'^APOLOGIAE TRES. CVM ALÏQVOT
PARADOXORVM EX PLI C ATI OKIB VS , quarum titulos proama in pagella repe-
ries,LEONARDO FVCHSIO» Scholæ medicorum Tubm-genfis profeflore pu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
blico,autorc*
lOACHIMVS CAMEx R A R I V $♦
■’s Mo«t«f tu meliuSy melius Puteane filereSf Kirifïcosedis^w^Thritterehhros, N«« H{ßrKm,ut,lt;iH/mprifc4 feruntfrouerl'ut^SornCj ProÆtwr indicia quifque pmt'^ fuo.
Sic proref entes iugulm defenfio Yuchjij, Qiuem ueRri exdgitAnt lurgii MM uirum, ^dre^è ^cifiis ; abhocpulcherrirMluchf^ pimur enim dodice taUa fcripta manus, Q’^‘î«onƒf^i^nf«^?l|pƒè,jMos/(Jgt;roj4 tRftwr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
.^veterum fed ^bteepreeüiUude gent, ^gt;^fiMdmiremHr,cumue^iriiniurutflt;t£li ' 'iJ ^‘^''^netur^ turnen hacgratia p^rte redit.
-ocr page 2-CONTINENryR
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hocUbro^
APOLOGIA ADVERSVS GVLIELMVÜ Putfagt;iumB!i(ng!arumgt;neJicti»i,^lfim lodmù MefaexfeMùtit, Ahxii Kpn-ire órtiucfi^ruin,tuc/jten):in^ua multäM^ fatudignd Gale/iilX‘/^ Puteano minui rede inteUetHu^fummacfex^ut/itti diligents expliue^i’ ^^^^^^DO PVCHSIopuhlicoSchoitmedicorutnTuimg^fß frofiJ^oK autore.
. ^-^^P^^^^Ai ALTERA Kduerfui/fli^uotpKliminfiii4{Ci'^‘’^ Uiti/splen^ Seéadl/ant Montui Diadexeis, nonnuBa P.iradoxoriia 6if^^ fff/f^tvperßhn^nlefmodern Leonardo Puch fia medico autore.
li»»^^^^^^^^ “^.^^“^^^ ‘iBuer/iiiHieremidmT/’riuertinBrldx'
Fuc^oautore ^^^‘^^‘'‘^’^‘^ depnuMt/i emendatacrtiuâii, i«»n^
*^^'^^^^P‘^‘^o^orum,Mhixedttlt;edd/»F 1 ^/’^^‘^^^‘i^Uf/tniandi nulla Occaßore/iauaefe f^’ß/i) co dem autore. '
f^l^rmndpomeurauima ^‘’'^J^'^^^KtiamadTert/xApo'ogl^
*r‘*‘'‘f‘‘*'^^^
-ocr page 3-REVERENDO IN CHRISTO
*‘ATRl AC DOMINO D^ lOANNI
Schoppero,Abbati in Heylsbrun,Domino fuo plurimum cokndo, Leonardas Fuchßus medicus Saluton ?♦ D^
AEPEN VMERO admiratusfüm mduftriam ac prüdentiä tuamgt; utqui unus,quod fóa, inter tot Germanise noftræ Abbates fuc-ris,qui inhocrerum ftatuturbu lento et fumma ferè omnium deiperatione, ad Veterem ilium,quem nemo no de Cbriftiana re- Vetut mo -^gione rede ièntiens probat,monachiimum re^ ^^^‘fi”gt;*f ^piccre uolueris. ïnteUigis autem baud dubie, Quanta ÓÓ quam incredibilia Ecclefiæ impenlt; deantpericula, (litautcoeptumeft in monade^ lil atque alia Ecclefiæ bona fæuirepleriq? perre^ Retint. Neque enim bac ratione unquam futuri funt, qui fubinde iacris difcendis literis operam lt;Jareuelint,quandonulla prorfus quæillos ad I^ocfumme necefiarium ftudium inuitare pof-fîntpræmiareliquaerunt. Quod certe non eo amedidum cfl,quafi noua iUa monafteria, que ömen nunc quafi fuo fato fenefcunt, in uniuer^ fumprobem. fcio enim temporum malicia mul tainhæc irrepfifie, ob quæ merito reprebendi lt;lebeant,T amen qualiacuncj fint,tanta minime
« i efiè
-ocr page 4-E P r s r o L Ä cHèputOjUtob ea funditus cuertedafint. Fiatirt ijs^quodin al ijs rebus quas abufasinüaßtfRai foleLAbufus nimirum tonatur^resueroip/aiiv Konaftena tegy^^ g^c m^Çg perman eat. Quaproptei' corri^an nSfimütut turpottus,acinpriftinum,atqueadeó Chrimi' dißipMda, num ftatum monafteriareftituantur,non diki' pentur.fi'ccnim futurum ettjUtEccleGxitcnim Koitüfieriii pulchrè proipiciatun Nemo enim eftqui n^ U^^a^U j^i^Guetera amp;Snondum reUgionis abufu depri' . terarii fuc uata monafteria, no FmfTeniCifcholaisfacrarüm runt, h'terarum, xUarumeç diCdpiinanimjGnecprdjus iîlæ commode difcinon po/Tunt: in quibüs pue ri ad tempus induß, quo animiillorumab bü' ’ ius feculideUtijsacuoluptaübus,quib,hecxtis impendio tenetur, auocarentur, arque Hudps tantum uacarenr, in adultam ufciuextaterneda cabantur,acno tantum dodrinx^ ucrumedant modbuSj pudidtiæ autempotifsimumSi^ron' tinentiae, operam nauabant. Arque hint idea euenit, ut Ères ipfa ac necefsitas exigeret, nunquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
quam aut EpiCcopi aut paRores defucrint» I Quod cum ira Gtj quid magis è re Chrifbini
efTequeat, quam ut monattena retincantur, ^ f ad ueterum exemplar conüituantur, noddeo»
Idautem Bet^fireieéUs Cuperfiitionibus^djisep a
uera reUgione amp;l pietate abbotrentibus edd'
bus,pueriin ijs fumma cura 8^diligentia,in uc^
ra pietate ac omni dodrinx genere erudiantur,
Qutc /
-ocr page 5-N V N C V PA T O'R I A«
Qüx certecorrediohanc maxime pariet Ecclegt; fixcommoditatem^ ut iubinde nullo unquam tempore defuturi fint, qui paftorum ac concio^ natorum officio cum laude amp;nbsp;dignitate fungi queant. Veru pró dolor tanta eft horum tem porum peruerfitas ac fccuritas,ut nemo hæc cx-pendat. Principes enim, quorum potifsimu ut iftacurentintereft,alrjsoccupationibus,prscfer timautem delitqs ac crebris uenationibus impli eatiacimpedin', ab hoc longe oprimo ac maxE . tneneceffario inftituto auocantur. Quod fi etiâ bilt qui ad hæc reipicereuelint, tarnen non de^ hnt turn liXTKtó^syci quidamacaulici, ftudijs ac tieræpietatiparumgqui,nullo humanitatis fen ^^^^^^ fupr^diti,qui monent quidem ut aliquid conen tur:atnon ut corrigant, 00 fi qua in parte peccagt; tumeftemendentjlèdpotiusut funditus euer^ tant. Difpeream autem, fi unquam peftilcnno^ tes homines Refp.Chriftiana fuftinucrit: quod nefcioquamScythicam barbarieminuehere co nentur,dum nihil non immutatum iri uclint. Nemo eft uir bonus, qui non ex animo abuius o nines qui in monafteria fen firn ftibpietans Ipc deirrepièrunt, è medio lublatos elle cupiat. Hli nero tanto furore nouandorum omnium perd rifuntjut non fatientur donce etiâ res ipfas,quæ tarnen abufu fublato nihil prorfus impietatis habent,penitus ereptas ac difsipatas uideant«
« 5 Atqui
-ocr page 6-E P I s T o L A
AtquiDijiflïsparum ciuilibus hominib.mab fadant, atq? ne fadus fanarica corundé dodrina Scboppo-i fcrpatprohibeat. Tuitac^hocinprimisnorni ^egUit^i ^^ nierito nobis laudandus uenis, quod rdeda (1^4. omni fuperfh'done ac impio cultu, uera dodn^ nam ac cultus ucre Chn'fti'anos fn monafteriuin tuum inuexeris. Dein quod optima: fpciadokj feentes complures fn flludquoddfeaduoccs.no in hocfanè,utperpetuoquodam uoto illoso^ ftringas, acquafi fn caueafnelufos femper capQ uos dedneastfed ut è fèculf bufus curfs aefoHd' tudfnfbus ad tempus exempd, libcrius èC expe^ dfdus fn fda folitudine dfufnarum htcrarum ar canaaflèquantur,exemplfs^ optfmis fnftman* tur^quo fcihcct ddnceps,re ficpoftulante,Ecdc fisc Chrfftf prodeflc difdplfnfs ac moribus cx^ culdpofsfnt, Quodut felicfus fuccedat,uhini dodrina morum^ fntegritate probatum conft’ tufftf,quipriuadmfnorum curam habcat,ani' ^iu[dé inß pios^eorundem formet. Ncqueeoconfüitns esjqufn fpfê fréquentes condones babes,quoü^ lorum, fmó alforum edam accurrenuumani* mfs falubrem dfufnf uerbf dodrinam fnftifiö» Pikites^ 4 Quod ccrtcexcellcndfsfmum Def donum eo mM^è^- ^^ö^^ fnteprædfeandumeritjquordfqufAb.. himctcr ah bates ab eodem magfs abfunt. Quotus enfin hiirrent, quifquc cft bodfe fUorum, à quo unam faltcm qualemaiucj conduncula perfntegrfannf cup rfculum
-ocr page 7-R V ÎÎ C v P A f 0 R Î A.
•iculumjmo per unîuerfum uite tempus emun §fre queas:quot; Citius fane Herculi clauam cxrorfe^ ^s.indodiorcs enim fun t, quam ut id quod ab iUisexigis præftare queant,uthoc nomine re^ 'tins Anates quam Âbbates appcllari merean^
Prædidis accedit fingularis lUa ^ incrc^ Bibiks tua înliterasatquehorum ftudi'ofos hu^ iîanitas,qua non præfentes tantum, uerumeriâ ïbrentes mirîficc côplcctcris. Quam enim fplen '^ide dodos quofeunqueadte diuertentes excu Pgt;as,quam^ honorificetrades,nemo eft qui 'gnoret. Äbfentes uero quam innumeris b enefi ^saenon pœnitendis muneribus tibi deuinx das,norunt plurimi,qui Kberalitatêtuam pro^ lixeexpertifunt. Hinc fit ut certatim te dodi om ^ö fufpidant,atque bge Dei in te dona infignia ^dinirentur, fummis^ laudibus in ceelum uf^ dFerant.Nemo autem omnium eft qui hoe præ ft«tcumulatius loanneBrentio, uiro præter fin iolt;f»»ff klarem pietatèm mirifice dodo, ac fpiritu uere Brrrnw#» Theologie© prgdito.Quem ut impenfius præ^ Vicern,multæ prædaræ in ülo uirtutes, quæ in gt;^ulushodie theologis cœlo terrain, facra pro^ phan{s,mifcentibus defiderantur, abunde me^ ' fentur. 1s itaep no ceffat immenfum ilium tuum ^ga pietatem finceram ac literatos omnes afte^ ûttmanimûcppropcnfum,pafsim apud quoflt;ç . berarum ac ueræ religio ms amantes laudibus ’
’ nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;edebrare.
-ocr page 8-■ E P I s t o L A ‘ odebrarCjid^ non alio nominccjuani UÉ alios quo te inaitari ftudeant inuitct.Proindeetfiegte giæ iHæ tuæ Chrifhano^ Abbate dignæuirtu^ tes me non latuerintjatqpadeo propter eafdcm teiampndem non uulgariter amauerinijtanicn amorem erga te meum Brentius fua illa honors fica amp;S uera predicanone non parum auxit,adio ut commit tere nopotuerim quin ahquod amo' ris Só ftudq erga te mei teftimomu præberem* Quanquamautemnon ignorem facristepO' tiisimu dclccdarijtarnen nihildubito quintdam Mediemi grata fint ca quæ ex medicinæ,arüs,diuinis etiâ diuiniiclo' cloquijs celebratæ,penetralib.depromptafunr. ^‘^^ïrM ' ^^ quod inde maxime conijcio, quodoIimunS aut alterum ut darem Iibcllum à nobis edirum petieras. Quod fanè minimefedfles, H non ad hæc dudiainterdum per odumreipiceres.Pni' denter autem facis^dum fie animu colis, iiicoP poris adminiculum pro ncgledo non habeas, v nbsp;nbsp;nbsp;atque adeoanniteris ut fit mens fana in corpora fa no. Quum itaqj inteUigerem te à medicina: Audio no prorfus abhorrere, quo tibi ftudium amp;nbsp;fidem in te colendo meam dedararem,hoc quafecunep eft icriptum nomini tuo dedicare uoIufCæterum optaremph prefentiamihiaüo quam hoc contentioiô icripto te adiré heuiifet. Quamuis non ita in contentionib. pofitum fît, utpræter conuinX à quibus quoad licuif abftf , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nui.
-ocr page 9-NVNCVPATORIA, I JJ'ifjnihn habeat : fed in explicandis potins ob* keuris Galeni Iods,que aduerfadj deprauarunt, ! ^f^udn rjfdem quee falfo obijdantdilucndis to I dm uerfatur. Nifi enim hue reipexiflem, ma» dillem perpetuo filerc , ac iniuriam hanc mihi j^btamæquo potins animo ferre,quam uel ucr» “Um refpondere« Quapropter cum ex ifta Io» ^otu mutua coUationc ueritas fpfa cerrius erua» dr,Hebet hoc nomine omnibus grata eße hæc Uoftra contentio,quæ ueritaus inquirendæ gra i dfuCcepta eft.Deinceps tarnen fic conhitui, ut ïlt;leiufmodiaduerfariorumlibellos prorfus ta» tere uelim: quod fcilicet intelligam illos ferè om uesnon ueritatis indagandæ amore, fed captan ■ ^ potius gloriæ in hune difceptandi campum j ^deendere. Arbitraturenim fieri pofïè,ut ex la» edTendis fugiUandis^ optimorü ac dodtorum uirorum monumends, allquam fibi apud indo dosexiftimationem pararequeant. Dein quod hocquiequid eft uitæ quod nobis reliquum eft, ludioribus ac magis frugiferis rebus impartire confilium fit. Hine eft quod très eas Apolo» gias,quas nomini tuo nuncupamus, connexe» reuoluerimus,ne fitfdlicct qui deinceps alias à nobis temere expedet aut requirat. Adiecimus illfs aliquot 8lt; paucorum ad modum Paradoxo . rumexplicariones, ut hac eria lege nonulUs, qui 1 qu^uis parum obfeura, 00 ab ipfis no intelledla,
in
-ocr page 10-EPISTOLA NVNCVPATORIÄ^
in pefsimam partem in terp re tan'fol ent, calu'm * ' niandi anfam enperemus. Plures qtn'clcm adjj/ cerepotutHemjfed minime neceflânûefle duxf partim quod explicarione non egeant, partim criam quia alibi forte planius, feubi opus erit, expIanabunair.Rogoitaquemunufculumlioc iiteran'um tuo nominiinferiptum Jætafrontc excipias : ac non ram munus ipfirm, quam dO' nantis animum expendas.Quod figratumforf
intellexero3 maiora tibi de me, afpirante Deo, certo poUiceri poteris , Bene
uale. Tubingæ, ab orbe redépto
M, D» X X X V I I I*
Die quarto Fe»
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bruarij.
-ocr page 11-. KERVM ÊT VERBORVM ÏM Apologia aduerfirs Pufeanum memo^ rabilium Index*
A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitnuroextergentium to.xt HBfjnthiïi ßomdcho Alocimmdiceßccit. ' ts.io griftum éj.j Aloë mixité (icttUdtis if.4. Ahfurdo unotidmif Aloëneq^iicrisnet^ mord^x lo.jo fo multi ahd ßb- Alocncq- noxameq; utiUiftomicho ffijtH 49.«1 nbsp;nbsp;nbsp;pmpitcaer.60.11.CT 67.17
mbi (^Uitema dmaris contraria. Aloë non adßringendi tantum ficul-^8.11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tateprædita c™ liccare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ig. jj p^^ ^o„ exadè dmara,nelt;jf [angui' ■ j . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$4-6 nem expuentthianoxia 30.3't, iMonmafiigida tadm.n Aloë non ßmplidi fubßantitt ^^CAcetofuifaporandiffèrat. Aloëproprie purgatoria to.it ^i-i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aloëthuriaddita. 7i.?.^inde.i:^
^xioniniißumme calida. $1.13 ^’^idiuemrïioraapmre fo.^.zr AlocsadßriilioquatemKamaritudi'
neuincatur .m^^^‘‘’^l^°''^‘^’'^°S''lt;^‘^‘^t'^^ Aloëtamaritudinem adßridioni pa ^I'™?.tntium^ute'nampenetrare nbsp;nbsp;nbsp;rareuiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;63.21. tunpoßint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66.13 Aloë^biUoßhumori5trdbendiß^cul■‘
^wAcginetaGaknißmu 66, nbsp;nbsp;tas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.ti
Aloësinglutinandis uulncribm uif. ^^Uegineta ai muria deßnditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13. a
p . ^‘^■‘® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aloësprtecipu£^cultat.lt;jult;e.66.i^
^^ÿifdxerror 48-19 Aloën ad proßinda ducercthus non ^'l'nterprctes,Veronenßs,etCor nbsp;nbsp;nbsp;poßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73.14. . ’^. ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“•*! Aloën à amp;cultate aperiendi abhor'
^poiMyatMatpitorttm, si.jx nbsp;nbsp;rnr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to.n
i^.i$
^dirimoni^expers ij.i^.çy Aloenatotaß(lßätia,^nonßicceß' ßonctantum,bilemtrahcrc. 11.3 i Mj omacho grata nbsp;37-ii.ZT Aloën ex accidents apenre Put conus
^notnodo.f^.io
‘ egencre purgatorioru medici Aloën lot om plus Mam non lotam ro •otiltorvm ti.3.i2.^t^.^,iç nbsp;nbsp;nbsp;fc,^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3.3.16
e i Aloën
-ocr page 12-INDEX
/loepr^pordtionbrittione natiuam iuuau»T:x'a.^.jo.amp;'it'gt;0‘(y^^-’9 fdculcatetnautremittereiMtprr- Ani ulcéra per iloéncurisri t^-'i dere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ7.11 AnConimMufa Aloen fanguirtii ex hicniorrhoidibuc Aperientia acrem qualitatcm obii-. eruptionrsßfiere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6.i! nere AmaruiCramaruifapor, non idem Aperientiamedicamenta ^^•t^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AperienUum natura
Amarum er amaritudinem differre Aperientibut quit contraria iial f.ii.er6.6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aperire er expurgate non idniiG^
Amara acerbic proprie non contra- leno *quot;‘4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zS.ÿ AperirequidapudMedicoi 9'^7-Anfara aldus penetrate que’nampof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ern.31 ßff^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66.1^ Apetire uerboquamodo ufiutttfiie.
Amara calefacere. a8.u. expurgate, 11.17.cr 17.10 detergere,crc.edd.i}.ficcare.ea- Apcritiua qu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.19.^73^-f dem.i4..menfeiducere 32.1^ Apertioniscaufe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69.'} Amaraduplicia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;62.23 Arabes an legendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^9
Amaracxadequ£ 30.24 Arabesfuaà Greeds mutuati 3 ^ Amara nocaltdafolumifcdcrficca. Auicennieteflitnonium contraPutea ^3i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;numprodudum 3^a(
Amara omnia, ealtda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32.24 Aniicennte pleriq^ hodie medici ad-
Amara non omnia meatus externos didi
P‘lt;gt;'g^fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13. it Amara non omnia mordicare 34.3t raPchica Amara non omnia flomacho ingra- ^Berberis fiudliu ad di'arrhcrani ^‘* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^•3i.crà4.fp ßfiendamanutHis ^’^ Amaraomniaßomachoinßßa.37.26 Berberisquiaacerbus,id(0acßin-Amara per feplurimàurinam moue nbsp;nbsp;git renon po^e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 4 Bibsflaua,amara Arnara quib.adßrtdbo coiundïac/f, Bilemhamorrhoidas,qiiiaacrif e/l, exalt;deamarorum facultatesnon apcrire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.21.31 ^■‘^ß'^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3°-lt;S Braßic^diuerfafaeultiU Amarorüexadlè qui finis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30, ^
Amarorumfubfiantiaquabs^ 63.24 ^apparisradiciscortex,actis.3S,i Amarorumuispurgatoria 6.31
»untfioä/, ^.23 (er33.14 MlafTini Adrarns
»mjt/tue-iut catße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6ÿ,i3 xa^tunttj/ medieamenttm
-ocr page 13-INDEX
*8.17 unoeodcm^ihediaiatentorepe-
0.8 rin ^hilcitHoiuif s6.8.io fuchpl Herbarium s^.u ^iwmomumqMrehier^addatur. Vuchfij modeßia
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4i-‘9
ti.ïo ç^alcniîocuiex^lic:atur.7.7.crij, woni inedicdmenticognitionem ^ cnS.i^xt n.zs.a'i^-z. t^wtenuf facial si.zj ^ ^z.^.ç^ 71.12 ^om^iojitiü.MdePrxpardtio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GdleniloaK reßitutut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t6.11
D. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galenu omnet pmpliciumedicamm ^^mhxäoxyaCiinthißu^iußßi. nbsp;nbsp;torum^quoruma^ud illummètio ïJ‘‘9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit,ßteuitatesedtrnnorare. 4^.17 bicornes à GdlenonotatiK ti.i; àGalenoadAukeniMmatrdeiicerit ^willesdb iniurid umdieatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proximum feeulum 4.9 ïo.*o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cmdonk experientid 36.9 ^fditcrii correptis aduerßßimu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H. ^èarbaridilutum 43-30- -^ temorrhoidum eruptionet per (^ 47.8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dlomfifli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j6.ijt
E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hxmorrboidu ord mcUe dperiri. 36.1 ^««»«'f{f), nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17,1 Hxmorrhoidds biU, quid acris eß\
, '»wiafTi«« 10.12,20.2^ dperiri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33-^1.31 ''^tmit^nondiffèrre dbijs,(pM HcrbariumPuih^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.11
, fto^riepurgatoriddieütur.zo.z Hippocratesdntiejuxbrcuitatk ßu-J^f’»’'!“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to.tx nbsp;nbsp;nbsp;dtofui 70.7 I.
J’frbiw 10.2^.^712.2.^7-72.26 7 anus Cornarius Retijbiterpres, ^“1«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20.z9.c77z.26 zi.ts ’'lt;^'1*^^ C7 empbradiiea deter' ’ilt;n[tvm,mottumenti TheffaUinferb-I^tiiwz^obßrudltoneliberdn' ptio fiiutcontrarid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.1z tnßßoquidmedicis 4322 ^^^e/riumidgrinuiniabodie.32.32 loan-ldpareut ^itotiumnon habere uehemëtem
Msritudinem, multo minus acre w lt;nbsp;anardus à Puteano tdxdtus.s.20
51.it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immcrito.7s.23. ïxpNrg,w C7 aperire dn idem Ga- IJSafliche quare picrx componatur.
t E. ' medicdinentiuniu’.cititrarixfacul-^^igt;üespbirts,c7 contrarias in tatet
c 3 tAcdi~
-ocr page 14-INDEX
Kedicoruplcriq-Arj.l;b.eidâi{li.i.8 PliniwicctUi,«..—,’.....i KcUti itcrimonu hxinorrhoidM ord Pliivm À medicis no rnjeied. 70.24
Apenri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j6.i PluiAloisquAtnelliSjproiKri.i^Ao
Koj^sducm, CT Aperen ord titnA' Polliceri,quodprAfiAremqiiW,rb
rum,non idem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p.ij
ÎAenfennouentiA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jz.u.t^.if
diculum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•'
lAcitftruuf fluxta improprie diclm. ji.ji
MefHemcdicorütuAngelifta 61.7 Kiefueonmdeinceps pAtrocinio de-
Pr^firdtiocr conpolttio nuli“'« ufumiidnoÇcendü fimpliAlt;^' dicAmcntorufACulUespribrnt'
jiitutus
PriepAntionif or copofitionisiiliif-
i.z^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$6.1^
lAefiicR.bAbArbAro,KhApotici fAcul PrAßtum ’^;* ;^- tAtes quAre tribuerit 48.27 PurgÂtib.medicAmètisdKpasMo rcfu£ AddiHi plmq; medicorum ho ne aUa mißm mediciSiWtlt;^A^;^7 O. (die.z.^ PurgAtoriAmedtcAmennii^l^^^' ç^rtorAtAquArepurgAntib.AddAn .
tur ^i.i^.or^zS PurgAntiAomniAuentriadooi^t.
Odorem Ad medicAtnenti cogmtio'
j no,qualeßcihcetfit,c0ducere.si.il PuteAniicl'mgUAQrACAnonAdn!)'
OrcbiuiSißAnguinempcrurinAfctto nbsp;nbsp;nbsp;dumperitus
. CAndi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3A..1Î PuteAnusThejßAhu 4J‘l sßaqu£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S3H PuteAniArgumentdtdiexefnßoiit-GxyACAnthi fi-uclut,quiPerbcris,Ad nbsp;nbsp;nbsp;âA diArrh(xÂfifiendÂAnutilis.S3.i4- PuteAniexperimentidedx iS.it OxymelcrAcidumtC^Acre ss.^ PuteAniinGAlenunt,deSii«lil.i»td‘ p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fAcult.ComentArij.S.i^‘^^^-'^ parcerui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.10 Putcamobiedhones 57 ? per ße,per Accidens, diligenter À Gale PuteAni ratio prima s.iißKmiilt; nocrllippocrAt.dilcrctA.6^.1^ t1.31.tertiA.17.19 fttrfiaUvifp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$8.2j PutcAnoquAnquAGAtloinoneri^tnr fifuxtiop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ‘ $3.11 d£crift£
QVAlitAtum uttAmquAmi^ mû in omnib.cßßteerenAturAßAi. 65 0 IkbArbArutn À pJiApontico iß^ firre 4a:7.i^
Phryxno emendatumifi plAgis.1.15
Piera: compofitio quAre m^ichen recipiAt
Piru [yluefiria Adfiringere 54.10
-ocr page 15-Hit - r N D- E X ^iMmmitotafubfiitntü ^r- Scauticum Rhabarburum
JJK
‘44-13
45-3J Scordiumnuiltia anteYuteanuinfO'
gnitum
■ 43-9
Seäiirumuidiäcr temuldtiojnalum
^^'^
^^Mirun^emitUum 44.28 ^Airbiri dilutu dyfentcria corrc'
ftisiiiicr^ißimün 43.30
^Airbmmjùfio 43.21
^i«bin integra fubjiantia deuo- jiyvowTX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IZ.2O
J®*^^ ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43-17 StomachMnquot;iiKfxTti, omnib.tnédicetquot;
^ibitbaritresfacultatej 59.12 mcntiMf^radititladi $9-^f^ '’‘^^Marii^u c^uatuormores. Stomachumodoratis^roborari.4z.t
immediCAhle
1?.1O
Spiam rcâe Khabarbare mi^ccri.
41 -30-
41-50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thusycmpla^icum
w^WicHw «mr/isp 44-31 Ihuri^uareadijdaloc ßoletA.7z.^.
^^^feiiüicü'aBd}abarbarolt;iuiddtf- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^74.1
fr‘lt;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.10.25 Tradionum duo genera 12.6
•4i|wiltti«» is Germania paßim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v.
7i-e$
t’’'‘’HfK!»'f S0.7 -17 'Enarum egt;ra aperientia lt;^ua: ^gt;!fenticumnuUapurgandiuifra * 52.29
^WN 4ï-‘3 Ventrii os maxime neruafum CT’fetr ^ifonticiuislliptica 49.53 file 41-n quot;''^^‘‘ponticofalfuiPaul.Aegmeta. Vrinafianguinokntaunde 8.17
48.19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vrinam fanguinolentammoucrciG’
^'«rdicijMw.7.i9.5i.cr8i27 orauenarum aperire,non tdem^
S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54.51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ^lifiStinitexhiemorrhoidibiKeni' Vulneraglutinaripcralo'én 25.2s pdonem [fiere aloën nbsp;nbsp;nbsp;56.15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z.
“tordffiiri« . 6,16.07'29.18.24 r^oiU prie conta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$i^-^9e
^|gt;orcjf«»:mi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.21 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f-
^KiiiteArdtff ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.27 F l N 1 S.,
index
Ugaidtl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^j^
Aloeftomdcho^M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^g,^
Aloen cffentid rdtione non dpirire
IN APOLOGIAM aduerfiis Montuum
INDEX*
orduenarum S^.t)
BmnLintia v^.^.iS Aben nielliddmixidin md^is pur-Abunddutid non omnis in gdre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ir.l qtidntitdtc efl plemeudoe AnagdUidos utritni^ flmilituilo. tio.i^.flcutncc in qudlitdte^um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4,j
lt;idicdlionc.Edd.il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antonim Mufd m it Abundantidifliccics nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m.t Antyluf tjf.i}.Cfi}7di Abundantiam qualitatif per fold dite Apiumuerum barbaram fedddtddi rantia curari lt;nbsp;m.^ medicinam ineognitum ti-i?
Aicidentisdeflnitio fi.i..i8 Arabesfalfari/ 9i-^* Accidentia natiua ^f.i Arabumflt/feâddoâriM »7'I» Accidentia qutcdà fubflatiflinhicren Arabas malta ex Graaf uttr(,f£ tidiUtfepararinäpoßint, 94.30 nufqua inijs inueniMtiet.9i-'9 Aconitummuino potum Scorpionü Ariflolochtjshodiemedicosidulteri . iâibusnwderi 1^09.4 nisuti ios.i?
Aconitum,nonNapcUum toS.iS Arnoldus 9°-^
Aconitiéputreflicientis or uenenofe Afclcpiad^epaflillicm 97'^1 facUltatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109.16 Attradlioalimentoruniinifitiilt.
Adlio on à contrario fiat nbsp;nbsp;nbsp;100.z6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101.14
Adiioquid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131.^3 de Attradlione pur^antimn otedie^
Adiacentia natiua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9S.1Z mentorum 99-^°
Affedii{t,adioifcaufacSiudld. 13t.17 AuicennaquaredEuchfloiieslt^'
Aiharas non delcre pot um Irtapellü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;83. iS
109.}.9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auicennlt;eaddiclihiid(iiii^^^^‘
Alimentumpropriequid tot. 13 nix medici ^'‘^ Alimentorum attradio dn à fimih. AuicennitdeApiofomniuin tia^
toi.14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Autcenna: mumia **7'^
Allium coäum,cur in ciboru genere cenfedtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lof.tt
Allium crudu,nullaalendi corporis facultatepratditum .. tos.s.23 AHiumatt ctbum, non excitare fltim.
tOf.i.iS
Alocquomodo ßmilis eße ntcUi Intel
deoebymid uo.n.dS'tii.to.et ti3.8, abwidontia in qdlt;^ti' tdte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1*01^
Cdcocby
-ocr page 17-T N D’ S ’ «
^^ochymiton non efifi pknitudinem Corui dlbi ndfei t^uotnodo polfimt-eduires ify.iz.eyrtiS.s
prouerb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79.Z6
^tbiridum ufm no. Z3. exte-
kni
133-17
y^^fdii.yo.mterior.nz.s Didphxnieon edignti ^Udre edfite ^’^^^Mittrudorid fdcultds. 99.33
^^^f^-cpurcedigpid didphoenk Dici idm nihil,c^uodnondidum fit con idditur
fift.dddatur
89.17
S9.Z7 prius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«4'?
^^fidntecedens,morbus 116.19. ■'Dioficorides non ideototus reijcien-
dtUfspiui Gdlmomterdum no~ IJï.Ïl tdtUS fit intemd zr dnteccdens,nnd GT Dioficoridis IdUi fidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;127,6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
^^eaniundie definitio 130.10 Aiin-fd/iSu iïixjQ'
^ï^conimüdmGdlenoin inor-
'^'^^(onrunlid^uid
Diofcoridespluret
9^-t7 9^7 9^-3i-^3633
Ms^iaiAii ei •/iftiltf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;96.3
^nu^mefie, tz},i7.e:j'ii7- Dyfenteriddffeóiisueteres'Rhdpoit' ^^.16.(7 izS.i « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ticumpropkidfife nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133.17
interndm non diuidi in dn'- Dyfenterid l^ordniibm Rhdbdrbd-. ^f^denteme9' coniunild. 113.13 nbsp;nbsp;nbsp;rumdfi’umnonddndum ijó.t
morbi abefifie interdu pofie, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E.
ffefintenibilomimts morbo. p kuKixyTiKa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ 105,18
IZ7.3Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iUfféttiTiKX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105.17
^muUdmmorbificdmcffecott' pro Endiuid medicos hodie käucd 'gt;tn(lin
«.t6.eru8.i ’
^^^l'kciKtAxatut
^'^iidn duplex ^^iirofionk expert
152.17 fylueftriuti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103.31
98.18 'ErdfiniKoleroddmildUS 99.**’
113.3 'Errdtd recentiorum medicorü cur i
9815 VuchJio diuulgdtd 81.4
98,24 'Errdtd quot dnnk ndtut (cripferit ^^'*^‘eulutm fine difcrimine.95.9 ruchfiiK 81.2? •w« mterdum medicdmentk gute pro Eupdtorio medicos hodie d^Udti ..^°l‘^^^^^^‘('ce^i 97-^9 Cdherbdqiidddmuti 103-3*’ yjkrittu(us tdntum immodieus M ^uritiusCordus U3.*o
^^»v,tncitlculodimMtu3.i34-26 'Experientidmfolämeffeauieot,^ui ^^^ficultéXAttrdll.eiuidis. 99.3} 4 Md [ubßdntU fiimt cogno' » (cere,
feere
Extergentiä, ^vtUiIm F.
N Ïgt; E X 8f.^ Gentilis
^.Î
lo;. 7 Cermtoti medici i^icntie luamp;iitit
dddich
Si.14
p Emseatfmimmedüta ejje pu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H.
tredmetn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iz8.6 rr Armel non e/fecicutdtn. ^7.^
Febris ephemera materia qua-. “ Hepatica herba Marts, cca i^8.ió nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gr^eis Lieben lomb
Febrium diariarum materia fitmus. Herbarium Fuchfq ^^^ao ^sgt;-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hcrbarumabfolutadcfcriptioncsmi
Fuch/ius Dialcdheer minime rudis. nbsp;nbsp;nbsp;nimeßllaees fia
hr ^°°-*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Herbarum/ormasinterdumexacci'
Fuch/ms quoi annis natus, cumErra nbsp;nbsp;dente immutari faut
Si.2j Herbaruignorationemamisitterm 94-10 rib.hodiemedicos11erfinao1.t7 ^lt;^FuchJifittMcdicinaeriiditione,ip~ HippocratisfeculummiiidtisrMo^ /nesMontai tefiimoiwm. 82.20 nbsp;nbsp;nbsp;ne non/ie deliout/fe^xtGalciti,
FnmusdiartarumJebnummatena. nbsp;nbsp;nbsp;autnefirum 04.«
Hippocratem nantie auterem liM t/j.to deVidLacut.morb. uo.24. ty
ty.i.io Fnmufpro calore
G.
(J Alenus dialeffices perit/ßimus. Hi/fiantcus nwrbus. nuf
Mamentorumnoxofretteue- gandar „U raidis «^^«Ssaws*»^-
GaSarofmSx^x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
lt;S^/W*»«Alt;xm^.4F fninbc^uieGa/eMa ^ nbsp;nbsp;/
-ocr page 19-IN D E X-
•«Ä non tx fiicuîtiües, ^uiu Olis Kedicamëti omnia ignis commerce
^iVS cr idij Arabes tribunnt. nbsp;nbsp;fieri mordacia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136.11
to6.i6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kedicamentoru mordicationem IO'
^‘xigt;Mnuil4gt;nattenuandi nimobti- tione,non i^ioneai^rri. tj6.io
K^re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107.6 Kelmanißfia^HaUtateuentremfub.
L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8S.s,
y^b^iuca fylueßri medicos Mie proendtuiauti toj.ji
^nuGrads quarefemperm Para iom [ubiuxerit Puchfiiu. i}$.t
^ißm rofionis expers 98.11 ^onianierror 108.24 ^pfinoceaUterGracimedicMuam
Kei fe folo aluunt fubduCere, item^
aUjsadditum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87,16
Kefues de Apio [omnium nbsp;nbsp;nbsp;86.14.
Methodicos neceffdrio caufam cSiun dam in morbis fiatuere. 117.it
Motuuscanis,^^ nebula.is3.ii.Gr£ ■
cæ lingiilt;e radis
iif.8
Ardxs^ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;124.jo Montuuscjualduir 91.11
'^^»nieiendam nihilconduccre tJlontui hiftrionicadicacitof. 79.11.
Monitum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io9.!
^ h:rbi,Hcpdtica Barb-tris.
indtandisprouerbijs Greets 0' fientatio. 59. tx. pertinacia./
101.30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;106.16 ^^fnennon prode[[e ßmpliciter Kontui in Symphoriarium Campen '“•«0« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10;.i giumannotationes io8.it ^boun regio morbo medcri, epto' Montai teflimonium de Buchpj eru-. ’'‘odoàrtioÇcoridedidum.103.il ditione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8t.ia ^^hensnoscontumeliaMontui. Montuumimperitefymptomatamor 97-3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bosappeiare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^194
M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Montuum principia medicinic igno' ^Mrigorx fernen exhiberi cum nbsp;nbsp;nbsp;rare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130.16 periculo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97-18 Morbus^uid ii6.i9.Z7‘ii7.to.ey‘ ^MArabum GaleifO mel aërium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^. 31
9‘-« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Morbus fienshabet caufam coniuH'.
^''lt;'euocdbuloaliudGrlt;ecistpiàm dam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13119 ^tabibusinteUigi 91,14 Morbusfiensnoneßmorbus,fedpa-^Gamarudtaio nbsp;nbsp;nbsp;136.13 nbsp;nbsp;nbsp;thos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131.10.16, ^»mentum ßrte, debile, Barba' Morbus fymptomatis caufa coniun' ''npaodnamdicatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;139.6 nbsp;nbsp;nbsp;da • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119-17 icimenttttn maieriarn diminuens Mordicationem zyeroßonem in me' ’^nios hunwresmouere tantum, nbsp;nbsp;nbsp;dicamentis lotione, non ußione nontducere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;138.16 nbsp;nbsp;nbsp;außrri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136.10
r t Mormts,
-ocr page 20-I N D E ,X'
Korinut, reniât Morus appelle - Plemtudo non idem ^uod repktio» ■ ; dus
pö.tó tl}.t}.C4'116.ZZ,}}
8^..p Plcnitud.nu nominecdcochytmziha
MofescompiliUor
MumiaAralum duplex
113.3. nonpoße 117.12,gruRÂ
Myrrharofionis expers ^8.21 ii^ienfi« 118.20.30.(7 tt^.8.27 de Myxorum temperamento diner' ^.tn^fi«!ficties 1131 fefintenthe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107.16 7!7(tir/,i„ii 116.2.1^.28.(7 ii7'U
ß‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e7ii^.z2.(7i23.i.
p^ApcUunodclereallaras.10^.^ T^üs®- ii6.22.29.33.(7tt^.to,: FtapcUum non ejfi aconitum. z6'(7iz3.4
H^K/J* 126.23 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(108.18 Z^ulÜfX
u6,zz,z^.CZti;-f,
0.
PliniiiiVdlerieinui io7-4-Plintum fua firme omnu èOrtecif.
Q Mphadum roßonii expert.
r r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranfiripfi/Te
10740
Onbaf^-HterdeSimpliaK ad Pater- PorphyriJ défimtio acadétis. ^4.a aianum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^ Prun4damafienafiig!di.^o.iz.iit
.'neherotodécoda,mafisnwilirei P’^ipoilt media Itchenutfimedica nbsp;nbsp;aluum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s^.ig
’'°-^° P^^'^4 enaratione ncntrcmfità-Paradoxa quarr a Fuc/rfio coitficri- cant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104.13
'°7-^7 de Purga.7titt)n medicamentor« at-PMxorum FuchfiZ locus emenda tradtone 99.10 J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^'^0 Purgatioanteuenafidione. 174.18
ParadoxorumFuchfi/ hier àMori- Purgatorianxdicamêtaomwaqaate P ^°^quot;^.^^^So^r^gt;»atus ^6.iy^ nbsp;nbsp;nusfimiha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33-“
yi-^i Putredmemnon effëcaufi/n^aeiia' Pnuo/op/nquomo inteffigendi, dum nbsp;nbsp;nbsp;tamfilas, fidimmedataa. ni
to2.i é.ncccaufa/naxuundâ/èbrupa PntlojopPi^nwralis expersMon- tnd^e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130.14
100. ZZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q.
ai^xa-fa'zrff,^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uf.g ^VaUsuir,tail'sorat/û yy.»
Pi/ aaaucntre/ul,Jucerc,quarenuf- ^Qual/tasapudGalmprolnana-‘luamGalcnustradidcrit.io4..24. nbsp;nbsp;nbsp;re, quail's euacuanduefi. 121.31
rau/aconnu eus, curfiumofi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R.
‘30.^3 £^ EgfsGaffiicergafiudid/osliuffia ^^‘'tùudoquid. ii8.p.Qrit^,to.2^ Rcg/iis marlus rut tecons olfiru-
â/o/ze
r- N D E X-
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10^.1 J Sm.Ic ftmdi dilditum M nugis r^fi-^(pktio tt^.^.z^.aitfipknitudi' nbsp;nbsp;nbsp;atciw^dgiit netton conßtndendn. «ƒ. ij.cr SMetdntnm trahi,nonMtcin clje
116.11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traätonii causant ^eplctionii f^edet ixj.i Similiaqute ^dtitisram affuindyfentcria affe Simplicia medicamenta non omnii (hibauddan^m 1^6.1 Gaietto cognita ^^pontientn uctiret indyfenteria Simplictummcdicamcntorutn noxoi fropinaße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iji.iy nbsp;nbsp;nbsp;aliquot Galenutnreticuiße.Sj.tj ^bif^ontiemtuderumà noftroRha de Sim(gt;licib. liber,ad Paternianwm» birbirodijfcrTe 135.19 anGaleni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90.14. ^bß:ismimia 113.5.11 Sorbonicxitrne 9^.19 W» extergentia 103.7 Stupor fymptoma, non morbui. ^iorfymptoma, non morbui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11913
130.5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Symptoma interdam fymptomatit ^^dolphiuAg^icola 95.11 caufa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131.1,^ Hortint ßicultiis Uentrem fubdu- Sytnptomati5caufaconiun£ia,mor' ^^di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104.13 but nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119,17 ^*lemen rofionit expert. 98.19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T. S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'T' ttetniftij locut 101.ï ßÄflff4f 116.5.^119,17.^113. i.diiplex.ii7.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V. ^^moniaelfentiie jicuïtate bilem deVacuatione,utuocant,mïnoranteï btdtere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84.19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^7,7 ^ Stießen dtuerla fentcntilt;e. Veiouet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^g^^z
107.16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Venena modieu: fumpta non nocere. ^(bttapudchriliianos^Pthni 1o9.18.nontamenomnia.18 ^tuenenoida nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;83.14 Venenorum urgente neceßnatcufut. ^^'^dimcoronadignitatit. nbsp;nbsp;nbsp;83.18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98.1 ^^^tonis mumia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113.5 ViUanouanut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;135.14. ^^fiei,t^ue cr zizipha cr ïuiube. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z.
106.8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^1zipha,qu£ZS‘Serica^ iMU' ^^^wumpoma,bacctepotiui appel be nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,06.8 ^’''^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107.3 IZiziphathoraciidecodiiimagnoer ‘^tenimnßuquis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;106.30 roreaddi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107.1$ ^^dwdiii berbafuccum non eße fan
i^ernDraconit 96.13 FINIS, t 3
-ocr page 22-
INDEX ÎN APOLOGIAM aduerfus BracheUum INDEX» A. |
Brachdiumuidcri nonomHÜin biC defcriptione protulijeexivnn). i66.j} Briffbttii 4 cx’iimntj definditur. 161,18 |
« nbsp;nbsp;Ffr^am in p4rtem4it imbe- Bri/TütMlon^ioreuitädignM.i!?-?
LA aUiorem , quiequid in Bn/fotiUut i47.s.(^i!o4
•^ alifs eji fuperfluum re- inBubonepeßifiro,4nrcuul/toiict poni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t?4-* direâoutcndim iSi^o
Affcclui magii urgentfcmpcr m pri
C.
misoccum/idum 188.3J ii»T‘pp.i;7.26.z^i6o.is.G':o!.’7 Aittbigu:t4iuomm initiofi4tim di- Corft.Celftlocu'SexpetiditKr.i^i-^^ /^Mationis cauenda *44-i? CiCn4 an pr4ndio minor eße dek^t. Anaxion pienrititui 1^7.16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6}.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;Andabatarummoreclau/esoculispu in Comitiali quare reuulfonëinoïiF gndrc,proucrb. i7}.t4. turGalcnut e7o-i GF187.li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confuetudo praua ßrenda non ehnt
Andreas Turimts. 177.6. eiufdé liber nbsp;nbsp;nbsp;tMs,multó miniuimitàda.1444 de Pleuritidis airatione. 173.^ Contentionemjquteueritatisainore in Angina contrareu morbo motum fufcipitur,e/Jchoncfiifinti. eo8. molirifatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^7-24 Contrarium 146.1^. (^7
Anteuertendo morbo aremotiffimis Contrari/ i»Ïonginquü,GFt)i4xigt;)te etiainreuellere licet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^70.4. longinquumdiuipo ’7?'} inlasKine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147.3.17 Contraria à longinquif quid dife^
Auerroës impiits CT maledicus So- rant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4d4 io pbifta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t76-i7 Contraria non idemßgniß(iiregt;qued
Auerßoquid. 147.1. eins /ßecies. maximelonginqua ed^.to i4Fet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contraria quif. i47.3i.amp;*4t’-H
B- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Crudißinuis morbus quit e9^'’'
n Rachelius Galeno iniquus. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Crurum uenis fedlis menfes mueri,
208.11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;106.28
Bracheli/humanitas,cr in legendis Cubitiuena internai«acutismorbis Galcnihbrisßudium 167.2 fecanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^4^
Brachelifmodcßia.2o7).7.8.pertina- Cubitiuenafcâamenfesretineri. da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e43.p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;166.26.07208.12
Brachcltumpelitiom/itéras non in CucurbituUs non inebferiminatim tranfcurfuattigißc ^143.28 utendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177.9
à Deß'
-ocr page 23-INDEX
D? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;184,1^
lt;Deßnitione âul^idtndà omne ^«lt;e Eudcuntionis er trdHionis uelocis 4 rittionejilfcipitur de ahqud re nbsp;nbsp;nbsp;üc plurimie non eadë in omnibut mjUtutionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144.« nbsp;nbsp;nbsp;ajfcâibui neeeßitdt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177.21 ^mßmmoueri quid 147.8 Expulfioer tradia per qudiuenus ’î^mioüenuMdiifit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145.21 nbsp;nbsp;nbsp;expedite ßmt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is6.i6 Wautioquid 145.20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F. ^iiutio eoru tant» humoru, qu£ p Luorit potißimü eotrarietdf per^ «ttmbrimidmobßederuntmedcla. pendendd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16 8. j
174.18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fluxio ex fupernis'ne an inßrni$ ^utitio 'm pfmeipio phleÿnonis fiat,noanxie inquirenddi.168.24.
Wadhtbenda.iro.to.^ir^.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G.
7Cri97.25 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ fdenui noturießummutn miracu-
^iMtioomniiteuaeuatioeflynon '^ lum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;180.17
««tri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;207.24 Galenilocmexplicdtur.i48.j.28.et
^iMtionisußwquando 183.18 nbsp;nbsp;nbsp;164.16.cr 177.12. C7i8o.io.rt
^^mudiione çr reuulßonemper nbsp;nbsp;184.20.er 204.18
^ötnmesuenM fieri debere. ijs.if Galenum 'm lib. de Cur and. rat. per-^Wioncerreuulfione ßmulin' nbsp;nbsp;nbsp;uen.ße{l.nonderiuationii tantum dimmunaeademqiuenteßeilio nbsp;nbsp;nbsp;locainqutßuiße 202.1z
»t non paße. 154.24.er 159.13. Galenu in phlegmone reuulßoe in op G'i67.3o.er i9$.ii.er 207.2 pofitii latui nonejße ußum.203.14. ^Mtioneperuenof cumloco affe Guayneriiü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ÿ6.is.e; 197.1$ doßustatihaheatesei^e acre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, intlßonem, fieridebere 160.10 ■^tppocrates 'mintem'n inßamma ^iittitione,quodmparticula labo- “ tiombutnonßlumreucllit ,ßd. f^iefixumefituacuannonpoße. nbsp;nbsp;nbsp;ereuacuat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;200.7 ^9o.24.necetiareuulfibe.i9i.i2 Bippocratis locut explicatur. 173* ^^tationis 'mitioßatim preflan- 18.er 199.18
^«gt;«f quauoxambiguanegociu Humorudefluxuin inflamatiomb.et fiMt.144.19 E. pleuritide,mreälifieri.i72.2o.3i ^ß^icitionisuacdbulumtyranni- mHumorumeuacuatoru locum non ewm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;183.26 nbsp;nbsp;nbsp;ßemper fuccedereaUoi 171.19 ^'^linccummultkmonßatiiiuflaad Humorum tradut er cxpulßo per iflinquendumcaußa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144.1 nbsp;nbsp;nbsp;quas uenat expedite fiant.ifö.16 ^'^^itio.uideVacuatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I. (178.21
^''JtHstiouon fdde cuderiuatione. TBcoris phle^noni quomedendumf t 4 Imbc“
-ocr page 24-thihcdHui'S À firtilm trJicre ah wu' nbsp;nbsp;nbsp;cut dextroäißii!flräiG'tcii!i ^
tumnoftpclfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^^_^
lußt/nffutam Mrtemut alf^f iffibc- internetpJrfetftatimiilgt;initirilt;i^‘^' cill’orcm, na ittruhcndi facilitate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicaud^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8!'‘{
exeedcre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i?4quot;9 locitiürcaffêtll!},lt;}Uieutt}af(ca!t!i-
^tflammationif qt infiuxiotin modu tumuli brachij^ dolore fiblc^xil 'juo^tudKationèttSdifièm,,8j,t nbsp;nbsp;nbsp;confia^ßonauoneji toi.n
nonddhibrnda.t^o.io.cr 174.8 t late affi-^o ciiie umitfeta^dit. t^il-ßimmationequareafedhlatc- ij8.^.cr,6o.,3 u^ueitainadcnda 1^4.1} LonoitMuaà cofitrariß ^mddißi' fnlf^jinmatimuprmdpiofcca/tda ra/tt ,48.4'10
Ktnagt;qudedtrcdorß.i7^jj_(~^ Lo,igi)ici»4^U^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,46.1.^
» a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LonginguamaximeGaletiotP'e.
MjiJnmjtiofiftoattafidtmcrmtei la^idamcr uacnan Jumper uaiM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.«/'
'^^'^^ njf^lt;dtdnatiir,em!Hißri.tf?'ii}'d (nlnßamm.ctio:,ib.(ieß!txiimhu,w- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^jo er208.1 rum in rcduin fieri. ,72.20.^2 Medico naturMudutteidi/r.
^infiummationib.extcr/usnouom' ,^ ,y oppoßto Medicos priorif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiogt;igt;8cdo ft' fedto/iei» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,s,^^ eretiores,fedcr/gt;itiffifififigt;8d in lgt;ß.!mm.;t!o/:tbus mteruii Gale- errores/atuiße iÿ8.t num nunlt;pid ex oppojito latere Méfiacobiberifedact/bitiimt.188. reuulfioue ufiumeffi
lumre/icikre Hippocratcm , feJ
2^.cri8o. 2}. or 208. li'^‘’'^‘^ autrmumafui» i/iarff’/i-ß^i^ ne.tamp;éaS.cr'iSojt
.. ^t’uacuare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;200.7 Morbus crud,ß/muaMis nbsp;nbsp;i^^-i xrnfiàm.niomb. intermaner; oppo Morbiprinapiumruid ' ,?7.24 fitam uena’fidionemmer;fianfi in Morbiprincpxirewi/fionétépe' cationéprodefiê,cr'ruarc.,78.7 tere,nadermatione/n 147. d in rnfiamadomb. internis reuu/fionë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14,
fimperediredoficiendd. iCo.i j\rAredextrd',uelfin,firafi/t£ilit Infiux.'onis G~ Mfidmattom modu erupensrnößfiendm. ,f8.} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
ruoddiudicutionénod/fiere. iS;.2 Maiuro’motusbonusfimperindne
Intenaruudextcriorafibubereffi- dum fAt8.crt7f.^ i
-ocr page 25-
quot;(pnitunquenamuena: fecan- in PleuritidehumorudcfluxTt in re-' ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t66.zt riorum dolores urne humeralis è Humßcri 172.20.3z.in cotraf riumautemuertendum 167.1^ ^'quot;ctlofilionefedari.is^.z^.ç^ inPlcuritidefeHa èdircilouenâ 07 P, C^^S-IZ 14Î.4.ÏO Jj “tuKinwi'if ^^hosquidGakno ^fno-in iSi.S 202.1 ^«gwwif. uide Inflammatio. ^mmone triplex 184.2^ ^^gnones caufam abfeindere non f^lf^ueneexoppo/ito latere fe^ ^^o»c»i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8;.zS f™g«o»ij confidic ßgnanon effe '‘‘ÿ^^ brachijq; dolorem. 201.11 ’quot;gwo/utamßpenoru quaminß Quahtas fola, nißcopiaaceeßerit, ’^^umeorporis partiucuiufma- phlegmonë procreate no poteß. ^rtn^toeSpetat. 148.10^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^}.z7 S»o»emfola qualitas,niß copia Qjtalitatê folam remanere cofuUittt quarn ßmul hunwres. 15Î.17; Quies omnimoda corpori noxia. *^^ßcrit,frocredre non potefi. 197.27 ''^Wf^woMf a^üa parte reuetlen' . {««l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.49-X6.24 **’wgiBo/je Galenünon effeufum ^Ifioeinlatus oppoft..zoj.if ‘^h^onesincipientes omneï cum , ''^lt;'ilfone uacuaads i8x.ïj ’’PfcifgWo«« initio quic cauenda. ^ntiiis principiüad plures dies ■ I*quot;“^«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1984^ '« ^nitideèdireilofttu erm mcidi , fpurtnondeitat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16^ n ^^^exerttrefttbieao^op-M^t°Mejfereuetlendu. 1^6,11. |
reueUere er eudcuare Oj.24 Podagra affèHii an crebriuicatapo tiadandii in Podagric initio non adhibcdadc' riudtio 174-6 in Podagra ucnaincmrc fecarenon expedit.17 0.1$.fed in cubito. eo^ dein.zri7i.S Principium morbi quid nbsp;nbsp;^97.^^ 0.- QValitat ßtmidaanremanere pof fitucmeèdiredo fe^lioneß- ill ^9^17 K. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C164.2) •p Pilaire nolëteSydd queeuispotius inuiadeßeilerc i6j.ia Renes tamadfuperioresthoracepof tes, quam inßriores reßrri,at^ inde mißo ex cubito fanguini in-terdum aufcultare i66.ii in Reuettedo natura fuomunerepro beengens imitanda zo6.i,' quaiidoReusUendumfit i^s.zz. Reuulßo.i4.s.z.i7.cr i;o.ij.i8. xÿ O‘i;i.iïCri9J.4 Reuulßo an cd,quieexaffeila parti-culafitfuemefeifioncmquoq; ß' A t gnißcct. |
'gntficct ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if2^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,^ „o„ tarnen fenipcnta
1lcuulftoèdircffo partis affecte fa- hnginqua.J^é.ij.j^-t^-'^^'’' da, ri qua; ex oppofitofit pr^e- Kcuufioacni onmeadmaximcloifi fr^i'f'da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjó.'j nbsp;nbsp;nbsp;qitafierbfofeufuueruni.ié^^
^ Rmulfio ex uacaitio non pugnant Rcutdfionë omnem peruetiafdiio' tnuiccm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfz.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemoiacuationemejfi- ’5?'’,
Rcuulfio in internis infiamationibus Retatlfioncmpriecedere deitre «” femperè diredo facienda, töo.t nbsp;nbsp;nbsp;uationem
Reuulfionunqua in idem,fed in con- Reuulfionem pro morti diuerftutt trariuperpetuomoHenda. i38.j nbsp;nbsp;nbsp;uariari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^''^
torn Rcuulfio quant deriuatio per RcuuifionentfiniplieeininßdtnJt“''
eSesuenasfieridebet i-sjs tubttsnon fufeen ^°°-^^ Rcuulftonis p!ura quant tria genera Reuulfione ex opptfitol^'^
à Galeno eSmemorari tsi .^7 quant ufumeffeGaltW «*
Reuulfionis qua: ad contrarium fit inat.intcmis. tr^.ti.O'^°^-'^ ffecies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.6.27 Rcuulforia remédiaqu^ ’°^’’^
ad Reuulfione certaqu^damdiflan- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.-
tiarequiritur gt;47-2» c Anguis optimes nature corfo' Reuulfione cunt denuationenunqua ris thefaurus. ifS.upotißirtwf
coinciderc. tsÿ.i3(:xts4..i4. nbsp;nbsp;nbsp;humor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^’'^
eXt67.3o.eXio7.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sanguinis color phle^onehboran
Reuulfione ex der in ationc did ean- nbsp;nbsp;nbsp;tisparticulaqualis t^^dfif
dent uena: fedtonem eiufdent re- Sanguinis coloris mutatie,fiißi“^^^^
Ifedunnnpoße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^sai exphlegmonelaborantepartioi-
Rpuutfionemediredofiidant,aquè latranslationisfignuni- ’^'''‘
atcpeantquie exoppofito,adlon Sanguinis dextra uelfi^^quot;^
ginquafitri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13S.28 eruptioquomodefijltK'^^^'^'
Reuulfionem è diredo quare omife- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;07x06.22
rit Galenas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ist.to Sanguinis edudionemcffi^^P^e
Reuulfionem ex oppofito, ei qua è debere. 1 ^i.js.amp;i^^’O’tt^^“^'
diredofitdnuifcerümflàmatio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;200.30
nibusnonprafirendam 136.1 Sanguinis ex cubitomittmdttrale'
Reuulfionem in morbiprincipio com nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci 163.21
petere,nonderiuationcm 2^7.13 mSangtiinisexnarib.profiftontdu adReuulfione,natura pottiesquam plexrcuulfioGaletto 246.16 pofitionisdiftantiarequiri. 136.4 Sanguinis mittendiprimifiopiduo.
