tamé æter* ni mâdpata ftæ propepoHeflîonfs eft,fequftur hæredé,fn mancfpatu venft vt prædfum alf/ ‘^quot;»'‘^ cr ve^ quod.Abalfenatfonfs auté duo genera Cicero ponft,hoc niodo,Abalfenatfo eft YbàSendtio^ eins ref quç mancfpf eft,aut tradftfo alten nexu,aut fn fure cefifo, inter quos ea nisgénéra. furecfuflf fieri poflunt. Quæ verba exponés Bcethfus fnqufr,0mnes tes quç viesmandph abalfenari poftunt.fd eft quç a noftro domfnio ad alterfus trâfîrepoftunt.mâ*' Cipi dfdæ funt.Ec ea abalfenatfo per quanda nexus fiebat folénftaté.Nexus au Nœu. tem quod ÔC nexu genere neutre dfcftur,eft quæda furfs folennftas,quæ fiebat eo modo quo fn Inftftutfonfbus Cafus exponft.Defnde fubdft ea quç de maep patfone dfxfmus.Hufus nexus memfnft luftfnfanus fn.l.vnfca, Cod.de vfucap. tranfformäda. nec alfbf fn fure legffle memfnf. Idem paulo poft.CelTfo veto fn Ceffioi fure tab fiebat modo,vt fdem Cafus fecûdo comentario expefuft: Apud magfgt; ftratû populf Rom.vel apud Prætoré vel Prçfîdc fs euf fn fure cedftur, rem te/ tiens fta védfcat,Hunc ego homme ex fure Qufrftû meu efte afo.Defnde poftq hfc vendicaucrft,Prætor fnterrogat eum quf cedft,an edtra vfndfeet.quo nega/ te aut tacéte tue ef quf védfeauerit ea ré addfcftddqp legfs aRfo vocabatur.Res fgîturquæ mâcfpf font,aut nexu vt dfRueft,abalienabantur,aut fnfure ceftîo/ ne At fi ea res quæ mancfpf eft nulla folennftate fnteruenfente tradatur,abalfe/ narf nô poteft,nffi ab eo euf tradftur vfucapfatur. Suf furfs aut cçterç res,nec** Rer «« «4» mâcfpf vocabantur.Iure autécfuflf fierf alfqufd nfh fnter efues Romanes non «pû potethpropterea Cfcero fnquft,Inter quos ea fure cfuflf fierf poffunt.Ité de aru fpicû refpôfis,Multæ funt domus P.C.fn hac vrbc:atq; haud fcfo, an pene cun de fure optfmo,fed tarnen fure prfuato,furc hæredftarfo,fure audlorftarfsju«» remâcfpff.fure nexf. Item pro Ceefnna, Sylla fpfe fta tulft de efufeate, vt non fuftu'ent eorum hexa atq; hçredftates.Et pro Murçna, Quod fi fn rebus repe/ tedfs qux nüefpf funt,fs periculu præftare debet,quf fe nexu oblfgauftiprofe/ do etiâ redfus fn ludfcio Cófulfs defignatf, fs potiflimu Confiai quf Cos.decla rauft,audor benefieff populf Ro.deféforqj perfculf elle debebft. Var.lf.ff.de re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Ruft, de paftorfbus loques, In emptfonfbus, fnquft, dominfu legftfmu fex fiere res perficfut:fîhçredftaté fuftam adfft:fi,vt debuft,macfpfo ab eo accepft a quo fure cfuflf potuft : autfi cf fn fure cefffteuf potuft cedere, SC fd vbf oportuftt auc fi vfucepft : aut fi e præda fiub corona emfe, tuve cum fn bonfs fedfoneve cufus publfce vçnft: 0n horum auté emptfone folet accedere pecuUum) aut fi cxcfpfetur,ftfpulatfo fntercedcre fanum efte.furtfs noxffqj fiol uturn: aut fi man/ efpfo non detur,dupla promfttf,aut fi fta padf, fimpla. Manefpfo dare eft ne/ tuScipio da^ xiis folçnnftate abalfenare, fta vt rem omnfno acefpfentfs facfamus ♦ Ea veto re, ,,, ,

-ocr page 62-

ANNOT ATIONES

mancîpîa quæ fub corona aut m feÆ'onibus, id eft profenptorum hon”^^*^ audionibus vænibant, mancipio non dabantur, fed pcnculo ac fortums C^ vulgo loquimur^ ementfs accipfebantur. quod cum ex loco Varroms fupgt;^

Sub corond Venire,

lÄMcipio promittere.

Si gm fie a ta mancipii^

XTO/Xet,* XTHô-JÇ»

pileatiferui. bis, Pileatos feruos vçnum folitos ire,quorum nomine venditor nihil ff^^^^^ ret,Cclius Sabinus iurifperitus fcriptum rcliquit. Cuius rei caufam efle 21t,‘1’ huiufmodi conditionis mancipia inlignia efte in vendendo deberent,vt res errare 06 capi non poflent : neqj lex vendendi opperiunda eftet, fed o^^ perciperent quodnam eftet mancipiorum genus.ficut antiquitus manciph'*'* re belli capta coronis induta vçnibant, 66 iccirco dicebantur fub coronis v^^ nire. Nam vt ea corona lignum erac captiuorum vçnalium, ita pileus i^P^ fitus demonftrabat eiufmodi feruos venundari,quorum nomine empton*^ ditor nihil præftaret. Plautus in Perfa , Ifte qui tabellas aftert adduxit u®“ forma expetenda Liberalem mulierem,furtiuam,addult;ftam ex Arabia f*®® fima.Eam te volo accurare vt iftic vcneanac fuo periculo is emat Qui eani^^^ cabitur. mancipio ncq; promittet ncq? quifq Dabit. Verba funt epiftolx aüU' , terinx 66 circumueniendo Lenoni a Toxilo vetcratore feruo confide- Et p^ü^ lo poft refpondet Leno, Nihil mihi opus eft Litibus neq; trichis quamobff’' ego argentum numerem foras ,Nilï mancipio accipio, quid co mihi opus ƒ ^ cimoniof Et paulo poft mercator fubdititius a feruo vetcratore fraude aÜi^ tus in tradenda Lenoni puella ita inquit, Prius dico, hanc mancupio nenjo ƒ Macipio dca ß' dabit. Ex quibus fatis apparet mancipio dare efte rem ita dare vt cuidi‘’^ ^Mdneipium. nan præftaturos nos fpondeamus. Et mancipio accipereea lege emere-M^*’^ cipium enim dominium 56 pofieftionem fignificat, vel dominii rraditiont®' Cicero in primo de Oratore, Cum enim Marius Cratidianus ædes Aur3^ ; vendidiftet, neq^ feruire quandam earum ædium partem in mancipii legt“* xiflet, defendebamus quicquid fuiftet incommodi in mancipio : id 11 vendit®’' feiftet neq; deelaraftet, præftare debere.Quo quidem in genere Bucculdush' mo neq; meo iudicio ftultus,56 fuo valdc fapiens,06 a iuris ftudio non abhc'^ rens,fimili quodam modo nuper errauit.Nam cum ædes Lucio Fuho vend^* rct,in mancipio iumina vti tumeftentita recepit.In mancipio, id eft ædiuw® miniotranfterendo cedendoqgt; Vnde Marcus Curius Ciccroni librofept'®*® ’E.piftold Cu^ Epiftolarum,Si vales bene eft,fum enim ^^Ko-a/tez) tuus, kthVö Jï Attici noftt’* n^hc^^ Ergo.frueftus eft tuus, mancipium illius. Vfu quidem^inquit^ tuus fuwc feftione vero Attici. Mancipium autem pro iure dominiipofuit, quod abd suimuncipii diftinguitur, VndeBrutus adCiceronem,Quærendaefte armaputalH^t^^ bus dominari prohiberetur Antonius, fcilicet vt illo prohibito rogaremus terum qui fe in eius locum reponi patereturf an vt eftet fui iuris ac man^f'' ïefpublica f nifi forte non de feruitutefed de conditione feruiendi rccufa^i^ eft a nobis. Sui mancipii rempublicam dixit Brutus, quæ nullius domin'® fubieólaeffet anteq fcilicet Auguftus imperium occupaftet. Mancipium'^* tur 06 xTH/jtet, fignificat, id eft «vJ^^x'vJ'of, 06 tù-x/^^^T^p t boe eft hominem bello captum 06 feruituti mancipatum : 36 xTïo-ip, id eft dominii comparé

AjccaoTQot,« tionem,poftidendiq; iusiatq; etiam tAcrroTQcw',id eft dominium:56 ^aç^'^'P’ xâjuriç. mancipationem. Propterea varia ac multa exempla collegimus. Lucredib'quot;

-ocr page 63-

IN PÄNDECTAS.

XXIIII.

Sic aliud de alio nunq deliftet orintVitaq; mancipio nulK datur,omnibus vfuj id eft nulli ita datur vt propria ac perpetuam habeat. Mancipiu latine dici de* bet proprie id quod fxfinam lingua vemacula dicimus,0C macipare fæfîre, eu fcilicetaliquérei fibi titulo iufto quxfitx poHefibre efficere volumus:vt in ik loPKniano,Fundos emancipauit, SC cçtera quæ in emancipatione exigi folent confumauit.id eft vt nunc loquimur dominio 66 pofleßione fe deueftiuit defe* Guitq.Hulufmodi moris antiqui veftigia adhuc vifuntur, cum notarii publici hodiequoqunfyngraphis venditionu oppignerationumq? afcribunt,vendito* tem oppigneratorem ve fundo fe difpoliafle, amp;nbsp;huiufmodi verba eodem perti* nentia-Mancipare igiturfundum eft mancipio alicui dare. Emäciparc autem è 'E.macipAré. tnancipiofuo emittere 24 alteri poffidendum permittere-Ex fupradidisÇvt ar* bitror) fatis intelligitur quid fibi velint illa verba mancipl 24 nee mancipi in codice luftiniani de vfucapionetranftor. Agevideamus quid fit quodGellius libro quarto Nodium Atticarum ait,Pellicem auté appeUata Seruius Sulpi* tins ait in libro de dotibus, probrofamq habitam effe, quæ iunda confuetaq? effet cum eo in cuius manu mancipioq; alia matrimonii caufa foret » Boetius inm^nnpio igitur infecundo Topicorum commen. Tribus ,inquit, modis vxor habeba* tur,vfufarre,emptione.Sed confarrcatio folis Pontificibus conueniebat.Qux .„ „ „ -autem in manum per coemptionecouenerant,hçinatreiramilias vocabantur. venire* Que veto vfu vel farre,minime.Coemptio uero certis folénitatibus perageba* tur,atfcfecoemendo inuieem interrogabat. Vir ita,An fibi mulier materfami lias effe velletßlla refpondebat,velle. Mulier, An fibi vir paterfamilias effe vel letffUe veile rcfpondebat.Itaq3 mulier viri conueniebat in manu,SC erat mater* (amilias viro loco filiæ.Quam folénitaté in fuis Inftitutionibus Vlpianus po* fuit.Hxc ille.Cicero in Topic is, Si ita Fabiæ pecunia legata eft a viro, fi ei vk yxor m^tfi-i tomaterfamilias eflecTi ca in manü non cóuenerit,nihil debetur.Genus eft cm Ç^J/JF ^^^ vxor,e’.us dux formæivna matrufamilias,bæ funt quæ in manu conueneruntt terj-^. altera earu quæ tantûmodo vxores babentur,qua in parte eu fuerit Fabia, le*

. gatunon debetur-Sulpitius igitur ea quæ in manu conuenerat.in manu man* J nbsp;nbsp;nbsp;cipioqmatiti effe dixit,id eft iufta effe matrcfamilias,eäq; concubinâ que cum ' viro huiufmodi vxoris confueffet,iuftam pellicem effe. Eft enim pcllex propric ^*1^* pelEx, que CU eo confueta eft qui vxoré habet.Quæ cû cœlibe confuefeût »non pellices i nbsp;nbsp;nbsp;ledpallace dicuntur verbo græcoPlinio SC reliquis . qq pellices apud Curtivi panned,

1 errorelibtariorû aut ctiâemendatorûlegatur.Gellius hb.xii.ldonei,inquit,vo

' 1 nbsp;nbsp;nbsp;cuenarratores tradiderût matronam dichâ effe proprie quæ in matrimonium Matrons;

1 nbsp;nbsp;nbsp;cû viroconueniffet,q inmatrimonio manereti etia filiberi nondû nati forentt

1 nbsp;nbsp;didaq; effe ita a matris nomine non adepto iam, fed cû fpe SC omine mox adi* pifcendotvnde ipfum quoq matrimoniu dicitur. Matré auté familias effe ap* ^^“^ ’^“^^^’‘^^ pcllata eâ (olam que in mariti manu mancipioq^aut in eius cuius maritus ma* idmilws. nu mancipioq; effet.quonia non in matrimoniu tantü,fed in familia quoq; ma * ritiSCinfuihxredislocu veniffet.Secundü hoc moribus noftris vxores SC ma

ttonx 2t mattdïamvUas fuut,que conVortes non modo kcVi genlaVis ,{ed edam bonorutortunarumq?(unt,quod non eft in us Iods que iure lcripto reguutur * Haftenus de inancipio mancipandoq^óCnexu ÔL rcViquis.Tr aufcundum ad ^’t im iw a\u,quorum in primis occurritEx iure manu confertum, quod verbu eft anti* ’“* '®» quot;nbsp;“'

-ocr page 64-

ANNOTATIONES

11

qui luns.Varro libre fecundo de lingua lati'na, Confereremanum diamus^“ horte,Inde ex lure manu confertum vocant. Quid fit autem manu confernii”’. GelUus libro nono docet, cuius verba hue pauca tranferipfimus Je vinlt;lx^ | tione em'm loquens, id ert rel vendicatione quæ olim in re præfentf ex.»U^^' ( lure fiebat,{ta inquit,Sed portq Prætores propagati's Italiæ finibus laos««»^ ! didhonibus negocus occupât!,pacifci vmdiciarurn dfeendarum caufalonê'®'* quas res grauabantur,inrticutumertcontra.xibtabulas tacitoconfenfu,vtb'' gantes non ex lure apud Prætorem manum confererent,fed cxiurc manu co”'* fertum vocarêt,id ert alter alterum ad conferenda manum m rem de qua ag^ rctur,vocaret,Atq^ profcdti fimul i'n agrum, terra: aliquid ex eo vb vna gkj’’'' in fus fn vrbé ad Prætoré deferrent, amp;nbsp;fn ea g la: ba tanq m toto agro vindic”^ Jngl£blt;t Yin rét.Cicero pro Muræna formulé verba hufufmodf fuffle aft, Fundus quicib” agro quf Sabfnus vocatur,meus ert* eum ego ex fure meu efle afo.l bf egoco^ fure manu eófertum voco.Hæc erat verba efus quf vfndfeabat.a quo verov^ dfcabatur,efus hæc erat verba,Vnde tu me ex fure manu eófertum vocalH,i”' de fbf te ego reuoco. Idé de Oratore Ifbro prfmo metaphorfeos bac locuu^ vfus ert fn perfona Scçuolç,Quod vero,fnquft,fn extrema oratfone tua CraW quafi pro tuo fure fumpfirtf,oratore fn omnfs fermonfs dffputatfone copo®“ me verfarf porte,hfc nfû fn tuo regno ertemus,non tulirtcm:multifq; predik® J quf aut fnterdfdlo tecum contéderent, aut te ex fure manu eófertum vocaredi gt;nbsp;q? fn alfenas portertfones ta temere frruflTes.Ageret enfm tecum lege prim”® * Pythagoræf omnes atq? Demoerftfef, cæteriqj fn fuo genere phyfîcf : vindij rentqj ornatf fn dfeendo Si graues, qufbufeum furto facraméto côtendere no” j lîcet.AutfnterdfdoQnquft Scæuola^tecum phflofophf fllf côtenderentXp” ' te a portefffone dffcfplfnaru,quæ proprfæ funt eorum, defedf: qmppequa^d i vnfuerfas oratorfæ facultatf trfbufs.^Dfxerat enfm Craffus oratorfsefiep”^ prfu de re quacunqj propofita copfofirtîme dfeere.^ Aut ex fure te manucôl^f turn vocarét,fd ert vfndfefaru Iftem tfbf fntenderét, fllaru difcfplfnarumf””, taré portefffonemq; fibf fcflfcet vindicates afferétefq^.Inde fila verba Sap*”*”^ ad Annfbalem apud Lfufû Ifb.x.de.ff.bel. Punfeo, Quod ad me,fnquft, atón^ Si humanæ fnfirmftatfs memfnf,ôi vfmfortunæ reputo.ôC omnfa quæcû^”^ musfubfçda efTe mille cafibus fcfo.Cæterum quéadmodum fuperbe 60 viol^ ter me facere fatercr,fi prfufq fn Africam trafeefrtem, te tua voluntatece^d^ , Italfa ÔC fmpofito fn naues exereftu, fpfum venfenté ad pacé petendâ afpef”^* rer,fic nunc eu prope manu eófertum rertftantê ac tergiuerfanté fn Aamp;f^^ traxerfm,nulla fum tfbf verecundfa obrtrfdfus. Sfc, vt opfnor, melfus k^’ q manu conferta.Quorum verborum hufufmodf ert fenfus, non ante tu Ao”'^ bal ad pacem,quam nunc petfs,adducf potuirtf,qego te ex Italfa reuocam®' de patrfa tua fn Africa dfmfeare coegf, Ôi quafi te m Afrfca manu conféré® vocauf*quam fcflfcet fta nunc mihf Komanifq^ vfndfeo, vt tu dudum Iwl^ tfbf Ôi populo Carthagfnenfi vfndfeabas * Annfbal enfm ad tuendumpat”*””' frendens fremenfqj (^vt fdem Lfufus fnquft) alffs fuper afios nuneffs reuoca' Sderdmeto tu ^^^^ erat* Sed quod fn fllo Scæuolæ cxêplo dfeftur furto facramento contend fiocotedere- dere, verbum ert Si fpfum furfs.Cfeero pro Mflone, Eum denfq?cuf nuHal^

crat,nullum fus cfufle , nullf portertfonum termini : quf non calumnfa Ifoii®

-ocr page 65-

IN PANDECTAS.

XXV.

non imuftis vmdiciis ac facramentis ali'enos fun dos, fed cafl:ns,exercitu, lignin mferendis petebat.Clodfus, mquit, non fam ahquo luns prastextu aliénas fngt; uadebatpolfenjones, vc ealummatores SC litigiofi folent : fed vi armata aperz ta^j^C tang hoftdi prælfo. Ex quibus verbis apparet vmdidas SC facramen/ turn,66 vindicanoms formulam,qua in lure manu confertum vocabant, fimigt; vindicig. les quodammodo inter fe ac cognatas adtiones formulafcpfuifle. Qdq in aliis sacramentSt quoq; litibus facramenti formula locum etiam haberet:vt idem pro domo fua ad Pontifices,Maiores, inquit, noftnetiam fi Decemuiri facramentum in li* bertatem iniuftum iudicaflent,tarnen quotiefeunq^ vellet quis , hoc in généré rem iudicatam referre,pofle voluerunt.Valerdibro.vii.cap.vii.Nam L. Sextic bus St P. Pompilius quos Marcus Ancus fanguinefibi coniundfos, eadem ex parte qua Tullianum hæredes fecerat,facramentoeum adolefcentulo content dere aufi non funt:tametfi præcipuis eo tempore Pompeii viribus ad defended das tabulas tedamenti inuitari poterat.Et rurfus cap.viii. Aphronia turn cum fororefacraniento contendere noluit.Sacramentum autem non abfimilefuifle Srfcr4«f»t«à fponlionisexVarronis verbis intelligi poteft librofccudo de lingua latina: Et qui enim petebat,inquit, SC qui inficiabatur, de aliis rebus verity quingentos æris adpontem deponebant,de aliis item rebus certum numerum aflium.Qui iudicio autem vicerat,fuum facramentum a facro auferebat, vidfi ad ærarium redibantad eft vidlus ea pecunia quara depofuerat muldtabacur in poenam ingt; infix litigationis, quæ ærario cedebat. Sacramentum igitur a facro died urn, quod de ponte(^vt arbitror^inteUigendum. Valerii enarrator hoc apud V ale^ num non intellexit,quemadmodum nee apud Ciccronem.Pœnales igitur lites erant facramentum SC fponfio.Iufto autem facramento cu Pythagoreis SC De/ iuflo [derart mocritis de phyfiologia SC reliquis philofophiç inuétis contêdere oratori non '^^^^° ^°^^^ beere dixit Scæuola,propter prçftantiam ingénu eorum hominu qui fundato* res audorefej fuerunt magni nominis fedlarum,quibufcum facramêto SC vin/ dicationecontédendo de phyfieç fpeculationis explicationipp profeflïone,nul/ lus fanè orator litem vincere pollec:vel propter tati nominis prçiudicium, vel quia impudêtiæ daretur fi quis illis viris doedrinaru pofleffione non cederet, qui nomina fua profeflioneearu reru vfqueadeoilluftrarut. Non admodu abfi i„ nbsp;nbsp;p^^-

milefupradióHs eft in ré prçfenté venire.Cicero lib.v.de Oratore,An vero fi de fente yenire re ipfa,ü de finibus cu in ré prçfenté non venimus,fi de tab.SC prçferiptionibus côtrouerfa eft,necclfario perdifcimus.Idé in primo Officioru.Vt fi eóftitueris tecuipiä aduocatum in rem prçfenté vcnturü,acq; interim grauiter filius çgro tare cœperit.nô fit contra officium non facere quod dixeris.In rem præfentem olim turn veniebant,cum locum oculo ac digito defignare volebant: vt hodie cum aut iudex pronunciat,aut inter litigantes conuenit,agrum quern contro/ uerfum facere volumus,aut reo defignari,aut teftibus per inquifitorem demo/ firari cercis finibus circunferiptum:videlicet vt ille deliberate de re controuer fa poflit,cedere necne vindicanti dcbeat,hi vt certi fint teftimonii fui.Qua in re certe facibs eft impoftura,nlfi litigatores inuicem intenfiffime fibi caueant vbi aut de re aut de finibus controuerfia eft : vifiq; funt fæpiffime qui abfente ab tero btigatore in rem non controuerfam dolofe teftes perducerent, inquifitori iudicibufe^ ac teftibus beUiffime imponentes » vulgo nunc veutam facere iu*

-ocr page 66-

ANNOTATIOÏÎES

Imagimirid rei repmefen tatio.

in re prüfen rifperiti quafi latinx vocis inopia vocant,quod in rem præfentéperdueem®'' teperducere ^. J^bet.Plinius lib.iii.Epift.Non potui te magis in rem prefentem perdurer’' id eft non potui planius omnia vt ada funt fcribcre,vt perinde omnia tcoö^^ 1 atqj fi in re præfenti fuiftes.Quintilianus in.iiii. de narratione loquens, N’^^ turn confert adiecia veris credibilis return imago,quç velut in rem prtfent^ perducere audientes videtur.Et in.vi.de affcctibus,Quarnm return, inquit)'“^ gens plerunqj vis eft,velut in rem prçfentem animos hominû ducétium, »lt;1^ return geftatu tantam fidem faciétium SC teprçfentationem, quantara dfus^ oculus faciunt:hoc eft vt vulgo loquuntur,rei infpedtioné per figuram feoi®* tium.quod nos latine dicere poflumus imaginario vifu rem ipfam reprçfmô re:imaginariam rei præfentiam iudicibus fiftere,imaginaria reprefentadoncH’ rem prçfentem indices perducere:vt fit interdû cum aut rufticorö prædionnn ichnographia,aut vrbanorum peg mata quædâ ligneola,aut fimulachraæi^ chartacea in ludicum confpedtum aftetuntur. Dicebat etiâ in re præfenri co^ ti coftituere, ftituere,cum quid ftatui trafigiq; non pofte nifi in loco ipfo fignificabant.vînt lt;^riàlt;e. hodie in his adionibus quas Cridas parlamentarls(^û dicere iieeat^ bnni't^ Querelle, nbsp;nbsp;appellat,aut in diplomatibus illis aut referiptis quas querelas dicimus, a•l“*^

in re prielen

bus interdidha retinendç pofleftionis aufpicari folemus,6C in ImiufmodirebtJ aliis quæ non nifi in locis ipfis explicari difeeptarive folcnt. Idem Qurnttl-i® feptimo,Quarc plurima petamus a nobis,ôi cum caufis deliberemus, cogité mufq; homines ante inuenifte artem q docuifte.llla enim ' vete dicitur totius caufæ difpofîcio,quæ conftitui nifi velut in re pr^fentio®^ C» repreje^ poteft.Et in.ix. Occafionibus vtendum,ÓC cum re prefenti delibcrandu. 5'^'' vadimonium ^ ‘^^^ Verba iuris, vadari,vadimonium promittere, vadimodium obirejVadîn^J promittere nium deferere,vadimonium differre,ad vadimonium occurrere. VadimOBjquot; ere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft fponfiofiftendi in iudicio.Varrolibro tertio de lingua latina,Vas,inqu)f)

deliberemus.cogii'' 1 potétifTima A^uç^ I

Wlt;r/”*** ^*^^ ^^^ ft^ Pæ ^Itero vadimonium promittebat. Inde vadari verbum pf®

curator negat,vadari vis, promittit. in ms vocas, fequitur : ludicium pol^* bs, non recufat. quid aliud fit abfentem defendi ego non inteUigo .Plaut''5 in AuluI. de fene præparcoloquens, Pulmentum pridem ei eripuit milu“^ homo ad Prxtorem plorabundus deuenit,infit ibi poftulare, plorans,eïuhPi ConintdarL vt fibi liceret miluum vadarier. Idem in Curgul, Vbi tu es qui me connût hunonia ^^* ‘^^tus CS vcnei’iis vadimoniis S' Vbi tu es qui me libello venerio citaftiJ'E^^ ’ me fifto. ades contra, fifto ego tibi me, SC mihi contra indem te vt fiftas fu^* 'vadimonium lt;^co. Verba funt amicæ ad amatorem adolefcentem. Inde vadimonium

fromittere.

Mlt;tJ^i)(i^ ZlKllJJ» fe-yyuS^O^*

mittere. Cicero in Verrem adl.quarta, lam vero iUud contra omnia iuraP^ culorum qua: habent a Senatu populoquc Romano, ne extra fuum forum dimonium promittere cogantur, ftatuit ifle vt arator decumano quo decumanus vadimonium promitterct. vt bic quoqj decumano cum ex Leo“*^^ no Lilybçum vfq; aliquem vadarctur,ex miferis aratoribus calumnianHiqu^ Pus accederet.A Græcis AvaJ'ïxtcöS 2uHâto dicitur, SC È-^yuacöS apud Demofthei^* hoc eil indicium recipere Si fponforum fide promittere. V adimoniuni obir^

vadimonium ^^^ ^^‘^æ^^ fiftere, vnde obitum vadimonium. Cicero pro Quintio, Va^W ^t^ire. nium mihi non obiit quidam focius SC affims meus, quicum mihi neceßiW

-ocr page 67-

IN PANDECTAS.

xxvr.

vêtus,controuerfia de re pecuniana recens mterdicit : poflulo ne a Protore vc nus bona mibi poffidere licence' Idem, Qua hbi hora vadlmonium non fit obi turn, eadem te hora conhlium cepffle hommis propmqui Fortunas euerten** di-Exquibus verbis amp;alnsineadem oratlonefads apparetmagnam muldtam fuifieolim deferti vadimonn.id eft non obfn.Decapite cnim 66 fortunis Quin/ c^put. tn fe di'cere Cicero In oratione teftatur, id eft de cxiftimatione SC fama Faculta* ^^^^^’^‘^' tibufq^Pctebat cm Neuius aduerfanus, vt ei ex cdidlo bonapoftiderc liccrct: ideo,q9 Quinous vadimonium non obierat-Hoc cnim contra contumaces de* cerni folet lure ciui'Ii.Vnde Cicero, Ad hæc extrema,inquit, SC immiciflima lu* radecurrebas, vt nihil in pofterum quod grauius aut crudelius facere poftes g^^^^^ ^^lt;^ refcruarcseQuo in loco Cicero copiofe docet quid fit bona ex edido poiTiderc: Ho polfidere cuius rei mulca in iure mentio. Obire vadimoniu Græci A-ctoo'tSp vm 01^ «TIxkv Ainu/iap dicunt,0C Ajrotrrap «wi T^ Kuçi'o«/,id eft occurrere ad vadimonii diem, quo Tranq. i7rî oIm ƒ •* inCalig.vfuscft.Demofthenes »{J1 MsJ'l« IdentIdem vtitur, Vadimonium defe* xtw, SC iwi rere ab illis ^u^oj'mHp dicitur,5C KaraxaTrap 'dw æi'xiw.Hoc autem non nifi iuftiftî ^ xujw. macaufa ÔC maxime fontica fiebat.Propterea Plinius in prçfationejnferiptio* ^u^oZ/xap« nes, inquit, propter quas vadimonium deferl poftit: id eft feftiuifiimas SC ma* KoraXaTr^p gna multaqj promittentes, Ita vt vel vadimonium propter eorum librorum fdM J^^kUu» recitationem deferi poflit. luuenalis fimili ferme modo differre vadimonium vadimoniu dixit,quod iudicum erat, nee nifi magnis ex caufis fiebat, vt in ludu publico SC vbiiuftitium indicebatur SC huiufmodl caufis: Si magna Afterii cecidit do* ^mo^um. mus, horrid a mater,Pullati proceres,diffcrt vadimonia Prætor. Vadimonium defertum èç^M» a'hk dicitur a Demofthene fæpüTime. vnde vno verbo eremo* g^'^ ^j,^^. dicium dicitur, quod in titulo de minoribus infra,SC Cod. de iudiciis hermodI EremodidS. cium corrupte legitur. Eft enim aIkk græce caufa SC indicium latine. Cicero in Verrem Adio.Iil« ScrIbitur Heraclio dica. Primo mirantur omnes impro* bitatem calumniæ:deinde qui iftu noflent partim fufpicabantur,partim vide* bantadiedum effeoculum hæreditati.Interea dies aduenitquo diefefe ex infti tutoaclege Kupilia dicas fortiturum Syracufis Ifteedixerat, id eft fortitione caufas cogniturum.Terentius,Si tu illam attigeris fecus g dignum cft,dicam jyie^m impin tibi inipingam grandem. Dicitur hoc a lurifconfultis diStare adtionem.Pau* gere» lus in.l.non diftinguemus,de arbitris. Dicitur ÔC indicium didare in.l.fi fer/ ^^^ uus.de noxalibus adi.Tranq.in Vitel. formulam intendere dicit, Gum liber* formulant tinocuidam acerblus debitum repofeenti iniuriarum formulam,quafi calce ab intendere, co percuffus intendiflet. Aa^^avap J'lxfuj a Græcis dicitur, quafi fortiri iudieiü. Aay^ävap » Sorteemm cognofeedarû caufarû dié capiebât audore Seruio lib.vI.Æneid* «Mk!«,» in illu locu Virg.Nce vero hæ fine forte datç fine indice fedes.Eft autem îphm«

J'ixii oTW ^ 2cwwtm6c$ 0 Aiuxo'iwSxz©^ xœTaAxaiôK.latlne ctiam indida caufa dicitur. ^’^^‘^^ (^uß vndeindida caufa dânari,id eft per côtumaciâ vc nûc loquimur,£fi^iw xaTaJ'i* ^fquot;^ x«Â/»ra.quod copédio loquédi dicitur, ivri ? îçh/xîu) J'ixîw xaTa^ »xad^iweü,audorc 'i'‘^«^^«?.! Euftathio.Cicero llb.i.de Legibus,Nû Iccirco iufta lex illa qua Interrexnofter tulit,vt Didator qui effet,que vellet cluiû indida caufa impune poftet occide refid eft non auditum SC indefenfum.Qui locus corrupte vulgo legitur. Cur* tins Iib.vii.de CaUifthene loquens,Itacp nullius cædes maiorem apud Grxeos Alexandre excicanit inuldiam,q çp prædicum optimis moribus artibufqj non

Du

-ocr page 68-

ANNOTATIONÈS

AxjjTMçll nbsp;nbsp;tantum occident,fed etiam torferit indicia quidem caufa,id eft âxjÎTCç/quo B^ crates vtitur.Cicero in Verrem Aót.iü. Num per deos immortales quid iW^ cft,vtrum Prætor imperet,viq;cogat aliquem de fuis bonis decedereian hui» modi indicium det,quo iudicio indidfa caufa fortunis omnibus euerti necdif w#V^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exempla apud Liuium. Vadimoniü miflum facere, eft vadimo»*

* nbsp;nbsp;' obligationem remitterecondonareq^Cicero, Qui quo tempore primumag5*

t^K'^UK/XtVOl Vada,

re cœpit,m vadimonus differendis tempus omne confumpfent, qui poltet va vadimonio dimonium miHiim fccent,5ó reliqua. Vadimomo obftridf hodk dici polTü®': obflndi. ^^z ^ß crimina m ludidum vocatï,ab iudjcibus(^vt fit^ i'mpetrauerunc vtaö*: fua aut fponforum fide dimittantur, ea lege vt fn dfern certum aut quancflt;^ cunq;iudici vifumfucrit ad fudidum fiftantur: quos elargitos vocant, wö^ E^M'gt;yu)(/;Xv»ç. Vades fponforcs m re capkali dlcuntur, audore Fefto. Ciceroi» Officus lib.ni.de duobus Pythagoreis loquens,Cum is qui morti addidus » fet,paucos fibi dies commendandorum fuorum caufa poftulauifTet, vas filt;^ eft aker eins fiftcndi,vt fi ille non reuertifTet moriendu effee fibiipfi. Liuius bl’' quinto fecundi belli Pu. Tribuni omifla muldæ certatione rei capitalis diet” Pofihumio dixerunt,ac ni vades daret,præhendi a viatorç,atq;in carceremd^ ci iuflerunt.Poflhumius vadibus datis non affuit. Vadari etiam diccrepolW mus pro citare perfonaliter(^vt nunc loquimur^affuturu. Sunt K alia vcr^ ba iuris,vt bona prçdia, SC prædibus prædiifq^ cauendum. Cicero in Practin^ Pon4prxdia vrbana de fartis tedfis loquens, Vbi illa confuctudo in bonis prædibusprÇ^ düfqj vendendis omnium Confulû,Cenforû,Pretoria,Queftoru deiuq,vtopO ma conditione fit is cuia res fit,cuium periculumÆxcludit cû folum cuiprop^ ., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicarn foli poteftatem fadam effe oportebat.Locatur opus id quod ex mesj^

quot;Vaditri.

Pnedidt

Prudes,

Gunia reficiatur.Ego me refeduru ene dico. Probatio futura eft tua qui loc^s» Prædibus er Prædibus ÔC prædiis populo cautum eft. Quç verba enarrans Afconius,Blt;^ Pradas eau» na, inquit,prçdia dicuntur bona fatifdationibus obnoxia,fîue fint in manc^ fine in pecunia numerata. Prædia veto domus Ôê agri.Hæc autem omnia ve duntur fi rationi publicæ locator fartorum tedforum non refpondent.Tu^^^ té Verres,inquit,cum ego firn obnoxius SC prædibus, id eft fideiuflonbuS)^ prædiis appofîtis,non mihi exadtor es operis,fed dominus voluntatisiquinoquot;^ finis me optima mea conditione id quod volo de redemptione agere,cuni pen eulum fit meum no reipublicç. Prçdes igiturhomines funt fideiufrores,qu0' quot;ßouapradia. run, res Bonaprædia nunc vno nomine dicutur.Hadtenus ille.Liuius libre 1'^ ». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cundo fecundi bel.Pu.de Cannenfibus captiuis loques,Ibi cum fentetiis varia*

retur,SC alii redimendos de publico,alii nullam publicam impenfam facienib cenferent.nec prohibendos ex priuato redimi,fi quibus argentum in prçf«®^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia eflet:alii dandam ex ærario mutuam pecunia,prædiis prædibufp cauenda

populo cenferent,ÔC reliqua. V arro, Spófor, inquit,24 præs 24 vas neq; Üdra” Fr« er '^‘^^- ^^^ ^^5 quibus infedere fimiles. Itaq» præs eft qui a magiftratu interrogatut in publicu vt præftet,a quo cum refponderit dicitur præs.Vas appeUatustf qui pro altero vadimonium promittebat.Præs eft (^inquit Feftus^ qui popnl® ie obligat interrogatus a magiftratu. Idem alibi mancipem etiam prxdewi* d ait, quia tarn debet, inquit, populo præftare quod promifit, q is qui pf® CO præsfaéfus eft. Cicero Epiftolarum libro fccundo,Laodicex me prxibgt;

-ocr page 69-

IN PANDECTAS.

xxnr.