Reuulfioneontnem ad contraria fie- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;282,17
Sanguintia
-ocr page 27-* . . î N b- E x ^^i^fiinmprietfrmturMincMitd poßit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^J^-^* tfm dliqMimr^ifuwi,«cccjjifrio pcrVcn^op^fitxfeitiotKbenignü , corrufflpi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191-9 Çanguinem eudcuitri. 188.8
Stinfîc^tionfr «ou tiUjjcrimwlt;ttint quot;VenteÇcütmc ex op^ofuo htere cm iihbenie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177-J pw pbkgmo«« lt;i}^cindere non
T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;po^e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185.18 'rHor^eïs parte ;gt; mferiovum exer Vente ex oppopto fedioné in injidra *■ citittionduHori. 104.18 tnationibi« externk non omnino tlioritctPKpfn'oribiwpartib.d^fiïlw probari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;181.7 (fie'iuniumeincidende.t^i-ii. Vene [eäio abeodê latere ^dóld,dn C (jiw injïrtortbits. 166.6 reuidfwßt ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18t.iS triflionn er eudcuitionw udoew Vena^fcdioealt;ië nopoteßt^reuul' ic pUrimf non eadem in omnib. ßo eße ej denuatto ßmtd. 154#-«Jciïlibuirtccej^iti« 177*11 i4.cri59.i?.cr 195.1* Tribus er expuipo per ^woi «enm Vene ßeflioni tn è dircólo, non ßeri e expedite fiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;156.16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proximo y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veuffedionéèdiredoiad logmqwf wVicwtido natura probe munere nbsp;nbsp;nbsp;fitMauerftonetneße 161.14 [•gt;igt;)iiiiKn50«ttand4 106.1 Vene ßStioneedireRoßdÄtCeltri' VieiKitio. uideEuacuatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter er reuenere CT uacKarc.158.t9
Vidwiopcr particulam afeflam. nbsp;nbsp;Ven-efedione ex oppo/itojafl^optt ^^5^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mum fanguinem cttranwrbi leua
Wonemcumrcuutponenopu- nbsp;nbsp;nbsp;mendeijecre t$8.xi.er 16.0.51 8Mre.i5i.i.crt59.*7. Ven« feSio in diPanüJ5imw fada ^«wtioneïmultOieJJêjiJuadcrtMa quidefficiat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;156.15
tioitcïnonjint 107.15 Vene IcfliowcinpIeMritidcedircSo ‘ '''Hfèdireaüj'cfliontiniHPamma- . fadacryeueUcreer ewacuorc.
tiotiumprincipioutendtnn.179* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155.11
55.0'191-15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;venafedionem qiurc tamdiK in Ana W[e£hoèiKrcao,reMul|toe(l,n5 nbsp;nbsp;nbsp;xioncdifluleritHippocr. 192.51 tariuitio.iso.i4.eri74-i6 Venf communes qi« 175-11 ^eiifèdircclo fedionëquarctanto Venainteriorcsincidcnd«. 160-16 poïcneotcïtcidijlulerint.i96.i6 Vene qu« nomuffedis partibiu tho-^'Mbumeralis è direflo fedioc ocu race [uperiorib. meldend«. 165.
Miolüresfcdari.is8.i9.fti65,ii n.cr qu« inJrrtoribtM.i66.6 ''’MoppoflUqu« 149-51 Venam oppoJitSjdquodinalterüU ^tiwoppofiticfcflio 154.6 .quid tusprücübjtgt;iionrctralxrc.t7i.7 Veritatis:
1 N D E X
VeritdM dnwre fufu^td contentio Vnmerfilis lotnt ftr puriiatïirtA honcjlißimd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»08.17 nbsp;nbsp;nbsp;explicandus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io?gt;gt;
inVcriiÿnelt;i^e reuttlßonemmo^ vfum i urntute nojiro faulo ß^^ lidiUrGdlcnut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i7lt;i-i nbsp;nbsp;nbsp;ftmper deiddre léS'’^
in Vißccrum inttriorum inftAmmd' in'Vtm infldmmdtionet^uencM^' ttonibus csan qu£ ex apporte fit nbsp;nbsp;nbsp;cdndd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;166.^.^r t67-'l
reuulfioncm^i qtu è direilo ßh ytero mßldmmdto popUtinai^ nonprlt;cfircnddm i$6.i. dendd i7$.i7^iiQ'^^
FI N I S.
-ocr page 29-'^LEONARD! FVCHSII ^^Ici AC P V B DI C I SCHOL AB quot;’^’’^fn/îî profeljons ^ iduerlùs Guhelmunt Putemum ^»nÿicum medicuntyfalfimloannis Menues fen-tentmmyhloëmferireora uenarum, tuentem^Rçologii»
VAN Ci_v AM â parpari referre ud^ lenijcertcconuiôjs ac maledidispo--dus quàm argumcnti's ratiorubuscp firmiffîmis mihi cum Putcano agen dum effet: quod fcih'cetiîlebaud pau -__J ca,ea^ falfa admoduniqamciecerit, ^ue adeo prior îaeferit. tarnen pro uirili ita mihi tem-nein ijs diluendis in idem crimem reddam» ^änquam autem nemo ferê ita. aequo amp;nbsp;pladdo ani '’’oadillatasfibiiniurias effe poffît,quin aliquando fommotus referiat, ac malcdióum maledido com-P^nfcKego tamenjUt pauds dicam,fic me in hac difcc PUtione geram,nc quilpiam in me modeftiam defide i^fe quean Veniani tarnen dabuqfatfeio^bonigquiqj 'udicesjfi interdS mihijindignitate rd commoto,prg-fftaniiniinftitutüuerbum aliquodpaulo amarukn-^us excident.Quod ff tarnen contigerit, turn ddigen-k cauebimus,ne in fcurrilitatem abeat ifta noftra ani •ni commotio» Principio igitur, antequa ad rem ip-fam acccdamusjtefellendum criqquod Puteanus nos fîlfo inßmulat audadæ, quafi primo ffatimlibdii de Medicorum erratis inferipti limine, audadus multo quàmfœlicius errata Medicorum emendare polliciti fimus:cumtarnen quod ille nobis impingit,ne per fomniumquidem in mentemuenerit» tantum abeft, Uttemere promittexe uoluenmus» Quidenim magis a ridiculum.
Ar^itnctii et rdtionib, noncouitijs cum Putelt;t-MUfftW.
l , LEONARD! FVCH5II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ridiculum,quid fl:ulrius,quid denied abfurdtus^ quanr idpolhcen, quodpræftare nonintcgiumfitf’Otnnc^ enitn omnium Medicorum errores emendate aeconi gerequi pofiit,nemo unquam futurus eft. Prorfus 1^ qmdem indélébile mal5 eft, eluiep non potens, ac ff^^ nedicorum bie quaui's ad fanandum rebelhus (Galeno noft*’ pkriqiArx- tcfte)circa lèGas contenofa hïndaqj amulauo. Q^ bibui ad- j-m^^ j^Qj^ ïgnorarem,magnam nourg artans Aledico/ ‘quot;‘' rum partem ita Arabibus, Mefug poußimumóf Aui ccnnæ,addidlos 6v affedtoseire, utmonpotius dg^' rent,quamuellatumunguem abdlotû pladasd'lcc^ derent : fieri nó potuitjUt tak aliqu/d,quodPurc^nus obqcitjdum errata partunrem, cogirauerim.Co'Ot inerrore lam obfirmatum emendes, non fcriptoded fufte potius efficies, Pbryx enim non nifi plagis emm datur. In nuncupatoria quidem noftri iibdli cp^® la,me prgcipuos,non tarnen omnes, recennorSMedi corum errores collegifiê, ac uno fake complexum die polliccor: non cmendare,utïlleprxter omnemcando rem aflèrere non eft ucritus, adeoep non erat, eunne hocloco temereaudaciæ infimularet^SedhafCtanquä Jeuioiis moment! mifta faciamuSjCt ad aha qugreflant diluenda propere mus* nbsp;nbsp;PrimamlibdbnoßnP''^^
pnonem, primum eïufdem elk errorem tum démuni concedemus^quum grauioribus acfirmionbusquîm hactenus argumenns, bonoilli patri fuoMefugpatW cinatusfuerit.Tamenintenm idnos confecutos eile fperamus,utdeincepsex mfoelidac minus aulpicata Mefueomni fik patris fin defenfione intelligat omnes,quam ornai dancepspd prorfuspatrociniodeftitutus fttMefuetqucmnullos trociniode' non neruos intendens,atqueadeó fiïius,ab errore urn Ruutus, dica^remmimepotuittextemm non eftcur tantopcre criftas erfgat, nififorte fibf Galloidh'cerc exiftimct: quaU
-ocr page 31-CONTRA PVTEAKVM APOLOGIA» •gt;
t|uafiunus,atq; adeo primus omniumfuerit, qui hoc
tempore ueram amp;nbsp;certam agnoicendarS fimpUcium tnedicamentorS facultatum methodum perfpediam
habeatimula fiquide amp;nbsp;in Italia, amp;nbsp;in Germania, ad-
lt;ieinGalliaeuam,uiridóó:ifsimifunt,quiillam,ante-
quam is orbi notus effet, ex Galcno edoffti, probe ÔC
exquifitifsime caUuerint, Proinde mirari fans no poC fum,curhocdoclifsimôfæculo tamimprudenterde
omnibus promifeue Medicis pronunciare aufus fit* Scd ea de re paulo póft plura* Nunc nobis admo-Pendus erit,quod toto cœlo(ntdicitur)crrct, eó quod ^abcs muftis ttumeris Grçcorum inuenta ampliafte 'Ücat.quum fole meridiano clarius fit, Arabes quieqd ^abent,aGr3ccorumfontibus baufiffc* Atquiinfta Arabes [m '’it,tnuftaeffein Arabummonumentis, quorumnuV à Grif ai ma
i ^^Pequeapud Diofcoridem,nccç Galenum mentio tudti.
l ^itdatcor fanè non pauca effe, quorum meminerint
1 rifuisferiptis Arabes,quacuetunioribus Graecis pc-\ Wmsincognita luerunt, ft tarnen ad poftcriores illos ^f »cos, Ör ibaftum, Aëcium,P aulum, Aóuariumcp ^eïpiciasjftngulabaec ab qfdê, atcg mul to maiori cum ^ftgentia,quàm Arabibus defcriptaeffe compcries* i bxemplo effepoffunt Caftafiftularis, Capbura,San-1 ftli,Mofchus,Ambarum,MYrobaIani,lutei,c3eruIei, • ' ^epu\i^e{npelitici,et bebet2ici,attç id genus aftauctu-^mribus Graecis incognita, exquifttifsima tarnen ramone à pofteriorib *Grçcis, Aetio porifsimu SC Aótua ftofttetis mandata* Proinde etft Arabum pqritcr ac ^auritanorS demedicina commentarios, non pror- ArÆcî ait insnegligendos abqeiendoscç effe putemtramen non Ugendi? pfque eó ad abfolutam artis cognitionem neceffarios miko, quinftprioribus Graecispoftcriores coniun-?,as,facile ÖC citraiadburam Arabibus carcrepofsis.Bt
a 1
mea
-ocr page 32-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L ËONARDI FVCKSII meaquidem fentcntiamuho confultiuscn'tjprorfus non attingcre Arabes, quamdiutfus inijs hacrcre 8C commorarbquodpericulu ßt, nefi I'mparatus m hos incidatjueraprofalfis (qui'bus nonpaucis,ut Puteanus eti'am fiitetur,medicinam refeiferût)imbi'bât: attp compendi'ofa eorundem traciationc delegatus, Gale num fufius omnia, Ä^ nun quam non adhibita demon fti anone explicantem, déférât atque contemnau QpÇ bauddubiercsjprioriquoquefeculo, ut à Galenoad Amcenna deficerct, occafionem dedi^ Hoc period lumnon animaduertere intelligo pJerofeJæmds no^ ftræ medicos, fane eruditos:qui, ut ego guide /ölt;^® » non malo aut peruerfb animOjMauntanos cun' Græ ci's copulandos efle fuadent: putantes, hoc patrio om^ ma ad artis abfbiutam cqgnitionem necclTaria/tudio fosfoelicius confequipofkjnteiim enimnonuident, paucifsimoseflefutui-os,quiidipfum, quod cupfon^ redepraeftarepofsint.quum propeomnes hodieme-dicinam fedantesjUulJisnec^artibus, nccpdifcipbtu* inftrudlijornni^iudicio dcftituti, fblos Arabes, utpo te quos fuccindîè ÄT ordi'nc arte poftens tradidilTe oe-dunt, Gaf eno alifs^ Grsecis uix à Iimïne falutans, aut prorfus negfcÆs,ampIcdîanfur. quandoqujdemj®’ hoc unies in nods eft, ut compcndiariauiaadmemn næ finem perucnire queann HorS itaq; focoïdi^ pulquot; chreconfufunt, qui Hos ad Arabum iedfonem fuis crebn's lifts admomuombus invitant, Minime veto opuseft,fpontehuccurrentibus adderecafcana.imo ponus id conandu eft, utprima ara's prarcepta à Gr^ a's,qui'hæcipfà dode, copiofè, dC accurateperfcripic runt,haun'ant; utfùbindeparati, Arabum fenp^acquot; cedere uafeant nbsp;nbsp;Sed i'am ad argumentorumPutea' nijquibus Mefuen ah erroreuindfcarenidturjcoquot;“^ taüona
-ocr page 33-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA» f
Utioncs reuertamur» Noncerteneceflefuithieprae^
1 fan,atcpadeoplanumfaccrCjAlocnnonelïelimphcis Aloinofun: fubftantix,fed compofitæ,ex modica adftridfione,amp; P^^, f“^* multi amaritudine : quumhoc nunquam negaueri- p‘’“^’** mus,fed iampridem ex Galcno didicerimus» qui non to tantum loco,quem Puteanus citattuerumenam alt ti,libre nimitû 3 .de Sirnp,mcd.facul.Cap.i4,in uno todemc^medicamento plures,eascp contrarias fa cub Utes reperiri poffe, brafsicæ, betæ,aloes, Ôd fimilium '^cmplodoceat. QuaredebuiffetdeManardOjUiro 'iodifsimo,^ de re medica optime merito, atque me, P^alo modeftius pronunciare : quàm ut nobis totam Utthodi,qu3c fimplicium medicamentorum faculta-Usnoffedocet,notitiam adimeret. Quid Manardus Ueipotucrit,docti omnes nouere. Quod aute ad me
b.
i ^bnet,name inhac uerfatum elfe Putcanus methodo
1 ^^ut certe non dubitem,uteuncç parturire fe in hos 1 fiïleni libros commentarios fenbat, me fmgula in ea ' ‘Galcnotraditaredtius,quam ilium afiequi.ldquod Uptogreffu difccptationis,re ipfa docebimus» lam ''ancaudiamus, quibusrationibusM.efues fententia ^öiconetur.quarumprimahaeceftt Alocuehcmen- Priwi Pu* ^«amaraeft, igintr iecur 8C lienemobftruóionelibe-^ teani ratw-\ Utjthoracem pulmonemcp expurgat, Óé menfes pro-1 mouet.SequelamGaleniteftimonioexLibrooda-
' 'lodeSimpli.medica.facult.Cap.dePrafsio,probare ^Onatur nbsp;nbsp;nbsp;anciuam nero citraullam caufenoftre ia-
''Mominus tarnen, uthoctoco female coUi gère intd ^'^avattonemhanc prorfus effeinualidam dedavabi
i ”quot;18, Quod ut commodius fiat, animaducttendum AmarMmO’ ^aiaiuarumSCamatitudinempfurimum inter fedifi amAntudo *^’ïïe, Aïuantudofiquidcm,Galen.o fib»3»de'öimpfi di^uru.
a 3 médical ftw^ritudo^
-ocr page 34-€ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII
tnedica.facuLCap,i4,amp; i5.tefte,uninnid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P '
j^ctuo eft,quod eft: ud amp;nbsp;adftnÄo, falfitas, dwcor, alianrm quaUtatum unaquadibet* Vnumdentou® lt;nbsp;omnibus efficcre pro fua natura, non amariwony modo,ftd amp;nbsp;aharum qualitatunl unamquanc^ji'î^quot; f»Ki4rum. ni conftntaneum eft. Amarum autem non onofl*
led quod amarum eft,non amarummodo, led F’^ amaritudtncm adflaingens eft, aut acre, aut pin^f’ aqt falfum.ideoq} no una quoq; perenniterdus a eft.Quod cum ita fit,non rede colligiturin dum: hoc amatu eft,tgitur abftergit,expingat^^, in uenis eft crafsitie incîdit,mcnfesq5 mouet»,^ ^ effedus non am an,quod alqs edam qualitaul’^® P^^f dcipatlfcd amaritudinis.fcu aman faporis,Gaieno .
Sdporamd- 4,dcSimpl.medi,faculr.CapJ7,cfte conftatPef
*’‘^‘ porem uero amarünftintelhgo cum in prafenaa, Q*! in natura ftiaabfolutuscfchoc eft, qui quoad neoP*’^ teft, minim ealienis qualitatibus permiftus eft»QP^, itaque Aloe amara fit,hoc eft alia eriam fenfunow lt;nbsp;qualitatc participer,nempe adftridionc : non redo omnes amaritudinis effedus, id quod nufqûamno nbsp;nbsp;nbsp;j
in fuo libeUo Puteanus facit, tribui poffunt. Inna ƒ ’ igitur primam hanc eius radocinadonem dTe, ex i^w didis abunde confiât. Hoc autem argumentOj enne/ liquç omnes innituntur rationes, euerfo: conuere en' nes alias machinas,quibus nos oppugnareftudetr teanus, necefte eft. Minime tarnen refragamur,c)nin Aloën,qug non ibium amara eftjucrumedam adltnn git,intrà in corpus fumptam, meatus magnos, caiu»^ modi inuafis funt, purgareSC exrergerepolTeconce/ damus.Idenimamara, etiamfi adiundafit quæda^ adfiridio, efficere pofte, Galenus copiofe lib. ƒ. “^ Simpl.med,facuit.Ca.ii,demonftrat. Veum hoc conccöO)
-ocr page 35-CONTRATVTEANVM APOLOGIA» ƒ , conceffojPutcanus ift cum modum inftat: Aloë forti-teramarameatus corporis expurgat, idép primo, 6C perfengituruaforum ofculis apertis, fanguinem citatie potclf, Hanc certe fequelânon agnofcimus, ut qui minimefequi concedamus: Aloë expurgatuafa, tg£-tureadem apent.qucmadmodum paulo póft cuiden^ tifsimi's rationib» oftendemus» In prxfentia enim Ga ^^^^^ j^~ 'tnilocum,quemcitât cxlib,6,dcSimptmed. facul» ^^^^ fx^Uc^ Cap,deRubia,excutiemus* qui fic habet : Quando- j„^, tuneç amaritudo amp;nbsp;adftt iëtio in uno medicamento lt;c fimplici concurrunt,poirunt hæ qualitates fimiliter lt;« Neuntes,iecur 0^ lienem expurgate,menfes et urinas ‘« f^nguinolentas euocare» Hadtenus Galeni uerba, ut ’Putcano funtproduóa, recenfuimus. quæ fane du-P'icinomine nobis obijcereuoluit»primumut mon-^taret,adftri(ftionem minime obftare,quin Aloemea ^s corporis expurgaret, id quod tame nunquam nc-§3uimus:utex qsjquac pauloante diximus, fatis li-Wt. dein, ut exemplo Rubcæ doceret, Aloën etiatn f^tiguinê citare polte. Sienimiilaamaritudineamp;ad-fWdione praedita urinas fanguinolcntas euocare po-'^tteur non eadem rationcidipfumpraeftaret Aloëd
I^otrofententiæ noftrçprorfus nihil refragari Galeni quot;ftbaaPuteano citatadiferte docebimus, ubi primS Winafideproduxeritmonftrauerimus.Galenï ucr-“^açc funtt « Twp Jia^fcwp tytoÖg« ƒ ijx s^vt^vn Ö Tsixçà t^m b’'’'ip,o3i{/olt;r{Clt;7^t(g«7Ki K(t^»^à TifOfïDVTB y§K(i(ia7rot^ ’P W TCtVïTJJ/ KÄÄijKxig UI TÜ1«VT«I (TUUihStVereU J^tUJ(J^amp;{^ “’f«iïx Cffi^Sï y,’^ÏiJ'i 771 ^{ft« éwa-H. i^ yl' »y azzAKV«, XS^ ’'®«? lt;/l»aàttfli3cîgs,)g oug« Tsxyia xgà -aroZA«, Xfl“ îrert »y w-
1 l^«lt;/l« xtvoj. Éa interpres reële fic reddidit: Rubia tin ^'onim radix,guftu acerbaSd amara eft. Itaque quae-^uneçagere dictæ funtfuperiore librojubi etufmodi '' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coiuaini
-ocr page 36-'0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII
cpiucnntquahtates, caommam hacradi’ce tuculectf confpidcstquippequum SChencmet I'ccur expurger, amp;nbsp;urinas craflas multas^, ac nonnunquam eriam fan guinolentas moucat* Puteanus autê,quod uideban tur fùæfentenriæ officcre, uerbahæc omma « urinas craflas multas, ac nonnunquam etiamfanguinolciv tastafluteadmodum omifit» Verum quid mri eft: Rubia intcrdum ufque adeo un'nam moucat, ut non duntaxatquodmfangume aqueum tenuc^aeferox fum efl, ucrumedam unguinem i'pfum à iceorcamp;frC' m'bus expurger, arque adeo ad ucficam deducaft earn nonnung citra medicamenta urinam cienria, adeoep nulla prorfus cxiflcnte Kvxsopicóirei, ob fola renum im^ bccillitatem,aliquando eriam propter ampKtudinon ofculorum ex uena caua urinam ad renes cxcolantiu, Aërio hb» n» Cap, 2, tcftejGnguinis tenuefennn/w un'na fanguinolent a mingaturc'Quod itaque Rubia, fiC aha amara atque adftn'ngenria,intcrdum fanguuie per un'nam ducant : id non per /è, hoc efl acrimoniac ' graria,fed ex accidente efficmt, quia fcilicctofcubcx uena caua urina cxcolanria, uehementius expulsant, amplioraqj hiciut: ita ut per hxc ipfa non fo!um fOTfi aquei^ humores, fed eriam crafsï, imo fangu’S ip^e, ad renes piimu,dei'n eriam uefleam excoIetunOP^*^ em'm amphores lam meatus F^c^i Faerint, quiddä eria langumis emittent, alia^ iade erafla, Hinc cum PW' fcorides eriam id ex accidentcpoflê Rubiam infiniia/ ré uoluiflepnon (èmper,/èd interdût,hand aliter quam Galenus, ßnguinem ducere dïxit, Vciba cnim dus hæc lu ntt «ys ov^a ■oioÄÄx t^ Tirx^tx, itr^ ôn J^ t^ Xiux Id nero turn porißimum effidt, quando ab ps fump tur,qui natura uenas amphores faxiores^ obrinent. Qu urn i taij non per fe ÓC xvxsefixcr'M? utione jedex zeeidente
-ocr page 37-CONTRA PVTEANVM AP0L.0GIA* ^
îccidente potins Rubia fanguinolcntam urinam du-ntjocum Galeni à Putcano produdlum J nobifcum nihil pugnare, omnibus euidcntifsimu eft. Quod ue Amm pw to amara plurima urinam per fe mouere non ualcant, fe plrnmi fatisteftaturGalenuslib.j» de Med,fimp,facubCap,. ^^^^^ ^°^ u.ubimhunemodumferibit: Quumplurimammo- quot;’^ ^^IT' Udc urinam annitimur, non omirino amaris utendö ^^ medicamentisjed quæ acriora funt, amp;nbsp;magis excalfa- „ dunt.Quibus urique uerbisGalenusaperte innuit, 1 quodurinamcientiaper fe,omniaexacriumfint ge-‘ nere.cuiusneepRubiam,neep Aloêngeneriseffema-' nifdlius eft,quam ut à me doceri debeat. Qua: dein-wpsPutcanus affert, nobis nihil aduerfantur» ut qui tninimeinficias eamus,amaraintro in corpus affum-pa,ctiamfi adiunóa fit adftrióio quidam, magnos
i tneatuspurgare 00 extergere polfe^C^are ijs praeteri-j Mtoeporius quod paulo ante polliciti fumus, amp;nbsp;in j ^uo Puteanus nunquam nonturpiter hallucinatur, ^pVeemus «S oletenim diep afsim itaratio ein ari,qua- Expurgiffc fiötpurgareóCaperireidemfignificêtGaleno jdeoep er apenre fienontaro colligit: Aloë expurgatper amaritudine Gakno non ndadgitur eademaperit». Htquiaferè totadifcepta- ilt;lfttt«
1 ^otïisuisinharumduarüuocum genuinainteUigen-
i ^^Ïitacft,Slt;nufquamnoninqsufurpandis impingit ^uicanus,quo infignificato ijs ufusfuerit Galenus, ndubmdcleóori confufionem pariant, planu facie-'ntis. i\pcYireitae^l.atinis medicis idem,quod Galc- Aperirc. no Öe alijs Graccis «vasojiouL, figniftcat ^ Aperientia Aperientu. diam medicamenta non funt alia, praeter ea quae G a-^tao «vetst pzüÏiKix dicuntur^Quaeautem finteiufmodi taedicamcnta,ipfemctGalenuslib»5»deSimphïAed^ ^^ouk.Cap A^^qsexplicatuerbistQO'K (dd -A sójxol« t»^ *y^!»i; woi^wlt;r»,w«si»|*»l»x« -TTfOtrayof^vovenpA-doceft:
b Quaecunc§
-ocr page 38-to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDT FVCMSII
Quaecuficp uafbrum ofcula référant, apcncntia nomi /ptritntiu nant.EtpauIopôft,quçfit eonindemnatma,inhunc nMra^ fnibens modum denrouftrat:« lt;Æ ^vins -^(^xvxsoiM-rtKaigt; Tirx}(y(ii^ÿ!, J^ii^'diXyi^gu c/!«^;^^^. Quod cftl Aperie tium natnra, turn craflarû partium, turn acris ac mor-dax eft. Vilde iam omnibus perfpicuum cft, Puteanó errare,quod aliter ac Galenus (quem tarne unusipfe, fi Dijs piacet,probè intelligit) Aperire ucrbo untur, pro co fciÜcet quod eft,ampliores efficeremeatus, aut ab obftrudtiomb, liberare. Nam hac ratione apenen* tia medicamenta nihil diftabunt ab ijs, quæ Græds ixiffaKàM. tK^sxi^iK« K£^ iKKxSxgTiKx ï Latinis autem infardnob* «iu;8^;Zi)(=, ftiud2:ione'uelibcranda,SC meatus purgantia dicun* tur.quod afferere quam abfurdum fit, nemo non,mo do Galcnum lib.y.de Simptmed/aculuCap.n.dili* gcnterlegcnt, intelligit*. Siquidem quæ corporis mea* tusrepurgant,obftrudlioncsq3 aufernt, ea omnia turn nitrofa,tum amaratenuiacp : apcnetiautTC,ut iam« Galeno monftrauimus, craflarumpartium,acna0^ mordacia funt, Exquoiterum omnibus planum fit, Aloen nullam habere aperiendi facultatem, quod m* rairum eiusnatura ab apenentiu naturaprorfus ab* norreat, Primum enim quum ex numero fit exter* gentium, telle Galeno lib,6,de Simpl.mcd.facul. (14 quod neque Puteanus inficias ibit) craffarS paitium elle non poteft.funt etenim omnia extergentiaSf mea tus expurgantia medieamenta partium tenuium,po* tilsimum h cum fuis contrarqs conferârur,quæ t/^n-W s«ix Stf ifitppx^iK« nominatur ; ut abundc docctCale t^oë neque nusIib,5'*Cap,it.deSimptmcd,facub Denfepneq; iicrisgt;ncque acris, neque mordax eft.nam, ut aperte Galenus li.tJ» mordix. de Simp,med.facuhCap.de aloë teftatur, lHf,wi«Jl^.gt; lilus : ideft, ficcitatêmordicauonis expertem obtinet*
• Et quo
-ocr page 39-CONTRA PTTEANVM APOLÖ'GIA^ tl Et quo pado acris efie poftet AIoê,quum(ut idem eo dem in loco feribiOt Axtat Kx3xfok «At/uro^/: hoc eft,ul-embus pun's, Sgt;C à fordibus alienis, non moleftum fit. Caterumacriaeiredebereomnia,propterqux «vx^ AperkntU fVfxrn amp;apertiouaiorum accidit, abundeetiam do- acremcluali KtGalenuslib.y.The.metho.Cap.i.ubiex profeiTo ^‘^^ ^i“ flus caufas commémorât, ut iam idle meridiano cla- ”'*'^' flus fit, Aloen aperiendi facilitate non efie pi æditam : WquænequecralTarum fit partium,neep acris, atque ïdeo mordax. Et hæc unica ratio, fingula Puteani ar-
gumenta non refellere tantum, imo etiam expugnare potiseft.Mirum autem, quoddiuetfa in fignificatio^ neuerbo Aperire ufus fit Puteanus: cum tarnen Gale *’us (in quern I'am parturit Commentanos) lib.y^Ca» Mc^iinplidum medicamentorum facuItadb^Dio-widem etiam notet, utqui nonnunquam médical '’’tntumquod relaxât (,v«A«:5iKcgt;p uocantGr^d) ar«-W«!«//, amp;nbsp;apen'endi facilitate prædiaim nomina-‘Wit, Hic ego iure quidem earum rerum, quæ Gale ^usinSimplicium medicamentoru metbodo tradit.
Diofcon-da À Gak' no notate.
•gnorationem Puteano exprobrarepoffem : id quod
•plum no uno in loco nobis fecifle confiât, Scd à con-Ms, utrecepimus, diligenter cauebimus,rem totam ftetoris iudicio relinquentes:qui,nifi ftudio iniquus berit, facile æftimabit, u ter retains Gal cm in hoc libro pfæceptiones didiccrit, Porro uerbo Aperire, Me-ficquoqt (quern tarnen defendendum fufeepit Putea '^us)incaqua Galenusuius eft fignificantia, inquit f'Hm: Apertione fanguinem fpargente,ita ut minime hxare,aut obftiuôione liberare defignare pofsit, Scd «æepro primae rationis confutatione fuffîciand oecunda Putcani ratio,qua Mefuen tueri conatur, secvhda Meft^EmpIaftica medicamenta,quæ confiftenria ratio.
b 2 funt
-ocr page 40-W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSIl
flint craffa, terrea aut uifcofa, amp;nbsp;infarcienoa,quç Græ ci iiieffee^K« uocant,corporis meatus fuolcntoreop' pknt,5C infarciutjgitur detergenaa,^ meatus exp^ gantia,quæemplafticis ÔC infarcientibusqualitateö^ cffec^lu contraria funt,meatus expurgant, redudimG aperiunt'ue, Exquibus uerbis itenam abode confet? Puteanum uerbo Aperirein aliéna fignificationeuf’ atqueadeó errare.eadem enim facit çuvltMt^ i’^l^!^ KriKK medicamenta, ijs quæ Græcis peculiariter««*^' pufiK«, id eft aperientia nommant,Quod quant ab ut dum fit,ex paulo ante didfis pcrlpicuum eife
EmplalUcd Emplaftica Sd empbradtica aduerfari detergtnob» cr emphrd meatus obfirudiione liberantib, minime innci^^^* Aiea ^ter- i(^ enim docere GalenS lib, ƒ♦ Cap.n,de Simptmt » fecuIt,fcimus,Hocueroconftanternegamus,aped^ ria eademefle cum dctergcntibus,acinfardhilibo^ emtmid ri^iis,5Caducrfi emplafticis Sdemphradficis.Ap^i^'J Aperietibus rium enim contraria,non emplaftica Qi emphtaebt^ qu£ contra ^^d potius ea, quæ generaliori nomine(f)roprio nantp ria, deftituuntur) lt;ruiu«yoif[a,gt;y ^Äé^avrfC,ly (rt^ryivilt;(y'3 ^^^' votwree, tefte Galcnollb,5■.Cap,^3.deSimpl.mM' ƒ^ cult,id eft contrahentia, ocdudentia, conftring^“^’ ftringentia^nominantur, Quaretemere ^“^^^^ tempus, cum docet quæ fint emplaftica,empbta 1 ’ detergentia, Sd meatus 0 bftru diion e liberantia, p^ Puteanus,quum illipotius docendum erat,quÇt aperientia exquifite Approprie loquendo mcdi^^ fa,quæcp illis cotraria, Atqui puerilitcrhie,«tau« æ^ pe,in hocuerbo Aperirclabitur: quo idem quod anv pliores autlaxiores fieri meatus,fignificariput^,qu tarnen nihil aliud, nifirecludere uaforum orangtu cet,Adeo utdiuinaremihipeneiam Iiceat,qua esn Jbisin GaIenupartunatcomnientarios»Eff‘’^’^^^’
-ocr page 41-CONTRAPVTEANVM APOLOG 1 A. ijquot; fecumep diligenter expendat Putcanus,quid bic pro-ducere poffem,fï de eo uere quidem,ut ille de Manar dojiamuitafunélo, ÖÓ me,falfo ac temere admodum, amp;nbsp;non citra impudentiae fufpicionê,pronunciare ucL km» Qiiare memores eorum quæ recepimus nos fa-âurosjadalia,quæprofert Puteanus, diluenda, pro-grediamur»Vt oftendat fubinde, obftmdione libe^ G^to«- jo-tarejSCuaforumoraaperire idem effe, locum quenda ckj explicit exlib,8»The»meth.Ga!eni producit» ubi is,Putcano tur. citante, ita fcriptum reliquitt Soluunt obftruóiones « ^uxuimhabentdeterforiarn,meatus uaforûaperien- «« do.Hçc Gaignus» Hicdenuô,utanteaquo($,fidem « kPuteano requiro t utquilocum hune Galeni de in-^uftriadeprauarit» neque enim uerbahaect meatus ua kruin aperiendot Galcnus,nifi fibqpft pugnantia do i c^cmftituiflct (quod de tanto uiro fufpicari quidem * Phculum effe duco) adqccre potuit,ut qui alias ama-' fît btetur effefanè detergentia 2lt; expurgantia, at ne-
H^aqua aperientia»ca enim ut non folum amara, imo 'tnutacriafintneceffe eff» Vtautemomnes aperte ^gnofcant,hicquoc5 Galeni autoritäre abufum effe ^ntcanum,nc dicamfalfarium fuiffedocum ex arche-^po Grxco adfaibam, ubi in eum legitur modum *« ^i^folTlovtri (xÄ* oui «» IwojfiK^ «/luuifxös ,l^«ôw'n vif o-*®tTDrov(r«i7w iftçfxÂTi, »y alt;rw TOv «rwfxetf^ ÂctfxCavôixÂJ/eet. ^inacrusappofiteficintcrpretatusefttSoluuntquidê « tgt;bftrult;ffioncs,qu3edeterforiamobtinent facultatem, « kufoïis cuti Tint admota,feu intra corpus accepta» « ^nàeabundeliquct,aperientiumnullamprorfushic ^iwimentionem à Galeno» quçtamenPuteanus cum caulk fuæ itaconducere uidiffet, adqcercuoluittfed ^uafidcôC integYitate,iudiccntdoôi» PergitPutea susdit colligeas tVenaru meatus fanguihê craffum b incidendo
-ocr page 42-14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI TVCM5II .fg
filo? no ad' ftringmdi tantüßcul-
täte prx-
fmäritudi' nis quart
nuÜa mm' tiofiditt.
fncidendo Öif abftergedo fua amantudme apCKt ^'^,’ igitur et fangumc elicere poteft« Quibus in uer rumbjspeccatPurcanus.Primum,quod aperird ^^ quod extergere fignincare autumat. Secundo) q^^ perperam fic colligit: Aloe expurgat,igitur ^^’^j^*^ didt^id enim minime pofle Aloen, nifi ex accid^ fupra Rubiæ cxemplo monftrauimus. Ät cum äc cultatibus medicamentoiS dignofeendis agitut) no quid ex accidente, fed potius quid per fe Si prim^®’ acnullo interueniente, medicamentu efficcreual^’ Galeno libj^ Cap.a^SC 3. de Simpbmed, faculf-^ ^’ quæri folet.Huius praecepti Puteanus, qui tam^ (cio quos in hune librum C ommentarios partunt) tnemor,perpetuo quid ex accidente poftir cul à difputationis fcopo aberrans, demonfit^tt n -■ ftranititur» Cæterum falfônos aceufatPutea*'^^’ quafi Aloën femper adftn'ngere,nec aliam praît''^ ftriAtionemfacuharcm obtincre cenfueriinus:^**’’^^ menidipfumnufquam in noftris feriptis nos 01x1 , oftendere pofsit,ut qui præter adfuiAioncm amp;nbsp;ama'i tudinem,etiâpurgandi facultatem, adftnâionipi'O*’' fus aduerfam,eam habere feiamus. Id autë di»««®^* fatis exqs quæ turn fcripfi confiât, Aloën non apô'^’'^ ora u enarum, neque cierc fanguinem : fed cademap® ta,fanguinemcppromanantê, fuaadftridioneôinc*:* täte potius oedudere ac confiringere» Quibus tarnen uerbis, eidem inefie amaritudinern minime negaui-mus,utpote quam gufiu non femel, fed iterum ateß ne rum deprehédimus: amp;nbsp;quam uulgatû hoc omniumep inoretritum prouerbium,Plus aloës quammeHiSjUt ignoraremus haud permiGt» Quod itaq: amaritudf nisnullaa nobis mentio faëtacfijion ideo fadü,qu^ Aloën amaritudine carere crederemus: fed quod mui
tuto
-ocr page 43-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA» tf tuto noftró illam nihil obelTe poffe fciremus» Amara liquidem non nifi meatus cxpurgat, oblh uÆonescfi^ tollunt, aper ire autê nifi acria fint haud pofTunt: quod foUacriajUt diximus,aperiendi facultate prçditafint»
Porto iam tandem ex Galeni fentctia,quæfint proprie rarefacientia,detergentia,aperientia, obftruôio-nem foluentia,denfantia, et obftruentia medicameta, Montuus définit: quod certe illi inter initia faciendS trat,potifsimum quum intelligeretjhis dicbomb.coii fufe omnes penè,ut ipfemet feribit, noftræ ætatis medicos uti. Sed mirum eftjPuteanum non uidere fe effe Exillotum numero, quos bic accufat» Nam utcuncg alijsiamnominatis uocibus rcóteutatur, Aperireta-wenuerbo illum abuti, atque adeo genuinam etus fi-Snificationem confundere, tum ex ijs quæ paulo ante diximus,tum exqs quæ ipfedeinceps feribit, euiden-disimumeft. Nam inter reliquaquæ producitPutea-’luSjineuinloquiturmodum»Amarapenecacteris pa « dbusnon folum meatus externes, fed etiam internos « purgare amp;nbsp;aperire poffunt. Ex quibus uerbis bifaria « ballucinari Puteanumliquet» Primo, quia in uniuer-lum ucrum non eft, quod aflerit amara meatus exter- Nwi omnid nos amp;nbsp;internos expurgare poife. Si ejiim adiuircfa fit rf^ara ex -^niaritudini adftt ictio, tu externes meatus amara ex- tetnosmell' purgarenó ualct, Nam,Galcnoli.j.Ca.ii.deSimp, ‘“^ 'xpu»quot; wed.fae.autore.extemerûmeatu3 exiguitas prius ab ^^ iwlët». adftnâiôc occlufa,quàm probe queat expurgari,non «iainde inaltum abftergentê fubftantia recipit,nec ^purgatur.Secüdo,qd’ Aperire, oblitus definitionis anteaproductç, nihil aliud elfe q meatus à crafsishu-morib. expurgare, atep adeo amplioresefficcre, mant felle infinuetfidep nó dStaxat in hocloco,fed in ijs etia qu^ poftea fubiügit,feciCf€ cóuincif.inqt em: Ex præ-tniffis
-ocr page 44-Iff
LEONARDI FVCHSII
miflis patct, detergenna amp;nbsp;farcin libcrantia medici^ mcnta,quæ funt amara, fubftantiam, quæmporis ^ meatibus conrinctur,dctergêdo ud expurgando fubx mouere, idcp primo QC per fe, S^ propter id poros amp;nbsp;meatus aperire» Quomodo em'm port's aut meatibus impadla feu mfardla educi uel extergendo ud expur* gando poffunt, ntfi prxdtdisaut port's aut meatibus rarefadtis aut apertts f Quid em'm aperttus, quant hic Puteanum Apen'recum Rarefacereuerbo confonde Putednuï reC Accedi'tquodmam'fefte hi'cfatetur,amaraptimo aloin ex dc- Ö^f per fe detergere amp;nbsp;expurgare, ex accidentéautem d^te ape ^p^if^^^ ii^ yjillurn plane à caufa lua ecadifle»’’^® nrefitetuK ^^^^^ uideaqquando hoc Iblum à nobi's controuenin’' fit,Aloënper feora uenarum haudpofle apcrirejta perpetuo à dilceptationi's fcopo temere aberratPutea nus.Sedi'nftatt'nejCt locum Galem'cxlibro quinto de ocularibus palsionibus produci't: ubi' aflerït, amara rt nitrofa,ueluti funt lupinus, orobus, amygdala, unes habere apertiuas, SCcrafst humorisi'ncifiuasri'ncenn lias perpcram fcri'ptû eft. Liber quem ci'tat,mi'hinon' dum uifus eft» puto autem locu tflxtm typograpbi in-curia elfe uitiatum jquum locus tlle habeatur bfo 5»de Si'mpl.med.facutCapji.ubt tta Galenus fo’'^^^, quit t r?» lt;Æ T% o^ojicup n 1(0^ ätfu-ce^/«Äiogoigt;, icty ult;ri ■s!tK§oi,7rgo! -n ^V’^^ay^Ht/hi ri J^îc 7tKOigt;i.}(ef,'^lt;»7rÄnlt;rioii JÎ t(gù, rPts «(ivy/i^si! tTV/iSiS^n^'^ y^ i(gu ’fiVTay 2lt;rx (Ay Ist^ TsriKf«, i(gu ^veifa gt;(gu iriXKteUxiS^ ’srógsi, quodeft:Èruorum6C lupinorum pooßfo’^ amarorum farma, fupra quam quod cxtergit,J» omn» quoqt meatus expurgare ualet. Similequiddäamyg^ daJi's accidit.nam harum ipûrumquæcun^anwa: funt,amp;detergunt, Ód meatus expurgant ♦ Ex qmnus nimtrum uerbis fan's perlptcuum fit, Puteanum Ap^
-ocr page 45-CONTRA PVTEANVM APOLOGTA. 17 hredixinê,jdquodGaIcnoeft6«6ö:^«ff^f«adeó uthinc conijdanijPuteanum Græcæ h'nguæ non admodum penturn efle. Qiiæ fr liera eft conicctura, de furs com-’nentanjsquiddiuinandS fit, facile docfti iudicabunt^ Amcennam, quern citât,nihil motor,ut cm per me li-tetloqui ut lubet. nihil uero certius, quant ilium, aut nus interpreternj-Aperire uerbo pro tK^Kdect^it/ impro pneufum efle, lam puto abundenos moftrafle, ape niediâionê in aliéna fignificatione ufurpafle Putea-^um.reliquueftjUt planum feciamus, Mefuen, quern ffle tarnen defendendum fufeepir, Aperire quoque •neafignificatione, quaGalenus utitur, hoc in loco, J^bi de aloe agit,ufurpafle» Si Aperire(ut Puteanus ar verfo dpt' “itratur)effet3amaritudinefuaextcrger*e, purgare, amp;nbsp;rire quomo ^lt;^uliberare, Mefuenunquam earn apertionem in-[®^^gncs Aloes noxas commemoraflettfed potius ”3ncfacultatcm,utpotecorpori humano admodum Silent,amp; quç ohftruCtiones eius foluere poflet, mins hudibusextuliflct» Internoxas autemrecenfere earn «tultatem Mcfucn,ucrba eius fatis declarant, quae fic quot;abent: N eq; ad aliud nifi ad unu uidetur noxia» ape-■■'tenimorificiauenarum, apertione fanguinem ma-J'arefaciente» Vidcat igitur Puteanus, quàmpræpo-'^ereamo quant infantiliter, Mefues fententig, illo invito admodum, patrocinari conetur»quandoquidem *5)dequaperpetuogarrit Puteanus apertione,mini-*’ielocutus fit:fed de ea potius,quç fanguinem (ut ille ®10 manare facit» Quarequu eandê fæpius cantilena occinat Puteanus, amp;nbsp;Aloèn amaracp omnia fua ama-fitudine corporis meatus, iccurSv lienem expurgate pöffquarijs tationib.oftendere fitudeatuto eft ut dein-
doufuiHie-fuc.
ff cc
teps ad eas rationes uerbüditfturus firn, quandoquidê ^nos fatemut, utexpræduftis innotuit, amarapofle c expurgate.
-ocr page 46-l8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSn , nbsp;-
expurgare,obfl:rucflionescB toUevetat non apenre, Aloen eße acria fint» Hic potius immenfurn Puteani ®’®’^^ degenere dctegemus,qui contra omnium ueterumoercee -' medicnmen rum,adde Mefues ctiam,cuius ramen patronumag » tompurgn- fententiaafierereaudet,aloënnonefledegenoep _ toriorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tdiofumueronot patrio planum facet e conatur. Médicamenta p^o^^æ
purgatoria diefia, omnia Eimiliaritatc quanam, leno credatur,amp; à tota fubftantiahumoves trahunt. Atquæ fua amaritudine purgandoAW’ liberando purgant, ea trahedt facilitate uacuaflon non pcrficiunt,utdocct Galenuslib^j.Simp^’’’^ * Cap.ip.fcd potiusfaredu liberando, amp;nbsp;meatus®?'’, gando pro qualitatum uarictate, aliquando cumut^ narum promotione, aliquando fine illa alutim ôtant» quæob id abexcernendo fier co re eccoproacaj^tt proprie médicamenta purgatoria Graccisfontœt » huiufnodi funtfumaria,fcylla3abfinthiuni,rltabai a rum,^ ipfa aloè* Hæc Puteanus»Mirari autefarisno^-minis temeritatem,ne dicam impudentiani,'nonpO‘' fum,quod hunc,etfi apertum admodû,GalcniIooint Galtni lo^ deprauarenonfitueritus» Qnodutrediusintelligent eus eiMirrii- ftudiofi,annnaduertendum, Galenum in hot loco a
tur.
nupheu medicamcn ^jApur^itm
Puteano citato, duplicia fâcere purgatoria medicame ta» Vno enim modo purgatoriadicuntur, commuM mulris ratione, quæ quouis modo animalis excremen
ta expurganr. Aliomodo per excellentiam purgato-riauocantur,quæ eademautperuornitS, autperue^ tris ddedtionem purgant. Et ea omnia trahendi fecul tatempclsidêt, alfa unumquempiamhumorem,alia duos, aut C'Um plures» Vnde fan's confiât, locShunc euidenter docere, Aloen effede genere eorS,qug pro^ prié, aut per exceIIenuapurgatoriad{Cuntiïr,Steniin ca,
-ocr page 47-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA» 19 ûj^ux (/livwocycüfHf yaj^oj purgat,^pricpurgatoria Hominamur, aloë proprie purgatoria fit oportet» ea «nim,eodem Galeno lib»6.de Simptmed»facult»Ca» ^taloë,tefte,v7r«lya jz^stfa;,hoccftuentrcm fubdu-^'t.Etutrem planius teneant ftudiofijaloën effe e nu-*''ttopurgatorioru proprie medicamentorum, o-vZ^ ^wsjitSf inhunemodum colligemus.Quxcunq; corporis excrementa per uentris dcieóionem purgat,per «Xcdlentiapurgatoriafunt: Aloë corporis excremen-h per uentris deieëlionem purgat: igitur per exceUen ólm purgatorium medicamentü cxiftit»Maior amp;nbsp;mi-’'or Galeni autoritäre fomç manent »Errat itacp Putea quot;uSjCo quod medicamenta ea quæ far et u libérant, 6ë ’Status exp urgant, cum qs quae aluum citant confun-^i.namhoenufqua Galenus docet’» fed ea potius ita I ^'fferre innuit, ut hæc trabendi facultate uacuationë 1 Pöficiat,ölauero non»Sed praeftatuerba Galcnifub-1 f«ibeie,ut omnes fole meridiano clarius uideant, ut 'orum hunc detorferit Puteanus »Sie itaqueaiuQuæ- „ tutri^aaffoslentoscp bumorcs extenuando, auturi- « ’'am eiere poffunt, aut ex tbor ace SC pulmone exerça- „ Ponibusauxiliari,eapurgantfane quidem,uerurïïuTr,« 'rüifusnonhmihter nuncupantur»fedaliauocantur «« ''hrrammouentia,ababecbica,alia menfes ducentia : ce ^acre à fuperioribus diuerfa, quod non babeant uim « Emiliarium bumorum attraftrieem, ut iUa»Et paulo pofttQux inboebibuntur,ut fanguinem extenuent, “ ^meatus obbruéttonclibèrent aperiantep, ea traben “ ^ facultate uacuationem nonperbciunt,Ex quibus bneGialeni uerbis nemini non eftperfpicuum,alia ’ationepurgare ea,quacincidendo ÔCmeatus obfttu-^ioneliberando expurgant,^ alia qua proprie pur-^atorianominantur» Vlaudminus errat Puteanus, e x eptod
-ocr page 48-B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LE ONARDT FVCH^TÎ
B , qaod ea. médicamenta,qux ab excemendo fiercore v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^^^^^’^^^^‘^'^‘^^^lt;^^^^'^b3^bqsquçperexceîlendam
I abolis ü^ P^^S^^^'’'^^^ mmeupantur, differre exiüimat, Eadem pmprie^ enimciTeitaofiendemus, Qiiicqaidexcrementûani' 9 gatonadi- ^^^P^^vumpurgat^ettproprie purgatoriumÂloë A ciMtur. ^^^^^}^yodeß:animalisexcremerttum,periicntrettt pit^g^ti igitur eliproprie purgatoria, Maior Galeni g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiitMinor quocp einCdê autoritatetirmaualidaipexi.-.
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ Qvo padio cnim illam inter eccoproticareccnfc'
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fet,niri Eercora excerneret. Sed dd Galenus lib.é.Sim
B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pbc,Cap,de aloë,manifeûe innuit, eccoproticanon
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^f^'^'^\P/opi'ilt;^pvrgatortjs,ücrcribens:v'!ir«}'igt;‘^gt;^
K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yxst^x 7^ tgt;iûi7tpa7jûu//ic«As(^âii/ everec (^(e^fiC(amp;iâii,Qtia'.