Sö^epturutn arbitrer omnîs peeuntas publier, vt ^ mibi SZ populo cautum fit fine vecfhirçpenculo Gel.lib.feptimOjSi Lucius Cornelius Scipio Afiad-^ tus college arbitratu prçdes dabit,college ne euna in vincula ducat intereen demus. Prçdes hodie funt qui fpófores reip.vel Principi fadli funt pro ns qui py^jc/, pecumam pubKeam difpenfant, quos receptores vocant,eorumq5 bona prx/ Rrcepior«. dia did poITunt, id eft vt G reel dicunt TTre-^oi,« If etiam qui pubbeanos in io/ XTrs-y^ou« catiom'bus vedigabum aut eorum fideiulTores locupletes affirmant (^quod idoncos SC fuffici entes tefKficari vocantjprrdcs dici propterea poffunt^q? io cupletes cos effe ipb prepare debent. Supprçdes autem dfef debet quos con/ Suppritdeh traplegios vocat, Prædes etiam I'nterdum pro bonis prædns accipiuntur.Ci/ ceroin Antomanafecunda,Et demi quidem caufam amon's habuifliforis etia turpiorem ne Lucius Plancus prçdes tuos venderetiid eft bona tua fponConi oSnoxia. Limus etiam vfus eft libro quinto circa finem. Poffumus enam hic prædes pro fponforibus mtelligere quodam loquendi febemate non inuenu/ fto,vc fit prædes vendere fponforum bona prçdi'a audlfoni addicere. Idem Cf/ cero ad Atticum libro fexto metaphoriebs vfus eftdtaq?, inquic, irafcatur qui volet,patiar,ÿ ;.ÿi ^ ^tr’ US, prefertim cum fex libris tanq predibus me ipfum obftrinxerim, quos tam valde probari tibi gaudeo.Bene ^inquit Ciceroj me«* cum agitur. Itaq5 femel ftatui nihil contra honeftatem agere, ad quam perpe/ tuo ampledcndam, fex illis libris de republica fcriptis me obftrinxi reipubligt; cæ,tanqfponforibus datis. Cadere caufa dicebant eum qui plus petebat, qq C'^wp ‘‘‘‘de# mendofeacaufa cadere in quarto Inftitutionum luftiniani legatur. Cicero de Oratore libro primo, Ifidcns SC ftomachans Scruola cum Hypfeus maxi/ r ma voceplurimis verbis a Marco Craftb Pretere contenderet,vt eiquem de/ fendebat, caufa cadere liccret. Gn. autem Odlauius homo Confularis non minus longa oratione recufaret ne aduerfarius caufa caderet.Quibus verbis mfeitia duorum oratorum reprehenditur, qui iuris ciuilis ignorantia non in/ telligebant quid effet caufa cadere. Quintil. libro feptimo, Eft enim certa fer/ uitus ad certa fe verba aftringendi. idq; faciendum in libro Ciceronis de Ora/ tore vetat Marcus Antonius. Nam eft etiam periculofum, cum fi vrio verbo fit erratum,tota caufa cecidiffe videamur. Dicitur K cadere formula.Idem in Cadere fori tertio, Neq? ignore multa tranfferri, cum in omnibus ferè caufts in quibus »«/rf. cecidide quis formula dicitur.-hx fint quæftiones,an huic, an cum hoc, an hac lege,an apud hune,an hoc tempore liceat agere. Tranq. excidere formula di/ formula ex* xit .idCicero pro Rofeio Comcedo, locum in iudiciis habuiffe non in arbi/

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludtciunt amp;nbsp;triisaicit,cuius hancrationem aftert. ludicium emmeftpecuniç certç, ar/ arbitnum^ bitnum meertç.Ad indicium enim hoc modo venimus vt totam litem aut ob/ tineamus, aut amittamus : ad arbitrium hoc modo adimus ,vtneque nihil, _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. neq^tantum quantum poftulauimus confequamur. Comperendinare amplia req, verba SC ipfa iuris nufq vt arbitrer in iure leguntur. Valerius libro odla/ AmpUare, uo,Lucius Scipio Æmilianus Cottam apud populum accufauft, cuius caufa grauiffimis teftimoniis erat confoffa, fepties ampliata, SC ad vltimum odfa/ uo iudicio abfoluta eft.Quia homines verebantur neprçcipue accufatoris amplitudini damnatie eius donata exiftimaretur. Dicitur 06 amplius pro/ AmpUuf pre nunciarç. Cicero in Prastura vrbana, Verum vt opinor Glaucia primus tulit nt^naarc,

D in

-ocr page 70-

ANNOTATIONES

vt comperedmaretur reus, antea vel mdicari primo poterat vel amphus pt® nuncfarl. Vtram igitur putas legem molliorcm C' Opmor illam veterem ç** vel cito abfolui vel tarde condemnari licebat. Idem paulo poft * Puta te^“ j hac tam acroeï/ed lila lege mitiflima caufam dfeere : aceufabo, refpondeß'^' teftibus editiSjita mfttam in confilium, vtetiam filexampliandifaciatpotd tem, tarnen ifti turpe exiftiment non primo iudicare. Primo pro prima nc dixit.Mittete veto in confilium quid fit nos paulo poft oftendemus* Vd'’ autem Ciceronis exponens Afconius,Ante legem, iiiquit, Glauciam de co®* perendinatione,aut ftatim fententia dicebatur fi abfoluendus eftet reus, aut a® plius pronunciabatur fividercturefle damnandus, cum dixiflet iudex,Non quet, hoc eft obfeura caufa eft. Itaqj ca pars interpofita dilatione dicebat ® cuius peroratione videbatur obfeuritas. Comperendinatio veto vtnufqsp^f^ Coperendin« ^./^ récitât,'0 eft. Alii ficadnotant, Comperendinatio eft fecundaadiodte®»

Comperédinatio eft ab vtrifqj litigatoribus inuicem fibi denunciatio in J^ dinum diem. Idem paulo poft, Cum autem, inquit, omnino fuadebatur®® _____cibus bona caufa, abfoluebant earn: fi mala, non ftatim damnabant, fedh'^quot; c A.N L. excufatióne parcebant. Nam cum condemnandi nota eftet C,litera,abfdw^ ' ^fc^Zm^'^'‘ ^^ ’ ampliandi fignum. NL dabant : quod fignificabat non liquere-V” ampliatio nafeebatur. Idem in Diuinatione, In caufis, inquic, maioribus dices vniuerfi in ciftam tabulas fimulconiicicbantfuas,infculptas liter«by tes abfolutionis fine condemnationis cu de alicuius capite agcbatur,N y* Tabulaiudis ampliationis • his enim litcris fignificabant non liquere. Tabulas iudicu® Tenientia td A^f*^®^’^ tabellas cæreas inteUigit, quibus fententias ferebant. Erante®® bellarU, fententiæ non vocales fed tabeUariæ. Omnia autem hæc apud Afeoniu®®^ Ampliatio dofiflime leguntur , vix vt fenfus elici poftït. Quantum tarnen intelüg* P‘’ ez perendi» r^fl- ^ ampliationem non multum differre a compcrendinatione coing®®* *^* Ampliatio numcrum certum aólionum nonhabebat,vtexillo Valerul«®*

Perendie,

Mtraupop, Perendinus dies.

Perendinus dies,

ApudaUd,

pradiéto intcUigimus. SC ex Liuio comperendinatio iteratam adionera®^^^ tium diem,id eft perendinum fignificare videtur. Hoc eft enim pcrédic^. GræcI MtTauçiap dicunt, quafi poftcraftinum. Cicero, Scies igitur eras aut’ fummum perendie. Inde perendinus dies verbum olim lurifconfulto®®* Vndeillud Ciceronis pro Muræna, lam illud mihi mirum quidem viden 1 let,tot hommes tam ingeniofos pertotannos etiam nunc ftatuerenonpe® fe vtrum diem tertium an perendinum,iudicem an arbitrum, rem an lit«®® ci oporteret. de lurifconfultis loquens. Perendinus dies hodie dici poteü ca® iudex ftatuit aut inter partes conuenit vt omne inftrumentum litis apuda(!l^ vtrinqiproferatur intra triduum,hoc eft vtfacculi apud graphianutn depot® tur ♦ Tune enim lis amp;nbsp;res comperendinata eft, quafi iudex poft tertium die®’ 1 « coperen aut etiam die tertio fentetia laturus fit. Eft enim coperedinatio mutua de^ dinata qua ciatioQnquit Afconius^in perédinum diem,videlicct ne alter litigator«®® ^endinata g^«tor fortafte caufari poflitcum in rem prçfentem vétum eft, fe imputa®® dicitur, vemiie.Cuiufmodi eit üla denunciatio qua litigatores m parlameto noi«« ; Comperendi j-^j. ^yn^ audientiam a Prxfidibus aut diploma quoddam regi'um ïnipco^ «rtiKs reus. ^^ ^j^^^ ignoranriam cxcufaie poHicdi ex tempore refpódédum fit. Ab

tem fignificauone qua comperédinare procraftmare eft,ÓC diem de die lt;1*»^

-ocr page 71-

IN PANDECTAÎ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXVnh

comperendinati rei dfci pofTunt m caufis crimmalibus, quos curia dimifTos: fide fua efle voluit : hoe eft quos fuç ipforum euftodke comtuffit, vt aut vr gt;nbsp;bem careen's loco lufti habeant, aut pn'uatam aliquam domum , vt fit inters dumexperfonarum digm'tateSS genere caufarum . Comperendinati autem ideo dra poirunt.quia non plane abfoluti funt, fed veluti' vadimomo quodana oblWdfjVelquia nondum compertafan's cn'mi'na, velquianondum feinno/ tentes approbauerunt. Comperendinatos videmus interdum qui criminum poHulan' fuffragatorum opera iterum SC fæpi'us ampliari primum folcnt,do/ necrecentium cn'mi'num inui'di'a fenfim deflagrate poflit, deinde quoui's moz do.incentelïmum annum comperendinati. Quos enamcernere eft damnat tionum fulmine affiatos in tenui'ores i'atfto, cum eorundem cn'mi'num affines fint, pn'fcos tarnen fpi'n'tus refumere.Hos cum m publicum inferrefefe video, oculifqi innocentium i'ncurrere, abrupta fua vincula fecum trahere puto. Namludata cam'snodum abripit,attamenilli Cumfugit a collo trahitur pars longa cathenæ. Ampliati vero funt quorü damnatio difFertur,aut quia AmpUati m coramfifienditeftesfunt, SC cum illis committendi, aut quia nondum plalt;* ne liquet, aut de crimine, aut de pœnç modo. Non liquere de caufa dice^ N° ii^^frci bant .* quando probationes SC argumenta non fan's erant idonea ad dn'udicangt; dam caufam.Gelli.libro decimotertio, Vtabfoluerem tarnen inducere in anigt; mum non quiui : SC propterea iuraui non liquere : atq^ ita iudicatu illo folutus fum-Comperendinatorum exemplum eft apud Ciceronem in Verrem Adio/ ne quinta: Videte, inquit, hominis amentiam. poftcaq eft comperendinatusi cum iam pro damnato mortuoqï effet, ludis Circenfibus apud Sifennam pri* marium virumcum effent triclinia ftrata,argentumq? expofitum, contemplai n vnumquodqjociofe SCconfiderare ccepit. Mirari Oultitiam alii, alii amen^ dam. Cui cemperendinato cum multi teftes dixiflènt, quicqillorum venirec in mentemf' Comperendinatum Verrem, id eft qui in fecundam adionem imi petraueratiudicium differri, Cicero damnatum inuidiofe appellat, propter ' ingentiacrimina tenimoniaepprementia, SC præiudicia ab ipfo multis rebus defefada,vtpotequiaccufatus repetundarum qpSiciliam prouinciam ari genteis vafis cælatifqifpoliaffet, tarnen temperate fibi apud Sifennam nequii uilfet, quin cupiditatem illam prænimiam cælatæ fupelledilis , ingenitam fixi ■ biproderet. Ampliatorum apud eundem exemplum eft in oratione pro Ce^ cinna bis verbis, In eundem quid dicamf nifi id quod negate non poffit, ve^ niffe in confilium publicæ quæftionis cum eins confilü index non effet : 84 in eo confilio cum caufam non audiffet, SC poteftas effet ampliandi, dixiffe fi* bi liquere, dum incognita re iudicare voluiffet : maluiffe condemnare quàm abfoluere. Abeiufmodi iudiciorum moredidum eft illud eiufdem in oratio* neproMilonecum de Pompeio loqueretur, quiilli qumftioni iudicioq; piæ* fuerat: Vidit, inquit, in confeffionefadi,iuris tarnen defenfionem fufeipi pof* fe* Quod nifi vidiffet poffe abfolui eum qui fateretur, cum videret nos fateri: nee quæri vnquam iuffiffet, nee nobis tam falutarem hanc in iudicando lite* saluais ii^ ramquàm illam triftem dediffct.^ Salutaris litera a Cicerone dicitur A, quæ Trl/UsUut abfolutionis nota erat : vetriftis G, quæ condemnationis. Sic Perfius Saty.

P nu - nbsp;nbsp;nbsp;.

-ocr page 72-

ANNOTATIONES

kilttere in fi Hum, £)ixi.

mittere in (onfilium.

'Emendatus. locus Elin.

quarca Græcorum morem tangens,Et pons es nigrum vitio præfïgerethet^' Tljeta. Nigrum theta mortiferum dixit ♦ Significabat enim thanaton, id eft wof^ n.eiwfc«?»’^'^ ^^ ’ ^“^“^ ^^ prima litera th. Dabantur autem tabellx ternas wdidbus; Outefitor. ’ eo qui iudicio præerat Quæfîtorej dicebatur, abfolutionis, condemnatio® co ampliationis, vt audtor eft Afconius « Cæterum mittere in confilium »‘ ® mittere indices ad fentenriam dicendam vbi orator dixerit, Dixi, audore A fconio. Cicero pro Cluentio, Cur Stalenum cum in confilium iretur CW' entius Só Cannutius abeffe pariebantur f SC cum in confilium mfttebant, Stalenum iudicem, cui pecuniam dederant, non requirebant C' Oppla^J^ quærebat f Si hoc eft, inquit, verum quod Cluentius ôd Cannutius iudiü^ urn corruperint, quo modo id explicari poteft, quod cum indices ipG wJ^ filium mitterent : id eft cum indicium iam expedlare fe dicerent dicendibn^'” facientes, non requirebant Stalenum vnum iudicum quern confiât rede®^ ptorem torius corruptionis fuifle î fed facile pariebantur ilium abeife,noo autem Oppianicus qui erat Cluentii aduerfarius« Mittere in confilium h*’^ i die dicere pofiumus eosqui a iudicibus poftulant, vt ex tempore ius dicä^ tur, vtfit in Parlamento plerunque, cum aduocati ex adHonibus fuis p’^^ petuis, aut etiam ex altercationibus ius reddi fibi poftulant exfententiac“^ rix : quo tempore indices aflurgente Prxfide capita conferentes de litt ^^^ poftulatis , vel ex tempore ftatuunt, vel iuris difeeptationem elfe promu'' ciant, ÔC confilio agitandam * Inde illud Plinii in Panegyrico ad Traian*””’ Aln, inquit, fc fuperfhtes reipublicx optabant faciebantque, tibi fall's m* inuifa eft fi non fit cum reipublicæ falute coniundla.Nihil pro te patcfjso|^ ri,nifiexpedit optantibus: omnibufque annis de te in confilium deos wit®’ exigifque vt fentenriam fnam mutent fi talis effe defieris qualis eiectus ö' Sed ingenti confeientia Cæfar pacifceris cum diis vt te fi mereberis few®*’ cum fcias merearis ne neminem magis quam deos fcire. Quo in locop«^ poftere legitur ne merearis.Hunc tarnen locum interpres vir alioqui dod”J Cdlculufcr^ *^^^ mediocri diligentia præditus fecus interpretatus eft. Eft enim hæcPl’f mittere. fententiä, Nuncupationem votorum qux quotannis pro falute Ói incoW èTriTytcfap täte Principis fieri folet, tu his verbis Cæfar concipi iubes,Si bencremp^' ntà 4-Hlt;ïop blicam exque omnium vrilitate rexeris. Digna, inquit, vota quæ femperf^ FjoôaeôS IS^ cipiantur femperqnefoluantur. Quotannis diis ipfis, inquit, tanquarai«® ^ov. cibus calculum de te permittis an dignus fis incolumitate. Interpres hocin*” Êvra^iJp 4«gt; co aliud agens (^vc fit interdum^ facis , inquit, vt dn te confulant an dign”^ «pop. fis efte fofpes. Sed quis non interdum peccet quippiam,cum quandoquebquot;^ Cettferc,ofi^ Hus dormitet Homerust Mittere in confilium indices a Græcis imtfiyi

iKtpop dicitur,id eft calculum permittere. n^o^éoSs q-H^op.cenfendi poteftatcnil^ ^”^ ^ ** ^^^^ ^ calculum proponere : quo Demofth. vtitur. tS^ov S7r«7*7«p. Thucydt' | des, tSepop W7a7op TOïq ^uw^axo« Trao-’v^id eft cenfere eos iuflerunt. Si vt nunc quimur opinari. Galenus in primo Therapeu. livras âç to o'ooeJ'jiop c'tiuó.yt'fi^^ rigere o- xasaç. Et rurflis, Kal xa^î^eç /wx) «^ rM^ AuftoJlo'i a-a ^iSAÎoiç Ainasag r^ç «Wquot;? proponere. Qui loquendi modi eundem ferme intelledfum habent, id eft mittere in con^ Cenfendipo ßpm^^, cenfendi poteftatem faeere, calculum permittere, calculum porrig^^ cerfj'^ ‘quot;^^ rc gt;nbsp;calculum propongre, Quæ de ils litigatoribus dici poftunt, quitus hc^

-ocr page 73-

in PAN0ECTA5.

xxi^t:

inter fe cóniicnït vt ptocefTus in ftatu ludicetur, vt verbis nofins vtar. Soient cnim in adi's teftari fe fam nihil morari indices quo minus ex inftrumento li** ds apud ada prolate fententiam dicant. Indices*autem iph in confilium ire 1“ eonßbiäi dicuntur, cum aut capita confer un t, aut in interiore confilio inftrumenta litis ^^^' percenfere aggrediuntur, cum litis proceffus in medium pofitus eft. Cicero pro eodem Clucntio, In confilium erant Ituri indices trigintaduo, fentehtiis decern 86 fex abfolutio confici poterat. Idem, Itum eft in confilium, omnibus fententiis prêter vnam,quam fuam Stalenus efife dicebat. Scamander prima nbsp;nbsp;nbsp;.

aefionecondemnatus eft. Vemm vt obiter nonullaquoq; dicamus,cóftltuerc ^o^fl^r^, indicium dicebant,86 conftituere quæftionem,quod vulgo euacuare finem non ‘^^^j^/^i.^; procedendi dicunt,aut non recipiendi.Cicero in Partitionibus, Atq; etiam ante indicium de conftituendo ipfo ludicio folet effe contentio, cum aut fit ne aelio illi qui agit, aut iam ne fît, aut num efle defîerit,aut Illa rie lege, his ne verbis Et adio queritur: qua: etiam fi anteq res in iudiclum venlt,aut eonc6rtata,aut diiudicata,aut confeefta non funti tarnen in ipfis ludiciïs permagnum fæpe hagt; bent pondus. Concertata dixit ,quod debatuta quafî depugnata dicimus i R« concert Diiudicata,quod appuneftata. Confeda, quodeuacuata.ldé, Quare de cóftl^ Xw,c,iflt; tuendis adionibus.accipiendls fubeundifque ludiciïs, dcexciplenda iniquitate canif da, accufationls,quia hæc generis dus funt vt ante indicium tradtanda videantur, 8Creliqua.QuintIl.quçftIonem pro ludicio dicere folet. Conftituere vero diP Qu^ftio, ceptationé, Id eft fere quod accordare fcripturas dicunt. Cicero in Ilfdem Par/ (^onjUtuerè t!tionibus,Ex ratlonis autem 56 ex firmament! confultatlone 86 quafî concurfu ^‘[^^^'^^^^ * quxftio quædam exorltur, quam difceptationem voco : in qua quid venlat in indicium,86 de quo difceptetur quçrl folet. Idem, Difceptatlo autem cum eft condituta, propofîtum effe débet oratori quo omnes argumentatlones repe* dtç ex inueniendis locis conliclantur. Summam autem quxftlonem dicebat, summd quod nunc principale punctum dicimus: culus acceftiones funt rellquæ quafî ^ult;^^ioi liticulæ.Quintil.lIb.tcrtlo, Q uçftio latius Intelligitur omnis de qua in vtraqj partem vel in plures did crcdlbiliter poteft. In iudiclall autem materia dupll^ citer accipienda eft: altero modo quo dicimus multas quæftiones habere con/ trouerliatn, quo etiam minores omnes cópleófimur. altero, quo fîgnificamus fummam illam in qua caufa vertitur. De hac nunc loquor,ex qua nafcltur fta/ tus,an fadum fit,an redefadum fit. Vocatur autem 86 caput ab code.Idem caput: infcptimo,Itaque inferiora quoqj ferntabimur, qua: tradata faciliorem nobis ludicein fumma quçftione faclcnt. Tradare Quintillanus vbicp vocat,quod attingerc noftri In foro dicut : qui etiam rel tradatum vocat, cuius exemplum inferius fubiiciemus, luuenalis Satyra feptima, Quis color,86 quod fit caufæ genus.atqj vbi fumma Quæftio,quæveniantdiuerfa parte fagittae,Scire vo* ’ . . . luntomnes. Conftituere autem ftatum caufæ index dicitur cum aut iuris dif/ p.°^^ caufe, ceptationem efte pronunciat, aut fadl. Cum igicur fignificare volumus nos caufam ii^ appundatos efle cotrarios,latine dicere debemus ftatum caufç conieduralem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

autInficialcm efle, caufamq^ inficialiter aut conleduraliter conftitutam efle. ‘quot;^jß^uer^ Cum aute Iuris difeeptatio eft,luridlclalls ftatus eft,86 caufam dieemus luridi/ cialiter conftitutam efle. Quintil. In tertio, Huie diuerfa fententia eorum fuit qui duos quidem ftatus efle voluçrût, vnum inficialcm , alternmiuridiclalem*

-ocr page 74-

ANNOTATIONES


InfidaUs eft quem nos dicimus cometfluralem, cui ab inficiado nomen ab® totu dederunt, alü in partem, qma aceufatorem comedtura, reum inficiatb^ /iKoUoXo* vti putaucrunt. lundidalis eftquîgræce aixcöoAoVwó’s didtur# Hadcnus'ij^ j Eft tarnen flatus tertfus finfduus,atq?etia plures fecundum antiques,fc«^“^ ad rem pertinent qua agimus. Firmamêtum auté 00 contmens caufx dd^’' latine quod pundtum litis dcciformm vocant.Quintil.in tertio, jewéxopautö® quod contmens alu,firmamentum alii putant. Cicero firmiflima arguineD** tionem defenfons Si appofinfïïmam ad ludicationem. Quibufdamidvide^ efle poft quod nihil quxritur : quibufdam id quod ad iudicationem 6®®* mum affertur. Meminit K Cicero in libro Partit. Cardinem autem cad in aliquo ponere dicebant, quod nunc dicimus accipere ius per hoe vel ul» ' Quint.in quinto, Illud hoe loco monere inter nereff aria eft,nulla efle fim”®*^ q quæ ex dubiis fadta funt eer ta. Cædes a te fadta eft, cruentam enim veß^ habuifli.Non eft tarn graue argumentum fi fatetur q fi conuincitur. Nan’^ fatetur,multis ex caufis potuit cruenta effe veftis: fi negat, hie caufo cartlgt;’’ƒ ponirdn quo fi vidlus fuerit,etiä in fequctibus ruit. non enim videtur in n^ do métiturus fuifTe nifi defperaffet id pefTe defendi fi cofiteretur. Et libt«^' litiucardo. Negligentiü Q'nquit^)oratorunihil refert vbi litium cardo vertatur,duu® quæ extra caufam ex perfonis ac comuni tradtatu locorö occafione clama® Summum to^ largiatur. Dicitur 66 fummam totius litis conflituere.Idem lib.feptimo»^^^ *ttitum‘^”' nonnuqetiam reushic totius fummam conftituic, fi exhxredatum a fef^ 1 pater teftatus fuerit elogio,propterea q? is meretrice amauent.Na om®®® j quæflio.an huic delidlo pater debuerit ignofcere, 06 Cetuuiri tribucredd’^ ! Kescontrot veniä. Rem controuerfam dicebätquanos cótentiofam vocamus. Etqua® re agirur,pro eo quod nos dicimus hoe de quo nue queftio eft,id eft quod®^ xime iudicandum eft,vt Græciappellat i xjivo/xStuop. audtor Cicero in Top’^'^* ! Cóftituere etiam iudicium dicebant,quod nunc facerefuper realiquaib^^^ tiam vnam ÔC procefTum fuper ea facere, hoe eft eam rem ita in iudiciu cere,vt de ea re iudicadum fit, SC fententia ferendaJdem lib.tertio, Diub®*quot; his genus quod dicitur coparatiuu,cuius rei tradlatus in parte caufæ fr^^®^ cfl,vt cum apud Centumuiros poft alia quæritur Ôd hoc,vter digniof li®gt;^ täte fit. Rar um eft autem vt in foro iudicia propter id folum eóftituatuf»®^® diuinationes quæ fiunt deaccufatore conflituendo, 54 nonnunq inter d®®®^ , res vter præmium meruerit. Foru autem appellat Quintil.in quo indidap^ blica excrcebantur.Cicero in Verrem Adt.tertia, Amicireeufarenequod®®* uum iudiciu , neq; ipfius cognitio illo abfente de exiflimatione eius conflit^ retur. Dicitur 04 dare adlionem iudex quado adtorem ad intédendara 2lt;®, nem admittit.Item in eadem,Si quis eum pulfairet,edixit fe iudicium ini®^ Dareiudtciu ^^j^ daturum: quiequideb eo peceretur,iudiccm defua cohorte daturuW‘'Ç, Reçu fare ^“*^®”’‘ nullius rei adtionem fefe daturu. Recufare dicebat quod pt3gm3®^ dicunt tendere ad finem non procedendi. Idem pro Cluen. Aulus ^^^^”^. eques Romanus caufam dicitealege, qua lege Senatores, 34 hi qui magdW turn habuerunt foli tenentur. mihi per eum recufare, 64 in arce legis P^!^ cóftituere defenfionis meæ nó licetad eft no vult mepræferibere aceufatof’ haclege non tenen fi fuo iure vti velit, Eft enim reeufarejaceufationemat®


7IK«, 1 irmamétum er con tin és caufe. tirmiffmd argumentit.


Cardinêcau fe pottere.


uerfa.

^ K^IVÓ^ Z^Of. Qua de re agnur, Conftititere indicium.


Torunt,


Däre nHios


-ocr page 75-

IN PÄNDECTAS.

XXX

dcpcUcre.Ponitur SC pro eö qüód debattiere diciwus. Ide pro Quintio^ ydabdla Prætor ûuuriam facere fortiffîmc perfcuerat:aut fatifdare,aut fpon/ Tonern lubec facere, SC inter eas reeufantes noftros aduocatos acerrimefub-* ■jwueri Akercari eti'am hoc dicitur. Idem m Bruto de Cr allo loqucns ^ Hic Altircari ïn altercando Qnquk^) parem inuenit nemmem. Et paulo poft de L.PhiIjppOj buinma ei Kbertas m oradone, multæ facetix, fatis creber in repenendis, fo^ ‘Utus in explicandis fententiis . Erat imprimis (^vt temporibus illis^ dottri^ ^*s græcis inftitutus , in altercando cum aliquo aculeo SC maledidho facetus.

Altercatio quæ a Græcis Aia/iKacria dicitur, a continua oratione differt,- /^ffcaiüJ cums prxccptaQuintil. librofextopofuit : Bonus (^inquiQ alteréatator vigt; j',a/,jt«o-fa^i öo iracundiæ careat. Nullus enim rationi magis obftat affedtus: SC fert extra caubm.óC plerüq^ difformia conuicia facere ac mereri cogit, SC ipfos nonnuq lüdices incitât. Et paulo poft, Sunt enim quidam præduri in hoc oris vt ob*« fttepant ingenti clamore, SC medios fermones incercipiant, SC omnia tumultu confundant, quos vt non imitari , fic acriter propulfare oportebit , SC ipfo ? ruminiprobitas retundenda ,06 indices vel prælîdentes magiftratus appel/ landi frequenter, vt loquendi vices feruentur. Roefellere teftimonia SC telles Rcfellere K tabulas dicebant quod contradicere SC reprochiare dicimus * Cicero pro tfAquot;^’f‘lt;-Flacco, Nam aut oratio teftium refelli folet, aut vita lædi.Qua difputacione orarionem refeUam eius qui dicit dedimus ^ nihil amplius nifi in hominem dp cendumeft.Tranquil.in Aug.Teftemfeiniudiciis SCinterrogari SC refelli æquiffîmo animo patiebatur. Dicitur SC elcuare. QuintiL libro quinto , Ex ^/^^^^^ ,- ^ inartificialium probationum genere funtpræiudicia, rumores, cormenta, ta-' ßimonUi bulæ, iuGurandum, teftcs , in quibus pars maxima contentionum forenlium confiftit . fed vt ipfa carent arte per fc, ita fummis eloquentiæ viribus SC ele^-üanda funt plerüqj SCrefellenda. Eleuare enim eft vilein leuemqi verbis degt; E^f»‘n'ei monftrarc. Valerlibro odlauo, Cæterum gloria ne ab iis quidem qui concern^ ptumeiusintroducere conantur , negligitur. quoniam quidem iplis volu/ minibus nomina fua diligenter adiiciunt, vt quod profefTione eleuant » vfur/ pationememoriæ confequantur. Eleuant Q'nquit^ id cft afpernandum dieuc.

Vtitur hoc fçpiftime Liuius. Refutare etia dicitur Ä reprehédere. Cicero in Rf pt^rp, Vatinium teftem , Nemo enim horum te ita refutandum, vt grauem aduerfa/ ^'^P’’‘’^é:ferc nu: aut ita rogandum,vt religiofum teftem arbitrabatur. Subleuare autem sMeuare teftimonio dici debet quod exonerate vulgo dicimus.Idc pro Cluentio, Pater teßintonidi , adolefcentis quern propter animi dolorem pertenuis fufpicio potuiflet ex illo loco teftem in Aulum Cluencium conftituere,is huncfuo teftimonio fubleuaelt; Idem pro domo fua, Quid cum Gabinio Syria dabatur, Macedonia Pifoni, vt tibi omnia permitterent, te adiuuarent, tibi manum, copias, tibi fuos para/ tos Cenruriones,tibi pecunias.tiblfamllias compararet, te fuis fceleratls eon/ cionibus Cbleuarcntf id eft defenderent, 6C tibi fuffragarentur, amp;nbsp;pro te ora/ tionem habe rent, SC teftimonio fuo tuerentur. Huic contrarium cft premere. *^ * Plilibro quinto Epiftol.Legati Vincentinorum non modo non prefterunt eü, verum etiam fubleuauerunt.De Nominato loquens,qui prçuaricatlonis accu/ Q^ntradU fatus in Senatu fucrat. Quas vulgo faluationes vocamus,cótradi(ftorum dip dorur diffbi folutiones dici debenc,Quintil.in quarto» Quæ probationum fit fides feu pro/ l«uoncs,

-ocr page 76-

ANNOTATIONES

Eleudre, Subkudre.

ludiedtum facere. Prima aHio. ne.

poCta con^rmamusjfeu contradida diHblmmüs. Inter dum ekuarcprofalu^^ re dici poteft. Idem m eodem , Verbis eleuare quædam Kcebit, luxuria n'tatis,auaritïa parfîmom'æ,negligentia fimplicitatis nomine lemctur» ouO; uare cti'am dici poteft : vt Cicero m Tufculan.libro quarto , Cum mutoia conuentu collegiflet m Socratem Zopyrus , qui fe naturam cuiuf^ cxforai!! perfpicere proficebatur,derifus eft a cætens qui ilia in Socrate vitia non^*^ feerent : ab i'pfo autem Socrate fubleuatus eft, cum ilia fibi figna ineffo 3^ rarione a fe deicdta di'ceret. ludicatum facere vocabant, quod furnirc ad f^a^ tentfam noftrates di'cunt . Cicero pro Flacco , Itaq^ recuperatores contra iftum rem minime dubiam prima adtione ludicauerunt, cum ludicatum a^ faceret, additus Hermfppo ÔC ab hoc ductus eft. Quo verbo vfus eft Cellar m ,1. vlt. infra . St certum petatur. Verbum eft. xii. tab. vt ex GcUibap^* ret libro decimonono. Prima actione Cicero, pro in re præfenti dixit : hoen Superior o' eo I'pfo in campo vt noftrl loquuntur. Superiorem caufam dfeebant prongt; inferior cau quod nunc dicimus caufam iure communi fundatam, vel fus apparenou^*

cuius contrarium inferiorem caufam vocabant. Idem pro Quintio, Ac fie®' ( fa pari Quintius difeedere inferior videretur, tarnen eftet non mediocriKrea^ querendum : nunc in caufa fuperiore ne vtpar quidem fit poftulac, inferio^® efle patitur, dûtaxat vfq; eo ne cum bonis fama fortumfep omnibus Ncu®*®^ • piditati crudclitatiq; dedatur. Idem in Bruto, de Leontino Gorgia, PfOt^ ra, Hippia, alnfq? ibphiftis loquens î Hi Qnquit ) abiep multi tempons® j ; eifdemdocerefeprofitebanturarrogaribus fane verbis, quemadmodufflC^U^ fa inferior Q'ta enim loquebantur^) dicendo fieri fupcrior poiFit. Hoc a Gr^ ht^op« XoV, cis dicitur rp «tov« Z070P Kfâtova inêip. Dicebant SC pro teftimonio dicere.^j® rep Sic. öunc dicimus deponere. Idem pro Archia,Ego vero li quid eiufmodidifl»^^ Pro teflimot cognitumcommemoraui, netpproteftimonio dixi, SCillaoratioponus^ nio dicere. j.'^ j^g' ^ iudicü SC auctoritatis fuit» Reuocare teftes,quod rccolcrc dien^' jp^ ƒƒ nbsp;nbsp;“ Et cum elogio mittere reu,id eft cum oncribus Si informationibus, vt

läutere cü tianus in.l, Diuus.de cuftodia Si exhibitione reorum . Elogium enim tdH®^ *^^^^‘ nium eft de aliquo.Â^KjK/iç grçce dicitur. Decernere quxftioné,pro eo De^er^cre “unc dicimüs ordinäre vt fiat informatio, SC vt contra delinqucntes proefje

üecemere yt legibus ^uçrntur,

Q^ttrere.

tun Cicero pro Milone, Comprehenfus eft in templo Caftoris feruus P^y , dii, quem ille ad Pompeium interficiendum collocauit. Extorta eftconfiée® fica de manibus.Caruit foro poftea Pompeius, caruit Senatu, caruitpuhy Num quæ rogatio lataf num qua; noua quæftio décréta eft; Dicitur Ôi% cernere vt legibus quæratur.Idem in eadé, Q^ fî per furiofum ilium Tribu^ Senatui quod fentiebat perficere licuiftet, nouam quæftionem nûc nuHai^ beremus ♦ Decernebat enim vt veteribus legibus tantummodo extra ordin^® quæreretur.Quærere enim eft informationem facere Ôêlegibus vindicate.!“^’ Tulit enim de cæde quæ in Appia via facta effet,in qua Publius Clodiusc®’ fus fuît.Quid ergo tulitC' Nempe vt quæreretur.Quid porro quçrendume lt;nbsp;factum ne fite'at conftat.A quofat patet. Senatus autem raro quxftionc!^ aliquo crimine habendam decernere foiebat.Erant enim indicia legibus cet conftituta,de quibus aliquando videbimus fi locus inciderit. In caufa autei” Miloniana décréta eft quæftioî proptcreainfupcriori exemplo Cicero

-ocr page 77-

IN PANDECTAS.

5CXXfà

ßioms noitr meminit. ABffta quærendi lignificatione quædio pro ludicio Q^t'.-efno. '^ • publico accipitun vnde iudex quxlhonis jPræcor diccSatur,idcm qui Si Quç^ ^fto^M ié feor, qui ludicns publicis prxerat vt docct Afcomus » Martianus i'n lege qu^iß^ani/. prima ad legem Cornel, de ßcarns j Quive magiftratus ludexvc quæftionis lub capaalcm caufam pecuniam acceptent vt publica lege reus fieret. Quem locum an Accurfius i n teil excri t A ccurßaiu vidermt. Quærere ludicum eft Qu£rere^ Si maguvratuum, mqœrere aliorum. Cicero in Dminatione, Itaque cum ego (irrere. diem mqiurendf i'n Sicilia perexiguam poftulauiftem, inuenit ffte qui fibi fn Achaiam bi'duo breuiorem poftularct. Vnde SC Inquifitor apud eundem. Erat autem Cicero aceufator Verns idemque inquificor.Lacdan. Tantaqueeft audontas vetuftatis vt mqmrere in earn fedus efte dicatur. Limus AnquP An^uirert, rere dicic quod Cicero quxrere. Vnde apud cum fepe pecunia anquifitum legimus, ideft conclufum pro muleta vel emenda • ÔC anquirere capfte, pro crimmaliter contra aliqucm procedere. Difquifitionem autem vocabanc iu^ oifyuifiUoi diewm per opimones vt nunc loquimur, cum opinionem vel fententiam o*« mnes rogantur. Liunis, Sed non quid ego fecerim fn difquifitionem venfi, fed quidiftf pan debuermt : id eft non rogantur fcntentix de me. Idem, Nee tarnen a Dldatore comitia funt habita, quia vitionc creatus eftet fn difquP fitioné vemt.Tranquillus fn Cxfare,Primo Præturç die Catulum de refccdiio/ tic Capitola ad difquflitfoncm populf vocauft. Idem fn Nerone, ad difquf«' ficfonem Senatus vocare dfxft. Decernere queftfone hodfe alfter vfurpamus, Dccemere detorquendfs refs loquentes. Cfcero fn Ver. Keus , fnquit, ad caufam df qu^ßionem^ cendam admfflus : pro eo quodnunedfeunt audfeturfn defenfionfbus fufs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f lt;[

r‘'C 1 C z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z ,z z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z caufam dicea

Lorerre pedem antiqui dicunt quod nos ad punctum venire dicimus.SC lun-* dam.

gcre: quod non faefunt fugftantes Iftfgatores . Cfcero pro Plancfo, Non conferre fe polfum magfs pedem conferre, vt afunt, aut propius accederc. Quid tacesCquot; quiddïfTfmulasfqufd tergfuctfans; Proferre quod nos producere dfefmus, P’'‘’fcrm fd eft apud ada deponcre 4 Idem fn Verrem adlfonc quarta, Sefo te edfda fupenorum omnium correxffTe : 06 pofleftfoncs hæredftatum non fecundum cos quf proferrent, fed fecundum cos quf dfeerent teftamentum fatftum.do dflfc. Producere autem de tefifbus dfcf debet nondelftfs fnftrumento. Ingt; ftrumentum autem Iftfs a Qufntil. dfeftur quod nos produeftfonem voca gt;nbsp;producere. mus. Præcfdere latfne dfcendum quod vulgus quotare appellat, fd eft dc(ïgt; i»#r«jne»t» gnare quotum quenq; artfculum,quotum quodqi caput oppugnare velft IftP p^^l’^ideréi. gator, tie mvnfucrfum admfffus Ifccntcr tergfucrfarf ÓC fdentfdem euarfare poffit. Cfcero fn Acadc. Stofefs placet peccata efte parfa. at Antfocho hoe vehementfflime dffplfcct. Lfceat tandem confiderare vtram fententfam fe** quar. Proefde, fnquft, ftatucqufd Ifbeat: fd eft fignanter SC præeffe defume* Traiftaa fabris metaphora, quf fd quod abfefndere voluut,duefta Ifnea prxcfgt; dunt: vel ab ffs quf ex re communf pattern Gbf elfgunt prfus lignantes,poftea defedam auferentes. Præcfdere fgftur eft non fimplfcfter 6€ fn vnfuerfum alf** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

quid dicercdcd defignate SC præeffe,quod Græci A^ojl^qp dfcunt. Cófufa teftP monfalatfne dfeenda funt,quasturbas vocamus,quafiturmatfm tcftfficanlt; tfumteftfmonfa. Lfufus Ifbro decfmofexto.Iufli defnde fnfre confufum fuffra/ gfum,ad vnum omnes non centurix modo/ed etfam hommes P.Sefpfonf fm** fufßtagia,

-ocr page 78-

ANNOTATIONES


• FormuU.


perium cfTe ïn Hifpama lufferunt. Formulam etiam dïcendum quod nos l-* lum vocamus.Cicero de opti.genere oratorum.Et ad quam eos dfcendifo^


Eormuldrii lam reuocent,intelligant.Vnde formularii didi a Fabio in.xü. quorum alu» rubricas,vel ad album fe tranftulerunt : ÔC formularii, vel (^vt ait CiccrOy

Subfcribere. gulei efle maluerunt. Subfcribere dicebant quod nunc adiungere fe dieun'^* Subfcribendi igitur fada poteftas dicendum,quod nunc dicuntjdidumcüÏ adiungere fe potent. Cicero in Prætura vrb.Ei qui iftius Quçftor faiftèt,^^ ifto læfus inimicitias iuftas perfequeretur, non modo deferendi nominis, 1^® ne fubfcribendi quidem cum id poftularet, fecerunt poteftatem. Hoc etiaw^ Accedere ad (Jæerone dicitur, accedere ad caufam, Sê defcendere in caufam,ÔC incumb^f^ caujam ç^c. {„ eanj^jj, ^.gyfgjjj^ óc dimitterefein caufam,cxterum fubferibere aliter acO'


Vegulei,


pi'turab Vlpi'anoi'n.l.vlti'.depriuatis dclidis. l'deo alibi latius explicanduW' Âppnnere Apponere fibipræuaricatorem dicebant,pro co quod dicimus curaukfep^f ßbiprauari» tertium adiomandum, vt colluderet fcilicct. Idem in Antoniana fecunefä»


catorem. nbsp;nbsp;j^^ vereor Patres Conferipti ne quod Curpiflimum eft, præuaricatorem w®*

iw pofluldre appolbifle videar. Dicebant etiam ius poftulare eum qui requæftam rational bilem facere nunc dicitur- Idem in eadem,Ius poftulabas.fed quid ad rcm'pl^,^ i Sublata [ter* jUg poterat- Et fublata interccftione,quod nuc non obftante oppoCtione diö^ ceßione, nbsp;nbsp;j^us-Idem ineadcm,Cum aufpicia Augur,interceftionem Cófulfuftulifles-b^

libro tertio de Legibus,Nihil eft enim exiciohus ciuitatibus, nihil tam contra' num iuri 66 legibus,nihil minus ciuile amp;nbsp;humanum,q compofita 06 conHi^ ta rep,quicq agi per vim : parère lubet lex interceflori, quo nihil præilantiuS’ Jnterceffor. impedin' enim bonam rem melius, q concedi male. Et paulo poft, Interceif®^

rei malæ falutans ciuis efto. A Græcis △i«vçq«, dicitur. Vnde cedereintercd'


AiaïlPja«» Cedereinv terce/ftoni. Eximere ex reif.


quot;Eximere de reis. Eximereex ^crarits.


^ximerenoi xa.


Coni dicebant vt cedere prouocatiom, id eft non procedere vitra SC adratef^ oppofirioné. Quod autem nunc darecongedi'um dfcimusdHi eximereexfü^ dicebantn'n crimmalibus caufis fdlicet. Idem fn Verrem ad. terna, Etenb^ pollet reus abfente accufatore damnare, non ego a Vibone Velfamparud«’ nauigio inter fugitiuorum ac prædonum ac tua tela vem'fTem. quo tctnfX’^^ omms lila mea feftmatio fait cum periculo capitis,ob earn caufam ne tucXf^'^ eximerere fi ego non affuiffem ad diem.Et ad.quinta.Condonate DlodoW® non audet,abfentem de rei's exfmit.Sic eximere ex ærarns,eft condonare niul^ dam,id eft quidare emendam.Idem fn fecundo de Oratore, Is em'm qui tccgt;^ । ærarus exemit lufirum condidit,ôC taurum immolauititanta fufpicio eft #f^ gionecmîtatem obflrinxifTe videaturMummius noller,q7 Afellum ignomi®* leuarit:Afellus em'm l'Ile vocabatur. Eximere noxç.cfl gratia criminis fa«^ hoc eft rcmiftîoné dare.Liuius libro odauo ab Vrbe cond.Benc habctQn(pgt;^


Didator2)Quirites,vicit difciplina milita ris, vicitpopuli maieftas : nonnoX^ eximitur Fabius qui contra edidu Imperatoris pugnauit,fed noxx danatustl® natur populo Rjomano,donatur Tribunitix poteftati precariu non iunüauxi^ liu feréti. Eximere notç,remitterc infamia.Gel.lib.iiii.Sed cum ille deieraffeï inuitüTimum fefe ofcitatione vidum.teneriq; eo vitio quod ofcedo dicitur,no^ tæiam deftinatæ exemptus eft aCenforibus. Legitimos dies dicebant,quaS nunc dilationes ordinarias vocamus.Ëx Cicerone SC Afconio in Prætura vrba^


Exitnerenoa U. legitimi dies.


tinere, na. lus fuu obtinere non pofte dicebant eum quem nunc iuftitiam haberev»


-ocr page 79-

IN PÄNDECTÄS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXII.

•îî.

confequinott poße àcimus. ab Ifocrate Si Demoftberie 1«»^«#«» lt;fl^ iixouöp di*' Tv^j^av^p C!tur;a Demofthene etiam ;i o'iKcüop tx-iJj;.Cicero m cadcjCic Philodamus poß^ iixociGjp. ins fuum oScinerenon potuic,vc humatlitatem confuecudinemq; fuam retifie/ J'lxcyoy reelaborabac. Alibi ius fuum rcrinere dixit,in eudé aclionc quarta, Hoc cdP äj^ijp. feon-on Siculi fed iHiipfi équités R.omani qui ius fuum retinere fe cóera Aprogt; nium pofleerant arbicrati,fplendidi homines Si aliis Prætoribus gratiofijvin^ ßi Apronio traditi funt. Rem vel caufam ad exemplum percincrem vocabat, R« creauf^ quam nunc materiam confequentiæ importanrixq; dicunt.Plinius ad Traia-* num Epift.vigefimaprima,Quid ergo debeam fequi rogo domine fenbas, prç ferumcum pertineac ad exemplum.Idem alibi ad Geminium libro nono,refcr exempli rc^ teexemplipro codem ferme dixit. Conftitutâ diem dicebant, quam nûc prx^ Dics^c nH' ' faam auc affignata dicunt:8i Ratos dies,quos nûc ordinarios. Si Edere quod tuta. nunc per feriptum dare vel per declarationem dicut. Si Amittere e mambus D/« pro vacuare manus Si fe defehre.Idem in eadem, Tarnen hoc nouu genus in* ^‘^^^^^^^.^ ^ iunx ferre nemo poflet,te cum tuos omnesfruedus publicano tradidifPes, Si manibus. rem demanibus ami(ïfles,tum bona tua repetereac perfequi judicio. idem in quinta,Num te cum pluribus confirmaiPes redditurum.poReaq Gordius pro teflimonio dixit te fibi reddidin'e.finem retinendi fecifti f q? intellexiHi te pixgt; da demanibus amifla tefhmonium tarnen effugerc non polle.Amittere alio** Amittcre'. quindimitterefignificat.Terentius in Phor. Nunc amitte qumfo hunc.Idem, Ego in eum infeelix incidi locum,vt neq; eius fit mihi amittendi nec retinendi copia. Circûducere edielum dici debet,quod nunc lingua vernacula rabatue* Qircunducr» redefedum appellat, quo verbo Vlpianus vfuseftin.l.Sipoftcdictum,dciu-* ^^^p^f^‘^^^^ diens. Quod nuc dicimus defefor ex parte fua poterie informarc: illi dicebat, „,y„j denuM Reus teftimonium denunciarc poterit Si inquirere.Pli.libro fexco Epi ft el. A cP dare.

didit etiam petendum a Confuli bus vt refer rent fub exemple legis ambitus y^a^^j^^J^f’^^-delete repetund.an placerct in futurum ad earn legem adiici, vt ficut accu* „„i^'j^/^^ ^^ fatoribus inquitendi teftibufq; denuncadi poceftas ca lege eftet, ita reis quoq? fieret. Quam nûc qualitacem procedendi in litibus dicimus,latine perfona di eitur.Cicero pro Piancio, Multofqj menfes a capita meo non difceftit abiedla quæftoria perfona,cominfq; fumpta. Quintil.in quarto, In cpilogó vcro licet perfom. toros effundere affe(ftus,8i heft am orationem induere perfonis.ldem alibi,Dc* clamarurus auté pofitas in aftectibus caufas propriis litigatoris perfonis do bet induere. Vndc ferre aliéna perfonam,Liuius in tertio ab Vrbe condita dï »t:§cPlinius in Epiftolis pro aftumere qualitatem,vt forefes loquütur. Hæc habui nunc obiter quæ dicerem ad inftaurationem latinitatis pertinecia, quod ad mores noftros attinet:dicemus Si alia nonnulla fparfim prout locus quifqj popofcerit,£i inmenté nobis veneric. Nunc longius q infticueramus euagati eb tandé reuercamur vnde digrefti fumus. Cernere hæreditatem dicebât pro ç^j.^^^^ j,g^ adiré,audorcFefto.Gic.ad Atti.lib.vi.Quare adiunges Aufidium noftrum ho rditatcoi, minern femper amantem me.nunc credo eô magis q? débet eciam fratris Ap* pii amorem erga me cum reliqua hæreditate creuifteEc lib.xi.Literas tuas ac* cepi pridie nonas Feb.eoq; ipfo die ex teftaméto creui hçrcditaté,id cft adiui:eft eaimaceufatiuicafus.Idem ad Dolabcllam,A teautem peto,vt me hanc quafi falfamhæredicaccm alienæ gloriæ finas cernere.Vticur Si Liuius iib.iii. fecun*

-ocr page 80-

ANNOTATIONES


Gentilitds,


Gentiles.


di bcl.Punici.Sic accipitur in.l.Cretionum.de iure deliberadi in cod-Iuftini^f* Videamus quid apud antiquos iurifcófultos genrilitas fuerit. Cicero in T®* i plcis, Gentiles funt, inquit, qui inter fe eodem nomine func, qui ab ingenô*^ oriundl funt,quorum maiorum nemo ferultutem feruiuit, qui capite nonfua^ diminutl-Nihll enim video ad hanc definitionem Scæuolam PontIficem adoi


diffe. Gentiles funt Qnquit Boethius^) qui eodem nomine inter fe funt,vt Bi^ ti,vtScipiones.q?fiferuifunt,nullagentilitas ede poteft.q? fi libertinoruW nepotes eodem nomine nuncupentur,gentilitas nulla eft:quoniam ab antqu''' : täte ingenuorum gentilitas dicitur.q? fi rurfus in familia gentis fuæ non raan^ ferint, gentiles iam efle nonpoflunt. Fuit autem ius gentilitatis vt ius fttp^ apud antiquos. Vnde Cicero libro primo de Oratore, Quid qua de re wt® Nlarcellos SC Claudios patricios Centumuiri iudicauerunrfcum MarceUiA^ li liberti fïlii flirpe, Claudii patrien eiufdem hominis hæreditatem gente aei^ dicerent rediifie : nonnc in ca caufa fuit oratoribus de toto flirpis ac gentil^ ris iure dicendumC' Simile illud eiufdem pro Cornelio Balbo, SimuliHnd^ quit, nefciebat ,prædiorum nullam ede gentem « emptionibus ea folerefep^ ad alicnos homines , fæpe ad infimos, non legibus tanq tutelas perueniff' Inde illud prouerbiale apud antiquos. Ad agnatos Si génies eft deducend*^ Varro lib.primo return rufti.de viribus loquens, Duo in primis fpedaift''*^ dentur Italici homines in colédo, poftent nc frudtus pro impefa ac laborer^“ dere: SC vtrum faluber locus eflet an non, quorum li alterucrum décollât.^ nihilominus vult colerc, mente eft captus, atq; ad agnatos 66 gentiles dldc^ ducendus.Columel.libro primo, Portius quidé Catocenfebat in emédo3gr‘’ mfpiciendoq: præcipue duo efle confideranda,falubritatem cœli SC vbertatt® loci;quorum fi alterutrum de eflet, SC nihilominus vellet incolere, mente t^*’ captum, atqjeum ad agnatos 06 gentiles deducendum. Quum igitur fö®* hominem lignificare volebant:ad agnatos 86 gentiles deducendum dicet^''’ Vnde luftinianus libro primo Inftitutionum, Furioli quoq; 86 prodigi M maiores vigintiquinq^ annis lïnt,in curationefunt agnatorum ex Iege.3®'*^ , | Tria igitur hæc erât iura apud antiquos,agnationis,gentilitatis,ftirps-^^P • nianus deprobationibuS; Quoties quæritur, genus vel gentem quis habere'' necne:eum probareoportet. Sednobiliorum fuifte videtur gentilitas,vt^^ illa definitione Ciceronis apparet,eorum fcilicet qui imagines generis fuipi^ ferre poterant. Inde Tranq. in Vefpaf. Flauia gens, inquit, obfeura iHaqai'* dem,ac fine vllis maiorum imaginibus, fed tarnen reipublicæ nequaqpœnite’’ da. Vnde imagines pro nobilitate generis accipi fæpe folent. Cicero dekg^


Gentilitdtis ius.


Ad dgndtos ty gentiles deducendi. Decolldre frofdUcre.


Vrodtgi.


Gentilitas CX agndtio.


indgines


No»«ï homo Agraria fignificare volens fe nouum hominem, ideft nulla generis nobilii^ commendabilem, Confulem tarnen fadtum, ita ad populum inquit,Quenia^^ modum cum petebam nulli me vobis audtores generis mei commendarunf,^ fi quid deliquero nullæ funt imagines quæ me a vobis deprecetur. Idem in P'' fonem,Obrepfifti ad honores errore hominum, commendatione fumofanK” Tumope irnd hnaginum, quarum fimile nihil habes præter colorem. Fumofas imaging lines. appeUauitCicero antiquiftimi generis ftemma .• vrlegiomnino debeatapu“ Iuucnalem,Fumofos equicum cum Didtatore magiftros.Hoc autem iusque fiuiflc feab Ædilitate gefta his verbis referc Cicero vltima in Verrem aff'


-ocr page 81-

IN PANDECTA^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXliïi'

Ob earum terum laborem ac folicitudincm fruclus illos dates, antiquiorerrt mSenatu fententim dfeendm locum, togam prætextam , feUam curulem,ms, imagines ad mcmonam poftentatemq; prodendam . Ex quo loco, apparet ex hononbiis geffis imagines familiarum comparari, aut enam renneri folitas ene.Vndeinpnncipio legis A gratia:, Eft hoc in morepofitum Quintes in«* flitutoq^maiorum, vt u qui benefiefo veftro imagines famihæ fuæ confecuti flint , earn pnmam habeant concionem qua gratiam bencfici'i veftri cum fuo«* rum laude coniungant. Qua in orationenonnulli aliquando digni maiorum loco reperiuntur. Pleriqj autem hoc perhciunt, vt tantum maionbus eorum debitum efle videatur,vnde etiam quod poftens folucretur redundaret • 111am autem oranonem de lege Agraria Cicero cum in Confulatu eftet.ad populum habuic. Qui autem ms gentih'catis SC maiorum imagines nullas habcbant,n . terra: filn,0C a fefe orti, SC homines noui vocitabancur î quibus loeutionibus Terra fitii Cicero non feme! vfus eft: vt libro feptimo EpiftokCornelius quidem tuus falt;* ^ f^f^ quot;’'f^'-miliaris fummo genere natus,terrçfilius.Summoautemnatus genere per Iro ^°^quot;^^ quot;‘^ niarn ab co didum eft. Perfius, Prxfto eft mihi Manius hxres. Progenies ter/ Terra pro» rx. EtIuucnaIis,Vndc fit vt malimfraterculuscftcgigantum.Laclantius lb j™'^^'^ ^ bro primo Inftitutionum de Saturno loquens cceli SC terræ filio, Quæramus gi^^ntum, ergo, inquit, quid vcritatis fub hac figura latent. Minudus Felix fic argumen tatus eft,Saturnum cum fugatus eftet a filio, in Italiamqj veniffet, cœli filium ccxlifiU^ didum,q)foieamus eorum quorum virtutetn miremur , aut cos qui repents ne aducnerint, de cœlo cecidifle dicere.Terræ autem, q? ignods parentibus na tos terra: Elios nominemus. Hæ imagines Stemmata etiam vocabantunvt s:«»)»«^* inillo Satyrid loco, Stemmata quid faciuntC'Verbum eft grxcum, quem/ admodum SC genealogia ♦ Cærea autem erant fimulacra per armaria difpo/ Gtaivnde illud eiufdem, Tota licet veteres exornent vndiq? cçræ Atria, nobihgt; tas fola eft, atep vnica virtus-Tranquil, in Galba, Neroni Galba fucccftit, nullogradu contingens Cæfarum domum: fed haud dubie nobiliftimus,ma-* gnaq; SC veteri profapia, vt qui Imperator in atrio ftemma propofuerit quo patemam originem ad loucm, maternam ad Pafiphaen Minois vxorem re/ ferret. Mos autem fuit olim Komx, vt imagines maiorum in funeribus du«* i„j(lt;g/„„ j^ cerenturad gentilitatem oftendendam : id quod Cicero oftendit infecundo de iorum infu» Oratore,-Brute quid fedesf quid anum illam patri nunciare vis tuof quid iliis '’f'''^“^’ omnibus quorii imagines duel videsfquid maioribus tuis; De anu lunia agna taBrutiloqucns,qua:funerecffercbatur. Et pro Milone,Nec verononea** dem ira deorum hanc eius fatellitibus iniecit amentiam, vt fine imaginlbus,fî/ ^^”^^^ necantuaclüdis,fincexcquns, finelamentis, laudatlonibus, fpoliatus illius fupremi diei celebritate quam concedere etiam mimici folent,ambureretur eti/ am abiedus. Quo in loco emrimonias omnes funerum Cicero ftrieftim enu/ merauit. Plinius libro trigelimoquinto, Apud maiores,inquit, in atriis ima lt;* gines erant quæ fpedarentur :expreftï vultus fingulis difponebantur arma«* nis, vteflent Imagines quæ comitarentur gentilitia funera,fcmperqï defuudto allquo totus aderat familiæ eius qui vnquam fuerat populus ♦ Stemmata vc.- stemmatiü rolineis difcurrebant ad imagines pidtas. Tablina vero codicibus implebau’ TabUna, tur SC monumentls rerum in magiftratu geftarum. Alix In foribus SC circa

-ocr page 82-

AN NOT ATI0NEÎ

li'mma anîmorum mgenhum imagines etant»affixi's hoftium fpolus gt;nbsp;^^^^ cmptori refnngere licerct*quæ etiam dommis mutans domus omams'^^ ,,

Hadhenus Plinius «Prous^vtopinor^pofteriora temporainfîgnia g^‘’ .^ inßgnid gen tia habuerunt, quæ arma vulgo vocantur.quæ ipfa quoque primuni vn^ tiUtia^yulgo eQ y^ff virtutis præmia fucrunt, ac rcrum præclare geftarum decora tarnen geftanrium nonnulli hodie atqj eriam pleriq^ moribus ac vit® i®« hoe certe perficiunt, vt tantum maioribus eorum honoris debitum d‘\ ^^ deatur, vnde etiam quod poflcris folucretur redundaret, vt Cicero04^, imaginibus dixit. Verumenimuero huiufmodi imaginum iura ac noDW infîgnia damnatione reorum amittebantur : id quod Cicero docet his ^^ in oratione pro Sylla, Nam ipfe quidem fî erit veftro iudicio liberatuSjH habet ornamenta,qux folatia reliqux vitç quibus lætari amp;nbsp;perfrui poflit-mus erit credo exornata,aperientur maiorum imagines,ipfe omatumS^y ^^ turn récupéra bit. Omnia indices hxc amiHafunt : omnia generis, bo®^’ minis infîgnia atque omamenta vnius iudicii calamitate occiderunt«r^ autem Sylla antea ambitus damnatus, qua damnatione omnia hæc a®“^^ Subita imdgi tune autem altero crimine repetebatur ♦ Plinius libro nono Epiftob b^^’i^


tortelt,

Ittcundtis, Gentiles, Afcriptitii. Villani,

Vittanus. y Uit.

EpMol-S^ imagines appellat nobilitatem parum antiquam, fed repente fortun®lt;Ïüe^ neficio quæfîtam. Quo modo nodris temporibus multi extiterunt igno*^^^^ ! talibus orti, qui ne auum quidem aut etiam pattern ciere, aut poflent, ^ derent: qui fubitariis Principum benefieüs SC aulicorum fuftragatioriou^ pra ciuile faftigium euedti, ingentium fplendidarumque gencilitacum 1^ lt;, menta iecerunt: parrim eorum tantis ornamentis digni, partim indigniflyquot;' qua: magna cd multitudo. Sic veto ilia datuit rcrum humanarum arbi^^’ vaga, incondans, incerta, indignorumq; fautrix,a plerifquc etiam cæca «»* mata, ÔC quæ in tota ratione mortalium fola vtranquepaginamfacWf^^'^^ tarnen deorum cultu iampridem explofo vna omnibus horis, omnium of^ ! litur, fidei iam numine virtutifque negleéto. Plinius igitur ad profoceflU” bronono Epidol.Ne^enimardentiustupronepotes quàm ego liberos pio. quibus videor a meo tuoque latere pronum ad honores iter ÔC au®^ tins nomina ÔC non fubitas imagines relicturus. nafeantur modo, ÔChu^®^ drum dolorem gaudio mutent.Verum hæc epidola ÔC aliæ non pauc«®^. dicibus impredis non Icguntur.nos integrum ferme Plinium habemuSiP^, mum apud Parifîos repertum opera lucundi faccrdotis, hominis and^ architectes famigeratu Non temere igitur lingua vernacula Gentilesho'”' nés pro nobilibus appellat,quafîingenuos ab origine g ent is, Si quorum ®^* iores feruitutem nullam prorfus feruierunt : videlicet ab afcriptitiis 6€ co^ tione quadam obnoxiis didinguere eos volens, qui ob id eadem lingua Va^ ni dicuntur,qj viUæ (^vnde villici diedi^ afcripti, SC eolonarix condition! a«^ (di,aut ipfî fint,aut eorum maiores fucrint. quarum return vedigia nonob^^ ra multis in locis extant, quod tarnen nomen loquentium infeitia in contu®^* ham iam verrit. ViUanum enim ÔC vilem vernacula fîmplicitas confuni^J Dicemus ÔC nonnihil ad hoe pertinens de libertinis Si ingenuis ♦ Dicentur*^ aha forcade ad antiquitatis iuris cognitionem pertinentia, vt quits lociiSlt; cendi nobis anfam prxbuerit,5lt; dicendorum admonuerit»

-ocr page 83-

IN PANDECTA^.

Xxxint

Exeadcm.l.paulo poft de Tribu.milb

Clnterdum.xx.fuerur,raterdura plures* Lego,femfuerut.Liunis bbroquar^ ^riiuni tuit toabVrbecond.Peruicerunti'gitur vtTnbunorum militum porras q Congt; ^^^^”'' lülum comitia habcrentur. baud dubu qufn fex locis (_tot enim fam creari ligt; cebat} SC plebefi crearentur. Idem libro quinto, Comitia vtriufq; populf longt; ge diuerfa ratione fada funt. R.omani auxere Tribunorum militum confulagt; n poteftate numerum. odo (^quot nung antea^ creari. Veientes contra txdio anaux ambi'riom's Regem creauere.Derâde libro fexto ad confularia comigt; tia reditum effe ait.Fuerut SC Tribunimilitâtes ra legionibus.fed akerius erac generis nee confulari poteftate : de quibus idem Liuius libro nono, Duo imgt; peria eo anno dari ceepta per populum, vtraqj pertinentia ad rem militarem* Vnum,vt Tribuni militum fenideni in quatuor legiones a populo crearentur: qux antca perg paucis fufFragio populi relidis locis Didatorum SC Confugt; lum fermefuerant beneficia.Alterum,vt Duumuiros nauales,ÓC reliqua. Hi chiUitchi.^ àGræcis Chiliarchidicutur,pro quo Hieronymus Tribunum Exodi decimo? ^^^^° t^oftre^ odauo dixit, id eft mille viris præfedum 66 decern Ceturionibus. Fuit enim Mda. bic ordocaftrenfis, vt miles Centurionis,Céturio Tribuni,Tribunus Legati, Centurion Legatus Cófulis.Magifterequitum Didatoris pareret imperio: vtaudor eft Liuius libro odauo ab Vr be cond. Hunc au tem errorcra ficirrepfifle autu* confuL mo.cum enim feni hoc modo fcriptum librarii reperiflent VLcum ni fyllaba t^agifter fuprapofita,ita vt V,SÓ F,fex facerét,óC ra fuperpofitum eflet,exiftimauerüt vi/ ceni legendum effe.literas numérales pro fyllaba accipiétes. Tribuni militum Tribune fortaifedici hodie pofluntquos Marefchalcos vocamus, aut certe Prçfedi Pr^fedimit militum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^^”*'

‘ Ex codem paragrapho*

CPopuIi'qjconfenfupartira incarcérénccati,ica rurfus refpubbea fuum ftagt; tumrecepit. Défunt bic baud dubie.un.verba. Addo igitur,partira ra exilram adi.nunq enim bæc particula partira non gemraata reperitur.Cicero in fecungt; do de Oratoren Sed eorura partira ra pompa,partira in aci'c iHuftres effe vo* luerunt.Idem, Eorura partira italeuia funt vtcoteranenda fint,partira etiam fi quid habent adiuraenti,funt nonnunq eiufmodi vt rafit ra fis aliquid vitfi.Hoc etiam ex Liuio inteUigi poteft. Is cm'm refert ex Dccemuins Appiura SC Opgt; pium m vi'ncula comedos fpontanea morte ludicium præueni'fle. eorura auté collegas exiln caufafolura vertiffe. Apud audores autera Latinos raulta funt: huiufmodi librariorum haUucinatione mutfiata loca.cura duo incifa membra vc abeadem didionc indpiunt,óC aberrante bbrarfi oculo alterura oraittitur«

Pdrtiinl ■

Et paulo poft.'

CTunc vt aliquos plures patres haberent: Lego aliquot feptimo cafu,id eft aliquot magiftratibus.Liuius libro.vi-in fine, Ita ab dratina ira in concordiara redadis ordinibus cum dignam eara rem Senatus cenferet efte vt ludi maxi? mi fierét,8C dies vnus ad tri duu adficeretur,recufantibus id munus A edilibus plebis,conclamatum a patriefis eft iuuenibus,fc id honoris deorum immorta?

Hum caufa libêter aduros vt Aediles fierent. Quibus cum ab vniuerfis gra? ^^j-^^^ tóe ad» effent, fadum Senatufcófultü vt duos viros Aediles ex Patribus di? /„,

-ocr page 84-

ÄNNOT ATIONES

dator populurogaret.Idem libro feptimo, Annus hie infignis nouis duob magiftratibus Præturaôô curuli Aedilitate: hos GbiPatricii quæfîu^te n notes pro conceflo plcbi altero Confulatu. Plutarch, in Mario,Poft l ti n AedUiu ordi natum,inqu!t,maiorem Aedilitatem petiuit. Duo enim erant ordines An nes duo. l!um. Alter, in quo ipfi Aediles in iure dicendo fellis incuruos pedes habendi .

bus vtebantur : 54 hie nomen magiftratus retinebat.Alterum populärem^ , Curulesgt; giftratum appellabant. Eodem die de vtroq; comitia habebantur. Curul a curru prima breui fcribendum, vt difertus a diflero , 54 ligula a lingua ofella ab offa : 64 mamilla a mamma. De plebeia Aedilitate Iuuenabs,bt ƒ menfuravis dicere, vafa minor a Fran gere pannofus vacuis Aedilis vlubn' De patricia Cicero in Verrem A dione vltima,Nunc fum defignatus Aedi^' habeo rationem quid a populo Romano acceperim. Mihi ludos fandiffi®”^ maxima cum cerimonia Cereri, Libero Libereque faciendos : mihi Het^m matrem populo plebique Rom. ludorum celebritateplacandam : mihi ludu antiquiflimos qui primi Romani funt nominati, maxima cum dignitate ne religione loui, lunoni, Mineruæque efte faciendos ï mihi facrarum ædiu® procurationem î mihi totam vrbem tuendam efte commiflam. 0b earumm rum laborem 84 folicitudinem, 54 rcliqua,qua: fupra tranferipfimus de gt”^ tilitate loquentes. Inde illa vcrba.xii.tabularum, Suntoque Aediles curatet^ vrb!s,annonæ,ludorumquefolennium,ollifque ad honoris amplioris gradué is primus afeenfus efto.

lt;[Deindc cum efletneceftarius magiftratus quihaftæ prçe(ret,Dccemuinl‘ Ccntumutri. tibus iudicandis cenftituti funt. Lego Centumuiri. Centumuiralia iudicö3 Tribus Ro* Centumuiris funt dida.namcum eftent R,omæ.xxxv.tribus,que SC curiefunt didæ,terni ex fingulis tribubus funt eledi ad !udicandum,qui Centumuinnp

Curite,

Uaila. Centumuiras lis hafta.

Üecemuiri.

Septuaginta interprétés

rninarentur,Centumu{n'funt ditflLAuthor Feftus« Haftç auté omninokÇ dum eftjicet Accurfius aliterfentfat. Eft enim hafta centuuiralis idcirco“ efta/p Centuuiri hafta m foro fuo pofita ludicabant. V nde Tranepm Aug Au lt;ftor SC aharû reru fuît: in quis ne ada Senatus pubhearentunvt cura aerara a Quçftonbus vrbani's ad Pr^tonos Pr^toréfve tranfiret: vtCétuuhaléhaftan’ qua Quçftura fundi! confucueratcogere,Decêuiricogerét.Nec tarnen exvef bis Trail quill! !ure qu!s contender!t Decemu!r! hoc !n loco rede leg!. CenW enirn v!r! l!t!bus !ud!cand!s conft!tut!funt:cogend!s vero CentumuirisPe^^ ii!r!,qu! et!am fortafte ex eorum numero erat.Nos al!b! lat!us de CétumuinS d!cemus.En!muero quod de Centumu!r!s Feftus a!t,qu! cu cétum SC quin^cf* fent,!d eft ter tr!g!ntaqu!ncp, cétum tarnen appellatur propter numeri !ntegn^ tatem appelland!lt;p compendiu:fim!lecft !11! de feptuaginta !nterpret!bus,au^ dore Auguft!no lib.xvüi. de C!u!t. de!. Cum en!m duo St feptuaginta effent, vtpote ex üngulis tribubus fen!, feptuaginta tamé interprètes appellat!funt- !

Luc‘telQcus‘’ ^^^ loquend! confuetud!n! contrarius error irrepfit Lucæ. xnü. de duobus35 feptuaginta difdpubs domin! noftri. Poft hæc autem deCgnauit dominus al!os feptuaginta duos. Et aliquantepoft^Reuerfi funt auté feptuaginta duo

-ocr page 85-

ÏÏÎ PANÖÉCtAS.