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il diceret, quia exnumero medicamentorum quxdet
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^iquot;^ ^xcernunt, aloëexiüit, ideo uentrêfubducit, Vr
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indecolligerelicear, uentris excremêta Ôdiiercoraex-
purgatona, ut fit plane fen fis m quia aloe fercora amp;
educerepoted, igitur uentrernenâ
fubducet, Sedhpc, utpotenon magni motnenti,iniffk raeiamus: atq^aloënproprie purgatorium eife, uete^ rum^reccntiorum tedimomjsdemondremus, Gale n us fiquidem bK y. Thera^metbo. Ca, i4,manifcilif finie aloën facultatern uere purgatoriâ babere innuit, de de ea icribens m ravr» f^ifxi/i7a:i7i^duf/x//tritxSü^’ni'f^
, P^^^Eatem autem proprie purgatoriam hic, ut alibi ^Sxfixii ferefemper, ux^a^Ti/câ^ appeUatt Nam qux per urina 3lia^ eiiacuationisloca,citra uomitum dduentrisde^ ^rSxfixé ieëiionempurgant,hxc iâva^xfniccèGrxciSjddexpur gannaLatinis proprie nominantut\ Prxterea Ga!e^ nush'b^m^t.The,metho,Ca,it, iteraaloën intereaqux perexcedentiampurgatoria dicuntur médicamenta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
qux dh edam ^a/f^r/^ uoeanew, recenfett dum dus faeukatem
-ocr page 49-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA* 11 fîcultatcm purgandi SC attrahendi bilcm, uentn'culf S^inteftinorum loca non tranfcendcrejaut fi ultra hgc peiuenerit,uafa tantum in mefcntcrio conti ngcrcfcii bit.Seduefba dus adferibemustvOTJAmTro^ oui ^/nh-^j/jOTT»? XV715 iw70 ms ^loîs}(i7'»lt;ri '^ yetspos Lx^oxyiiifCS* '‘^iikiisnÿJl^K '^os^xs Toix^xs (AixSiaus (fipiixliX-, tS )iV(l pSi iK jZÿ KKSKI^i^Cay p.i7giuSi ug (i» TlpOliVXl T^UJ (Av^ ^xp-Hf MnSi^' «vu'tipco T i^ yxst§x « KS« w ÇVT^f « yupia^i ’ 87^ «f « Tf^f Tsreig «ïrTi^ r Kxrx •r p.ilt;riVTipioii dvrau^, ? ^J^ 5 TC lt;AiX Tng xhctjg ö^l iamp;AAtsK, Ö avT« kxS^ xvità '‘lt;xKó^(MTsxpóv7a!^ wesrap * Quinetiam Iib.6*deTuen^ öaualetudine,tdem Galenus aloc biliofi humons tra^ Ii^di facultatem ineffe, ijs uerbis euidctißime docet ï ”* pp o’viTaAoÿ liriig ovivHa-tp^ihKTndu/ lt;Auüxp.iyi\cvxx , )^\iihg yup-ov * Actius etiam, quem nuper Veronefis 'UfJanumCornanum antequam integrum latinita-1« donaflet, infoeliciter prgueniens (ut qui hauddubie l’une maiori fide Sc diligentia,quam Italus iUe fecerit, ïbfoluiflet) conuertit,Lib*3* Ca*24*alöën purgarebi l®itjs uerbis indieat : Aloë totum quidem corpus nó Purgat.bilem tarnen, quæin fiomacho amp;nbsp;uentre Së ’uteftinisfueritjuna cum duris excrementis, quiete Së luauiter educit* His omnib* accedit Mefues, cui pa-ttodnatur Puteanus ubilibet, atque omnium hodie •Uedicantiü confenfus: qui unoomnes ore fatentur, ïloënpropriepurgatoria elle,qucd fciÜcet bilem tra-htndi facultatem obtineat. Nee id tem ere fanè, quan-do Galenus lib*5*de Simpt med.faculty CapjpAiere propric'uepurgatoria ab alijs in hoe potifsimum difi faretradat,quod illa habeant uim familiarium humo gt;11111 attraâriccindKvc uero non.Reële itacp fic eolligi tun Aloë trahit humoremfibi familiärem, igitur eft Ftepric amp;per exceUentiam purgatoria. Antecedens c 5 iam
-ocr page 50-èi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEOîTARDI FVCHSII
fam Gaicnf amp;f alioiH cedimonijs probauimus, Argd MÏöe À Md bic clabi cupiens, üc refpondet Puteanus;Fateor qu^ fubflantid, dem zloënmbcrebilemiat nona totaÏubftantia,/fd ernonfuc- fuccersionc, quiz fdiieet reliquis humorib» leuiordl, tu^iicm ^ ‘^^^^ ^‘^ Gzlmi locum in lib, 3» de Natural, kaä^ trahit, ^*^^^’^S^^-gt; ^^^ ^^^ duo traÆonum effe generz doceb imü,quod fucceCsione zd id quod uzcuztur,efficiargt; zltcrum quzlitztisfzmilizritzte. Quod ucro nulhda^ bendi uizbacrationePuteano patent, primû hinein-telligipotefl: quod Galenum in Iocisanteacit3tis,in quibusalocn-ahendihumorisbilioÜfacultatcmincSe faibit,nullam prorfus dus traôioniSyquçüiccefsiQne üt^memionem facere,euidentirsimum bt, Narn fi de ealoqueretur,tum etiarn illam bilan, quxinijsuenis efi^quxCunt ultra merenta-iumSëiccur,alocnztff3he rediceret, Quia uero trabendifacultatem alors,non nifi adea uafa qux in mefenterio funt,pertingerepof' feaffèritxerto certiuseft, eum detra(fiione,qvxqu3li tatisfamiliaritatc,et minime de ca quefuccefsioneeffi Citur, iequi, Ç^inetiam Äetius aperte innuit, doen à totafubüantia trabere bilan, dum inquit,banc to-cuin corpus no purgaretboc eb, bilem non à toto ca-poreeducere, fedduntaxat à bomacbo,uentricuIo,Si: tnteftinis.Si anm aloêfua amaritudinemeatus expur gando,amp; fuccefionc dus quod uacuatur, quemad-tnoduinpueriliter admodum imaginaturPuteanus, trabact bilem: tune ilIam non tantüexlocisiam com-fnemoratis, ièdexuniuerfó etiarn corpore educeret. Et quid muitis mororpfialoén bjeedsione traheret, mm non duntaxa'tbiliofos, uerumetiam craßbs Stipi-micofos purgaret humores: quodhxc,ur omnia aha amara, Ga!cnohh,q.. de Simpl, m cd, facult, Ca, i^^. te-/ie^craisidan omnem buepituica, buepus, bueaJiud
quippiam
-ocr page 51-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA» 25; quippiam conttneatur in ucais amp;nbsp;thorace,incide! e ^ ecpurgarc ualeat. lam diâis accedit, quod Paulus Aeq!netalib.74Cap.4.apertealoënbilcm à totafub^ ftantia,uclciTcutur fimilitudine trahere, ijs docctuci-bistQuumomiiiapurgantiamedicamcntaftomacho fc aducifentur, fola aloë conducit » Sciendum ueio cd, « medicamenta ea non fimpliciquodam temperament “ to,uerbi gratia, caiiditäte purgare: alioqui omnia calit « \ da,uelutipipcr,uacuandifacultatêobtinercnt:uerum * totius effentiæ proprietate, quomodo lapis Magnes ** forum attrahere demondratus cd,Quid quæfo ijs ucr bis apertius dici potuiffet t* adeo ut njfi mentem prort lus,dumhæc cóminifccrctur,arnifidet Puteanus, con
tra omnium amp;nbsp;ucterum amp;nbsp;recenriorum medicoru fen tentiam atc^ confenfum, aloën à qualitatis familiarita tetraherebilem flauam nunquam inficiari aufus fuiC-fo. Aloë itaq^ non amaritudinisratione, utfalfófibi perfuafit Puteanus, bilem per aluS purgat (alias enim omnia amara idem praedarêt,quod à ueritate ede aliCf quot;'fomum nemonon inteUigit:) fed potius qualitatis-familiaritatc, Illud quidem nemo inficias ibit, ama ta attra(dione,qux fuccefsioe ad id quod uacuatur fit, m'em per urinam uacuare pode; at per aluum no nifi ^jquædTentiæcfFicitur fimilitudine» CaetcrumGa •eni focus,quern ex i4»The»meth» profert Puteanus, ®on duntaxat de purgatione, quæ fuccefsione ems foiled uacuatur fit,intelligendus uenittucrumetiam de ^iquafamiliaritate qualitatis edicitur, Nam Hippo ttatemlibro de Natura humana, amp;nbsp;Galcnoin conv ’t'entarijs,amp; liba.deE’cmcntis, teftibus : quum quis ^5 icamentum purgans afrumit,primü id quod onv maxime fibi fecundum naturam cognatu atque t ^wtrahitjexindequodleurus, donce adidquod
-ocr page 52-»4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCMSlI
flriilionis » qu£inAlo'é tji, tantum
gramfsimuin humoribus eftjpcruentiimfucrit Vc^ bi caufa : Si quis medicamentum luunat,quod pittig tammoueat,piimü pituita, ftatimbilemflauani,po‘‘ liane atra attrahiu Ita ut cuidcntifsimu fit, leutus n^n tantö m attraÆonc, que fit fuccefsione ad id quodua cuatur:imó etia in ca,quæ qualitatis Êuniliaritate®*' citur, primu,poftquam fcilicet familiaris humor cu^^ cuatus,ti'ahi»QuæfiibindeproducitPuteanus,it^’^ claremonftrant,hunceaquæ meatus cxputgantnif^ dicamenta,ab aperientibus non fepararc. Praufff^ miraturPuteanus, curfolius qualitatis adfiringc'’^'^’ præteritapenitusamara, quæ tarnen in aloëcopæia eft, atq; adeó uincit adftrietionc, meminerimuSfWP^ menttoß.- diximus,non ea ratione nos omififfe amaram quanta tcm,quafi cande in aloë efte negaremus, aut odoiaw amp;^ inefficaccm omnino putaremus : fed ideo,quod u* lam fententiænoftræ nihil offîcere fciremus.quando-
quidem ratione amaritudinis abftergere tanrummoii aperire,ut abunde demonftratS eft, aloén, nobispro» bè conftarct, Quum itaque Mefue contendereqaloén ora uaforum ita aperire pofte, ut fanguinem effundO' rent: placuit turn illi,contrariam quæ in aloë eft quali tarcm,adftriëtioncmnimirum obtrudere, qua fcilicet ulcéra contrahere, cicatriccm obduceie,atcp adeo ua^ forum ofcula apertane fanguinem fundant occlude^ re polTe intelligeremus » Qiiarc quum amaritudinis gratia duntaxat abftergere, adftridione uero fua con^ trail ere ulcera,amp;' cicatriccm inducere aloën nobis con ftarct: factum eft, ut altera confulto pr^termiferimus^ Nec alias, plurcs'ue facultatcs ratione prædiâarâ dua rum qualitatü, nempe amaritudinis Óë adftriëlionis, in aloc agnofcit Galenus hg 4* ‘de Compo.medicam, xxTKVï-ïïre?, Cap, deoculorumulceribüs» ubiinliunc modum
-ocr page 53-CONTRA P VTEANVM APOLO GIA. i^ I'lodum fcrjbkî/xi^THj tAt ■araf e^ lt;Aiu/x(iiu! « x^ó», kxSx-^^}1lt;lfClt;Ac^lJ:^ fAyyif 71 xg« TStKfÓ^\ ^O^J'^eiy TSüflVKO^. ^It^^i7ii(gù svasriKcy^wso-ujuxyap rm^ xunovAoZ^nx tA-1 '‘'»-Quodeft: Aloëmixtæ quodamodo cftfacukaus, udutirofa. Habet enim quiddam etiam amarum, ab ftergerepotens. Habet Slt; adftnÓonum quiddamjUt tontrahatjamp; ad cicatrieem ulcéra perducat. Qiiaer uti-9uE Galeni uerba eo libentius produximus,quód uni Herfas aloes facu!tates,quas manifeftæ qualitatis ergo obtinet,quam breuiflimè ob oculos ponere uidean^ •ur. lamitaque caufamjCur amaritudinis non memt nerimus, fuccindteadmodum diximus. Atqui utuc-lum ingenue fatear,no parum poenituitmceam qua-'itatem omififTe,quod non parum adconhrmandam Hoftramde AloëfententSconducat. Namquum im Hiodice amara non folumcalida, ucrumctiam ficca fint,GaIenolib.4.de Simpli.med.facul.Ca.tS.et’ib.
] 7.Thcra,meth.Ca.7.tefte;fatis confiât,aloën,utpote ' Hon folum uehemcntcr amaram, uerumeuam adftrin gentem, immodicc etiam ficcam effe. Sicca autem for titer quum fit citramordicationem, utidem Galenus iib,6.Simpl.Ca. de Aloëteftatur: uulnera,potifrimü ïutemuenarumamp; artcriarum, utpote quæ carnofis partibus longe ficciores funt, glutinare ualet. Ita ut utriufque qualitatis ratione, amaritudinis fcilicet Ó^ adftri(fiionis,aloëuafaperrupta, amp;nbsp;uchcmentcr aper tareclufaue,conftringere atque occludcre nemo non inteHigat. Atquehinc eft,quod Galenus lib.y.The. medt.Ca.^. ubi ex profeflo defiftendis fanguinis pro fiuurjs,quæ è profundo erumpunt, agit, aloën ad ua-faruptaamp;reclufa utile effe medicamcntü doceat uer laaeiusfubtexemusiult;^’,inquit,«To*/zult;folt;/Ui to y^M. ')''‘ifiyfWI/i»ivilCSQHU7XlHi7gilt;iü!y USO^tyOÿ ^VXt TÜ Cpi§Óni d rof
-ocr page 54-LEONARD! FVCHSH
26
vo^i KtlJ^et,^^ cc^oH n^ p.«vvce lt;At otvov fitAixvos «vs^^sv j^tss (fM^petKi, Hicprofcóo unicus locus, adPuteanifen--tennam prorfus explodendam fufßcereL Porroridi culum eft,quod deinceps Puteanus tem ere aflerit,Ga lenumnonaliarati'onefufius eas,quasAloë abafth' tftïone facilitates, quamquas ab amaritudine habet) quæ tarne funt pluies SC præftantiorcsjrctuliflètquan' quod eins amantudo ut omnibus notiffima eft, to quoque cius qualitatis facilitates,Contra enim omnes cenferent, Galcnum copioftus amaritudinis facultas tes, utpote multas,quam adftridlionisdebcreretubb fe» Sed quid opus eft ijs nugis immorari, cum o’’‘^‘® tiflimum fit,Galenum faepequalitatcs herbarutntan-turn indicaflè,undequiuis particulares effedhisnuno labore eolligere poftet : in Capite uero de alóè non duntaxatqualitates,uerumetiam earundemfacuto^ tes diligentiftïme expofuit, utpuerileilludPuteanief fugiumhic locum non habeat. Deinde iniuriaalR-cit, SC falfó nos accufat Puteanus, quafi empiricorum more, ft'mplicium medicamentorumfacultatesuena remur, non à natura aut qualitatibuseorundenijiii' xta Galeni dodïrinamïfed potius à folius autoris tefti monio,citra rationem* Earn ftquidem Galeni de cogt; gnofcendis fimplicium medicamentorum facultatif bus methodum non domi tantum SC defunct one,
iOdH.Lipd rcw.
dem etiam publice in Scholl's noftris medicisaccura^ ta diligentia magno auditorum noftrorumjUtnondif fidimus,commodo enarrauimus^Cuius rei, fatfcio,fi delis teftis eft Gallicæ gentis mr multæ erudirionis loannes Lipareus Brantiliacenfis, qui nos libres hos Galeni explicantes affiduo amp;nbsp;diligenter audiuic.Qua lepræta'neceffitatem, dC tem ere admodwmtot ucr^ ~ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bn
-ocr page 55-i ^isinculcatPuteanuSjfpecialesmedicamentorumfa
Zitates non raro ex generalibus difcendasefle.quan doidoptimcfdamust ncc^ülopoftGalenü docflore
^dhanc rem me fibi impenfius placeat, nobis opus
^fat.Verumqutdmirum, Puteanumtam arroganter
fibi omniauendicare,atque tam impudêter judicare,
cuius iudicium prorfus excaecarunt £p«A«u'Ti«, ambi-
bo, audacia^ Satis autem noftra hæc Apologia doce-bit.quàmfeliciter inGaleni metbodo uerfati fimus. Wupernoneftutbçcuerbaexprefie,ALOE ciT SAN CVlNEM,in Galeno fcripta effe exigamus «Putcanus tantum doceat,Galenum talemaliquamtribuiffe A^ foèqualitatem,ob quam aperire ora uaforum poffitt ^nosuidosfatebimur*Hoc tarnen nunquam illum V^aftare pofte, certo fcimus ♦ neque enim r atione ad-bnâionis,ut folc clarius eftt neque etiam amaritudi-uisergó aperire ualet aloë, ut abunde monftratu cft^ ^diquuïneftigitur,utaliamqualitatem, quam üli tri buatGalenus, in medium proférât,Nullam aute po- j^^j^^^, ^Cïit,niftacrimoniamtaquacertetantumabeft ^oë, fualenifententia, ut earn omnis mordicationis eue ex ïcttcm,id quod etiam experientia confirmât, 8C puris ^tcç afordibuspurgatis ulceribus minime moleftam cHedicerenonfit ueritus * quodtamen aftcrere nun-^uam potuiffet, fi acre effe cognouiffet Jam arbitror unmibus per Ipicuum eft, quam fiiuole 2gt;é nullius mo ntenti argumenta produxeritPuteanust adeo ut puer ctiaminteUigcrcpoffiqquàmubiqueGalcni locos in luam fententiam callide torferit * Tertiaratio, qua Tertio ra -^loënaperireorauenarum oftendere conaturPutea tioPutcann nus,haceft‘, Acerb a amp;nbsp;refiigerantia medicarnenta, Galeno lib.5 ,Tbe,meib ♦ tefte,l'anguinis eruptionern ab internis partibus corporis exilientem curantt jciia
-ocr page 56-LEONARDI FVCNSII
29
fdUcetcoguntjdenrdnt, amp;refngaanL Vt âutemûli bacntionefanginnisfitixum idlere, ita amara expur ganaa,prxdi(dis qualiatcamp;^bicuhate contrarie, /axa te,âpmie,calefâcetepo{runLAloéigttur,quçfomta amara e{i,amp;expmg2nsda.xâbit:,caleiadet, Ô^ oratie' narum apeiieLHxcetlpatidaqiiidem Putcaniratio, qua amaraomnia apenre, euincerefe podeconèdit, Sed non uidechomo lippis oculisprxditus,bocquod Atftara a- ^P^^P^^^'^^'^^'^^'^^^^^^t^^^^’^P^^^^i'^^cerbispropTie cabis pro- ^ ^^^^ contraria die, nos minime eoncelTuros, Sont prié b^uë ^qnidem acerbafrigiditatisrationeamaris,qupcalek do/tonfuift cium,contraria:at non quia cogLintjôidenbntsnH' contraria, ra Üquidem, vtrede ex Galeno colligit, expurgant, detergunt, Ôdquxin uenisdicrafficiemincîdimt,no äutemlaxantamp;apernint.Hxc enim non ^ómTiKsy iwctâa^TiKx Grxcis,redlongé alio nomine appellate tiir.quippe ^citAxsiicx, id dilaxantia ijfdem dicûtur. Et iithxchiime(f}ant,Gaîenolib.^.Simpl.med. facade fietita amara ficcant. Qitxuero âperiunt, eaétxssfitii' 7/11«,utdiximus,appellantun Quod autan amaraagt; cerbisnon Entqualitatein uniuerfum contraria,inde abundeh'quet,quod eadem utrirqueinfitqualitas.Sic cantenirn acerba, utdocetlib.i. Ca,^:t^, et lib. 4, Ca. i^.de Simpl. medi.fàcul. Galenus, ficcantedam ama. ra, ut idem lib. ^. Thera.metbo. Ca.p', eth'b.4, Simpl, Ca. 1$. rdlatur. C^um itaque acerba ^amara in una qualitate con ueniant, uteius qualitads quoque raad neea/dem habeantfacultates necdlè ent. Habere au^ tem eaidemfacultates, hïnceuidentiilimumfft. Vte-nim acerba contrahere, atqueuulneraglutinarepof' funtibe quoquealoe, qux amara eïi, utdocetGalC' nus/ibro d.deSïmpl.medï.facul.eademglutinare, â^ ad acatnean ducae ua/et. Vïdeatnunc, quomodo ' amara '
-ocr page 57-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA. 2gt;' amara acerbis qualitate amp;nbsp;facultate contraria fint, Pu tonus. Vemiaftat hoe loei rurfum,amp; Gaienilocum Gulcni b*
CC cc
exlib.4. lt;^^ Simpl. medica. facul. Ca. 17. producit, c'«i’xpcnr ubi in hunc modum fcribit: Quod extra corpus in '^‘^‘*^' ulceribus nati funt pradtare am artfaporesjidipfum in corpus adumptiefticeieualent. abfterguntenim,cx-purgantep, amp;nbsp;quæ in uenis eft crafliciem ineïdunt. quamobrem menfes mouent, amp;nbsp;ijs qui fanguinem fpuüt,noxij funt. Qtiç fi uera (unt,inqtnt Puteanus, «locquæ fol tern habet amaritudinem, fi non fit lota. menfes,fputum quoque fanguinolentum prouoca-^’it» Hoc certe argumento, ueluti muro quodam a-I’^neoconfifus Puteanus, plane nos expugnafiearbi ’faturjnon animaducrtens fe pueriliter admodum fic völligere: Amarusfaporijs,qui fanguinem fpuunt, ’’oxins eft:igitur aloé,quæ amara eft, qfdem noxia e-f'^-^'cq; emm,ut initio huius difputationis diximus,
Amurwoi,
'Jnumidemep eft amarum amp;nbsp;amarus fapor, feu ama-'itudo.Namquod amarum eft, non amarum modo ^)fed praeter amaritudinem alias etiam qualirates re-^pit non paucas, Galeno lib» 3, de Simpli, medi, fa-^bGa44,tefte; quibus quidem omnibus aget, adeo '’tunaquoqueperpetuo adrio eiusnon fit.amarusue f^GporinnaturafuaabfoIutus, feu amaritudo ipfa, ^’«lt;lt;nMp' ’®umidfolum perpetuo eft quod eft, ideoep una quo ^’ ^^tperennitei dus actio eft. Quumitacpaloéamara ‘‘^nonautem amaritudo ï hoc eft, permiftamilliha-‘’'atadftridionem,qualitatem abamaritudine alie-'’^nijfierinonpoteftutomnes amarifaporis, quimi-
^^seircdeamp; rationabiliter tribui queant. Hinc eft; ^«od fanguinem fpuentibus,ut ea quæ exadtè amara ^^tjnoxianonfit.extergendi enim amp;nbsp;incidendi cius d 5 facultas
-ocr page 58-50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSIF
facuÏtas,per adftrióionem a man'tu dim'com’iinóani, .;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fradia Öt debilitata cft. Si enim terminus feu finis fapo
Tinis ex4- j.^g amaii,qui fcilicetin fua natura abfolutuseft, Galc ^^ ^^«w' nolib,5'.deSimpI.medi.facul»Ca37.fcribentc,eftafi ’ ftergere:curnon adftridio, quo minus finem/’i^ac Am4r4 dui con^fcqwcreturjamarumimpcdiretf’QuSi^'nn'^’'' bits adftn- rajquibusadftrióiopermiftaeft, amarifaporisfincffl Üio coniun arque adeó facilitates omnes confequi non poffint: dxeftteX' noneftquod ora uenarum, quod acria tantum pof , aéle am^ro funt, aperiant.frangi u ere, feu imminui in amans ex-rumßculta tergendi facultatem, ob iunctam iüi adftritfiionemjä-tesnonob' iQc(de qua nobis potiflimum cum Puteano difcept^' tinent. ^^^^ eft)abundemonftraL Hæc enim etfi uebanoit®^ amara fit, tarnen quia fimul etiam aftringitjfitutp^U' lulum extergat^id quod in primis tcftantui'oa.qu^ lib»d,Simpli,Ca.deAIoe,fcriptareliquitGalenus,öi const oA«f xTffOKgóv iSm re i(£^ /ixtpofitp «(M 'snifviiiftlib-là j(ÿ« T» pv'^eii/ KTO oÄsyep àg oa-öp tAxti« KxSufM Too^, Quod cum ita fit, euidentiffimum eft, locum Ga-kni,ubi ait Amaros faporcs bis quißnguincmfpu3t ' noxios efie, noftrte Cententix nihil aduerfari. quum non de ijs amaris,quibus alia permifta qualitas eftjo-quatur:fed de i)s, quae exacte amara funt. Sic autem uocat Galcnus lib. 4* de Simpt medf facut Cajp, T-xa^ea.' quænuna ienfu notabili alia participantqnalitate. nidn qute. pjæ^ ucro k itahabere, fatis reftantur ea,qux mox uerbis per eum citatis fubiungit GaJenus, d/cens:
” Quippe quum ifti adftringentia amp;I uiieofa, non mei ” dennadiuidenti'a^expoicunu His enim uerbis fok clarius fit,non de omnibus amaris locutum elle Gak num:kd de qs tantum, quae exacte amara funt Aloë igitur cum adfiringat,ólt;Inon exade amara fit, fangui nem excreantibusnoxianonerit» Nifi enim hoc con ceiTerit,
-ocr page 59-CONTRA PVTE’ANVM APOLOGIA» 5t raient,ncccffe erit ut Galenum erroris infimulet,qui JKö» Simpt Rhabarbarum, quod(utpaulo poft etia ‘3tetur Puteanus)amaritudine fua extergitjmeatus ex Purgatjcraffainddittaddequodfubacre quoqueexi Wt j fanguinem fpuentibus, amp;nbsp;dyfentericis confer re [lt;aibit» Cogitet itaque Puteanus, in quas anguftias •îmdetrufus fît,et quo eum ambitio deduxerit»Quod f'ueroamarum ab amaritudine difcernere nouiffet, Wquod certe eum,utpote parturientern in hos libros iiiommentarios maxime decuiflet)nunquamtam co ^ineliofa,falfó tarnen amp;impudenter excogitatajn ^liniumatquemedicere uoluiflet» Vt üero uniuerfi . , „ 'quot;tdligjnt,quam iniurius Plinio,atque adeo mihi fue ^^^*j^* 'itiageprxteriamdieftaautorum etiam grauiffimorü c^jt,lt;y^ ^dhmonïjs doceamus,quàm reôe Aloen,quæ no ex-^•ileamara eft,fed etiam adftringit, fanguinis excrea^ 'iones curare tradiderit Plinius* Habet enim huic fuæ i^ntentia in primis fubfcribentem Diofcoridem, qui 'ib.j.aloén^zió’ vJ^xros-^v^^i Tsivofiivgÿ-, «i(i«ros «yayo» yittUtj^öp fcribit* dein Aétium,quilib,8,ca»65*reic-' ’üationis fanguinis curationem ex profeflb docens, ’ioencum aceto permiftam, ijs qui fanguinem fpuSt ^hibendam effedocet* Temperandum igiturPutca quot;oafcurrilibus illismaledi(ftis,amp;aculeis contumelia pillis erattut qui Plinium hoe loco non erratem, fed '■ttaferibentem nullo candore reprehenderit» Necç '’pus erat,ut me moner et,ut cum Plinio dedifccrê im-Puneocciderehomines: cum nihil unquam magis in ''otisfuerit,quàm ut finceram illam, amp;nbsp;ab omni erro ^alieniffitnam medicinam difcerem,et exerccremgt;ut quot;ïc tatione ægrotis priftina fanitas recuperaretur* ^in potius ipfedifcat bonis, amp;nbsp;rem medicampro 'linliiuuare conantibus uiris,non tam impudenter 0^ mendaciter
-ocr page 60-Ji , LEONARD! FVCHSIT mendadterdetrahere, Certe grandænamætatcmj'n qua lam efle Puteanum audio; ifta fcumlitas baud de ceuicnonem autem ÔChiftrionem, non parum exo^ tGaknUo’ nareu De Phnio quid fennam, port dicam. Locus eus expend quern ex hbro de Curandi r^tione per fanguimsmif' ^‘^^^’ fionem dtat Puteanus, nihil nobis aduerfaturtut qui hoejquodputatjprobarenonpofli'LNamtefteGalo no hb»i.de SimpLmed,facuL Cagt; 9» rnedicamentum quodimudiduin uocatur, non nuxtum, fedfimp/cx amp;. /mpermdlum,atque ab omni extranea quaJitatca^ Iienum eße debet J n præfentia uero, quuin a/oemuL taquæmenfèsmouent, ut cinamomum,xy/oDaJia. mumjafarumjS^crocuSjCommixtahnnnontftQ“®* aloë tribuatur tantum, quod alqs potins debetur. Quare/èquelam hanchaud agnofcïmusîHiërapioa exaloëcompofita menfes dudt, igirur aloë idem po^ teft.Sed demusjaloën quia craßbs ineïdat humor«, ÔC meatus abftergeat atep expurgat: (funt emhi nx fa^ cultates amarirudïni's j menfes dneere poiTc)!®?'^ tarnen non earatibne,quod ora uenarumaperwtued quod fluxiJem)acquaIïtate contemperarum fangum nem reddat, GaJeno hb, ƒ » de Simpt mod, facut Ca, Duceremë ^^^^^^^^i^^^^^^^^^ Adeoep aliudefi,duceremon/ês, ab^ fesycrape- co 9tio^J eft aperire ora uenarum, Dueuntomm men^ rire orauc ^lt;^spropiïe,quæmciduntûnguinëcraHuni,atqp2deo narufjoidé. fluxdem, amp;nbsp;qualitate contemperarum reddunt, uo fgt;ienfesdu' enimmenfibus abundantem, G^Ïenolocoi^^mctti' centiaquie. totefte,copiamdippeditabunt,utfuntmulta enanX Ora ueita- roamarorum, Oraautem uenarum apcriuntaciia, ciuxfciUceterodunt,uteric^acetahulabacrationed' ’^‘^'^ *^* terdum apenunt,óé èuulua fanguinemprobue^'^^ ƒ ci'unttqui certeproßuxus impropnë mendmus dx^
Ca,5*
-ocr page 61-CONTRA PVTEANVH APOLOGIA^ 23
Ca. 5, Neque enim certo menßum drcuitu fit, fed durât,quoaduafaredufa glutfnata fuerint, lampu-toomnes cognofcere, quam bellus futurus fit Galeni cnarrator Puteanus, quuni nullum adhuc locum ex Galcno,quem rede inteUexerit, in medium protule^ nt, Denique cum rationes illæ tres, tanquam funda^ menta quidam,quibus omnes aliæinnitantur, ab eo produdæ,tamleues acfrigidæ fint, ut quod maxime tonantureuincerehaud ualeant: facile æftimabit æ-tjuus Lector,quales hæ, que ijs fupcrftruêtur,'futurac fint, Pofthabitis autem rationibus, deinceps exem^ Putani ar phsexGaleno,fiDtjsplacet,fumptis,nobifcumage- gummtiab ttPutcanus, pcrgit. Primumep à bilis flauæ exerft exempla plo fic colligit, Bilis amara eft, ut multis inlocis Gale- ^•“^■*' ttusdocef.hæc autem hæmorrhoides aperit,at fangui ^ ttön pronocat: igitur aloë, quæ itidem amara cft,hæ-‘northoides quoque aperire,et fanguinis profluuium ifritareualebit, Egregiumfanè argumentum,quod ödpuer,quiprimisfaltem labris medicina deguftaf-i«) dilucrepoffit.Concedimus certe,bilem flauam a-tnaram ene,8ë hæmorrhoidas aperire poffe : at nega- Bilis h£ tnushanc ideo aperire,quia amara eft.bilis enim ratio worrhoi -nefux amantudinis, nifi accederet acrimonia, nun- daï,q«ilt;ta-tjuamhxmorrhoidasaperiret,Acriaautem,Sdmini- ^^^ ‘‘P^’^t-•ne amara,aperirepoffe fatisteftatur Galenus lib. ^^ de SimpL 'med, facul. Ca * 13 » in eum modum fcri-benstctvKsojzamp;jTtxsï lt;/lujji[iiai!,Qa-K lt;/igt;tpLi»'n\sï(/y^^'yiài^ ^ü wan«, kikKkiuvos-, «tkÓ^oJ'«, K^óiivKy'iZy 'ixv^cey «i )(0^ ^»“.QuodelttÄpericntisfacultatisfuntjqutecunque îeria,ôdterrena,utciclaminus, allia,cepe,fel taurinu^ Et quod bilis non amaritudinis, fed acrimoniæ ratio-aehæmorrlioidasapcriat,euidentiffimum eft ex qs, tluadcbilefcriptareliquit Galenus lib, 10, de SimpL e med»
-ocr page 62-54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSII ,
med .facuI^ficmquiens^ivÄAuf/ ftWauïmsuïXTS «f (ci(jioffaïlt;/lag «v((sop.oujj, aurag ^y t^tp-vg oj^vfiog vrugy“^ mg j^ufj^voig«vnts ^edmou. /aKvap^ hoc eft: Lu quet itaqueexeojquodhæmorrhoidas apeiiqquauJ acris fit hic humor, fed ÔC q's qui utuntur mordicans“ fe apparct. Non eft igitur mirum, fi bilis,quac nonfo' lum amara, uerumetiam acris eft, uenarum ora apt' riat Jdem uero aloc,quæ amara quidem eft, at non a^ cris, fed potius adftringens, efficere minime potelé Quàm itaque prorftis diffîmile fit hoc primum Pntta ni exemplum, nemo non, nifii talpacxciorfifi^^^’ Qiiod certe turpiflïmum eft, tantum mcthoil'^P^^' cium medicamentorum facilitates nofcendi mag'll non animaduertifte: qui tam audafterrcliquisonmu bus, Manardo potilfimum SCmihi, huius ignoratio-li, nem exprobrare non ueretur* Secundum exeW' plum, quo Puteanus aperiendi facultatem in Aloé probare contendit, priori fimile eft,ncque enim fç^'^' tur:Elatcrium, quod amarum eft, menfes cit:ig^’f ora uenarum aperit. Nam aliud eftmoueremenfes, SC aliud eft ünguinem ex utero promanare, utpaulo UI anteexGalenodemonftrauimus* Idçm ad tertium Iiu. exemplum deIridereipondendum uenit» DeOrogt; bo,quodfanguinêper urinas euocet, nomirandum» quiaid non emcit hoc nomine, quod uenarum ora agt; periat;icd potius quia fua amaritudinemeatusofcula ue ex uena caua urinam excolantia,plus æquo exter-gif atqucexpurgapamplioraqi facit, ita utnonfolum ièrofi aqueiep hum ores, uerumetiam ftngiris per ea excoletur, ueluti fupra abunde de Rubiadiximus, i Cum igitur aliud fit, urinam fanguinolentam mono re,aliud^fitora uenarum apcrire, ut ibidem anobis oftenfum eft (prim urn enim amara omnia copiofe in-8^^
-ocr page 63-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA^ JJ geftapoffunttalterumjquæ acria exiftvint) nemo non inteHigitjhoc quarto exemple nihil prorfus poffead-uerfus nos probare Puteanum» Prafflurn Galenus V. Kon feribit fanguinem euoeare, fed menfes promoue te.Differre autem inter fehæc duo, aperire amp;nbsp;menfes ducere,fupra etiam fans fuperep oftenfum eft» Exem VL plum capparum corticis, nihil fententiæ noftræ acU uerfatur,Capparis enimradicis cortex,uttraditlib» 7»dcSiinphmcd.facul»Galenus,non duntaxat ama-tusjed ód acris eft.Proinde nulla illius cum aloë fimC litudojquæ omnis acrimonie expers exiftit, Ita per pttuo amara omnia confundit Puteanus, non ant-’quot;aduertenSjUum alia amaritudini copulata fit quali-hs*,atque adeô non raro eas facultates amaritudini tri ^uit,quxdebentur acrimoniac, utin cortice capparis ^«dffemanifefte deprehenditur, Quare nobis mo-’^Musuenit,utpaulo quambic fuerit circumfpe-^orinfuis fubindc,quosparturitCommentariis fit, ^alcnicplocosrcdius cxpendat,intimiuscp introfpi-^ht. quod ni fccerit,nonlucem,fed meras tenebras hnto autori adferet, Hadenus exempla à Puteano po\ata,qualiaftntmonftrauimus,R.eliquumeft, ut ^^pc^j^j. pudernnobisobtrudatde aldéexpcricntiam,expen- t4 Puteant damusPrimamautempsuerbis producit,Experiun acitloë. tomedici,qui affiduo circa regres curandos uerfan- « ^ur,glandem alui deqeiendæ gratia fuppofttam, ft ex « Vitra, uelexfolaaloë cum melle confteiatur ,utp\uri- “ 'lautnàucnisbçmortboicisfanguihëpïouocare, Ele- “ ?,ans faneexperintentum, à glande ex aloe confedla îvimçtura,Ç^iseftuero,quinefciatetufmodiglandi, tttftrtreliquis omnibus,mel arquefalem adqeft V i-dmitaquePutcanus,quàmbic experientiamiaCtare 'xaleatjCum aldéfefola fupponinonpoîRt,nift ftbi ad e i iunctum
-ocr page 64-34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSII
luncÏLim mei habent.McI autem, cut manifefta ineft acrimoma, Galeno hb^y^de Simpt med. facul.teftcj curnonhæmonhoïdum ora apcriretr'QuidmuItaj' quum omnibus glandibus meladijciatur, nullapo^ teft plane ab ijs in præfenna fumi expenentia» Etmi rari certe fans non poIEim^quod hancmediconnn« pefientiam proferre uolueri t, cum tarnen id non per* petuo,(èdutplurïmum aloen fuppofitam poffemet ipfe af ferat, Chirurgorum amp;nbsp;Guidoms experkn^ tia baud aha eft,quain aliorum medïcoiiïjde quaiain abunde fan's dictum cft» Nequeenim folam, fcdmcHi mixtam,fall' eriam interdum, aloen fupponüt» Nos rurfus Putcano obijcicmus autoritatemSC expend!' nam ueterum nnprimis autem Diofcondis, qiùliE.3» tradit, aloen fanguims cruptiones ex hæmonhoidi^ bus fartas filtere. Dein Galeni, qui'hb. dJeSimpli» med.facutulcera quæin ano funt, gluttnareæûna* repolfefcribit. Si ulcéra ani,ergo uenarScnanijqiiæ illicfunt reclulîones. Non autem uafa tantumjquæ m ano funtrupra etreduû^imo etiamreh'quaomnia, modo non admodum magna fint, aperta oedudere, eodem telle,aloepoteft. Aëtiusetiam,gram'satitor, 1^34, Ca.^, languinem exhæmorrhoïdibusproflm entern, aloë cum polca appofita fiftendum cfk docet» Quinenam Aui'cenna,cui'us teftimonio côtraPutea/ num Arabibus addirtumutï h'bui't, Canonefecun* do,Ca,6'7,aIoën cum uino hæmorrhoïdibus impoli tam,langui'nem exeispromanantem compefeerete^ fiarur;amp;' fortaffis etiam expenenna didicin Ego quo^ queinfinitiscatapotia dealoëdeuoranda prxhai,Si ego l'plèijldem non raro ufus fum 3 nunquam autem ora uenarum apenre comperf fam igitur Ii'quet,fea tentiamfuam Puteanumneque rationibus,nequeex penenna
-ocr page 65-. CONTRA PVTEANVM APOLOGIA. 57 perienriacomprobafre : itaut plane in eodem quo an
| tealuto MefuCjquem defendendum (ufeepit, hæfitet» Quæfequunturjad Manardum peculiariter uidengt; to peitinere : quæ rcfellcre nolo, ut qui baud dubic »eo patrocinio non indigeat, amp;nbsp;qui forte aliquando liibiturusfitfuæ fententigpropugnatorem medexte toremmclioremcp.Nosnoftras potius partestuebL ’’iur,amp; ea quibus rationes 5C argumenta noftra confère conatur Puteanus, diluemus, Primum om-’^Hunfalfó me inferre eum in modum inquit: Aloc ue ■larum ora claudit, igitur eadern non aperit.Sicut nS ^uitur;aloë fanguinis fluxum fiftit,ergo ipfum non pfouocat.Similiternecfialoë aluumfiftit, propterea ■pfum non mouet. Nam unum idem'que fimplex me ^icamentumjuxta Galeni doeffrinam, non folum ua
Ad PuteMi óbieflionts rej^odetur,
CC
cc
cc cc
f'3S;fcd 6C pugnantes fæpius in fe continet facultates. lt;^ ^ïcPuteanus. Non certeignoramus,interdum in ®ûo eodemep medicamento contrarias effe facultas '^1 quod idipfum Galenus lib.5. ^^ Simpl. med. fa-^d.Ca,t3.8lt;x4. aperteinnuat,^ experientia confir-’’'et:ficutin aloe fatemur effe facultatem adftridfo-^üm amp;nbsp;purgatoriam, adeo ut non neceffe fucrit, hoe ^uteanumtotuerbis docere.Hoc autem conCtanter *üficiamur,alo’én poffe ora uenarum aperire, fangui-toep fluxum irritare. quapropter etfi hac forma aut fitioneargumenti,quodfciam,nufquam in meis li-bnsufusfimïtameniamutbonam,contraPuteanum dtfendam. Neque enim prxpofterè fic aliquis coUi-get'.Aloëadftridlionis rationeora uenarum claudit, igiturcandemnon aperit. Confequentia probatur, quodnonhabeataliamin fequalitatê, propter quam hacfacultatepracditafit. Obtinet quidem aliamprte-ta adftriöionem in fe quabtatem, nempe amaritudi-c 5 nemï
-ocr page 66-38 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSII
nein: atquihui'us nommejUtfufinîmc, imô adnaufeÏ ufque iam demonftratum cft,non aperit, Reliquum jgitur eft, ut Puteanus aliam inefle alcëqualitatcm» propter quam ora apen'atuenarum, doceat: acnn’^ niamnfmirum.huius enimefFeóuseftaperrio, rum fupra etiam oftenfum eft abunde, aloén non 0 ƒ acrem,Qux cum na fehabeantjóC aloë nullius wan'-' feftæqualitatisrationeora uenarum aperiat,necdii ent ut Puteanus cum Montuo, quem tarnen hocnlt;gt; mineuehemêterrcprehendit, ad cæcâillam, ut Ioq^® tur noftri, proprietatê confugiat. Videat nus,inquastricas eum peruerfa ratiocinandi ni’' deduxerit:in eas nimirum, undefe, nififateawr^°' rem,expcdircnonqueat» Ageautein doccatPyt^ nus,aloc inefle acrimoniam,amp; confcflimillit'’'''”'' phum decernemus. Sed id neque claflicorum rum teftimonqs, neque experientia ulla oftenoereu lebit:ut hoe nomine potfus nobis uidoria dcbeatiüj ut qui planum fecerimus , aloën amaritudinis Eig® per fe ora uenarum aperire non pofle» Pononon diximus, aloën id eo non aperire,quiaelauderet ƒ am perinde fuiflet, ac fi dixiflem, braflica purgat, igit^ non adftringit:fed potius quia adftringerct,nullan^ infeobtineretacrimoniam.Amaritudinisnullaiatw eftmentio,utquam inftituto noftro nihil officere k'^ bamus» Qtiaremodcftius hie Puteano deManardo Ö^me pronunciandum erat.Atquiambitio, Annita ilia philautia,hominem impelluntjacprgcipitctnqna fi agunt,ut paflïm liuorcm amp;nbsp;tem eritatem fuain pW' dat»Quam probe autem exercitifimusin arte facula turn medicamentorum nofcendorum, æquus pou^ Lector, quam ego impudenter, ut folet Puteanus, in-dieet, Pergit poftliaec Puteanus, ac uerbofilïme do-
-ocr page 67-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA. jp fft,non effe minim, uni medicamento uarias ôC con^ ^sriasineflèqualitates. quafiuero idipfum negare-t’ius.cum potius id docendum effet, aloën poffe ape-fire ora uenarum ♦ Quare nifi mirifice fibi placuiC ^flt;)ó^ neminem praeter ipfum inGaleni fcriptis uer-iatumfuiffefibiconftanterperfuafiffet, potuiffet hic fhartisparcere:quod iam pridem hæc omnia in feho-■ lis noftns medieis alios docuerimus , tantum abeft
Wdoceri à Puteano neceffe habuerimus.
? oft hæc ab inftituto p aululum progreffus, d e Rh a Dr Rlj^W l’^rbaro multapræter neceffîtatem immifeet. Quod ^» ^nimtrcs qualitates, amaritudinem nimirum, acri-’’'onjam,6ëadftri(flioneminfe habeat,Galenus lib.
^•de Simpt medi. facul. fan's innuit;ncc opus erat, fotuerbisoftenderePuteanum. Deinceps quatuor ^ores in ufu Rhabarbari, ut ipfe arbitratur com-1 ’’'irti confuetos colligit: qui cum nihil ad nos adti-quot;^^nijnon neceffe erit,ut in ijs confutandis diu immo f^ur. Primum erroremjquod fcilicetRhabarbaru ^ ^oftrumuftumin fluxu inteftinorum excoriatiuo fi-quot;^di gratia exhibent,iam pridem indicauimus,dani ''^aimusep, quare noneft,quodhocinlocoP uteano f^ffagemur.Vnum hoe mirari fan's non poffum, qua Arron's huius caufam in Diofcoridem tranfferreuo “^fitlcum tarnen non ignoret,quam omnes ferme 'l’fiedici, quos notât,Diofcoridem contempferint, MefuGUon ^atrarilftmefaltem attigerint: cum certe in Mefuen Dio/cori-f®dus,quem tarnen feien ter,ut pote cuius patrociniû der, primi ''lteperat,tranfferendacrat,utineum quem nobles erroris ««lt; ^''^sqinmanibushabucrût, ôëque unS hacinretan f®*** ^aa ducê optimS fectari uolueruntJs enim toftu m af ''’auerhabarbarûplus,quâmnô toftum adftringc-'^japn tiflunis uerbisdocetjita fciibcns:Eius quod pu
rum-
-ocr page 68-59 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSH
II
ÏJ
rum eftjinfußo compear,quando foîum quçnturabj fterfio amp;folutio,amp;^oppilatioiiû apertio.Ètipfius co mti exh ibitio quando quæntur, urpoftiHaminuifcc^ ribus ueftigia connacftionisremaneant^ Verumexeo quod affum eft,uehemcntius fit illud, amp;nbsp;adbuc uebo mcntius ex adufto.Hactenus Mefues uerba,quibus medici s nonnulfis errandi occafionem piacbuit,bona fide retufimus,quæ tarnen peruei'fe,ut alia muItajPi^ teanus hic diflîmulat. Secundum quem uefat ff' rorem ( quum tarnen error minime fit) quod mui^ rum omnes hodie medici fpicam cum rhabarba''®®' hibeant,iterum eodem quo anteaaftu, in Galouta^ tionem perperam intellecfiam tranffert: quum w®®* probe ills conftaret, quam raro aut props nunquam dus feripta léger int, ut hoc nomine non facile illis ff' randi occafionem præbere potueritJgitur ilium fuc,haud aliter quam prio re, acceptû referrecpriant, qui inter reliquafie deRhabarbaro feribitî Non pi's term irtatur, quin cadatinfocietatefua fpica»eftcnim proprq iuuamenn cü ipfo. Hæc Mefiic.Qucftneuci'' ba efFeceröt,ut hodie omnes ferè medici, potiffimum autem ij qui in medicamentis propinandis Mducs præceptafequuntur, cumRhabarbaro fpicam cotv tungant» ld quod non eo commemoro, quafi orraic hoc in loco Mefuen exiftimemifed ideo potiuSjUt om nes indePuteanicandorem difcant,qui cum quem defendendum fufeepit, mamfefte erroris infimulare non audet:aut,quod credibilius eft,dolo quodam ff' rare diffimulat, cuius tamê fententiam confutare,imo ut ipfi uidetur, prorfus explodere no ueretuL Po^ errarepræfatos medicos non aliarationeoftcnditrii teanus,quam quod dicat,eos perpcram adijeercKha barbaro fpicam, quia putet eius acrinioiua,Rb^’^'
-ocr page 69-. CONTRA PVTEANVM APOLOGIA, 41 ärijuuari amaritudinem, quam folamcum adftn-lonccredant efle in Rhabarbaro, ut nedum ferofa biliofa, ut cetera amara, uerurnen am craffa SC ut-fOwjacrimonia fpicte incita amp;nbsp;expulfioni præparata ^lt;tucerequcat,Atqueadeó decipi eofdem arbitratur, ^uodacria Rhabarbaro addant, quod tarnen natiua ^nimoniamjamp;multomaiorem quam fpicahabet,
i *3æfuntPuteanimachinç,quibusbGnifuipatrisMe ’ueSj2c medicorum hunc fequentium fententiam op-pugnare nititur.Quam uero firmæ fintjSC quo cando ''2pioduâæ5iatTioftendemus:hocpræmonentesjnos l’icdefpicanoftra,feu ofFicinarû, num ueraautadul-^fdna fit, non udle contendere : fed duntaxat, quod Pnfideamp; citra omnem rationem à fuo Mefuejquem ^^men numinis inftar colit Sc^ ueneraturjdefecerit Pu-’«anus,demonftrare, Qiiodutrelt;fi:iusfiat,animad- purgMi« ^frtendum quod purgantibus medicamentis duplici mcdicämcn 'Iccaufamedici alia quædamjUerbi gratia maftichen, tis duplici dnamomum,zingiber,fpicamjóC id genus fimilia,ad rlt;itionc ulu ’'lifceant^Primumquodapta ftomacho,gratig odo- ’’’^‘^^f’’^' '■'Sfint,8dmedicamentofam uim pharmacorum fran- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
g^repoffintjuxta quam rationem Hippocrates lib, ^•lieVift.morb.acutji.plcuriticis purgatorium exhi ^tasmedicamentum,mifceri aliquidex odoratis præ ccpit,in eum modum feribens: Si uero fub fepto tranf quot;nfo fit dolor, Ód adiugulum non afcendat, ueratro quot;igro, autpeplio aluurn ducereoportet: ad ucratrum “ lt;luidcmdauco,autfefelidc,autcumino,autanifo,aut “ ïl'oquopiam odorato addito, Apparetitaque, quod ‘‘ feijs nfifcendis maxime ad odorê, ut ait Galenus lib, *' S.deCompo.medi.jjn tÓ-ot»?, Ca.3,refpexerit,quo medicamentofam uim, quçhominis naturæ contra-fia cft,mitigaret 2lt; obtunderet, QuemadmodS enim.
* f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gr au co
-ocr page 70-4i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD!FVCHSH quot;nbsp;graucofent/a omnia ftomachum fubuerfcrefolent,fic odorataroborare*Haciaüonc in picræ compofico-nemafixchen miïcuere,utinquïtCa, 2. lam citMlibii GaJenus:tanquam earn, quæ ftomacho commoda SC odora fitjamp;quæ mcdicamentofam aloes uimfrango re queat. In comentarijs eti'am fuper H/ppocraOS^P cumpanloanted nobïs citatum, Galenus perfpicn^ caulam, cur odora.ta.purgantihvismediamcüsadlt;ii
’ ’ tuis ijs uerbisindicat:Qiïum onmia purgantiamedi' ^^ camentauenti'em,potiiTimumosipQus,quodnu^a'
” me turn neruo/um^tum Cenrileexittitylædancobideo ^’ riim,quxboniüintodons, mixtio excogitatacHi ^^ ” toia iynceracp putganttum tnedicamcntoKiTaiacal'
” tas os ucntns tangatf Deindcmircuctuntalitptipaï gantibusmedicamends, ut exteigendi,attenaindicp fua facilitate craifos mfcidoscp bumores incidani, SC nbsp;nbsp;nbsp;1 meatus per quoshumores deducendifunt redadanh SicGalenuslib,8,dcCompo,med, f^77Ó-sr!it, Ca,d 1 cm am om urn, quod ten uiffîmai û pardum eü, biux adicdium effetetiatur, ut uentrismeatus aperirepof ƒ hdextergereép ac atten uare, ft quid uifcofum aateraC turn bumonbusinbxrefcac Galenus edam libre De
t)s quospurgareoporceat, Ca, 8, bacradoneiaterdS ƒ
verbis : Qgumomnia medicamenta purgantia voir ^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^'^^gt;P^^^'^ ^^iusorïf eoquodneruisói ^^ ientuprxditum Hdpropterca corum mixtio, quxph^ ^f^^‘'^^^'^^^^^'^^^^^f^^^^^lt;gt;data eii,nefcilice[ Med/d /^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pitr^^edicamentorum uis os uentrisatringat, Kiorerrede j Ql^^^ Cgitur duplici nomïnemedi'cifpicainRha^ j ^/cawEfij ^^^^^^^C/ceantjnempeutodoratam,amp;utinadealt; I èaréara d^f^^^l^^^^prxdïtamjnullocandorePutcanusuidas l tuu/êc/f/. tluntaxatmendonem faaensjaltei-umomdji, Vm^ 1
autan
-ocr page 71-. CONTRA PVTÉATÏVM APÖtOGIA* 45 Gütern nomine retfte mifcentjueluti iam docuimus,ut videlicet uentriculum SC os eius roborct, ac craffos in tidere humoresjatque meatus redudere queat.adeo utimmeritohoclocomedicosrecentiores ob hoc fa-dum erroris infimulet Puteanus, cum grauiffimoru 3utorum teftimonij s, atque aded rationibus firmiffi-wis fefe tuen poffint» Caeterum poffem hic muka kontra erroné am Puteani fententiam producere : fed i’^temanifeftanolouerbatemerefundere. Dcfcor^ Scordium ^iononeftquodtantopere glorietur Puteanus, cum »»«tó«4«te *''ultiantequamhicfuus product in publicum libeb 'PuteMunQ ^us,idem de fcordio faipferint. Qu are ob infignem il *“”’ r*’^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
'^’n,qu3cipfumtranfuerfum agitfupcrbiam,Thefla^ 'quot;m ilium impudentiffimum 8lt; perfriôçfrontishomi
’^îtnimitari uideturtqui rabie quadam,ut ait Plinius, '’^omnisacuimedicos perorauit: tantaep arrogantia P’'xditus fuit,ut monuméto fuo t«Tgonx.Kp,hoc eft me' ^Itorumuióoremfefe infcripferitgt; Sedadtertium lU» ««atüueniamus,quod certe incur rere putat cos,qui ^«tum, feu(utilliloquuntur)infufionê folumRha^ tivbariexhibent» Sicautcmuocant,ubiinpuluerê injujio. ''ïdadum,autinpartcsminutiflïmas concifumRha-^wbarum, certo quodam temporcinliquorealiquo «lacérant Ethautem cum purgandi tantum 2lt; ab-ftergendiiUis ehintentio, fefe ab errore tucri poffint, 'luifolo utuntur dilutot tarnen mihi quoep confultius ^ïfeuideturjUtintegraRhabarbari deuoretur fnbfta-ih,ut uidelicet à pur gatione cius adkridloria uis inter tdsuifceribus robur adderequcat^lnhocautcmne- -QiiutuRhi ïno fitquihxfitet, quod q toto codo errent, qui dyfen- ^^|j,^, toiacorreptisRhaVdarbaridilutübibendü exhibent» j’emen.tcor bam ut ïeöeMefue dixit, dilutû feu infukofubkan yj^th aà-dasRhabatbarifegregat, adeotp ut omni adftrióióe ucrfijiimu, f 1 nacet,
-ocr page 72-44 nbsp;nbsp;• LEONARD! FVCHSÎl
uacctjcfFidt, hæcem'min Ïûbftantfarchhquitur pa^ ti'um maceratarum, quahtatemnero eiufdemacrem amp;nbsp;amaram rennet,hoc^ nomme intefttms exulcna^ ti's impendio nocet. Verum ca de re alibi multa dia* iiii. mus. Quartum ex Putcani fentent/a erratu adiws poriffïmum attinet, ideo^ in eo diluendo paulolo^ t^habarba- gioresenmus.Contendu autemis, Rhabarbarund rumdiffert Rhapontico nequeipccie, nequefacultatibus dw^*'' iRbdpon' fum eiie. Nos contra differre genere inter fcexift)W‘'’' tilt;^(gt;' mus:Cc Rhaponneum, uetuftiores tantum Gia’coS
Uiofcondcm potiffimum V GalenumU^habat^^/ rum nero pofteriores Græcos,^ Arabes, cognowiK dicimus. Etficintelleximus,dumeaincrratisp2roitt nia diuerfa efle affiïmaremus.Diuei fa itaqnepö' onv nia Rhaponneum amp;nbsp;Rhabarbarû funtjioccftgen^' remon autem,ut Putcanus interpretatur perperäjOm nibusqualitaubus amp;facultatibus differunt. inutroi^ enim aditiidio eft. Hinc ne quis finilh'è hæc unba noftra interpretaretur, inParadoxis ea mutauinwSj ac in pleriique diueria effe diximus.Admonenduin autem hoc loco eflecommodum uifum eft, quod per Rhaponticû nonintclligamus cam, quamhodiehoc nomineappellantradicemricdquainuctcrcsßcnomi narunt.Porró cur diuerfas efle plan tas cenfom, non parum menatalium diucrfitas mouet : quodRhapon ticum,ut nomen ipium innuit, in Ponto : Rhabarba rum autem,apud Scenitas Arabas proueniat, adeo-p poftcrioribus Græcis hac ranone Sceniticum didum ïït.Qifodianènifi diuej-iirmeßea Politico ucterum-ucinteUcxilTent, nunq ua nouo ac an tea inaudito no mineappcllareuoluiflcnt. Acccdit,quod Rhapoo ticum iitplanè erV^/s^Jehabarbarum autem uebemd ter odoratum.Denique Rhaponneum habet Centa« no
-ocr page 73-CONTRA PVTÏANVM' APOLOGIA* 4^ no maion fimilem radicem, h 0 c eft Io ngam : Rh ab arlt; baram autemjapæinftar rotundam* Rhaponacum ttiam nigram obanet radicem, Rhabarbarum fub^ O'Occam poaus habere deprehendi'arr. ita at eaam qs notisperfuafas Antonius Mala, air nom'neraditus, infaoExamineherbaram,Rhaponacum ueterum Gfæcorum prorfas efle rem ah'ama Rhabarbaro re-fcntiorumamp;Arabamconftanterafterat. Sed ijs fam pofthabitiSjCXutnufqac magis facultaa'bas diaerfa» fæeplantas oftendemus* Neqae enim ccrtior diaerfu hts generis con) cctu racftepotcft,qaain ea qaæ ex di nerfisfecukaabusfamitar* Dïuerfas aatem àRha^
^»uifleuVeram quam idipfum %cuidentiffimum eft, illi nullam
ponhcofacuItateshabcreRhabarbaram, ad inde ab Khaponti-nnde coBigcre hcebit, quod hoc purgandi facultate cawi nuUlt;i Mditum fita'llad aero, at ex aetcram monamena's furgandiui fonftarepoteft, nullam purgandi facultatem habeat* pi’^^^l'i^n'i** ^equcenim Galenas, neqae Diofcoridcs illiafqua purgandi uim tribaiftelegantur * qaod tamë minime f^olfentJi uel femel tantum earn aim Rhaponrico in fæc experti fuiften t. Et at de Diofcoride taceam, Galc ''iiscerte,qui non raró Rhapontico,qaemadmodum 'n eins Ifbrisuidere licet, ufuseft, cam facultate baud ^nbieobferuaffet, amp;nbsp;inter alias eins facultates, ut in '^locfccit,commcmoraflct. Ncqj fieri potait, ut fern-po queries Galenas co afas faerit, purgandi ais ei as 'mpeditaautfiadta fit.qaapropter uel femel faltem fa Multas iHaRhabarbari in tam frcquenti cius afa fcfc nanquam facftum fuiftepurgandi fa-Gtarem.Qiium itaque Rhabarbarum pargct,Rha-Poticumuero minime, quidmanifeftius,quam quod j^^^^^j-j,^, ‘'ocabillodiucrfumgencrcetiamfitc' Rhabarbarum y„„, j ^o^ ’ntein àtotafubftantia purgat: ita ut achementer etia fublläütitt f 3 atque purgat.
-ocr page 74-4^ nbsp;■ ' LEONARD! FVCHSIÏ
atqueetiam erret Puteanus, qui illud ut Agan cum 3' totafubftantianoneffe purgatorium medicamctum aflerere audet. Effe uero proprie purgatorium, cagt; dem qua fupra Aloen à to ta fubftantia eße purgato^ nam oftendimus ratione, planum faciemus» QinA quid enim animalis excrementa autper uomituni,aut per deieóionem uentris purgat, Galeno Iib,5»Ca.i9. de Simpl.medi.facut autore, per excellcntiam/fa^ tota fubftantia purgatorium eft:Rhabarbarum exc« menta animalis per uentrem purgat: igiturpttexed' fentiam feu uere purgatorium eft. Minor expe«^'’'' tia fatis clara exiftit,ita ut tergiueriari Puteanus? quin à tota fubftantia purgare Rhabarbarum fatcawi) non pofliu Accedit, quod exhibitum Rhabatbarum femper, nifi ex accidente impediatur, uel ut pluH' mum faltem purget:quod fanc minime, fi non put' garet à tota fubftantia, cuenire poftet» Namquæ qualitatis alicuius manifeftæ fenfui ratione uentrem fubducunt,illa non femper uelut plurimunipetm' ferna deqciunt, fed interdum potius aluumfiftnnt» Sic BraflÏca,ut ait Galenus lib» 3 » Simpt med. ca,i4) horum interim citarealuum,illo) um uero fifterecer^ nitur. Ration cm autem eius rei idem Galenus codon ” in loco hancafferttCum,inquit, præter uentrem fub^ ” ducendi uim, adftrieftionem etiam recipiat, femper ” quidem omnibus illis aget, fed euidentius alias pet ” aliam, nempeuincentem: idep ut ad corporis,cui ath ” motum eft, aftecrionem» Diucrlum autem aeddit in medicamentis , quæ totius eftentiæ ratione pur-' gant.inqscnimfacultas trahendi nunquam nonre-fiquas facultates, quæillià manifeftisqualitatibusm-' funt, nifi ex acciden te impediatur, præuenitîita utpn mum ièiè facultas illa, quæ à totafubftantia,deinde uero
-ocr page 75-CONTRA FVTE AN VM APOLO GJ At 47 ucfo quæ à quail tatibus infunt, excrant. Sic expe-nentiadifcimus,Rhabaibarum exhibitum,ut alia criam co uehemcnriora medicamenta, nempe Scamo niam,colocynthida, ucratrum,amp;fimilia femper, ni-fl ex accidenté impcdiatur,purgandi uim exerere prL mumteaautemadione fuadefunCTa, adftnóioncm* Hinc eft, quod omnes ferehodieexercctes medicina, dyfenteria affetfiis non dilutum, fed potius integram Phabarbari fubftantiam fumendam praebeantxnon alia liquidem caufa,quàm quod primû humores inte-ftinorüm noxios uacuettSd deinceps,utMefue ait, ad ftnäionis ueftigia in inteftinis rdinquat. Quumigi-turnuftquam non in agendo Rhabarbari purgatoria facultas primû fefeoftendatjhäc uero adftridio fequa tut, euidentiflimum eft, alteram,puta purgatoria,no aqualitate,fedàtota illiinefle fubftantia» Practerea, quod dióu mirum eft,Meftie(quem tarnen Putea-Uus inftar numinis colit SC uencratur, et quem in aper tilTimis ctiam erratis reprehendere non uult, aut du-ftus religione quadam non audet)manifefte Rhabar tanim purgare à tota fubftantia innuit, quum bilcm ^ pituitam purgare fenbit. Et quid multis mororï’ quotquot hodie uiuunt medici, Puteano dempto, omnes unoorefatentur,Rhabarbarum à tota fub-ftantia purgare, A quo fane confenfu, Puteano ni-fi firmioribus rationibus freto, non tam temere rece-dendumfuit, Sedad quid nonimpellit hommes per-dita lira Philautia C Porro non eft, quod Puteanus ^eo teftimonio eandem efte rem Rhaponticum S^ ftliabarbarum,planum facerepoffît. C^od enimu-ïfiiifcp quantitatem,qua exhibentur cótuli, non ideo ult;^in eft,quód Diofcoridis et Mefue Rhabarbarum UQaeflerem,utperperam Puteanus intcrpretatur,pu taucrim:
-ocr page 76-'4S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEOMARDI PVCHSir
■ tauenm^fed id co potins, ut inde diucrfas efleresox ftenderem» Nifi enim diiicrCcfuiffcntrcs, eme ima quantitate uti unque oihibendum dte ftatuiffent» C^um itaque alia fuum Rhaponticum Diofcorides, alia item Melucs Rhabarbarum quantitate funiai-dum elle cenfucrit,uel.hinc etiarn colligi lieebit, diner fas res-eflè,suinter fe difFerre quam maxime, EgofCt' teeumuererer, ncquislociim aPuteano produdiim ' aliter quam à me fcriptus eilet intcll^eret,liuncinP‘^ radoxis immutare uolui:quod tarnen illc,utaliaw“*' ' ta, aftute diflïmulat, Quod autern Mefucplei^^^ Rliabarbaro tribuat, uerbi gratia terreama^, nem3aëriam raritatem amp;nbsp;acnmoniam, quæa'jaleno I^-hapontico etiarn afcribuntur,abundenobiscon' flat.uerumindeidem eflèRhapontiaim SuRhaba^ A^^ barum,planum facere haudlicebit. Quod enim öf-baro quali' ‘^^‘^ ^’^° Rliabarbaro qualitates affignat Mefuc, crio tates Rha- r^potius quam ludiciofactir eft.falfus enim eßnaua pontici tri- fccus,atquc ex pofterioribus Græcis Paulus Ae^nÇ buerit. ta:eo quod arbitrati fint idem effe Galeni ac Diofcon dis Rhaponticum, cum eo quod fub hoc nomine luw temporibus (ut hodie)in frequenti medicorum mu fuit. Atque adeo fictum eft, ut multa,imófcreomnia, quæ Diofcorides amp;nbsp;Galenus in Rhaponod deferf ptionecommémorant, Rliabarbaro tribuennt.Ki' diculum denique eft, quodPuteanusarbitraturjnos ideo purgandi facultatcm adimereRhapontico,quw adftiingat.quafi uero fic ratiocinaremur : Rhapont^ cum adftringi tJgitur non purga t, Non hæceftratio, eur RhaponticS purgare negemus:fcd ca, quam am tea retulimus, quod fcilicet nufquä earatione ufifint Rhaponticoueteres, nequeetiam idpiam purgandi facultatcm illitribuiftcoftcndantui', Vbi igiturklw^ pontieuw
-ocr page 77-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA* 49 ücum non purgare, fed potins ad ft ringer e diximus, nonranonem cur non purgaret,fed potius quam nos in co facultatcm agnofceremus infinuare uoluimus* SedinftatPuteanus,dicens:Etfi Diofcorides,ctia Ga ^^ lenus, non dicant fpeciatim pofte uentrem fubduce- „ fcRhaponticum, generatim tarnen ex eiufdem facub Uribusilludoftendunt* Quomodo,pcr Apollinepre tor,Rhaponticum purgare ex fuis qualitatibus depre hendeinus,quum à tota fubftantia,ÔCnô ratione qua^ fetispurgctbit fan's fuperqj fupra demonftrauimus* Sic uno abfurdo admiflb, ut eft tritum in fcholis Phb bfophorumuerbum, multaafta fubfequi necefteeft* Quare puerile eft,quod Puteanus obijeit. Galenum deoarremnofeendarum fimplicium medicamento^ bTifcripfiftcjquod ipfect Diofcoridcs fingulas turn 'iualitatcsjtum facultates non enarrauerint* Galenus Q^t^f^n^ufji 'I'lidcmomncs fimplicium medicam en to rum, quorS ^^^ auidit^ ’pud ilium mentio fit,qualitates, quæ guftu deprehen f„ jimpU-’Gunturrecenfuit: neque ullam prçtcrmifit,ut falfo pu du medied-*’tPuteanus*Atnonomnes facultates fpeciatim ex- tnctoru,([U!gt; P^fnt.quas enim à manifeftis qualitatibus habent, rumd^udA [lisnon raro penitus filentio præterijt : quod feiret ib lummcntio b^ancthodi artis ue nofeendarum medicamentorum fi-gt;lt;^omcm3 ^cultatiimperitos,exipfis qualitatibus facile nofte ^'^*^^' Poffe, Eas uero facultates, quae à tota infunt medica-'’’tntis fubftantia,femper nominatim recenfuit, ut puxexqualitatibus dignofei non poftunt* Quapro ptn, fi Rhaponticum facultatein purgandi obtinuiC-bjllam utpote aqualitate nulla profedlam. Gale-^usnunquam obticuiftet. Q_uia uero reticuit,mani btiim fit, illud purgandi facultatem non habuifte* quot;ræterca,quiaDiofcorid€s dicit,in Rhapontico xveti^ ‘^lt;^^’!'ÿ JlM«mj) sv^ilnvi^ «yewjut purgatorium no fit, nc-
g ceffe
-ocr page 78-fO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSH ,
ccßc eft» alias enim purgatona facultas, utpotequxa
^ totafubftantiainefletjhancfuperareu Hæfunt,ratio nes,qug me mouent, cur Rhaponricum diuofumcL (ea Rhabarbaro eredam.nequemagnifacio,quæP'^'' teanus dcinceps de Cartufiams Rhaponöcuni plan* tanribus profert:quandoquidem amp;nbsp;m Gennanip^ plenïqudocis ea proueniatherba. atqui utuermn“ Rhaponneum, aut Rhabarbarum, nondum iddw» . nbsp;nbsp;. Quapropterijsalrjs^nonnunisnuUiusnioincndaP
D.o/con gunict/s omïffis,Dib/coridem à calumm'a powsuW' riauM- ^’^‘'1^'”^^s,e«m^ ïn Rbapontici defcr/pdonopi^g”^ ^^Hfy^ tiä non referre, ut falfó lUi adfcribit Puteanirsplanum facicmus. Neque em'm uerum cR.quodmoJo'oicni . adftridibnem, modo maximam iplum habere icn* bit : adeo^, fi rede uerba cius expendiflet, longeât uerfum docercfenfibcr, neciJh tam temereamp;in^P'^^' denter cirorisnotdminuüiilct.yabin'iwnDtckc^i
dis fic häbent.iyyÄi^^oj/ ts f^ riuuyivaii/ p^^x «f^t^^^'quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;'
sv-4-i!»?-bïoc eib GJutino/um guftu cum adßn^^lone rcmifla.Rcmiiïam autem bic uocat, quasnoneftfuni Summifa' ma,id eflfola. Summos enim jfaporcsefTeeoSjqinlbH foi^^f- fimt,ttecalios übicommixtos habent,Galenosabun dedocet,qnilib,^,Simpbmcdi,Ca,i4, deaufeo^'
5? pore fic Icriptum rdiquit: Si folus fit änderns fpor, 9» fummus indem fuerit. Ätfi non fummusj fequnur « quodnecpfoIus.Mixturæfiquidemfummitatesfran* gun f. Remifla itacp m Rhapótico ednddriidio', hoc eflnonfola,fediuncias fibi alias qualitates obtincf, qux qiiidem,iït famma fit,handpermittunt, NihUo' minus tarnen haee eadem xvtüTxr», idefiftiprema fnm ma'ueetiacollationeexifiit, quod fcilicet ad rdiqa^s fibiconiimdias qualitates collata, eas omîtes nincaU etenim adHones adUrictionism RhapóücOffaittont/' niuin
-ocr page 79-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA^ ^ Wim ali arum qua! it at um adtionibus ualentiorcs. Id fjuodGalcnusetiam aperte innuit, dumsv'/.iœt tpy« ytvräöteffeinRhapontico faibit. Et mirum certeeft, tut maximam diccre uolueritPuteanus, quum tarne nullus interpretum Diofeoridis ita conuerterittfed u-nus furnmam jalter uero præcipuam didlioncm «vwT« ’«nnterpretatusfit.Refipifceret igitur, oC illam non ^'tendamarrogantiarn animo fuo expueret optare» na enim fieret,ne tam facile omnium doétorum uiro^ ’^nmeonfenfu probatiffimis autoribus contradiccret. ^on mirum ccrte,unum aliquem(uthumanü eft erra ^dm prolixo opere inter fe pugnâti a feriberetboe au-^^m cæcitatis aut negligentia: fummæ argumentum ^^liauno eodemepbreui capitefibi ex diametro pu ^nantiareferre.idquod deDiofcoride dicere audet, nontamenfinemaximatemeritatis fufpicionc,Putea nus tut qui forte nonaliauia, quàmlacelfendisfugib Wsep optimorû dodfiffimorumep uiror um monu-’nttis,exiftimation ace 1 andern aliqua aucupari uolue ’^nAtqm caueat hor tor, ne profperata gloria ZiOiU ft ^Iptaconia contingant. Caeterum fatis præpoftere ®“°’' ‘‘/1”® ^nntranosGalenilocumexlib.4»Simpl.medi. Ca. ’^*^* 'lt;pïöducitPntcanns.Namcoloci,cxodorcóccolo “^^j^ p.j^, ’'«demedicamentorumtemperaturaóófacultatibus cetfit.coti-nonpoffeiudicaremedicum,Galenusdocetftdquod ducit. nos etiamfatemur, necç enimfequitur, Calxalbaeft, 'Stutfiigida. Non prohibet autcm,quin quifpiam 'x colore 5lt; odore, ut exreliquis etiam accidentibus, ^tmedicamenti effentia, fit feilicet aut non ftt talende
^uo qu^ftio eft,pronunciar e poIftt.Nam niiihçc duo ^d cognofcendas ipfas plantas conducerêt,tcmcre todos in defcribendis qsüiofcorides dl o rum mentions feciffet. Quapropteï non cQntcudimus,cx odoris di g 1 uaftuu
-ocr page 80-yz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSH _ ,
uerfîtate, medicamentorum facultatcsuarianîiedia potius dicimuSj herbam quæ natura odorata elt,perx petuo debereefle odoratam:maximefi mso loco,m quo femper odore prædita effe deprehenfa eft, natain effe compertum fît» Rede itaque fie quifpwm cow-geuOmnesrofæinGermanianatæfiintodoratæaUf flos rofæ {peciem h abens non eft odoratusfigitiRWon cft rofa. Sed de odore non anxie difputabimus».
P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- utquimulto firmioribus argumenris Rhaponticum
nShab^tuc noneflèRhabarbarumanteaoftenderimus, R^^,^ h'mcittèd' patorio herba nequeo fan’s mirant curPutca'*^'^ mmtudinë, catillamnon haberehanc amaritudincm ô^aenmo-' tdntum ab niam,quæ iifi ab anriquïs adferibitur, antPlw^'-Pæ tfl,ut acre fan's clîcpolfitfacukatibus ciattribuns, Doceatquæ^ '^iT^P^ß‘t. fo J quant illi amaritudinem aut acrimontam untres
afcripfermtcDiofcon'des certe nullam tribuit, n^®® Galenus, qui ilium fecutus eftjamp;quiperperamabif lo feripta correxitjEupatorio ullam acrimoniatnaicn bit:fed incidendi extergendicp facultatemjCitramant-feftam caliditauficûquadâadfiridione haberetradit. Si itaque nullam in fe manifeftam caliditatem obtint Eupatorium^jUt uehementer amarum fit, tantum ab-eft ut acrimonie habeat, fieri haud poteft. Suntoum omniaamara,GalenoIib.4.Ca,8,Sitnptmçd.tdtc, immcdicc calida: acriaucrOjfummècalida, ut idem Galenus eode in libro^Caay* manifeftedocet, Quid itaque ut hæc feriberet, Puteanum mouerit,autimpu kritjdiuinarenon pofifim : nififibi pulchmm uidea.' .„ tur,ita paffim citra omnem rarionem à ucicribiisJ]s9 'Eupatoriu pj-obatiffimis diflenrire,arque nufquam nonThefl^ A^r^onia bô^n.SicnimuerumEupatonumiquodhodiecffiff hodx dida ’^æ Agrimoniam Barbaro nomineuocant,guftcs:cer herba. te fingulasjquas illi tribuit Galenus amp;nbsp;Diofeorides
-ocr page 81-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA, ^y ; qualitatcsinciïèmanifeftiffimc deprehendes. Quare fupcrbcjutfoletjhoc in loco uctenhus omnibus, atep adeôipfiffîmæ ueritati obftrepit Puteanus: amp;nbsp;in Eu-patono icquintjquod illi nemo unquam ucl uetcrum uel recentiorum Græcorum tribuit. Et poflet bic pro mentis fuis à nobis tractari Puteanus, ut qui audet te-mereaflfeuerare, quod nufquam apud ueteres fcriptu extat. fed padis ftabimus, SC affedibus noftris haud indulgebimus. De Lupulo, amp;nbsp;Berberis, Barbaris uocatis alio loco,Deo annuente diccmus,ubi non fa-eultates tantum herbarum exponemus: imo uiuas
etiamearundem imagines atquepióuras dabimus. Vehementer autemmiror, quurPuteanus ufque eo dementiaeprogreffus fit, ut contra manifeftam expe- Qxydcun-^ riciitiam, communemep omnium hodie medicorum thi fruduf, confenfum,frudfumBerberisuocatumBarbaris,ad 4“‘ ris quot;Rdrod -
diarrhœam fiftendam inuulem eße afferere aufusfit. Primum enim Diofcondis amp;Galcni autoritasillum
risuocatur.
. , , ' dddidrrhot terrere debuiHent, quorum uterque diarrhoeam, imo aff,fjßc)i^^ omnesfluxionum affedtus Oxyacanthi fruCtum^ic „tjj,.
enim Berberim nominant)fiftere manifefte tradit, Scduideamus,quàm prorfus pucrilibus rationibus fententiam fuam firm are conctur. Primum, inquit, fiuâusprædiefius acidam qualitatê incenfam habet: adftriâionc ucro ucl minimam, uel nullam, propter-ea inteftinorum deiedioni immoderate non parum officit. In quibus fane uerbis primum errat, quod Beibciim unamduntaxat qualitatem habere putat, acidam feiheet, id enim ipfum per intenfam qualitatem acidam innucre, exuerbis fcquentibus eolligere liccbit,ubi difterre inter feacidum Ódacetofum fapo-rem contra Galeni fententiam dicit. Is enim in lib. 4.Simpl,med, Ca,6,o^fcct uno nomine omnia,que g 3 acida
te
tt
Acidusetd' ceto[us fd-por non dif ßnnt.
5-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSlI
adda funt uocat,fed difcerm't ea per adieffionemJiu^ ncmpc kwaS»? à^t«, aut p.0y3ii o^t«:hgc uero quæm^xtas ûbi alias qualitates habent,non fimplidter,uelnoclt;' aóïe,ucl non tantum acida appellat, ut in alijsetiamW citfaporibus. Intenfumitaqueaddumuocat Putca^ nus,quodGaIenus fimplicitcr acidu nominat.NoH effe autem frudum hunc exquifite acidum, Galenits Iib,8.SimpLmed.fatisdocet, qui riJtmtKoiioKlyoiiiX^if (cribit^Si enim exaGe acid us erit, frigidus quoqne fitoportet. Galeno enim lib.4,Ca.0‘.Siinp!.tcfe,acr da omnia frigida funt.Frigidus itaque cum fit?nec nf , las calons in fepovtioncs habeat, ut omni inda®’^ t^aar- ^^^’^^^^’^^ deftitutus fit, necefle erit. Deinde or^^ hi^ideo^ad Q^æ^nullam adftringendifacultatcm Berberimamp;«' pmgit. nbsp;nbsp;Gum habere fcribit:cum experientia ipfa abundemo
Bret, quandoquidem acerbitatem etiam nonnuHam mguftupraefeferat, adftriGioncm aliquam infeba^ bcre.Qiiod etiam Galenuslib. S. Simpl. confirmât, quifruGum hunc facultatibus pirofykicfm fimiJem effe tradir.Pira autem fylueHriajUtidem libj.Simph med. docet, magis quam reliq trap ira adftringun tôt . nbsp;nbsp;nbsp;deficcant:5C proinde fane maiora uulnera glutinant,
fl uxusep a uertunt. Tertio errat, q uo d tantam meb dendifacultatcm obtincre hunc fruGum arbitratur, ut etiam mordicationem(ficutalia amara)noninftre^ nuam efficerc, arep adeo ob eandem mordicationem inteftina iam denudata à fluxu, 5f prius abrafa,ad ma iorem excretionem incitare poffi t. Nam fut anteaex Galeno oftenfum eft) exiguam duntaxat incidendi uim habet, tantum abeft ut mordicationem efficcre j^oiiomnid qucat. Nequeetiamomniaamaraftrenuemordicat, tenara mor utprofeGo infantilitergarritPutcanus.nam funtmul ^^^- Ca am ara, uchementer edam, quæ mordicationis pla^
ne
-ocr page 83-_ CONTRA PVTEANVM APO L OG IA» ^^ nè experria funt, ut fupra de aloë abunde monftra^ turn cft.Quare cum frudus hic non fit amarus,neque udiemcnter incïdat,fed potius adftringat atque infri-gidet,optimum non folum diarrhœæ,ucrum etiam re liquarum fluxionum omnium, ueterum amp;nbsp;recentio-lum medicorum confenfu, remedium erit» Quod Autcm folius oxymelitis ufus inteftinaabradat,non dlquodmirctur Puteanus» hoc enim non tantum a^ ddum,fed acre etiam exiftit lidcp non aceti tantum, iinó etiam mcllis ratione» Quare ridiculum admo.-dum cft,quod de qualitatibus medicamentorum tam pueriliter dilferat Puteanus i qui tarnen parturitne-foo quos,in huncGaleni librum commentarios» Haftenus ab inftituto noftro fumus dig^reffi,Putea-110 ita urgente, qui eiufmodimulta, nihil adpræfen^ ttm neftram de aloë dilputationem attinentia, pro-duxit.Quorumquia nonnuUaadnos potiffimöfpe-ftarcuidebanturddeó dcfunëloriè obiterep illadilue-itaonabfurdum efte duximus» Ad inftitutum ita-tpicïcucrfus tandem Puteanus,duplicem effefimpli-dum medicamentorum peritiam alferit» Vnam de toïumfacultatibus,alteram uero de eorundem com-pofitioire,pr^paratione'uei quanifiquis, ut idem ait, probe calleat, non eft cur Galenum de Simplicm me-dicamentonifacultatibus differentem inteUigere pof ft, Pateor quidemutranep cognitueffe neceffariam, tpicmadmodum etiam Galenu slib» 3 »The,meth» do ter tat non ad Simplicium medicamentorum fa-tukares reëledignofcendas »namad eas cogriofcen-das altera duntaxat neceffariaeftt eafiquidem , qux de hngulis qualitatibusoquse medicamentis fimpli-dbus infant, inquirit, atque ex qs fubirrde eo -rundem
-ocr page 84-Çlt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSH
Pr£pdrdtio rundem facilitates colligit» Altera uero, qua de ^6' er upoß- rundem compofitione agit, adnatiuas facilitates no^ tio mtUum fcendas nihil prorfus conducit,imöpotius obeft» t^um ddno Quippe^ut Galcnus ait,iib.i.Si'mp!,Ca,2,expcrinfo feend^pm juj^^ Oportet ea, que impcrmifta finit, QC ab omni extra ^amentorZ *^^^ quali'tatealiéna»Verbi'gradajßde Chladtidisfe' ^^ßeuUdtes cukanbus rebte iudicandum en't, tail's fit neceffeeft prabent. Chaldtfs, quafis natura eft : hoc eft impcrmifta, Ä a præparatione omni aliéna» Conftat airtem banc, ut einsqualitatesindicant, adftritftionem amp;nbsp;aciiniorua obtinere. Quod fi uero præparatio accelTcrit, nempe Iotura,acrii-noniam certeminorem habebit,aurproP lusamittet» Sicinterdum alia medicamenta, quæuu admifcentur,natiuas eius facultates uel frangtutjUd penitus obfcurabunt. Nullum itaqueufum cumpræ paratio,tum compofitio in difcernendis natiuisinedi camentorum Simplicium facultatibus pratbent» atep
, adeo errat Puteanus, qui utranque ad earundem co ^Ïs^op S^fttonem neceflariamefledicereaudet» Præpataz ito dd^uid ^^^ quid cm, ÔC compofitio ad commodum medica^ conducdut. 'mentorum ufum conducunt : atque adeo priorem, quæ facultates medicamentorum difcernit,ordinefc.-qui lblent,ut nemo non,nifi mente planecaptusfit,in telligit» Minimeigituropus erat,ut Galcniï totuerz bis à contradidlione uindicaret Puteanus : quum nemo fît qui nefciat,mcdicamentum fimplex fyncerum tie aliud pofte in corpore humano efticere, quam fi a-Iqspcrmiftum fucritamp; compofitum, certaep ratione præparatum» Neque etiam Galcnus,Iib.qThc. me ’tho»Ca»5'»GhaIcitin£'a7üvA(i)Ti««f/uim,ledu3lenterfic-
” candi habere tra dit. Pt mox fubqeit : Qiiodfi etiamia ” uabis,utiqueminus mordens medicamentum habe-bis, Atqui cur prçp arationis in præfentiamentionem fccciit,
-ocr page 85-CONTRA PVTEANVM APOiLOGlA. J^ »f«ritjnulla alia ratio eft,quam quod putat fe hoc pa^ fto inuenifle uiam, qua Galeni locum ex j » T he^ gt;netli.libroprodult;ftum,profuo arbitratu interpréta^ ripoffiit»Nunquamautemeuincet, Galenum eo loei deaioélotaloquutum effe. Neque enim ratio eius ua-l^tjqnaefic habet: Si no lotamexhibuiflet,tum eaama fitudinis ratione uenas expurgando amp;nbsp;extergendo, ttiaiorcm fanguinis fluxum concitaflet» Saus enim fu ptamonftratum eft, quæ fint amaritudinis facultates, ^(^ux amari ,amp; quod nuUa pror fus in aloe fit acr imo ’''^ïtiux quidem ad profluuia fanguinis irritandane-^ïlfariacxiftit» Quare non inficiamur, quin aloë pro- Afo?prxp4 Ptouarietatempræparationis facultates fuasnatiuas r^Homs rd *^ittat,autprorfus perdat:fedboe baud cocedimus, tione nati-^denumhocinlocodelotaaloélocutumfuiftc.Nex tt;tmfitcultlt;f gt;nbsp;^Pic enim iUe tam confufa ratione de rebus différé- temautre-’‘^foletjUtnonpaffim indicet,ubi de fynceris natiuis - with^d« '’^ÔCubidepræparausloquatur.Hinceft quod paf- f^*^ Wotam didionem adqciat, ubi de praeparata aloë 'i«tbafacit,utpatet omnibus Galeni fcriptadiligetcr Pwluftrantibus. Bodem errore conatur oftendere ^uteanus, Galenumlib»6»Simpb medi»fcribentern, A»^^gr# *bën gratam effeftomaebo, de lota loquutum effe,. ^atnquopa(fto,inquit,nonlotaquæamaracft,gra- ' b Romacho effet : quum manifeftiffimum ht, amar a 'Zinnia infefta effeftomaebo ^ Atqui non animaduer-hhic Galenum defyncerafeu nadua aloë 1 oquh ubi hmenexprolcffo, qux fint eius natiux facultates cx-ponitluculentiffime. Quomodo enim dclota boe in beo aloë ageret Galenus, cum tarnen bic mifturatn ^us 5c naturam expliceqdicens banc no n effe 1 impli-^tm^eà adftringentem 2lt; amaram : Sé deine eps tllius ^dammiftuï^particulaïiaoperaordinerecenlet.Ga-11 lenuxn
-ocr page 86-JÔ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEOMARDT FVCfiSIÎ
Ïenum ucf o non loquutum effe de aloë lota, prater ca quaciamdiximus, uerbaetiamipfa Galen/ quæpngt; j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dux/t Puteanus, aperte docent, quæ fie habentlxs«)'«? tustua^ófi ifh 70 ^i§fi«K0^tj imlg 7t t^ och^. Quod cftl » Nam 8i gratum ftomacho med/camentum eft,ut^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod ahud. Ex qu/bus fané uerb/s liquide conf^G Galenum de aloëloquf, ut eft med/camentum pu’''' gans, ut fit plané isfènfus: Inter omn/a medicaments purgant/a, folaaloe grata eft ftomacho.Huncauteni efte uerborum /enfum,cx d/d/one quam ufurpatGa ^affixUop^ lenus/at/sconftat.^af/itcexfl^en/mhoc/n loco non pm i m//cuequodu/s,fedpurgans duntaxatmedn^umen^ turn fign/ficat, In qua fign/ficat/one non rato etiam ufus eft Hippocrates,pot/flimum autemlib,4*^Pquot;‘
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip.ubl a/t, ÓkSo-h ÿv 7nlt;ri lt;f«ffJ^lXKO'srolt;r^!la■l (iù J^l'i^'^^ **‘ Sct^ófiivoi è TirxvovrtUyTofi^ « J^i'^9crü}lt;rip. In qua diAonc eu/dent/flimum eft, epxgfittKOTsoirix! Hippocratem no cu/uG/s medicament/ pot/ones,fed purganrisdunta^ xat d/x/fTe, Qu/nct/am Galenus /n explicanonedus fentene, tfxgftxKoti /æp/ffime pro purgante medicamc to accepit. Idem et/am Hip po, co dem inloco.Aph.
2i.ub//nqu/t,fu2r ^xfpixKiuJèxiJtavoii, pro medicament ^nrfmi-kij,. topurgator/o ufus eft, S/c et/am ^af^zwv«/',lioccft med/car/, ut teftatur Galenus I/b.4, commcn.i.pto
eo quod eft medicamento purgant/ un, Hippocrates ufurparepaflîm confueu/t. Et ne multi's morer, dealoe in pra-/entia,utmed/cameto purgator/o, loeutum efte Galenum,abundel/quet ex Aet/o, amp;quot;nbsp;Paulo, hæc Galen/uerbaexpJanant/bus.Aen'us en/ml/b.j.Ca, „ zy.ficdealoefcr/b/r: Omn/a purgant/a mcdicamcn-ta, præteraloën,/nfeftafunt ftomacho. Et Pauluslib.
„ 7.Ca,4.Quum omn/a,/nqu/t,purgant/a mcdicamS j, ta ftomacho aduerfentunfola aloë conduc/t. Oriba bui
-ocr page 87-CONTRA TVTÊANVM APOrOGI A» yp (lusetiaminCompendiOjincumfcribit modum: A^ «lt; W udicmens quidem medicamentum, purgans non « dijftomachoautemaptiffimum^ Siigitur dealoëut ” •nedicamentô purgante Galenus locutus eft,utiam pWdemonftrauimus,quomodo delotaloqui po^ ^,qux plane parum,aut prorfus nihil, Puicano eda ï'on répugnante, purgatC Sic prorfus non affequitur GalenifcriptaPuteanus,utmirari fatisnon poffim, quid ilium impeUatjUt commentaries cundeilluftrarc ':u^tet. Quarecumueteres aloënftomachogratam q^^p^p^ ^ffefctibunt,dealoënonfimpliciter,fedutcftmedica uctcrcj a-’ututum purgans loquuntur,Simpliciter enim loque bën fiomt.' ^05aloénequeutilis,nequenpxiaftomacho dicipo- ebo grata ^^ft. Stomachum autcmhicinteUigimus intempera- dixnrint. ^um,nam temperatum,feu tvKf«Top,ut omnia alia qui ^ustneiieamentofa uis,utaloëineft,l3ederc manifc-^'us eft,quant ut dici debeat, Neque is etiam roborc dteriusindiget, cum fuapte natura fatis roborisha-^tatAtquchmc adeo non erat opus, Puteanum to-des nobis occinere,aloén wx^ktw ftomacho infeftam ^^e,quandoquidem puerum etiam illud uixlatere ua ^^t, Non pofte autem aloën uentriculo intempera-^0 fimpliciter neque utilem neque noxiam dici, hinc colligipoteft,quiaucntriculo,quicxintëpcrie,quçin qualitatetantu cóftftit,af€ligitur,nocercfoleat^ urn e-'dm omneshx intempéries citrahumorê in uetriculo 'S(iftant,nó poteft aloc,uvpote purgadi ui,ut oftêfum dl,pr3tdita,illis conferr e »Vni tarnen,quam alteri, ue-dementiusnocet,time eft,quod Galenuslib,S,de l^ompo,mcd, fecundumlocos, Ca,i, inhunc modû tribirtnfeftiftimaeft aidé,etiamlota,bis qui citrapra « uos humor es calida Ôë ficca intemperie afficiuntur, “ Vtoximumabqsnoxam perciptunt, quiftecaintemquot; “ h a petie
-ocr page 88-lt;^O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSII
„ pcnc cum frigiditate afi)iguntur*amp;m umucrfunijqiri „ ex fola quahtateparnculam aliquam affedarnhabêt, „ Etemminhumoribus intempéries,medicamcntisd-„ los uaenanribus indigène C^æ uero fine his confia „ ftuntjpenitus in tabem peruemunt, ob medicament „ turn ex aloë, Hæc Gal onus. Sic aloë omni uenmcii lo laboranri ex intemperie cum humoribus, uttUsdid poteft : quod fcilicethumores, qurintemperiem prot créant, exuentriculo educerequeat: utfufè locowm citato,5ëIib,8.11ie,rncth,docetGalenus,QuaprO'-ptcraloë,fimpliaterloquendo,nequenoxiane^ u«' lis eflè ftomacho dici potcft:quod mddicctHhp^^^^’ hme uero noceat, Qjmm itaque Græci ftomacho gra
quot; '' tam cfielcribunt, de ea utmedicamento purgant^^O' quuntur,qua certerarionclèmperftomachum fo*’®' rarcrcdcdicinieAloccnimut medicamentum pu^ gans, non datur nifi uentriculo aftedo ex intemperie cum humoribus, quan quidem euacuatis lam moïct fianribus illum humoribus, nunquam non adftriów nefuaroborar, Atquehinceft,quodalibi,amp;ïnPat radoxis noftrïs,Meluen, qm' aloën ut-purgans medp camentum ftomachonocerefcribit, reprdicndenmt cum hac ratione,utiamdemonftrauimus,pomis)lb rob ur adda t,Mcfiien autem h oc m loco,ubi aloën no cere from acho Icribi t, de ea ut purgatorio medicamen to loqui, uerba eius euidentiflime monftrant,qua fic ,, habent: Aloë eft aliarum medicmarum redincatrix bona, Etpaulo póftoblitus corum,quæanteafenpfe j, rat,intercæteraficinquittAloëdeclinataproprietarit 35 bus bonis,eft enim conturbatiua,faciënsuentiisdolo 3, rem,Sënocetftomachoamp;hcpafi, SGobrendo imp»' 33 mitlaborem in ftomacho Sëuifceribus, Óë aliquando sgt; uirtus crus remanetin eis, amp;nbsp;facit in iobnone cxire fanguinem.
-ocr page 89-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA, ^ ™guincm.Hx’cMefue.C^ns uero, nifi talpa caecior it)non uidet,ilium de aloë ut medicamento purgante ■oquif nam omîtes noxasquasilli non fine deteftan-do mendado tribuit, foludonis ratione ineffe manife-‘Kinnuir.Et quo paddo uerum effe poflet, aloën noce reftomachojcum reliqua etiam omnia quæ in tam ci-tans uerbis docet,Mefue ipfiUiina cfle mendacia con-fetcNeque enim conturbatiua effe poteft,quando fl-•lus etiam teftimonio aloë aliorum medicamëtorum nialiciam corrigat : amp;nbsp;minime noceat, Óë ut illius uer-^isutar,adconfoitationem debilium membrorü ad-dereuideatur» Siitaq; nonnocet, SCuirtutes partium corporis robuftiores reddit,quomodo ingrata fit fto-•nacho non uideo» Quod uero non poffit turbare, a-'iat^ à Mefue commemorata elficere,ex ijs quæ fuprà diximus,cum quale effet medicamentum purgatoriu dtmonftraremus, abunde conft are poteft, Non enim •euern purgandi uim habere aloën, nee earn fupra ue tris amp;nbsp;inteftinorum loca afcendere: autfi ultra, uafa tantum in mefenterio contingere diximus* Idquod prater ca quæ produximus, Galenus etiam lib,8. de ^otnpo*med. fecundum locos, Ca.a.qs uerbis tefta-
reliquit:Euacuatio igitur affligentis humoris per •ohm aloën contingit,quæ purgatoriam uim non for tomhabet,fed ut ca quç circa uentrem funt,quç etiam tangit,purgare poifit.Etfi aliquando ampliori ponde teexhibeatur, ufque ad loca circa iecur confcendit ♦ Non tarnen totius corporis purgatoria exiftit aloë. Qtra utique uerba GaJeni fi ucrafunt,ut certe ueriffi-^a f«nt,quis nó omnia, que refert Mefue de aloë, ef-•cmerafomnia,imó deteftanda mendacia uidctd Quï cnimficripolfequtfoluendo imprimeret laboremin tomacho, cumfortem purgandi uim non obtincatd
cc cc
cc
h 5 Qui
-ocr page 90-?-. . .^EONARDT PVCHsri
Qui teanonnoceret, cam facultas dus ad i^ad floft peruematcQuo padio deniquefanguincm purgation neuammia educeret, cam no purgettotum corpus, imo uisctusraro ultra uentriculum feeffeiati'Hxcü
^»»«en^Mdùa^ çd d^ ph^j „^
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^xedituinomen mereatur,h3ud ^allœanmtt HbbOa, næOuHo sdedia om ld quad penoconqdo,m3lus eßiuolaiffa, utduspO' quot;^•aoO^ptKOlpbaiaaQfmamadM oi^uetaam teiiimontjs aïoën,utmedicamentumpur. gans,ltomacho non nocere,cotra MeCuen docuedm: prêter omnem candorem,ÓCnon nnefumm^ruiHd^
^ipik.iuac,t uteanusnugas nihil ad rem facientcs,ea qnxproduximusex probatiffimisautoribus tedimo ma appeUauip Cxterum non uideoyqaidetiamft tttcommodi, fi quifptam fimplidter aloën Rotnacho gratam effedixerip Qiium enim perpétua babeat in ie nd[lringendifacultatem,non potefinon bocnomi' ne fiomacho effegratae Nequeenim alicuiusponde' ris e{ï,quod obtruditPuteanus,dicës:Aloeamara eü, tgttur fiomacho nocet, Sequelam Galeni autoritate probat,qailib.d^Simpl.amara omniainCenfadiedo
Duplicildt' rnachotradipNamignorât,dupliciaeffeGalenoeta' m4rii. lijs medicis amara, quxdam enim exaëieamara diarn tur,qaxnulla fenfanotabilialia qualitateparticipât Hxc certe, ut tefiatar Galen uslib,4, Simphmed. Ca. i^.omnibus propeanimatibus, nedum hominibus, efuiinepta funt, atqueaded uêtriculo etiam fupra mo ^oftomdii dam in^Ha, Quedam non exadleamara funt, fedpre ^mara/io' teramaritudinem alias etiam qualitates abanenttad-nacho i/t~ firidlionem fcilicet,autaliamqiiandam,udutia!oc,r[
£W4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfnthiuin,
-ocr page 91-CONTRA PVTEÄNVM APOLOGIA^ tfj îbfinthium.Hæc fane ut priera,infenfa ftomacho no fint, Hine eft quod Galenuslib, 6, Simpli, Ca, de Abrotono,gratum amp;nbsp;amicum ftomacho Abfinthiu die fcnbit.Qua itaque ratione Afinthium,quod ama tumeft,aGalenofimpliciter ftomacho gratum dici-t«r,eadcm etiam ratione aloe eidem arnica dicipo-teft.Quo autem fenfu dixerit, uerbaeiusmanifefte de « datant,quæ fichabent ‘. Supra oftenfum eft, quod a- « marumipfumperfeornnifariam infenfum fttftoma- « dioiaufterum ueio, aut acerb urn, aut in fumma ad- w ftringensjftonjacho amicum.Hoc eft: Amarum,qua tenus am ar um, ftomacho infenfum eft: quatenus ue-to adftringens,gratum, Sed inftatPuteanus: Aloes a-maritudo uincit eius adftridlionem, igitur fimpliciter ftomacho inimica eft.Sequdam eertehanc non agno ftimus,ncqenimmhuncracdum ratiocinari Gale-nus cumdocuit.Nam tametfi,loco panic ante citato, ftcfciibaCubi quaUtates hæ duae,nempe amaritudo et gt;dftridio,inuiccm permiftæ funt, quae uehementior luerit, ca utiqueuicerit: non tarnen ob id uidlç pror-fusnuUam eftefaeuhatem docet,Sic nos quidem fate-’nur,amaritudinem in aloe uincere adftriCtionem, at nihiiominus eandem adftrictionis ratione uentricu-lo gtatam effe dicimus. Atquehinc eft quod Galenus 'nlibïo,quiinfcribitur, quod animi mores corporis têperaturam fequatur, fubftantix aloës facultatcs om nes cxfunóionibus eius eolligens, adftr idtienem mi nime, ut inefficace praetermiferit.Sed pr^ftat uerbad-ftnsfubi^cere. oiop 7^« aAevp Hetöag'nKfJy 'n. «Avrap^ tje«!», '^Tovw’uxiw so{x«j(ï,’^ Tf «»{AKTMif woufMop xoAAs7ix«V'»ilt;’’O-■®^toy\^KÎi^) tTB75A(iü'TittHp,ûyçoTHTOç ßAicJiifwit iDf etv-mixp, ®i^ïT8a l’iÿ à§v(*tv«ÿ tgyoüyïxxsoii^AXsv Ttvos Toaisuï^iös wog*
-ocr page 92-d4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSII
wo:/« T«// «ÄOHy ♦ 'kvt^ y if ^igt; H TffjjTx (fi^xirx ,^^/tx'H tfluîix^ru TaotHy «V'rcc,'no‘«v7as IaÎ^Sh/wciUâ! i^^i/^cirx rx igyK.hiygt;0[iHgt;yoiû) 7»i/ «ÂÔÿj/ Kizdcugeni Jlujux^y t^ ^mwwiu soixnqfOi), it^KoWKp'fxvp.ct'ix, t^thnycruiu02£(ûj.,)(ÿxslt;fSx/^' (Xin vy^ss lugidya^. Id cft : Verbi graria, aloc mm puiquot; 5gt; gandi,ÔCloborandi ftomaclium, ÔC uulnera cruen« gt;» glurinandijôc^ cicatricem mducendi planis iikcnbus, ” ac palpebrarum humiditatesexiccandiobrinet:duni « nullum prorfus fit præter aloën, quod fingub modo . îgt; relata opera faciat, Ipfa enim eft, quæ iHa effirit.ae ” quia poteft ea effîcere,ideo tôt habere faeukafeS; Ç^oc ” opera,diëîaeft, Äflerirnusitaquejaloenpo/rop^^S^quot; ” re amp;roborareftomachum,uulnera glurinarCj dcam^ ’gt; cemulceribusobduccre, ^oculos humidos exicca-»J re, Quibus urique uerbi's Galenus,aperteà'innpb' citer, aloc roborandi ftomachum faeukatem inclTe, idcp adftridtionïsrarionc, tradit;ncque illam proptet uincêtem amaritudincm ineffîcacem elfe aflerit. Qua rehincadeô abûdcliquet, que exacte am ara funt, hcc ftomacho ingrata prorfus fore,Qiig uero no exactea^ marafunt,fedadftrilt;fîoriam coniundam amaiitiidf ni qualt'tatcm habent, ut abfinthium Sv aloc, ca grata dio ftomacho nihil prohiber, Hgcab inuiceindifccr nere Puteanum amara oportuit, dum tôt uerbis mun liter 00 confufe amara elfe ingiata ftomacho docet, Nequeenim deomnibus amaris,feddeijsquæexaz Ôe amara funt, eôIociGalenum loqui euidentiffimû cft. Et mirum certe, Puteanum mox abiftafua fenten tiarecedere,etpalàm dicer e, amaritudincm aloesnon impedire, curminus roborarepoffit ucntriculû: imo inagis prodeffe, quod icilicet adftridloriam facilitate non fol um ad fuperficiales,fed eriamintemaspartes uentricuu
-ocr page 93-CONTRA PVTEANVM APOLOGIA» 6^ uentnculi ducat, Hacqjrationemouctur, ut nonue-teatur contra Galenum, atque adco expertentiam ip-fam afleuerare, aloen non lotam amaritudinis fuæ be- Aloë lotit nefidoplusuentrem,quàmlotam roborare»Quodfi ntitgitciiMtn hocpn'mum,quodmprxfentia,confefrus RnirctPu- «o»/lt;’i‘lt;’‘O' teanus,potuiffct me magna leuare moleftia » ncque fnim opus erat tot tern ere ab amaritudine duda dilue K argumenta, Nam fi aloes amaritudo non impedit, obcarnquamproducitcaufam, quo minus roborare queatuentriculumteadem fanèratione non prohibe-bit,quo minus uulnera glutinare,et reclufa uafa occlu derepoffit,LuceitaquecIarius eft, unaifta confeffio-gt;iePuteani,omniaeaquaîfiiprà conftater,ne dicam iniprudenter, afleuerare aufus eft, corruere. Minime ueroprobandum, quod Puteanusaflerit, Aloenlotam minus quam non lotam ftomaebum roborare: tjuum plane contrarium doccat mulus in locis Gale-’tus,potiflimum autem lib,7»The,meth,ca,ii, ubi fie fcriptumreliquit: Aloënonelotaualentius euacuat, « dotauacuatquidem minus,fedroborat uentrem ma- ce Ris* Nequeetiamconcedendumeft,utaloesamari- Amtritudo tudo dus adftridioni uiam efficiat, atque eandem per aloes adftri totamuentricuIifubftantiamdeducat,NamutGale- ^ioni uiam ’auslib,4,Simpl.med,Ca,i8,0^2o,docet, aniarorum nonpardt. neque aéria eft,nequetenuis,nequeaquea confiften- ce n’atfed terrena, exacte à calore elaborata, ac uelut fu- ce pera(rataipforumefteflêntia,Vthocnomine euiden ce tiflîmum fit,ilia,utpotc quæ craflâ amp;nbsp;terrena fint,rcli-9ua ad profunda deducere non polTc, Quapropter eu does amaritudo minirne fit tenuis, fed terrena, fieri baudpoteftjUtadftridionem pertota uentriculi fub-fentiam perreptare effîciat. Et quid opus eft,ut adftri «10 aloes elotæin uentriculi partes deducatur : cum i deuorata
-ocr page 94-^Ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSIl
deuorata mox ad cas omnes,internas maxime, penie mat, ac undequacp illas continuât* Proinde firma ad-hue manet Galeni fententia,quod aloë lota rationefo hus adftriÆoniSjquæ per loturam non aufertur,plus quam non dota, cui fraud modica porno amarirudiz nisamp;purgatoriæ facul taris ineft, uentriculum robo-ret* Sed obtrudit hic nobis RhaponricS Puteanus, cuius enam adfri'ictio per aliam fubftantiam in altuni perducitur,Sed cogitet hanc fubftantiam, quæ id ip fum efficiqutait Galen us, amp;nbsp;metipfe fatetur Putea-nus,efleaeriam:0(f tenuem:qualis certe no eft coruin, quæ amara funt, ut iam ex Galeno monftrauimus, Qiiare ea folum adftringentia, ut etiam teftatui Gale* nuslib,3»Simpl,mcd»Ca4d,quaeplurimuminfccon netrarc pof nnentetlennæ cum tenuis, tutepidæ,aluuspcnetTare ß^f^ poflitnt.PofthvTC iniquus eft Paulo Aeginetx Putea-VduluiAcgi nus,eumcp per ealumniam notât,ac immerito erroris netdabimu infimulariquafifcilicetalocnhocnominegratameffc ria dejindi' ftomacho dixilTeqquod digereret, abftergeret, acfor ^^^' coraeduceret,cumhocneperfomniumquidem Pan
Io in mentem ueneriqHunc enim conftat Galeniuer ba3ut fere femper,fic hoc loco quoque tranfo ipfifle» quilib.d^tradit, aloen gratam ftomachoeiiqamp;ab-ftergcrepaululuni, digerere®, Seftercora excernere poneJta ut cuidentiffimum fit, Putcanum fuo more eius uerba,malafidecitafle, quæ apud Paulum fiele* „ guntur : Aloe grata eft ftomacho, dtgcrit,amp;fiercer a „ excerniri Quibusnimirumuerbis Galenum,utdixi mus, imitatus, breuiter fummas, quæ in aloe funt fa-cultatcs,adftridtioncm fcilicet,abftergendi, difeutien di,^ ftercora excernendi uim,complexus eft. Nec aft ter,quod fciam,ullus interpretum locum hunc reddidit. quia non caufam, cur grata effet ftomacho aloein
-ocr page 95-COKTRA PVTEANVM APOLOGIA, €7 abfterfioncm,digeftionê,ctftercoris exeretionePau^ lus,utfalCó putat Puteanus, reqcctcuoluittfeddunta-xatindicarc,hanc non tantum effe gratam ftomacho, uetumetiam abftergere,digererc, amp;nbsp;ftercora excer-nerepoffe, Neque uerum eft, quad adiecitPutea^ nus,Paulum in pîenfqj locis peruertere Galenû î cum tonftet ilium diligenter omnia ferè aduerbum exGa lenotranfcripfiue.amp;nififuprà modum deprauatum effet exemplar, mul ta ex illo baud fecus quàm Aétio Calent locareftituipoffe, manifeftius eft quàm ut à ntemultis monftrari debeat, Atqui impendio pla^ cetPuteano,bonos autores detjeere, peflimos autem contra ad aftraufque euebere, Practereabuie trafiax tioni colopbonem imponens Puteanus, fie ait t Pro- ^^ pterealoanttcsMefuebenedicit, aloënfimpliciter eC ^^ feuentriculonoxiam, His autem uerbis quid abfur ^j^-^jj^^a ^ius,quid incogitantius dici potuiffet non uideo ♦ Ne „j^f^jj^io c^ue enim noxia uentriculo intempérie ex bumori^ Jimpliciter nus,potiftimûbiliofts,affe(fto eft,utfupraGalcnitefti ^oxi«. ntonioeuicimus, Etcerte ipfemet Puteanus fatetur, aloen uentriculo nimia bumiditaterdaxato, gratam ^ amicam elfe ,Quod fi uerum eft,qua impudentia aï feuevare audet,Mefucn r eefte dicere,aloèn elle fimplv citer noxiam uen.tr iculo lût fi aloé eft medicamêtum, id quoi muftis rationibus oftendere conatur temere Puteanus, eu nemo fit quiidipfumnefciat,autncget, (eft enim non fimpliciter medicamentum,fed medica mentum purgans') erit certeftoe nomine fano Sc tem-perato uentriculo noxia, Cum ucro rèlaxato,Putealt; no etiamtefte,uentriculo utilis fit aloë, non redte dice repotuitMefue, aloënfimpliciter ftomaefto noxiam effe,fedadt^ciendum eratfano, lamitaquenemo no uidet,quibu5 maeftinisMefuë fuum tuerinitatur Pu^
i x teanus,
-ocr page 96-«53 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSH
tcanuSjiiuHius fane moment!, et ficuinds: qinbus et« puer, qui uel primis labris medica giiftaHct, refiftere polTer. Multo igitur confulrius eft, cû Galeno cætc^ risep Græcis dïcei e,aloën ut medicamentum pui gäs, cfleamicamftomachojiac cmmlcgcôl temperatus, Ôimremperïccirrahiimorcs aftec'ïiis uctiiculus mox excluditur,utpote quitus medicamentum purgans minimegratum elfepoffît» Cæterum nonpoflere-Ôe fie colligit Aloë pro uo ca t m enfes, igi tur aperit ora uenarum: abunde confiât, quod aliudfitciëre inêfcs, amp;aliud aperireoraucnarum,utfîipràfufiusànob« , demonflratum cfl» Tandem cum animaducrtit,/è prorfus à caufa cccidifle Puteanus,fua fpontebteteb aloën non per fc,fcd ex accidente ora uenarum apert' re polie; Quod ß inter initia diccre ublwflêt, turn ifta difeeptanonenihil opus erat, quandoquidemnos,ut ex Paradoxis fans ilJi conßarepotuit, nihil aliud com tendcrimus,quàm quod aloë per fè,ô; primo, nonua leat ora uenarum aperire» Quum itaque palam mo^ nuerimus,nos non uelle quid per accidens, fed quid perfèhoc in loco efficerequeat aloe, inquircre: baud prudenter fecit Puteanus, quod afcopo illo temerc aberrauerit.Diligentereniminlib, tertio de Temper ramentis, ælib. i. Ca* 2,0;3. Simpl, mcdi. mulris^ alqs locis hortatur Galenus, ut demedicamentorum facultaribusiudicaturi, ftudiofedilpiciamus,quid ex accidente3autprimo amp;nbsp;ex fua natura efficeremedica. metum ualeat. Nifi cnim hocipfum accurata diligen tia difereuerimus, fieri non poteff, utde propria naff Italie facilitate m edicamenti recte iudiccmus. Qua re utinutiles dilputationes Puteani, aliorumep cuita. remus, hancparticulam. Per fe,adq cere uoluimus» Deniquefiuftra hodoco Puteanus fuo Mefue explfi „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cationem
-ocr page 97-' CONTRA PVTEANVM APOLOGIA» d^ cationcm adiedt,quaillum ab crrore fe poffe uindica fcarbitraturjdiccns; Simili modo ctiam dicit Mefue, “ alccn uim expurgatoriam uel abfterfmam aliquando “ •mprimere in uifceribus,propter quamfanguis extre « poteft, N on quidem ut Mefue afferat, aloën trahendo “ ûnguinem educere,fed potius fua abfterfione amp;nbsp;dige “ ftioneoraucnarum apenre poffe, adeo utfanguis cx^ « fat, Hæc ille» Quis uero unquam apertioncm uena-lum per tradionem fieri dnatfOins denique abfterfione Scdigeftione, ora uenarum recludi aftirmauit; Cerrepudoreftjproueóae tetatis medieu tam puerile ter de rebus medicis differere» Galenus fiquidem lib» ^The.meth.ubiexprofefl'o caufas Kvxsondcriu! tra- e^^ertionît ditjtresduntaxateftefcribittunam uafis imbeciUita- Mufo. tsm,obquamfanguinem retinerediutius nonualet: alteram,fanguinis qui ados eiusimpeturuit,copia: tertiamuero,acrem qualitatcm.ucrum nc uerbo qui-dem iftarum caufarum, quas Puteanus commentus efijmeminit.Proinde errat uehementer,quod apertio
1 nem opus effe abfterfionis putat. Errat etiam, quod tantamabftergendifacultatemin aloë effe cxiftimat, ut ex accidente aperire ora uenarum ualeatjquod fcili cetnonexaëleamarafit,2Cutfupra fæpe ex Galeno wonuimuSjpaululum tantum extergeat, adeo ut etia puris ulceribus non fit molcfta. Quare ubi Mefuen ab errore uindicare conatur, hic eum grauioribus impli-catgt; Neque illum Hippocratis aut Galcni autorita-tetueri poteft, quando cuidcntüTimum fit utrunque, quando per fe, quando ex accidente aliquid efficcre dicerent,diligenter explicafle. De Galeno notius eft, quamutoftendi debeat»Hippocratem uero accurata diligentia difcreuiffe ea quæ per fe, ab ijs quæ ex accidente fiunt, uel una hæc fententia, quæ habetur 5»
i 5 Aph*
-ocr page 98-ro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEOÏÎARDI TVCKSII .