XXXFi

€U01 gaudlO. ji^tra JÏ favrà avt/a^sv o xuji©^ wj ItsjKç- e^/j/IkkovTailed «7r£5‘a^£p auv^j ha ho it^o ‘jt^aa-üv^s kutS. Septuaginta gr^ce vtrobiq; legitur.Nec vcro ignoro homines vndiq; reclaniitaturos,vtpote opinfonepræfumpta audoritatis tan-^ tæ inrerprctis(^qucm ipfi falfo Hrcronymum fuifle credüQreceptxqj lam tot jjietonymï feculorum confenfu huius noftrç interpretatioms, quam vt facrofandlam at/ non cß noui tingi non pofTe fine fngenti piaculo multi vociferantur.Quod vero ad me at/ tquot;ft^gt;nétitr4 tineqfacrofandam prorfus Lucæ hiftoriam puto.qui ipfe grçce fcnpGt.Hanc ^'‘^‘°' autem noftram permultis in locis ab flla matrice fua degenerantem oftendere fadlepoflïm.fi tarnen veritatem audirequoquo modo fibi perfuafen'nt.Scd fic cft Ingenium eorum quibus in erroribus parentum cófenefcere contigit, vt ne fifolem quidcm m manibus géftesf^vt Firmfanus mquit^ fidem dodtrinx re/ riioncommodent* Laurentius Vallcnfis plurimas interpretis noui teftamé L^urénUus tl hallucinationes baud afpernandas adnotauit,edito de hoc opcre,in quo mo vaUa. roGufculeminima quxepperfequitur. Nos vero alias nópaucas prçterea ob/ feruauimus quas ille prætermifît,animaduerlîone vtexillimanimus dignas, fn X^Ï hoe ipfoetiarn Luca non indignas notatmfed non eft hoc tempus eas percêferi di.necinftitutum noftrum. Vt tarnen fpecimen aliquod earum prebeam, iam primum videamus procemium eiufdem an redte tradudbu fit, immo an omni/ no fenfus confentaneus ex eo elici poflït. quod idem Lucas fcriptum ita reli/ quit.vt nos in exemplari Græcolegimus vifendæ antiquitatis quoded apuct diui Vidtoris ad vrbem, É7raJ'H V/^-oi ^{^^^^«(ÿp «vocTû^acÔJ ÂiK^wcrip 7^1 lt;^7 ttj^jA«/ Jo^OfXiV^'wp çv J^7p «7ija-y^dTtàp,Ka^w§ ^i/oa'CW H^Tp eià’^X'^Ç ^^’^^''^'^ Kûd UTîrKfSTûCi 71/ VcfiSjfoi Tg) Ao^ssjEePo^f K^oi ^HXoAaGhKori «fw^tp Tracrip àxpiH)3s^xa9£^Sç croî T^dj-oa xjd2s'i esclt;2zA£ji'vlt;x iûjï'yvSç 7^1 æv K«rKxgt;*^)ii= Aocup rlw «.TfpdAaw/.Qnæ verba nos ita verti pci tuiiïead verbum fenfumep arbitramur, Quandoquidem multi aggrefii funt enarrationem afiruere de rebus inter nos compertiflïmis,quemadmodum tra didere nobis qui fpedlatores ipfi fuerût iam inde ab initio miniftriqj ipfius ver/ bbeertum eft SC mihi aftedtatori pridem omnium aiTiduOjdeinceps tibi feribe/ re optime Theophile, vt agnofcas eorum fermonum certitudinem in quibus ipfe inftitutus es* Verbum autem hic pro filio dei intelligendum Laurentius tdurénHui Val. redlecenfuit,non pro fermone,vt interpres tranftulit,qui huius proœmii '^^^^‘( G'^‘^‘^^ fenfumnon percepifle mihi certe videtur, quod ahoquin non cuiuis eft facile '^-^i^^^g^^* intelIedu.C^ ft Laurentius tam grçce dodtus fuiflet q latine acutus fuit, pro/ ^ Udo non inemendatum hune locum reliquiftet aut intadtum prxteriuiftet.Se autem Lucas propterea idoneum fuifle teftatur qui euangclicam hiftoriam kriberet,q, diii'gejjtej. fedlatus fit Sd audierit difcipulos Ghrifti,qui oculati te* Ites return eins geftarum fuerût,auritiep verborum. Multa funt valida argu/ titerony. »3 tnenta hanc interpretationem Hieronymi non efle, fed nullum maius q iudi/ ''T^ interpre dum eorum qui ftilum eius nouerunt.Hic autem nofter vt non indodtus fuit, teßament^ hefxpeofcitator deprehenditur. atq; etiamnonnunq latinitati vim affert, quababemui dumfehemata græcapugnante latinorum idiomateredderetotidem verbis ^»calocnsi nititur. Quale eft illud eiufdem Lucæ.xix. Videns ciuitatem fleuit fuper illa aicens,Quia ft cognouifles 56 tu,2d quidem in hac die tua quæ ad pacem tibi, nmeautem abfconditafuntaboculistuis. o2 a ^7»o5§xgq tru, xc«7£ wt« '«(tiEfa A'S TavTH T« '7^05 ejHvtw c^ fVM «Jï Éx^V^H. Qui locus Verti fic dilucide 54 redie

E üi

-ocr page 86-

ANNOTATIONES

(^vt arbitror^ïpotujt, Qr fi cognouifles 6i tu,8i m hoe faltem die tuo ea ^J^ ad pacem tuam pertmebant, nunc autem abfcondira funt,S4 reliqua. H^i^ fu,O fi agnouifïes tu quoq; falutare tuum,^ bene olim tecum ageretun 3^ lix futura erase' Eft emm oratio defectma, quails efte folct hominis mifeo^ dia dolorcq; affeefti- cuius hie fenfus, ludæos cæcitate mira tempus aduenç tis gratiæ non intellexifte, immo poft aduentum inter eos verfantem grä^^^ non agnouiffe, quam pacem ipievocat, maxime ludæorum gratia codo miflam . Vnde paulo poft,tempus vifitationisfuæ non cognouifte eos ^, Quem locum Lyranus non intellexit:nee mirum,cum ex illis verbis fenfus^ ei vix poflic. Interpres enim nimium fidus, vt inquit Horatius, dum vef totidem adnumerare latina grecis verbis voluit, fententiæ pondus fep^”°'’

Crettia. Vax.

Interpretis o^tdum, 'iribonianus fetinuit-Quo in generein multis locis iuris perniciofe erratum eft. J ribon*^^ nus enim ea qua: a lunfconfultis grçce fcripta inuenic,eodem fermonet^ fcripfit. Indodtiore vero feculo quodam cum pauci iam grçce feirent, in^ num grçca ilia verfa funt,fed ab iis qui nee græce nee latine fatis feirent- B ms generis eft bona pars tituli de excufationibus, SC multa Pandedarum * ca.Nec maior fuit folertia in multis legibus Codicis,quas ftilus facile pro“’ ' r«c«c locus. Eiufdem Lucæ-xv. Proferte ftolam primam 54 induite illam,24 inducire vit“’ lum faginatum. à^jv^xan -tùü soaIiù 'dû} 'n^ti'Tloj,vem fie debuit, Proferte vdp’'’^ mite ftolam illam primam. E^;vî7XùV7tçTCp/xc^o7 7Tp riTô'jrcp.Educentcs vitulu*” ilium faginatilem. Non enim de quacunq; ftola vel de quolibet vitulo m g; nere,fed de certa quadam vefte 54 de certo quodam vitulo, quafiq; in tk^^ ArticuU Grx fiabito SC quo dominus obledlabatur, inteUigendum: vt ex vi articuli g®quot;^ ^^ '^'^ conftat lis qui grçce fatis intelligunt. Cui fimile eft illud loan. pn. Proph^,^ es tufrefpódit,non.Et paulo poft. Et confeffus eft quia non fum ChrifinS'^

autem verti debuic,Illé neprophecaes tui' o Tifoc^ïTH:; § o-J; Virg.Tu neiHc^ loandocui. neasC'amp;jNon fum ego illc Chriftus . Non enim loanncs negate potuit [^^ prophetam,fedfçnon maximum iliumefleprophetam,SCChnftunH^*’ vaticiniis prophetaru decantatiflimü,cuius eflet tanca expeeftatio.Hçca^^'” fine emphatica didione prolata, quæ per articulum grece fignificatur/ed'J l«cx loens, congruentem non habent-Quid illud eiufdem Lucæ.xüi.de Fieu, Dim»*®“ amp;nbsp;hoc anno,Si fi quidem fecerit frudutfin autem,in futuru fuccides catNö®* mutilatum videtur iis qui græce non legcruntf cum tarnen ad verhumtr^^ dlum fit. K«v lt;ttc^ îpiKiTK xajvppjà Ji' *iK7i, àç i ^î^op £KKûTrfH5 KotIw, Hunclocum^ vertiflem,Et fi quidé fecerit frudu fînas eâ viuere:fînfccus,in futuru fucci“^ Amntapoclo eâ.Eft enim fehema græcû quod Anantapodoton dicitur AtticælinguçP'^^ ton. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priû,oratio fcilicec vno membre defedta. quo fehemate A riftophanes in P^^^^

vfus eft,Kà'v /lt;xMz «V^tóu fXüvluJ «7a3’«p ère«/ oÙtic«/ î/xï ù^ïp » A* s/x£ W ?3vra§ v^t***?’® /xH.epiHTop rhô’ oti y a» uMip J'oxx. vbi îa^K, id eft finite me abire, fubmtcllig^ dum.Hoc tarnen fehemate Cicero in fine Bruti vfus eft de opprefta repabi'y loquens,Equidé, inquit, etfi doleo me in vita paulo ferius tanq in viaming*^ fum,priufq confedlu iter fit,in hac reipub.nodté incidifte, tarnen ea confound ne fuftcntor,quam tu mihi Bruce adhibuifti tuis fuauiflimis literisiquibusff^ forti animo efte oportere cenfebas, q? ea geftiftem qua: de me tacente ipwy querét«r,mortu6lt;j viuerctique fi reAe eflet faluti reip. fin fecus, intenta if

-ocr page 87-

JÜ PANDECTÀ^.

xxxi^i

feâimonîutM mcorü m rep.conffiorum darent.Quo iniocoprxponerc vulgo Jegitur mortuo viuerentq?,pro mortuoq^ viuerccJn quibus verbis quæ mutila ^fnedatus ló ta effe aliquado credidimus,quatuor hæc verba fubfntelliguntur, perpetuam ^”^ ^'‘^‘'’'‘”‘ tail« gloria compararét,ante hanc particula fin fecus. quanq fi legatur falutc gt;n ablati'uo plena erit oratio,quod magis probadu efl,vt quidc difimguamus poft verbu effet.Hoc autem fchema tribus modi's vfurpatur, in principio , in Riedi'o,8Cinfine,vt docet interpres Anffophams.In fllo autem loco Lücç,ôô m hoc Ciceroni's,m medio eft anantapodoton.Exemplu auté eius quod fit a fine ■nuenimus K apud eudem lib.vü.Epiff.ad Atti'.R,efponfa Pompen grata popu lo SC probata concioni elle dicûtur.lta putara.Quæ quidé file fi repudiarit,ta/ ctbitifi acceperit-Vtru igitur mauis inquiesffvefpondcré fi queadmodu paragt; tieffeinus,fcirem.Quorü verboru hæc ferme fententia eft.Cæfar in bello ciui^ li ad Potnpeiu S4 ad Senatü Legatos miferat. His Pompeins pacis códitiones tulit ad Cæfaré refcredas, quod fadfum Pópen gratu populus habuit vt in c5 done declarauit:hoc auté ita futuru Cicero prcuidiffe fe dicit.Si igiturQ'nquit Cicero) Cefarconditiones latas non acceperit, nihil refpódebit,fed rem armis geretiftn acceperit, Legatos iteru mittet. Qua claufulâ aut alia non abfimilé Cicero figurate reticuit.Non igitur vitio dandum eff interpreti quod ad hunc locum pertinet. figuram enim græcam imitandam effe iudicauit. Hoc autem verboGus fortaffe dixi,fed res mihi digna cognitione vifa eff.Nos enim aliqua do^vtdiximus^in huiufmodi locis hxfimus. Alibi hic nofter interpres intelli getia(^vt videtur^lapfus eff eiufdem.Lucæ cap.xü. Videte 06 cauetc ab omni ^^^^ ^etth auantffquia non in abundantia cuiufq vita eius eff ex iis quæ polTidet, ópSn Erratum in •ijtj $uÄaü;!lt;amp;t alp «Ai 7rAî0ve^i«ç. t^ra fex ^ W^ -^lûyôLâp Tivï ïi ^wH aurS èçip £X «^ uttâçi* kenap wtS. Vbi pulcherrima fententia ineptoverboruminuolucro fepulta mihi videtur 36 obruta. VideteQnquit dominus nofter^ 56 caucte ab acquirer di cupiditate,fiquidem non in redûdando cuiq ipG vita eft ex facultatibus fuis* Significare autem his verbis voluit vitam hominis non in eo fitam effe vcl eo fubnixam, quo facultates eius iuftam 06 fufficientem fortem cxuperant,06 quo perinteruerfas res aliénas audliores fadæ funt. FAtoït^Icc enim quo verbo Lugt; vkanexUi cas vfus eft,non quamuis auaritiam fignificat,fed affedtionem illam animi cir cunferibendi auidam, S6 ex communi aceruo pleniores fibi partes defumere paratam. Omni autem auaritia in grçco non legitur.Eodem pertinet ilia Hegt; fiodi Celebris fententia, ni{wioi,Jk ISioquot;»? ««r^ wAaop h/xio-u ttwtA,Stulti, inquit, negt; feiunt quanto plus dimidium fit toto. Nam illud in eodem cap. Ignem veni Luc^locnii mittete in terram, S6 quid volo nifi vt accendaturt græce aliter legitur, k«» tI SeAo a H^ àvKtpSKj Et quid volo fi iam accenfus eftf Vitium hoc fuit exemplaris, quod interpres fecutus eft. Sed iam fatis fupcrqi de his diximus:quæ certe do ftinatam fibi ociofamqj difputationem defiderant. Hæc enim pauca ex multis inmanus inciderunt ex vno tantum Euangelifta ,quæ tarnen Laurentius non attigit.tametûex profeftoidaggreftus:quinifi huius inftituti inuidiamo/ mnem ad fefe prætraxiffet,nos verbum de hac re facere haudquaq auderemus* tametli res eff multis iam in hac etiam vrbe nota, aut certe æftimabilis, id eft literarum græcarum ftudiofis, ne nos impoff uram forte facerc inter nefeios Lnguæ peregrinx his adnotandis vidcamur»

-ocr page 88-

ANNOTATIONES

Ex eademlegem.^.

CEt hçc omnia qm Præfedtus olim conftituebatur.

'PrafeHus l,atinarum.

Senatus per quos haberi poterat. Prafeél»s yrbis. l-atiniit ferilt;e.

Cittxftiones per peina.

Legendum forçage conftituebat vrbem. Hûc autem Præfetîlum vrbisAi’ f guftus primum jnflatuiffe videtur ex Tranq. m Augufto, Quóqj plures p^f^ tem adminiftranda: rei'pub.caperent, noua officia excogitauit,curam opco^ publicorum,viarum 66 aquarum ,aluei Tybcris,frumenn populo diuMfO^^'' prçfedturam vrbis. De Præfedto autem Latinarum GelUus libro dedW^ do, Prxfedtum vrbi Latinaru caufa relidtum Senatum habere pofle Mm^^ negat,quomam ne Senator quidem fît,neep fus habeat fententie dicendç» ^ cus autem Varro 66 Attei'us Capfto,ïus effe Prçfedlo Senatus habendi dicuf' Idem alibi Varro eos ponit per quos more maiorum Senatus haberi folc^ eof(j nominat Did:atores,Confu!es, Prætorcs, Trib.pleb. Interregem,Pr^*^, iftum vrbis. Ex his verbis Gellii,Prefeclus vrbis 66 Latinarum idem fuineƒ detur. De ferns Ladnis Macrobius libro primo, Conceptiuæ, inquit ,fßnä5 funtquæ quotannis a magiftradbus vel facerdotibus concipiuturindies^ff^ tos vel incertos,vt funt Ladnæ,Semendnç. Idem, Quare nee Ladnaruw*^ pore quo publicæ quondam induciæ inter Romanum populum Latinof^^ drmatæ funt, incohari bellum decebat. Senfus eft igitur, vt arbitrer, Plt;^^ élum vrbis olim conftituendæ vrbi creatum effe. deinde Latinarum caufa pl^ 1 runquecreari folitum,quod obferuabatur quotannis.Quod auté hic de t]'’^ ftionibus publicis dicitur a Sylla inflitutis, id Cicero ita fcribit inBruW Carbone oratore loquens,Hicoptimusillistemporibuseft habitus,^‘l'’^ forum tenente plura fieri indicia cœperunt. nam 66 quæfliones perpetuç^^ adolefccnte conftitutç funt,quæ antea nullç erât.Lucius enim PifoTnbf*^ legem primus de pecuniis repetundis , Cenforino 66 Manilio ConfulibuS’^J*^ lit. Quæftiones hic pro iudiciis publicis intelligi debcnt, quemadmodin^*^ prà fatis differuimu s «

Ex cadem lege.$. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Jopbù

|[Fuit poft. Quem populus Rom-Sophyn appcllauit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,,

Sophodeis. Ittudicani.

Zo^ûÇ.

Ï0$W^.

Legendum Sophon.Sophi didti funt non modo fapientes,qualcs fept«®‘, squales qui s^f« lt;ro4gt;oî,id eft feptem fapientes dicuntur,fed etiam docli V nde anriqui cum aliquem laudare volebant,Sophon appellabat. Hinc uW 1 Plinianum in Epiftolis,Sequuntur auditores adloribus fîmilesjcondudi dempti mancipcs:conuenitur a condudtis 66 redemptis,in media baCHea t^ palam fportulæ q in triclinio dantur:ex iudicio in iudicium pari mercede Xo4gt;oxx«ç, tur,vnde iam non inurbane xo4»oxA«5 «^ 7w o-oepoi xazfcóS dicuntur. lifdeni U num nomen impofîtum eft Laudicœnis,ô6 tarnen etefeit in dies fœditas lingua notata. A stores caufarum^nquit Plinius^fportularum mercedeW datores fibi redimebant:qui orantibus fucclamarentfophos, id eft laws ^ 1 feite potius circunflexa poftedore fyllaba (rolt;igt;«ç. vt cum dicimus feite dictum,id eft dexfte 66 acute.Ex quo Sophocleis grçcovocabulodidif“*’^* ’ 66 latine Laudicœni,hoc eft cœna padla laudari fefe iubentes» Inde illu*^ ^

daUs, Grande fophos,id eft magna voce acclamatum. Et paulo pbft. De Marco Portio.ÿ

-ocr page 89-

IN PANDECTAS,

XXXVII.

^ed plnnmi Hin eins. Cato vmcu filiu fuperftke reliquit. Plurimi igitur Iibri ’^f^ibgendu non plunmi filn. Hiceftilie CatoeIogjoLiuianoclarus,Ub.ix, clt;lt;föu ^c belio Macedomco.SC Marei TullH libro primo de Oratorc.

Ex.i.eadem.^.Eriam Lucius CraHus.

CHunc Cicero ait lurifcófultorum difertiriimum. De quo SC Quinto Scæ/ -Hola idem in Bruto ka fnquk, Noli, inquam, Brute cxiftimare bis duobus Q^n.sct^ Sricg fuifle in noBra cfukate prxflantius. Nam cum conftet ^vt ante dixi 2) «oilt;» oonfultorum alterum difcrrinïmum,difcrtoruin altcrum confulriflimu fuiffcï fiemrehqms rebus difijmdeserant interfcfe,ftatuerevttarnen nonpoffis venus te malles fimthorem. CrafTus erat eleganrium parciflimus , Sequoia parcorum eleganriflïmus . CrafTus in fumma comkate habebat etiam feuerP tati's fans, Scæuolæ multa m feueritate non deerat tarnen comkas.Cicero igi* tur nonPublmm Mutfum lurifconfultorum difertiffimum dixit) fed Quintu Murium huius fibum, cuius memink Pomponius fequenri.$. J ta haUucinatus videtur Pomponius hoe m loco. Nam fi de CraHo intelligas,eodé reuolueres Hut emm difertorum confulriflïmus,non difcrtifirmus confultorum.

Et paulo poft de Seruio Sulpitio.

Cin cauGs orandis primu locu, aut pro certo poft Marcum Tulliu obtineret-Lego,autcerte,pro autfaltem,qux locutio frcquentiorcft apud docTos q vt Auteertei egeat nunc exemplo: vnu tarnen nuc fubk Ciccr. m Bruto,Quo enfm ,inqui't, Ceric. vno vincebamur a vida Grxciajd aut ereptum lUis eft,aut certe nobis cómugt; nicatum. de eloquentia loquens.

Ex eadem pauIo poft.

CCuq; eum Gbi refpondiffe de fure. Aut fenfus nullus erit,aut refpondentenï legendum. De hoc Serufo SC Cicerone Brutus ad Ciceron. ka inquk in Bruto Ciceronis, Mihi SC tu videris tantum iuris ciuilis fcire voluiftc,quantum fatis effet oratori: SC Seruius eloquétix tantum accepiffe, vt ius ciuile facile poftet tuen. Et paulo inferius Cicero ad Brutum, Sic puim,inquarn, Brute exiftimo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' kris ciuilis magnu vfum, 8C apud Scæuolam , SC apud multos fuifle,artem in hoc vnoquod nunq cffeciftet ipfius iuris fcientia, nifi earn præterea didiciftet artem,qux doceret rem vnam vniuerfam tribuerc in partes, latentem explicagt; re definiendo,obfcuram explanare interpretando, ambiguam primum videre, deinde diftkguere, poftremo habere regulam qua vcra SC falfa iudicarentur s SC quæ quibus propofitis cftcnt,quxqj non eftent confequentia. Hic enim at/ tulit hanc artem omniu artium maximam.quafîlucemadeaquæ confufeab alüs aut refpodebatur aut agebantur. Dialedlicam mihi videris dicere,inquit. ^i'i^^i^^ Rede, inquam,intelligis:fed adiunxit eria SC Ikeraru fcientia SC loqucndi ele/ ^^^^^„ji gantia,qux ex fcriptis cius, quoru fimilia nulla funt, facillime perfpici poteft, peritilt;u Si reliqua qua: profequkur Cicero,his confentanea quæ a Pomponio dicutur.

Vrinam vero tres nunc Sermos haberemus pro fexcentis iftis Accurhanis, id ^^^^ eft tres vetos iuftos germanófq;, SC Çvt ka dicam) maiorum gentium luriP puntur, confultos,omniu difciplinarum polkicarum cognitioncinftrudos,pro fpuriis SidegeneribuSjSC confultorum nomen ementitis allorum tarnen iadiu fucci/

-ocr page 90-

ANNOTATIOMES

daneis, Huic Seruio Sulpitio in legatione defundo Cicero Gatua pforödf'^ P}}ïlippic4 ponendam a Senatu impetrauit, habita oratione illa quæ Philippica nona lt;* citur,in quam multa de Sulpitii laudibus congeffit*

Ex eadem de Cicerone»

C Et eins extat oratio fatis pulcherrima*

Sane nonja^ Lego non fatis fed fane, vel omnibus quæ vidi exemplaribus reftaganul’^; tis cum fu» Tranq.in Cæfare,Cum Ptolemæo rege a quo Gbi tendi inGdias videbat bd* ^ommenhi ^^^^ difficiUimu geflit. Satis autem particula cum fuperlatiua fignifkao^ tio orationis diffidet. Et alioqui no pulcherrima tatum,fed etiam g pulcherrima oraßo^ proLi^ario» dici debuit,a Q_uintiliano maxime comendata. Admirari enim non ceUat** quofdam orationis cius locos,vt ilium,Quid enim Tubero tuus iHediftn^

Cttfar,

Crationiî yit.

Huodecitn.

Tu ber of Et l'ta illû,Sufcepto bello Cæfar,gefto l'â ex magna parte,$ir^^ De hac oranone apud Plutarchum in Tullio ita legimusjn caufa Qî®®,^ garii,quæ apudCæfarem Didtatore adla eft,fertur Cæfar ita animatus nigt;‘ vt Ligarium omnino pro condemnato haberet : Ôê cum Cic.defenfurus dixifle ad amicos,Reum quidem damnare certiffîmû eft,nihil tarnen probo Ciceronem audire-Verüm idem illequi hoc dixerat,mox agente oratore.p*^, poGtum damnanditenere non potuit.PrudentiHïma enim SC ardficiolaoi^ cum gratia ÔC plenitudine ad aurcs eins perueniens,tam varie mentéeiusa cit,vtfæpe vultum coloremq^ mutaret.Vbi vero ad córnemorationenip^P' deuenit,cum in aceufatorem acriter cóuerfus illa verba dixit, Quid enim 1 bero,tuus ille gladius,54 reliquaæoida dicente, Cæfarem ita extra fepofi®’quot; fiC mente alienatu fcrunt,vt toto corpore excuffo libellos quos manu tüxW' abiiccretîdeniqj vi coadtus contra propoGtum animi reum abfoluit.

Idemde Tuberone.

CSermone etiam antiquo vfus aftccTiuit ferihere. Melius in quibufda*’^z yerfasMi non vfus fed verfus legitur. Verfus autem intelligendi.xii. tabul. Huid® tabul.


enim verfibus compofîtæ erantZ,

lun's difceptator qui priuata ludicet ludicanve îubeat Prætor cdo, luris cîuîlis cuftos efto.Huic poteftati parento.

Quotcunq^ Senatus creuerit populus ve luirent,tôt funto.

VndcCicero libre fecundo de Oratore,Difcebamus enim puen'.Xn.vt^srffi^ neceflanum, quas fam nemo dffcit. Duodecim autem loquendi comp2”® appellabantur leges-xn.tab. vt hoc mloco Ciceroni's. Et alibi apud eunJöJ lam cætera in duodecim,mniuendi funt fumptus lanacntationefc^ foncris,^ lata de Solonis ferc legi'bus. Huiufinodl autem verfus nonnuUi étant 0D^

n propter verborum anti'quitatcm,vt iUe, Muberes genas ne radunto,neve leflum funens ergb habento

Antiquarü autê hominesdiÆ funt qui voces

.^^UV^ nbsp;nbsp;nbsp;»’»wxÀvitù ^cudi iiv AauunLv,iJC VC id lull J lUiiciia w^u uaMoiLw, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

nebrif^ '^‘ Autiquarii ante homines didh funt qui voces prifcas 66 id diu deGtas cuno Antiquarii. cófedldtur,quo verboTranq.vfuseft.hos Grçci ^i^ap^o^aç appellant-Huia modi fcriptores noftra memoria quidd extiterut vfqueadeo in hoc viooJ®® dici,vt interpolâdâ lingua prifea fufeepifte videretur. Quo nomine I yucr ab Augufto fæpe reprehenfus eft, de quo ita inquit Suetonius, Sed nee IP

-ocr page 91-

IN PÄNDECTAS.

XXXvni.

Igt;«io parot,exoletas interdum 50 rcconditas voces aucupati .Marcum qiudc Vf^ha exob Antoniu vc infanu fncrepat,quafiea fcribencem qux mirecur potius homines ^‘* /“^‘*’” “* 3’ßtelli'gant. Antiquarium quendam his verbis Fauorinus apud GeUium regt; ptehendic lib.pri .Curius QnquiQ 54 Fabritius, 06 Coruneänus antiquiflimi ^n plane ac dilucidecu fuis fabulati funt,neq; Aurucorum aut Sicanoru, aut Pdafgorüjqui primi coluilFe Italia dicutur, fed ætatis fuæ verbis loquebatur* tu autem perinde quali cü Euandri matre iam loquare, fermone multis annis ’am defito vteris,q? fcire atq; intelligere neminé vis quç dicas Kc. Antiquarii Anü^uiriii ttiam dicuntur antiquitatis nondum exoletx fludioli peritiq;,quorum fcripta tucunda quadam rediuiuacp inrerdum antiquitate veluti diftindia funt.Qualis luit olim SalufbiiSjSi noftro tempore Theodorus Gaza doedorum elogiis eó ^‘^^^^'“^^j maxime nomine commendatus. Propterca Quintilianus libro primo. Verba (inquit}a vetuftate repetita non folum magnos aflertores habent, fed etiam afferuntorationi maieftatem-Nam 54 audloritaté antiquitatis habent,54 quia intermiffafunt gratiam nouitari hmilem parant.Sed opus eft modo.Et paulo poft,Ergo vtnouorum optima erunt maxime vetera,ita veteru maxime noua.

Ex eadem de MaiTurio Sabino.

CA Tyberio Cxfare hoc tarnen illi concefTum erat. Hic locus in omnibusj lt;ïu?vidi,exemplaribus paru emendate legitur. Ego vero fie legédû arbitror, A Tyberio Cçfarehoc turn illi cocefTum erat,04 vt obiter hoc quoqTeiamus. be paulo poll de Labeone.

Labeo ingenii qualitate 54fidutia dodtrinx, qui 34 exteris opens fapientix operam dederat. Lego,Vt qui exteris temporibus. Ingenii autem qualitate corruptum clTe puto,fortafle pro facilitate.

bt paulo póft de Diuo Adriano.

Cum ab eo viri prxtorii peceret,vt fibi liceret de iure refpondercirefcripGt eis, non hoc peti,fed prxftari folere:54 ideo G quis fidutia fui habcret,deleCtari fe^ ^pulo ad refpondendum fe prxpararec.

nunc locum AccurGus intelligcndum putauit, vt hoc peti a Principe hone/ Ite non poffitjicet a Principe honefte concedatur. Ego vero hoc didtum apo* phthegmaticum efle puto, hoc fenfu, vt Adrianus dicat non fe id expenfum benehciis, fed acceptum potius ferre folitum efle. Hoc eft, non exiftimarefc nenehcium Ss conferre quiindultufuo de iure refponderent , fed ab cis acci* pcre, vt quorum opera maxime delecflaretur. Siquidem Spartianus de eo ita mquit, Omnes profeffores 54 honorauit 54 diuites fecit, licet eos quxftio* nibusfemper agitauerit. Poteft autem 84 commode Gc intelligi,Non hoc pe* ^ndum effe a Principe , fed efficiendum efle. Hoc cnim prxftare Ggnlficat* Cicero in tertio OffïcIoru,Sin autem didtum eft non omne prcftandum,quod d^m non eft,id preftandum putasf id eft, Si etia non omnia Implcnda effi* Pr^fi^re^ ^daqj funt,quç In veditione diefla funt. Preflare enim perflecre eftiQuIntH. l^uis no tarn me vinceret prxftandl quod exigebatur fidutia, q negandi vc* Kcudla.Senfus eft igItur,Non oportere venia a Principe peti publice refpon* umndi.fed impetradx venix ipG fans elfe documentu fui dare induftrixq? fuæ

-ocr page 92-

ANNOTATIONES

‘ vnuquelt;5 coufq; fpecimê edere vt videatur predarc impÏereqj ïd munüs jx^^ Proinde fi quis ea fidutia fretus effet, in medium prodiret. Cicero libro-m^^ Oratore in perfona Craffi loquens, Equidem fæpc audiui de patre 66 de flt;^^^ ro meo, nortros quoque homines quicxcellerefapientiæ gloria vellent,oniDi^ quidem quæ turn hæc cmitas noffet,foli'tos effe compledE. Meminerantefquot;” Sextum Helium, Manum vero Manlium nos eriam vidimus tranfuerfofc^' ambulantem : quod erat mfigne eum qui id faceret , facerc ciuibuS omwb^ confiln fui copi'am. Ad quos olim 8C ita ambulantes, SC fn folio fedentes do®' Junfconfulti ßc adibatur,vt non folum de fure ciuili ad eos, verum eriam de fili'a colloe^® copiantfui da,de fundo emendo,de agro colendo, de omni dcniq; aut ncgocio aut olfiƒ fadebant. referretur . Hæc fuit P.Craffi illius veteris, hæc Tiri Coruncani,hæc 5dp'‘’^ nis prudentiffïmi hominis fapienria, vt ad eos de omnibus diuim's atq hu®^ nis rebus rcfcrrctur: ndemqj ÖÓ m Senatu,SC ad populum.SC fn caufa amico®’ Prxftdreß^ SC domf SC mi'11'tiæ confilium fuum fidemqi præftabant. PrçUare intcfd«^ dë er culpâ çipîtur a lurfperitis pro exftum ref in fe recipere,vel alienæ culpæ difpeod®® er cetera, ^^n^ luereîvt præftare euentum.præflare promiffum alienum. Sic CicefO^

Varinium, de feruo Di'onyfîo, Si me amas,confiée : quâcûque fidem deder’^’ prçftabo « Idem deOratore,Perge vero Craffe: iftam enim culpam.quav^®

Ê-jVuSiöj« ris,cgo prçdabond eft ego in me recipio.hoc græce Ê7^vS(ô^ dicitur 1^®®

V^n rgt;t0ujj iviuo'a. TW KH^vKOi IjuTcSvrs Âi^^îVn , tÎs âyifAap ê^AtTÂ, à tÎs où2aô'alt;^’^'^ / AvaJ'/xïîôî* -^tAxAv^o'-itov, SJt TÎS i-^uâcôj T« /À£;^ovTa slt;rifl^.id eft præftare rerû futurarû^^'''^'

Dicitur Si Âv«?5\s^.

Ex lege fecunda de Legibus’«

lt;[Lex eft cui omnes hommes, SC reliqua. Hæcverba in antiquis exanp^ f bus non leguntur, fed lacuna rclida eft textu græco implenda, quemad® dum ÔC in multis Pandedtarum locis. fed pleriqj eiufmodi funt vt expkd'’'’^ poffint. cum ab audoribus qui hodie extant repeti nequeant. Hic veroi^^ I facile reftitui poteft ex Demofthene, cuius hodie orationes extant nurac^' ^^^ Demofibenet prafexaginta.Hic eft ille Demofthenes orator nobilis,qui bonam p^rt^*”^ bis gloria fui nominis impleuit . Is igitur in oratione quæ in Ariiiog^o^ , prior inferipta eft,ita inquit, k«î tSt* 221 vo^os uTravrets ir^otrnK^ 7ramp;9ilt;^ j^ia^y^ xai (UaAis' 'oà 7raç ^ Vû^05 eujk/x« //^ Kod «TSjop fltSv • /cSi«-« JÏ «fjovl^oiv avôfMTr®* ' ^ Sioj9ci3|U.« JH '^ exao'iov «^ «HyaiMv a/xaçTK/xaTlûV» ttoAsus «JH o'lt;ü:0hhx höivh, HaS’ »v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

jL,x quot;*4 ?W ’’^ ^ Tfó'heSd eft, Lex eft cui omneis homines obtemperare conuo®^^ ob alia multa, turn vel eo maxime, q» lex omnis inuentum quidem ac n^ lt;nbsp;deorum eft,decrctum vero hominu prudétium. ad hæc flagitiorum eófd^, inconfultoruqj emendatio. confpirantis deniq; ciuitatis conuentum, ado , pr^fcriptü omnes in ciuitate agêtes vita inftituere par eft. Ariftdib.m. ro^ Kàî 5 vôjuoç cwQiiMf Kà8a7^ e^x avkû^ijwV o lt;rolt;^SH3, ï'gt;yu»T«s «ÜRvhAois quot;^ /mcna'i gt;nbsp;^lOiViftv «7a9è$ (Ê'Jixaïbs t^s 5p:\;Tüt$. Lex eft, inquit, confenfus (^vt Lyoofo Sophifta dixit^ fponfor inuicem iuris inter eines, fed qui ciues bonos id effïcere non poffit.Cicero libro tertio de Legibus, Lex eft iuftorum iniudo ^^^^ , diftineftio, ad illam antiquiffimam SC return omnium principem exprdi3 turam,ad quarn leges hominu diriguntur: quæ fupplicio improbos ain®

-ocr page 93-

IN PANÖECTAS.

xxxix:.

•il A

K defendunt SC tuentur bonos.ïdem libro pri.Lex eft ratio fumma,tnfit3 a nagt; tnraqux ïubet ea quac Facfenda funt,prohibetqi contraria. Eadem rario cu eft fn hominis mente confirmata SC conFelt;fta,eft lex.Itaqj arbkrantur prudenriam effelegem,cinus ea vis fit vt reede Facerc iubcac,vctet delfnquere. Eaq? rem flli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, grxco putantnomme fuücu]q^tribuendoappellatam,egonoftroa legcdo. ^rx^nie Na vt fllf æqukatîs,fic nos delectus vim m lege ponimus. Et paulo poft, Sed quomam fn popularf oratfone omnis noftra verfatur oratfo.popularitcr inter-* dum loquf necefte erft j SC appellate earn legem qua: ferfpto fanek quod vult aut fubendo aut vetando. Conftkuédf vero iuris ab ilia fumma lege capfamus exordium, qua: Feculis omnibus ante nata eft q fcripta lex vlla, aut q omnino cfuitas conftituta.LcxQriquk Cicero^ a Grxcis No/x^ 4^« to vG«, id eft a tri-* buodida eft,latine a legendo. Inde êoDo/xïou dftfta,quafi redta iuris leguqj có-* Eunomiai i ftitutio : quo nomine dea ilia vocatur, qua Demofthenes alteram iudiciorum Prxfidem facit,vt fuperfus diximus-Et EcwoMOi populi dicutur qui reefta legum ^unamu ? inftkutoruq^ ratione vtuntur.Hac vt videtur Eunomia Gallia non regitun in qua multa flagkiorum impunitas, SC rara premia virtuti. vbi nulla arx bonis munita,nulla perfugia improbis obftruCla.vbi tanta ealumniaru licentia,tam ambagiofi Ikiû anfradus. ica iuris reddendi ratio conftkuta, vt modeftiflimo

cüiq; K innocentia predito kis fuu obtinere plcrutp non Ikcamut certe in ilhs meandrisforenfibus hererc,ïn labynnthofis dilationum fini bus confenefeereî veteratoriaspraginati'corum knpolluras,plunma ludicumfaftidia faftüfqüe Pragmatical quorundam pcrpeti,mille ïndi'gnkates deuorare necefle fit. Quas tot tantafqj raimpoflurai molefiias vt quifque optimi eftftomachiVdeftæquîflïmi animi, ka ægernme j„ ^yf^omi^ concoquk. Eft fanc cut hoc norim,cm m forefi piftnno molam verfare aliqUcV irancie. dm contigk:quod vt kerum faciam,ne Creefi quidem Fortuna merca.Tametfi confili'utn hie anceps,neq5 fi maxime cupias hoc loco deprehenfus facile te exgt; j i plkare hie poffis. Litium Fugkatem te ollenderisï' omnis vndiq; vicmia quafi Lifi«»i ex eópofito negociu FacelTere tibi adonetur. Agellum tuu improbè vmdicanti ^‘^”^’ dekretuolkium tædio deceflensC' lamiam de latiFundks, mox deFoefs 66 lare familiar! dimfeandu tibi erk.R.urfus Ikfgiofis SC improbis cornua obuerterisï ad hanc fon molefha aliquadiu deuoranda animu mduxerisC' falus tibi limita traquillion vke atqj ena poflremu diceda. Ad vna te pugna aut altera æternç pacis defiderio confirmauerfs; bellu æternû alus fuper aha prælus conFertum, nee rei turn famihari mcruentis habebis. In hoc enfin certamfne vt prçlfo Fæpe (^ncc fd tarnen ckra pulueré Fudoréqi vt aiut^ fic bello nuq vinckur. Siquidé cauFæ alifs fuper alias fentétus conFolTx (^quafq; tu fugulatas putes^) rcfhbfli fertflitate multiphcato reukufeunt, furaq; damnata SC conFcdla, aduocatorum folertia quafi recidiua pullulant. Promdeaut Autolyci tibi vicim expeeffandf, Autotycii aut dfearutn mucrones lugker mtentadi,óê fæpe dfgladfandu.Sic cni'm inorf/ bus noftris receptum eff,vt patrîmonîorû vcluti redundaté fanguinem forefis lila exorbeat non miflura cutem nffi plena cruorfs hirudop'd eft Ikfum ducen^ darum necefrkas,alendfq5 ordiias hominü controuerfifs vidHtantkim. Pofitis autem hme SC inde calcuhs,fi reefe rationabens,ancipkcm ratfonem fnuenfes. Vtru emm coGliu ccperis, ex re veratp (^vt arbi'tror^ parem m Fraude inefdes-Hocautê vltiunó tâ vnius aut altenus proufnef^ eft, q temporis ÔCætaris,ct»

-ocr page 94-

ANNOTATIONES

caufam dederunt Si matcrlam tôt volumina luris enarratotu Si interprets«®* iuris 'Volu^ pemiciem ipfa Si captionem manfuetorum ac fîmplicium hominû excogitatt* snina tn per» jqæ^ 'g^y çQ ßj^ ^^^^ ^ß eadé origine Auervo^k dicitur,peruerfa luris legûç j

niciem pma plicium, Dyfnomia. Ate.

ATA.

Ate de cilo d'^turbata. Diabolus.

conftiturio,Eunomîæ e regi'one poEta. quam Heliodus poetf Atæ, idcft«' i fenfionis Si noxæ contubernalem appellat, auctvomIIw A'rtuj n srafiHitta â^iîW Aten autem ld eftnoxam,dxmoncm efle humano generinoxium, Homem® extlHmafTe confiât,hoc carmine libri noni Iliados, «Gali d'à k -srSerw t7r iiw'.®^-^ wT« 1? iv3-jw7ra5, Graflatut Q'nquiQ Ate per vniuerfam terra hominibus infefe ' 1 Hanc Aten dxmonem efle humano generi infenfum Si aduerfarium quf ^1*^^* bolus dicitur,anchor efl Sudas.Art Q'nquit^ 5 (fia^oXos » «v^Ha/^v^^tbiUS 3®^ lapfum e cœlo Home.li'b.xi'x.Ili'ados defcribft.

ÂutÎxq: J^ Q?f «UOÙÜ X£lt;?«AhS ÂI^OTrZOKcé/JLOiO

XaopSjitoi tffio-îp Klt;n,ty œ/xocs x«jnçôp oçKov»

MHVT éç SAu/xttov 71 H9!^ Sfco/ôv ast^ôiVrx

A'd’Zi £AÂlt;rtiô$ A.'tilU H wavraq «ätoU • ,nç öTTOjv Éjçiltv «® amp;jeM'§ «s^cïVT*^

XiJfî ’^isj£'}-a5, TaX« «^ iXf’® «fV av^jwTTMp*

Quos verfus fie latinos fecimus, Protinus abnpuitfpeciofis enmbus Aten luppiter,adiuratc]j inftfnélus fandlius ira, Haud iterum pofthac fteUantis culmina cœli Scanfuram efle deam.quoniam eflet noxiacundtis*

Ilicet hoc dfeho fuperis ibi femfdus Aten Sedibus exturbat.mortalia lapfa laceflït. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ -

luciferi lapsus.

Propterea Beflario lib.m.mcalumatoré Platonis,de Plat. SC Ariflot* Io^ Lueffern vero Qnqt^ fna culpa eteefhi i'n terra execrâdûq?, iHi quoq; dlSK^. ab Horn, fuo theologo. qui Eue benefiefo quoda nature,fine Mofîs pi^ tæ fcripris,carminé fuo expofuerat lapfum Luciferi, quam file Atenapr (^ male igitur cuns agi populfs exiftimadu efl: qui dyfnomfa reguwrç ’ Solonis refp. fß eft noxç,c5tubernaliïSolon qui fapfens vnus ex fepté,Si legû fcr^ptoƒ‘° »

®’‘’ ^^P^^ fuJt.is remp.duabus rebus corineri dixit premio Si pœna, fi ûlt;^^^ j credimus in quadâ ad Brutu epiflola. Propter quod Democritus t^*^^^ ^. omnino deos céfuit pœnâ Si bcneficfû,vt author eft Plbli.u. naturalis h^j^ 1» indignas Quona modo igif Gallia redhe atq; ordme coftituta habere rep.ciuS^'^ ,j faeerdotto. fenJe^usî in qua Çvt relfqua nue mittamus^ prfmorum ordinu facerJo^^^^ efl: dodrfnæ vîrtutifcÿprçmia^n hommes mterdu larine mfanriflimos n^ jp gula,fed bina,terna,ói pluracógeri verius qcóferri vidimus, quofda tal dos,ta inertefs,taliteras vi'rtutéq;pcrofos,tata moru nequiria(^nihil ^^^ Anima qui» ficâtius di'cere poflum^fcncfcédoobbrutefcétes,vt facile anima iins^p,^ 1 bufdampro tâefle a naturç munere credasndeo tatum fcilicet neputrefcerét, vtdel® , ^‘*^‘’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;am'mali ftolïdiflimo diditatu eftiqui certe nó ta hls honorfbus ornan 7

olim efle vidétur iniquis onerib?. Quid alfud tadé ipE q terry inertia ƒ 0 (^vt inquit Homerus^) nuq nonihil agétes,vt vno verbo abfolua,fp^“ p^^^ । lopes,magno Fortuny crimme oculis hominu fneurrentesFQui cu ipu^ j^ tificatus nó venerint,fed vel obrepfcrint,veHrruperinc : tarnen Fe nohis^^*^

-ocr page 95-

IN PANDECTAS.

XL.

dos inter digtuores obncfutjacrofandlos fcfe,5C delicias Chn'di^SC reucredos S Quod fçpe cachinnos excitauft^ patres a grauftate morum appeUitantes. idqnpfum etia credere conniuenbus oculfs inftituto publico cogimur . Sunt quoru humen's ifta fedeant inquisf' funt certe.iiq; hodie no pauci, quos ab ifta turba dignitas oris eximit,0C morum modeftiçq; mafeftas . Alioquin qui fierf pofletjVt primaria ilia dignitas tadm facrofan^a efle pofTetC' Sed hoc non eft mp'un'buSîSCfuturû mox videmus , vt quoruda indignitate honorariflimus ordoin ordinecogf poflit. Honcftioru fgi'tur mtereft tanta mdignitate non fileri.Qorudaenim tenebretorius ordinis fplendori offieiut.Age veto vt hoc etia miflutn faciamus,quona modo preterca admfniftrâdç rcip.noftrç rationé tuen' poflumus quafî rede mftitutâf Etenim fi Ariftot.credimus hb.nn.Polit» Duplex eft Eunomia, vna quidem reefta fun's conflatutio,altera veto reifte furf EunomU conftitutoobtepcrario.Neqjenfmfaris eft bene fnftftutapoftraqp effe ratfone ^‘^t^^^\ reîp.niû amp;nbsp;hoc omnibus perfuafum Ct, fnftftutfonf talf omnfno parendu die » Aio p.iw ^(^j Stvo^Jeuz u^pAxTrfeoji avett, to TraBtoSj tois Vc^iois. ets^w ÿ 7» ««Aap xfl^ T^s vó^ MSÇ «IS ÈM/â'saip.Nos vero nec refte fatfs fnftftuta cfuflftatfs ratfoné habemus, quatenusctiapermonarchfalfcetjvtfupradfxfmus. nee Cquæ leges noftras cómode pofîtæ funt (^vt certe fadfu permultx funt^ paredu efs hoc tempore cenfemns. Quotus enim quffq?eft quf mödb fn aula fnterfore alfeufus Gt nogt; aiinis,aut etia ex eoru gete q in aula præpotétes funt: quf hó fe dignu cenfeat que propter leges SC eóftftutfones quatüufs grauf fandfone munftæ, vfolari debeftf Cu tarnen (^vt Cfcero fnquft fn oratfone pto Cluentfo^ mens SC anfgt; Eegumprii mus SC cófilfu SC fentétfa refp.poGta Gnt fn legfbus. Et vt corpora noftta Gne mente,fic refpublfca Gne lege, fufs partfbus vt nerufs ac fangufne SC membris ytinopotcft.Legu mfnfftrf,magfftratus.Legü fnterpretes,indicés.Legu denfqj idcirco eûmes feruf fumus,vt Ifberf effe poffimus. Enfmuero eâ demum bene tegf répub.credédum eft,fnquaquf gubcrnaculafummç ref tenent,excutere nouenitqué euf potiffimu muneri præGef par Gt,vt fnqt PerGus, Dfgnofcere cautf Quid folfdu crepet SC pfde tedoria Ifnguæ. Alfoquf G res ex eufudfbee aulidfentétfa ftatüatur:fn cóGliü fnterdu adhibétur homines aut veteratores^ autnebulones,autredemptf etia laudatores, nónullf vfquèadeo aut efluG aut prçpoftetf, vt vel mufea leonfnfs laudfbus obruere fefe non fentfant, vt fnquft nrinianus.'autvtClytçraneftrâ etia BuGrfmq^ laudare, Socratem vituperate non dubitent,vt Pol y crates quodam fecft.Cæccrû SC base SC alfa admfnfftradg reip.errata,quæ noftra memorfaGaUfeam rempub.feede diuexauere,felicfore aliquoprincipatu.atq^ adeo hoc fpfo quo nunc regfmur emendatufrf fpes es » indicia enfin iam multa,nec ea obfcura ab aula affulferunt aduentantis famfa mêlions æuf,G modo dfufna benfgnitas reip.Prinefpem, Prfnefpf méntem ifta ad extremum feruauerft, atq; menri fftf Prinefpfs aullcum fftud condfum non défit. Vnum eft omnfno vftium inexpiabile,ÓC (^vt fta dfxerim) deploratum, ita multos magnofep aflertores habct,SC fn dfes ferpft,vt ea folent vlcera qux chirôniiî lt;nbsp;ChironiaaGaleno SCCacoethedfcuntur » Id vero quale quantumq; Gt, lfogt; ylcera. cratis verbfs intelligf poterft fn ea oratfone quæ fnferibftur Areopagfrieus, eufus ego locum quendam latfnum vt potuf fecf.De Areopago enim loquens ^^^^^^^ (de quo alibi' videndü^) fn haiic propemodu fententia fnquft, Mafores autem ßUum,

-ocr page 96-

AN NOT ATIONES

ci or cxaila cómëtdtionc circa inters pretationem legum.

Df multis legum Voa luminibus,

nodri Areopagkicum condlium Athem'enCum monbus ad omncm molt;l^ , com ponendis cum impen'o SC poteftate præefle volucrunt, baud dub^ mates longe iUos faUi qui apud cos demum populos optimos efle viros aiw trantur,apud quos leges exquifiaHima fcribenriu diligentia latæ fint-Mque^ fi admittatur,nihil iamobfbtent quo minus Smiles moribus omnes Grajo^ ? populi euadant,vtpotecum fcriptas leges in omnes protinus populos p^ f gari exemplarium traducibus facile St. Sed enim illi non ex hifee inucntis ^* t cremeta virtutisproS'cifci,fedex vitequotidianepotius inftitutis exiSitn^rut' Dr multiplia Quippe multitudincm Smilem euadere iis moribus neceffe cil, quibus w®’* bus Snguli inftituti funt. Nam quod ad legum multitudine atq; exadiorf*^ circa eas diligentiam attinct,indicium certe hoc ipfum eft parum benceuw^ uitatibus illis agi. Multitudincm enim legum veluti cancellos quofdam“^ gitiis hominu circudatos exiftimari necefleeft. Atqui ciuitates redarnpö^ tione conftitutas baud quaq porticus fcriptarum legum plenas habere, animis potius condita iura teuere expedit. Neqj veto decretorum rcdi®^ copia.fed compoStione morum prxclare vrb6S,commodeqj habitantun n, mines enim perperam educati, iura qlibet exadeperfcripta facile praio^^ poterut. rurfufqj rede homines inftituti,vel deterius poStis acquiefeeren^ Sbi perfuaferint. èwa Ta7î ttAk^h ly T^ç àxçiêéas t vóp.av tn^^fiov amp;VM ? xaxwç m*^ lt;rft« ttoAiv aurtó. e^tcfja^^iara ^j' âuTàs Vt'iipSjj'üi r ai/x«frH/).iTltgt;p lippis ^QVï^ rVi^l^^ ftVa'yxa^ftÓS. J^êi 5’ T^s Jb ^tAitóIo/aVtSï , S ras so«s È^TO/XTrAaVóü T^a/x^aTOV, «^^ “^ , q-uxeSs £XQv 7^ J'ÏKoüo9. Ex his (^vc opinor^ tanti audoris verbis inteHigin^^^ , nomia,id eft reda felicéq; iuris cóftitutioné, baud imméSs innumcriRp'^’'j nbrorit tu» voluminibus conftarc, fed emendata potius rationevitæ publice trafig^'’,* ris multitu^ Quanta igitur humani generis pernicie pofterioru deterioruc^ feculoru ni®^ dine obeffe. ß^g receptum elle arbitramur,vt cuiuis (^qui modo fe profefloré iuris poftit^ liceat per publicam conniuétiam leges nobis alias atq; alias qu^ ferreuse veluti terre,mari,populis imperitaref ld eft enim nimiru ad Pan®, SC reliqua Imperatoru PontiScuq; monuméta per fe fatis numerofa fexcenta certatim volumina commentarioru, cómentitiorüq? adeo aow“ quæ iam in earn ipfa audoritatem venerint vt pro legibus decretifq; cits'’ Vfqueadeo nihil intemerabile, nihil facrofandu in genia feripturiétia ouxe ’ nc luftiniano quidé in codice fuo imperatoria poteftate feueriflimc te altero etia edido, quod maxime mireris nc reclamatequidem dilfeno^ ^ AccurSo. Proinde luftinianus cu Triboniano Catq5 etia cü Paulo,Vïp’‘’'’quot;jjj reliquis illis iuris codédi proceribus, qui ex officina Papiniani taq ex ey«®,^ Troiano prodierüt,^S qua forte ad eü fama huius indignitatis perucnit^ runucmiferexclamat vtStentora vincerepoflit,autpotiusquatu ^®^^ Homcricus,exclamat inquafatyricu illud,Tenet infanabile multos pe®^ cacoethes. Hoc igitur malü,id eftpraua pertinaxq; ambitio quç anitu’S i^^^ J peritoru noftri téporis penitus infedit, nó aliter domari quaS vlcus ^‘'^^^j poteft,q S ferro cautcriove pcutiarur,id eft S ad viuu vfq; refecetur: autp ^ clemétius,vt certü nee magnu numerü interprets iuris vtriufq; habcamö^b^ ' liquoru plane audoritas obrogetur : vei etiâ vt volumina ipfa Vul^“° j^^ crétur, Sic cm vt arbitrer luibruani iurifq; conditorS manibus belW«®.

»

-ocr page 97-

IN PANjOECfAiJi

xth

ripoteftjqui tam I'pfe imperia fua pro m'hilo duel vti'que mSignatur, quam hi fcripta fua lamentantur commentitns fcriptis foedan : fimul humanforum difciplfnarum audoribus parentarf, quorum fftf ferfpra eorumque fequacesj homines in vnfuerfum Mmeruæ crânions, nihil ad vftam degendam pertine«^ rearbitranturvtparum qua:ftuofa,fdque fpfum palam dfÆtare non dubitar, veertrufheitatfs fmpudentfa* Sedtranfuerfum me rapf quodam verftatfs aquf lonefentfo tcum tarnen hums noftrf opens lufhcutum pofcere vfderetur,vt blandiorfs emufdam oratfonfs fauonfo velorum Gnus oratfonis panderem.Cer teprxter fnftftutum aura quadam fndfgnatfonfs folfcftance prouedbus, nimf* urn me à portu emcrcndi fauo'ns recefliflc video. Neep tarnen odfmus quen* quam, nee inuifos nos eufquam vfcifffm effe putamus.Verum hæc atque alfa nonmfnorarcipub.noftræ vlcera vfdenne ff alfquado,ad quos refpub. conftfgt; tuendç cura pertinet. quæ tarnen attfngf a quolfbet non debent, manus enfm quafdamChi'ronfas atque Pçonfas pofcunt. Vt ad rem reuertamur, quod ^ ^ theologi legem nature vocant, Cfeero fummam legem vocauft fn loco fupe/ j^^^^^^ i^* nus dfdoalfbf autem legem æternam, hfs verbfs , Hane fgftur vfdeofapfen** summakx, tfdfniorumfuffle fententfam, legem neep homfnum fngenffs excogftatam, nec feftum aliquodefle populorum,fed æternum qufddam quod vnfuerfum mun dum regeret fmperandf prohfbendfque fefentia. Ita prfnefpem legem fllam SC vlti'mam,mentem cfledfeebant omnfa ratfone aut vetantfs aut prohfbetfs def, ex qua ilia lex quam humano generf dff dederant rede eft laudata. Eft enfm ra tiomenfquefapfentfs ad fubendum SC ad terrendum fdonea. Laudata pro vox ^^““^j^^j^^ cata a Cicerone dfdum eft verbo furfs,de quo alibi dfeendum. Noftrf fgftur philofophi legem naturæ appellat ratfonem communem eultum vnfus def df ftantem,hoininumque fnufeem charftatem ,quam fncommunemfenfum,fd ert notiones antiefpatas cadere voluut, vt alibf dfxfmus. Cfcero fummam SS æternam legem appellat prudentfam fllam ratfonemque communem naturæ human« ingenftam,quafî partfeulam quanda dfufnftatfs: quç fedandæ nobfs auftor eft fuftftfa: ,auerfandæqucfnfuftftfæ.MentemenfmmundfStofcf nfogt; P^onadt ^^ voiw,ideftproufdentfam appellauerunt, quem deum efte putabant, vt docet ^c'^/^XZ* Cicero libro feeuodo de Natura Deorutw.Vndc Quintil.de deo loques Prouf dentiarn fere dicit,vt in primo, Oratione,fnquit,nihil præftantfus homini de** dit Prouidentia. Et alibi de Cicerone loquens,Dono quodam Prouidentiæ ge nitus,inquoonineisfuas vires eloquentiaexperiretur.Exea autem mente quæ ^prouidentia dicitur,animos humanos defluxifte aiebat, qualique deftillafte. Vnde luuenalis Saty.xiiü.Senfnm excœlefti demiffum traximus arce: Cufus egentprona SC terram fpedantia. mundf Principfo fndulüt communis condp tor illis Tantum animas,nobis animum quoque,mutuus vt nos Aftedus pc^ tereauxilium SC præftare fuberet«

bx lege tertia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Cluraconfh'tui oportet vt Iheophraftus aitfn fis quæ entonyma frequenter p^^^^^f^^ ' arcidunt. Nos cum eflemus Florentiç Pandedas Pifanas (^quas archetypes pii-antt^’ «leputanQinpalatio vidimus, fed raptlm SC quafi per tranfennam, vt dief* tutjprxtereuntes ♦ Has ft aliquot diebus ociofe nobfs tradaçc Ifcuiftet, paugt;

-ocr page 98-

annotationes

H vé exiftimo loca non înteUeda feliquiflemus, tametß ledu fint perfj les , Uteris iam multi's in loeis exolefcentibus verbifque non interpundiS’*quot; i«rlt;t in quu bis autem hunc locum ita fcriptum legimus. Iura conftitui oportet (vt w hi^sconftitue Xheophraflus^iniis quæ Ui ^ TrZosop accidunt, non l'nüsquæw ^a^Vf f Solonisfm^ 1^ eft in iisquæ plerunque accidunt, non in ns quæ necopinato, vcl pl^ƒ^ƒ dentia. hominum opinionem. Hue pertinet Solonis illud didum , cuius menu®' parétemne^ Cicero ill oratione proKofeio A merino : Solon, inquic, cum interroganiJ roe He qui^ effet cur nullum fupplicium conftituiftet in eum qui parentem necaffedefpoquot; bus ferenda, dit, id fe neminem fadurum putaffe. Dicitur fapienter feciffe, cumdeeo®^ hil fanxerit quod ante commiffum non erat, ne non tarn prohibcrequam^fl' monere videretur#

Ex lege, Legis virtus .

J-egis yirtus

CLegis virtus bæc eft,imperare, vetare, permittere, punire. Quin til in fepti* mo, Lex inquit omnis aut tribuit, aut adimit, aut punit, aut iubet, aut vet^f’ aut permittit. Quod autem fequitur, Iura non in lingulas perfonas feds’' neraliterconftituuntur : fumptum id eft ex duodecim, vbi fic cauebatur,Pƒ‘^ uilegia ne irroganto. Q uæ verba Cicero libro tertio Legum exponensiw®^

quit. Turn leges præclariffimç de.xii.tabul.tranflatæ duæ.quarum alteratoi priuikgium lit priuilegia, altera de capitc ciuis rogari niß maximo comitio vetat .M®^ friuum, tes enim in priuatos homines ferri leges noluerunt Qd eft enim priuileg®®/ i^lT«’«' nbsp;nbsp;nbsp;quo quid cft iniuftius ( cum legis hæc vis fît feitum Ôi iuffum in omnes,»^

de fîngulis centuriâtis comitiis voluerunt. Deferiptus enim populus et®*’’ ordinibus, ætatibus, plus adhibet in fuffragium confîlii, quàm fufe in^®^ bus conuocatus. Scd hæc verba corrupte vulgo leguntur vt plcraqucin®’ libris. Gel.libro nono, Neque deimpeno Gn. Pompeii, neque de exitu 0«^* ronis, neque de Publii Clodii, neque alia id genus populi plebifve iuffak^ vocari poflunt. Non funt enim generalia iuffa, neque de vniuerfîs ciiubu^f' Priuikgium, de fîngulis concepta. Quocirca priuilegia potius vocari debent, quiavt'^’^^ priua dixerunt quæ nos fîngula dicimus. Cicero in paradoxo quarto»^ quid ego communes leges profero quibus omnibus es exul J'Familial® ’ \ mus tuus Cornificius de te priuilegium tulit,vt fîinopertum bonæ des^c' ceffiffes, exulares. Idem pro domo fua, Quo iure, quo more, quo exe® plo legem nominatim de capite ciuis indemnati tulifti : vêtant leges fat^ tæ, vêtant, xü. tabul. leges priuatis in hominibus irrogari: id eft enim pd*”^ Priuikgium^ jggfym* gx fupradidlis apparet nos non fatis intelligere quid fîtpriuilcgiu®' qui nihil aliud effe credimus quàm prçrogatiuam ÔC Principum induite®' Idem de proferiptione fua loquens , Licuit tibi ferre non legem fed nefanu® priuilegium.Priuilegia igitur, id eft leges ad priuos homines fîngulôfquepr^ Cêturiata co tinentes non nifî centuriâtis comiriis irrogaripoterant,quæCicerolibr^® fnitk. nbsp;nbsp;nbsp;. Legibus fupradidlo Magna comitia appellat. Enimuero ad hunc titulum pt^^ tTZ^”^ ^^”** tinere illud Liuianum arbitror libro quarto de hello Maced. Nulla leX fa^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commoda omnibus cft:id modo quçritur fî maiori parti ÔC in fumma prod®

’ ' nbsp;nbsp;nbsp;Si quod cuique priuatim officier ius, id deftruet ac demolietur: quid attineW

vniuerfos rogare leges quas mox abrogate in quos latæ funt poflint f Vc®®

-ocr page 99-

JN PANDE er AS.

XL th

funtCatom's legem Oppiamtuencis.Contra quern Valer.Trib.pIebis ita ingt; quit, Ego em'm quemadmodum ex us legibus quæ non in tempus aliquodfed perpétua: vdlftatis caufa in ætemum latæ funt, nullam abrogan' debere fa** tear, m'fi quam aut vfus coarguit,aut flatus aliquis rcfpub.i'nutilem fecit, fic quas tempora ahqiia defiderauerunt leges, mortales(^vt fta dicam^ôC tempo** ribas i'pGs mutables efle vidco.Quæ in pace latæ funt,pleruncp bellum abro/ gattquæ m hello,pax:vt in naufs admimftratione alla in fecunda,alia in aduct** fa tempeftate vfuf funt*

Ex lege,Non poflunt*

CSi qms omnes fpccies qua: hac lege comprehend! poflunt fci're cupit, legat QumriLbbro feptimo vbi defyllogifmo SC ratiocinationeloquitur.

Ex.l.Fraus SC quod di'flat verb.ab Intel.

([Cum abquando apud E^trum Crimtum Florentmum eflemus , hominem petrus Crini SC comitate SC dodlrina fingulari prmditum, cuius nunc liber de Honefla Dix fw^. fdplina,alnq^fuauiflimi m manibus habentur, inter contredandos nonnullos eius Iihros m quatemionem mcidimus manu Polftiani fcnptum:in quo annox rationes paueuîæ erant, confulta (^vt videbatur^ obfcuritate congeflæ, vc fi forteinterdiccrent a nullo legi poflent. fic enim erat Ingenium hominis. pie** r^quetarnen frigide fcrupulofitatis SC contemnendæ.Has cum eeleri leclionc perCrmiti facilitatem faltuanm percurrere nobi's Heufffet* ÇStrati emm frex natiqueequi ad veflibulum nos expedabantjSC file me amicitiæ caufa ad mangt; fionem primam deduelurus erat^vnum tantum SC altcrum locum quç ad hoc noftrum i'nfti'tutum pertincrent memorise madauimusiquorum hic vnus erat. SicatitcmPolftianus legebat ex Pandedis Pifams,Et quod di'flat ÇNTOp KV Teiol^ voiaçjhocdi'ftacfrauSjSC reliqua. id efl,quod diflat diclum a fententia. Sic au* tem efle ah Vlpianofcriptum facile mihi pcrfuadeo, quandoquidem in anti* quo exemplari tria iUa verba défunt*

Ex lege,Princepsr

([Princeps legibusfolutusefl. Arifloteles librotertioPoliticon, huius didï pfineepsléi rationé memorabilem afferre mihi videtur. Efl enim is auctor qui res omnes gibus folM ratione SC via fcientifice tradare folet:eas etiam quæ fui natura artificiofe tra** flari non poffe videbantur. Is igitur in eo libro in hanc propemodum fenten j^^* ° ^ '* nam inquit,G tarnen rede vertimus, In republica autem optime conflituta is demum ciuis efle dici debet,qui SC regere SC regi,SC voluntate SC aptitudine ad vitam paratus efl fecundum virtutem agcndam. Agedumfitaliquis vnus, aut vno etiam plurcs(^pauciores tarnen q vt ciuitatis numeru implere poffint) tanto exteris virtutis exuperantia prçftantes fi plures fint, aut præflans fi vnus Gt, reliquoru vt vniuerforum virtus cum illius aut illorum non fit com parabilisidico ,inquit, huiufmodi viros non iam ciuitatis pattern exiflimanx dos efle. quippe iniuriam illis haud dubie fadum iri credendum efl, fi æquas ferre partes digni ipfi videbuntur, tanto exteris inæquales virtute ciuiliq; fax eultatc. Huiufmodi enim quafideum quondam cenferi inter homines par efl#

-ocr page 100-

ANNOTATIONES

J^fê'fUtio. cultate ciuib-In illos autem huiufccmodi nulla cft prorfus îegiflauo:quîpplt; qui iplilex fint.quam enim ndiculum foreputemus cum qui legem dehuluP modi ferre aggrediaturf Quare ciuitates illæ quæ populari imperio admim^ I ftrantur,non aliâ ob caufam Oftracifmon excogicaueruntjVtpotequçoranii« maxime rerumpublicarum ciuilem cofeclentur æqualitatem. Etenirn quiapud cas plus aequo præualere cæteris aut opibus aut nccelïitudinibus numéro^ aut ciuili facultate videntur,folum eos vertcre exilii caufa ad cercum quoddaffl tempus adlgunt. XJ^iK»cfoincu. ’yo'a^iiifjSjjoi ^^ ’îo'wp avicroi r^trSrov kkt avilit}) o'n^i^ djjj vT^t^Klih lt;i^M}oi/j.ivgt; wcuJ-fÇ y«^ ^sop «^ «V^^w^ï’iq âxoQ avcU ttp TOi§7^. eS'tptThAovû^Ê'i^ vo/Aoöstr/w «vayxoCLov aveu i^î tàç ’(«rvç «ai ”^ quot;/Jx/a ly th ættwa/xe. ({fl JÏ '?^ ■WiïTüp ^^* ‘^ Vû(«.©^.o;v7ü» yap Qo'i vo/x©^»^ ^tC 7ïXoïo5 «p au vo/xo^£T«p 2ç TrQf^üÂy®^ xar’ ôvt3t«^^* cftrdcifmus. xoiw«. Quid fît autem Oftracifmus,id eft Athenienfium exilium, docet plans Ciuiu inter pimajchus in Ariftidis vita. Enimuero quod Anftoteles de æqualitatc gs^^^ Kolefericati ^^s dicit inter ciuss,videndu quo pertmeat, ne nimium nbi ifti nottrrpöcea»'' machiero» Cecropidæ:qui beatos fefe putât effe nobiliorefcp Codro, fi holöfeneati SC *®^ ^°bîi ar ^^æ^°pl^°’'^ vifantur,reieda in humerû verte fubnixi, graflantes magis qua® fHntur^^‘^^* mgredientes, interim proterue obuium quenq^protrudentesiquibusadud»* litatem facere videtur prêter literarum omnium ignorantiam Si odium,pi^^ diertis etiam refpondens Si confentanea verborum improbitas, quafiqueƒ ftrenfîs vcl aulica potius eloquentia: fed quæ proteruiflîmum quençp ma»®^ deceat, inter modertas aures ipfaputidirtima. Arirtoteles igitur libre qu^ ' Politicôn ,Cum tria fint, inquit, quæ de æqualitate ciuili contendant .IH’^^^ Jioiilitat, tas.opulentia, virtus: (^Nam quartum quod vocant generis nobilicateffl .^ duobus concretum ert. Eft enim generofitas opes cum virtute veCuftæ?^®” igitur tria hæc de æqualitate contendant,manifertum eft duorum miaiitj’ id eft opulentorum atqjinopum,ciuilitatem efle dicendam . trium veto Ai® luVl^aou. cratiam, id eft optimatium ftacum.Idem libro tertio, Éu-y^'aa -yaç fâ Sjtri îî®* Generofius. Generofitas enim,inquit, virtus eft generis. Age eu quinqj fint general* tambaßiid, qyfntum genus eft quoddicitur, quafi dicas reru numérisé®”, bus dominationis abfolutum : cuiufmodi erant Principes Romani Vlp®”' tempore,nihil iam prifeçciuilitatis rctinentes,omniaarbitriofuoftatueut^^', Rf^fs vt Si nunc Reges noftri funt qui omnia in poteftate habent,quiq5rvc Hlt;^ ‘ GaV««. cus ille lupiter) quoquo fefe verterint, omnia circumagunt, nutu etiam '^, loues bumd* Qujufg quatientes:deniqj humani loues (^vt inquit Plautus in Gafina^fed^® tarnen nonnunq repente hominum more emoriantur.Hoc autem regni eft inquit A riftoteles, cum vnus omnium poteftatem habet tum comunm® publicarum rerum,non aliter atcß ciuitas vna aut populus vnus habent.r OfcoBomiu. autem fpecies quinta,ceconomica eft ratione inftituta. Vt enim œconoffl®, gnum eft domefticum, fic regnum ceconomia eft ciuitatis aut populi ^ , aut plurium, id cftdomefticadifpenfatio. Ex fupradiólis igitur demonn^ poteft^vt arbitror) Principem non modo legibus efle folutum, id q^° ^L pianus dixit,fed etiam legibus non tenen, lam primum cum leges fern ds Prineeps Ic» ant m homines genere facultatéquc omni politica æquales,nec legibus ten nétur quot;‘’^^^ ^^ ^ multocæteros rebus his prxftarc videntur. Reges autem genera '

-ocr page 101-

IN PANÖECTAÄ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xtllli

te, id eft opülentîç antfquitate, SC dantate natalium nemo otnmutn square poflit aut contendat. virtute porro 54 animi SC corporis omnique morum magt; leftate humanum captum modumque excedere, heroafque æquare aut debelt;* ant,aut credantur : manifeftum eft legibus in ciues, id eft in populum laris facrofandos homines non teneri, augufta ilia dignatione eximios. Ad hæc cum nullum lus ciuilc inter patrem SC liberos, SC inter dominum SC fomiliam intercédât, vt Ariftotel. docet libro quinto Ethicorum, SC nos alibi diximus: Ctautemcadem ratio inter Prlncipcm SC populum ,fatis (^vt arbltror^cffo flumeft Id quod efficere meditabamur : Auguftum SC SC Prlnclpem non mo dolegibus folutum efife, fed etlam non tenerl.Id quod de Augufta dideadem tatlone non poteft. Verba Ariftotelis de regno fubledmus, quæ fupçrlus lagt; tmafeclmus,vt fidem Ipfe dldl noftrl faclar, n/^Trfop i Qlt;r©^ êaenZa«? oTw ? îraïgt; Tup xvjil^ Qç uVjUöiróp tHÄsop E^v©^ Kod TB-oAiç Exas« lt;fl^ KoivSp , TiTO.yijSjjK t^ aiu} Sw^ »0M.IHÎW.WŒTÇ ^0{^ H OlKOVO/XIXH ^«tflAQ« ç5) ôix!«5 ÏSlV^ ^TUI^ 5 BacTlAa« TTûAîUQ Köd EÓV»^ ïvö§ a wAsot®-- ^ixovoAÏcu. Lcglbus foluere, ld eft quod nuc difpenfare vocamus. LegibusfoU Lmlus llbro decimo ab Vrbe cond. Fabius legem redtari lulPlt qua Intra de/ «erf. cemannos eundem Confulem refïdnonllcerct.VIx præftrepitu audita lex eft, TrIbunIque plebls nihil ld ImpedImento futurum alebant, fe ad populum laturos vtlegibus folueretur. Idem llbro nono de bel. Maced.Pars Tribunos* rum pleb.negare ratlonem habendam efiTe, quod duos fimulvnus magiftra/ tus prxfertlm curules neque capere poftet,neque gerere.Pars legibus folul eu cenfcre.Vtitur SC Tranq.In Cçf.SC Cicero In PhIllp.fecunda. Afconlus In ora/ tionemproComelIo, In omnibus ,InquIt,SenatufconfultIs quibus allqucm folul legibus placebat, adudcratfolltum , vt de ea re ad populum ferretur. fedpaulatim ferri eratdefitum: refque lam In earn confuetudlnem vencrar, vtpoftremone adiïceretur quidem In Senatufeonf. de rogatlone ad populum ferenda, eaquelpfa Senatufconf.perpauculos admodum fiebant. Adum de/ inde ea de re In Senatu eft magnis contentlonibus, cum Cornelius Ita ferre ïurfuscœplc,nequls In Senatu legibus folueretur,nIG ducentiaffulftent.

Soluerdgltur canonibusdicendum pro difpenfare,quod SC grariam cano/ ^^x^^f^çç^^^ ris legifquefaceredicl poteft. Vlplanus hie folutum rite leglbus accepit pro nibu;. coquodeftnonteneri.quoverbolullanuslcgefequentIvfuseft,SCanriquIfç' ^egib^non pc vfi. Cicero Phlllp.xl. 111e homo fummo Ingenio, fumma potenria, qul ex AediiitateConfulatumpetit,foluaturleglbus, quamuis leges eumnon te/ nïslcgiflt;^f4 nent. Verba funtironica Ggnlhcantla hominem perditiftimum SC exlegem. «rr. Quoriam vero multa In leglbus fequenribus de confuetudine dicuntur ,11/ bult hue tranferibere verba quædam Qulnril. HIe enim de confuetudine fer/ Co^P^tudtf» mom’s loquens Ita InquIt, Conftltuendum Igltur In primis Idlpfum quid fît quod confuetudlnem vocemus: qua: ft ex eo quod plurcs fadunt nomen acci/ piat»pcrlculolïfirimum dabic præceptumnon oration! modo ,fed quod malus cft,vitx i vndeenim tantum boni vt plurlbus quæ reda funtplaccantÆtpau lo poft, Nam vt tranfeam quemadmodum vulgo ImperitI loquuntur,tota fæ pc theatra SC omnem circi turbam exclamalTe barbare fclmus. Ergo confuetu dmemfermonls vocabo confenfum eruditorum, ficut vluend! confenfum bo/ nomm-Quod autem Vlplanus In fine hulus tradatus dIcIc,Totum autem !us

F ui

-ocr page 102-

ANNOTATIONES

êt felïqua,plenum id non vïdetur. Melius ôt plenius Quintitin quinto, Na® ferè,inquit,verfatur ratio faciendi circa bonorum adeptionem, incrementu®» conferuationem, vfum, malorum euitationem, liberationem, imminutioneWi conuerfionem.