3?
„ Aph*ii.docere poteft : Eft autem ubiin dindUfolK ƒ ne ulceratione3iuuene bene carnofo,æftateniediajm' gidxaqugmulta perfufio caloremreuocat.CaEraiP tern hæc foluit» Quibus uerbis manifeftiffime m^ nuit,morbum huneper fecurari à calidOjCX accidenté autem à frigido.Quanquam fi demus etiam Hippy crateminterdum, qui ännquac breuitatis ftudiohm-musfuitjficloquutumfuiffe: non tarneidcoficencln quutum Mefucn concedemus, ut quem conuatan hac loquendi breuitate longe abfuifte, Non ^^amp;' tur quod facilitates cas , quæ ex accidente hunk in falfó ftbiperfuadet Putcanus, autnegemuSjaungno-rcmus:quum euam antequam medicinæ nomen w mus,multosefîequæexaccidenteficrent cffedns,in philofophoru Scholis didicerimus. Sed id potius con tcndimus.Vbidemedicamentorumfacultatibnsagi''
tur,ut confufio omms euitctur, diligenter effedife^ ncndiinijS^difei tccxplicandiim, quid per fc, quid(^ ex accidente fiat» ut palam omnes inteHigaat,illam natmamjhanc nero aliquo interueniente produóain eflefacultatem^ Cæterum quod Puteanus Plinium ne dignum quidem exiftimat^qui medico nomtnetuK omnes docti amp;boni uiri quainimprudentcr,ncdu rUnÎM À cam inicienter dictum Gt,iudicabunr, Ego un o con n^dici: no trà diccre aufim, me Putcanum in nullo prorfus rae-reijacdiK. dicorum numéro hoc uno nomine hahere, quodtez mere amp;nbsp;nullo iudicio Plinium à medicorum numé
ro retjeiat: quem tarnen conftatfagacemeorum om^ niumfuifte inquifitorem, SCmulta haud fecusatque Galenücxprioribusmedicis tranferipfifie» Fateor quidem, nullam medendilmeihodum Plinium nobis tradidiffetat minimehoc nominerepudiandus uenit, quum alias Diofcorides p ari ratione reijciendus eflet, ut qui
-ocr page 99-CONTRA PVfËAï^Va Ä^ÖLÖGIÄ, .71 ütqm'promifcue herb arum aharumqj rerum facilita tes docucn't,Qi.iam ucro pluiima fint apud Plinium, que ijs qui probe med! dn am exercent adminiculo eC fequeantjnotius certe eft quant ut à me m pracfentia did debeat. Hoc monuifle fat fit, multas effe fané herbas,noftro eriatn tempore maximeufitatas, quaea nulloquihodieexrctautorc aho quant Plmio defers ptafunuuthocfaltentuno nomme ægre ïllouere me did carere uelmt, aut poffint. Sed de re notifitma to mcreplura nó dicam» Quare ad peftremunt, quem nobis pbijen locum Puteanus, fermo nofter fdlinet. Q^f^f^i f^, Is habetur Iib»5*Thc.mcth.ubi Galcnus conficere do ^^^^ cx^en' cetemplaftrum, ad omnemfangumisfluxumfiften- diti,r. dam aptiffimum:quod fit ex thuris parte una, et aloe's dunidiata» Print um autem ex hoc loco no pofienos oftendere ait, quod aloë ora uenarunt aperiat : quod hæcipfanonfola, fed thuri admixta à Galeno adh^ l’catur, qui certclib» a.Simpl.med. Ca.p. ca mcd iea^ ^etita,quæadexperientiam uocantur, fimplicia ÔC ’mpermixta eflèdebere aperte docet. Ad quod refpo^ dco:uerum effe quod ea medicamenta,quorum facul dtesexplorantur,fimpliciaÓCimpermixtacfle opor^ ^Mt.Proindcubiquisinuniuerfumde aloes facultati j hus exquifite iudicare uoluerit, neceflc efi ut id faciat I *nfolaaloë,quæ nulli alteri medicamento permifta ht, Hoc autem in loco Galeni,non quærimus quid ’n uniuerfum poifit aloë:fed hoc potius inueftiga^ nius,quapropteraloë hoe inemplaftro,quodadrc-pdmendum fanguinent confedum eft, thuri adie.-'■« fit. Qiiarc nunquant in mentem uenit, quodpu^ tïtPuteanus,utitacolligerem:Thus amp;nbsp;aloë fangum nem fiftunt,igitur aloë fanguinem fiftere ualct.Peiin-
14 nbsp;. deenim
-ocr page 100-72 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDIFVCHSH
deenimefTet, acfi quisinhunc modum ratioc^nal'^ tur:OIeum,cera amp;nbsp;aerugo fimul mixta carné produce re poHuntUgitur oleum fe folo carné producicQuaw em'm abfurdum effet ita colligere, ex ijs quaeGaknus lib^j^The^mcth^traditjplanü fit, Falfo itaq; nobisad^ fcribit Putcanus,quç ne per fomnium unquâ in mo^ tern ueneruntj tantum’ abeft ut fcriptis mandate uoW2 rimus. Quum itaq^ neceffarium effe dixerimnSjUt qua ratione thuri adieda fit aloeexcutianirjaudia' mus primum, quam eins rei rationem adferatPutca^ nus : dein quam hæc uera fit,difpiciamus. Non a ia caufa aloen thuri adiedtainqmt, quamquodiunow gis emplafticum efficiat.Thus enim quiaempquot;“^'’’ ex lent a craffacp confiât effentia, quæ obidelUontugt; max penetrationi:aloë uero quatenus eft aniara,eat£' nus lubfiantiaeefitenuioris atqucthus, Ó^faciliusiuo intrantisJgiturin parua quatitate thuri admixtaden^ torem thuris SC craflïciemfua qualicunquc fubtuita' te in paruos cutis meatus deducit,amp;quafi infarcitiun detotumaggregatumexthure amp;nbsp;aloé magisemph'' fticum cfRdtur, HæePuteani egregia eftratio, qua conatur ofiendere,aloënnon ea ratione ut fanguinis profluuium fifiat, fed potius ut totum emplafttn ’’’^•; gis emplafiicum efficiat, adietfiam effe, Atqui fialoé magis emplafiicum thus efficit, igituretiamobturan/ difacultatem auget.neep enim differiït inter fetf^wAd' F7X« amp;nbsp;ifjitp^aKTiK«, Galeno Iib,5,Simpli,medi,Ca.u» tefie: fed quæcunque corporis meatibusiUita tenack ter hçrent,hæc etiam obturant, obfirunt ue, Siobw randi facultatem thuris auget aloé, igitur hac ratione ut profluuium fanguinis fifiat adieâa eft, Videut fiio gladio iugulatus fit Puteanus, Vt auteminge* nue ueritaté fateamur,nihil magis ridiculum aut pu^
tue
-ocr page 101-contra PVTEANVM APOLOGIA» 7^ ptiicipotuiffet, quam quod aloe magts emplaftieü 'husipfumideoeffiiciat,quod ad profunda deducat; icnim Galeni locum iam citatum à Puteano expen-’Sjnullumprorfus locum habere pofle dus ratione ^■‘»iiaduertes. Galenus cnim,utex contextu uerbo-’'’w manifeftiffi'me liquet, co loci de hoc fanguinis Mudo fiftendo agit,quod fit ex ijs partibus,quç ad ^ïnû, amp;nbsp;in fuperficie corporis,minimeqj in alto eius ''it fitæ. Si itaque uénæ hæ, unde fanguis profluit, ad '’'''num flint: null a certe ratione alTerere poteft Putea ®'*sgt;alocn ideo à Galeno additam ene,ut in profunda Wat obturandi facultatem thuris, cum partes,un-ƒ'unguis manat, in aperto, amp;nbsp;ad manum fint» Sed Aloc^dpro pOjquodnecelTe fit aloen thuris facultatem ad pro- fuadAduce-quot;Madeducere: tarnen idipfum baud potcrit, utpote re thus non ^°iaeriafubftantiaut Rhaponticum,fedterrenapo poteft, ”“^)Utpaulo antea oftendimus, prædita. Si enim ex-J^amara confiftentia fua terrena funt, quanto ma-W quibus iunda adfiridtio eftfuelut aloè» V erum j.,htPuteanus,hocinlocothurisfacultatem empla-|5am ad profunda pclli ab aloes adftridtionetficut a-^niultismcdicamcntis contingit, quorum facultas k^ adftridionem ad profunda corporis impcllitur, ^fnolibj.Simpli^med. Ca. id.tcfte. Hic primum ^ Pondeo,nonopuseireinpræfentia ad interna de-Monecum affedtus talis fit,qui manu cotingi poC Mdeoep ad quem mox manus admotione medica-'’quot;t'iipfa peruenire ualent. Sed demus, ficutfupra, [55. °P^^ ^’but ad alta corporis ducatur thuris facul . ^^'quot;'teboeipfum aloes adftrieflio præftarehaud po M^^^^^^^^^^^^^^^ tenuis clfcnna’infit. Sola enim I quot;quot;g?tia,utteftatur Galenus loco iam citato, quae quot;nmum continent in fe elTentiae tenuis amp;; calidæ,
corpora
-ocr page 102-74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSII
corpora admota,ut altius ingrediantur,impcllirtit QMre Gd Aliaigiturfubfitratio,propter quantGalenus aloën Icnm aloën admifcuerit thuri,necefle eft. Alia autê,fi Galeniuergt;-thuri admi- ßo^um contextum intimius introfpicias, nuila eft,ni' feumt. ß j^æ^ipfa»Tltus etfi cmplafticunt fit, tarnenutfangai nemèuenispromanantem prorfus inltibeat,fuffif^ non poteft, ob exiguamfciliceteiuS adftriffionem ficcitatem.Galeno fiquidem lib,7, Simptmed, aiißgt; te, deficcatin primo ordine, amp;pufîllantadftridione obtinct. Quapropter utilli adiungaturaloë,qu^'’ tertio ordine, codem Galenotefie,exifeandum 0, ntagisep tltureglütinat,nccefle eft. Hancantemue^ tant efie ration? mixturæ aloe's cum thurc, faos ondt' dunt Galeni uerba, quælïb, y^The, meth, habentur, sj iibiintcr alia fie ait: Vtearnemunieturuasneewed » ,j Hocautem non nifi medicamentis impendioiicciS) ;
SJ SJ SJ
ut eft aloc,fieri poteft. Siccitatis uero augends«no--nc adiediam effe à Galeno alocnjeiufdem fattstdw’^ tur uerba, quæ fie habent: Porro eonfutin dans co^ poribus plus aloës elfe immifeendumJ m moInbuS’ pkis thuris. Dura enfin eorpora quant ßcdow«n, niedieamenraetiatn quæ earnem producant umi c fieeiora requirunt. Etquod earnis gencrandæcau addita fit aloë,abunde etia hæe Galeni uerba demons firant: Sunt porro,ait, 5C alia non paucamedicafflcngt; „ ta,quæ eitra omneni dolorem emplaftieam tri®o^ ô* „ nenttuerum nullum ita earneimplet » Carne autcim^
plerethuris rationenon poflet,utpotequodnce*s poribus, ut funt uenæ, Galeno lib,3»Tlie.nieth» aut£gt; rc,paulohumidmseft: atqueadeo in tjs earnem pw^ dueerehaud ualcu Quid muItafAloe non caufam,nifi propter fuam fieefiatem 61 quibus uulnera gludnare poteft, adiëâa at ^^
-ocr page 103-CONTRA PVTRANVM APOLOGIA» 75 ^inc adeó ueriflîmum cft,alocn ocdudendi,non ape-’iïndi orauenarumfacultatem,contra Mefuesfenten ''imjobtinere, Vnde edam omnibus iam notum effe ^’^bitror^Puteanumturpiter hallucinari,8lt;: praeamp;aöo ^imo BlfamMcfucs tueri opinionemtut quxno tan ''‘’^uetcrumteftimoni'js ,imó etiam rationibus firmif Wsiampemtus per nos explora fit» Ïntelligût quo 'Jiccxijs quîc prodùximus in boclibcUo^omncs quot Wuoitatis ftudiofi funt, quamperuerfeinalienü Wumcomplura Galeni loca torferitPutcanus t 00 Winhunc difceptandi campum non alia nifi famç ^'itnotninisjlacelfendisfugillandiscp bonorü acdo-^«norurn uirorum,Manardipotiffimum iammor ^')5lt; de re medica non male meriti monumentis,au-, ^üpandi gratia defcenderit. Sed faxit deus optimum 1 wiaximus,ut agnito tandem errore, quem iam t nbsp;nbsp;nbsp;praefadio animo défendit, in uiamredear»
amp; ueritatem,quam iam boftili animo infedlatur,ambabus utdicitur, manibus ampleóatur»
APOLOGIAS LEONARDt
ïuebpj contra Puteanuw, Ï 1 N 1 S.
-ocr page 104- -ocr page 105-APOLOGIA ƒ v E R S V S A L I Q V O T ALAM INSANAS ET C O NVI T I I S pleins Sebaftiani Montuidialexeisjiioiv nulla Paradoxorum capita tem ere perftrin^
gentes.
LEONARDO FVCHSIO MEDICO AVTORE^
-ocr page 106- -ocr page 107-•^APOLOGIA ADVERSVS
ALI OJO T PALAM INSANAS ET CONVI^ f^î plows Sebaßiani Montw Dittlexeis^nonnulU Panda-
Korum capita temtre perßringentes,Leonarda tuchßo medico autore.
P R AE F A T I 0^
V P E R cum aduerfus Putcani libcllu,’ quo Mefue fuo patrodnatur, apologia parturirem, ecceinfperato prodefît Sc-^Oibaftiani Montai dialexeis multo atrocif ^^, fimæ,amp; Omni conuiciorum genere cu^ •nulatae^Diceres non fenile,fed hiftrionicS plané fcrû ptum,nifiMontuum autorem effe conftaret. Proin^ dcrcdiusiUi lt;/llt;«foA5f 5quàm J^nchî^atit titulumindû ’äffet :quodfcilicet in hoc toto feripto nulla prorfus fata amp;: emendata fit fermocinatio, fed omnia inelabo, fata,amp;; fenis hominis ingenio indigna cxiftunt,De^ Wç prêter conuicia,quç neq; leuia,fed plané icurrilia fant,nullam eruditionem aut modeftiam, hominefal tem ciuili dignam,fpirant,Et ut rem in pauca contra-Iiani,qualis uir, talis oratio. Has ubi primum perla faauiffic plané ftatueram SC deliberaueram, ut ad eas neuerbum quidem ullum refpondere ucllernt non eer tehocnomine,quodcaninaillius maledicentia deter ritus, cum eo cógredi perdmefcerCj (probéenim con ftabat,canes timidos,uteft in prouerbio, uehemêtius latrare:)fcd quod ea feré omnia quæ producit,in Para doxis noftris abun de confutata effent : amp;nbsp;quod mini, me mihi arrififfetjinaledisSa malcdidiSjCÖuiria conui djscompenfare. Verumcumita mihi dcliberatum fii conftitutum effet,fubito aliud confilium coepi,et in k i diueifam
-ocr page 108-60' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PRAEFAMO».
diuerfzm partem diftradus antmuseftuncam ncingt; pejUt Alontuo non tarn re/pondcremjquam Paradox Ocafto A- Xis per iilumnotatis expUcationem adderem. Quod fdoÿie^ co cti^m Iibentius conCilium amplexus fum,qin'a cum
deinceps nemmi me ueJle re/ponderein animöpror-fusinduxeiiin, putaui bacrationecórnodé^coppot' tunè fieripoffe:,ut reHepjisetia Paradoxisin trihasip A pologijs no traciatis, explicanones fuas adijeerem, amp;nbsp;hac legeplerifc^ aOjs temere nos calumruandiini^ éîandiep occabonem prxfeinderemt Proindeetfic^. apud nos uiceritCententia, Qc tarnen fiylum lempa'^' bimus^utnemo in nobis modeRiam defiderare, fan-turn abcRutconuietispotius quam rationib,nosegif femeritd dicerequeat. Quareuteunc^ eain reanimi fuiaffeiRibusinduireritMontuus, acmaledici conui-ciatoris nomen meruerit, tamennos ad conoid'^ dm nihil refpicientes,rem ipCam potius,dequanobiscon trouerRaeR, diCerteac breuiterexplicahinws,atcput toto cœlo erretMontuus planûfaciemus. Nolo enim
Ledioriinutilibus aut uerbis autdiCceptationibus moleRus eRe, idquod nufqua non fedRè
Mon tuum uideo, Sed iamad confu-tationem eorum qux contra nosprofert Montuus,.
oratio noRra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
uertatur^
PRAEFATlOï^lS
-ocr page 109-8t
»5 PRAEFATIONIS IN
PRIMVM DIALEXEON S^MONTVI
Librum Confutation
^^^:^;! V o animolibellum,cui titulum indidi Ewirf re-
ERRAT A RECENTiORVM M Egt; centforum D i C 0 R v M, inuulgauerim, abunde in wf^iieorum nuncupatona epiftola, quam Paradoxo ‘^“’quot; ‘^'^b rum open præhxi, teftatus fumn Neque ^^^‘^' tnimutiftainferiptionerecentiorum medicorum di^ gnitatemlabefacfiarem, quemadmodû finifire inters pretatur Montuus, in publicum prodire feriptû hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, uolui ; fcd ut potius eofdem ad ueritatis inquilitione, amp;nbsp;reâioris folidiorisep medicine ftudia inuitarcm ,Po tifsimum autem Germanfenoftrç medicos,quos uni AuicennæjÔC paucis ahjs nonadmodnm eruditis au-toribus, contemptis Gateno ac rcliquis optimis fcri-ptoribus, idep magno fupercilio, addidtos ehe uidc-bnijhoc fcripti genere excitare uolui: ut fcilicet tan--dem refipifcerent,amp; negleófs turbidis illis lacunis,ex ipfis potius fontibus haurirentmedicinam»Quod eer
tedum magno animi ardoreefRcereconor,motusin-dignitate rei,6c iuuenili etiam calore,quo turn flagra^ bam3dudus(annum enimcum Errataferiberem, ui-cefimum nonum agebam)ferucntior ac uehem entier fum forte,quam expediat:utquitum perçtatemhune animi impetum reprimere ac reftinguere haud potue-nm.Nunc uero ubi is animi ardor refedit, ut ingenue fatear quod res eft,fi ad h tec refpicio, nonnihil difpli-cent,(^amuis non défit,quo metueri pofsim : fecu-lumnimiium,quohçcexarabam,corruptifsimum,ut quoduehementem Sópugnacemorationem rcquiie-k 3 bau
-ocr page 110-st nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LTBRI PRIMI
batgirando alias uix fieri potinflet,uta cocepfofemrf errore in ui^m reduceretur^ Huie accedit, quod hoc tempore nihil minus fpenuerim , qua'm quod hoc meum fa iptum ad Italos aut Gallos (apud quos mu/ toseße,quiColidiorismcdicinx Hudio ddcciarmtur, , non ignorabam) eiVet peruenturum, utpote adquos nihil perdnere putabam: quandoquidem Germano^ rum duntaxatgratia, apudquos prorfus labefadaa ehefohdioris Medicine dignitatem perfpeâùm habe bam,hoc ipfum edidOTem, Ätc^aded fadum edam, utinterdum acerbius Auicennam aliosépeiusiannx autoresinCediatusCim, ut nimirum acribac obidrga^ done animos illorum ad meUores rei mediez (edptO' respertraherem, Noneüitaqueeur, uelutiMontés fomniat, me animo calumniandimedicos banc prO' uinaam CufcepiiTequis fufpiceturt fed ut eofdempo' dus ab erronbus ad uericatisinquiiiuone[n,pauixfa^ luusamoredadius, reaocarem^
Cacterum quod me ne à ueßibulo quidem fahltaffe medici nam ait Montuusqd fuo tpfius teffimoniofaf fum ededocebimus, In epifiola enim ad Symphoria' num Campegiü,annotatiunculisfuisprxtiica, Geferi bitlLeonardus Fuchfius, uir, quantum opinor, unaqi pen tus lingua, Sdmcdicïnalïum rerum fdêtianonid' dodius, Promdequa cóHanda la diuerfum dixerit, faciledotfiixüimabunt, Sed liuorisGimulisagitatas, priorum^ uerhorum merntniffe non potuil
Potro quod cbijcit,meoninia ex recentiamp;imis fai ptoribus mcdicis fuffuratum ejfc, non eGcurdiluaml quando ingenue lèmperteGatusGm, me erroreseos magna ex parted Leoniccni.,Manardi, amp;lBriffddmo numentiscollegiffe,paucos tarnen anteaanulloindP catos adïecilTe, Accedït,quodpalsim edamhonond' cam
-ocr page 111-DIALEXEIS RESPOXSIO* 85 camiftorumdoóffsimorS hominum menttonem fe^ cerim,amp;tne multa ex qs i'nmeum ufum tranftulifTe nirnquamnegauerimtquemadmodum fatis fupercp in Paradoxes diximus. ut mirari fatis non queam, cur hicrepctere uoluent MontuuSjCum abunde antea rc^ icilcrim* Quodafperioribusuerbis Montuum per^ ftnnxcn'm,id fibi imputet,ut qui prior melaccffere uo Inent. Quare fi modum aliquem conuiciorum ftatuif itt,atque modeftig fpecimen defe prtbuiffet, baud du biemeplacidum atq? möllern reddidifTet.In picfentia rum tarnen, uteunep ille fcurrili dicacitate, graui uiro indignajufus fitjUnHü modeftiauincamus, ftrenuam operam nauabimus,
Öcniqtfencdutcm apud omnes turn Chriftianos, ^m Ethnieosuenerandam meuituperalTe, tanquain sMontuo temere excogitatum,conftanter negamus» Abfit enim,ut in earn prolabamur dementiam, ut fe-nc(Sutem,quam Salomon coronam dignitaris appel- Senedusco 1«,deformem. Sed placuit Montuo fingere omnia, ronudigni-modo in odium multorum rapiat Fuchfium» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tt^^i^
DIALEXEOS PRIMAE C0NFVTATI0gt;
Vod aloë per fe non poGit orauenarum aperu V£re,manife{iæ cuiufda qualitaris rarione abunde 'n Apologia contra PuteanS demonftratu eft. Quare bic nihil eorS qua- illic dixirnus repetemus, fed breui-nr ad Mon tui tantum obieëtiones refpondebimus»
Primumquidem fateor ingenue, mein Auicennæ monumentis non diligenter effe uerfatumiquod fem-pfr cauerim,ne bonas horas male collocarem. Quare nihilm{rum,fi Montuum in Auicenna citando repre ^enderim. Egofiquidê cum uniuerfum caput de aloë m Iccundo C anone ftudiole peiluftraffemjnec quicS^ de
-ocr page 112-84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄD LIBRI PRIMI
deeiusapcrtibnc inucnfflcm, arbi'tratusfirm fllfial^« ctia in locis fui fimilcm fore. Sed plane falfus fum. na Tracfl.x.cap.^.Canonis fecudi, plane baud Zecusat^ MefuCj aloen ora uenarui aperire tradi't. Quapropter cum non hoc (oluminloco, uerumalifsetiam mutas fibi pugnanna doceat Auicennajper meiam tu rotait bit Montuoj tit in Mefues errorem, uteunepantearc--pugnaueri'm, Auicennam pertrahat. Qiiod adMofis teftimoniS attinet, non magnifacio quid compilator illedixcrit, aut non dixen't. Nihil em'm mirum,fiill^ cumfaAonefua Arabica inrecenlendis aloamp; facul-tahbus errauen't.
Âfcë c/jen- Argumentum quo colli'go aloen elfentixlu^ P’’®'' tM raaone pr/etate non polTeorauenarii aperire, Monwuscon' non apert- ^^^ confuetum ac communem loquendi medicorum reorauena . k .
^^ morem intellexit. INec^enimidcontendo, quoonwu polsitefleimpedimento, quinfemper aloeora ucnagt; rum aperiat.quid enim abfurdiust'quandoneefcamo nia,quæitidem eflentiæfamiliaritatebilem trahit/®® per eandem perinferna ducereuideatur:quod {duett fint, quæ aÆoncm hanc eius intcrdum remorentur. Sed id potius uolo, quod aloe fi eflenriæproprietafC) feu(utloquiturMótuus) abdita cæca ue proprietary ora uenarum aperiret, turn idem quatenus ex ip» “‘ iemper efficeret: baud aliter quam purgatoria médita menta,quçnunquam'non intro corpusfumptaj^uO“ uticpcxipfiscftj humoresfibi familiäres trahunt.niu aliquidaccedat,quod actionem illorumimpediauWC non raro propter corporis affedfionem, cuiadhibit fijnt,iuis adîionibusirufiranturjquæà totaiubftantia aliquid agunt. Quarc non eft quod fimpbater dixer^ mus, aloen perpetuo aperire ora uenarUjliinfitapt*^' prietate aperiret: ut Montuum perperam inrerpretari
-ocr page 113-DIÄLEXEIS RESPONSIO^ ßf Huof docui't. fed hoc ipfum quouis modo deuoratam polie effi'cercjnifi fit quod naturam eiusex accidenté, utfapc etiam purgatorijs accidie medicamentiSjimpc diat.Proindequum necefle fit, quod uticg cxipfaeft, utpcrpetuOjuelfaltemut plurimum, fi impedimenta ipc(ftes,aloe ora uenarum aperiat, fi efientix familiar htate idipfumefficit, diuerfiim tarnen euenire hodic ßpenenna(quaefob,Galenotefte,effeduscos quia totafubftantiafiunt, cognofcic) abundedoceat:(mul tos enim,imo fere omnes,aloe fumpta purgat:pauciC fimis aute,id^ non per fe,fcd ex accidente, ora uena^ turn aperit:)euidentiisimu eft, ipfam à to ta fubftana, feu ab occulta ^prietate idipfum efficerc baud poffe^
Caeterum admodum ridiculum eft,quod Montuus Quor« «e sdtertiamobicÆoncmrcfpondct.NamGalenûpcr- dicamento' multas fimplicium medicamentoru noxas fibi cogni- ^^quot;^ ^°^^ las rcticuifie, ÔC Iitefis non madafletuere dicitur de qs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**
undefiprodantur,aliquiduitgmortaliumpericuliim ’‘' * . . minecut funt omnium uenenoru, 00 eorum medica-mentorum quæ grauidis abortum afferunt, atcp ut nc unquam deinceps concipiant,cfficiunt, QC quxcunc^ eiusfuntgcncris,atquca Galeno ipfo in praefatione ft bridecimi de SimpI.med.facult.comemorantur,Mix nime ucro de qs noxis, quas feire medicis afijsep omni bus Utile eft» Hine eft, quod nonnulli has noxas pecu liaribus in hoceditislibellis prodiderint» Quapropter cum nihil fit periculi, fcirc aloen facultatem aperiendi orauenarum habere, imo inde commodum non Icuc medici confequatur,quod fcilicet hac lege cius ufurn inhxmorrhoidum profluuio cauenduefte omnibus innotefcat : certe minime credibile eft, Galenum earn teticereuoluilTe*
Non omnia cognouifle fimpficia medicamenta, Galenut »5 1 quorum omnia Itm'
-ocr page 114-, nbsp;nbsp;nbsp;elt;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LIBRI TRIMT
pUcu medi quorum hodiefrequês ufus cft,GaIcnumJubölscoH camcutä co cedo^ ateorum, qua* cognoui't, quitus^ fiequentaf ^b^ï ^' ^^^^ ^’ ”^ ^^ ^*°^’ ^^^‘^^^2f^^ om nes non agnouiÜè, hoc conftanter negamus» Qu? enfin pcrDcuimmor-talcmfieripotuifletjUthanc apencndi orauenaräfs^ cukatem in aloë,qua inillics uCus ek, non aJiquanJogt; nel femel filtern,deprchendilJctcpotifsimiim cum om mbus confier,ilium fimplidum medicamentorumfs euhates omnium diligentifsimetimatumeife, Quoduero earn aloes faeuhatem GalenumignO' raffe,Apij exemple probare niticurMontaus,n5 alii facitiatione,(juam (juod Arahu decretisprorfiisaddt dius,eiuicquid ûH ßnxerun t, tanqua ApoUinis oraca-t iumiufpidtÓf ampleditturt N^am fomniS effet quod deApio prodiderunt Avicenna 5f hune per omnia fequutusMefue,utpleraque aliaeiufmodi, nohused quam ut à me demonfirari debeat. Nam nemo recent
1 ^ nbsp;^ ^^^^^^^^*^^^orum idtutodcApiofe expertumeffe,
y^^ ^fy“ ^^^‘^t^^^^^^t Arabes, affirmareaudet, utanibus ue^ Äpfum prorfusincocmituficHuc tiicina inco ^^^^^*^gt;fl^^^^^^^^s notum fuiffet, autbodieetiata etiitum. ^S^^^^^’^^ti^^A^^^n deterritinuminis fuiAuicenax norrenda autoritäre, morbo cominali correptisexhf berenunquam auf fuiffcnt,neque edam bodieaude' *'^^t,. QuarenibiltemoueantfrigidifsisnebxMom-^^^^^^f^^^i^ir credas GalenurnpierperampueroCO' midah morbo affedio apij ufum prefcripfifferquinpo dus hoe Arabum præceptum, uripfiffimS nugamen' tum,audactercontenmito. ffadienus quxMontiius contra nos produxir, irrita Sfparum firma elfe demo,-itrauimus, Qiræfequuntur, adPuteanurn atrinenu cuiusinterep, ut iUa diluât, idquednulleprorfas b' bore, quandoqmdem nulliusmomenti funt quibns
Montuus
-ocr page 115-DI ALEXE IS RE S P.O N S IO* ßgt; Montuus utitur argumentisjcffîciet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Porró ar^
gumenta eaquibus demonftrare conatur,a!ocn mani feftaquah'tatcuenarum ofcula referare poflè, omnia ex Putcani libello defumpta funt, atque adeó in Apologia noftra aduerfus hune fcripta abunde con-futata^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alo'êildmh
SccundSnoftrSdealoc Paradox«,quodfdlicethgc xtdmdli mdliadmixtapluspurget, Hippocratis, Diofcoridis ctGaleni teftimonijs,nihil ad id qd propofitö eft facie ^'^’' tibus nos probaffe Montuus inquit,quod tantum id, quod mei aluum ad excretionem proritct,demonftra^ reuideanturad quod nee Auicêna,nec Mefue inficia turned quo candore h xedixerit Montuus,fa eile æfti mabGt,qui Paradoxa noftra legerint. manifefte enim deprehendentjpiimurnnos prænominatorum auto-tum teftimonijs,quod md fe folo aluS fubducere pof-b^docuifle. Dein etiam, quod additum alqs, quibus proritandi aluum facultas ineft, idem pofsit, Diofeori dis,Plinij,Galeni, Pfditjep autoritate planu fecimus î id quod tarnen callide admodu dÜsimulat Montuus»
Preterca pcrgit,2lt; uerba hæcnoftra: Si mel fe folo «« uentrem fubducere poteft,quur non idem plus effice- « ret additum altert,quod fimilem obtinet uim:fuo mo- « rejhoceftfalfôjôC contra animi noftri fententiam in-terpretatur3atcp adeó ex ijs bis nos erraffe colligit.Pri-rtium, quia non fimilis omnino, fed maior eft aloes quàmmellis purgandi uirtus.quafmero omnino mel li aloénfimilë dixcrimus.Et fanè uerba hçc,quodfimi ogap^eTd lem uim obtinet,fan's indicât,nos tale nihil quod com intelUgcn-mêtus eft Montuus, nêpe qd* æqualis efl'et urriftp pur dufit^loên gandi facultas, uoluiffe. Quis enim eft ta iners, tamep '^‘'‘i' ^SÏ^-' ß une mente,ut nefeiat maiorem purgâdi uim effe aloes ’”’^’ quam mellis f Etnos fanè ante^ hic Dialexeon liber
1 i ad nos
-ocr page 116-89
AD LIBRI PRTMI
ad hos pcnjcniHcf^aducrfus Puteanx erroneam fcnrc-ham alocn efiêuereó^pcr excellenhampurgans me-dicam en turn,hoc cßfamxharxtatequaJitaris feu cflêiv r ?^^^^*®^*”^“®®*’®*’’ö'ahere,pIanófedmus,Qutnn ^^^^^^^^^^^^on. Üt^imomanikRa. qualitate, aaimO' te Hcntrcm ^^^^^^^^^^^^^^^^^’^^vbducat,omninoÜmüeaÏo^ fubäudt. ^^°^^P^^§^^di{acukatem,effe haud poteft, Quare aha ratione fimilê obtinerc uim dxximus : hacfcilket, haud Reus quam aloë fubdaceret,licet aiuerla rationeamp;1 efficada, Sic omnia médicamenta ^^^P^ttgauoriaümHia fuut,quia familiäres fuccosat-gt; trahunt,no ebhantequodboe bilem, iUudpitaitam, ^dtatrabilem,hoc ualentius,illudimbecilïias trahad ^^isigiturbquet,nosnon omnino fimilemaloén fe-cmemelluhoe enim neper fomniumquideminmen^ tem umerat: fedfimilem uim obtinere potiusdidffe, ^^^^^^^^^tibducendi uentreminelfe, nihillaborantes,num xquali efficadaid poffeat, S^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erraffe colligit,eo quoddixerim,idem
Matt fiÿ adduum altert, quodfimilem uim obtinet, madsefff e{re,ninillainformaamp;:gta ^dt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HioiterumMontuus,utcalitm'
’ ^*^irji^^°^^^^*^^»^P»rticulsmuniua{alcm ^^^^gt;^°tciicgt;nem noRramprorfus peruertittidqued facile deprehendipoteR, JSluHo enim additum altert, autlimilim agis cf nettled dicedum potius eraqfimile additum fimilHp^ ^'cadus effidr. Quare alio amefenfn i ulit, needfeaitteo nepe, quodmefquod fubda^ ^^^^^entrempoteR,additum aloë, quxetiamfubda^ cendt uentrem facultatem obtinet, magis fiihdacere ^entrem queat, Hocautem Rniunosprotiihlfe, uer^
» nbsp;nbsp;^^IRa pulckre docent, quxftc hab en ttSiindicfo
-ocr page 117-DIALEXEOS RESPONSTO» 6^ lo uentrem fubducere poteft, quur non idem plus, id ‘ « eft efficacius, efficeret additum alteri, aloe' nimirum j « « quod fimilem uim obtinet/ Verum iam inftat Mon « tuusdicens, fimile additum fimili non femper efficacius reddit,niß utraegin forma etgradu,ut philofophi loquuntur, fimilia fuerint« Relpondeo : fimile addi-tum fimili non efficacius fieri, nifi in gradu Si forma fimile fit« Veritatem habet de ijs, quæ primis qua-fitaubus, caliditate, frigiditate, ficcitate Sc humidi-riteagunt« SicenimGalenuslib«5«Cap«lt;J« Simplic» *)s uerbis docuit ; Quippe datis duabus aquis calidis, «t quarum altera plus, altera minus caleat, mifceas mi- «»
'lus calentem magfs calcntijnnus certe feruore exriiv ’'fris» Vcrum de ijs quæ aluum fubdu cut, minime uc^ ^ eft.nam fi duo aluum citatia, efficacia etiam ipfa ‘'quot;paria,cóiunxeriSj ut plus aluum citent baud dubie ^cks.Teftisin primiseft Galcnus,qui lib,2,de Ali^ *’'fntorum fecultatibus,pf unaDamafcena in melicra ‘ö^dlitiore decot^a, magis mollire aluum alTerit, ^*«11105 denic^, prunis Damafcenis, ut aluum magis ^^riant,mel efleadijciendum fcribit. Præterea niß concefferit Motuus, omnes quotquot hodie me-‘*'rinaexercent,erroris infimuletnecefleerit* hienim ‘^iacatharricafortioribus, amp;nbsp;contra fortioraleuibus ’'liimgununon alia fanèratione,quam quod fatis eft Purgare pofsint. Sic nó raro medullx cafiæ fiftulaceæ '^^'gma dia phccnican adijcitur:nullo alio certe nomi ^fjquam ut fortius purger» quod equidem nunquam /fetjfi magis purgans minus purgantis uimobtun-^^riQuumitaepunum alterius efFicaciam promo-’‘^atjÿ adiuuet, non in uniuerfom uerum effe poteft S^odMontuus ait, non fomper fimile additum fimili ’’‘^gis agere,nifi utracg informa Si gradu fuerint fimi 1 3 lia«.
cc
gt;0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD' XIBRI FR MUI ' '
lïa» Sed quid a remet nos ijs minutijs temete padi' rechartas^nequeenim Arnoldi autGentiUsautontss tanta€{i,iitmanife{iam oxpmentiam hbuencrepoii' fint, Porto puerileeüquod Montuus inquitjpiff^m non m^hs, fed alioram potius qu^in fe habetradoac magis pnrgare, quorum acrimonia SC caloremd to
nuiiisarqueacrius ellndtur, NamH h?ec ratio locum baberet,tiim mei fngidis medieamenris aluam citanti bus adiedium, offtcaciusreddereeorundê uimfubdu cendi baud poffer,emuts ramen contrariiim experien tta^Scloeapauldanteex Galeno S^ Pfellio atara do^ ccnr,Dama fcen a fiq uidem ffigida fun t ; nibHomin us tarnen mei illis addirum efficir, utmagismoHiant ab vurn,idépnóideo,quia aerius et tenuius reddantmeb quot;‘S^daenimrunt,utdiximus,amp;:lentorea}iquo partie apat^at^adeo ab caadïioneremonfsima,Qiiamigi' turtnuola arque imbellis pr^dida Montai fit ratio,ex j^^^^deomnibusconüarepato, ^onfutattoné,quodfcilicetaloe ^5, ^S ^^f^ ^^^’ ^^^^din pnefentta refpondemus: ‘ ‘^‘^ jP^^^S^^^onttaPuteanumplenifsimefa f‘^^ipirs,Ineaitacpreqm
nier de
SmplKii. temianum ^Plt;^f^“”P^'^dbusmedfcametttisadPagt; pjp^erm ^T^^.^^^^^oremretuJattn,ttonidto pnum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ^‘^^quot;}^’‘d^^dinquodcoiniriunêmii!i:is feu
hancUbrumnon,^^^ quot;?^ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarne earn nefarem cm A ^^ listen ticufo cxCO tibro deprompta Onbaitj fit, utputatMÓtuus, a,amp;. ao^p^S^'°'‘‘^ imgamaqiama
VIAIE'
-ocr page 119-DI AÈEXE I S S RE S P OrWS l O^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91
f DIALEXEOS SECVNDAE CONFVTATIO» : QVathucfpccflantjin Apologia contra Puteanu ja quo fingula quæ adueifus nos producit, fup-picflo tarnen aftutè nomine, tranfcripfit Montuus)fu fifsimc perfcripta offendes. Nos enim amp;nbsp;chartis amp;nbsp;temport parcentcs, deuna QC eadem re farpius diffo tcrenoluimuB»
DIALEXEOS TERTIAE CONFVTATIO»
A nbsp;Annamnouiffe Galcnum,nihil rcfragamurlat Manna Aw
Incquaquam fub Mannx, fedmeUis aerqnomi t«»i Gaie* tte.id quod multis argumetis in Paradoxis noftris de- nw cogna -Wonftrauimus. Quare cum veter es Graeci fub manac “‘^‘ tiocerenrdiucrfam ab ca, quam Arabes codem nomi t'eappellantjinteUigantjftudiofe cauendum,ne utro» ’‘'intepautorum mannam,unam SCeandem rem effe Memus^
Cxterum Mefuen,imci reliques etiam Arabes, mul Gur Arabes li dtaffe ex Graccis autoribu8,quïe in qs nufqvam in- ’quot;“^ ’* Watur,notius eft quam ut à me demouftran debeat. ^‘^jj^ ^uq dus rei eau faalt ach, quam quod multaper in-'«prêtes Arabes adieâa funt,quorum nulla in «ufo- '^ X®’gt;«? excmplari mentio fit» Sed inftatMontuus, niemtw» 'Wtuenó chcucrihmtle, quod com état arg s quidpiam Giere ad falfarq porius, quam fidi interpretis offi-dumpeitineat» Reële fanè.nam nulle alio nomine iteufamus Arabes interprétés, quàm quod Grae cis, Quorum tarnen monumenta minus quàm nos de-pauata habuiffe credibile eft, fua fomnia pafsim Gtere non ucriti fint» Adiecifte autem multa, at-t\ueadeo falfariorum crimine reële notator ehe Ara-
3 multaGaleniferipta ab tps ucr fit palam dcclaratt potifsimum
-ocr page 120-^Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LIBRT TRIM!
potifsmiS nero Iibn ad Glauconem infcnpri, in qui-bus quam multa ex illorum fentetia accefferintjnemo non,qui uel conuerfionem illam Arabicam cum Grj CO3 au t fi id haud licuerit, cum Latina Leoniceni inte^ pretatione conferre u oluerit, deprehendet » Hint lt;« quod multi boni SC dodliuirij anteme etianijhocui* tium in Arabibus reprehenderint»
Fatetur tandem Montuus,plurima inueniri in Arï bum monumêtis,qug o^i^ia-Mis 06 miniatulis cxns dl gna finttqug promulgare fatius cßct,qiiam mor««®’ adum agere, id eft ab alqs docte tradata «anfen'bß' Qÿfdu uir Ex quibus fané uerbis, qualis uirfit Monwus, Montuut. omnium euidentifsimu fit,Agnoftitplurim^^“^^’^^. burn errata, quæ tarnen ipfe magna impudcntiatuen conatur, QuumitacgagnitæSCmanifeftæ uenanrt-pugnarenon uerccundeturMontuus,quiddeilloicn «endumfit, quiiep facile æftimarc potent. Deniq^M ego ea, que alq doc^c tra(ftarunt,duntaxat tranfenp’b ut ipfe ait : quare ut mea reprehendit, quum ut alioni funqdoefta ede fateaturt'Ltuor ut id facial hune impel lit: cuius ftimulis per totum ilium libeUuin mirifieeagi tatus,nihil ueretur ijs,qug antea fcripfit, manifefte w^ tradicerc, Quapropternemodeincepsmagnifadet, fine laudetur, fiue uituperetur à Montuo, fummæin^ conftantiæ homme,
Port o mirari fubit, cur tertia hanc dialcxin non prat termiferit Montuustquando affatim omnia,qux con tra nos profert,in Paradoxis antca confutata fint, Ao bate itaep ut recurrat,qui plura dcfidcraqhortamut,
DIALEXEOS Q.VARTAE CONFVTATIO,
QVæ in hac Dialexi profert Montuus, tam furi' hajimó palam emenutafunt, utpudeat adula uerbiim
-ocr page 121-DIALEXEIS RESPONSIO» pj iicrbum reiponJere. Nam nihil aliud conatur docc- HertdrSiA re,quam quod herbarûdefcriptionesfallaces fint, ateg adcôGalenûhoc nomine earundem figuras non de-pinxilTe. R.eijcicndus itaque uenit Diofcoridcs,Theo ^^^^ phraftus, Plinius, 8C quotquot herbarum defcriptio-nes poftfcreliquerunt,quod praeter fallacias pofterita ünihil tradiderint. Qiiod tarnen nemo unquam men tis compos dixilTe deprehêdicur,ut uel hoc uno argu-wento planum fiat, Montuum uel infanire, uel quod wagis credibile eft,defipere feneóute.Quam uero te-mereGaleno adfcnbat,quodiIU nun qua in men tem “enit,norius cftquàmutrcfelli à mcdebeat,potilsim3 cuminParadoxisidipfum abunde fecerim. Non ^nficiamur tarnen,pleraftp plantaria defcriptiones effe ^cs,utfaci!equeant fallere : idq; nullo alio nomine, quam quod non omnia accidentia ad plena complcquot; ^fintur» Quç uero fingulas earundem notas accurate ^nmuntjhx tutæ SC ab omni fallacia alienæfuntjUt hue omnibus piduris praeferrî merito debcant.
Sedinfiat Montuus, argumeta ab herbarum deferi püonibus dutfia, non femper uel hoe nomine uali-^ elle,quod in plantis edam confimilis figura plura “nt,fpecie nihilominus difcrcpada:quod cum in mul fi^P^?'^^f^’^“”’ **' Iberidcherba parefcit,quam Naturel) folia habere fcribit Diofeorides. Hæcille. E-^legia certe ratio, quis unquam ignorauit, multa effe ‘'iplantis genereedam diuerfis accidenda, quæ inter enihil difcrepent c’ Atq;hinc adeo fit, ut Diofeorides ^on raro dicat,hanc herbam illius habere folia, ut hoc fooco Ibedda folia Nafturcq obdnere ait. Atqui no Sequitur,Iberishabet Naflurctj folia,igitur eft Naftur , ^'um.funt enim alite quædâ prêterhancnotæ,quibus uæhæ planta difeernantur, N un qua enim inuenies m herbas
-ocr page 122-P4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄD LI BRI PRIMI
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;herbas duas,ciufdem etiam genensjtam funiles, quiii
aliquomodo inter fcdifférant» Argumento funtdus Anagallidesiquae ft foIia,caulemdruó!:L:in,radicciTic^ IpedeSjuna ab altera difcernere baud potcris, VteSt^ autem in ijs commumcent acciden tibus, eft tamepræ ter hæcunum quod easitaabfoIutefegregatjUtncnio non n/fî cæcus fit,filas difFerre ufdeat, nempe floruni color,qui in mafcula punfceus,in foemina autem cciu leus eftiidquodex herbarum illarum piduris,quaj Deo dante in ftudioibrum gratiam aliquandoinuub gabimus, palam cognofcetur*
Uerbdrum nbsp;nbsp;Practerea non later,herbarum formam interdirai im
formas in- mutaripoffeffedidexaccidentefit.QiJodliucro^^^æ terduexac fimpliciter, amp;fnulloimpedicntefua fponteprouene^ tidente m- rint^natiuam forma feiuaicncmo nonuidet.Scdiftas ^‘*^‘^^^‘ minutias acnullius momenti obicóiones, mfffas fagt; ciamus, amp;nbsp;adaccidentisdefinitionem accedamus»
Dfpnitio Porphyiius accidens in hunc modum hniens: Acd tecidentij. deus eft, quod adeft 06 abeft citra fubicA' corrupt!^ ncmiuel accidens eft,quod acefdit efdem indfe aurno ineffe: omnia accidentia tam feparabilia quam infepa rabilia complexus eft* Infeparabilia enim etfi i» hæ' reantin iubftatijs, ut naturaieparari indenoqueant, intclledlu tarnen SC cogitationcipfa feparantunHine eft,quod alij dicant,has ftnitionesdcaccidentibusra^ dias effe poteftate, non adu:intelligcntia,no ueritate» In fumma, quod dicitur adeffe óé abeffc,nó re,fedani mo fntelligendum eft.ratio enim ipfa feparat,ói peri« demo effe fubftantiæ partes accidentia. Proindeu^ riisime à nobis didium eft,quæd5 elfe accidentia, quas fepeitahacrentinfubßantrjs, ut re ipfanunquafepagt; rentur:ut eft calor in igne, duricies in lapide, Redte i^ tur,ÓCnon indodte, utMontuus nugatur, diakaid ciuuucui
-ocr page 123-niAL'EXÊtS ïlt;ÉSÏ»0t3 STO* 95 «iufmodi accidentia Nadu a nommant, quod fcuicet itafubiefloinfintjUtnaturafepararinonpofsint.Sic
ûaeç appcllata,quöd mutari nulla ui aut arte queant, ^5 uticç nature legibus,non ut Montuus délirât,quod ’daturainfint,ut eft albor in cygno,amp; nigriciesin Ac- tbiope.hxc enim etfi perpétua fint,tam en mutyi pot-lttnt,Sicalbicoruinafcipoffunt,medicatisouis,Qua
te cum infeparabilia accidentiabifaria ita nuncupert-tuY,autquoddifficulter,autnullisnaturçlegibus ftp^ tentur à fuis fubftantqs, poftrema tantum natiua dixi Rtus, qux Rodol phus Agricola, G er maniac noftaac decus Ct ornamentum,adiacentia natiua appellate uo AddeentM luitvVthine euidentifsimum fit, Montui totam banc nlt;tt«M. Dialcxin ex apertifsimis mendaetj s confutam 06 con-textam effet quae quife^ exqs que inParadoxisnoftru Vroduximus,fua fponte diluere potent,Et nifi imme^ fis inuidiæ ftimulis agitatus fuiffet Montuus, puduiC fahaud dubie illur i, tarn abfurda ÔC incogitanter dû Ûaprotuliffe»
DIALEXEOS CLVlNTAt CONFVTATÎO»
QVàm ftiuola fint,quamcp prorfus nihil ad inftû
Jutum faciât,quac hoc in loco profert Montuus, tadle animaduertcnt,qui ea quæ in P ar adoxis feripfû tt\us,cxpendereuolucrint. Na quid ah fur durs, quant dicereDiofeoridisteftimonia ideoeffein uniuerfum irTita,quodplurib. inlocis à Galeno notatus fitt’quafi veto neceffe fit, eû quiuno autaltcroloco aberrauit, perpetuo mendacem fore. Abfurdifsimû uero ac pror fus puerile,quod Diofcoridem hune,qui nobis de ma pi^^f j p^jg teriamedicalibros fexreliquit,Hippotradslihros de.- feorides. prauaffeafferit Montuus: quû tarnen conftct,Diofco
-ocr page 124-^lt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LIB RI PRIMI
fidcm iWumArtcmidon' cognatû ab hocneßro aliimi, ÖC tempore prioremfmfle*Qy are ueterehanc,amp; om^ m'uminorctritam parœmiam, /'a ^caJtg oi yigtvnh non elfe uanam Montuus confirmât» Cæterum quæ laus poflet effè maior,quàm ubi Galenus inquit, v^^ Cfarum demateria medicamentorum omnium pert^ éiifsime Dioicoridem confeciflê i Si enim perfeâifsi' nn funteiuldêlibri,nihil eftquodillisredcadpcuinp quodin iilis defiderari poffit» Scd pudetineptijs Mon tui prolixtus refpondere, utpote quas etiarn puet pc* nitus exploderepoflct»
Sideritidisautcmhcrbæfuccum noneffefingoioo Draconis, in Paradoxis noftris argumentisebudenH^ fimis monftrauimus:quæ ueterator iUedifiimubtjW^ dendum fefe potius thcologum quam medicum exhb 1florinut,re bcreuolens» nbsp;nbsp;nbsp;Porró quod/««)fo? (lófxia^syamp;'hxtcti'
ßiusMorus: eus,ah dicereuoluiMorinus theologus, hgreticonim appeUabi- ccnfbr,Paradoxorum librum Vulcano cófccraucnt, tur. nihil moror:utqui laruasilJas Sorbonicas, ftolidifsfi Sorbonica mos Sophifias, multis amp;nbsp;doóis etiarn in Gallia iWK ^^‘f'^'- temere obftrepentes,nihil pertimefeam, fiilminacp it lorum nihil ferientia anima, ( Veioues enim non dÏc, pcrfpcdrifsiinum eft,)tanqua bruta impertemtus ton temnam. Neq; diffido,quin Chriftianißimus rex Gal Iiæ,cuius nunc abutuntur potefiate,pro fuaimmenfa qua ftudioibs profequitur humanitäre, Sifin literas no uulgari amore, aliquando in ifios nebuloncs feuenlH me animaduertet: quando illoru peftilentißimis con-hhjsfiat,ut coplures amp;nbsp;uitx integritate, öC eruditione conipicuiuiri,practer omnem eulpam mÜerrime tru^ odentur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Deniejnon uercturMontuusqugftionem,queiörf totumorbem.concutit,,fidiis placet,pofttot tantosep uitos
-ocr page 125-DIALEXEIS RESPOHSIO» 97 i uiros ucrè theologes diflolucre» Quod dum facit, ri* i dendum fenonGermanis tantum, fèd fuis etiam Gal bspulchreexponit, Lutheranos operi'bus nee quieep nibuereimpudentißime blaterans» Quam enim iniu ftehocnomineillos aceufet, libri eorum palam teftan tut. Quapropter omiflis ijs Montui nugis, utpote à profefsione neftra alien is, ad r cliquas eiufdem farinac Dialexeis diluendas feflinemus»
DIALEXEOS SEXTAE CONEVTATIO^
HArmelnonefledcutajUt Conciliator alijcp eius farinx aurores tradunt, abunde fan's in Paradox xisdemonftrauimus* Etin noftradefccndiflciêntcn-i tiamMontuuntj uerba eius palam ferédeclarant» ait ' cnimiForfanuerumeftjuelfaltemnó ociofum.Vnde 1 nonparum dcConciliatoris. interpretatione iam du-! bitare Montuum, nemo non intelligir»
Non ignoramus, Cicutam interdum mifceri medu 0^«t5 w-camentis,qugdeuorantur»Galeausenimlib»7.Cap» ffr^lw^me-a.deCompa»medi»KaT«TÓ7rtfvf ,catapotiacum Cicu tæ decode formare ex AntonijMufx fentêtiadocet» AlexanderTrallianuslib.3» Cap» 34». amp;nbsp;Ca»36»ex fe- „; mine Cicu tæpaftiHosconhcit.Âctius epoep li.ii.Ca» ap.Afciepiade paftillum prefert^cuius com pofitione fernen cicutx ingreditur» Verum id non fit,nifi ubi ue bemens dolor urget,quem eiufmodi medicamétis fri^ gidis fedare cogimur» Sic etia mandragorae fernen ex* bibemus: fed quanto interdum cum uitædiferimine, nemo non nouit» Quareadhuc uerû eft, neminem ex ueteribus folam Cicutam ihtra corpus exhibuiffethac fcilicetrationejut nihilmali data adferret, Qiiod uero interdum deuorandam ueteres pfxbuerut gt;nbsp;id fummâ
m 5, cogente
-ocr page 126-^9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LÏBRI PRIMÏ
cogenre ncce{sitatc,utdiximusjfeccrüt,in quareliqul . ctiam iicnena cxhibcre (olent. Hi.s accedif, quod non foi am, fed aJijs quae mahcia ilhus frangèrent adieAs» propinandam ené duxen'nt. Nemo an tem unquani mcdicamentis pui^atorqs iHam, quod fciam, pernif feere uoluit. GalenusJib, 10, de Comp,tried, fecund^ Iocos,Cap.3.(emtnecfcutæquidem uritur, fednóniH in cpithematis Sf malagmads. Quid multafCicnW ufum no carerc maxim o ddcn'mine,anciieiainasuti^ hocnomineillam ueteres intra corpus deuorandaw, mfi in maxima necefsitate ôf ultimo unae difcnn’''’^’ non præbuiflê.