Exlegefecunda,deftatu hominum.

Ediiiumpns |[ Ac poft de cæteris ordinem edidi perpetui fecuti. Afconiusin oratione® torium» nbsp;nbsp;nbsp;pj,^ Cornelio de maieftate ita inquit, A liam deinde legem Cornelius,etiï nenio

fetuum.

repugnare aufus eft, multis inuitis tulit: Prætores exedidis fuis perpetuis ®5 dicerenr.Quæ res gratiam ambiriofis Prætoribus qui varie ius dicerefolebaX fuftulit. Cicero vero in Prætura vrbana Verri obneit criminofc,q? multacoß tra morem maiorum in edidofuo propofuerit, quod etiarn interdum exedj^ do fuo ius non dixerit. Idem in eadem, Qui plurimum. inquit, tribuuntei^ do Prætoris,edidum legem annuam efte dicunt,tu edido plus compledcnï q lege. Si finem edido Prætoris afferunt Calendæ Ianuariæ,cur non initiii® quoqjedidi nafcitura calendis lanuariisf An in eum annum progrediner'^ poterit edido quo Prçtor alius futurus eft, in ilium quo Prætor alius fwt^ gredieturf Ne igitur iuris dicendi ratio arbitraria Prçtoribus eftet, Ä proco^ EJi'i^üw per rum libidine fubinde mutabilis, lata lex eft de edidis perpetuis. Edidum^u^ tern perpetuum poftea fcripfit Saluius lulianus temporibus Adriani puntig pis, audore Eutropio. Hoc autem Accutfius non intellexit, vt ex gloffem^t^ dus apparet fuper verbo perpetui.

Ex.I. Vulgö concepti.de datu hominum«

Spuriut,

Aputoref,

Adeptare, ï^ütiius,

wo3©^.

irQui 0£ Spurii appcllantur. Plutarchus in Probl. de hoc vocabulo Io^^ ita inquit, Spurius primû nomen eft apud Romanos, vt Sextus K Dea®^ 8C Gaius. Prima autem nomina non tota fcribunt « fed aut vna liters gt;nbsp;vt i • Titumtaut duabus,vt Gn.Gneum:aut tribus,vt Sex. Sextum, 54 Ser«Slt;^ urn. Sic Spurius Sp. fcribebatur. eos autem qui fine pâtre erant, qui i»*^ græce dicunturf. ÔC p.defignabantquafi fine patres Hoc errore fadu®^ fpurii fine pâtre dicerentur. Hæc ille» Cæterum quos vulgo baftardos v^a^ mus interdum fpurii dicipoflunt, interdum nonpoflunt, vt hi quosPf®^ pes agnofcere folenniter folent, quafiqj adoptarc, quod vulgo aduoueretlid^ mus. Nothi enim verbo græco appcllantur non fpurii. Quintil. libro tat«^ Nothus ante legitimum natus,legitimus fibus fit.‘poft legitimum natus^ turn ciuis.Et paulo póft.Nothum qui non fit legitimus Græci vocät,latit®® rei nomen,vt Cato quadam quoque orationc teftatur,non habemus, ide^^“^, vtimur peregrino. Nothia Græci appellant neutro genere SC numero cam partem quç ex bonis patemis lege Athenienfiu nothis dari poterat-H®'' faeftum vt Græci nothum appellent quicquid non legitimum efte volunt nf^ Spuria eo^u verum, vt vofloji a^mc/Jiofi dicunt,non verum fchema atticum fed adultennu® J ^^iha i

uth^ ^^^'* corum elegantia fignificates. Beflario fpuriam cogitationem appellat qu3® spurii ‘^ir» Græci nothen dianœan dicunt, quafi fpurius latine fit nothus:vt fpurios ƒ^f f^’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fus dicimus^non q? nullum audorem quafi pattern habeant, vt nonnulHp^

f

-ocr page 103-

IN PANDECTAS.

ktiiih

tat,fed (J» Graeci huiufmodi verfus h^amp;jopSijjSq appellant quafi adultennos. Pla toigitur audore Beflarione^aut eo potius viro latine dodiffimo qui aufpicns ^e/P'^rio, aus lannum ilium librum fecit^ materiam elementarem, id eft hylen prima ,^^^^' informein ex qua elementa difcreta funt, cogitationc tantum fpuria intelligi ^^’“ poiïc ait.hoc eft materiam tantum,abftrada omni forma,diuifione,figura,ma - gnitudinc;quc apta fît omnes has 00 huiufmodi qualitates recipere.Quia enim non per formae innixum ac firmitatem,fcd per negationem fequeftrationémqj formarum omnium quafî vacillante cogitatione matena inteUigitur, ideo co * gitatione fpuria dicitur comprehendi, Nam ea quæ per habitum èC formam fit,légitima cogitatio eft. Ariftotcles autem per analogiam, id eft proportion Légitima ca nem hanc intelligentiam fieri perhibuit,quod idem late explicat. Spuria con gitatio. gitatio vóei^'xo7ilt;fAlt;gt;edicitur. Philoponus inpri. Pofteriorum analyt.^ïü7^ Ksq) ^f^^-g^^^°^^^ « vAh V ÈauçS'i Ao^to «7VMS'©^,wi3 avQcft©^,vo0M ƒ« Aoyto‘'fxSgt; AK7ÎTri,œç o PAaruv 4’Ko'i.id eft, Notblt;t rdtioit Itaqj materiafua ac propria ratione incognita,vt quæ forma careat,fpuria con cindtio. gitatione vtiq; comprehendi poteft,vt inquit Plato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mû,2-^ Aogt;

7ilt;r/xo(;lt;

Ex lege quarta de Adoptionibus*

([Magiftratum apud quem legis adio eft. Accurlius exiftimauit legis adion ^ éHo legits nem légitimes adus fignificarc qui voluntariæ iurifdidionis funt, vt emancigt; patio amp;huiufmodi. Nos autem aliter exiftimamus. Lege agere verbum eft tegc agerci iuris annqui. Cicero pro Muræna de Gn. Flauioqui Appii Claudii librum vulgauit, Pofletagi lege necne pauci quondam fciebant. faftos enim vulgo non habebant. crant in magna potentia qui confulebantur, à quibus etiam diestanquam aChaldæis petebantur. Inuentus eftferiba Gnæus Flauius qui cornicum oculos confixerir,S4 ab ipfîs cautis lurifconfultis eorum fcientiam compilant, Itaqueiratiilliq? funt veriti ne dicrum ratione peruulgata SC con gnita,fine fua opera lege poflet agi,verbofa eadem compofuerunt, vt in omnin bus rebus ipfîintereflent.Liuius de eodem in nono,Ciuile ius repofîtum in pen netralibus Pontificum euulgauit, faftófque circa forum in albo propofuit, vt quando lege agi poflet fciretur. Inde legis adiones, quarum meminit Pompon nius fuprà de origine iuris. Magiftratus igitur apud quem legis adio eft,ma jLegis adioti giftratus is eft qui plenum iurifdidionem habet amp;nbsp;ordinariam,apud quem cxn nes, periri omni adione aduerfus vnüquéq; poiTumus.Valer.lib.feptimo, Egregia Pifonis Prçfedi vrbis conftitutio. cum enim adeum Terentius ex odofiliis quos in adolcfcentiam perduxerat,ab vno in adoptionem dato exhæredatû fe querelam dctuliflet,bonorum adolefcêtis pofleflïonem ei dedit,hçredeïqî lege ^^^^ agere paflus non eft. Lege agere dixit pro bonorum pofleflïonem fecundum tabulas petcre,vcl ex teftamento agere. Terent. Vna iniuria eft tecum. DEM. Legeagito crgo.id eft fenbito mihi dicam. Cicer. in Ver.Quis vnq ifto Pr^n tore Chelone inuita lege agere potuitfld eft iure legibus eóftituto certarc.Erat enimcertis legibus iudicia conftituta.Liuius de Campanis loques,Fuluius acn ceptas litcras neq; refolutas,cum in gremio repofuiflet,prçconi imperauit vt lidorem lege agere iuberet,id eft vt ex officio fuo ageret,S4 fentétia in damna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

tosexcqueretur, tS vÓM^» AS“^i Ua'A6Vo'£.Idé,Lidor viro forti adde virgas: SC in eu interrogdri^

' primu lege age. Inde legibus interrogari apud eundem Limu. Valerius libro kwibus.

t

-ocr page 104-

ANNOTATIONES

tertio aliter accept,Deligatis ad palum hoftibus, litçras a Patribus Conf^t'^ pris nequieq Capuanis falutares accepit.ln finiftra enim manu ficut eran^t''^ ditx repofuit,aciuiïo liótore lege agere, tue dçmum aper uit poll q illis ob^î” perari non poterat. Lege agere pro vindtos virgis cædere,8C deinde fecun‘ rire pofuit, exequendo fcilicet fententiam quam eis tulerat : quod vulgo^ musexpletare,id eft im piere expie réque influm iudicis, 86 vitra progred^b^^ eft non cedere interceffîoni.In fuperioribus autem exemplis lege agerepro^ Lf^erfgerr. accipitur quod vulgo dicimus facere peticionem-Cic in primo de Orat. Alt

plus lege agendo petebat,q quantum lex in.xii.tabulis permifcrattquoJcui’’ impetraflet,caufa caderet. Idem, Cum egiflet lege in hæreditatem patei^^ teftamento exhæres filius:quæGtum eft deiureciuili,poffec ne patemorun’ norum exhæres efte filius* Lege agerc Tullius pro adtione SC querelam »0®” cioG intendere dixit.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex.l.Arrogato,eodem ritulo.

j^cTubt nbsp;nbsp;C Spado arrogando fuum hæredem accrefeere poteft. Legendum accerf^f’

id eft afcifccre,vel arceftere,quod idem eft.Valerdibro quarto, Vt nim^G -täte caufam fibi mortis arceiferet,id eft afcifcerct,attraheret.

CmotaphUi.

Ex.l.Intantum,de return diuiGone.

CCenotapbium Accurfius male prolocointeUigitad fepeliendum pafâ^ Eft enim Cenotaphium imaginarium fepulcrum, quale Vergil.defcpbäbbt tertio Acneid.Cuius loci meminit hic Martianus,

Solennes turn forte dapes SC triftia d ona

Libabat cineri Andromache, manefqj vocabat

HedVoreum ad tumulum,viridi quem cefpite inanem. Et gemmas caufam lachrymis facrauerat aras.

Tlonorarius tumulus.

Quo loco Seruius tumulum inanem Cenotaphium efte dicit. grçce xwli’'’^ nis dicitur, SC Ta^©-^ fepulcrum,vnde nomen compoGtum. Suetonius bo”“’* rarium tumulum appellat in Claud. Cæterum, inquit, exercitus honor^P^quot;^ ei tumulum excitauit, circa quem deinceps ftato die quotannis miles decutf^ ret,Galliarumquc ciuitates publice fupplicarent.Quibus verbis Ggnife^t tt notaphium Drufo in Germania extrudum cum corpus eins Romam t^tît^ dlum efteti Sic vocari poftunt hodie funerum expoGtorum imagines,qu^-prgfentationes in anniuerfariis exequiis vocamus.

Ex.l.Sandhim,eodem hoc titulo.

SanHum.

Sagmina,

quot;VerbeMed, Ccr^KU.

lt;[Sandlum didtum eft a fagminibus. Sagminum exemplum eft apud 1^ Ebro primo, lubés ne merexcum patre patrato populi Albani fœdus lubente rege,Sagmina,inquit,rex te pofco.Rcx ait,Puram tollito.Fœciabs ^ arcegraminis hærbam puram attulit. poftea regem interrogauit, Rex ^ ne me tu regium nuncium Populiqj R.omaniQuiritium,vafa comitefq?^^^^' Kex refpondit,Quod fine fraude mea Populiqj Kom-Quiritium fiat facioT« denus Liuius. De fagminibus Plinius libro vigeGmofecundo.Hxc etö® hærba verbenaca vocatur latine , a Græcis i^oamp;oTavH didla, id cft facra^t^ ba,vt idem Plinius docet libro vigeGmoquinto.Kxçujta« autem dicuntur auff cis qug latine caduega dicuntur,quibus Grgci vtebantur,vt inquitMaruanw^'

-ocr page 105-

IN PANDECTAJ«

XLVi

II

I K C 0 f tf 0 0 1

Ccfyx enim caduceator eft . Nodraces autem caduccatores fpintefe fiodfc ceryit, ytuntur, quæ armiUa etiam dicx poted, blafonum lingua vernacula vocant: In prxlns autem vtuntur paludamento, quod cos velatnentum facrofandos (vt ka dicam^ facit, fd cd ab omm vioknua tutos , vulgo cotta armorum Vocatur. In caducco autem ferpentes muiccm complex! mfculpebantur,quale caduceumlt;, iHudMercurnpidhim vilïtur,cuius memmit Pli.bbrov/geûmouono naturalis bïlo.SC Macrobius Ifba^Saturnalium.

Ex.l.fequenti .ÿ.primo«

CSolcnt qui a religione locum illu liberate volut/acra inde euocarc. Quid fit facrorû euocatio 00 quo modo fieri olim folfta fît,G quîs feite cupit, vidcat ^uoc^üä Macrobium h'bro tertio SaturnaLcapite .vin. vbi de euocatione deorum lariu lt;iforilt;m. loqukur ex vrbibus quas Romani capcre expugnatione indituerät.illic enim videbit verba folennia quibus Romani loca profana reddere fe exidimabant. Apudgt;Liiuuni autem libro quinto ab vrbe códita, Diktator c Veiis deos enoX cans, tuo dudhiinquit Pythice Apollo tuoq; nomineindinedus pergo ad de/ lendutn vrbem Veios, tibiqj hinc decimam partem prædæ voueo: fîmul luno Regina quæ nunc Veios colis ,precor vt nos vicdores in nodram tuamqjmox futuram vrbem fequarc,vblte dignum amplitudine tua templum accipiat ».

Ex.l.vltima,de Senatoribus«

CSenatores autem accipiendum cd cos effe qui a Patricns ÔC Cofulibus. Lez gendum ConfularibuSjid ed ns qui aliquado Confulatum gederunt. Hie lox ConfuUrèil CÜS nos admonet vt de Senatu Senatoribufq; latius (^quatenus memoria fup/ petet^differamus , cum propterea q? res alioqui cognitu digna ed nee cuili/ bet obuia, turn vel eo maxime q» earn opinlonem inualulde videmus, curiam noftram fupremam Indar ede Senatus Romani Centumuiralifq; iudicii,vide/ licet centenariam K ipfam connumeratis omnibus fuis partibus» Idque affir/ Senatui P^i Hiantemmagnoaflenfu audluimus baud ita pridem aduocatum quedam pri* ^^^^^^1^^ mi nomlnls cum caufam non ignobllem in curia ageret eeleberrimo conuêtu« In qua nunc hxrefi nodratiu plerofque effe video,loquendl quoq? omnlu ferme vfupUniffinield attcdante.HuIus autem erroris (^vt allorum multorum quiz bus nunc baUucInamur^ fundamenta ieclt Accurfîus digna Cprope dixerim) flagns ignorantla,vel potlus confidentia i nam venla ignorantiæ illis feculis Indulgcnda cd » Is in titulo de pccitlone hxreditatls Si de llberis præteritis Cod.Kln.l.quIrepudlantls , infra de InoffIciofoted. alilfep in locis condan/ ter hoc afflrmault. Vt autem hanc opinlonem multorum ad hoc xuifeculö/ runiperfuafioneconfirmatam, quafîq; penitus fibratam conucllamus,aut eer/ te labefademus, altlus res ipfa tota repetenda ed. lam ptlmum Igitur condaC senatus Rd; Senatum a Romulo primum inditutum fuiffe, vel hoc Liuli tcdImonio,Cum inflitutio, lamvirlum haud pœnlteret,confîllum deinde viribus parat «centum créât Senatores: fiue quia is numerus facis erat, fîue quia foil centum erat qui crean ^^^^^^f^ Patres poffent. Patres certe ab honore,Patriclkp progenies eorum appeUati* ° ^

-ocr page 106-

ANNOTATION^«


Hæc nie de Romulo loquens. Hic Senatus paulo poft în duas velut è^ Maiorum nés maforum fcilicec minorumque gentiu,ôt ex ccntenario ducenanus f^duS' ”f»tà«»Sf- ^^^”’ ^^ Tarquinio Prifeo loquens , Ergo virum cætera egregîum, f^'^^J quam in petendo habuerat edam ambitio eft. Nec minus regnî fui firm^f'^ q augendæ reipublicæ memor, centum l'n patres legit, qui deinde mino^ gentium funt appellat! î fadio baud dubia Régis cuius beneficio !n cufi^i” vénérant * Idem de Tarquinio Superbo eins filio loquens , His mulicbnbu^ infbndlus furiis Tarquinius, circûire 54 prehenfare minorum maxime g^‘’^ tium Patres, admonere paternibeneficii, ac pro eo gratiam repetere .T^cit'’^ librovndecimo de Claudio Principe loques, Hifdem diebus innumerutnpj^ triciorum afciuit Cxfar vetuftiflîmum quéqj c Senatu,aut quibus clan p^‘'' tes fuerant,paucis iam reliquis familiarum quas Romulus maiorûjôêLucii“^ Brutus minorum gentium appeUauerant : exhauftis etiam quas Pid^^'”' Cæfar.l. Caftia, 64 Princeps Auguftus lege Senia fublegere. Ex bis app^ patricios dittos efte nobiles Romanos qui aprimis Senatoribus oriandiflt;^ Suetonius in Augufto, Ea gens,inquit,a Tarquinio Prlfco Rege inter Ro*”^^ nas genres aliéna in Senatum,mox a Seruio Tullio in patricias traduda,p*’^ cedente tempore ad plebem fe contulit,ac rurfus magna vi per diuum in patriciatu rediit. Nonomnes autem patricii Senatores erant, vt ide dll’ oftendit. In locum, inquit, Tribuni plebis forte demortui candidatum pet*^ rem fe oftedit,qq patricius necdum Senator. Patriciatus hie alius eftpren^ ab illo patriciatu antiquitati incognito,cuius meminit luftinianus intitule^ Confublibro duodecimo Cod. Cuius nulla prorfus apud antiquiores fenf’* res fit mentio. De qua dignitate Sudas, naT^îx«®-' ô waTti^ Ta xoidâ. Patoc”*^ inquit, pater eft communis reipublicæ. Hi autem in prima dignationcef^”^ fupremi confilii eodem audore « Accurbus hæc duo confundens libre pn®? Inftitut. in titulo de iure naturali,vbi patriciorum 54 plebis luftinianus mei”* nit,Hi,inquit,crant patres Imperatoris.Scd vidédum dehac appellations® iorum minorumeç gentium.Cicero libro primo Tufcul. Si verofcrutan^s ra,ó4exiis eaquæfcriptoresGræciæ prodiderunt eruercconer,illi ipÊ^ 1 rum gentium dii qui habentur, hinc a nobis profedi in cœlum repcrlctfj’ Cicero metaphoricos maiorum gentium deos appellat eos qui cœleftesh^ ti funt femper,qui feledi didi funt ab antiquis : quos etiam Auguftinus nbsp;,

feptimo de Ciuitate dei, deos præcipuos 54 feledos appellat bis verbis, b® enim poteft vt faltem deos feledos atq5 præcipuos quos Varro voluminös“’^ plexus eft vltimo, quifqcolendo propter vitam quæ non æterna eft, opn^‘ Hi.xx.numero fuerunt .xii, mares, odofœmmæ,vtidem latlftime exequi®^ Confentes. Et libro quarto, Quis enim ferat, inquit, q? neque inter dcos Confentes ƒ0’ DU minorn dicunt in confilium louis adhiberi, nec inter deos quos feledos vocant, too gf«h«w qui çj'f-js conftituta eft f Minorum autem gentium dii fecundum hoc dicebantuj tU,^ *’ afcriptitii quidam 54 alledi in deorum numerum , qui ex hominibus dium I honores meruerant, vt illi Senatores qui a Tarquinio in Senatum Qt lupr’ diximus^ alledi funt,minorum gentium Senatores dicebatur. De his autel® duobus deorum generibus fie in.l.xii.tabularum cauebatur. Diuos 54 eos lt;f i cœleftes femper habiti funt colunto,54 illos quos in ccelu mérita vocaueru®'’


nat or et.


patrien,


tatridatus.


Pottf'woiJ fatridut.


Hn maioru gentium er fdedi.


-ocr page 107-

Hercuîeti],Liberum, AefcuIapiuiii,Caflorctn,Polîucem,Qumnum. Idem Cigt; ceromAcad. Zenom', Ôt reliqm's fere Scoicis æther vldetur fummus deus, menteprxdftus,quo omnia regantur- Cleanthes, qui quaû mamrum eft gen/ tium Stofcus, Zenoms auditor,folem dommari SC rerum potin putat. Cicero maldrum gentium Stoicos appellat eos qui' verf legftfmfqj Stoicf funt, qufqj fundamenta Stofeæ fedlæ fecerunt, vt Zeno primus, SC poft cum Cleanthes. Nam fuerunt SC alff poftea,vt Chryftppus quf a præceptore fuo Cleanthe dfP fendre cœpft.Hæc Tarquinu farn dicta fnftitptfo feeft vt fnterdum Senatores conferiptf vocarentur. Plutarchus fn Rotnulo, Ipfi autem Komanf, fnquft. Patres Conferiptos fd collegium appellant, quod nomen Si dfgnftatfs plu/ Patres cohi rinmm SC fnufdiç mfnfmû præ fe fert.Sed ab fnftfo tantum Patres didlnpoftca P^^f^^' afcnptis fn eum ordfnem plurfbus Patres Cófcriptf vocari funt. Vnde Leftus, Patres didi funt,fnquft,quf funt patricff generfs:Confcrfptf,quf fn Senatu funt ferfptis adnocarf. Allecdf etfa dfcebantur eodé audtore quf propter fnopfam Aiieai ex equeftri ordine fn Senatus funt numerum aftumptf.VndefHud Tranquil, fn Cæfare, Pcregrinfs fn Senatum allcdtis Ifbellus propofitus eft,ne qufs Se/ natorf nouo curiam monftrare velft. Hodfe autem alleclf aferfptftff^ vocarf AfcriptUu. poflunt latine fn collcgifs magfftratuum, quf vulgo creatf Si extraordfnarif vocit3nrur,vt nonnullf funt hodfe fnter ratfonales ÖC præfecdos ratfocinforu, ^‘‘tionala, quos clerfcos magfftrofq^ computorum appellamus . Hf autem afcrfptf alle/ ^^^ prüfet AqjaGræefs no[^i-^ty^etjjipSj.’oi dfcuntur. Itaquc Luefanus hos deos Ê-,yfgt;^«/x/ m.

^'»5 appellat,quos Cicero maforum gentfum voeftauft, quaft farn fnde ah ^“ ^fcnpti^ imtio fn deorum albo connumeratos. naffy^ty^ot/^ijSjJaii vero Herculem, Lfbe/ ' nbsp;nbsp;^

mmjGanymedem .quoseriam mu’»«« vocat, quaft fncolas aduenafq; deos, ’ hoc eft afeftos, afcrintfrios, adoptfuos. De Apolline enfin loquens fta fnquft, * ^^«AfiSi;^ ès TOP* ePw^Ua X*^««sx»«óp» id eft ferfptus fn duodeefm deorum al/ ^^^ ■ bo. Erat autem vnus fn Senatu quf Ptfneeps Senatus dfcebatur. Plutarchus . “ in Aphrfcano, Sequentes, fnquft, Cenfores alff atque alff Prfnefpem Senatus p ^Jj Aphrfcanum legerunt. Quod genus honoris ffs tantum deferrf confueuft, qui senatus, audorftatem SC glorfam maxfmfs fn rcmpublfcam merftfs præftantfiTfmffque rebus geftfs effent confecuti. Quata autem audoritas Senatus fuerit licct ex Df au^on . Lfufofntellfgere Ifbro primo ab vrbe cond. Cum fenhlfent,fnquft, ea moueri ^quot;^^^ senatus Patresj offerendum vitro rari quod amfffurf eranr, fta gratfam fneunt fumma auftoritate populo per mi fta, vt non plus darent furfs q detfnerent. Dccreue/ runtenfm cum populus R.egem luffiffet, fd lic ratum effe ft Patres audtores herent.hodféque fnlegfbus magfftratfbufquerogandfs vfurpatur.Idenfm lus vf adempta, prius quam populus fuffragfum incat, fn fneertum comftfo/ senatus aua rum cuentum Patres audtores hunt. Cfccro hufus ref memfnft fn oratfone pro Plancfo.Apudeundem Lfufum Ifb.quarto. de bello Maced. fta fnquft Tyran/ ^^batur^ nus Laccdæmonfus ad Quincium populf EComanf Impcratorem,Vos a cenfu m meenunt equftem,a cenfu pedfté legftfs, amp;nbsp;paucos exceUere opfbus, plebem fubfedlam cuentum au^ effe fllf vultfsinofter legu lator rcmpublfcam fn paucorum manu efte noluft, ^°^^^ quem vos Senatum appellatfs.nec exccllere vnu aut alteru ordfne fn efuftate. Auitoritas Audorftas aute Senatus, SC maieftas populf dfcebatur. Cfcero Phflfp.tertfa, ^, Tantus autem confenfus mumcfpforumcoloniarumque proufnefas Gallfx,vt p^^^ ‘^^^°*

-ocr page 108-

ANNOTATIONES


omnes ad audloritatem hui'us ordi'm's mai'eflacémque popuU Romani ilcÇ^^


lÄdießas nbsp;nbsp;dendam confpirafTe videantur » Inde læfæ maicftatis Óê immmutæ au^ofl^

^Auâoritas ^‘^ crimina, de quibus alibi dicendum . Senator nomen ordinis erat non w^^ imminuta. gifttatus. Tres enim crant ordines Komæ, fenatorius, equeftris, SC pld^ Tresordines Ab Ariftotele Tafçiî dicuntur.Plinius libro trigefimotertio, Sed annuhp^^ nc medium ordinem, tertiumque plebi SC patribus inferuere, ac quodan^ militates equi nomen dederant, hoc nunc pecunia indices tribuunt lt;nbsp;nbsp;nbsp;,

pridem id fadum, diuo Auguflo decurias ordinante maior pars iudicu®*” ferreo annulo fuit clique non équités fed indices vocabantur: equiturano^ fubfiflcbat in turmis equorum publicorum . His verbis fignificat Pl’^


Annulodu» reo inßgni» tus. Etjuefiris ordo-Elt;juites. Indices.


cqueftrem ordinem annulum aureum pro inGgni habere coepifle, vt »1«^ gueretur a plebe. Equités etiam indices vocabantur, quia indicum decani exequeftriordine deligebantur : vt videbimus fortaffe in lege vltima denial neribus ÔC honor .^. iudicandi quoque neceffitas . Tranquil lus in Cxlar^il^^ dis Decius Laberius Eques Romanus mimum fuum egit, donatüfque^aia^ gentis feftertiis SC annulo aureofeflum in quatuordecim exfcæna per orc^ Eram tranGit. Laberius, inquit, poet a cum in fcæna poema quod compola^ é^nnulus au» ^^^ egiflet, donatus eft ordine SC cenfu SC dignirate equeftri. Annulus aurca^ reus. inGgne erat ordinis equedris - Cenfus antem equeftris quadringenta fe^ ^yquot;f“* ‘’^“‘’ Hic etiam ordo ius habebat fpedfandi in quatuordecim ordinibus theatri)“* eft quatuordecim gradibus , vt Senatorius ordo in Orchedra fpedtabat « a uenalis Saty. decimaquarta , Efficefummam Bifleptem ordinibus quam'; dignatur Othonis,id eft quadringenta fefter. Et paulo poft,Sume duos e^jai^ tes,fac tertia quadringenta, id eft optatibi duplicem triplicemque cenfaquot;* v. «UT «« equeftrem . Ex equeftri autem ordine ad Senatorium tranGtus erat.VndeAl senatutraf. xander Imperator Romanusdic etc folcbat, feminarium Senatorum e^a^ ftrem locum eftc. Senatorii ordinis inGgne latufclauus erat,06 calceusb^ Tu^natus*^^' ^^^ * 4“* tamencommunis nobilitati fuifleputatur. luuenalis deQp*” p/ calccus. no, AppoGtam nigræ lunam fubtexit alutæ. Cicero Philip. tredecimaT

etiam AGnius quidam Senator voluntarius ledusipfe a fe: apertam cm'^'^ I vidit poft Cæfaris mortem : mutauit calceos,pater confcriptus repente ii^^ ■Ldticlduiu. eft: id eft lunatos calceos fumpGt. Latufclauus, quod laticlauium etiam ®, i«ï annulo * ^,'fur,pro Senatoria dignitate ponitur, vt ius annulorum aureoru pro equ^

ordine,SC hodie calcar aureum « Inualuit tamé error vt iurifperiti militemP^ equite dicant,cum nufq in iure Icgatur.Miles enim tam caligatum gregam^ peditem Ggnificat q equo militantem SC honoratum. Miles enim a toga» vt recentiores loquuntur a pagano diftinguitur. Plinius, Annuli diftinxert^ terum ordinem a plebe,vt femel cœperantefle célébrés, Geut tunica ab an^^ lis Senatum tantum. Q^q SC hoe fero, vulgóq,’ purpura latiore tunica inuenimus, etiam præcones. TunIcæ purpuram Plinius latuclauû vocau'l' Tranq. in Augufto, Sumenti virilem togam tunica laticlaui réfuta ex vt»$ parte ad pedes deciditTuerunt qui interpretarentur non aliud Ggnificareq ƒ is ordo cuius inGgne id effet aliquando ei fubnecretur. Aliqui clauum fimp® , citer appellant, vt Lampri.in Alex. qui etiam laticlauium vocat. TunicaaiJ* | tem veftis eft cui toga fuperinduitur, noftri fericum vel fetam vocant fingquot;*


Orchefira.

Qnddrin» genta.

Ex cgueftri


ordine ad


itus.


rum.

Calcar au» teum. IJiUes. T^ucs,


Tunic4,


l4ticÏ4ui. Cl4UUS, l^atidäuus. Tunica,


-ocr page 109-

IN PANDECTAS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLVIL

vemacula. Quintihanus libre vndccimo, Cui latidauj lus non ent, its citi^^i^ fur vt tunica: pnoribus oris infra genua paukim, poftcrionbus ad medfos popli'tes vfque perucniant. Nam infra,mulierum cfbkipra, Genturfonum. Vt purpura: rede defeendant leui's cura eft: notacur interim negligentia. Latum habendum elauum modus eft , vt fit paulum cindis fubmiftior . Ipfam togt; - , gam rotundam efle K apte ex fam velim.Ex didis apparet Larumclauum tu** ^„j^^^^^*** nicam fuifle purpura prætextam , latiorem tunica vulgar! longforemque, ac difdndam,cuitogafupen'nduebatur, vttumeæ. Plmius in Epfft.Ego latum clauum a Cxfare noftro, ego Quæfturam impetraui. Latumclauum, inquit, quot;nbsp;id eft fenatonam dignitatem . Herodianus de Plautiana libro tertio, Siquigt; dem latumclauum perpetuo habebat, atq;in fecundis Confularibus numeral batur .Enfem prxterea ^eftabat.exteraqj omnia fupremx dignitatis infignia*

Latlclaui perpetuo geftandi audoritas inter primas dignitates habebatur Herodlanl tempore : vt ipfe audor eft libro tertio. A Grxeis nXaivo'K/i©-' gjO^Hj netw«^^ dlcltur : quafi veftis Uto figno diftinda ab alia . Herodi H/Kgiiso n oiw ttA«/ i^H§* ■nurxAfip fcamp;HraKoi ^ rTs /óItejoiQ u'5januo'ac'ip sTeVaxTO . Hxc de UtOcUuo femel 1-**^“^ ,-iir‘'^-dida funt:neficubi in Pandedis hoc verbum occurrerit, dicendum iterum ‘^^“^“^•v t -habeamus. Hxc autem infignia in ludu publico deponebantur. Liuius libro nonodeCaudinapaceloquens, ExtemplofinevlU publica audoritate con/ ceflum in omnem formam ludus eft . tabernx circa forum elaufæ , iuftk tuUui pubU tiumqdn forofua fpôtecœptum priufquam indidum- Laticlaui,annuli aurei ‘^f°^”*‘^' pofin,peneexcrcituipfo mœftior ciuitas efte. Ordo Senatorius ampliiTimus AmpUffïmui ordo vocitabatur. Cicero pro domo fua ad Pontifices , Quid cum Senatum ordo, pro me non modo propugnare ampliuimum ordinem : fed etiam plorare Si fupplicare mutata vefte prohibèrent, ne turn quidem vis erat f Et de prouingt; ciis conf. R.cduxit me cum illo in gratiam ordo ampliftimus , Si of do is qui eftXpublici confilii Simeorum omnium confiliorum audor Siprinceps a kidem fepe Liuius. Et Paulus in .1. nutu. dclega. tertio. Maieftatem eius or/ M.*irß‘(^ dinis dignationémq^ Liuius his verbis fignificauit de Alexandró magno logt; quens, Vidus ne effet confiliis iuuenis vniüs (^ ne fingulos nominêm^ Sena/ tus ille, quem qui ex Kegibus cönftare dixit, vnus veram fpeciem Romani Senatus cepit. Nunc videndum de legendis Senatonbus. Hi igitur pleruq; Senâtoruné aCenforibus legebantur, a quibus Si Senatu interdum mouebantur . Liuius ^^^^°* tarnen libro tertio fecudi belli Pu.Didatorem,inquit,qui Cenfor ante fuiffet, vetuftiffimufq; ex iis qui viuerent Cenforiis elfet, creari placuit qui Senatum legeret. Et paulo póft, de Butcone loquens, qui ob id Didator creatus erat. Nam neque Senatu quéquam fe moturum dixit ex iis quos G.Flaminius Si L. Aemilius Cenfores in Senatu legiffent (^tranferibi tarne recitariq^iufferunt) nepenes vnum hominem indicium arbitriumq: defama ac moribus Senatoris fuerit, amp;ita in demortuorum locum fubiedurum, vt ordo ordini non homo homini prxlatus videretur. Recitato vcteri Senatu inde primu in demortuo/ rum locum legit,qui poft L.Aemilium Si C. Flaminiu Cenfores Curulem ma/ giftratum cepilfent, needum in Senatum ledl erant,vt quifqi eorum primus creatus crat.Tum legit qui Aediles,Tribuni,Prçtores,Quçftoréfve fuerât.Tu «lis qui fpolia ex Romano hofte fixa domi haberét.aut eiuieam corona acce'