Comments deduplici cicuta non acdpim^’^^PP' te quod à ratione ueterumep fenptis alienifsimumnd Nec idoneum ali'quem autorcm,quiid tradadproW'’ re potent Montu us. Eos enimquoscitat,qualcsßnt, omnes uere docQi perfpedium habent.
Cicuid TO /tonisex f^rt.
Porro Celfum Iib. 5. Cap. 6, fernen RutaeM^’W quærodunt,commcmorare non inficiamur. Vetooi cum alia ctiam complura,uteftgana(nifi cxufamin^ teUigat)Ientifcus, myrrha,6Comphaeium, quæro^æ' nis expertia funt,intereaquar rodant connumerct.p rum autontati lUius hoc in loco tribuendum etit-^^ ■ me Hercule,qui ficripoffet,utCicura,quçfummtni-■ gi'da eft,arque adeo Ierifera,unam rodendt focultatfl» obtincretf’Sed in re mamfefta plurib. ucrbis eS Mon^ tuo contendere,necefîe non eft.Per meftaquedKKe«' bit,ut pro fua ßoliditate barbaros ac nullius moment nautores cleuct,arqjadeo ueredoóisftrenuc fendw dumpræbeat. Nos contra ftudiofos monebimus,d qs corempris,optimos probatißimos^ fciiptoresiio* porius legendos proponant.
PlALEz
DIALEXEIS RESTONSIO^ $9
DIALEXEOS SEPTIMAE CONFVTATIO'»
T^ Tfi fingula quç in hac Dialexi profère Montuus, J^utreliquafere omnia, fintprorfus Sophiftica, QC indigna ad quæ refpondcas’. tarnen quia femel nos iV lius inepttjs uellc refpondcre recepimus, perfundtoric dufdcmobiedlioncs diluemus. Fufius enim ut id aga *nus minimè opus eft, quod hoc ipfum in Paradoxis fecerimus»
Ncq; etiam aliquis expedtet à nobis,ut in Montuum niciflim prouerbiaregeramus,inquibus fane citadis impendio Graecus uideri cupit, utpote cui eadê EraC Erafmur 'nus,Germaniac noftrae perpetuum ornametum, affa Rottrod4» tinrfuppeditet: alias in producendisGraccis locis ex Ealeno 6lt; Hippocrate,ut quos forte non legit, autfi bgitnó intelligit,parcifsimus, V olo enim rixofi illius fonuiciatoris iniurias aequo ferre animo*, quodper-fpeciu habeam ,quàm iniquç fint, omnes uere dodtos tognofcerc. Ad prima itaq obiedtionemuemamus.
NufquamGalenus,aut qui ilium imitantur,aïïerc j^j ^fy^^ ïeuolunt,fimilitudinc caufameffeattradtionis.nam ftionemedi bacratione ferrum traheret ferrumlabfinthiumjabfin conntoruw tbium.eft enim ferrum non tantum fimile, uerumena pur jwii. idem ferro,freut etiam abfinthium abfinrhio*. fed tantum hoc contêdunt, quod inter trabens Sd traäum fit fimiAitudo quaeda. Idecep ut aliquid frbi firaile tr abat, needle eft,utprimum trabendi iUi infit facultas I qua tcrtedcftituta,nunquamquicquam fimûlimû etiam attrabct.Hacratione ferrum,quia nullam infitambautet trabendi facukatem, ferrum,quod frbi tarnen firai leeft,trakevenonpoteft.Pari modo abrotanumnon trabitabrotanum,quod frmilc eft,quodnimirum tea.« bendifacultatecareatkCnieuaautemcartamus'uetra bit
-ocr page 128-täo ' 'AT» LIBRI PRIMI futquidem humorcs,atnon omncs:uenjmeosdunta xat,quicumcius fubftantiafimi'Iitudinem quandam obtinent,nempe pinritofos. Trahi itaq? non nifi fimi-ie,non autem lu-nilitudinê caufam traCtionis, utMon tuus nos putarecóminifcitur,dicimus,Suntitacpfini/ Similid qM hamulta,quae cadcm non funt» Secundum enirn qua* dicunw. Iitate aliqua fimilia aut diisimilia,ut in Pr^dicamenos
tradit Ariftotcles,non fubftantiam,dicuntur.«/lt;««‘^ t^ldóvets r«s^s^lQ^^t{c(gÄiy^rx^,0lJ^al0|J')c^ Zn^Hi ift^c^o^'^ tó,inquit, KKr «AAs ovJï^i « wda Tratiy isiji, NóeftiW ut me DiaIcctices rude putet Montuus, in qua P^^^;^ feenda ferè totum iuuentutis tempus triui. At^ï^tina * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ijs difcêdis non tantum tem poris, quod mdiohbus
etiam rebus impartiendu erat, abfumpfiffcm. Scd ad inftitutum reuertamur» V tcunqj igitur alteruffl altot fimile fit,nifi trahendi illis infit facultas, atq? uni quam alteri effîcacior ac uchementior, tune nunquam alto rum trahet alterum,
Quod mihi moralis philofophiç,ufpote iuucni,imgt; peritiam adferibit, nihil mirum. ea enirn phflofophiae parte nemo magis Montuo,iam odogenario eua,d^ fiitutus eft» Quis enirn unqua hiftrionem acque, utif Ium,cauillis tam fcurrilibus ludere uiditc'Quare cum ciusphilofophiæcognitionênullam prorfus liabcat, non mirum,demctam inhumaniter pronunciaie.
A» délio à Cactcrum adïionem à contrario fieri, fimpliciter ad contraria Montuimodum loqucndo, adhuc conftanter nega^ mus:(cd dicimus,eaquæaguntSC patiuturquodam^ modo fimilia, ÔC quodammodo difsimilia elfe» Nee •enim aliter Ariftotcles fentit: cuius uerbaexpnmode Generanone amp;nbsp;corruptione adfenbemus, quæ ficha bent ; xvxrK9 «^ -^ rffuavii ^(^ 'n 7rx^ini tS yint (ü^ efMo^ ^» KS^TXvh jTu lt;/è fic^ xvanotay © ivxvTisfgt; .Et iterum J
-ocr page 129-DIALEXEIS RESPONSIO» tot *^^^ V?*^*'* ^*^ ^^ ^ T«v7«, févi TffOtOVy 1(^yf» TSTK^ff t vSf lA tn^xn^ Kvó(itix xKAnKsis. i7ramp; Jè x^ V’ Tirx^oii VTiniiavii 79 ySjf yivlt;l Txt^xK^ o(ioix,7äJ^äiAet kvÓixoix, Quid muItaCut ab omnino fimtlt nó fit aÆo, ita neeg ab omnino contrario : adeo ut Montuum non fidele tcramp; appofite citafle Ariftotdem cuidcrius fit, quant ut plu rib its oftendi debeat. Ad An'ftotdis itaque Io^ cum ftudiofos remitto, ut ipfi certo cognofcat, quant furore amp;^inuidiainfaniat Montuus ♦ Parrim itaque à contrariojpartimcpfimili adfionem fieri non inficia-munEtfiautem nobifeSiam fentiatMontuus,ut ex uerbis dus palam colligitur, tarnen fateri errorem iam odogenarius uerecundatur»
Quodattinetadidquoddiximus,attra(5lionemali- Attr^Hio mentorum à fimili,non contrario fieri; feiant ftudiofi, ‘lt;^quot;«f«fo’'» nos ex Galeni,imô omniS medicorum fententia fie lo ‘*'’ * ^'”'^ qui uolui{re,qui pafsim toti nutrientis fubftantiç cum totanutriti natura comunionem aliquam, fimilitudri nernep effe tradunt» Quum enim nutricis faeukatis a^ 010 adfimulatio fît,tefte Galeno lia. de Natur, fa cul. ut afsimilentur,mutenturcp inter fe aliqua,nifî focieta temnonnullamcognationemcp in qualitatib.habeât, fieri non poteft.Dealimento autemhicloquiturGale Aiimentum nus,quod proprie fie nominatur.tale autem eft,quod prairie iamnutrit,utidemIib.3.deTemp.teftatur;amp;corpori i^^-adiungitur,nec amplius futurum eft. Trifariam enim aiimentum ex Hippocratis in libre vrtfi rgoifns lenten. tia,utibidem,etliba.de Natur.ûcul.docetGalenus, dicituriquod nutrit,quod uduti nutriments, amp;nbsp;quod nutriturum eft.De primo itaqj loquimur,quod plane fimile, amp;nbsp;non contrarium nutrito exiftit. Alia autem duo,dequibus neep Galenus neep ego loquutus fum, côtraria dici nutrito non aduerfamur. Ecde illo cerce
n philofophi
-ocr page 130-AD LIBRI PRIMI
102
Philofo^hi philofoplu' inteUigendi ueniunt, dum contrats nos quorno in^ ailfcribuntZutteftantureajquaehbj.deAmma.cap» tcUigcdidu t^^Thcmifiius in huncfcribit modum: Suæ utricp fen tpntiac cófenuentcr,nobis ratio media placet, utriinc» ^^j^ nbsp;nbsp;dici aiimcntum polie cenlcmus,ita tamen,ut hoe cmx diim incófecfïum^hocconcoAïdicatur. Itaeuenif, ut parte aliqua utriquereótc mderint. Quatenus enim rude crudum^ eft, ucrifsimcdid poteftja cónaiijsali contraiia.Contra, quatenus pro conl'clt;TOamp;uerfo ac,-dpiturjaren neceiïceft,fimi!ia cHc efui amp;nbsp;cibo (imUi' bus. Hæc Themiftius. Quare toto cœîo abawint Montuus,quod fcholam medteam relmquenSjphlloquot; lophicam ponusjneep tarnengenuina, fed barbaram fèc^ari uoluit: adeó ut ipfi quam rediftiine ebtrudi pofsit,quod nubi-mêdactter ob/edt, nempc/Uun» Aff ftotelem ne pid û qu/dem uidiHe,quod feiheetex bar^ barorum tantum cómentarqs fuam philofophw haugt; fênt. Ego lingua fuamihi loquentem, 5t indcoS-' aiP dio quotidie, Montuus huius porius interprètes,amp;ia fulfbs commentan'os euoluit, id quodferipta enis pa^ lam reftantur, Sed ad Sophifticasobiedioncs plura, quam confiitucn'mus,rdpondimus.
DIALEXEOS OCTAVAE CONFVTATIO.
MVlta elle a reccntionbus Grxcis prodita, qu^ uetcres latuerunt, nunqua ignorauimus : ca^ derein Apologia aduerfus Puteanum compluraretit limus.Quare non erat cur pluribus i'd uerbis monftra ret Montuus,cum potiusilli docendum erat, qucdlf eben licrba,quam barbari Hepaneam nonïïnar,ieco^ riconfcrret,atque adeó rede fic à Platcarioappclhta elfer. Sed lol et paJEsim, quæ ad rem mini attinent,aßcr re Montuus.,
Cæterum
ßlALEXriS‘RESPONSIO, 10^
' Cæterum lieh enen herbam non prodefreiccinon, laichen non htne fatis confiât,quod frigid! effe in confefib fit, atep prodeßßm adeo facile obfiruefiiones in cO efficerepofsit. Sed in- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
fiat Montuus,idipfum minime, eo quod abfiergendi ’“^^° ^uocj facultatem ob tineat,cotingere pofle,Cui ita re-fponfum uolo» Galcnus quidem lichenen inter ea me w'camentaiecenfetjquac çvttiikz Graccis, extergentia aatemLatinis uocantunHge nero eodcmlib.y* Cap, ïi.SimpI.tefie, in fuperficie tantum fordes auferunt, Hinccfi,quodDiofcorides extrinfècusillitam lichenen,regio morbo mederi dixerit.Qiia nimirS ratione palam declararc uoluit,lichcnen non ideo huic confer remorbo, quod iecoris obfirudtioncin, ex qua pluri-mmn is nafcitur,folueret:fed potius quod cutis foedita tem,ab eo genere morbi contratfiam, fua ui extergen-di abigerct.Ea enim médicamenta, c^uæ fardu SC ob-ftru(ïlionelibérant,non §v7r^mx, fed iKtp^x^nta. ÓC «-Kt^x^'n^x GraecisjUt loco iam citato Galenus docet , dicötur.cx quorum fanè numero lichenen efie, nemo ueterum aut prob atifsimorum autorum unquam affe uerauitjtautperfpicuumfit, Montuuminpriore lu-to hærere:hoc efi, contra omniS turn ueterum,turn re centiorum,eorumcp dodtifsimoru medico rum Centen tiam,magno errorePlatearq nugastueri.
Nihil equidem mirum,Platcarium hic dcceptu efiet quando in confefio fitmofit a: ætatis medicos in longe grauioribus,ob nonfatiscognitas herbas, ac earun-demfacultatcs,uerfari erronbus. Sicaccidit, uthodie adulterinis utantur Arifiolochtjs. neque cnim longa, nequeetiam rotunda,qua utuntur,ea eft quam auto-res pingunt. Eodemerrore du(fii,la(fiucâ fyluefircm pro Endiuia,amp; aquaticam herbam quandam pro ge-nuinoEupatorioufurpant,uelutifuo loco perfpicuè docebimus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n x Quum
-ocr page 132-»04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LIBRI PRIMI
Quum itaque de facultatibus Uchena herbs, ex eiufdem quakt ah bus pronundandum erat Mon tuo, fernere ÔC praeter rationem quas,facultates ro^ ft ÔC aha^qua: commémorât, obtineant, hoe m loco jn quæftionem uocat,Proinde quamuis paruin inprg ftnharefcrat,quas uires apium, rhaponheum, amp;rdp qua quæ à Montuo recenfentur habeant, bremter ta* men de ijs ettam diflèrcmus*
De Apq 0£:Rhapontict facultahb,fuprd,5c)n Apo logia aduerfus Puteanum abunde dtdumeft.dï'^ itaque opus cft ilIa denuo referre»
Galenum cognouiflèin Rofis, recenribus potust* mum,fubducendi uentrem facultatcm, ex ijs quæ tlt;^ bitlib.S.Simp.palam apparet.Ibidem enim exaquw fubftantia calida,adftriêïorix amp;nbsp;amaiæmifta,compo fitam ede fcnbit. Si igitur ex aquea fubftantia cabda compofita exiftit Rofa,nilhl mirum ft uentrem fubdu cat.neqj enim alia rationePruna,utidem teftawrliK 2,de Alimcn.facult,aluum fubducunt, quamhumidi tatis ftiægratia*NonfôIetita(^ GaJenuspaftimjUtte' mere fomniat Mon tuns, particular es faeuhates herba rum nominatim percenfere, fed utplurimum quali» turn commemorationetantum contentus eft.Piftac» uentrem fubducere nufquam fcnbit GaJenus, uerum quia experientia nondum cognouerat, num idipfum poflênt nec ne, nihil certi de hae re teftari uoluit:ut qui antea pollidtus ftt, ftfe nihil quod non ipfe expert tus ftt, deftmplicium medicamentorum facultatibus docereuellc»
De Hydrargyri facultatibus, idem dicendum uc* nihà cuius ufu lubens iemper abftinuit, utpote fupra modum noxio, Galcnus. Atep utinam illius pemicio* fiftimi ueneni hodie ufus non tam frequens eifet
Galcnus
-ocr page 133-DIALEXEIS RESPONSIO* 105
Galcnus deniq; non fimpliciter, ut falfo illi adferi- ^^“’^ ’® bitMontuus,allium non cxcitarefitimi fedeffeexco- nbsp;nbsp;nbsp;”°.'^
rum ciborum gencrc,qui minime fitim inférant, ferù ^‘*‘‘ '”'”' l^it.Quibus fané uerbis palàm innuit, fe nô de crudo, fedin aqua dccodo allio loqui. Quod enim crudû eft, (utidemtcftaturlib* i, Cap.ult.de alimentis) nullam prorfus alendi corporis facultatem obtinet, atep adeô in ciborum genere connumerari baud poteft. Quo tnim paôo aleret, quum ex eiufdem Galeni fententia inexceffu quarto calefaciat Ô^ exiccetc’ Cur autem de.-toâuin allium in ciborö genere cenfeatur, nulla alia Unfa eft, quàm quod per decodtione acrimonia eius, todem Galeno tefte,auferatur. Sed pr^ftat eius uerba rxlib.de Alime.afcribere. Ö-Koj'olt;/lopf4-K3tp gRi toj lt;A«f, « ’3’i?b,«7roTi8vr{c« (iWf làù lt;Açt(xw7Hl(«,ÂV3Îfixüa lt;P agitas '^'y*o'y \^lt;gt;lt;^^^ i^^x^T^tlui f‘i^ailt;rt'TÏ? o-ii^enit'f'iiiiiiJi ovlt;A oAuS ‘^i^»,iç»p d^hâwai. Hoc eft: AUiû bis autter in aqua dtco(ftum,acrimoniam deponitt extenuat tarnen ad.. 'quot;ic,ÔCpaucifsimum corpori alimentum prçbet. An-'^äuero quàm decoqueretur, nullum prorfus dabat» ^i igitur poft fecundamaut tertiam decoôionenon Poteft niftmodice alere corpus allium, euidentifsimâ Omnibus effcputo,crudum prorfus nutrire nô pofte» ^e coitac^in tx.Tbe.meth.Galenusnonloquutus rb-ded potius déco ôotquod quiam alimentorum nu tnero habetur ,necefte eft ut corpus bum edict, arque ^deo fttim nô faciat.Diofcorides uero,Plinius, 8lt; alq, tumûtim efficere tradunt, de crudo, 2d non codio lo-^uuntur*. quod ob fuam aa imonia exeitar e fitim, ex-petiëtia criam ipfa docet. Quare Montuo, non mihi, neratro opus effet,ut mentis oculorum aciem expur-^aTet,quo intimius diuina Galeni fcripta intueri 6d txpenderepoffet.Seduanüm boemeumuotum effe n 3 inrebigo,
-ocr page 134-tqxÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LI B RI PRIMI
tntelligo,ciim ignorantigimmenfi^ huons mucasiti animo eins mfcdcrint,ut ad hunc eximendumne dug aut trcs quidem Anucyrae fufficeie ualeant»
De Sends in fequenu confu tadone plura dicemui, DIALEXEOS NONAE CONFVTATIO.
De Zixiphis,quæ àGalenoSerica,abArabum ucro fchola, Iuiubcnominantur,nihiI prêter e^ quacoJim annotauitMontuus affertquarecunn/d^'’ Paradoxis abunde confutata fint, non eftqua''^ ^“^5 adium agamus^ De hoc tarnen mirari fan's non pof firm, cur ad eaquæex Auicenna contra fuam lentat* dam produximus,neucrbum quidc re/pondent. Scd plaçait ueteraton'filere podus, quam errons infimuJa re Arncennam:uthmc palam le Montai,et fuifinnlin homin am obftinata malicia prodat, qui certe nihil ue fentarGaleno optimisé alrjs autoribus aperte,non ta men fine magna impudenda, contradiccretpefsimis iiero,hoc eftArabibus,eam certe honorem habent-ut Kôtuutcur abillisnequidcm cam præfàdone honoris diflêntirc u^îi^dputanteshacradoneautoritatemeorumfecon us 1/Jcntt ƒ^J-^at■e^^abefalt;ƒî'atampofle♦ Verum quodtanfofiugt; ij^^ dio conantaremcere,nanqua,utcunepielemaccfcnt, afiequentur, Quarecum ex Auicenna docuerimus, luiubas non cas quas ilU Rhazes, alqcp nonnulh uf buuntfacultates habere:Montui certe partes erant,ca Auicennx opinionem argumendsconaellcre.Cum itaqaenïhil talepræftiterit, fententiâ nofira conftans ftabihs^ permanet : nempe Senca nuftS prorfus ne^ ad tuendam ualctudinê,neqae morbos profl/gandos ufiim habere» Quum ucro non Arabesmodo, ue-rumedam poficnores aJiquotGræci,nonnullumi;s
U fini
-ocr page 135-DIALEXEIS RESPONSIO«. loy ufum effe in medicina tr adant,id certe non de pomis, ^u^tamen redtius baccç dicuntur:fed potius de folrjs, '■adicibus,amp; corticibus arboris baccashas profeten^ I'S,ut exPlinio V aleriano jautore minime côtemnen^ lt;io,oftendimus,inteUigcndumuenit»
AgeuerOjdemus pomis etiam aliquê effeufum^eum f^fufje «jj. tarnen quern illiMefue, et hunc peitinacius feCtantes U attenum ^odiemediciadfenbüt,minimehabebunt: neep enim di ui«! obn atténuant humor es,ut illi tr adunt, fed eofdem potius went, incraffant. ld quod ex Aétio fatisliquet, qui zizipha lit ealor e èC humore temperata effe, atep adeó fangui-ttisacrimoniaedomaretradit» Ideomagno errore rc-ttptum eft ab ignaris medicis, ut in fuo etiam exami-ttefimpUcium Antonius Mufa fcribit, quod omnib^ thoracis decoöis 'Zizipha addant ♦
t)cmYxorum,quae Arabibus Sebeften appeUatur, ne Setc-t^mpcramento inter fenonconueniunt autorumfen jlcn autorii Wis,Aucrroésenimcalida, Auieennatemperata, fentëtiæ uH ^auddubieexpofterioruGraecorumAdluarq 8CPfel baat» ^ifentcntia,efle ftatuit.Paulus confimiles Pruno facul tateshabetetraditjUt fanehocnomine Galeno lib. a^ ^ Mimêtis tefte, frigida ctbumida elfe necelfe fit Jdc blacultaubus accidit. Arabes enim uentrem Cubdu-ttïc,PliniusValerianus cohiberetradit»Ego itaque tutu uider em difcrepantes prædiôor urn autorum fen ttntias,rcmdifputandam eruditisproponere uolui«.
''‘f® enim in alium ufum à nobis confcripta funtPa.- Piriiloxa tade)xa,quamutueritasipfabacdifceptandi ratione lt;| 'm corf ^vutur, EtplacuitcerteturnmihiPlinq,utquernfe bript*^ ttomniafua è Graecis tr anfcripfitfe intdligerê, magis quam Arabum, quorum mibi nunquänonfufpe^la bitdolt;ftïina,fequrfententiam, Hodieuero nihil pu-ûctin Montui concéder e fen tentram, ÔCPlinium de
non
-ocr page 136-IO9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LÏBRI PRIMT
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non maturis,aut certe (quod umfimilius eft) de anti/
quis fupra modum amp;nbsp;liccis locutum fuiffc fatciu Wep non idco,quod Montuus fuis nos hue pertraxiffet ar/ gumentisdeuioraeni'mfunt, quam ut hoepotuennt . fedquiauideo pofteriores Graecos, dequoru feripos dim Paradoxa cófcribcrem nihil prorfus^ conftabat, indem docere,quod uentré febricitanb.ciere queant» Quod autem hos frudtus non guftauen'mjnon alio fadïumeftnomine,quamquodraro in Germaniam uirides,imó fqualidi iäaeprorfus aridi déportai “” gt;nbsp;6d quod in diuerfîtate tâta autorum uti illis Proinde'cumillorûufus fcmperdifpIicucrit-ßCtn c ut ex guftu etiam eorundem temperamentunt quot;'^^^ ftigare ncglcxerim,
DIALEXËOS DECIMAE CONFVTATI0gt;
VdpeUum quot;^T A peil urn non effe Aconitum,in Paradoxis pa/ no effe Aco x^ Idm confefsi fumus.necç hoc intellcxiflêt^^o^' nitum. nbsp;nbsp;tuus,nifi idipfum ex noftra confefsione dididflèt. in
fuis enim ad Symphorianum Campegium annotate nibus,NapeIlumhaud fecus atep nos Aconitum eu® credidit.Curautem Aconitumeffe putauerimjtaon PandeGarum autor,ut falfo diuinauit Montuus, led Leonicenusin caufafuit,quê tum fequi placuit.Qua' re hoc in loco, ut alias ferè femper,in Montuo cand^ rem requiro,ut qui probe nouerit, nunc meno crede re Napellum effe Aconitum^
Quod ad Piinq locum de Aconito attinet,non fans mirari poffum deimmêfa Montui malitia. Nam cum illi refpondendum erat ad interpretationem meam, quarn huicloco adhibueramtipfenefcio quæftulta,ct ad inftitutum nihil facietia producit, ninuro, bonum uirum
-ocr page 137-ßlALEXEI^ RESPONSIO» tp9 Uinimpræftaredcberencmcntiatur,amp; huic fimiha^ quafi nero I'pfe Plinq uerba mihi aduerfan' confeffus, ^ fentenda tarnen perftiterim, Fateor fanè PhniS fen' Dwe,Aconitum potum inuino Scorpionum lóibus aduerfari: at minime ad leucen delendam idem potS uakre cócedo,Qug quoefo hæc eft malicia^fateri quod Uct am eft,fie tarnen ut nobis confefla ueritas nihil ad^ uwfetufc'Controuetfix enim fcopus is fuit, quod Na-pc'lus potus no deleret albaras : Montuus Aconitum potum Scorpionum idibus aduerfari, exPIinio obq-' dt.quid uero hoe ipfum fententiae noftrae ofticcre pof «tnonuideo:cumcontendamus,ad leuces amoh'uo-
’ïemneminêunquam Napellum, qui tarnen Aco ni-fumnoneft,in potu dediiTe.Vtmerito omnia quae in ’lostorquereconatuseftMontuus, indium potiusdi damp;pofsint,SC merito etiam debeant»
cetera ^uæ Montuus ,pducit, talia funt, qug quifep ddereiuftequeat. Nemo enim eft quinefciat,uenena wterdummodica in quantitate, SC cum ijsquac mah-fiam eorum corrigunt fumpta nihil nocere, led ufum potius aliquem corporibus noftris præbere pofte» Sed tarneneceffe eft,illa fuis nominibus appellari, ut hinç intelügant omnes efte uenena : idep potiisimum,fi toto genere, óf no qualitate deleteria feu uenena fuerint* quale certe Aconitum eft, quod Gal eno Iib»lt;?,de Sim P‘ic,med,facult»teftc, lt;rH'^iKK! i^i/lBA^Tw^iovjhOceftpu trefacietis óf uenenofaefacultatis eft» Nec^ tarnen in ^onomnU uniuerfumuerum eft,omnia uenena in modica quan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”. titatefumpta,nihil noccrehomini: fed de ijs duntaxat nbsp;nbsp;nbsp;^^‘i^*
5‘Sünptcap37»af I8jefte, JJJ^^X
H«« qualitate deleteria fuut. Quæ enim toto gen ere ta tafiint, eaetia,eodem Galcno cap, at» eiufdem libri iutore,fiqu5titate minima fumantur, omnino tarnen
o corrumpunt»
-ocr page 138-ito’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄD LIBRI 'PRJMI
corrumpuftt. Pracfttóflét itacp hæcïpfa Monwtim dilZ genfer difcreuiflè,ne mifèns mortaltbus cum foo nu-mine Auiccnna iniperari intentus caufa eflêc
Paradoxa mea nunquam vehementer, utmihi ob/ trudit Montuus, admiratus fum : quid tarnen profoc-nh^nolo Montuus,ut qm' inuidia mei planeflagrat, dccernattiudiccn t pottus ea de re bont amp;nbsp;candidi inrit
. quibus ueritatis ftudiu magi's quam Mótuo eordiA Porro quam uerum fit, quod tories mihi obijcit, me uiros doc^os, ex q uibus nonn ulJa tranfcripferiin,amp;^m ufum m eum tranftulerïm, fua laude defraudafTe: fout quotquot/criptanoftra Iegerunt,utquoshauddubie non Iatet,quam fern per hononheam Leomeenb ^^^ nardi, Brïflori, Öt^ afiorum menrionem admifoio^n» Qiiod uero in fihgulis locis Paradoxcru, nomina 11-lorum non adhibuenm^nuHa alia caufa accidfoquam quod in Erraris diligenter hoe à mefactum elTet, Sed • p ver dia ifia mifla faciamus*
DIALEXEOS VNDECIMAE CONEVTATTO*
CfufuCdn T\T^^ ignoramus,nonnunosuentribiisCanthari thariJum, i N dum, abiedh's prorfus alis amp;nbsp;pedibus, ufos efoc Sic autor Jibriquarri de Vidl, acut,morbor5, (quon Hippocrarem non eflê, palam Galcnus innuit, Apho riirno 140Cantharides tres, abiedîispedibus dfeapf te Aralis, in tribus aquç cyatbis tritas potui dados cric tradit, Galcnus eriamIib,5',Cap,7» nxrx téTTW medi camentum excoriatorium lichenum, quo Pamphilus medicus Rointe ufus efi,in quod Cantbarida uentres iagrediuntur, commémorât. Arabes quoepinumuer üimferéomnes^üiCantliandaai ufo caputatqueslss pioijdcnddS
-ocr page 139-■pfoijeiendas effe docent ♦ Contra ali], Diofeorides ut-
delicet,Galcnus,ÔC Plinius,quorum ucthainParado
3dscadcreproduximus,alasminimeabpciendaseffc,
fed intégras potiusCantharidas in medicamenta inq-
dendas effe contendunt» Quitus certe Actius quoep
lib.r^^Cap, 49,fübfcribitjtjsucrbisîCantharidibus
hauftis contraria affeôionis tationc,quantum nihil
aliud auxiliantur Cantharidum alæ amp;nbsp;pedes,cumpaf fo potata, Huie praeter illud quod antea protulimus, hoc etiamPlinq ex lib ji.Cap. 55♦ teftimonium acce-dit,ibi enim fic ait: Venenum hoe remédia fecum ha-bet,alç mcdentur,quibus demptis letale eft.Quis itacp la tanta diuerfitate fentcntiarum,hanc cantharidum exhibitionem non merito inter Paradoxa rdatam effe dieet? Nemo profeóo ,nifiqui Nlontuumimitatus, aeritatis inquifitioni,eiufmodi uelitationibus hone-his ^ utilibus non effe ftudedum exiftimabit, Nobis g^ijjjj p,j. Urnen plaçait G aleni ampleôi fententiam, utp otc tu j^^ tuiwr. àorem,amp; minus pcriculi xgrotantibus intentantem, ^uam 8C hodie lequimur»
Nunc ad Montai obiedionesbreuiter refpondebi-mus,Locum quem ex libre quarto de ratione uidus Äeutorum citât gt;prorfus nobisrcpudiareliceret: quan doquidem is liber ad Hippocrate, ut antea diximus, teEerrihaud debcat. Verum cuminlib. v^l yuüoukhk« Ç’j7iSy-, glt; alqs etiam inlocis,pedes,alas, amp;nbsp;caput abq - tiendaeffedoceat, diligêti animaduerfioneopus erit, ut nimirum inteUigamus quando prçdilt;fla abqcerc,et quando minus expédiât. Quum extrinfecusadhiben ne Cantbx turCantharides,ad{cabrosnimirumungues,pforas, rdum ufw lepras,atque impetigines auferendas, turn corpora fo exanorf, laaccipere in médicamenta oportet. Quum entmhçc ipfa, ut er odant atep adur ant admifceantur ,ncceffe eff
0 X ut
-ocr page 140-uz * AD LIBRI PRIMT
utfinguïa hæcquæ êrofionemacuftibncm impedirc pofluntjUtfontpedes amp;fpotiisïmum alaï^prorfusabij ciantur, Hac ratione Aëtius 6C Galcnuslods paulo tinte citatis, a Jas amp;f pedes abijcere docent^
tie interior Cxtci uin interiore ufunon conueniuntinter fezd' rtufu Cän- tores^Compinres enim funt, quiSCalas ÔC pedes am-thiridum, putandos effe tradanunee^ id quantum opinor alia ta none,quam quod timebatneßmuf cum corpore ibä ta illius uenenum penmerent, atc^ adeo minus effieax SCinualidum redderent^. Ätquicette mukoconfut tias eü,utparum erodant corpora,atque adeóuis illo rum uenenofa nonnihil obrundatur, quam ut ex inte gto facuhatem fuam magno cum pericuJo, imo non rar o prefenti xgro tamis in teritu exerat, Hinceuiden tifsimü eft, mixtura toforum canthari'dum, in interior repotiCsimüuCujiuxta Galeni fententiameffeminO' ris pericuii. Si enim intègre exhibeatur, turn non indi gent ijs quçuim iUarum corrigant,cum fteuhabeant, quxuenenomederipofsint, ^tarefietiamea abimlt; peritis,minimeép curions mcdicisnegligaturj^uç cot rigerenoxam corporum poftunt, tarnen integrxhsit' fixminorispericuii eruntJam itacp uideat, quam prx teromnemeritum me cauillatorem Montuus, ipfeca uiUatorum omniümaximus,appelïet:cum nihiïaliud hocParadoxo,quam ut parum eruditis, autnon ad^ «nodum curionsmedicis, temereepomnia adbibeath bus confulerem, quxnuerim, Deus énim nouit,quod uanxglorixaucupandx,aut popularis aurxemeren dxnudtoinanon dtuuigauerim, ut fxpemihi men^ daciterim pingit Montuus 3 fedüudiofos iuuanditah turn gratia^
DIALED
-ocr page 141-DIALEXEIS RESPONSÏO»gt; ItJ
. DIALEXEOS DVODECIMAE‘CONFVTATIÖ»
DVplicemeiïe Mumiam ArabibusJn Parado- Duplexm xisabundemonftrauiinus. Alia enim eft Scra^ mMArJÄ pionis èC Auicennac,aKaautem Rhazis.prioremnaturalem 8lt; uera effe, Grçcisœ Tito^àa-t^ct^ay uocari: alteram quæ fadHriaeft,atc^ aaeô non uera^ex aloé,myï rha,ôlt; id genus altjs,fi res rctflè cédât , cum pinguedv ne Humana cOmpofitam effe diximus» Quare iniura nosafficitfummaMontuuSjCoquod afferit nos fta-tuere omnem munnam,nifi de ueraloquatur,effePiC-fafphaltum.Non ueram,atq5 adeo Rhazis mumiam, ut uerum ingenue fatcar,nó magnifacio, quod timor fit,raro genuina adnosperuenire: amp;nbsp;citraetiamma-Snum difpendium carere itla poffumus. Quid uero
1 propriefit mumiaRhazis, amp;nbsp;quod duplex fit, affa-' tint in fuo Examine fimplicium tradit eruditione infi-gnis uir Antonius Mufa,adeô ut nihil opus fit h^c de-tiuohic referte,
QuodEuritius Cordus,homo ob fingularem cru- Euritiui ünionem amp;nbsp;mirificarn in difquiredis fimplicibus me- Cotdut. üieamentisdiligentiamlongioreuitadignusinobifcS lentitjhonorificumeffeputo^Neque etiamuitio no-bisuertercpolfetNlontuus, finonnuUaex illius Bo-tanologico inufummeStranftuliffemtcum idipfum, ut alibi indicaui, multorumbonorum 06 dodtifsimo-tumuirorumexemplofacerelicuiffct,Seddifpeream, litron deMumia conftiterinthacc nobis, antequam ia f^oïdibbebus in publicum prodiret, ^tq^^ adeo à no-bisuifus effet.Gauifus autem fummirincc,poftquam iriuulgatus eff, quod haberem iff urn fententix meac tubfaibeatem» Cactcrumfifuïufuntfingulacajquç o 3 antea
-ocr page 142-tl4 ÄD LTE» b DIAL» RE5P0NS» anrca abaltjsdïdtafunt, fatcor terre omnia mca fer/-pta efTcfirrta.’cum nfhfl prorfus dixerim, quod antea i probattïstmis autonbus non fîc'didum» Etmiror fane uebeiTicrer,cuT Montuo hoc Comfci didum non oe-currat: NuIIumeftiamdidîum, quodnond/Ainißf prias» proinde quanto plura furta indicauerit Montaus, tanto magis noftra roborabit» Hac cnim rano-ne omnibus innotefeet, me non temere amp;^ ex mea, ut diorur, officina hax: quæ feribo deprompfîfle: fed hu' ' lus mcæ fentenriæ non aeteres tantum, fed eft'am recenriores non poenitêdæ erudirionis medi^
cos aurores habere. Sedhçc obiter , lt;nbsp;ad fatuas Montui libri primi „ eUa ii i .
JDiaIexejs,refpon- gt;i ij ■ C 5; îj i dïflfefatfit» 1. rbn’r - a •
F I N I J C O N F V T A T I 0 N V «
Libri primi Dialexeoa.
’-b’., d-'o ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIALEXEON
-ocr page 143-lt;SDIALEXEON SECVNDI
LIBRI CONF VTATION ES*
DIALEXEOS PRIMAE CONFVTATIO»
X VN A hacDtalexeiabundeomnih» conftarepotcftjMontuumuel Græcç linguae non admodumefle pcritS, ud fakem negligcnter aut nunquam Gale num fua loquentem lingua legere» Si enim uel obiter tantS ad huncrefpexifl'etj facile quam pucrih'a amp;nbsp;erronca effent hæCjquæ de plenitudine bla terat,intellexiffet. Neep enim uthic putatjLatinorum forte interpretum innixus autontati, replcrio cum plc nitudine confundenda ertucum ilia generis, hecuero fpecieirationem habeat, Quibus accedit, quod una quauis harum duffionum graecam habeat uocem po culiarem,qux ith refpondcat; id quod ex locis à Mon tuo contra nos cita tu, nee tarnen intelledîts, palam euincemus»
Primus itacp locus, quo idem fignificare repfetione amp;■ plenitudincm oftendere contcndit Montuus,cx fe^ cundo Aphonfmorum librG,C0mentario 17.prefer twijsuerbis: Replerio fine plenitude eft, plus humo-ns uel cibi, quam mode nature conueniat* Atque id quod plus eft,femper ad aliquid dicitur» Veni in cor-ponbus noftn's duplex eft unum,quantS ad uaforura capacitatem: alterum, quantum ad illam quæ nos gu-bemat natura. Hæc Montuus. In quibus certe citan-disuerbiSjprimuInterpretern fequutus peccat,quod cibi abundantiam repletionem SC plenitudine uocat, cura tarnen ca non fit Grecis 7i:2m3amp;^ lêd poaus ttAjo--
fiOVKy
-ocr page 144-Md AD LIBRI SECVNDI
ßovH, ut cx Galerij uerbisütisconftabitj qu^buiufmo dlGnt. « }^y TTÄ^U^I 'f^atjifi'^ 70Va-(i[iXT^(pVO'ilt;il!, OVOliX Ç[xt 7r^Hlt;rp.0VH^ Qiiorum fanèucrborum Galeniisfcn fus eft: Plus eni'm cïbi,quàm modo nature conucniat, fatictasnorninatur.Gccnim ueitendum cft,amp;noni^ pletiOjUtinterpres couenit» Quem miror hoc locoüc uoluifle uertere TffÂHa-fiavùi/y cum tarnen in eodem Hp pocrarishb. Aphor.4, ubi fie habet Hippocrates, èv 7r^9lt;r{itvii, w Aipo!, ÔCc, recte ita mterpretatus fît, Nô h locut in Pa tietas,nô fîmes,. Quod ideo comemorarç uoltn, ut fîu radoxis e - j/oß locû ni Paradoxes noftns per typography d^^P''^ mendidus. uatum,cmêdarepofsnitjn capitccmm iJihA^^^^^f* ptum eft: quam Galenus 7rAn3amp;‘ 1(^0. TrÂfjêà^xii nomfi nat,utfit podus idem cum eo quod TrÄHa-futf'it Hippo* crati, amp;nbsp;Galcno TrÂiovi^ix dicitur, Expungendæ au* tem très didiones, quæ inmarginenotatæ, temerc in contextum raptæ funt : TrÂna-fiav» Hippocrati amp;: arq? legendum crit hue in modum, Cum eo quod Galcno T^niriis/«. TTAion^t« dicitur. Neep emm TrAHa-ftov» tarn generale uo cabulum,quàm srAiavi^tx efttfedduntaxateiborum fa tictatemjUtexGaleni uerbisiam citatisplanum kd' mus,figni'fi'cat:quemadmodum 'iffÂHêamp; KsÙTrAÿSâ^«) *gt;^itamp;-- h um or um, ErratitaqîtotocceloMontuus,quodre pletionem fine abundantiâ cum plenitudinc temerc confundit.’quod hæc /peciei, ilia uero generis, urm ft* quentibus palam oftendcmus,rarionem habeat.Hine cftquodetiam Grgci peculiarib, uoeibusutranep effe rant, hanc in cibis quidem TrAstrf^omj/, in humoribus TrAHSamp;'K^TrAÿSûfXf/fUthmdiximus,Ukmuero ttAu^ n^iatf/ nominites^ Vnde/terum alius ie Montui error prodit,isnimirum,quod cibi abundantiam pïenündi nem nominat: cum tarnen Latini interprétés didUonê pleaitüdineaijöC7rA9tr(Aiyu(/f de abundantiahumoru;
perinde
-ocr page 145-ni ALEXEI s RE s PO N s 1'0 » Uy? pcrindcatcçfarietatcmôô TrAvo-^ovàü de cibomm co* pia enuncient»
Hiscognitis,facilcquæcxGaîeno prodvici’t intend gipoffunt. Concedimus enim, fatietatetn effe dupli^ ccm,unam ad uafa,altéra ad uirtutem» Fatemur cria, duplicem effeplenitudinê, unam ad uafa, alteram ad uires» Atnegamus,idem fignificare repletionê amp;nbsp;plegt; nitudinetn,feu ut Græcè dicam,7rA9(rf*ov«f/,7rA»ô©-,i{flà 7rÂM»i|w|;:cum hoc genus,ilia uero fpcdcs fint,ut iam oftcndimus,ÔCin progreffu confutationisfufius do-cebimus^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
Porrô plenitudinem ad uircs non praedicari de caco ^ .^^‘^^ ^^^ chymlajUt non fine manifefto erroredocct Montuus, pi^^j-y^jj, ünus certeGalenus palàm oftcndit,qui inlibro de Ple ^jj^ô-fj. tiitudineficfcnptumreliquitî(xôv« «Tr«« 7rAtov«(rlt;Jt|» « ^«KgK^lt;tvfl««jôlt;retyoçwo|lt;»î) x®^quot;’ x«â«7^7v wZTtfJMÎ?, wklTt -jAhÖO-jOVJÎ TjAÿflœgwH J^iàStœ^,à?A(X xœgt;t0X''F‘lt;* ƒ» îoiovTOIi^Trà^Hfxx,i^TauTa A(^ tTfi ?!fttA«iVKf X®^*^» Xsttiov tf Afex(*5CT©'«id eft ♦ Si quando folapalUdaôC fla-uanominatabilisfupcrauerit,utinqs qui rcgiomor-bolaborant,nccp plénitude, neep plethorica difpofi-tio, fed Cacochymia huiufmodi pathema eft, Hoc pafte etiam in atrabile ÔC pituita. Ft paulo poften eo dcmlibroGalenusitafcribit*.«’'^ ovvuS xpriçof utAç t?
7* T«ij HgHoxvj*!«*? lt;/lit|fcfx^lt;r^«* lt;/l»xlt;?of M,0'r* f^9lt;^ tiAhAS* wop ovojxxjtâl ecu7«? »Vcrum eorum uerborum fen-ten til Latine etiam, in gratia eorum qui Gr area non affequâtur ,adfcribemust Atqui de Cacochymias dit-fcrentqs, quodnec plenitudine cas uocareliceat, diffe tere nunc tempusnbeft»Btrurfuseodena inloco,ubi fictradittT^pÄiouLaifxaTDceuTro^X^tu y^tpox«V «TuuäTimAcc fc'à(i7»T«b TiA^üiBgiKcüf lt;/li«fltlt;rw«,'?5'p aïAft)pxw|*«|gt;oyAiç. XitWXVl*J«yi' «(/lnióyt» T0lûÛT0t»,0UKtTl 7lÀH3®',0Vlt;r’t7tK»|-P âœ^X
-ocr page 146-nÖ AD LIBRI SÊCVHDf ^, ßü^a x«AuTcu^ quod eft: Igitur fanguis tn pkthöncts difpofi tionibus uehemêter poteft pracceUcre, alionini uero humorn nullus,. Etenïm Cacochymia nunc hu.' jufmodijneque plenitude,nec^ plethora uocatur, E» quibus uerbis fole clarius fit, Cacochymiam ex Gak-m' fententia plenitudinem appeUan' non poffe. Quarc autem plenitudinis nomine Cacochymia uocari non queat, Galenus etiS in eo libro quemdePlenitudine inferipfit,ijs uerbis indicat: f/eV^p^z« wy «^fiiftsayfov^ 7[Afjêovs a-uiit^óiHK'T©' ovJ^tfifoy 'i§yxlt;r«aS^ Jlujjariu, ovt «iw -ny oygt;My,av7i ^ J^ó^amp;'t id eft:SolabilisnuUumpk. nitudinis infeparabile iymptoma efficere ualet,nequc certe tumoremjoeeß grauitatem.Quid multafPknitu, do omnium humorüeftabundantiatCacochyiniaau tem unius duntaxat, hine eft quod unum de altcro enunciari haud pofsit, Quum itaeç plenitudinis tan$ generis appellatio Cacochymiænon competat, mul-lo minus plenitudinis ad uirtutem tan^ fpecici com-' petere ualet. Ita ut puer etiam iam intclligap quam tut piter hicballucineturMontuus,
Poft heemnha inutiliter GÓmemoransMontiius,« ZJs tandem infert,me primo eirare,quod repletioncnv à plenitudine,tanqua hare Iperies fit, illa uero genus, differrefaciam: quum cadem, £d non diucrû Galena res,repletio SCplenitudo fit, Sed uideamus, quant tniquus non mihitantum,uemmenam Galenofit.Si enim eadem res eft repletio feu abundantia Sé plenitit do, turn neceffè eft fateatur, GalenS idem per feipfum definifte : quod certe de co qui Dialedices peiitifsu musfuit,fuipicaripiaculumeft. Sic enim in libroiam pïmitKdo Eepius citato plenitudinem «définit, Plcnitudo eft hm ^md. morum in animantis corporeabundantia, Quod eer te iuxta fententia Montui idem effet,ac fi diceret : plet nitudo
-ocr page 147-DlAtEXEIS RESPONSIÔ, «j? titudo eft humorum in antmantis corpore pïenitu-do. Sedli rede expendiffet Montuus,inquafignifi-Cattone ego hac didione Repletio ufus fut Hem, nuiv qua tam abfiirda proferre uoluiHctt Scripfimus enim aperte in Paradoxis,repleaonem hoe in loco magis ge neratim inaudiendamcire, quam ut cum plenitudinc coincidere pofsit.ut nimirum idem fignificet cum eo, quodGaleno 7iAwnf/«j Ladnis autem abundanriadi Otiir,Vel ut paucis expédia,ut repletio feu abundant j^imf!« ge tia fa genus, plenitudo autefpecies. Quoduero abun dantia feu TikimfK fit genus, plcnitudo autem fiue ^° 1^' vANamp;ö'fpecieSjex ijs Galeni uerbis quibus plcnitudo ^‘^^' nem définit,euidentifsimS fit» 7tAh5©-3 TihMinfM ^, -JS? K«f o\s^) ’n lt;r£nc( Tov ^wv xvfiSili » hoc eft î Plenitudo eft humorum in uniuerfo animalis corpore abundantia. Vbinemo non nifi talpa cæcior fit,uidet abandantia feu rcpletionemcffegenus,plenitudinê uero fpcciem» Qiiare cum rcpletionis uocabulo pro Tihiovi^ix ufus fitn,idcp ut faccrem rccenttores quidam medici eoege tunt,quos Cacochymiam unanimi confenfu inter re ' pletionis fpecics connumerareuidebam,falfóaflerit Montuusidem cum plenitudinc fignificare» Qiiod fi uero replcdo idem fibi fignificat quod Græcis tjA«^©', turn certc de nomine nobis tantum contenrioeft» Vt üacp omnis ambiguitas euitari pofsit, fetant ftudieft, nosdeincepsTTÀHÔ©' latine plenitudinem, multitude nem'ueuellcinterpretari, 7tA»lt;r/x()j’«j/fatietatem, TtAiora Jf^p autem abundantia» Per me autê liccbit,ut quifpia etiam TjAîiÿ©- repletionê appellct ,modo Cacochymia hac ratione repletioncm non efiejinep Paradoxis nos hoc uocabulo aliter magiscp generatim ufos efie fciat» Caterumin erratisdum nullus nobis effet Græcus
Galenus, repletionem ad u^^fa in picthoram amp;nbsp;Caco-p i chymiam
-ocr page 148-120 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LIBRI SECVNDI'
chymiam diïTecuimusïfed ubi' pa ulo poft cam ^^^ placius pugnare animaduerreremus, locum m doxis emendauimus, Q^are dccuit MontuumjU P dus ea quæ in Paradoxisjquam quae in Erratis cr^ mus proferret: quod conftarct illi,nos utpote pofterioribusjimmutaffe: fed calumnian i fam ubicuncp potuil,arnpuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Tertio nos reprehendit Montuus, quod at un 3 aam icplcnoncm'ue quantitatis in plcthoram Ä cac chymiam fecuimustquado utracß cum quatuads tu qualitatis repletioad plenitudinê,quæ ad naß comp ratur,referenda fit, Qua autem eruditione id f®^^’ ^ Uon omnis cile ex ijs qua: antea didta funt, eolligi poteft» ^^^^f ahundantia enim omnis repletio feu abundantia in quantitate e inlt;iuititate plenitudo,tantumabeftutaduafadiciqueat.Namca tß plcnitu- cochymia eft abundantia in quantitate,non tarnen eit plenitudo, Plenitudinem uero non ede, iam abunde nionftrauimus, Efïè autem abundantiam in quantna dat^a ^ ^^’ ’■^' defimtio cacochymiae palam docet, quæ talis ^U4ntitlt;ttc. oft,qucmadmodum i3.The,method.traditGalenus:
OT«^ Hlt;ßy ^«v^HS }^ohH! « [iï^xvos, « (fiAiyiMiamp;, t quot;^^ ^S^^' tfluy Cypw^ p.’zsoyyiv^icu^ crS)(ix,nsiKoyvnl«^ kxAwI'iIu’ roixviiuj Jix^xni. Quibus fanè uerbis Galenus apet te innuit, in Cacochymia copiam feu quantitatem humons augeri, ut non pofsit non dici hoc nomine abundantia in quantitate.Ät in re omnib, perfpicua nolo uerbofior effe, Cum itaque tam in plenitudinc quam in Cacochymia humorum quantitas augeatur, reefte utracp abundantia in quatitate à nobis dida eft, fiuttdàtù Quid uero magis puerile,quam abundantiain qualf injudlitate täte dicere plenitudinem cum adiedionefcum plcnf no eßpimi tudo ad humores, abundanria autê in qualitate ad nu ^iMone ^^5 qualitates referatur. Nam cum dico, qualitas bilis - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auda
-ocr page 149-DÎALEXEÎS RESPONSIO- m aûâa eft: non aliud dico ,nifi bills plus aequo calidior, atcç adeo tenuior etiam faôa eft» Nlfi enim ita ftatue-mus,null! prorfus erunt morbi,qul in (ola qualitatum intempérie confiftunttquod eftplanè cotra Galeni in lib. deDiff.morb» ait) sep complurib. locis, addcom^ nium etiam medicorû fententiam» Quod uero Galenits eum qualitatum excelTum inter tt Awvtftaf ,hoc eft abundantiæ feu repletionis fpecies c6numeret,palàm déclarant calque lib»8»The,meth,Cap»r,inhunc mo dmnferibit «^ J'‘’ « «(xtTfîa t? -fÇ/-aiuft^ovTwp (Tvaag«-»■i’cf'}î’7FÂMvt|ta âigfxÔT97©'» quod eft t Exceflus intern-periei febricitantium in caloris abundantia confiftit* in quitus fiquidem uerbis intemperiei exceffum ma-nifeftifsime TvÄ^oyt^icepdioe eft abundantiam uel repie-tionem nominauit» Quare prorfus infanire hoc loco Montuum efteuidentifsimü, qui adhumores referte iudet magna ignorantiae fuæ proditione, quod ad nu das duntaxatqualitates referri debet»
Exqs iampatct,relt;ftenostaxaffeiuniorcs medicos, «lui cacochYmia,qu3e certe in quantitate cft abundantia, utmonftratum eft, ad repletioneminqualitatc re-fetuntthaUucinariep impendio Montuum, quod G a-itnumperqualitatisrepletionê cacochymiam indica ttfcribattquandohacc humoris,illa uero qualitatis fo-lius fit abundantia. Quod uero Galcnuslib.x.de Co-Vo.medi.t^ tÓttovj dixit: « Ji (xxTXop TroiÓTüfjxaöafnx.» )^ïlt;ró(xt9ct cj)5cg(xKK». quodcft'.Siqualitasmagisinualue ïit,puïgatorio pharmaco utemur» qualitatis uoce in ^baufus eft figniftcatione, in eanimirü, in qua etiam. lib A. IKph.Cóm.x.utitur, ubi nimirü de qualitatehu-morum euacuandorü agit. Ibi enim qualitas idem ua ftt,quod humor qualis euacuadus eft» id quod ex Ga-Itniuerbis fatis liquet, dum ait ; Sermo quidem nunc
-ocr page 150-m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LIBRI SECVNDI
ipfèeftdcqualitateeorum quæ euacuantur,hocclrdê Kiynonbus quaics uacuandt ftint. Vbi itaque de qua-liftte eorum quæ uacuantur agitur, turn maxime con fiderandum qualis humor uacuandus fit,ne fcilicef pro uno omnes, aut unus pro altero uacuctur»ucrbi gratia, nebile flau a abundante QC moleftante, pitui' tam uacuemus,amp; contra,
HundÀtu Vnde iterum reóc nos docuiffe coniequitur, abuiv (juiUtais dantiam in qualitate per fola altcrantia curanda effe, per foU^' rum fn ea folius qualitatis excefTus fit, quæ non eget tenntu eu nifi ijs quæ iUumfupprimût, De Cacochyme autem nunquâignorauimus, quod purgatortjs medic^cn tis fananda effet: idep manifeftis etiam uerbis in erra-tis medicorum docuimus. Quare Ô(f hoc loco parcerc chartis potuiflet Montuus, neque enim opus eratut pluribus uerbis probaret,Cacochymiam curandam effeeuacuatione, quum idipfum nunquam negau^ rimus,
Reliqua quæ producit Montuus, non mcrenrai' fcfponfionem, fî enim fatua noftra funt Paradoxa, maximus fitfatuus Montuus, qui in qs conuellendis tantum operæ locate uoluit, necefle erit. Nos potins h ic in ftudioforum gratiam fpecics abundantiæ flibct enim hoenune uti nomine pro repletionc,qua cofuje interprètes utuntur,iam ttA«?©-, iarnucro T^wrifw? per earn intcrprctStes:)quafi in tabulam quandam df geftas receniebimus,in hunc plane qui fequitur modum :
-ocr page 151-DlALEXEIS RESPONS 10* nbsp;nbsp;1^
fCibUcT bæc Grzeè aXBa-M»»» J-dtine nero proprte Pitict«« notttindtwr.CttrdtKrHippo.i.Apb.ix.te-
iddEpJeMitodo/ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sCuMfw *«-
. Eß^ duplex | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j nx feStone
VAduirrsJ potij'ùmwn.
,0* dppcIUtwr GteoeBymWjid^s
rü. Curatur purgattotje»
ïxuï'iapucaBwn iiir,tMtßtriplcx.(HMmorMm,' nbsp;Q^tiU etMme)l\icl^ttel
'«■
flegt; iiuwni» idePljiwcudtionc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f Ad ^u*^
M ALEXE OS SECVNDAE CONïVTATlO
A /V 0rbuïnGaUiram,quém ali^Hifpanicumno- ^o^^^j V.vninam,nouü effe tnorbum,omnic^ æuo prio^ GiUicus^no ’'’^incognitum,mukieruditifsimiuiri,quibusnen\agt;' uni mot-'»W quidem povriger cMoiuuus dignus effet, nobi bat. kdmfentumt.Sv enim nouusnoneffpego nobisaïv ^yem ex uetetibus proférât, qui iffum defer ipferit, Si kis nous poftcritati indicauer it» Neque enim fieri po ^itjffunquam anteabominesis morbus utpote feuff kr\usinteftauit,quin ddigentifsimeiffumuel biftoriç kriptor es, ud medici faitem Uteris mandaucrint. Sed VïoducitUieMontuus Hippocratis exUb 3 æpide .te kmon\ü,qui ferè Umdem morbo Gabico aftedtum qs Herbis defcubiv.Pkrifcp itaepborum in fuppurationcs ‘* ^bfceffus concidcrunt,carniurrrép ÖC offiumncruo- *^ ïHmtpmuUumdecidit.tratautemiUaftuxio,quçi\Uc *® tonffitcrat,non adVimiUs purU fed cpi^cdam aUaputtc ** ÄOiipfaq, ffuxio muUa amp;lt;nbsp;uar ia » Quibus ergo in eapv ‘^ te qnidiUommfieri contigit,bis caputtotû gfabr efee* ‘*^ baqmentumepaeoffa denudabantur ,decidebantcç, **• nrukx
V
-ocr page 152-114 AD LI B RI SE CVN DI^nr
„ mult« fucrunt fluxion cs. Hare quidem cum febribus, ,f aliquando etiam fincfcbribus, Erant autchæcforint „ dabihora fiC détériora, Haeflenus Hippocratis verbs rcccnfuimus:in quibus quidem fimilem, ut metipfefe tetur Montuus, at non eundem defcribit morbu. Etfi cnira aliqua hie connumerentur, quæ itidem in Gab lico'morbo appareantUamen ea quçin hoc pracipua funt,omittuntur. Ex mult is autem unum aut akerunt faltem recenfebo, immefum fcilicct artuum dolorem» qui certe etfi interdum mitior fit,tarnen ut plurimS i» fouit, utmors quaecunep pr^ferenda fit, quam hac lue diutius torqueri, Puftulp deniq? etfi in pube et alijspar tib.pilo coteóis erumpant, tamê eas partes nó ftatim pilis dénudant. Quid multa P expendatur tota morbi Gallici forma atep foeditas,qu5 elegatifsimcatcpexqüi Iquot;(mut, fitiisimedefcripfitVIricus Huttenus, germanus nobi Iitateamp; eruditioneinfignis,tum certoconftabitnouS dre morlu.Qiiod utplurib, oflendam, minime opus crit,quando idipfum antenosabundein fuis Epifto^ IisfeceritManardus,0£^ parum certe refcrt, nouSquis an ueterem morbum dicat:modo qualis, undeep pro^ genitus fit,nori ignorer,
Reliqua ad eorö quæ in Paradoxis diximus cofuta^ tionem nihil faciunt,quare non eft cur quicc^ ad ca re fpondeamus, Neque enim confiliü efl:,in rjs omnibus Ki on tui nugis diluendis multum operæ ÔC temporis perdere,
DIALEXEOS TERTIAE CONFVTATIO, amp;Mt WC' Z^ Væin hac Dialexiprofert Montuus, ut ferè in dtd lepra \_^^omnib,altjs,funt plane «7tfolt;rAógt;'vlt;r«(^lt;rftiwirlt;t» voce aUter Q^ü enim nos aperte in Paradoxis dixerimus, lepra ufi tjudm ^^gj. apudArabes medicos, aliter apud Græcos aeeb
-ocr page 153-DIALEXEIS-PESPONSIO, tlf pt atqueadeo diuerûm cfieGræcomm mcdicorum lepram ab Arabum lepra:ipfe quid Hebr^i, alijcp non ex profeflb medici hoc nomine lîgnificauerint oftendere conatur, cum tarne idipfum nemo ab co i cgt; quireret:fed potius ut docerct,Græcos code,quo Ara fees medicos modo,leprxuoccufos efle.Etfi autehoc ipfum in prioris annotationis fuac confutatione obic-eenmus, tarnen impoftor ine,uthabcat anfam perden dibonas Chartas,hocipfum pulchredifsimulat. Pro-inde cum ab co produdla nihil nobis aducrlentur, aut fietiam aliqua ex parte nobifeS pugnant, tarnen cum ita fint in Paradoxis cxplofa,ut nc unum uçrb6 quod fententianoftram euerteret,contia proferre potucrit, Ho eft cur diutius in ijs diluendistemerc immoremur»
DIALEXEOS G.VARTAE CONFVTATIO»
ETA Galenum nuUam in morbis caufam ftacucre Guleno nui coniundammanifeftiisimumfit,ijspotiisimum Uin mor-qui fcripta iliius diligenter euoluunt, ita ut ea de re uer bit efl cdu‘ bafacercquafiluperuacaneumfit:tameneMontuus fl^ eomitn^ friuolis fuis amp;nbsp;nullius momenti argumctis nos uiciffe fibi perfuadeat,paucisadea refpondebimus»
Primum itaq; omniu conftanter negamus, caufam edufl inter internam à Galeno diuidi in Antecedentem amp;nbsp;Con- ndnodtui' iundam, Necg enim illa caufa, inter quam amp;S moi bu ^itgt;*r in dn' nullxinteriacêtcaufæ,utMotuus garrit,coiun(ftaGa tecedenum leno,fedpraecedens fiueanteccdês appellat, uelutiex '^^“‘*’ dus uerbis quac ca» 8 8 .art is medicinalis habent,cuidê tifsimS fit.ubi inter alia fie tnquttrT^^yl' »i^ny^revn^ fiitjUuj n »y virai/ vórop iält;S5 ^«. rluJ lt;fl irru (Jü evra^f ta-o^ V^-iviz Jè'^i^ ^ aZiiz /'ixStlt;nagt;g K'MÄvtrtuyti'fclt;9j. t? yivofti^ ►ÿf 9, TO (UÄ* h/^ yiyovog iiä], to ya/^trofJit/oii J^ kudâvctm ^ivtâ^^td^hvSizîlM ^ T«f Jlte^ienwg^ufl « yinr^ou -n’î^VK^^
q «rcuftSrnftif«,
-ocr page 154-nlt;J AD LIBRI SECVNDI (ï»'lt;Uj’tamp;talüaj,èF«gCcf4Tlt;IU 3 « TöWVT« /•ixSiO-Hi «ITM Tt^ifyv* (M».yiylt;iv(jx'j vólt;r®‘H(AH Si^KTnvdyem^ -i^ (flia^mus ■)V‘P MS TT^tirH! « ^^^ (pvertu iVi^yamp;x ^ÄX'^ircu hv8amp;lt;r9S, C7^ ^*
(fXftSj^ dJUTluj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vólt;rov liuj ova-iap, Quguerbarei^e
in eum modS interpretatus eft Leomcenusjlam cm'm fac^um atcp exiftentê morbum curare oporteefed qui nondum quidem eft, at futurus eft» eum nefiat,abillo qui in corpore eft affeeftu prohibere conuenit.Eius au tem qui adhuc fit,quod quidem faÓS eft curare:q«od autem futurum eft,ne fiat prohibere oportet» Proht-bebirur autem fublato affcdtu,a quo fieri confueuit» Talisueroaffetftus eau fa præccdens,fiue antecedens nominatur.Fadus uero iam morbus curabitur folugt; to eo affedujà quo primum ea quæ fecundum natura eft adio beduur, quem quidern amp;nbsp;ipfum morbi effent tiam dicimus efte» Inquibus utiepuerbis Galenusdb ferte quid caufam antecedentem,quidcp morbum ap-' Cdttjddntc' pellet, exponit. Eum enim aftedtu, à quo fit morbus, cedéf^Kor' qui nihil aliud eft nifi afiectus à quo primum læditur buigt; alt;ftio,Galeno Iib»x»0£^2»The»meth,etIib,dc Diff.fynt pto.tefte,caufam uocatantecedentê» Igitur inter mor bum et caufam precedente antccedentcm'uenihil eft, quodinterueniat,quemadmodumabundehæc Gale ni uerba ex lib»deDiffe»Symp.deprompta declarant: i‘n'etlt;fiM'i»v0trii{ixJ^t«3ilt;ris7ts lu/ TirxfXifva-nijT/ùj ivl^yatcf ^AX'^ava-Xy'^ vóirov J^^ 00/7»^ ^'J^tyiTxi Tivx Tr^ohyü^ ^‘'^ 6ixt/i7i§x[/,'^x ^va-tfi /\ gt;y rxd'iljjjJvp.^ju Kxvxyi ’nirixvf VH! ÂÔyoïi JiAX'^iva-x t^ tvt§y{xigt;-,iAAx lt;Atx fitirov lev w« ftXTamp;'i ’’^ 701XVt(m lt;Al0.8tTtp W vÓa-Hp.X KXÄilt;rC^,«fi^ xnixp TT^ohysiMku vo(r9ixxTamp;^ quod eft : Quü morbus affeeftus quidam fit prêter natura uitians actione, fio riep po fsif,ut morbum ipfum alterpræcedat affeiftus, qui be ipiè quidem fit prêter natura, neq; tarn en per fc fuapteu«
-ocr page 155-DIAL-EXEIS RESPONSIO* 117 *uaptc'ucratione,fedinterueniente morbo actionem tedat,hunc affedlu non morbum, fed caufam antece-dentem uocabimus,Ex quo Galeni loco iterü perfpi-Cutim eft, inter caufam antecedentem Sc morbum nul Us alias interiacere caufas, ueluti Montuus putat. Et quid multis morort’Galenü caufam in tem am 0^ ante-
Cdufci inter nd er ante. cedens unit ereddem.
Cxi,s quae feribit lui^Thc^mcthanhune modû: Kniaiy TKljSj^^xym vov ^dav Tw (ruidaTi muuisttiJAvct Ti^oyyvijSjvK fc«7i«Tu, id eft : CaufarS quaç quidem in ipfo animalis corpore côfiftunt, antecedentes nominee^ Et apertius libtdeCaufismorborSjubi fie feribit : 7«? yXvJiji kk't Kv^p «P ^làti) ca7t«s ovo^iK^ovo-i itÇû9yn(/Sii«s volt;rHiji«7CtHi^ hoc eftlEas quae in animali ipfo confiftunt, caufas nomp nantmorbum præcedentes. lam puto foie elarius monftrauimus, GalenS per caufam internam nullam aliamjnifi quam alio nomine praecedentem uocat iiv tellcxifTe. Quid philofophi appellauerint caufam præ cedentcm,nonlaboro^nobis certe,quiex Galeni feiv tentiafatcmur5morbum elfe afFeeftü, qui primo aeftio^ Jhemlædit, nonlicet caufam intemam uocare coniun Ôam*ContraMethodici, quiamorbumefte adhonê MetWid bfam,quam nos inter fymptomata connumeramus, «ecc/pno ftatuunt, necelfario caufam coniunflam in morbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;* mneutm
A T ' ii • K- r -^I^.
Quoduero Galenus nullam m morbis caulam con j^^^, iundam pofueritjunus is locus qui habetur li, i,The, rncth.palam oftendit,ubi fic fcriptu reliquit: Eius affe « lt;ftus qui adtionê impedit, caufæ poflunt quidem non lt;« etiam effe, poflunt autem 6C adhuc manere ♦ Quibus «« «erbis innuit, caufam morbi interdû abefle pofle, præ,. , fentenihilominus morbo.quod certe cotra caufæ con , iimôçnaturameftjutpotequæcum abeft,abeft etiam q Z morbus*
-ocr page 156-tl8 AD LIBAI SECVNDI ''
Gitîfw morbus,Cur uero tollat caufam coniundam l'n mot-» Î^^J*®*' bis Galenus,nuUa alla caufacft,quàm quod allas fet^ famnmn - ^^ cogerctur, action cm uitiatâ effe morbum: quod m^ ^bst^^t **“*®®'^*^^’“®^^^^^^^o**®'^* Cçterûquidæque futredo nS ”’^*lt;^lum,at(j à Galcnt pladtis remotS, acdicerepi^ eß caußime trcfcctitcmhumoréelle caufam mediatamfebris, quÔ dutd,fcdim tarnen inter putredinem SC febrem nihil interueniat^ medidtdfe- quæcunc^ enim in animantis corpore putrefcuntjUt brif. teftatur Galenus lib.de Cau.morb.cap.i.calorêquen dam immodicu in ijs partibus,in quibus putrcnt,eff^ ciunt.Hiequia per totum corpus difpergitur, ideofe' bris appcllatur. Proinde fumus, qui à putri humors (pirat,ut infantiliter nugatur Montuus,,non eft cauü continens febris putridæ.nam materia in febreputris da5in qua accenditur calor,eft humor,non fumus ua^ porep. isenim ephemerae febris materiaeft, ut doect Galenus Iib.i.cap.r.deDiff. fêb.óC Ii.8,The.9.amp;to» ubi diierte fumos,fuligincs^ acres et mordaces,ob fît tem ftipata retentas,febrem diariam accenderc tradit» Quod fi uero huic obftruóioniin tempore no profp^ drum fixer it, in alias feb res diariam hanc tranfire ident docet Galenus.Et quid opus eft prolixa dÜputationej cum conftetlongealiarationeGalenu de febriucau* fis,quam Montuum,eius^ farinae medicos loqut SedinftatMontuus,Slocum ex lib.i. deSympW* caufis profert,ubi Galenus uidet ftatuere caufam con „ iunctam,ijs uerbistMolefta quidem eft pupilia,prêter „ naturam cxigua. Qiiæuero fuapte natura tab's ehaid „ lis etfe cenfetur.Rurfus amplitude natiua quidemuigt; „ tiofa eft,neque uitio caret non naturalis, fed angufti^ „ malum minus eft, Quippe connens caufa,ut ita dixe^ Ji rim,quæipfam inducit, uuec tunicac tentio cft.HaÄ« nus Galenus», Ex quibus ceneueibisnon intellelt;ftis, Mon tuns
-ocr page 157-,^ DIALEXETS RESPONSIO» U^ ^ontuus caufam contunóa ftatuifle GalenS fic pro-^econatur* Pupillæ amplitudo anguftiacp morbus ^tnam oculi adïionem feu uifioncm primo lædiu
^^•ætercoanquit MontuuSj.quod ftuporis enS eau- ^tuus na ^3mconttncntemdecIaratGalenusIoco nuper addu I^fifgt;^ ’^o.Própudor,qutsunquacredïdiflet oélogenarium ’Jcdicutamimpentederebusmedicisloqui potuifTc.
pmplxtudo ncpupillæ amp;nbsp;anguftia,ftupor etiS,morbi ^^^fH^t^ *untjan iymptomataMontue ƒ Symptomatafané*na ^^plitudo extenfionêj anguflia uero laxitatem uueæ ^fquitur.Eftitaepextenfio uueæ morbus, quialçdit pu pillæ adionê:amplitudo uero, quæ fequitur aflio læ-
j fi.Sic ftupor iymptoma eft,5C minimemorbus : quia 3(Qio læfa efi,fequitur autem utplurimS obftruóionê ^ réfrigératienêtquæ utraque, quia a cïionemuitiare po(runt,morbi funt. Et certe potuiffet uel libri tirulus MontuSeius rei comonefacere, qui apertefignificat Galen urn coin libro de Caufis (yraptomam, quæ in sftionis offendiculo coöfiftunt, qualia amplitudo 00 anguftia pupille,ftuporep exiftüt,agcre,Proindecuni
i hæc ipfa fymptomata,^ adïoneslæfç ltnt,minimc au | tem motbi, nihil reludamur quin caufas coniundlas ( habeant. Nam Galeno lib,i»Thc.mcth.tcfte,affcdfus cum aclicnc unà confiftit,nccpoteft uiqua aut proba aftic effe fine corporis naturali affeéîuîaut uitiofa,nifi corpus fit uitio affeóum» Quare fatemur morbum Woriut ciusfymptomatis,quodinacftionis offendiculo confii f^ptomä'-ftit,eflecaufam coniunefiälUtdé amplitudine pupillæ ^‘^ ffi(lt;^lt;*' ctftuporeiamdocuimus.atquimorbi effecaufam co- ^°gt;^^‘^-inn(fiam,id efiquodnegamustquianonadïionem læ fam,fèdalFclt;fiû!ædentema(fiionê, morbum effeaffir-mamus, Quod certe idem nificû Galeno aflercreuo-luifiet Auicenna, nihil in fiatuenda caufa coniunda.
q 5 quant
-ocr page 158-150 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LIBRI SECVNDI
quam omncs adiones Ixfc obanêt,deU'qui{retJdco^ iichcmêtcr mirorjMontuum hic difputationïs ftatum non tenere. Nos enim moi bi nullam efle caufam con funds didmus:illefymptomatahabere,tdquodnun^ quam negauimus,contends oftendere. Sic rigor non eft morbus, led lymptoma,GaIeno etiS lib.z.de Sym-pto.caufis autore. non itaque mirum, fi caufamcon^ iundam habeat.
Pituita dcniq: habet caufam continente cur IpumO^ fa fiat, (quis enim inficiaretur^fed hoc quid ad proba tionem caufæ côiundæ in morbis-Pituitam enim elfe morbum,quis unquam præter Montuum dixitf Cau fæ quidem morboru lunt humorcs, at minime morbi: id quod ne ilk quidem,qui primoribus labris medici nam deguftauit,ignorarepoteft aut debet. Vnde omgt; Mottf««f nibusperfpicuumfit,Montuum,utcuncß iamcapula principM rem fenem,principia medicinat ignorare: id quod ill/, medicinlt;e fenedutem in illo uencratus,nó obiecilfem, nifi prior tÿtoriü. nobis ç^ principioruignoratione falfó exprobraffet.
Caufam coniundæ definitionê nunquam improbagt; bimus,utnobis IgpeimpingitMontuus: fed qs rebus, quarn Auicenna ÔC Introdudorq autor exempla affe runt,minime conuenire afflrmauimus. Nec^ enim pu tredo caufa coiunda eft febris putridac, quod illa amo ta fæpe febris adhuc maneat. Pari ratione telum amp;nbsp;fpi nanon lùntcaulæconiundçuulneris, quod ijs euut fis maneat uulnus. Sic neque lapis in uefica caufa eft, fed morbus,quod fcilicetadionê uitiet. Sedinfiathic Montuus, dicens, putredine quidem amota manere etiamnum febrê fadam,at minime ea ,quæ adhuc fit. illa enim una cum putredine finitur. Non difsimiliter cuullb telo manet quidem uulnus fadum, at definit ta men quod fit. Hinc coniedare licet,dus qui fit,ac iam fadi
-ocr page 159-DIALEXEIS RESPONSIO*. IJt fadi morbi di fenmen, quod uel mcdicu tyronem tnr^ piter lateretjFuchfium ignorafle» Hec Mon runs ma gna cum fummæ fuac ignoranæ prodmone eflxitiuit. His enim uerbis palam deciarauir,in cum cffcregercn dam5quod mihi uitium exprobrauit : nempeea ilium gt;gnorare,qux tyrone mcdicinac latere turpe efl» Neqj cnim diferimen inter morbumfientemS^ fadumjUt idem putat,ignore, fed Galenoctia lib.r» de Afic.lo» manente, multû diicriminis inter hos efleprobe feio» Morbus enim qui adhuc fit,non eft morbus,iuxta Ga Ienitraditionê;quodfcilicet morbus codem h;2»The» nieth.autore,expermanenti5conftantiumcpnumero ”°^ ^’1 fit»Quod fufius etiam Iib»de Différentes iympto» de-nionftrat,in hunc modum: Morbus eft aftedtus, affe-t^s uero in fubiedio corpore amp;nbsp;permanet amp;nbsp;ferua^ ïur: igitur morbus eft res permanens» Si itaq? morbus ffties permanêsjconfequittirmorbum, qui adbuefit, cum effentia fuam in fieri habcat, amp;nbsp;minime ex nume to permanentiü fit,non effemorbum, fed pathos» Sic fnim Galenuslib»x»The»metho»amp;Iib»deDiffe» fym-pto» ftatuit, ubi pathos nihil aliud elle fcribit, quam Wonim circa materia ab efficiente procedentem:ud niotu rci,quæ affi'citur»Proinde quemadmodû adtio, quæ nihil aliud eft nifi motus effi'cientis,eft ex eorü nu •nero quæ adhuc fiunt,^ nÓ pcrmanent:fic etia mor^ fius ficus,qui pathos redteloquentibus appellatur» Et Wadïio habet caufam contundlam, affedtu uidelicet, Sui una cum illa confiftit perpetuo : fic etiam morbus fions,quipathos eft.Atquicum nosmorbum,quiadgt; Morlut fitiefit,quandoquidem ex permanentiu numero non fiens habet fit,minimemorbum appellcmus : fedcum folum, qui causant coït iamfadusfit, utpote cuius eftentiaiam non excaufa iunHanu cliqua dependent, fed fe folo poflit conftare amp;nbsp;penna
nere:
-ocr page 160-tji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'AD LïBRï SECVNDI '
nere : midcntifsimu omnibus eft, morbum cx G aient (èntenria non habere caufam coniunGam. Atc^ adeo hinc eriam perfpicuum cft, Mo ntu5 nihil eorum quæ tiadit Galenus intelligere:quod nimirü ignorât, mof bum fientem non dici morbum à Galeno,fed pathos» Quapropter ubi de morbo incidit dilputatio, de eo 1® quitur,qui fallus eft, SCuere morbus diciturtno de co, quiadhuc fit»
Pofthxc pergit Montuus fic fcribendo : Fuchfius adeo rudis eft in ipfis medicinx principijs, ut rcrû prx eer naturam diuifionê non capiat » quod ex tertio eins argumento claret,in quo id quod morbus eft, in cau-lt; - farum numero collocari non pofte con tendit » Atq ai fæpc contingit,ut cadem res, diuerfis tarnen rationib» morbus,caufa,iymptoma^ fît» Hadlenus Montuus» quiiterum à difputationis noftræ fcopo aberrat. Nogt; Fwlb ««- bis enimde morbificis caufis contentio eft, quarS nul p morbifi- lamcaufamefleconiuntftamdicimusfîiïefymptonia.-ta eji con- tumcaufas profert,quasconiunGasefte, amp;nbsp;morbos «^da, etiam dici nihil refragamur» Hoc autem coftanter nc^ gamus, idem pofte elfe caufam morbificam amp;morgt; bum:quod fdlicet morbus ipfeprimumô^ per fclæ--dat aÆoncm,caufa uero minime. Sic interdum fym^ ptomafymptomatiscaufaeft, quod iaepenumero ita inter fefe in ordincm quendam digerantur fymptoma ta5Utprimû iÿmptomamorbumÄquator, dein à prf mo dcpendeatfecundum, rurfum ab hoc tertium, ut uiderelicetapudGalenS librode Sympt.diffe.ubifu fißimehanc rem tradlat.Perpetuo igitur propric amp;nbsp;re óe loquendo calculus, quia aeftionem primo laedit, morbus erit»
Pond caufam confunGam efteaffedum primo Ia^ dentem alt;ftionê,fatis m Paradoxis demonftrauimus, ideo
-ocr page 161-DIALEXEIS RESPONSIO» ^}
*^0 CUT repetamus nihil opus effe uideogt;
Defumoautema ptitrefcente humoreofto,quem caufam coniunctamfcbris facit MontuuSjantea elixir ^us.Nec^enim ullurnoftendcrelocü potent, in quo ^mû effe febrium putridarum caufam docuerit Galc ^us.Diaharum quidem febrium materiam effe, cum Galeno noftro fumum feu uaporem fatemur, at mini ^tteputridarum/Quare cum inter febrem putridam^ *pfam putredinê nihil interuenire mtclligeremus, per fumum in Paradoxis calorem ipfum interpretati fu-•nus^Neqi hodie aliter interpretari pofTumus, uteuep •■ingatur aciatret canis ille Montuus,qui hoe uno no-•nine nebuloncm me appellate aufus eft, ipfenebulo-ruim omnium pefsimus,quod apertæ ueritati,ac mul-lorum eruditifsimorS noftræætatis medicorS confen fui reclamare non uerecundetur.
Librum Definirionumatc^ Introductory nos non Liber Drfi Sgnofcere pro Galcni cômentarijs,fan's teftanturhbri nitionu çr à nobis çdiu\ Qtiod autem aliquando fub Galenï no- ^troduiHo-mine citaucrimus,id nulla alia ratione fadiû eßjquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ quod turn communemmultis fêntentiam fequi plaçait, prgfertim cum nondumnobis Grgcus uifus effet Galcnus,
, DIALEXEOS CLVINTAE C0NFVTATI0gt;
Z'A Vod ad hanc partem de uenæ fedione in pleurt V-XrideattinetjComentitiumeßquodMontuus ait, me fola autoritatum congerie fretum, Arabum fenten tigrepugnaretcu omnibus qui noftra legerunt perfpi cuum fit,nos multo melioribus ac firmioribus rationi bus,quàm Montuu,illum^ fedanres medicos,uti.
Dein quod inquit me uanum elfe exiftimare, quod Seculü Hip prifei in «ictus ratione no ficut hodie fit deliquerint, focr^tis in
-ocr page 162-154 AD LIER! SÉCVNDI '
Hf «0» pc apertifs/mum eftmendadum. Neep enim fimplfdtêf • Miaut,ia fallumeffc,fcdfiad Hippocratis temporaretulen's uc Cdlent out j-ifsimum ene dixi, Quare non erat quur nobis Soera
’’^^' tem, amp;nbsp;alios quofdam philofbphos antiquifsimos 5C abftcmios,obtrudeiet, Sin ad Galeni feeukim refpe^ ' xen'sjfalfikimü : ut qui mukis i'n locis fuorum momP mcntoium,in compotatfonis ftudiofos acenimemue hatur. Sic non ueretur alios falfo infimulare mendae^ Montuusjipfenugacifsimus*
Quod uero attinet ad locum ex lib. Hippo.de Na^ tu ra Humana amp;nbsp;ofsium produóü,rogo equus Letkor ca quæ in Paradoxis à nobis fcripta funt cófulat, amp;nbsp;ut debitnos nihil conniuentibuspræterijfleoculis. .
Quç fequuntur,ad Putcanum pertinentjuno taiv turn exccpto:quod nimirum putatme cofinxiflcjoni^ nes qui hodie medicinam exercent,purgare ante uene fectioncm, Sed ego ad Germaniæ noftræ confuetudk nem prouoco:nam quid in Galliafiatnó laboro. bate mihi,certo fcio,hoe in loco patrocinabitur.
Aliaquae adhuius Dialexeos confutationem fp^' óant,ex Apologia, quamaduerfus Brachelium fcr^ pfimus,pctantftudioßt
DIALEXEOS SEXTAE CONFVTATIO*
QVum non in untueifum omnemjlcdimmodicu ac intempeftiuum clyfteriuminrenum calculé ufum in Paradoxis damnauerim, non erat cur Mon-
mus ex autorib, locos, quibusdoceret iHosinterduni conferre, produceret. Proinde cu ea quæ profert nihil nobis aduerfentur,utadea refpodeamusnecefle non eft. Quarequipenitus fententiâ noftram cognofcerc uoluerit,is Paradoxa petatjóC quod Montuo reipon-deatinprompruhabebit* ,
-ocr page 163-DI ALEXE IS RE SPONSION t^J Qtiod Gr^ds Latina femper fubiunxci im, no idea Ht in immenfum Paradoxoru opus cxcrefceret,quem idmodum maliciofe Montuus interpretatur, fatflum ^tfed ut ex aequo omnibus confuleretur, tarn tjs feili ‘ cn qui Gr^cis magis quam Latinis delelt;flarent,quatn H® quibus ea lingua prorfus incognita eilet. Na qucm ^ruélum exIeÆoneParadoxorum capcrcnt,qui Græ canon affequerentur, non uideo. Et quia femper ex Graecis certius ^ ex Latinis Galeni mens enii po teil, ideo illa ut noftris maiorc fidê faccremus, omittere e5^ Gltumnon crat.Quam fideliter enim omnia ab inters pretibus uerfa fint, femt qui Graeca cum Latinis cêfer te pofTunt.Qiiarenon magnoperelaboro,uthocno-ftrumconfiliS placeatMótuo amp;nbsp;Villanouanoimodo hoc conftct,me hac rationeomnib. prodefle uoluiffc»
DIALEXEOS SEPTIMAE CONFVTATIO»
HIc iterS neglceïo difputationis fcopo, Montuus plura de a!ui profluuio garrit,cum tarnen nobis cQ illo de dyfenteriaduntaxat contentio fit. Quare ijs in pr^fentia negleÆsjad rem ipfam de qua nobis con trouerfia eft ueniamusluno hoc tantû adiecto, callide fecifleMontuü,dum AntyIiu€rbaexlib.3.ca.X3. Ae-tq producit,quod eos etiam qui inepti ad purgatione fint,inter quos eos quoque qui dyfentcria facile corri piuntur rccenfet,hon commemorauerit.
• 1 Plinin, D!ofcoridem,Galenumq3,Rhaponticü in Velenm dyfentcriapropinaflenon mirctur Montuus, quado ^hapmU-hoc ipfim à nofro Rhabarbaroamp; forma amp;facultati c«« à w-busdiucrfumfuerit.Idqd*fupra,amp;adplen2inApo- ft^° ^^^' logia aduerfusPuteanS monfranimns. Quare prædi éii autores,fuæfententiæ nihil patrocinaripoffunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ ’
Deinde Montuus infignis Sophifta, cu animaduer Rf?4lMrïgt;4-
ter et
-ocr page 164-136 AD LlBRI SEC VN DI
r« affût» dy ter« acn'monxam,quæ eft in medicamentis, I’mo pu^ fentrna aff gandi eriâfacultatemjnonpofteuftione, fedponuslo o’oneauferrijUtMefues tucreturfcntcntiä, mquitue^ ’^ ^^’' rum eftèquodRhabarbarüuehementeraffüm,atquc adeo uftumjinteftmis ulccrarione affèÆs obftuaflutn tamêmodice3amp;(utnieait)torrefa(ftum, nihil noeere, imó quiaigneçeius partes afTationerefoluunt, impen dio confcrre,Scd nó animaduertit ucterator ille, erra^ turn fuû hoc pacto excuûiinon pofte : quadoquidcffl euidcntifsimû ht, ut Galenus hb» 2» de Compo. med, 1^^ yivH IcribityOmnc mcdicamentu U •^ 7ov •wi/fcf éi^quot; ^ixs /txac^^-^it Ti (/ïetxfüjjAf .Cum igit Galenus dicat com mcrcio ignis euenire, utmordacia feu erodcntia fiant omnia mcdicamêta,atq^ ipfa alTatio fine ignis comers . cio fieri non pofsit, foie darin s eft häc,utpotemotum ad uftionem,mordicationcacerofioneaugere,tantö abeftutigneas eorundepartes reibluerequeat. Qua* : reerrare in uniuerfum omnes qui Montui ampleóim • tur fententia medicos recentioresneceffeeft: cum affa totio wor' ^ tioni adferibunt, quod Galcno^ experientia ipfa te.' dic^tionëct ftante lotioni debetur. Hec enim eft, quæ etia caquæ er o ff one M ufta funtmodcratiora,minuscp mordacia reddit» fert, non nbsp;nbsp;[,^ citatione nominis Marei Gatinarig erratum clf^
’® “’'■ nbsp;nbsp;fed nefcio quo padto,ingenue fatoor. Studio certe no
faóü eftc;probè confiât» Neep enim multS honoris ex eius uiri reprchenfione fperandum nobis erat, ut qui in eorum numero fiierit, qui Arabum décréta fedati • fünf, V t enim Græcor um fequeretur, temporis iniiP naiUinonheuiu
DIALEXEOS OCTAVAE CONFVTATIO» HOc in loco, ut alias ferè femper, immcmonllius uulgatifiimi/ïf xf«f*é» amp;«ó'«T©-Montuus, anno tationein
-ocr page 165-DIALEXEIS RESPONSIO» 557 tationem fuam in Paradoxis abunde confutatam/ad uerbu repent: fie tarnen,ut ad argumeta noftra, quib» •Ulus fcntentia oppugnauimus, nihil prorfus refpon^ ^cat. Quapropter cumjquod ad prioremannotanane attincqlingnlæ eins cepitrfatis fuperepa nobis antea txpugnaiçfmt,non eft cur in prgfentiaaóö agamus* Locusexli.3.ca,23.Aetij producQus,nobisnihilad,- De uaeuä-uerfatur:ut qui etiâ farcamur,in acuris morbis,quado ^^°^^gt;^«0 triaterigexuberauerint,inprincipioeflepurgandum* Et eft hec fententia ad uerbu ex Galeno defcripta, qui ^^^^* lij,Aph.Cômen.24.inhûcmodumfcriptiïreIiquit: Jv ^|SJ/ yi' rrciff ^oviois xfi ^« T 7ii7[«a-(i0y xvctyiijiamp;i/. lt;^ Jè fels i^îlt;rn’j 07«y egy»^^ Kar «ç)^/^ clavn tfitfiMKiviiif i(^ ®ïV7B Rpjp (UTK TreTihtisivAK^iamp;cts »^ viSKTKi^-ii^St Hac pri^ mum uerba Antylus ex Galeno trafcripfit, deinde ex illo in fua rranftulitAërius, ft cut ex Interprété (Græ^ , eus enim Actins nobis nodum uifus eft)manifefte col Iigimus,qui earn Galenilèntennafic conucrtit:Inom “ Uibus diuturnis morbis, ante maturationem minime « euacuandumjn acutisuero,quado materiatexubera “ , ucrint,in principio purgandü, quod tamê cautiisime “ faciendum» Ex quibus fane uerbis euidentifsimu eft, Interpretern pro eo quod habet GalenuSjOWj/ o§yx^di stifte, quado materiçexuberaueiint.Quum it a q; nihil tefragemur,quin turgentibus humoribus inter initia purgationeutiliceat, omnibus perfpicuum eft,hanc Antyli fententiam nobifcurn nihil pugnare»
Caetera quæ profert Montuus, ex Manardi epiftolis fuffuratus eft, ad quæ obiter SCordinc refpodebimus». Quod Galcnus inter initia Alopcciæ nulla prçceden- edeni fo-teconcolt;ftioneautprçparationepurgaucrit,hb»i.de ^^^ exj^Ü-^ Cópo.med» t^'nTTvs, ca.r.fententia noftranon euer- “^**^‘ dtmt qui cos humorcs,iuxta eiufdem fententia, qui in r 3 parte
-ocr page 166-13« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD LIER! SECVNDF.
parte aJiqua corporis fixi atqj firmati funt, antcepóid nem minime purgädos effe dicamus» Galenus autem non eos qui iam tn capite firmati fucrûtjpurgationib» ijs tribus eduxit : fed alios potius,qui fanguinern uitia runt. ld quod eiufdê uerbapalam docent, cum paulo }, poft dicit: Qiiura igit poft has tres purgationes honV' 3, nipituitamè capitededucere per apophlcgmatifinos uelIem»Quid multafQuado huraores crafsi admodS fuerint,amp;tenaces,atquè adeo crudi, inep aliqua parte corpogt;risfixi,tum nifi eoefti fucrint euaeuädi non funU Quarc cum in larerali morbo,amp;oculorû inflämatio^ nibusjutcunep in unä partem corporis decurnhärjup mores crafsi et tenaces minime finance itainfixi ut no nifi fumma difficult ate educi queant, nihil prohiber Gilmores quin ab initio uacuare eofdem Jiceat. Quib, accedit, »^lêt« in quod humores ilÜ qui inflamatfonê efficiunt, quadolt; fl^fMione quidem homme moleftantet dolore afficiüt,tuib;u^gt; «ere tur- necquiefccrepermittunt, «ere turgere, iuxtaGalen» ^'^^^' interprctationê,quam hb.i» Aph.Cóm»ax,affert,df cunt. Quu igit turgêt,ut inter initia morbi uacuentuf nihil impedit» Quare omnib. iam perfpicuS elfe aibf tror,loca per MontuS ex Manardi epiftolis fuffurata, nôftrç,imô Hipp, amp;nbsp;Galeni fcntciie nihil aduerfari, • Pon o quod ridiculS elle uidetur Montiio, qd’ dixf mus mcdicamcntö materia diminuens elfe tarn imb^ cille,ut crudos humores tantü moueat,nec educatjOf hil miruffiacile enim ftulto homini ea eua quç prüden-' f' nisime diefta funt,ridicula effe apparent.Sciat autem,
idem etia dixiflè magnü illum Hippocratem,lih.4-d'^ ViG.ratióe acut.morb.ibidem enim inter alia fie feri-^pb-jp. bit:Quicûcpeaquæinflamraattonê patiuntur,ftaain ' nbsp;nbsp;» inter morborû initia medicameto purgatorio foluerc
n conantur,ij a diftenta infiâmataep parte nihil aufii ût. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nequc
-ocr page 167-Dl ALE XE IS RE SPONSION 139
Olim affcdtijs, utpote crudiïsr, cedit obfëquiturcp^ HïciUe^Non ncidem quod nos dicitc'nempecrudos ’^utnores reludari atc^ refifteremedicamentiSj ne edu queans
Deni(^ non later,Barbaros medicos hac uti loquê-4 formula, ut dicat mcdicamcnm forte,debile: intelli-genres tale,quod adione fua uehemes, quatitate autê ’ï'odicS fit» Verum hoe quid ad inftitutum nofiiü,qui plane cótendamus humores crudos medicamentis nc •^ouendos quidem elfe: tan tu abeft,ut uehementiori sliquo cducendos effeputemus, quado idipfum prompter rationes Galeni in Paradoxis adduóas fieri non poffe, fan's nobis confier»
DIALEXEOS NONAE CONFVTATIO»
NEque bic alia,nifi ea quæ olim,profert Motuust adcóutnonopusfitquic^ ad hare refpondere, quandofatisfuper^detjs omnib»in Paradoxis quid fentiamus expofucrimus» Ea igitur petar,qui prafen-^ ös Dialexeos confutationem defiderat» Hatfienus obi ter aedefuntfiorié ad MontutDialexeis refpodimus» neq? enim necefie erat, ut muïtum operæ feria^in qs di bendis,quando frigidac admodum fint, poneremust quo nomine ut rideantur ponus, quam anxie confix-^ tcntur,mcrentur, Nosbonashoras ponus in qamp; rebus,quæ ftudiofis profuturæ funt,fubirv dcconiumemus, ftrenue quiequid critifiarum nugarum
contempturi»
T I N I S»
-ocr page 168- -ocr page 169-■^APOLOGIA ADVERSVS* HIEREMIAM ThRIVERVM BRACHELIVM^ MEDICVM Louanienfem : qua docetur,in internis inflam/« maaonibusjpleuritidepr^ièrtimjedireélo affèdæ partis ianguinemmittendum cfle : locis compluribus einen-data, amp;nbsp;auda.
LEONARDO FVCHSIO MEDICO AVTORE«,
-ocr page 170- -ocr page 171-’45 «'S APOLOGIA ADVERSVS HIEREMIAM THRIVE RVM B RACHEL! VM, medicum Louinienpm: cjuidocetur ,m internis infiammi^ üonibus ypleuritide priefertim, èdireüo partis affediiC fîmgumens mittendumefje, Leonardo ïuchfto medico tut ore.
ON SATIS miraripofTumquifiat,ut dum alios pertinaciac accufat Hicre-mias ) quod nimini animaduerfo erro-re nondum refipifeat, nec reflamonen tes audiant, feipfum accufan non intel ligatjUl qui fané baud fetus atq; il!i cognitæ iam ueru tatirepugnarepergat, Nifienimhuic obftinate relu-Öareturjiftac fua difceptatione facile abftinuifTetjquG uel ex uno Galcno diuerfum cognofeere potuiHet, modo eius fcripta intimius introfpiccre, amp;nbsp;paulo ma-gis cxpendcrc,nccp perdite in fuam fententiam detor-quere uoluilfet» Proinde non tam acriter accufandi eruntilli, quibus prionsfeculi infelicitas,autpræcc-ptorum ignorantia, quo minus hodie ueritatem affe-qui pofsintjobftititjatcpBrachelius ipfe.Hi enim cum ab ineunte ætate fie inftituti atep imbuti fint, ut elegan tiores ac meliorcs medicina feriptores ne deguftare quidem,atcp adeo ueritatem ipfam, quam illi pofteris tradidcrutjiaud cognofcere potuerint, cur non fecus docentibus atq? ipfi didicerintrefragarenture'Brache-lio uero, qui elegantiores literas non in tranfeurfu atti gitjueteres^ medicina feriptores nonihil deguftauit, quid patrocinari queatnon uideo* Si multorum con-fenfum,ac longo tempore receptam in medieorû feho lis confuctudinê fibi patrocinari putat, fciat non fatis s z iuftam
-ocr page 172-144 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCMSII
lußam effe caufam ad deltnquendum, cum multis er-rare : neep prauam ac non fine magno multorum male mtrodudatn confiietudinê diurius ferendam, mul-tomfnus imitandam effe, Atqui inftatBrachelius, di-censiConfiietudinem nihil moror. cur enim à tua fen tentia difcedam, me non parum mouet rations quas habes tenuitastqua: mea quidem fententia irrit^ fimt, amp;nbsp;nihilo fecius meam quam mam adfiruunt opinio-nemjte fiepius quam me conficiunt.Hæc ille ; Audio quidem hunc ftrenue noftras cotemnererationes, fed quam falfô iftud ut facerct fibi perfuafcrit, quamep multorum de fe expedtationem elufcritq^ulchrc in di-fputationisprogreffu often demus^TantS enim abeft ut clauum clauo truferiq autorumq) anobis contra ilium ciuscp (equaces citatateftimoniain nos retorftrit, utnemo demceps fiimrusfitjquinonuanißima ilium pollicitum elle palam dieet., Qu are non erat, cur terne re criftas crigcrctBracheliuSjatq; ante uidtoriam cane ret encomiS.Sedomißis ijs omnibus, adobiecta eiuS diluendapouüs accedamus. Cum uero Cicero non finemagno confilio monuerit, utomnis quæ à ratio-nefiifcipiturdeahquareinftimtio, à definitioneprofi cifci debeat, ut intelïigatur quid fit id, de quo diiputa turioperae preciS nos fa dures arbitramurjne ab igno tis, (qued Brachelio cotigifte manifeftis cêuincemus argumêtis)noftra procédât oratio, fi primum quid fit auerfio,quæeius fpecies, quid deniq? per longinqua, quidép per contraria intelligendSueniatexpliccmus. Nifi enim initio difputationis prçftaueris,nc qua uox ambigua negotium faciat,Qpenumero deuerbis tota cotentio erit. Quod certe confiliS fi Brach elius fcq uo luifletjuun^ tam infantiliter in reuulfionis ac deiiua-tionis uocibus,cas mirifice confundendo,Iapfus effets Auerfio
-ocr page 173-ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA* 14y
Auerfiouacß nihil aliud eft,quam humorum ad alia ^urß» ; 'ocaconuerfiotati^adeogenus eft ad rcuulfionem ÔC i'^'^' '^Q iuationcm,quaiuni i'llam Grata M/'iiasxccirfii, hac ue *■0 TTKgü^iTnvtni) nominant.Cuius rd teftis cft Galenus «D.y.The.metho.ubi de fanguini's potifsimi humons ’nerfioneinhuncmodumfaibit: Sanguisauertitur, “ ^tcj ad alias partes conuertitur turn deriuatione, turn “ ^euulfione,nam hçc quocp Hippocratis inucnta funt, “ oninis immodicæ uacuationis comuniaremcdia.De^ ‘‘ huaturquidem aduidnaloca, reuellitur autê ad con- “ ^aria^Has ucro auerfionis fpedes turn alias fcpc,tum “ potifsimu Aph.3, par.2. lï. 6* Epide, Hippocrates ex^ prdsitjubi fic fcriptum reh'quit : -^ex^nvii/, V7r«lct^ce ‘lt;^ncsraii ccv7ix^jcà'7nâvxi^x V7ra^w* quod cftïDeriua^ •■c oportet, oblêcundantia quidem cófeftim reueUere, •■dïftentia autem uihcere* Vnde ïam perfpicuum fit, Rtuulfio' ’■euulfionem retraóionem'uc, feu ctiiiasua-m Græds ï««l« •^ihil aliud eftèquàm humorum in contranam,quam snteafluebant partem tralt;ftus*uel breuifsime: uacua^ *lo,quæ ad contraria fit* Dcriuatio autem feu T^ojfL Der initio, ^fts eft, u a eu a tie, quae fit ex proxima partis affedae-panicula* Quandouerofitreuellcndumjôfquanx Qu^Mtdre do dcriuandum, breuiter docet Galenus lib* 4* The*. dcth,ficfcribens:Quum maximeinfluit, turn ad con ^ariareuellereoportct*Atfiiamfluxioceflauerit,atlt;^ ” nbsp;nbsp;**”’‘'
dmembro inhæferit,deriuareperuicinamagis expc- ^j, dit* Praeter tarnen reuulfione amp;nbsp;deriuationem alia quædâ uacuationis fpecies cft, dum fcilicetper ipfam atteciam particulam,cafciliceticlt;5taautfcarihcata,ua perpartiatt ruamus*Hec certe humori,qui in affafta particuTafic Umaffeüà.. feus eft,ut neep reuulfione ad contrana,nequederiuai öoneaduicinajlatusuequeatuacuarijdebetur*. Cae- ContrArM,. terum contraria funt omnia,qug e contrario fluxionis
s 5; fita •
-ocr page 174-144 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVOHSII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* . , t^^^n(l^. fita fiint.Longfnqua autem non tantum ca quæ maxi me ab afffieffa parte diftant, ucrumétiam quç è contrat rio defluxionis pofita funt, dicuntur, Atque adeó Ion ginqua à contrartjs nihil differuntjde^ diftantianatu rx potius 5 qua album à nigró diftat, quàm pofitionis intcHigendu critxum longinqua uocamus. Hinc Ga knus reuuifionem iam ad longinqua, iam ad contraria fieri debere indifcriminatim ait, Dilferunt tarnen nonnihil etiam proprie loquendo contraria à longin-Comrarat ^^-5 » quod fciliceteótraria quafigenus ad longinqua genus ad nbsp;nbsp;nbsp;longf^fma feu maxime longinqua fint, longinqua ^eißma^ ’i®‘ofpccies,Hincomnis quidemreuulfioadcontra-* nbsp;nbsp;’ ria fit, non tarnen ad maxime longinqua, ut paulo
poftdocebimus ♦ Idquod Galenushb, 5» The. metb. palam oftendit, quidupliceminfanguinisexnaribus profufione tMTianKinii feu reuuifionem facit. Vnam, quæ fit ad totius corporis infernataltera, quæ ad capitis pofteriora.Sienim reuulfio fempeiad eas quæ maxime diftant partes fieri deberct,puero etiam perfpicü «meffet, earnquæad capitis fît poftcriora tracuno-nem nó effe reuuifionem. Quapropter ut longinqua funt non quæ nfaxime ab affeefta parte diftant, fed quæaliquaîiter diftant, atq? adeo c contrario fluxio-nis funt fitatita contraria non tantum quæ longiffîme ab affÜcta parte abfunt,uerumetiam que utcuncpeco Keuulfiois ^‘^^æ fluxionis fita funt dicuntur. Contrarium au-tjua: ad con trarium ßt f^ecics.
temhæc omnia fignificare Gafenus inlibello deRe^ uulfione edito fans teftatur: ubi rcuulfioms fpecics enarrans,contrarium inquit cffe furfum, deorfumtin tro, foras:dextrum,finiftrum : antrorfumjretrorfuni» Ex quibus omnibus fan's liquet, mare cos toto cedo, qui fufpicantur reuulfïonem non fieri nifi ubihumor influens retradione ab affecta parte perueniat in op^
Kruttijknë non fmpc^
ADVERSVS BRÄCHELIVM APOLOGIA, 147 pofitam,autlongiflîme diftantem, Sienim fanguinis admaxm» aut altenus humons reuulflo nunquam fieret ad con^ ton^u^ ^rana,mfi ad diftanuflimas partes peruenïret:tum ca^ dem ^ationc neep lapis diceretur defcendere, aut ad io-fet/ora moueri, utprolixius eriäßn(rotus(uircximix etuditionis)colligit,nifi ad infima, 0^ ad mundi medi-Umpertingcrct,quod tarnen dtedu abfurdiffîmiî effet, Ï^iciturenim aliquid mouerideorfum,quonramuer.-fusinferioraac mundi medium tendat, non quod ik luepcrueniat, Proinde in reuulfione non necefie efi, iJthumorad maxime diftantes partes perueniatjied fitiseritfi hue tendat, Quod nifi concédât Brachelk üs,fatendum certe ent, in plcuritidc uacuationem ex oppofito brachio non effe reuulfionem: quando ca pars corporis non maxime diftet âparteaffeôa, cum crus oppofitummulto magis diftet. AcceditquodGa lenum erroris infimula« oporteret,coquodin libra deCurationeper fanguinis miflïonem,euulfionemè diredo fa(ftam,ut earn quæ utilitatem efficacem amp;nbsp;ce^ ’erem oftendatdUi que ex oppofito fit anteponat. Por AdreuuJße fo erfi reu ulfionópcrpetuo ad maxime diftantes par^ nemccrtn tö fia t,nihilom mus tarnen ad hanc eer ta quidam di- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^
ftanna requintur, quod ex nimia uicinitate tollatur fetractionis commoditas : atep adeo non relinquatur * ^pacium,utm connarium uertatur excretoriae faculta fis impetus. Quamuis- quorfum attinet ifta monerce’ cum euacuatio quæ ex proxima fit laboranti parti -tula,non reuulfio,ut diximus,ftdderfuatiofficutea quæexaffetfta parte fit, neque reuolfio,nequ€ derk uario didtur, His ueluti ad totum difccptationis fco^ pum rede intelligendum fummèneceffarijs, in hunc oiodum prælibatis , reliquum eft ut ad ea quæ no,* bis à ßradielio funt obieda, ordinereipondeamus*
Indpio
-ocr page 176-148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Indpfcmus autem à loco Galeni,quern exdecimotcf^ do Therapeuttces hbro producit, ubi die fic fenptum Galeni rdiquidSiquidem fi lam febridtet xger, ncc exerdta^ iocut. doncuacuareplcnitudinclicct,nccundioneqyxcx-„ calfaciat:fednecmultafridione,necba!neo,imofatv „ gumis mißione unacum medta, uel purgarione alp „ qua* At fl nondum febricitat,omnibus iam didis uta „ re,optimum quodcp ad id quod inftat ddigens. IHud „ enim patere,uel me tacente atbrnor,eum cuicrura „ phlegmonc laborat, non cife uel ambulationc,uel cur „ fu exercitandum,fed nec ftarc illi melius effe, imo hSc „ fedentem plurimS fricari oportet,mox manuum mo^ „ tu exercitari illi eft fatius. At fi cui in fupernis coeperit „ pars aliqua phlegmonc tentari, huic motus ex inafflquot; „ bulationc, aut curfu, eft falutaris. Similiter SC fridio, „ his quidem capotior eft,quæcruribus adhibetur : ilhs „ quibuscrura inflammatione laborant, quae in fupcr^ „ nis partibus adminiftratur.Qiiippc prxeeptu in congt; „ trarium reuulfionis, in omnibus tailbus comune cftgt; „ Neque igiturquum uel circa fedem,uel aliquam huic „ uicinam partem initm phlegmonis inddit,aluumdcti „ destneep quum in uefica, uel cole, uel renibus coepta, „ pharmaca quae urinas prouocêt, bibenda dabis. Nec „ fi mulieri in uterouel pudendo infedit,meniès huic „ prouocabis : fed ad partes quæ maxime longinquae j, fint,femperreuulfionem facies, aeftimatafcilicet tum „ phlcgmones magnitudine,tum corporis totius fiatu» Calent lo- Hadenus Galeni uerba optima fide recitauimus, ut eus «pù- jfcilicetacquus Ledorexqs plane genuinumfenfum ^^^’ difcere pofsit. Si autem exade eorundem contextum expendas,liquido eóftat Galenum ijs uerbis aliud nf hil uoluiife, quam quod monuen t,ut diligenter admo dum medicus caueat, ne in phlegmon« initio exercé tijs
-ocr page 177-ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA* 149 ojs,friÆonibus,autmcdicamctis ad laborante phlcg-ïnone parriculamhumorum praeter naturam fluxum atcp impenim trahat, quod fdlieet fingula hæc phlegm monêipfamjatcç adeô calorem,doloremjtenfîonê, ac defluxionem augere natafint. Id quod eutdenrifsime friamexuerbispaulopoftfcquentibus colhgere Iice-bitjubi in eum modura fcribit: Non ratio folum, uc- “ rumetiam experientia ipfâ indicat, aham alq parti ua^ “ cuationem congruere. Siquidem ex qs quibus oculi ‘‘ phlegmone tentari coeperant, nonnullos fola purga- “ done per aluum uno die fanatos uidifti* Quam rem fi “ quisiniecinorequû phlegmone laborare incipit, ten.: “ tet,maximam efficiet phlegmonem : aeque ut fi quum “ inrenibus aut uefica incipit, quæurinas dentexhL “ beat: aut ft quum uterus phlegmone laborat, menfes “ deuocet»Siquidem longifsime ab qs partibus,qua: flu Xione tentari incipiunt,reuellere fupcruacua, nequa- “ quam ad eas trahere conuenit* Quibus utiej uerbis haudfecus atq? prioribus accurata diligentia monct, nemedicamentis ad partem phlegmone ac fluxione tentatam fuperuacua trahamus* Arqjadeo mirari fads non quco,cur iam citatis Galeni uerbis noftra fen-tentiam oppugnari pofTe Brachelius cxiftimet:cum tâ men amp;nbsp;nos ingenue fateamur, à tentata phlegmone A!» äffhilti parte quam longifsime reueUendum,5Cnequaquä ad phlegmone earn trahendam effe. Quare cum nobifcum hæc Gale P^'^^^ ^^‘^^ ni uei ba nihil pugnêt,minime opus erit,ut uarias eua dendiuiasquatramus,aut adnefcio quas diftindio-nes confugiamus : quando aperte dicamus omnia ea qua: affedam phlegmone pattern uel calefaciêdo, uel irritadolxderepofrunt,longifsimeabefredebere*C£-terum no neceflc eft,ut in prüfentia,num uena oppo-ft ta ft tea qug e diredo lateris affedi eftfemotior,digla
t diemur*
-ocr page 178-l?o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII
di'emur. nam eandem effediftantiä ab affedio loco ad parutBrif utrafc^uenasjreconditæeruditiom's uirPetrusBhflb [°^^‘ tus abundc lam monftrauit» Dlud igitur potius cxcu-tfendum cn'r,fi prçceptum hoc Galeni de auerfione in maxime longinquaad fanguinis mifsionem traffeiri poffe demuSjHum ideo noftram fententiam cxplofum tri contingat. Nos certe firmifsimis rationibus nihd nobis indeincommodi accedere poffe demonftrabv musadep ubi fecerimus,fentiet BracheliuSjquàm pro* beprgceptorum Galeni fenfum aflequamuroquamep totoipieabcrretcoelo,ficulnocp clauo nos tentaucrin Quod ut commode ac ordine fiat, primum omniu ue naefeclionem,que èdireóo partis afFeóigfitjefiereuuI Vcniep- fionemdocebimushuncinmodum :Omnis cuacua-aio,è dire' j/q q^æ ^j contraria fit,eft reuulfio:uenæ fedio quæ è directe partis afFedïe adhibetur,ad contraria eßrewlßo *’^wlfio cxiftit«. Maior Galeni autoritäref
' ' utquireuulfionemdieatefleuacuationëj quæadeon trariafih Minor,nimiriï Venaefedtionem qnæcdire^ dto partis affedîæ fit in contrarium trahere, notior fei e eftquamut demonftrari deb rat. Nemo enim eft qui nefciat,quod humores plane in contrarium quam angt; teafluebant trahat. Namfangumein uenam cauam exminorib» reuelIit,SCab internis ad externa euocat. Reuulfionem uero cfle,dum eaqueintró tendunt foras trahuntur,Galenus palam in libre de Reuulfione ” ijs uerbis déclarât: In fumma reuulfio molienda eft hu ” moribus furfum fluentibus, deorfum : deorfum uero, ” in contrarium:intró autem uergentibus, foras, EtliU ï’ 5,The.meth,ubi fic aiuReuulfio in qs quæ fupra funt ” omnibus, deorfum femper agitur, furfum intysquac ” funtinfra,Prçterea à dextris ad finiftra,ficut ab his rur « fus ad lila. Similiter ex ijs qua: intus habentur, adea quæ
-ocr page 179-ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGTA, Ifl
«Juc fons font, contra^ ab his ad i'll a. Denies retrahi tur per praedidam uenac feflioncm humor ab ea parte, ad quam pratter natura fluit, ad cum locö ad quem quandoquidem per illum uacuetur, cómodiisime ten dit^ AtquiobtrudetfortènobisGalcnumBrache- Obicâlo, hus, qui in expofitione 68. Aphorifini, libri quind, cam quæédirecflo fit reuulfionc cum cæteris eiufoem fpecicbus non exprcfsK,atcç adeó iri reuulfionû nume rononhabuit. Adquamquidemobiedionêficre Rtlpoiflb^ fpondemus: Quamuis Galenus earn hoc in loco omi-ferit,nec nominarim expreflent, non tamê proptcrea fequitur,quod eandem in reuulfionû numero non ha bucrit,cum nihil fermoni fuo quodiUacxcluderet ad-ieccrit,fcd podus fob générait rcuulfionis delcrtprio-nc complexus fit : rcuulfioncm effe dicens, uacuado-ncm,quae ad contraria fit. Quodfi tarnen contendat, id quod minime poterit,omncm reuulfionem fob tri-plici 111a diuifione Galcnum comprehedifle, dicemus hanc de qua loquimur, uel ad cam quæ à dextro ad fi-nifo-û,fi in finiftrapartefucrit phlegmone : pars cnim finiftra brachio eiufdem latcris comparata, ad dextra partem uergit: uel ad earn quæ à firuftro ad dextru fit, atep adeó ad fecundum genus inibi recitatum, hoc eft ad reuulfionem,quæ focundumladtudinem fit,eflere duccndam.Quamuis quorfum attinet fic refpodere, cum idem Galenus inlibro deReuulfione, Ôf quinto The.meth.longe pluraquàm tria rcuulfionis genera comcmoret,inier quæ etiam ilia quæ ab intro uergen-tibus foras fit,nominatim refertur.Sed infiabititeruin oHeéHo 4 quifpiam: Vcnæ fectio quæ è directo partis affecte fit, nbsp;nbsp;tera,
fanguinem ininflammarionislocouel uenisilliproxt mis contentum euacuadigitur leuulfio dici nó poteft.