-ocr page 110-

ANNOTATIONËS

piltenc. Ica centum fcptuagintafeptem cum mgenti approtatione hotm'nub Senatum ledHs extemplo fe magiftratu abdicauit. Cicero in Verrem Attend । .terti'a, Decreuft Senatus honorifico Senatufeonfuko, vt Halefinis Claudius J Pülcher Prætorde Senatu cooptando leges confenberet. C. Claudius adh^ | bitis omnibus Marcello qui turn erant, de eorum fententia leges Halcfin^ dedit : in quibus multafanxit de ætate hominum , ne quis minor »xxx.anm^ natus , de quæftu, quem qui feciflet ne legeretur, de cenfu, de extens rébus* Census Se» Cenfus Senatorius duplex quàm equekris erat, atque etiam fub Augad^ Mtorius. triplex/ Tranquil, in eodem, Senatorium cenfum ampliauit,ac pro odingt^^ 1 torum milium fumma duodecies feftertiü taxauit, fuppleuitque nonhaben* tibus.Et Senatores igitur Óê équités ex quibus indices fiebant, acenfufn* mebantur ætate poftcrioritquod Plinius libro decimoquarto his verbis rept^' hendere videtur , Pofteris laxitas mundi SC rerura amplitudo damno fuit* portquam Senator cenfu legi cceptus, iudex fieri cenfu,magiftratura duceiu? nil magis exornare quam cenfus : pefTum iere vitæ precia,omncfq5 a ma»®® SéMtus te ê ^°*^° liberales diAæ artes in contrarium ceciderc. Varia autem ratio legend* di ratio. nbsp;nbsp;Senatus fuit diuerks temporibus. Tranq.in Augufto,Senatorum afHuente® numerum deformi SC incondita turba (^Erant enim fupra mille, SC quidamni* dignifTimi, SC poft necem Cæfaris per gratiam SC præmiû alledli, quosabot* tiuos vulgus vocabat^) ad modum prifhnum SC fplendorcm redegit, duab^ j ledionibus t prima, ipforum arbitratu quo vir virum legit : fecunda/uo * Agrippæ ♦ Quofdam ad excufandi fe verecundiam compulit, feruauitquelt;^* cufantibus infigne veftis SC fpedandi inorcheftra epulandique publice ƒ ‘ idem in Claudio, Latûclauum (^quis initio aftirmaflet non ledurum feSm^ torem nificiuisRomani abnepotem^) etiam libertini filio tribuit: fedi**^ conditione fi prins ab équité Romano adoptatus eflet. ac fic quoqueinp’J henfionem verens , etiam Appium Cæcum Cenforem generis fui pronud^ rem, libertinorum filios in Senatum aUegiffe docuit . ignarus terapnrin** j libertini, 2\ppi{ gj deinceps aliquandiu libertinos dictos non ipfos qui manunntt^^^, tur, fed ingenuos ex lis procreatos. Ex quibus verbis apparet Libertinos ter olim accipi folitos q nunc in inre fcriptum fît. Vnde Liuius libro ded®^ : in perfona P. Decii loquens contra nobilitatem, An vnqfandoaudiffispdn i cios primo efte falt;ftos,non de coelo demiftbs f Sed qui pattern eiere aoû®! ingfttM». poffent,id eft nihil aliud q ingenuos: Confulem ia pattern ciere polfum)******'* iam potent filius meus. Inftar eft huius hodie quod locorum quorundam® ribus receptum eft, vt ne ifta nobilitas efte cenfeatur , nifî in pronepote^ inceps eins qui natalibus reftitutus eft . Idque ad ea quæ de gentilitatis ® Urftd/ fcuï diximus haud dubie pertinet. Natalibus ante reftituere hodie nobinwre reflituere, camus: SC nobilitationem,natalium reftitutionem. Verbu eft in iure frequ®^^ rtatdlium Dicitur autem natalibus reftitui non modb libertus, vt patronatus obferii^gt; 'cenUUs' *^liberetutjfedetiamplebeiuscum adnobilitatemafcifcitur,quis ^”*^^^^ * ^” ' ^^’ nbsp;nbsp;inter nobiles fuerit. Cuius rei rationé hanc efte exiftimo, q. gentiles de q® ,

multa diximus,ab eis diftinguntur qui ingenuitatem intadam illibacam^p , habent, fed aliqua conditione obnoxiam : cuiufmodi funt plcbeii omnes ips maiorefveeorumferuitutemaliquamferuiçrunt.Proptereaigiturna. gt;

-ocr page 111-

IN PANÖECTAS.

tviih

bus rertitui dicutur qui ad nobibtatem vocantur, quaC abfletfa natalmm pÏégt; beiorum fordida condfrione, SC in prifcam communemcp ab uiitio genen hugt; inano ingenuitatem repofitis iliis qui hoc bencficio affcdti func. Plinius ad Traianum, Poftulantibus quibufdam vt de agnofcendi's libens reflftuendffqi tiatalibusjecundum epiftolam Domiriaw fcriptam Minutio R,uffo, SC fecudu exempla Proconfulum ipfe cognofcerem, refpexi ad Scnatufconfultum pereP .^j^^^igi tiens ad eadem genera caufarum. lus autem annuJorum donare apud anti/ l^^^^^^^c^ quos erat id ferme quod equitem faccre dicimus. Tranquil, in Cæf. Promit fumq5 ms annulorum cum milibus quadringenis fama dirtulir,idefl diuulgagt; ui't. Idem in Viteb Prouincia deinde accepta Âfîaticum manumifît : ac primo imperii die aureis donauit annulis fuper ceenam, cum mane rogancibus pro cocundis deteftatus eilet feueriffime talem equeftris ordinis macula.Vtriufqj autem horum meminit Vlpianus in .1. Sed fi hac, infra de in ius vocando. vbi maius effe docet natalibus reftitui q iure annulorum donari. Dignitas autem equeftris quçhodiea Kegibus 6£ Kegum Legatis aut exercituü Prçfedis dogt; natur, decus eft militie, licet SC in togatos etiam conferatur. Inftar autem efte videtur antiqui moris. Torques enim aurel militibus ob rem ftrenue ge^ Ton^urt» ftam donariab Imperatoribus folebant î vndetorquati diefti, qui duorum go ^®’^5‘“*** Herum étant, fîmplarcs duplaréfque . Vcgetlus libro fecundo , Torquay* ti,inquit,duplarcs, torquati lîmplares crant , quibus torquis aureus fogt; lidus virtutis præmium fuit. quem qui meruifTet, prêter laudem interdum duas confequebatur annonas » duplares duas, fimplares vnam . Torquati tarnen hodie vocitarl debent équités qui vulgo cochleati dicuntur, quos i^ex nofter geftamine fuo rcgloque inlîgniuit : ordinem regium geflare dicuntur • Collegium eft K fodalitas, cuius princeps caput eft, torque funt illi conchugt; collegium'. lato inlignes, quem diebus folennibus collocircundant, a diuo Michaele de«* M.ichacl nu^ nominatiquern pro fodalitlo numine colunt. Maximus quifque procerum in ^”‘’quot; earn cohortem cooptan folet. Vidimus aliquando ex eo numéro vnum exau* ftorari grauifTimi criminis reum î qui de coliegn fententia exauéloratus , gugt; rix deditus eft ad pœnamquam curia ftatuiftet crimini. Duces Burgundix Chryfomallon cohortem inftituerunt aureo vellere infignèra. Keges Angliæ procerûfodalium cohortem perifeelide douant. Vt ad Libertinos redeamus, j^î * * Liuius libro nonoaudoreft indu publico teftatam Appianæ Cenfuræ indi/ Liamp;miitor» gmtatem, qui libertines in Senatum aUegerat. Gæterum, inquit, Flauium lt;i^l^^io^ Aedilem dixerat forenfis fadio Appil ClaudlI Cenfura vires nada, qui Sena^ turn primus libertinorum filüs ledhs inquinaucrat. Ôi pofteaquam cam lecftio^ nern nemo ratâ habult, nec in curia adeptus erat quas peticrat opes vrbanas, humilibus per omnes tribus diuifis forum SC campu corrupit: tâtumq; Flauü comitia indignitatls habuerûc,vt pleriq; nobilium aureos annules SC phaleras deponerent. Mouebâtur auté Senatores Senatu a Cenforibus,qui etiam ipfi ^^„^oref ordinibus omnibus notas ignominiç innrere poterat.Liuius li. vigefimonono, senatu mo^ Cenforcs Marcus Portius SC Lucius Valerius metu mixta expeeftatione Scnagt; “f^‘‘'‘f septum legerunt:feptem mouerunt Senatu, ex quibus vnum infignem SC nobili«* “^*®*'^^« tare ^ honoribus L.Quintium Flaminiû Confularem.Patrû memoria,inquit, inftitutumfertur vt Cenfores motis è Senatu aferiberent notas » Catonis ÔC

-ocr page 112-

ANNOTATIONES

Cenfores.

Acrarius,

Cenforitl iudicia.

*'Wlt;gt;s«y*# ^)Sjjo\^ exyowoZ«!. In ararios relati.

Jn arcem relati.

^arüfiKOh S^H/XlUï

Ex ararUs eximere.

aliæ quidem acerbe oratïones extat i'n cos quos aut fenatotîo loco tiiotifc®' quibus équos ademit.Longe grauiflima fn L-Quinnum oratio eftjquaß^^*^* fator ante notam nó Céfor poft nota vfus effet, rctinereQuintium in 5^ ne frater qufdé Titus Quintius fi turn Cenfor cftet,potuiftet» Afconius in^* wnanone Ciceroni's de noti's ccnforiis loquens ita inquit, R.egcndi's monW ci'uitati's Cenfores quinto quoq; anno creari folebant. Hi prorfus eines f^ *’^ tabant,vt qui Senator effet,eüceretur ^enatut quieques Romanus, equûp®^ bli'cum perderet : qui plebeius,in ceritum tabulas referretur Sê æranusfofy’ ac per hoe non effet i'n albo centun'æ fux,fcilicet ad hoe vt eftet ciuis/c^l wW modo vt pro capite fuo tribun' nomi'ne æra penderet.Hoc igitur tam trifte* ueruqj nomen populus Rom-fie oderat,vt intermiffum eftet per plurimos nos tempore Ciceroni's,quod tarnen Cicero propter infamiâ corruptorû w® ciorum dicit in illa oratione plebcm ipfam qux ante recufabat, expofcere- V qua Cenfura idé pro Cluentio ita inquit, Hic primü illud córnune propone® nuq animaduerfionibus cenforiis hanc ciuitaté ita contenta vt rebus ludiek fuifte. Et rurfus, Cenfores deniq^ipfi fçpenumero fuperioru Ceforumiudi^i''’ (^fi ifta indicia appeUari vultis^) non fteterüt.atq? etiam ipb inter Cenfores )ƒ■ indicia tanti effe arbitratur,vt alter alten'us indiciu no modb reprehendat, » ctia refcindat:vt alter de Senatu mouere velit,alter rctineat,Sé honore amP fimo dignuexiftimet : vt alter in ærarios referri aut tribu moueriiubeat,a»“ vetet.Afconius verb in oratione eiufdc in L. Pifonem multas leges pcrnicio* P.Claudiu in Tribunatu fuo Pifone 86 Gabinio Cófulibus tuliffe dicit.in ^]^‘’ SC illam,ne quem Céfores in Senatu legcndo præterirêt, neue qua ignoiw®^ afficerent, nih qui apud eos accufatus SC vtriufq; Cenforis fententia damnaWj effet, VndeCicero in iam dic'fa oratione proCluentio, Videte, inquit,«!“’“ agatis, ne vnüquéqj noftrum Cèforibus in pofterum poteftatem regiamftft mirt at is me fubfcriptio cenforia nó minus calamitatis ciuibus quam ilb*’^ biftima profcriptio poffit after re : non cenforiu ftilum,cuius mueronco’'”“ ris remediis maiores noftri retuderunt, æquepofthac atq; ilium gladi“® ‘ óhatorium pertimefcamus. Hxc SC alia inibi Cicero muka ad cleuanduwc® foriiiudiciiponduscommentus cft,caufæ turn inferuiens .Iraqiin Luciuwn fonem veluti palinodiam caneret, Centum prope annos,inquit,legem SC tufia tenueramus,quadringentos indicium rationémqicenforiam.Qu“^ teftatem minuere (^quo minus quinto quoepanno de moribus noftris iudit^^ return nemo tam eftufepetulans conatus eft. Hæc o carnifex in gremiof“’^'^ fepulta Cófulatus tui.Liuius li.iiii.ab vrbe cÓd.Céfores ægre paffiAl^f^ qgt; magiftratu populi Ro-minuiffet, tribu mouerüt,olt;ftuplicatóq^cenfu xt^n“ fecerunt.Hçc de Cenfura cenforiifqi notis obiter dicta fint,atqietiadexraniS' quod verbum frequens apud fcriptores antiquos a paucis fatis intelligituf' Apud Græcos Emiles erât qui è-^iT^a/xpAcbi çv «xpoTreX^ ideo dicebatur exmoi^ Athenienfîum,quia in arcem relata eorû nomina effent, vt enim latine in rios relati dicuntur, fic illi in arcem relati erant. qui SC Ó4gt;Xo(in? dicuntur gt;nbsp;xaTa^ixoi SC É^H^iupS/oi. qui ignominia interim notati erant, quoad ludicatu» cerent,hoc eft omnia ex fententia perfoluerét.Et quêadmodû noftri ex]raeret!f xrarus dicebat cü aliquera hac ignominia leuabanr,Ec illi ig àxjowA»« W

-ocr page 113-

IN PÄNDECTAS.

xtix.

^/i!b«§vocabant,hoc eft ex arce expundos, id quod ex Demofthems oratione mAriftogi'tonem SC Libanu argumento mcelligere licet. De huiufmodi Cefo cenfor» fini rum am'maduerfioni'bus Gel.lib.nu.ita mquit, Si quis agru fuu paflus fuerat fordefeere.eumqj indilfgenter curauerat,ac neq^ arauerat neq; purgauerat,fiue quis arboré fua vineaq; habuerat derelidui,nó id fine pœna fuit: fed erat opus cenfonu, cenforéfqj ærarium faciebât: ité fi quis eques lomanus equu habere gradlentu aut paru niudu vifus erat,impolitic notabatunquafi tu dicas incu Hæ-Sunt SC alfa exépla apud eundé eodem Ifb.cap.vltfmo. Vfdeamusde con-* üocando habédóqj Senatu. Gellfus Ifb.xfff.ex Ifbro quoda Varronfs enume/ sendtus eon^ rat cos magfftratus per quos more maforumSenatusolfm haben folftus eft, uoeädiratioi eófq; nomfnat Dfdatoré,Côfules,Prçtorem, Trfb.plcb.Interregem,Prçfedu vrbfmeej alff præter hos fus fuiHe dfeft faciendi Senatufconfultf.Quotfenfcuq; vfu venfffet vt omnes fftf magfftratus Romx elTent.tü quo fupra ordine ferf/ ptf effent qm eorum prior alffs effet,ci' potflTimu Senatu confulendf fus fufffe* Addft defnde extraordfnario fureTrfbunos quoq^ mflftares quf pro Cófulfbus ^^»‘(tuw eón fufffentjftem Deceufros qufbus fmperfü confulare tu effet, fté Tnuuiros refp. conftftuendx caufa creatos,i'us confulendf Senatu habufffe. Senatus autem gp,J^^^^J i^^i habebaturautlegftfmusautfndfdus.Capftolfnus inGord.Nonlegftfmo,fngt; timber ini» quit, fed fndfdo Senatus dfeConful famdomfconuétus,cü Prçtorfbus Aedfz diHus, Ifbus SC Trfbunfs fn curiam venft.Legftfmus Senatus ftatfs dfebus habebatur. Tranq.fn Aug. Sanxft,fnquft,ne plus q bfs fn menfe Icgftfmus Senatus agere tunfcflfcet Calendfs SC Idfbus , néve Septembrf Odobrfve menfe vllos adeffe alfos neceffe effet q forte dudos,per quorü numerum décréta conficf poffent. Spartfanus fn Adriano.Senatuf legftfmo cum fn vrbe vel fuxta vrbé effet fern perfnterfuft. Edfdus auté vel fndfdus erat quf ob négocia fnefdenria repente EdiUusJndi fndfeebaturJdem fn Cef.Poftq Senatus Idfbus Marrifs fn Pompeff curiam edi lt;^«^ fendtus, «îlus eff/acfle tépus SC locum prçtulerunt. Sfe apud Athenfenfes No^i^i©^ Uquot; no/wa«.®^, xZin^ dfcebatur « aufi« Ê^ wfKffjSjjH r^'n tw fjibjJó(i-TvyKAgt;ir(i JÏ « ^(!\lt;^lt;!fvi«i '^ofjSjjHd^ii 2 Kttn7r«yp, Legftfma concfo dfcebatur fixa ftataqpconcfo quæ ter fn menfe ha* x^H^ws*^ bebatur. Conuocata autem SC fndida quæ repentenoua quadam de caufa ficgt; ^°‘^‘° ^‘’g'^i^ bat* Auctores Sudas SC interpretes Demoithenis in oratione ■^i Tf^a-n^to-^act?. edtdt exponentes fllud jefogjosar Jï ^i.« 'lt;P!,ailt;fvgt;ii ékkAko-Ioi, 7^'HTcü. Appfanus Ifbro primo de bel.Cfuflfbus,Confulum alter Opfmfus nomfne,vt fn trepfdatfone mos eff, nonnullos cum armfs fn Capftolfumfeftfnare fubet,Senatümq^ per preconem conuocarf.Cæterû Gellfus audor eft fuftum Senatufconfultü effe non pofie nfu quod fn loco per Augures conftftuto quod téplu appellaretur,fadu effet* Propterea SC fn curfa Hoftflfa SC fn Pompefa, SC poft fnlulfa cum profana ea locafuiffent,templaeffeper Augurescóftftuta, vt fnu'sfufta Senatufconfulta »“ morcmaiorum hen ponent.Scriptumep Varrone reliquifle non omneis ædes puj, facras templa effeïSenatufeonf.autem ante exortu aut poft occafum folem fa/ ftum.ratum non fufffe. Opus etfam cenforfum feefffe exfftfmatos per quos eo tempore Senatufeonf. fadum effet.Immolarétj hoftfam prius aufpfeariqp de/ berequf Senatum habiturus effct.Dc rebus quoqj dfufnfs prfus q humanfs ad Senatum referendum effe.Turn porto referrf debere aut fnfinfte de repub.aut dc fingulfs rebus finite. Senatus autem confulta duobus modfs fiebant, aut

-ocr page 114-

ANNOTATIONES

Sendtufeonf. pér difceffionem,inquit Gellius,fi confentiretur, aut Éi res dubia effet pet ^^ ferdifceU'io fîncrnlomm excluifîtas. Trano. in Tiberio. Cum Senatufeonfmtt*


nem^

J^iÇceffionc facerct

tendas fingulorum exquifitas.Tranq. in Tiberio, Cum Senatufconfult””' per difceffionem forte fieret, tranfeuntem eum in alteram partem in ^“’l^ ciores erant,fecutus eft nemo. Cicero Phïlip.iii. Cum de repub.relaturus •gt; fet,allato nuncio de legione quarta,mente concidit .effugere fefHnanSbSf”^* tufconf* de fupplicatione per difceffionem fecit:cum fd fadtum effet atißä®* quam.Idem in viti. In has fententias meas fi Confutes defignati difeeifio^ facere voluiffent,omnibus iftis latronibus auótoritateipfa Senatus iampo^^ Pedarii Senti ^^ manibus arma cecidifTcnt.Gellius libro tertio de pedariis Senatonbus W' tares, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que ns,N on pauci funt, inquit, qui opinantur Pedarios Senatores app^^

qui fententiam in Senatu non verbis dicerent, fed in alienam fententiam 1*® bus irent.Quid igitur cum Senatufeonf. per difceffionem fiebat, nonne Vö*^ uerfi Senatores fententiam pedibus ferebantf Et paulo poft, Marcus Vafl^ inquit,in Satyra qua: Hippocyon dicitur,équités quofdam dicit Pedarios ap* pellatos,vidcturque eos fignificare qui nondum a Cenforibus in Senatum 1^ lt;fti,Senatorcs quidem nonerant:fed quia honoribus populi vfiquidemerant» No omnibus in Senatum quidem veniebant,ôi fententiæ ius habebanc. Nam 06 CuflJjt®^ Sendtoribus magiftratibus fundi qui nondum a Cenforibus in Senatum ledi erant, S^ äh?»^ «it tores non erant:8t qui in poftremis fcripti erant, non rogabantur fententfe in Senatu. fed quas principes dixerant in eas difcedebant. Hoc fignificabat edidum rranfiatitiii nunc quoq? Confulcs cum Senatores in curiam vocant,feruandæ confucto® ediitwn, nbsp;nbsp;nbsp;j^j^ caufa tranflatitio vtütur. Verba edidi funt hæc,Senatores quibuf^jm

natu fententiam dicere licet,66 reliqua. Tranflatitium edidum Gellius aply lat ex antiquaconfuetudinedefumptum, quomodoó6 Cicero appeUamrifl Prætura vrbana. His autem Gellii verbis facile intelligimus non fruftra au Vlpiano hoe in loco præfinitam circunferiptamque Senatorum appellation^ effe»Cicero ad Atticum libro primo, Cum eft adum, neq^ animaduerfum db 66 raptim in earn fententiam Pedarii concurrerunt. Inde illa locutio inf^u^on'' 1« fententiS tiam ire,66 pedibus in fententiam irc.Liuius libro quinto,Primores Patmm^^ fuere non expedandum iuftum tempus comitiorum, fed exemplo nouos 1 bunos militum creados effe quiaCalendisOdobribus magiftratum occ^ rent. In quam fententiam cum pedibus iretur,cæteri Tribuni militum nihH^ tradicere. At enimuero Sergius Virginiufque, propter quos pœniteremagi^ ftratuum eins anni Senatum apparebat,primo deprecari ignominiam,deiW® intercedere Senatufconf.Idem libro nono,Cum omnes laudibus modoprofc* quentes virum, in fententiam aus pedibus irent, tentata paulifper intcrcefli® racere difcef^^ ^ Lucio Liuio 66 Quinto Melio Trib. Pli.lib fecudo EpiftoLSed cumfiottt fionem, difccffio,qui fellis curulibus aftiterant in Cornuti fentétiam ire cceperunt- fn

illi qui fe collegae adnumerari patiebantur,in diuerfum tranCerutCiceroPb^ lip.xï.Dixit tarnen fi quis eorum qui poft fe rogati effent, grauiorem fencen^ tiam dixiffet, in eam fe iturum.Nos hodie id ad idem dicere vocamus. Quo® ignari ignauiqp aut affentatores pleru^ faditare dieutur : graues etia viw^ terdu faciut fi res ita popofecrit.Hoe autê Tranq.in Aug.eleganteró6 brem* ter expreffit,Sententias,inquit, de maiore negocio non more atq?ordinejm proutlibuifletperrogabat, vtperinde quif^ animu intenderçqae ficeufen^t

-ocr page 115-

IN PANÖECTAS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if

inagi's quam aflcnticndum eflet.PIim'us in Panegy.de Domitianf temporibns loquens, At qui's antea loqui, quis hifcere audebat, præter miferos lUos qni pntni mterrogabantur i cæteri quidem defixf K attoniti,ipfam illam mucam 3cfedentariam aflentiendi neceffitatem, quo cum dolore animi, quo cum to Hus corporis horrore perpeticbanturf vnus folufquecenfcbat quod fequeren* turomnes 66 omnes improbarent, imprimis ipfe qui cenfuerat. Verba funt Plinn Iignificantis tyrannfeam violenriam Imperatoris,m cuius fententi'am ogt; nines (re cogebantur. Eft igitur cenfere quod vulgo opmari vocant,id eft fen ^^'^P'gt;'^i tendamfuam expheata ratione approbate audienribus. Idem in Epiftol » lam cenfendi tempus dixit Domitius Conful dcfignatus.Gel.tarnen libro decimoz tertio,docet nullum fuifte Senatusconfultum in quo difceflio non eftet neceP fan'a. De ordme veto rogandarum fentenriarum quern Auguftum non fer^ ^^S^,’^'^^^ uaffeTranq. dixi't, idem Gel. lib.quarto,ita mquit,Antelegem quæ nunc de ” Senatuhabendo obferuatur,ordo rogandi fentenrias varius fuit,Alias primus rogabaturqui a Cenforibus prmceps in Senatum ledtus erat ? alias quidefigt; gnad Confules erat:Qufdam è Confulibus ftudio aut neceftitudine aliqua adgt; dudi,quern iis vlfum erat honoris gratia extra ordinem fentetiam primam to gabant-Obferuatum tarnen cum extra ordme fieret,ne qui's quenquam ex alio ^^^^ ^^ p^^ 5 Confulan loco fententi'am primum rogaret.Haeftenus GellfusXfcebat ante tu hlt;(benii9^ perlegemdeSenatuhabendo,rarionem fentenriæ fuæ Senatores cenfentes ‘ expofcere.i'd quod ex hi's Plmu verbis inteUigi poteft ad Valerianu li'bro qumgt; to Epidol. Abfolutus eft reus fententi'a defignari Confuli's Afrand Dexteri. ,, Affenferunt omnes præterq Licimus: i's mterdicendu ei aduocatione per qufngt; quentn'um cetifuit.Et qui's nemmem ault;fton'tate traxi'flet, conftanter in fentengt; tia tnanfit.qui etiam Dexterum,qui'primus diuerfum cenfuerat,perlata lege de Senatu habendo,i'urare coegit è repub.fui'fte quod cenfuiflet.Cui' qq Icgitimx poftulariom' à quibufdam reclamatum eft,exprobrare enim cenfenti ambitioz nein videbatur.Sed pri'ufq fentenriæ di'cerentur,Ni'gn'nus Tribu.pleb,récita* uïtlibellum difertum 06 grauem quo queftus eft vçnire aduocati'ones, vçni'rc K prxuaricariones, in li'tes coin',Si gloriæ loco poni ex fpolds ci'ui'um magnos

ftatutos redditus . Keci'taui't capita legum, admonuit Senatufconfultogt; nim,K rcliqua quæ Plinius dç mercenariis aduocarionibus excquitur, aduoca tus ipfe memoriæ fuæ celebratilTimus.In rebus verb momentofis aut ad exem plum pertinentibus Senatores non minus centum Senatufconfultufacerepo** senator» ai t erant, vtvîdetur ex Liuio lib.nono de bel.Maced.de Bacchanalibus loquente, fenatufeonf. Siquis,inquit,tale facrum folenne ÔC neceifarium duceret,nec fine religione ac ^'‘^y^quot;*^* ”* piaculo fe dimittere pofte, apud Prætorem vt profiterctur, Prætor Senatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

confuleret. Si ei permiflum eftet cum in Senatu centum non minus eftennita id facrum faceret. Afconius tarnen Cornelium Ciceronis tempore legem tulifte dicit, ne quis in Senatu legibus folueretur nifi ducenti affuiftent t quç fine tu* multu ada res cft.Nemo enim negate poterat pro audoritate Senatus elle ea Icgem.Verùm duo Senatufconfulta vno die non fiebanend quod innuit Capigt; tgt;«o fenatuf tobnus in Maximino bis verbis de Gordiano loquens,Hic annum agens xta-* ^^^^’jX^'l^ tis quartuindccimum ftatim raptus eft,óC nouo genere Senatufeonfuiti, cu eo ** ' dem dieSenatufcófultum fadum eftet,indudus in curia Cæfar eft appeUatus.

G u

-ocr page 116-

ANNOTATIONES

Settdtns coda Quo modo autem Senatores in Senatum ire cogerentur,Cicero Phû’p'P^ ^*^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docet:Quid autem,inquit,erat caufæ cur in Senatum hofterno die tara uu^f,

cogérer; folûs ne aberamî'an non fæpe minus frequentes fulftlsî' an ea res ag batur vt etiam x g rot os defer ri oporterct;AnnIbal,credo,crat ad portas gt;3 de Pvrrhi oace agebatur : ad ouam etiam caufam A opium ilium SC lenem

Cenfere Sea natores quo Modo Cû^Cs bantur^

cæcum del at um ene memonæ prodfeum eft.Defupplicanonibus refereb^ quo m genere Senatores deeffe non folent. Coguntur em'm non pignonW’ fed eorum quorum de honore agitur gratia.Quod idem fit cum de tri“®G, ïefertur.Ita fine cura Confules funt,vt pene liberum fit Senaton non addU' paulo poft, Quis autem vnq tanto damno Senatorem coegitj' aut quid tra pignus aut muldamC' Verba funt Ciceroms conquerentis imuriam Ant nu Confulis,quf non contentus pignoribus captis aut muleta dida cogff^ƒ Senatum venire Ciceronem,minatus eft etiam frequentiffimo Senatueuw‘, bris fe venturum ad difturbandam fubuertendamep domum eius. Idemlib''’' de Oratore,de iurgio Philippi Cófulis in Senatu SC L.Craffi magni ilbus of* tons loquens,Hic cum homini Ä vehemêti Si diferto amp;nbsp;in primis fornau^ fiftedum Philippo,quafi quafdam verboru faces Craflus admouiftcCtnonf'’^ 111e,SC grauiter exarfit,pignoribufq5 ablatis Craftum infticit coercere. P^ tignora càa ^^ autecapere vel auferre eft quod nuc dicimus capcioné bonoru. Cœf^^ pere CT au^ i g it Ut pignoribus captis Cicero dixit quod nos cogéré per bonorum capno^f f^^r^- dicimus.Demofth. A-|-«ö35 '^ K’^n/jiKTuf dicit,quafi manu facultatibus imif^ quod etiam græce '^^ s^txv/jMp Aalt;«.èai/£lt;óS dicitur,hoc eft pignora capere« Pigfjorn lt;4* 1'^5 lib.vii.pignoris capioné hinc efle didtam ab antiquis affirmât vt ffucap® vrahendere, ncm. Præhédere vero eft apud eo$ id quod nos corpore præhédere à'f^J cuius exéplum ftatim fubiieiemus. Quibus ante modis Senatores in Si^ venire,iifde etiam ceferc cogebantur,nifi Tribuni intercederent. Liuius ocftauofecundi belli PunieiJtaq^ Quintus Fuluius poftulauit a Confuk^J^ lam in Senatu diccrct,permitterct ne patribus vt de prouinciis decem^f^^' turufepeo effet quod cefuiffentfan ad populum laturusf Cum Scipio i^F°®* diffetfe quod è repub.effet effe faduruttum Fuluius,Non ego,inquit,ig»^ quid refponfurus fadurufve effes quæfiui. quippe cum prç referas tétâtes gis q confulere Senatu.Itaq^ a vobis Tribunipl. poftulo, inquit, vtfentenö^ mihi ideo no dicéti.q. fi in mea fentétiam difcedatur,non fit ratu habituru^ ful,auxilio fit is. Inde altercatlo orta, cum Conful negaret æquum effe quoff'^ nus fuo quifq^ loco Senator rogatus fententia dicerct:Tribuni decreuerut, Cos» Senatui de prouinciis permittit,ftari eo quod Senatus céfuerit,nec df ^ referri ad populu patiemur: fi non permittlt,qul de ea re fentétia reeufabiti^ cere auxilio erimus. Conful dié ad colloquédum cü collega petiit. Poftetoif permiffnm Senatui eft.Prouinciæ ita decretç. Prçhendi vero Senatores Cos. poter a nt. Valerius llb.quinto, L.vero Philippus Conful aduerfus cüdc® ordinem llbcrtatem excrecre non dubitauit : nam fegnitiam pro roftris expro^ bras,alio fibi Senatu opus effe dixit ï tantumej a pœnitêtia didi abfuit,vteti^ L.Craffo fummæ dignitatis Ôê eloquétiç viroldin curia grauiter ferentim^ num iniIciiuberet.lllcrei6dohdore,Nones,inquir, mihi Philippe Conful quia nec ego tibi Senator fum « Id eft, quia dixifti te ahum Senatum quæ^

Pr^lienßa Senatorum.

-ocr page 117-

IN PANDECTAS.

tfi

Gellius Iib.nn.Capito Atteins m Iibro quem de officio Senatono compofuir, fcriptum hoe rcliquit, Cai'us Cæfar,inquit,Conful Marcum Catonem fenten/ ti'ain rogaui't.Cato rem quam confulebatur,quomam nó è rep.videbatur,per/ fici Qolebat.Eius rei gratia ducédæ longa oratione vtebatur,eximebatcj dicégt; dodiem.Eratemm fus Senator!, vtfententiam rogatus diceret ante quicquid ^jj^^^^f * vellet ali'us rei K quoad vellet.Cçfar Conful vi’atorem vocauit.eumqj cu finem natu. nonfaceretjprxhendi'loquentem, 00 in carceré duc! !uff!t. Senatus confurre^ x!t6êprofequebatur Catonem !n carcerem. Hac,!nqu!t,!nu!d!a faëta Cæfar voedtionem deft!t!t,Sêmkt! Catonem !uff!t.Haólenus !lle.Qu!d fît auté prçhédcre,ÔC qu! ^„{^^^'{tj* magiftratus præhéfîonem,qu!q5 vocat!onem habuer!nt,ÓC qu! vtrunq;,aut eda magifirdtus, neutrum,Mem Gell!us l!b.x!!!.docet: Vocat!onem,!nqu!t, habent Confules SC Tribuni ^lc. exter! qu! habent Imperium • præhenfîonem Tribun! ple.ôC all! qui habet vla«* torem.neq^ vocatlonem neep præhenfîonem,vt Quçftores ÔC exter! qu! neep 11 dorem habent neq; vlatorem. Qu! vocatlonem habent,lldem prçhendcrc,tene re,abducere poffunt : qu! autem lure prçhend!,ls etlam In vincula duclpoteft.

5cd qucrentlbus nobls,lnqu!t,quam ob caufam Tribun! qu! haberent fumma coerced! poteftatemjius vocand! nonhabuerlntnlludoccurrlt, q» Tribun! plc. antiquitus créât! vldentur non lurl d!cendo,nec caufis querellfep de abfentlbus nofcend!s,fed Intercefflonlbus faclendls qulbus prçfentes fulffent, vt !n!ur!a qux coram fieret arceretur,ac propterea lus ad fe vocand! ademptum * quonla vt vim fier! vctarent,affldu!tate eorum 06 præfentlum oculls opus erat.Labeo igitur Antlhlus legum morumque Po.R,om. perltlfflmus per vlatorem Trp bunorum ple.vocatus,codem GeUlo auedore,refpód!t,!us eos non habere neep fenepallum quenq !n caufa vocand!,cum moribus malorum Trib.ple.prché fionem haberent,vocationem non haberent.Poffe Igltur eos venire Si præhen -dl fc lubere,fed vocand! abfentem lus no habere. Inücl auté manum Valerlus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x gt;.

inluperloreexemplo pro prxhcndl dixit. licet mueere manum proprie fat ver/ num. boantlquolurlsquotlesnullaludlclsexpeedataauóloritate remnobls débita quot;’quot;'* aut etlam noftram vendlcamustquo modo vfus eft Quinritln feptlmo hls ver/ ^^^ ’ bls,Aut alter! enlm aut Inulccm de lurc fit controuerfîa:vt In re tal!,patr! !n fi/ l!um,patrono !n llbertum manus inleedlo fatdlbert! hæredem fequantur.Libef tl filium quidam feclt hæredem,Inulcem petltur manus inlcedlo : Si patronus negat lus patrls 1111 fulffe,qula Ipfe !n manu patron! fuerit.In eadem fagnlfica* tioncvfus eft Vlplanus In.l.Sed fa hac, de In !us vocando.Et Paulus m.l.penuL deferuls exportâdls. Inllccre manum latine did debet quod lingua vernaeu/ la fefîrc appcllamus.VIrgll. Inlccere manum Parcç. Sic dominus In prædlum ^vtnunc dlcltur^eudarium manum Inücere folct. Hoc græcl «rtó x^s^î iü^êa^ xlw appellant.Inllcltur etlam manus In allquem vel In dus bona vel merces al! quas,quando Inde 111e ablre vel res Inde mouerl audoritate allqua vetantur, quod nos arreftare dlclmus.Pll.ad Tralanum Eplftola.lv!. hoc verbo /xetâ^o/ Jixô5ç vfus eft, Iraq; Si quletl élus Inlecl manum,Si exegl vt me In Bithynla con Gllolnflruerct. quod 111e amlclftime Si fenedutls Si ocll ratlone poftpofîta SC lamfecit Si fadurus eft. Quæ verba corruptlfflme vulgo leguntur. Oclofum (mqultPllnlus) Nymphldlum nadus continuo nauare m!hl operam coegl, quafitp vfulnieovendlcaulvtmeconfîlüs fuis adluuaret. Recentlores nullo

G lu

-ocr page 118-

ANNOTATIOÎÎÊS

terant,

antique exemple iniicere manum pro vim afferre dicunt : quod latine affei^ ^jff^re er Uranus yd etiam inferre dicitur. Quo veroq; Auguft.libro primo de ewitatf nus7^ ”*^ ^e^ veitur.Ladtantius libre tertio InQitut. Multi ergo ex iis qui ætemas dis animas fufpicabantur, tanquàm in cœlum migraturi eUcntdibi ipfî manus m' intercedere tulerunt, Cleanthes Só Chryfippus ÔC Zeno SC Empedocles. Cxterum inter'' ^natufeonf. cedere Senacufconfulto Tnbuni plcb. poterant,vt ex Liuiano illo exemple‘rj^ n um po. fgUjggjg licet. SC ex Tacito libre vigcfimo,Cum rogarent,inquit,fentétiasCo^ fuies,Vulcatius Tertulinus Tnb.pleb.intercelTit, ne quid fuper tanta relW cipe abfente ftatueretur.Gellius libre decimotertio, Varro,inquit,de intcreeP fionibus fcripdt, dixitque intercedendi ne Senatufconfultum fieret, ius faille lis felis qui eadem poteftate qua ii Senatufconfultum facere veUent maioK^ eflent.Qui autem hifuerint nos fupra eedem Gellio tradente vidimus.Vak^ rius libre fccundo,cap.primo, lllud quoque memoria repetendum eft, lt;]noö Tribunis ple.intrare curiam non licebat: ante valuas autem pofitis fubfdb’ décréta Patrum attentiflima cura examinabant,vt Gqua ex iis improbaifeut,ra ta effe non finerent. Itaq^ veteribus Senatufcófultis,T,litera fubfcribi folefcan caque nota Ggnificabatur ilia Tribunes quoq; ccnfuille.Qui quis pro comma dis ple.cxcubabant, inq? imperiis compefcendis eccupati erant : inllrui tam«® ca argenteis vads ÔC annulis aureis publice præbitis pariebantur, quo talm*® return vfu audtoritas eHcc ornatior. Eft autem interceflio id quod oppoamp;i*^ nem vocamus.Liuius libre quinto ab Vrbe cond. Camillus plebem Icel^ palam arguere, quæ iam in fuos verfa non intelligeret fe prauo iudiciode H* bunis intcrceUioncm fuftu!iftc,q? interceffione fublata Tribunitiarn poteftate rrib uni tl urn euertiftencJdem libro tertio. Tribunitium auxilium SC prouecationem d®**^ auxilium er grées libertatis tuendæ appellat, Appellabantur enim Tribuni cótra vim ^ giftratuum.vndein.xii.tab.Plebes quos contra ie auxiiii ergo decern créai“, Tribunieins funto.Quódqftii prohibeffint quódep plebem rogaflint, rat®*® cfto.Plutarchus inProblematis audtor eft moribus Komanorum conlH®®*”

TJribnnitia,

effe,vt domus Tribunoru nodtu ne claudercntur,fed interdiu nodtuqind'S^” d^mus°^T^ ^cuilt;^eorumauxiliopaterent,quadportusquidamÓdpræfidium peridit2®^ fibilem. proinde honore quidéfacrofandtos cos ede voluerunt,nec fineine-qj^ bilifcelere violabiles .Maxime autem populäres ees faciebatjdnihilfnpn’F beiam fortem fefe extollerent,fcd fpecie Ód cultu Ód omni viuendi ratione i® ^^ dinem fe COgerent, d^tp àJï óiKÏag «urä xAöecÖI «Vo/Xisca 6\/jcw,à;5J\a ftod vvxTwj 2t»*e Hsq /xt^x/xsfOM^jweürö^ Âi/i-bù Md xaTatfu^K Ttï; (AopStvon;. ult;rügt; JÏ ^tS-li^op T«7rav§«T‘’a If lt;rw/x«2, TOcTSTüJ ,«.aJX\0p «u^tTeU th Zovó/xett xoivop gt;a^ ûutov a^iäd th j^aa HJij ^^‘’''P '*^ li2xH7üp,TK eft 2(0.« -vßirifi auTOp ïi^op 1(9^1 Syiop i^^j alt;ruAop.Plinius lib.primoEpidol®*^’ Ïpfecum Tribunus eftem abftinui cauds agendis.Primum,q7 deforme arbtt^ jbar,cui aflurgere,cui loco cedere omnes oporteret,hunc omnibus fedentib^ ftarc:0d qui iubere poftet tacere quccunq;, huic dlctiu clepfydra indien ó^ ƒ interfari nefas eflet,hunc conuicia audire. His verbis fignificatur magna vi*® fuifte interccftionis Tribunitiç;de qua Cicero nó nihil libro tertio de Legib*^’ Quo modo autem interceftïoni Tribunitix parédum crat,dc etiam odnunt’ tioni Auguru, de qua Cicero de Diuinatione lib.pn» Sd Plutarebus in Ciab’’

Obnundatio Augnrnm,

-ocr page 119-

IN PANDECT AS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lit

K Afcom'us in orataone Cicerotus m Pifonem-Sed m'hil mine ad rein. Si ejms aute m Senatu loqui vellet fentenriâ no rogatus, venfam à Cos. petebat.-vn' He Capi'tol.i'n Maximo,Port hæc,i'nquit,tacennbus cunePs cum Maximus qui Si natu grandior erat,66 mentis Si virtute ac feueritate clarior, dicere fcntengt;' nam cœpiflct,qua oftéderet duos Principes elle faefédos: Vetflius Sabfnus ex famili'a Vlpiomm rogato Confule vt fibi dicere atq; interfari liceret.fic orfus cd. Li'cebat etia Senatoribus venia prius petita eosqui in Senatum induce/ bantur,interrogare.Liuius lib.xx.de Legaris Carthagînéfîum loques în Sena/ tumadmiffisî Cû more, mquit, tradito a Patribus,poteftatem mccrrogandi fi qmsquid vellet Legatos, Prætor fccilTet, Senioréfqjquifœderibus mterfue/ rantalia aln mterrogarctmec meminifle fe per ætaté(^etenim omnes ferme fu/ nenes erat^dicerct Lcgariicoclamatu ex omni parte curiæ eft,Punica fraude le dos qui veterem pace repcterent cuius ipfi non memmiflent. De Senatu fe/ ®*' Senatu, natonbufqj in duodecim tab.fta cautum erat, Omnes magiftratus ludfciu au/ fpiciumlt;f habéto,éxcpns Senatus efto.Eius décréta ratafunto,is ordo virio va ç.gt;^^^^ ^^^^ cato .Cætens fpecimen edo.Senatori qui nee aderit,aut caufa aut culpa efto» tJ efi ytiu* Caufas populi teneto.Quecuntp m populo,quçcunq? fn Patribus agentur,mo bere populo dica funto. Erat autem audoritas m Scnatu,ÓC poteftas m populo,vt audor ^^^'^^^^'’^ cd Cicero libro tertio de Legibus. Vnde Senatus céfere,ÓC populus lubere di' Potefliis poi cebatur.Li'ui'us lib.vii.de bel. Maced.Senatus ea pacem feruanda cêfuit,ÓC pau puU. cos pod dies populus luHït.Cicero lib. fupradiót o, Senacon^inquitjuffa erfa f^^^^^‘^-^^^ funr,vt addt : nam grauftatem res habet cum frequens ordo eft. vt loco di'cat, pp i,°euit’t(tê ld cd rogatus.vt modo,nefit mfimtus. Nam breuitas non modo Senatoris, cenfendi in fedetfamoratoris magna laus in fentenria. nee eft vnq longa orarione vten* s^^^^f**« dum,nifi voifpccdantc Scnatu(^quod fit ambftiofefçpiflïme^nullo magiftra tuadi'uuantetolli diem vtilc eft. aut cum tanta caufa eft vt opus fit oratons copia,vel ad hortandum,vel ad docendum. quoru generum m vtroq; magnus noder Cato eft. Quodq; lex addi't,caufas populi teneto,Senatori neceflarium senatcrii^ui node remp.i'dq^ late patet. Quid habeat militum. quid valeat ærano.quos fo/ cognofeed^, cios refp. habeat. quos amicos.quos ftipendiarios. qua quifqj fit lege,condi* none,federe,tenere confuctudinem decernendi, noffe exempla maiorum . Ex bis Ciceroni's verbis SC illis.xi'i,tabularum fatis(^vt arbitror^apparet li'ti'um co gm'rionem Si ludicandf neceflïtaté non fuifte muneris Senatoru. tametfi De/ curîçiudkum ex Senatu ali'quando fumebantur,vt exequeftri ordinc:vt alibi videbimusli locus inciderit. Verumquod Cicero de tollenda die dixit in exé/ juJi^^u deen plo proximo,videamus quid fignificet.Cicero igitur ad illud.xü.tab.rcfpiciés, ^‘'^ ^''^^*, Qüxcun^in Patribus agentur modica funto,Senatori modice dicendum ait, ^’'^^^°^^^^^*-nifi 11 forte è repub.efle putarit vt longiore oratione vtatur. Quod tum demu ent cum res in Senatu decernenda,orationis copia aut fuadentis aut docentis indiget. aut cum ita tempus tulerit vtmora dccernendæ rei quærendafitrid quod turn vfu venir cû perniciofe alicui relationi nullus interceftor magiftra tusimpræfentiarum inueniri poteft. Tune enim tolli diem dicédo necefte eft, Diem tolU quod à eximi diem frequentius dicitur:vt in illo exemplo Gellii fuperius tran Diew exiwii Enpto de Catone,quem Cæfar ob id præhendi iufferat.Huius autem hiftoriæ uieminit Plutarchus in Cæfarc.Pompeius enim referebat de prouincia Gallia/

G nii

-ocr page 120-

ANNOTATIONES

ribus in cu^ riant ibant,

Pr£textdtï. Pulla, Toga. Aimi pr£tex t£. Pr£textdti mores.

rum amp;nbsp;lUyrici ïn quinquennium Cæfari dccernenda. Quam relationemfcp' perniciofam vt difcuteret Cato,diem dicendoeximebat» fd eft pradongaoi^ clone cenfendi' tempus confumebat de mduftna. Liuius libro quinto fecun belli Punici, Interim publicani Cafeæ inftare vt diem conlilio eximcret JHc«' libro primo ab Vrbe cond.Tarquinius monitus a proximis vt purgaret fe Ï id temporis veniflet, difceptatorem ait fe fumptum inter pattern SC filium/’‘ ra rcconciliandi eos in gratiam moratum effe : K quia ea res exemiflet uW’® diem,poftero die adurum qux conibeuiflet.Cicero Philip, vi» Succurrenclu^’ eft Decio Bruto. omnes vndiq; copix colligendç.horam eximere vllam®^ li ciue liberando finefcelere non poflumus.Vbi corrupte exhibere in impre* Eximere fis libris legitur. Inde eximere adtionem iudex dicitur ab Vlpianoin dtiuot* adionem. quibus caufis maiores,cum per dilationem eius effeebum eft vt iam agil^^^ non poflït:Só aebio exempta,cum iam defiie agi pofle. Ncq; verb onuttend^ illud quod apud Macrobium legimus libro primo Satur. Mos anteafuit^ Pt£textdti ƒ quit, 5enatoribus in curiam cum prætextatis bins introire.Cum igiturin^ lu CH Senato j^^j.^ ^.^^ maior quæpiam confultaretur,eaque in diem poberum prolataeli^ placuit vt hanc rem fuper qua tradauiflènt ne quis enunciaret priufquaralt;^ creta effet, S^ reliqua,quæ ille de Papyrio puero memorabilis indolis proies quitur. Tranquillus in Auguflo, Liberis Senatorum qub eelerius reipubb^ affuefcerent,protinus virilem togam.latumclauum induere SL curix intend permifit. Prxtextati autem pueri dicebantur qui prætexta adhuc Ôi bulls’^ bantur,quod fiebat vfque ad annum decimumfeptimurniquo tempore tog^J® virilem fumebant depofita prætexta puerili, vt meminit Cicero in proccmi® Lælii.ôC nos alibi dicemus.Hinc anni prætextæ à Plinio libro.xxxiii-pro puentiæ: ÔC ætas pretextata Gellio libro primo Nodlium Attiearum 18^*®‘’^ res prætextati Fefto in integris codicibus,óó Macrobio, SC luuenali,Siepf^ textatos referunt Artaxata mores. Quod tarnen verbum diuerfiflime ab ®® dloribus latinis accipitur.Hoc autem verbum fi Intellexiffet Accurfiusd^^ illum in quarto Inftitutionum in titulo de Iniuriis.ÿ.primo, non tam HJ® narraffet. Sine quis matremfamil. aut prætextatum prætextatamve tus fuerit. De prætextatis pueris luuenal.Saty.x.Nec prætextatû rapiub^ ro loripedem vel Strumofum. Prætextatæ etiam puellæ dicebantura pf^ textis quas nubentes deponebant. beftus in Integris codicibus, PrstcxöO®® fermonem, inquit, ab eo diebum putant q» prætextatis nefas fit obfeceno vt^ bo vti. Alil dici putant q? nubentibus depofitis prætextis a multitudine|’®^ rorum obfcœna clamentur. Ideoq; prætextatum fermonem appeUabat q®®*-hil obfccenitatis habet. Contra hanc tarnen befti opinionem Tranqu.Gd-^ crobius,prçtextatum fermonem acccperunt pro eo qui aperte rem obbesn^^ fignificat. Affeebari autem prçtextatum aut prçtextatam 'a luftlnlano didi’J® eft in loco prçdiebo, pro eo quod eft pudorem pueri ingenul aut puellç fi^ i la re, 06 notam infamiæ tanq fcorto mafculo feemininóq; innrere. Soient c“®® 1 ne senatuf. hodie quoq; perditiffimi homines dum fuglllare volunt puellç aut matro”^ ^^f“^' „ opinionem, improbiore petulantia in publico eis adambularc, quali fcorto^ ta'flatim ad conftitutum affectantes. Sed nee illud filentio prçtercundum,qgt; Senatufc®® * Aediles ç^rc. fulta oHm ftatim yt fada erat ad Aediles plebis defcrebatur,nec vitra in^^^^

Pr^textdt£ puell^. PnetextatUS ferma.

AfTeüttri pratcxtatum

-ocr page 121-

IN PANDECtA5.

tut

f^nre Senatus étant. Liufns likuiMnOitutUtti etiain ab nfdem Coss, vt Scna«^ tufconfulta m ædem Cerens ad Aediles plebis defertentur, quæ ante arbitrio Coss.fupprimebantur nunciabanturqgt; PoRca auté Senatufeonf. adærarium se^tufeof. tórninfticutü,vbi 6C leges in xs incifçétant,audtoreCiceronePhilip.quinta j^f^'^r-'*’^^. hls Verbis, Nctp folum com ment ariis commentitiis chirographifq? venalibus ^ ‘^^^ ^^‘*^' innumerabilis pecunia congefta in illam domu cR,fed Senacus etiam confulca pecunia accepta falfa referebâtur.Syngraphx obfîgnabâtur.Senatufeonfuka tang fada ad æranu referebantur.Tranq.in Aug. Auctor eft Iulius Marathus antepaucos q nafcerctur menfes prodigium Romæ fadlu publice, quo denn/ oabatur Regem populo Romano natura partunre:Senatü exterritu cefuifte ncquis co anno genitus educaretur. eos qui grauidas vxores haberenc , cp ad feqmfq; fpem traheret,curafle ne Senatufcofultu ad ærarium referretur. Veru cnimueroquædâ more maiorum.à Senatu non cria à populo conftituebâtur. sendt^poi Cicero in Vatiniû,Ne hæcquidé Senatui relinquebas quç nemo vn^ ademitj fulus, vt Legatiexclus ordinis audforicate Icgerêtur. Adeo ne tibi fordidû confiliu pubhcunivifumcftiadcoafflidlus Senatus,vt nonnûciospacisacbelli, non ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-curatorcs,non interprétés,non bellicl confiliiaudtores,non miniftros muncris ptouincialis Senatus morcmaiorû deligerepoflît; Eripucras Senatui prouin^ dæ decernedæ poteftaté,Impcratoris deligédi iudiciû,xrarii difpenfationem î quenuq Gbi populus Ro.appetiuit,qui nûq hçc a fummi côfîlü gubematione: auferre conatus .Contra lib.iii.de leg.ex lege, xii.tab.ita inquit, Creatio magigt; fttatuu, indicia populi,iufla,vetita cum fuffragio quû fcifc6ntur,opcimatibus noca,plebi libéra funto. Senatus verb nihil nifi referentibus Confulibus aut or relatione ns quibus Senatu habere cogereq; licebat,decernere poterat. Id quod oftendit ^‘’'’Pl«’»^ Cicero in oratione de reditu fuo, his verbis, At pro me fuperiores Confules femper vt referrent efflagitati funtifed veriti funt ne caufa gratix facere vide-* Ktur,q, alter mihi affinis erat, alterius caufam capitis recepera. Qui prouin* daru federe iritati,totu Ilium annu,querelas Senatus, ludtum bonorum,Ita/ lixgemitû pertulerut.Vndepaulopoft addit,Cu Senatus équités Rom. flere pro me mutata vefte vobis fupplicare edidtis atqj impenis vecaretur.Et rurfus alibi, Pro me præfente Senatus, hominûq; præterea viginti milia vefte muta-* üeriint. Quibus verbis Cicero lignifie at Senatu SC équités luxiffe exiliû fuu,ôC populo fupplicare pro reditu fuo,fed imperlo Confulum hoc facere Inhibitos ' poftea deliiffe. Na SC poftulata prouincialiu Confulibus edebatur,vt de iis ad VrouindaUit populûreferrét:8ê,vtinqt Tacitus, aditu patrûprebcrêt.Idéln Verre Adf.iii, Dixiepræterea teftimonlû tota Sicilla, qux in cômunibus poftulatis ciuitatu hlt;intw ^tX omniu Confulibus edidittrogare fe atq? orare Patres Conferiptos vt ftatucret Us ad popu-ne abfentiû reorû nomina reciperétur.Legimus Sê apud Liuiû poftulates pro* ^* refertit, nindalcs interdû à Senatu ad populû rciedlos,vt lib.vil.ab vrbe cod. Legatos pquot;iuf'!^ ^°^ Cçritû,amp; lib ix.Legatos Samnitiûî fed vtriqjdeprecaturl ad Senatu vénérât, senatui non

Senatui etlâ no llccbat iniulTu popull de due Rom.ftatuereiid quod oftédic ^t c^dt de da Liuius lib.vl.fecundi bel.Pun. apud que eo in loco Attilius Regulus in confî* ^^^(^^’^‘*-110 ita inquit. Per Senatu agi de Campanis,qui dues Rom. funt,Iniufru popu* li non video pofte. Idcp Si apud malores noftros in Sutrianis fadtum eft cum quot;nbsp;defeciffenc. vt M. Antiftius Trib.plc.prius rogationé ferret, feirctep plebs vtr

-ocr page 122-

ÄN NOT ATIONES

Senacuï de Sutriams fententîæ dicêdç fus effet.Italt;ç cenfeo eu TnbumfpI«^ agédu effe,vt coru vnus pluréfve rogationê ferat ad plebé qui nobi's ftaww* sententilt;ere de Campams lus fiatAttihus Trib.pl. ex audoritate Senatus plcbemmlî^^ ^interium 4 ''^’'^^ rogauit,ÔC rcliqua. Nec filétio prçterudum q? fententiæ defenpw*”^ (enfentibus. te^du à cenfcutibus dicebantur m Senatu.îd quod ex Cicerone mtdligcrep® fumus, Philippica. x. Is enirn Fufii Caleni fententiam reprçhendens itaB^ Hoc verb Q-Fufi fine offenfione noftræ amicîtiæ, ficut tecum aut à te#®' nés Senator,quero. fta em dixiftf(^ÔC quidé defcripto^bteras Brun redest? ordîne fenptas vidcri. quod quid eft aliud q libranu Bruti laudare nó Bw®* Oftendit id etiam quada ad Plancum epiftola idem audtor hls verbis libre.’''' Id ex ipfo Senatufconfulto poteris cognofcere,ita eft em'm perfcriptö, vt a ^ defcriptodicftafentenna eft, qua Senatus frequens fccutus eftfummoftui^' Tranq.de Auguft. Nam deinceps neqj in Senatu nec^ ad populum ne^apr’‘' milites locutus eft vnq nifi meditata Si cópofita oratione, quis no deficere^ ad fubita extêporali facilitate. ac ne periculu memonæ adiret, aut cdifcfl*^

Rfcii4rf. tempus abfumeret.infti'tuit recitare omnfa. Rjecitare^nquicJd eft legere^7 fcripto dicereiPli.in Epift. Hortaris vt oratione amicis plunbus rccitem^'^ vehementer dubitem. Neqj enim me preterit adliones quæ recitantur,inip^ omné calorémq; ac prope nomen fuu perdere.Idem,R.ecitantfü vero pfçdp®* i tron^ciare. pronuciationis adiumenta, oculfimanus prcpediutur. Quibus verbis app^f^ pronuciare eos qui memoriter dicut : recitare verb qui de fcripto.Sic accip®^ libro feptimo Codicis i'n titulo de fententfis ex periculo reeftandis. Vbi tara® periculo corrupte legi facilius eft mteUigere, q quo modo emédari debeatco^ ^^ .. minifci. Dicimus enim de fcripto recitare SC ex fcripto.Liuius lib. üü. de o® o- ex^fcr^» Maccd.Prima oratio fuit omnia permittentis arbitrio Komanoru. deinde® pto recitare. ea vana êC fine effedtu nihil proficcrent,eó dedudlç res vt his ebditionibusrj^i ex fcripto paucis ante diebus editæ erant,induciæ fièrent. Tranq. in Ch®^® De quoda negocio, SC ita ex tabella pronuciaffe dicitur,fecüdum eos qui vera propofuiffent. Idé alibi è libello dixit:Sermones,inquit,cum atqi etiam cum Liuia fua’grauiores,non nifi in fcriptis SC e libello habebat.!^ Sententig ex gcndum igitur fortaffe de fententiis ex breuiculo recitandis. Pronuciareatf^ treuiculo ret verbü cft iuris in alio fignificatu, pro eo quod eft expreffe Si nominatim p^ atandg. nbsp;nbsp;nbsp;dicerc,perfarich ex bona fide in rebus cótrahédis. VIpi.in.l. prima de AediO®’

edidto, læpe m ea fignincatione vlus eft : SC m .1. Quod fi nolic. Qt* ® , cipia vendunt,nationem cuiufq^ in venditione pronunciare debent.HoeGr^* tx^veji* in^wvap dicut. Vfus eft ÔC Scæuola in titulo de euidi.ôC Cicero in tertio 0®' |

Igitur Cato iudex ita pronunciauit,Cum in vendendo earn rem fciffet Si no“ N«ncHpdrp pronunciaffet, emptori damnum præftari oportere. Hoc çtiam Nuncup^^ ^flament^^ ^^ dicitur » Idem ineodem, Nam cum ex.xii.tab. fatis effet ea præfiarej^^

* effent lingua nuncupata : quæ quiinficiatus effet, dupli pœnam fubiret® lurifconfultis etiam reticentiæ pœnaeft conftituta. Quiequid enira^® prædio vitii, id ftatuerunt, fi venditor fciret, nifi nominatim didum eilet, , , , nbsp;. præftari oportere. Hadenusille. Eft enim nuncupate non fcripto, fed vefb®

ïTreyifÆ^p, ^g^g^-g yg| dlcere,quod græcc TwayjçÆep dicitur * Vnde teftamentum nun®' pare didum eft. Plin.libro.xiiü,de ebrietate loquens, Alü teftamenta fua fl®*'

-ocr page 123-

IN PANDECTES.

• r ■ r » Liiir.

cup3nt:aÏninorti'fera loquutur,redituraYc^per lugulum voces non continent* tóinus lib.xxxnn.De Perdicca loquens, Nam ctfi non voce nucupatus heres, Judrao tarnen eleétus videbatur.lulianus mJ.dc bonorum poff.fecudum tab. Kftamentnm,inquït, m tabulis fibi fecit: filio autem rmpuberi per nunCupa/ tionem fubftitui't.Éc ibidem lurifconffcnptu hxredem à nucupacodiftinguit, rïuncupdti Sicnuncupata voluntas dieftur a luftimano vel Tribonianoin titulode tcHaquot; , ■mentis m finc Et nuncupata vita Liufo SL Tranquillo 56 Valerio. Moris vero lien Rune vc Senatus reos iudicarct vel ex verbis Ciceronis intelligi poteft,qui ^^quot;quot;^“^ ”® ro Verrem Adi.vlti. ad indices repetudarum loquens ita inquit, Quo confugt; oj^ ■quot; *^*^* gient focnï quem implorabunt; qua fpe deniqr vc viuerc velint,tcnebuntur, fi vos ecs deferitisf ad Senatum denenient,qui de Verre fuppliciu fumatf'nó cft vEtatum,non eft Senacorium.ad populum Ivom.confngienC i facilis eft caufa popuK.legem enim fociorum caufaiuflifTe.óCeius legis cuftodes ac vindices prxpofuiffe dieet. Hic locus eftigitur vnus qub perfugiant, bic poreus, hxc arXjh^c arafociorum.Senatufconfultorum forma exadlam b quis videre velit, adeac Ciceronem in Philip.iii.v.K.ix.Illic enim Senatufcófulta à Cicerone per/ seMtufeS» feripta vifuntur : ex quibus vnius formulam exempli gratia tranfcripfimus,in f°^^^* laudem Cæfaris (^qui poftca Auguftus didtuseft) cenfente Cicerone fadti. Hoc autê,inquit,tempore ita cenfeo decernendü. Q^ Caius Cæfar Caii filius, Pontifex,Proprætor,fummo reip. tempore milites SC veteranos ad libertatem' populi Ro.cohortatus fit,cofqKofcripferit.Deinde enumcratis omnibus eins inremp.mcritis ita fubdic ,Ob eas caufas Senatui placere Caiura Cæfarem Caii filium.Pontificèm, Proprxtorrm ,Senatorem elfe, fententiamq; Prmtoris loco dicere, eiufep honoris rationem quêcüqr appctet ita haberi, prout haberi liceretfi anno fuperiore Quæftor fuiffet. Quibus verbis 00 tota illa orationc Cicero Senatoriam dignitatem Cæfari , Ôi dicendæ fententim locum amplum impetrauit,id eft Prætoris loco vt perinde haberetur ac fi Qu^ftura iuftamqj Præturam gefliftet. Hic fuit, vt arbitror, ftatus , hæc conditio prifei illius Senatus Senatorûq; fub imperio populi: cuius quata olim fuerit maièftas, cu ^^fß^f pri exiis quæ ditfta funt intelligi, tum verb vel vno Liuii exemple liquere poteft. ^‘^^ Scikchî. Is ein lib.iii. de Cincinnato loques,qui abfens Didfator in maximo diferimine reip.creams erat,îquit, Operçpreciu eft audire qui omnia prç diuitiis humana fpernût,neq: honori magno locum neq; virtuti putant elîe,nifieffufæ effluant opes-Spes vnica imperii Ko.quatuor iugerum colebac agrû,que prata Quin/ tia vocantur.lbi a Legatis feu forfanfodiens paloinnixus,feu cüm araret,ope^ ri certe Qdquod confiât^ agrefti intentus, falute data inuicem redditaque, rogatus vt (^quod bene verteret ipfi reiquc pub.3 mandata Senatus audiret: admiratus rogitanfq;,Sacis ne falua effent omnia C* togam propere proferre e tugurio inbet, qua fîmul abfterfo fudore ac pulucre velatus proceffit, Didta/ torem eum Legaci confalutant. A Cæfare autem Didtatore oppreffa repub. langucre Senatus audloritas, ac deinde poft Auguftum interire etiam cœ/ pit, cum vnius iam arbitrio omnia regerentur . Quo demum tempore mugt; Q^zne/o pri tariSenatoriamunera coepta funt » non enim Senatus in mandandis exerci*quot; muincUndri tibus, in prouinciis decernendis, in legationibus dimittendis admittendifqp, Sendtus du » inconftituenda rcpublica occupatus vitra fuit, fed in adulationem Princi/ p^-^^^^^^

-ocr page 124-

AN NOT At IGNÉS

Senate lt;iua a doadempta poteftas. Accufation nes reorum in Scnatugt;

Appeltdito« ties aiudici, bus ad Se* tiatum.

puin conuerfus, infontes fontéfqi nullo difcrimine condemnare, feuientifin^ Principibus damnatos permittere, flagitioftifimos eines in gratiam Principe i ex reis eximere, ac Principibus condonare : innocentilTimis hominibusneg^ ' ciüfaceiTere.delatoribus fauere: Principum deniqjimpotentiflimisfadHsful’ fcribere,audtorcmque fe præbere premente feruitute coadfus eft. Tune Senä^^ torii muneris cœpit elfe reorum iudicatio. Accufationes enim apud Seu^^ ex co tempore fadlas legimus. Tranquil.de Caligula , Solebat etiain proipt^ ris oratorum adh'onibus refcribere, amp;nbsp;magnorum in Senatu reorum aceuH' riones defenGonéfq; meditari . Idem de Domiti.Quofdam maieftatis reos m curiam induxerat. 06 cum dixiflet experturum fe illa die quam carus Sennu» erict, facile pcrfecerat, vt etiarn more maiorum puniendi condemnarentur * Pe quo tempore Plin.in Epift. ita inquit,Pcrfpcximus curiam,fed curiamt^ pidam Ôd elinguem, cum dicere quod velles periculofum, quod nolles milt* rum eflet. Et ibidem , Priorum, inquit, temporum feruitus, vt aliarum opn* marum atrium, fic etiarn iuris Senatorii obliuionçm quandam Ä iguown* tiarn induxit • Idé Tranq.audlor eft Neronem inter alia hoc quorp inftituiw vt omnes appeUationes a iudicibus ad Senatum fierent. ludices etiarn a Sö^ tu peti poftea ceeperunt Domitiani inftituto, eodem audfore. Audlor,in^ Tribunis plcb. fuit Aedilem fordidum repetundarum accufandi, indicefi^'quot; eum à Senatu petendi. Plinius ad Arrianum lib.ii.Epiftol.Marius Prifcus^ eufantibus Afris,quibus pro Confuleprxfuit,omifla defenfione indices pe®** iMdicps a se^ Ego Sd Cornelius Tacitus adefle prouincialibus iufli,exiftimauimusfidein^ ftræ conuenirc,notum Senatui facere exceflifle Prifcum immanitate SC feu®*

natu petet bantur.

Ottifrerr, Judices exle

cnmina quibus fudices dan posent, cum ob fnnocetes condemnandos inter* ficiendofq^ pccuni'as acccpiffet. Rcfpondit Pronto,deprecatufqj eft ne qwd*^ tra repetundarum legem quçreretur. Exhi's Phnu verbis facile inteUig»®^ indices a Senatu peti folere qui certo ac ftatuto iudicio inquirerent in re®,® eft qui repetundarum lege vel maieftatis vel alia quçrerent, id eft qusflr^ ; haberent, de quo verbo fatis alibi diximus. b's autem iudicibus ex legis ptæ^ gu prafen^ feripto iudicarc necefte erat,nec legitimam pœnam excedere.Cû veromaiot^ oportebat.^ crimina videbantur q vtconftituta pœna ordinariaqj in reos animaduettert^ Curia Pari^^ tur,tum demum Senatus ipfe in reos inquirebat,quippc qui nullius legis pr^ fienßs, feripto aftringeretur« Quo modo hodie curia noftra centenaria, cuius fum®^ j fecudum Principem omniu caufarum eft cognitio, liberam babere criminum inquiCtionem, nee ccrtalegis formula iUigatam creditur : dûtaxat quod fin® fraude facerdotalis iuris fiat, dc profanis enim caufis loquimur. Multa auK® ^^^natus^^ ^‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertinetia ex illolocoPliniiintclligerelicet, inquis illud memorabilt»

cognitione.' DixiQnquit Plinius^boris pene quinej.miftus deinde Senatus SC reuocaWS in pofterum. neque enim iam incohari poterat adlio nifi vt nodfis interuen® fcinderetur.Poftcro die dixitpro Mario Saluius Liberalis,vir fubtilis,acer,d^ fertus. huius adionem vefpera inclufit,non tarnen fic vt abrumperet.Itac^m tertiu diem probationes exierunt. Iam hoc ipfum pulchrum Qnquit Plinius) £4 antiquum,Senatum nodle dimitti,triduo vocari,triduo cotineri. VdnanH® hac noftra curia,id eft in Parlamento ita fadfitari inftitutum eflet, præfero® m his caufis qu$ certum priuatumq; aceufatorem habent SC iniurix fuç vini'

-ocr page 125-

IN PANÖECtAt

LV.

^fi » quæiç legitimo or dîne àgitatæ hme aceufatorem iHinc defenforem adgt; ' '^ittunc. Cnrninö enfin mufdia quæ rcccntf accufatione calerc fêler,fiC ad ani** (^riminaîn ftaduerfionem vfndfcarionémqj ludicû animos pcrpcllcre, competcndinata te ^^^^^quot;„^jf^ C^aflbleQforenfi artificio, refrigefcit. etenim longa die accufatornin lufta irarelanguefcitj ÔC lachrymæ ludicum exarefeunt, qui prins viduarum orbo^ ’■ümq5calanjftati fngemffeere vfdebantnr.Q^ fi monbus noffris comparatum dletvt aceufariones defenfionéfq: probationfbüs ac teftimonus inftrucfæfn ’udicfutuafiferrentur jficq^præfentanea cognitionc contanuaq^ difceptatfonc ^J'mdfearentur : profedfo audaeffifmfs ae confidenriflïmfs hommibus impU'^ Gitans fpes præeffa effe vfderetur . Vt ad rem reuertamur, Senatus cognitfo Srnatus ,clt;ii ccitælegiaftrfda non erat. Qufntflfanus Hbdu.de controuerfifs loquens fini* ceruno^ît plicibus K confundfs,Vna controuerfia eftper fe futti.per fe adulcerff: plures a^riHd. autem efufdem generis,vt m pecunns repctundis:aut dfuerfi, vt fiqufs facrflcgt; gu ÔChotnfcidfi fimul aeeufetur. quod nunc fn publfcfs ludicfis non acddits quohiatnPræcor certa lege forutur. Princfpum autem ÔC Senatus cognition mous fiequens eft Si populf fuit. Hæc verba Qümtfliani cum fill's Plfnff con/ gruut de ludfcfbus qui certæ formulât aflrfcff étant r non autem Senatus,quo modo iiec Princcps,nec olfm populus fn eufus locum Prfnceps fucceffit. Idem prificepf i,i uoro feptftno de qualftate loques,Cum de pœna fudfefum eft: a parte efus qui populï locH caufam dfcft,aut defenfîo eftcrfmfnfs.aut fmmfnutfo,aut excufatfö,aut (^vt q/ fuccelfit, dam putant) deprecatfo.Et paulo póft, Vltfma eft autem omnfû depreeatfo. Deprecation ^uod genus caufe plerfq^ negarunt fn fudfefum vnq venfre. qun Cfeero quoqj pro Quinto Lfgano hoc teftarf vfdetur cum dfcft, Caufas Gæfat egf multas ^quot; Stquidemtecumdum tem forotenuft ratfohonorum tuorum « certe nunq luri^s^eficiL hoc modoJgnofefte fudfces,crrauft,Iapfus eft,non putauftïfi vnq poft hæc,SC mcutia. estera. In Senatu véro ÔC apud populutn,SÓ apud Prfnefpem, SC vbfcunq; fugt;* ris dementia eft, habet locum depreeatfo * In qua plurfmum valet exfpfo quf j^^pyg^^ti^'; reus eft hæc trfa fn vfta præcedère : fi mnocens ,fi bene merftus ,fi fpes fn futu-* rum innocenter vfdfurf SC fn alfquo vfu futurf. Idem alfbf, Apollodorus quoep X»amp;t«^it,r Juas effe controuerfias dixft,0C funt te Vera fecundum forenfe fus Xv^afliyöX dux Iftes. Poteft tarnen hoc genus fn cognftfonem venfre Senatus aut Prfnef/ ^.^^ pis. Eft autem antfeategorfa reerfmfnatfo, fine vt fdem lfbro.fff.fnterpretaturj Anticatègâ ^ mutuaaccufatfo: cufus genera duo. Alterum quo Iftfgatorcs fdem erfmen fn«* ria. uicem intentant : alterum quo alfud atque alfud.Non abfimfle hufe genus eft quod A(iTj7xX)(^o^ dfcftur, de quo fdem fn feptfmo fta fnquft,de aflumptfua de** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ^

fenftone loquens, In hoc genere fortfftimum eft fi erfmen caufa fadtf tuemut. ’ ^^* quaffs eft defenfîo Oreftfs, oratfo Mflonfs . Antenclema dfcftur, qufa omnfs uoftra defenfîo conftat efus accufatfone quf vfndfcatur. Occffus eft,fed latro. Execatus,fed raptor.Hadtenus fllc.Vbf fortafie exedtus aut cxcccatus legedu. Eft a mem antenclema contraria fnfîmulatfo SC reerfmfnatfo, quafîque erfmP ufsrelatfo.AudoreftetfamCapftolfnusMarcum Phflofophum quf fnfure ^«/‘’hz«w Autonfnus appellatur,Senatum multfs cognftfonfbus adfepertfnentfbus fu-* cus^Uofo:^ dfeé dedffle. Pœnales porro prouocatfees ad Senatu fuffte fnftftuto Neronfs pluis. Prinefpfs, Taefto tradente comperfmus. fic enfm fnquft Ifbro.xffff. Auxft Pa^ ^rouoeatioi trum honorem,ftatuédo vt quf a prfuatfs fudfefbus ad Senatu prouceaufflent

faila.

-ocr page 126-

AKNOTÀTIONÉS

tiufdem pecunia: peHcuIum facerent cuius ü qui Imperatorem appc^^^^’ nam antca id vacuufolutuq; peena fuerat.No igitur fine exemplo eft anti^ ’ q» prouocatores apud nos tnuldæ periculum faciunt.Quod etiam a recen ^^ bus principibus eóftitutu eft vt videre licet in .1* ab executione Cod. de apP. Prifcis verb Komanorum temporibus prouocatio a magiftratibus ad W lt;nbsp;erat lege a Publicola perlata,vt audtor eft Liuius libro.ii.ab vrbe cód. H ” verb cognitu dignum, Romanis principibus morem olim fuiffe, vt abeun GfcuUndi fedeutéfqj peregre,Senatü ofcularentur : id quod ex T raq.intclligitnus ƒi fwtudo^prin Nerone ita inquit,Multas nee dubias fignificationes fæpe iecit ne reliques q