Sequelam certehanc non agnofco. neque enim mui- K^ponßo^ t z cem
-ocr page 180-t^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSIT
^euulfîû et ecm pugnant reuulfio amp;uacuaho: id quad ud rcuul» uMUdtiono fionisdefinirio abunde docere potcft,quç hâc effeua^ ^oka*' ^’ôo^^^^ï^æ ad contraria fit innuit» Verûriirfus ‘^ ‘^’ inftabitaliusdicens,fateorquidemreuulfionêcfleua/-cuationcm,quis emm nifi plané mente captus fit idip^ fum negate poifetratqui non earn quæ ex phlegmons patientepai ticula, fed porius ex maxime diftante ua-Kefponßo. cuat. HuicfanèpromeGalenusrefpôdebitjquima nifeftilsimis uerbis earn quæ ex affecta parncula ua^ cuat uenæ fecffioncm,nominal renulfionem multis in’ Ioc]s,potifsimum autem lib. 13/i he, ubi m eum molt; 3gt; dumfcribit:Qiioniauero,utfemperdicimus5non fa^ 33 tiseftïpfa tantum uniuctfalianouiffc, nifiquis etia in 33 particularibus fe exerceat, itauticp amp;nbsp;nos nunefade-33 mus:non tarnen omnia particularia percurrentes/ed 33 ea tantum quæ nobis neceflaria Leeffon uîdebuntun. 33 Ponaturitaqin'ccurlam phlcgmonem contrahere coe 33 piffe,amp;quæ nam mali crus commodifsimafît curatio 33 quæratur,Omnium ergo primû ab ijs quæ retuli incû 33 piens,an totum corpus uacuatione indigeatconfîdegt; 33 rato» Quod fi indigereinueneris, deinægriuirtutem 33 æftimato,pofsit'neconfertim faeffam uacuationem to 33 lerarc.Primucrgo ualidauirtusefto. Ab bac contenir 33 plare ætatcm;nam fi puer fit,quæ per uenæ feeffioncin 33 fituacuationem non feret» Verum quum pubertatis 33 tempus attigerint,pueri iam permifsionem fanguinis 33 uacuationem tolerant» Ergo pariter amp;nbsp;reuellendus ÔC 33 uacuandus qui ad iecur fluit fanguis eft, interna in 33 dextro cubito feeffa uenaîpropterea quod et è diredo, 3 3 amp;per latam uiam cum uena que caua dicitur fbeietaté habet» Hic certeunus locus fuffîceret, ex quo aperte oftendere liceret inter initia inflammationu, ftatim â^ reuellendum Ói^ uacuandum effe per fedionêuenæ quæ
-ocr page 181-' ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA. I5rj qua è direcfio eft. Loqui cnim Galenum bic de prind pio inflammationis batcuerba, Quxnadusmalico* modifsimafit curatiojplanum faciüt. In Graeco enirn ficbabet,f«T«lt;ramp;ü) w «gisH 3iga.7ramp;xyiV9lt;nTlt;xt^7i'i8tfC, Quis uero eftqui ncfciat Galeno patbos eflè,dum alL quidconuertiturjmutaturjalteratur,moueturc'Loqui tur itaque deinflammationeea quçadbucfit,nam ilia pathos dicitur: amp;nbsp;minime deeaquxiam fadia cft, ld ^uodetiamprçcedentiauerba,vOTx^3cii roivuju tnaxg «§X^ófJbgt;üii lt;f^i^(i^ldv^^ ^ abundeeumcunt.Accedit quod dicit,fanguincm cjngóijJb/oyXm ^ n7r«f,hoc eftfanguine qui fluit,no qui fluxit adiccur, effepanter ÓÓreuellen dum amp;f uacuandum. Videant tam aducrfarigan non euidentifsime demonfi:rauerimus,GaIenum in prind pio inflammationum uenam quæ è dircdo eft fecan^ dameifedocuifle. Atqobijcietforte Brachebus,di oUeUio. Uerfum acciderein alijs inflammationibus,pracfertim autem pleuritide. Ego tarnen diuerfitatê hanc non RefponliOr agnofco, neq5 intelligo. Nullam autem prorfus effe di uerfit a té, idem Galenus alio in loco oftendicubi cam Uenæ fedionem quaein pleuritide è diredo fecatur, 3^ reuellere SC euacuarefimul euidentifsime afferit. Locus eft in h.i.deRationeuidus in morbis acutis,com mentario decimo, ubi fic fcriptum reliquit: Pro co- « rum qui inflammation? effîciunt humorum inclina' ce tione,Hippocrates uacuationes facit, hocenimtQuó cc natura tendit,per loca conferentia ducercoportettuc- tt nfsimumexiftit.Contingitauteminterdumidproua « rietate partium membrang,qug coftas cingit. Superio « « ribus enirn eius partibus inflammatione affedis, ad iu c c gulum,brachium amp;^mämillam cofenfum extendunt. lt;c Ïnferiorib.ue! o,ad feptum tranfirerfum amp;nbsp;hypochon cc driiim.Qriumigiturfuperiora confenfumfignificaue tt t 3. lint.
-ocr page 182-15’4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII
„ rintjuenam incubito fecarecam oportet, quae fangul ,, ncm ab afFedia parte amp;nbsp;magis amp;nbsp;uelodus turn reueUe „ rcjtumuacuarcpofsit, HçcGalcnus^Nôuerodcalia quam ca quae èdiredo eftuena loquutumeflè Gale-num, mamfeftius eft quam ut à me docen' debcat. Op-pofitç nanc^ ucnæfedio reuellit quidem,at à loco affe do nihil uacuat,id quod Brachchus etiam non infida bitur. Et quid muhis opus eft uerbisc' Galena non internam oppofin brachquenam intenexifrc,cxlib» 4* Vid.acut.morb. Aph.67.faus conftabit: ubi amp;nbsp;Hip pocrates,dC ibidem in commentarijs Galenus interna uenam brach ij dus la ter is, quod dolore RieritafFedu, du^o. feeandam efle aperte fatent. SeddicetaliquisiSiuna amp;nbsp;eadem uenae fedtio uacuat fimul amp;nbsp;reueilit,fequitur 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod idem refpedu eiufdem fit propinquS amp;diftans,
Vj^ponfto, id quod impoidbilc exiftit. Reipondeo,minime,na uenae fedio quae è diredo fit cum ad contraria, atque adeô adlonginqua trahat,reuulfio eft, Af minimedcri uatio, tdeoep propinqua dici non poteft. non minus enim à loco affedo diftat cubitus braebij è diredo po-fiti,quam illius qui ex oppofito eft,ut fupra etiam rctu fimus. Proinde cum haec ueng fedio, de qua nunc agi mus, rcuulfio duntaxat fit ,8C non deriuatio : neque cnim fieri poteft ut eadem uenae ftdio fimul rcuulfio amp;nbsp;deriuatio fit, ut non fine pudendo errore Brache-lius putat:confcqui baud potcft,ut ea propinqua ôi di ftans remotaue fimul dici queatJam itaqueeuidentif-fimis argumentis oftenfumeft, uenae fedionem qux inbrachio e diredo pofito fit,in reuulfionis numéro merito habendam efle.adeo ut nifi plane ftupidus aut faxens fit BracheÜusj'n fententiam noftram defeen-dat necefleeft. Vet urn ut prorfus rem banc demon-ftremus,agecxipfius Hiercmixuerbis effe leuulfio-nem
-ocr page 183-ADVERSVI BRACHELIVH APOLOGIA, nbsp;if ƒ
ft Cm euincemus hoc modo. Venae fedtio è dircdlo par tis affeefe faóa ad contraria fit, igitur ad maxime Ion ginqua* Antecedens in praxedennb. ab unde demon ftrauimus.Coniequens Brachelq uerbis,qui maxime Jonginqua Galcnum libro quinto Ther* meth Jon-ginqua amp;nbsp;contraria nominare fatetur, fatis firmurn dit. Sedeiufdem ucrba,quæhuiufmodifunt,fubi]cie mus, Atque ita confiderantibus hoe facile in m entern fllis uenilTetjquod ca hic maxime longmqua uocauit, qua in quinto Thejnetho. furfum deorfum,dextror^ fum finiftrorfiimdixitiquæibidem etiam longmqua appel kuit, eifdem exemplis cxplicauit,Sd contraria nominauit. Hac Brachelius, Ex quibus equidem Herbis folcclanus fit, reuulfionem,quaeper uenæ fe-dtionem fact am è dit edlo fit, arque ab interioribus ad exteriora trahit, inter maxime longmqua, Hieremix etiam fententia,connumerandam efiè. Si enim Gale-nus furfum deorfum, dextrorfum fmiftrorfum, lon-ginqua dixit : negare non poterit,quin amp;ea uenac fc- • Æo,quæ ab interioribus ad exteriora trahit, inter Ion ginqua fit numeranda« quando omnibus confier,Ga Ienum,ut ex uerbis eiuldem quæ fupra ex y «The, me-tho.produximus, fatis liquet, earn etiam reuulfionem quæ fit ab ijs quæ intus habentur, ad ea quç foris funt, iamditfiiscóiungerc.Et nemultismorer,qaidmehef delonginquiusdicipotcft, quam tdqtf extra corpus trahit,nê uideo. Manifeftifsimu igitur eft, reuulfionê quæ e direCto fit,æquè atep illa quç ex oppofito,adlon ginqua fieri.. Atg,dicetBrachelius,fateorutranepad Oamp;ici7?a. longinqua fieri: attame ea quç à dextris ad finifira,uel côtràà finiftris ad dextrafipei quç èdiredto præponc^ da erir. ld certe illc oftedcre debebatmeqt fruftrain re Rf/pon/o^ cófefia,uerba et tepus pderc, Non effe aut in mterioru
uifcerum
-ocr page 184-X^ë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSII
uifccrum inflammationibtis earn quæex oppofitont reuulfionem,ini quæ è diredo agitur prgferendam,fic RcuulJïo è monftrabimus » Supra oftenfum eft, naturæ potins äircHüpär diftantiam quam pofitionis ad reuulfionem requiri: *z a^^“^ quamutsenamhanc non omni'no ncgligendam elTc gt;‘* '^'^^ dixerimus. Non oportet itacp omnc reuulfionem ad ^“po/hofit P^’’*^^5 maxime diftantes peruenire, fed fan's eft eandê frxltrèiA. cótrai 10 quàm fiat defluxio fieri modo» Hine accidit, quod etfi no femper ad ea quæ maxime diftant, fed ad media quæ ilfis funt propinquiora^ fiat reuulfio, nihf lominus tarnen femperuerfus cotrarium fieri dicitur : quodnimirum ad eas, quæ é contrario fluxionis fnæ funt, partes trahat.Siefanein fanguinis ex narib.pro-fluuioincifacubitiqin' e diredtoeftuena, adhibitis^ hypochodrtjs èregione fitis cucurbitulis,retradio nt Triplus zyquot; uerfusinferiora,non tarnen ad infima ulque» Cætex fxpulßo, j^n, ^-yjn tradius ÓC expulfio humorum à natura oprf ^^“‘‘^ me Sd expedite fiantpereas ucnas,quc cum loco affe-^p /-^ ƒ dto focictatem cómunitatem'ue obtinent,utexperien ’ tia Sd Galenus multis in locis paulo póft producendis docent:fcquitur,ut hoc nomine reuulfio quçè diredto fit,ei quæ ex oppofito agitur, in internis inflammatio nibusfit modisomnibus præponenda,quandoquigt; dem in ijs retradtio, quæ ex oppofito aut diftätifsimis in^irr' fin'’‘i''dbns,fan'seflenonpofsit»Namquæexdiftan^ mb }àa tifsimis fipeafanguinemuiriofum neep uacuat,ne(p quid cjfi- ^fiä à loco affedto, nifi imbecilliter 8C tardifsime, inep dat. nbsp;nbsp;partes fanas trahit^uicinus enim tantum fectioni fan-
guisuacuatur,humorum prauitate, calore, doloreép, quæpofteaiterumaddefluxionem mouendam infur VcH^feéHo gunpremanentihus. Venæautemfedioquæexop tx oppop- pofitofitlaterc3proximum,at(padeóoptimumfolüin *® ^'^^^ fanguinemjhaud fecus atep prior,uacuat: in cuius lo-H^'^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum
-ocr page 185-ÄDVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA* l^y» turn paülatim fuccedit uittofus,amp; uires detjduntur, ægerq^ amorbonihil Icuatur, acita penculumtranfu bonis morbi in alterum latus imminet. Et quod omnium maximum eftifi altera fanguinis mils io que e di tecto fit fubfequatur, turn itéra pars fanguinis uitiofi allô translati adinflammationis locum partemcp affc-^am retrahitur,nec tarnen euacuatur : quemadmodS fufius etiam antemeBrilTotus, (uir, ne multadicam, Sri/Jötut. longiora uita dignus)demóftrauit* Hine eft quod Ga tenus inComentario decimo fecundi iibride Vibtus tatione in morbis acutis, fic fcriptum reliquerit : Va- lt;' cuationcs quidem undecuncp fiant, ab uniuerfo ani- “ inalis corpore uacuarcnofti, quan^ neque celeriter, “ ncquefimiliter ex omnibus uenis* Nos uero partem *' cam quae phlegmonelaborat, turn celeriter, turn plus “ quam cæteras partes, praefertim in morbis acutis, ua- *‘ cuare ftudemus. quod fané interna cubin' uena effi- “ ht* Quib us uerbis palàm dedarat, in internis infla-mationibus earn quae è direbio fit uenæ febtionem, ei quæexoppofitoagiturpraeferendamcfle,utpotequç à phiegmone laborante loco celeriter, QC magis quam arcliquispartibus reucllatac uacuet* Idquodclarius in libro de Curandiratione per fanguinis mifsionem, inhuncmodumfcribensdocuit: Quibufeunepfeeun *' dum rebium eruptio fanguinis accidit, hacc fummum “ çgrotantibus commodum afFert*Quoduero x«t’ Ïflt;g, ‘' pro eo quod eft fecundum rebium dicat, omnibus in “ confclTo eft,cum aperte hac uoce ^kt t^t(/ in hoc figni “ ficatu faepenumero utatur* Quibus autem contra fan “ guis erumpit, nihiliuuat, autetiam interdum nocet, ‘' quod uires fcilicet citra mali leuamêderjeiat atq? exol- quot;nbsp;uat* Neep enim in liene tumido ex dextra nare erum- *' pens fanguis,neciniecore ex finiftra aliquaaftert uti- ^^‘ v litatem,
-ocr page 186-tyS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSII
»j htatem: fed rcuulfio in dircdium adhibita, euidcntcm n utilitatem cel enter oftendir.’quæ autem contra,ncqua 5, quam, Dextraigiturnarefangumê erumpentem, ad „ dextrum hypochodriumfixa cucurbitula daréederu „ terepfifin: ficutadfiniftrum, exfimftraerumpentem» 5, Porto reuulfionis caufa fi uenam feces m qsjquæ è dfi 55 recQo fiunt fanguinis erupobnibus, uelodterconfp^ 35 cuam uidebis unlnatê. Adt contra feces,nuliam pror 35 fus. Sfe igitur êc fiene affec^o, eius qua- circa medium 55 digitumliniftræmanusuenæfedîio, arqueatquefiin* 33 ternam cubin' uenam fecucris prodeft. Multum enim 35 iuuatmale affedtum Iicncm,fanguinis exfiniftrobra* 35 chiodetraCtio. Hadenus Galenus, His autem uer* bis palam docet atquemonet,ut medicus in fuis reuul fiombus ac euacuationibus natura imitctur,que fem* pcr motum ac impetum fuü, fi bonus eft, in diredum • facit. Atq? adeó hoc potiisimum nomine uenç fedio* ncm,quæ èdiredo loei aftedifit commendat, quia fei licet eeleriter amp;reucllat amp;nbsp;uacuet.Eam autem,qua ex oppofito fit damnatjquod nimirum uircs5 quädequi* dem fanguinem optimum (qui ueluti thefaurus nam* rx corporis eft)uacuet, citramorbi leuamendeijciari ld autuclle Galenum5uerba quæftatim fubiungitma 35 nifeffe confirmant5dum fic ait: Quin amp;nbsp;in plcuriticis, 55 qua è dn edo laborantis lateris fanguinis mifsio, dfi* 35 cacifsimam Qpenumcro utilitatem oftendir.Exoppo 33 fita autem manu,automnino obfcuram, aut poft tem 33 poris intentallum,Ad hæc oculorfi perfepe uehemen „ tißimosdoloresèdiredo uenæamp;humeralisnomina* 3 3 taefedio intra horæunius fpacium compefcuit. Et 33 deinceps : Sic efficacem eeleremep interdum utilitatc, 33 quaeèdiredoaffedis partibus uentefecantur afferut, 33 ut amp;nbsp;qui patiuntuTjöf familiäres ipforum fæpe obftuf pefcant»
-ocr page 187-ADVERSES BRACHELIVM APOLOGIA» t^^ pcfcant. Ex ijs omnibus nemo non foie darius intel ligitjGalenum ftatim etiam inter morbiinitia,u€nam quæ è diredo eft, ei quæ fit ex oppofito præferre. Nccp O-*'«'?»* nobis obftat, quod Brachdius Galcnum in priore loco à nobis prodult;fto, dieat de fanguinis cruptione no tanquäreuulforio, fed iudicatorio auxilio loquutum fuiffe: imdfententiam noftrapotius confirmât. Cum ^cf^onfta^ cnim naturam in morborum iudicationib. fanguinis excretiones utiles lemper è diredto fieri iiideamus, cur nosciufdéminiftri inuitiofo reuellcndo atq? uacuan-do fanguinehancnonimitarcmuri Hociterû in lo- Reuulpo co mirum in modum hallucinatur Hieremias, quod nocoinddit rcuulfionem aliquando cum deriuatione incidere pu- ‘^«w lt;^r‘M tet, utenim idem eiufdem refpelt;ftu remotS ôé propin *^gt;^‘ quum eflenon poteft,itaneccademuenç fe(ftio,reuul fio amp;nbsp;deriuatio dici poteft : quod hæc (ut diximus)ad meina,illauero adlonginquafiat. Sieperpetuo Bra-chelius amp;nbsp;altj quotp eius Galeni fententiæ aduerfarij, in rcuulfionis SC deriuationis uocibus mifere cæcu-tiunt. Iterum inftat Brachdius, dicens Galenu eua- oUedis^ cuantem a lienc potius uenam quam reudlentem in-quifiuifte. Atquiiciat,nouacuantêfolum,imóeam ^icf^oitfia, potius quæ utrunep, hoc eft à loco afteefto amp;nbsp;reudlere Ö^uacuare pofsit, inquifiuiffe. Qyarcridiculum eft, quod Hieremias uacuationem earn folam uocat,quæ ex feefta partelaborante fit. Ridiculum etia,quod uacuationem cum reuulfione pugnarearbitratur: cum tarnen omnis reuulfio,quæ fit per ucnæ feeftionem, ut pueris etiam perfpicuum cft,uacuatio fit. Et quam-«is antea abunde nobis monftratum fit, ucnæ feeftio-nem,quæ ex latere èdireefto pofito fit, eflereuulfionê, tamê ut res fiat omnium maxime perfpicua, ad priora «num locüGaleni adijciemusjin quo ipfa fanèexem-
v z pla,
-ocr page 188-tlt;?o
LEONARDI FVCHSII -
ph, quæ ille affert, palam teftantur reuulfioncm ift internis inflammarionibus Temper efle è dirediofacP endam. Is habetur in liba.ad Giauconem,ubi fieferi 13 prumreliquii: Jnfluenhum adhue humoru reuulfio , 33 he enim Hippocrates nommât : earum autem fluxion 33 num quæ iam parte obfederuntjderiuatio medcla cfh 33 Vtrunep autem euacuationisgenus per comunes tie-nas fieri præcipit» Ex quibus equidem uerbis palam fit, tarn reuulfioncm quam deriuatione per uenaseas quæ focietatem cum loco affecto habent, fieri debere, Id quod (equentibusetiam uerbis amp;nbsp;exemplis dedaz rat, dicens : Et fi quidem dextra uteri pars affeCta fiiez ritjCx dextra manu, aut crure fanguinem detrahes. Si uero finiftra,a membris quæ illi in redtum funt. Qtiod ” enim ab iplô Hippocrate xaT Ï^iii dicitur, hoc ipfum cftfccundiimrcbtirudinem, Interioresautê uenasinz cidere oportet, hæ enim uiciniores, amp;nbsp;magis é diredo funt affedfis partibus, Nam fi liene inflammationem patientefanguinem uisuacuare, interioresin manu finiftra uenas fecato : amp;nbsp;fi iocinore, eadem ratione in dextra. Si quid uero ex ftipcrionbus inflammations affeóumfuerit, ueluti in anginis amp;nbsp;ophthalmïjs,ó^ quæcunqi circa caput funt, eas quæ extrinfecus funt arquée direflo.Membris autem patientibus à coniun / dtiseuacua tie fiend a, fine reuellere, fiue deriuare iie-lis. Exils Galeniuerbis omnibusinnotefcit,eumre-uulfione illam que fit ex coniundisjfocietatemcp cum loco affecto haben tibus uenis, quænon funt aliænifl quæ è direCto funt pofitæ, huic que ex oppofitis aut di ftantiisimis finmodis emnib.anteponeretidep ob nul tas alias caufas, quam eas quas antea commcmorauiz mus.quod nimirum ea quæ ex oppofitis fit,uires citra «lUum leuamen mali dcijciat SC exoluat, fanguinê bo-num
-ocr page 189-ADVERSVJ BRACHELIVM APOLOGIA^ lÄ num 6C ui tie carentem euaeuädo^Quare cum hoc no mine nihil çgrotandbus conférât,fed potifsimû fi poft earn ex affedo latere fanguis detrac^us fuerit,quod fçi licet ita uitiofus languis, (ut fupra diximus,)iterum in affedam partem trahatur, omniu maxime obfit ï meri to ea quæ è diredo fit rcuulfio,m agis defigenda crit. Sed hic iterum inftat BracheliuSjeam uenç fedionem Giii^io, quæ è diredo fit,eiïè affedæ parti uicinam: igitur non eflepræferendam» Nequeenim è uicino purgatio tan tum,ftdamp;incifio aliunde materia ad locumaffedum rapit,quo nullum cft præfentius, neque aliud malum exitioftus* Refpondeothancobiedionêlocumeffe ^4P^P°' habituram,fi conftaret nos fateri, uenæ lèdionem cubin'é diredo pofitielTeincifionemquçè uicino fit,Ve Vojicffdio rum id neutiquam concedemus, quando mhac inci- |”‘^c^^’^” fionc tantum diftantiæ efle omnibus peilpicuum fit, ß^. proxi' utin contrarium plane quam antea fluebant humo- ^p, res trahi queant. Quum itaeg nos neq; in ipfa parte do lente,neep in ea quæ illi contigua aut proxima eft, fed in cubito qui è diredo eft incifionem moh'amur,nó eft Cur hæc ratio Hieremiæ loc« hic habere pofsit, Quod fi tarnen iterum maioremdiftantia requirat, atepadeo longius à loco affedo efle retrahendum clamet, nos contra dicemus hanc uenæ fedionem ad longmquif-fima auerfionem moliri, cum foras ÔC extra corpus ui tiofum fanguinê trahat: qua certe tradionc nifiil efle poteftmagis longinquum, Porró quod haud fan's Comdij fidelitcr à Briflbto GornelqCelfilocum citatum efle Ctlß looit Bracheliüs afierit, id præter æquum facit. Neep enim fxpëditur^ Herum cft quodfcnhit,Celfum antiquorum dcreuul-fionein maxime longinquum pracepriones aphlebo tomia minime feparaffe, fed tantum non recepifie. Nam quomodo non feparat, qui non fol um non reci
v 5 pit,
-ocr page 190-t^2. nbsp;nbsp;^ LEONARDI FVCHSll, .
Êüi i'mo et/am falfum eiïcidjpfum palam zffïrmut^ mt deniquc, quod antiquorum præcqîtiones uo.-caf,quæ funtponus chnurgcrumjamp;f eorum medico^ rum qui ufum ponus qua'm rationem Zêquuntur, Cd Cumenim non antiques, ut perpcram affirmât Brach chus, fed indoélos potins, âfeos qui /cmperindi-Üantifstmis à foco affclt;îo parti b us ßnguinem mitten ' dum eiTccontendeb^nt perfiringere, exilhus uerbiSf qug ob id Cubijciem us,manifcffi'Eimum oric, Sic enim
» inter estera inquit ï Neque ignore quoßiam dicerOf j, qua’m longiïsimèïànguinê'indeubifçditefîê mitten-»■gt; dum. Sicenimâuertimiterixcurrnm,2tillomodoin tgt; idipfum quodgrauat euocari, Sed idipfum falfumeffi »5 proximum enim locum primo exhaurit : ex ultenorb jj bus autem catenas f^nguis fequitur,quatenus emittb 3gt; tur, Vbi is Cuppreffus ett, quia. non trahitur, ne nenit gt;} quidem^Videtur tarnen u fus ipfe doeniffe,Heap at fn sj óirm eft, ex brachio podus Canguinem mittendam^ a Siquodin humcro uïtium cB, ex altero brachiot cro-n do quia Üquidparum cefTerit, opportunioreshxpar t€siniunxrunt,quxiam maiehabent^ Hadienus CeUl locum ex cap, p. bbri fecundi integrum retulû must utfcilicetomnes uideant, non antiques omnes a Celfo notâtes effe, fed tj^uefdam tantum medicos, ufum fedlantes potius quam ratienemtS^i ut intdlig^ icntfludioCpBrachelipnonnofiram dereuulfione ab
eodemdamnarifententiam,utquinihilhabeat,quod Vfut fèrè HUfuffragaripofsit, prxtet ufum t quern hoc potifsi^ Ç'quot;^”*f naum fxculo a rationeatepadeè uaitate ipfa plurimS t‘' deuiare, nel tedimonio ipfius Brachdij cuincemus, MedeuM- ^^^^^^^ ^^^^ ^P^^ omnes ferè medicosebtinuit, ut f^fikt. po^^^^^ affedlis quauis hcbdomada,imè akemispro pédiebuseatapoda purgandi uenue gratia deuorada ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exlnbcant.
ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA* K^y exhibeant.Hunc tarnen ufum,utcuncç multi fequan-tur,utpcrnidofum damnat Hieremias. Pari rations hucufcß omniû barbarorS medicorum libri nobis tan quam infallibilc decretû prçfcripferunt,utcoena pran dio minor efletthoc tarnen in uniuerfum minime ucrû cfle,nobifcû rede contcnditBrachelius,Proinde non ûtismiraripoflum,curhoclocoad ufumtan^ad fa-cranvancoram cofugere uoluerit Brachelius î cum ta-men alias hune tancf, perniciofum damnarc nihil me-tuerit. Atqui ad quæuis potius inuiadeflelftere fêlent, quirc^àirenolunt* Cacterunec^fibipatrocinaripu tet Celfum Hieremias, eo quod ex altero brachio, fi quod in humero uitium eft, fanguine mittendum elfe dicat. Nam ut omittamus,nobis in prçfentianullâdc txternis inflammationib.effc cum Brachelio difcepta tioncm,tarnen maxime illius fententiam, quod ftatim poft hæc Celfi uerba fequitur, impugnare uidetur : id feiheetideo ten tafle quofdam, quod fi quid paru celfe tit, has partes quae iam male habentiniuriae opportu-niores effe dux er ini* N am fi banc rationem ad interio turn etiamuifeerum inflammationemdetorferis,q^uid quoefo abfurdius dici aut fieri poifetC cum hæc quam- Mertuepiit primum ab miuriauindicarcoporteat,quod fcilicct t« ftatim tniuriac inopportunifsima fint, diucrfa celle ratione abimurm ^ externa,quç illasferre citra uitç human? perieulum wntÜMiU, queant Non eftitaeputeandem effe differentia into: heparamp;latus,feu,utapcrtiusdica, coftas fubcingen-tern membrana exiftimet Hieremias : qd* utraqj pars interna fit, neque alto a illarum,ut humerus externa* Quapropter fi inflammatione tenten tur,amhç quam primû medico ab iniuria per fedfione uenæ interne, quæ è directo eft,uindicandae ueniunt* Atquehæc fa-nè ratio eft, quaredextra eoftapotius quàm humérus dexter.
-ocr page 192-1(^4
LEONARD!'FVCHSÎÏlt;
QUO fotfu dexter,ad dextram reuulfionem reqmrac Prxterea tunm fit noneftquodtmpenfiusglorietur Brachclius,fenon nemadma ^^‘”^ autoritate, fed 5d rationeomnem in maxime xime login ^o”g^^9uum fieri debere reuulfionem monfirafle. Si qua fieri ^*quot;’ P®*” ma’dme longinqua, non quæ maxime à lo^ debere. ^'^ affedio diftant, ièd contraria inten^it, turn idem quod nosiêntit.Quumitaquehociênfilinidonemus, omnem reuulfionem fieri debere ad maxime longing Cotraria et qua, non habet de quo merito gloriari poisitäutdez maxime IS- beau Sciât tarnen, rede loquenti contraria non idem ginquaqua: ngni{icare,quodmaximelonginquat quodiUagene-ris,hxcuerofpecieirationê,utfuprà etiam diximus, habeauHincefiquod omnia maximelonginqua fmt contraria,non tamecontraomnia contraria funt ma-ximelonginqua. Aliqua enim contrariorufunt, qux Galeni lo- longinquafimpliciterdicuntur.. Denicpridiculum cur enar- eft,quodnon æquâm eifecottx hepatic^ cum fuperio ratur. ribnscontrarieratem.pxlih e Cr^ilpnirtt^'T'.rt.ntl
hbus contrariecatem,exlïb,5»Gafeni deTuend^ualc»
oftendereconatur:cum tame Galenus ibidem neuer boquidemmifsionis fanguinis meminerit, fed anta quodimbecillionbus corporis p^rtibus exercitie non fintiniungenda docnerit^Et utp2ucisdicam,cam om nimoda qaies corporinon parum incomodiafferat, qii3epartes,^lijsiamaffediis, exercitandae fint, atc^ad quas earundem fuperuacua reueïlenda fint, eo loei m^ dieauic f^i^are ft is Galenilocus relt;fie expendamri Bracbelio uniceaduerfabitur^Sienim partesquxeir^ ca thoracèm funt, magisinferiorumexercitatione iU' uantur,quodilliscontrarixfintt Ïgiturctiam uenara, qux in partibus in feriorib us fun t fedlio, ubi ea qaç cir ca thoracèm exittunt phlegmone laborant,proderit, Atqueadeö inpleuritide crus potiusquàm brachium oppofitum incidendum erit^ Videatitaque Brache v . - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uns,
-ocr page 193-ADVERSVS BRACHELIVH APOLOGIA, lë^ bus,in quas anguftras feipfum cóiecerit.Qiiapropter confultius multo fuiffcrjfi ex qu a p arte fanguis mitten dus effet, inflammatione affens parti h. corporis, do ' tnonftrareuoluiffct, utidipfumnon exlibro deTuen da ualetudine excmplo exercitationum,fed potius ex libro de Curandi ratione per fanguinis mifsionê, ubi Galcnus hac rem ex profcffo traêtauit,docuiffct. Hic cnimubiomnemuenæfedlionem è diredo laboran-tium partium fieri debere planS fcciffet, mox quæ uegt; næ afteóis partibus thorace fuperioribus incidendae fint,ijsuerbisapertifsime monftrauit, Dolentibus Qü^Koiz oculis humeralis uocata, aut qux ex ca deriuata eft in lt;^jf^^gt;^ P^^ cubitum uenaincifa, luculentum celeriter comodum *'^“^ ^^°*’‘*. a dfert.Latere uero affedojaut pulmone,aut fepto traf üerfo,aut liene, aut iccore, aut uentriculo, ca quæ per ^^^ alas ad cubitiiundurampertingit.Hocautêcafu inte ce * riorem maxime fecare oportet : quod fi non, certe ea «c quæ ab ipfadiduCta iniundturæ apparctflexura.No- lt;ç uiftis fané paulo ante ab humcraliuena predict am di a duci,conneól:entcmipfam, Nam hi très funt loci mit- ce tèndi ex cubito fanguinis, interior, exterior, médius, ce Ïgitur interior utilis eft in tjs,quibus partes inferiores et collo patiuntur, Exterior uero in ijs, quibus quae bis cc funtfuperiores,ut facies,aut caput. Médius locus in- cc terdum utrafep habet diduôas uenas, in ulterior? ma- ce nus parte tendentes, ac deinde hic coeuntes : intérim ce uero celeriter in unum mutuo inipfo iundturæ flexu ce congredientes,acnonnunquam claramearum alte- ce ram,obfcuram uero alteramjtac^ ubiuenaquaeparti ce affedae propria eft obfcurior fuerit, ad mediarum ali- ce quamaccédas,eamquæà propriadiducitpr incidere ce magis conator,Eftuero ubi amp;nbsp;quæ inferiores funt eu- et bitiiunlt;ftura,eas quæinulnafcilicctexiftunt, nihil fe- ce
x care
-ocr page 194-1^^ LEONÄROt FVCHSII
SI S) S)
SS SS
care prohibeat, ubi nimirum quæ in cubito funt non appareant, fed eascerte qua: in redumfunt affedis» Porro tam perfpicuam celcrcmcp utilitatem aliquant do quæ è diredo affedis partibus uenæ fecantur äffen runt,ut ó^ qui patiantur, amp;nbsp;familiäres ipforum fepen numero obftupefcant» Pauló deinde pôft3quæ in
pdrht.tbo- infenonbus thorace partibus uenæ incidendæ fintJjs rdcdnlcrio uerbisdocet: Hæcitacp narratio utriufcp indication nbusfccm' j^j^æ habet,turn quod in eiufmodi aftcctib. uenam fcn ■ *‘ care oporteat, turn quod è dircdlo laborantiS parnut ” præterea humcrales uenas fecadas, ubi fuperiores tho ” raceparteslaborant.Porrôqucmadmodumprædiâg *’ in cubito feda uena iuuantur,ficquçcuncp his inferio ” resjillis quæ in poplité aut malleoîis funtfPrædidis au ” tem inferiores coxendix,uefica, Ôif uterus» At rênes in ” utranep partem uergunt, ambiguntue. Siquidem infe ” riores funtijs quasprius recêfuimus:fuperiores,quânî ” ex quas fecundo loco ♦ Ïtaqj miffo ex cubito fanguini ” interdum aufcultant, ubi uidelicet reces fuerit phlegn ” monc,ÓC fanguinis multitudo affucrit » Quibus uero ” affedio ineft quam proprie ncphritin nommant,cam ” quae in poplité eft iècare expedit, automnino cas quae ” in malleolis funt» Vteri autem inflammationes magis ” etiam quam renum à uenis in cruribus fedis iuuatuf» ” r^m ijs quçex cubito ftuntuacuationibus, aliudetia ” accedit malum, menftruas enim purgationes retinct, ” fanguinem^ ad fuperiores corporis partes reuellunt» ” Quaeuero ex cruribus Hunt,non folum reuellerc, ue* ” rumetiam menfes mouerefolent» HoscerteGaleni locos producere Brachelium dccebat. Atqui cum fug fententiæ exdiametropugnareuiderct, uoluitpotius aliS adferre,quoparumeruditis fucumfaccret. Nam ex animo omnia protuliflê in hac difceptatione Hiere miarn,
-ocr page 195-.ÄDVERSVS BRACKElina APOLOGIA. tdf?gt; niiam,non facile mihi perfuadeo : quum audiarn hominem in primis ob fingularem humanitatem,deindc etiam ftudium quo in legendis Galeni monumetis fet üetjà multis pra’dicaii.adeo,uthoc nomine eredam à nonnullisjquoinhuncdifceptandinobifcücampum defcenderetjimpulfumï aut potius maleuoloru Sophi ftarum eius humanitateabutentiumjimportunis pre-obus uinum aut expugnatumeffè. Porroexiam adductis Galeni uerbis^qux uena in cuiufq? particulg corporis phlcgmone inter initia incidenda effet, do ce repotuiffetBracheliusînequeutaliôdiuerteretjatque adeôquodadinftitutum non facitproduceret, opus erat,Quodfifcciffet5haudtam imprudenter aberraC fetjpræcipiendo in recenti uteri nô fecus quàm renum phlegmone,ad fuperiora effereuellendum:cum diuer fum plané in iam citataGaleni fentetia doceatur.nem I» uteri in' pe,uteriinflammationesmagis etiam quàm renum à Ilàmationi' uenisin crurc feeds iuuan\ Infupermirarifubit,quS ^(^^ nota in iceinoris Ôd lienis incipientes affeedusrefle ad fuum ^”jç ƒ”” brachium reuclli dicat^cur eandem reuulfioncm in co hæ inflammationibus non poffe fufficere inficias eat, quum tarne eadem in utrife^ fit diftantia, potiisimum fi in inferioribus coftis fuerit phlegmone» Denicç fi in angina fan's eft, conn arium morbo motum moliri, ut ipfefatetur, non multum natural! requifita locorum contrarietate : quapropter idem moliri in pleuritide non fan's erit,in qua fcilicet per uenæ qua: è direflo eft feeflionem, non folum ab affedîa parte cuacuare, uc-rumetiam humorum fluxionisue impetum in contra-riumuerteieftudemusc' Errat prætcrea,quodreuul- j^cuid/iocK fionem in quibufdam capitis affedib. fæpifsime cum dmudtione deriuatione coincidere afferit: quum, utiam fepe dixi non coind' mus,reuulfio ad contraria arque adeó longinqua,deri dit, x i «ano
-ocr page 196-t^â nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! EVCHSIT
uado autem ad proxima fiat, nequit uero idem emfde rluompo- refpedta amp;nbsp;remotum QCproptnquö clïc, Rcdtc ault; tifiimu con tem Ïentit, quod non tam loef, quam fluoris fit per^ tumtM pendendac5tran'etas.amp; hocipfumefr,quodnosetia ferpededa, Jocemus : neque (utfilearbitratur)nimis delocorum contraria oppofiüone certamus, quod alias fecum ex aduerfo potius brachio,aut cum nonullis magis Brach elio aberrantibus,cxoppofito crurc fanguine mit-cUcélio. tendumeffecontenderemus,. Atquiait,inftansiu-guli dolor, incumbens brachq gravitas, matcriam ab inferiorib» adfiiperiorarapi,amp;^ non è contrario mon-firant : ideoep per ucnæ cubin' interioris qui é directo eft fc(ftionem,humorum motus in contrariS fieri non i^fpoifio. poteft^ Reipondeo: hoc argumente feipfumiugula re Hieremiam^Si enim humoribus furfum fluentibus femperreuulfionem deorfum deberc fieri côtendit, in pleurinde cert€,fn qua iuguli dolor eft, brachqcp gra^ uitas,ex crure potius in redum pofitO) quambrachio aduerfo reuellendum erit:quodita in contrariS,deorfum fcilicct,humorum impetus uertetur. Videat itacp utrhetoricetur Hiercmias, iam enim illi potius quàm nobis reddenda eft ratio, cur contrario poftulato flu-xu,crus quod è directe eft incidi baud debeat* Qua-Anxie in - re no anxie inquirendum, num ab infernis uel fiiper-^innduin nis in affedtam partem humores contra naturam pro-dn e cumbanpfedhoepotius conandS erit, utquam oeyf flit dfinie files à parte phlegmone affeda reuellamusS^ xiofidt, vacuemus* Proinde redfins in hunc modum Hiere-mias inftitifiet;dolor iuguli,gravitas^ brachq fangui nem furfum tendere, amp;iUic ciuldem copia colligi de-monftrantugitur colledta ûnguiniscopiaà parncula laborante in eontrariS trahenda, 6d celeriter uacuan-daeiit.Inhancenimfententiamratiocinatur exHip-pocrads
-ocr page 197-ADVERSVS BRÄCHELIVM APOLOGIA* ng^ pocraris uerbis Galenas,Cómjo,lib*i,deRatïoneui óns tn morbis acutis,inquiens: Vacuationes quidem ‘quot;^ undccuncpfiant,abaniuerfoanimalis corporeuacua ‘'^ re nofu, Nos ucro partem earn quæ phlegmone labo- “ rat, turn celeriter,turn plus quam reliquas partes, præ-fcrrim m acubs morbis, uacuare ftudemus * Qitiod fa- ‘‘ nè interna cubiti uena efFicit,multocp magis quado re “ dundansfanguis adfuperioravergat, aut fuperiores “ thoracis partes affeôlæ fint* turn enim in brachio QC “ mamma grauitas magis fenutur* Ex qsfatis innote- Curèdire-fcitcaufa,curedirec^o poßtum crus lecandum elfe re ^° P^**^ nuamus: quod fcilicet unicum hoc nobis fludium fit, ut iuxtaGaleniconfiliû,cclci iter Simplus à parte phle- ^^^^ gmonealfeiflaquamcgterisreuellamusamp;uacuemus: j,^^^ quod tantu abeft ut ex cruris quod è directo eft fectio-ne aflequamur,ut potius bonü fanguinem qui in cru-re eft, ut fupra fufius retulimus, euacuemus, atque ut paulatim inhuius locu fuccedatuitiofus efficiamus* Proinde cum ob nimiam diftantiam uena in crure fc-da,fanguinem à phlegmone laborante particula neep celeritcr,neque plus quam à reliquis partibus cuacua-re amp;nbsp;retrahere polsit, fit ut iHä abhorreamus* Inftat Qi^igin^^ iterum Hieremias,dicens:Diftantiam caufari non per left is* nam dum Galenus per cubitum podagram retrahit, remotior eft : dum etiam inueitigine amp;nbsp;morbo comitiali ex malleolo aut poplitereuulfionê molitur, multoprotradior» Relpondeotrnemirarifatisnon p.efpotffîo^ pofte, qui fiatuttotiesàpræferipto fibi dilputationis fcopo aberret Idj'cremias,quum nobis iccum, ut itéra atque iterum dicam,de internorum uifccrum inflam-mationibus difceptatio eft:in quibus fanè ab initio fta tim,cum nobis non reueUendi tantu, fed 6C euacuan-di intentio fit, uenam quæ è direefto eft fccandam elfe
x 5 conten-
-ocr page 198-170 IBONÄRDI FVCHSII
contend/mus* Et hoc etiam Galenos loco panto ante citato per h arc ucrba,Præfcrtim in acutis morbiSjinfi-nuareuoluitjnmorbis fîquidem comiriali QC uertigi-Antnerttn ne,GaIcnusreuulftonemmolitur,uthos anteuertat» do marbod ^^^ ^ ^j^^ ^^^ fiant fubïnde profpiciat: quæ profedo re uulfio à remotifsimis etiam fieripoteft. Longeitaque ucllcrc li - anaraoonem mtemorum uiicerum mnammattom-Cd, ■ biis,qnarn in dieftts capitis aflcdib, rendhinus, Nam in illis no reuulfione tantum, imo etiam euacuatione. eacp non fimplici, fed celen', SC quæ plus ab affeda par te quam alijs uacuet,opus eritjn his folareuulfio, que impetum humoru qui aliquando ad caput deferri pof fent auertapfufficiet» Idem ad id quod de podagra obijcit, refpondendum uenit. hæc enim inflammatio in podagra interna dici haud poterit. Et Galeno certe hoc in loco uenain cru nonnifipercubitumhumorumdefluxumreuellereli refcedrerio cuitJn pede enim,utpote affedo membro,ucnam fe^ ex^c^L ^.jj-e ßoß potuit : ÓC fi potuiffet, tarnen quia in nicina parte fuiffepderiuatio, amp;nbsp;minime reuulfio erat, Nullu autêelTederiuationisin inflammations inirijsufum, Galenus in lib.de Curandi ratio ne per fanguinis miC fionem docet, dumincipientibus phlegmonibus medico non tantumuacuandum, uerumetiam rcudlcn* dum effe fenbit. Seda enim uena, quæ in parte affe-da,ant iUi proxima eft,non folum nó relinquitur fpa-cm ut anerti queat facultatis excretricis impetus, imo etia plus ratiôc excitati per fedione doloris ad a fled 3 locûtrahitur,Hinc prudenteradmodum Galenus ca, 95, Artis medicæ,in eum modum feriptû reliquit : Si ,, uniuerfum corpus plus cquo plenS fuerit, per affedS „ locumuacuarenonoportet,Namfifeariheatienibus „ et fcdionibXcnfibiliter dolore affedos euacuabimus.
», plus ratione doloris attrahemus. Si nero cakfacienti-bus
-ocr page 199-ADVÊRSVS BRACHBLIVÎS APOLOGIA? l^i bus difcutcretentabimusjplusad partem uî caloris tra “ hetnus,quam difcutiemus» Quod ß elaborabimus ut “ id quod influxit rétrocédât, corpus quod plenum eft ‘‘ non admittet* Ad hæc igitur ambo totum corpus eua “ cuare oportet, automnino adalialocareuellerejquod “ patienti particula: influit. Hæc Galenus : à quo fané “ non ab re præceptum efleiam puto inteUiget Hiere-mias,cur in podagra cubiti, amp;nbsp;non cruris uenainci-dendafit. nbsp;nbsp;Sedrurfus obijcitBracnelius pleura feu QlUfHo,
cofta, utrincp maximis patet confluxus iniurqs, corü fcilicet qui in caua uena furfum,deorfum mouetur hu mores;quarc fiue deorfum, fiue furfum retrahere uul* tis ex confufa in caua uena humorS mole, aliud indu-cens fi aliud reuellatis.Optime igit ac fagacifsime natura oppofitam uenam reliquam fecit,utquod undicp in altera latus procumbcret,ipfa fat retrahere poffer.
Atquifciatranocinationemhanc fuam prorfus in- Rcfponfiol firmam,ac nullius momenti eJTe.nam non necelfe eft, No femper ut femper in euacuatorum locum alij humores fucce- «« nucuato dant amp;nbsp;inducantur. Si enim exceffus duntaxat aufer- ’'“'♦’ ^“’”®' tur,tum in euacuan fanguinis locü alius minime fuc- p nbsp;nbsp;‘’'^
cedit,quod fcilicet analogia quidam Slt; proportio hu morum fit iam in uenis,ita ut neutra pars ab alia trabe re pofsitaut indigcat. Sana: enimpartcs,utfortiores^ bonum fanguinem retinebunt. Aegra autem alimen to uberiori non indigetmec^ etiam fi indigcrct, trahe-rehocincafu poflet. qui enim fieret, ut imbecillior à fortioribus,id quo ipfæ ad Pui alimoniaindigerent,tra here poffetc'Dato autem jquod plus quam excédât fan guinis detrahaturuamê tunc partes uacuatæ tantS fo-lummodo exigent, quantS ad tenuemrefeeftionê fan's erit.Proindequauisin euacuatorSlocu alq inducatut humores,hi tamê,quadoquidê id qd' deficit fuppleat, minime
-ocr page 200-T7i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII
minimcprgtcr natura erunt. Etcertemufto preftaous cft,m parnbus morbo afFeÆs,aut illi uidnis, tam mo dicu eße ali'mêtt,ut aliunde traitant: quam eße tâ muh tumjUt uel m alias pellant,uel trahentibus concédant Quare no obfifiendum efl, ne in partem affeda fluat Oppoßtii fanguiSjfednecopiofiorquàmhæcipfaexigat, Cæ^ «‘'«‘lt; ^lt;^ terumoppofitamuenam id quod undicpin latus affe--qtodmalte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;procumbit,fat rctiahcrepoßc conflanternegagt;
‘‘^“^ mustquodfcilicetutanteaoflenfumefljnullamcum Mürctra- cofocictatcmhabcat,atq^adcocxaffelt;flaparteudom. fjit, nbsp;nbsp;nbsp;nino nihil,uel non nifi pofl temporis interuallum tra-
herepofsit,Galenus autem ut non folum celeriter à io co affetflo retrahamus, ucrumetia uacuemusmonet: ita ut rctraCTioncm,quæ ab oppofita fit ucna,expeóa Obiciho. re,periculomaximohaudcareat^ Dieet Brachelius: fatcorquidem oppofitam uenä ab aflecta parte nihil ' trahere aut euacuare pofle:hurnorum tarnen fluxum, qui in eam decumbere potefl anticipando, mterdptt«. Refponflo. Sed nequchoc illi donamus.nam cum in inflamma fiimorüde tionibus,pleuritide potilsimum, humorum impetus, fluxus in defluxioue fecundS reeflu fiat, neeeße efi ut per eande ■ r ^ uiam.per qua in pattern aßecTä decumbut, rurfus ab j reuellanf, atqj in contrariu plane traitant: quod eer teperuenæ, quae incubito oppofito efl, fedione fieri no potefl» Sanguis enim,ut ex iamdidis conflat,per caua uenä ad partem affedtä defluens,eandë differengt; tia pofitionis,dextri fcilicet amp;nbsp;finiflri,firu3t:idcoq; uc nadextri brachq incifa, dextri folülateris fanguis in^ tcrcipitur,amp;' expedite in contrariu trahitur atq; uacua tur,non autem finiflri,0d contra. Sic omnes elabendi mæ Brachelio occlufie funt, Quod uero humorum defluxus in pleuritide fiat fccundum rectum, fatis te^ ftantur ea quælib» 6, Epidem, par.z. Aph» 7» fcribit
Hippos
-ocr page 201-ADVl’RSVS RRACHELIVM APOLOGIA* 175 Hippocrates: In return,dicensjfitlaterûdolorjhypo “ chondriorum diftentiones,Iienis tumores, fanguims “ exnaribus eruptiones* nbsp;nbsp;Atqui inftabit hie Brache- Gbicdio', UuSjuel alius quifpiam Arabicæ uefaniç patro nus,citato loco Hippocratemdemorbiiudicationeautper-mutationeloquiafferens, non dehumoribus à parti-bus, uel uniuerfo corpore ad partem aliqua protrufis* Atq hac elufione in libro fuo magis certe uafto quam doCto, quê de Curatione plcuritidis edidit,peruerfam AweirfirT« Arabumfententiam tueri conaturAndreasTurinus* ^ihberde De quo fanè quid fentiam, uel ex i am didiis quifep çfti nbsp;nbsp;nbsp;'v^ mare poterit*Videturfanè tam ipfequamaduerfarius fuus, quifquis ille fuerit, claufis (quoddicitur) oculis Andabaiaium morepugnare: atq; adeó fit ut difputa tionisfcopo ncgleó:o,uocumcprcuulfionis amp;nbsp;deriua-tionis genuino fignificato nó intellcóto, mifereimpin gant* Scd ad ob lectio ne mrefp onde amus, F atemur ^efponfio. quidemHippocratemin praefata fententiade morbi Hippocrd-iudicationcloqui : at nö fola, uerumetiam de eiüfdem *“ ^^ ^* generatióe, id quod ex eins verbis planû fit* ait enim : P “ Anginærubores, amp;nbsp;laterum dolores fiunt fecundum “ rêtflitudinem* Quibusequidemuerbis nondeiudi- “ catione,fedde generatione plcuritidis loqui Hippo-cratem,ncmo non uidet. Quid multacHippocratcsin produôa à nobis fententiaduplici ratione fanguinem e diredto effe mittendum infinuat*Primû quia humo-rurndefluxus in partem affectam fecundum rectum fiat, atc^ adeô per eandem uiam in contrarium trahi fa cillime queant* Dein quod natura, cuius minifter eft medicus, in fuis etiam expulfionibusreÆtndinë ob-fer uet.Quemadmodum igitur huius cxpulfiones,quç non in return fiunt, mate, aut non admodum utiles funt:ita etia medici uacuationcs, fine reueUat fiuedcri
y uct.
-ocr page 202-lt;74 LEONARDI FVCHSII
uet,nulh'us monied utilitatem, nifie directe fiant, affe renu Porrô ridïculum eft, quod Brach chus iterunî äd cubiti in podagra fedionem reuertitur: cum,ut fu-pra retufimus, nobis de internis, amp;nbsp;non externis infla-’ mationibus in prgfentia difeeptatio fir.Et certe incifio poplitis in podagra deriuatio eft, ôd non reuulfio i id-rteriudtio coqj inter inida morbi adhiberi non debet» neqj enini inprincipio t^m fn uicinam partem, fed potius contraria reuellen quot;nbsp;dum crit, Erratitaq^ uehementer Hieremias,quod pu ^Ï ^debe' ^^‘demefle latere affeefto per coniunCtam illiuenam nno cc, fanguincmdetrahere,amp; utero laborante aluumducé re,podagra^ cruciantepoplitemfecare» Nadum ute ro affedto aluS ducimus, amp;in podagra poplitem inci dimus, nihil aliud agimus quam quod per maxime ui cinum affeeftg parti locum uacuamus.que fanè uacua tio,utiam diximus,non eft reuulfio, led deriuatio, que in principio phlegmonSlocum non habet.quum Ga Ïeno lib»2.ad Glauconem tefte,eorum tantum humo-rum quæ membru iam obfederunt medela fit» In pleit ritide autem dum fanguinê ex uena cubiti, qui e dire-Go eft mittimus,neq^ per partem affeGam,neq5 proxi mamuacuamus»id quod plane faceremus,fi uenam quaecoftasalitincideremus:aut coftæ afFeGæ,autpar d illi proximo adiacentiue fcarificationes aut cucurbi tulas adhiberemus» SeGio igitur eius uene quae è di-reGo eft, reuulfio, nequaqua deriuatio exiftit,ut pue-’ riliter admodum Hieremias,et cum eo maxima hodie medicoru pars contendit» Neq^ enim turn per partem affcGam, neq^proximam locolaboranti uacuamust quis enim eft qui cubitum no fan's magno fiCiuftoin-teruallo à cofta diftareuidcatf Proinde iam omnibus perfpicuum eft, aliud efte ex cubito qui e direGolatc-ris eft affeGi fanguine decrahcreict aliud, affeGo utero G-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ aluum
-ocr page 203-ÄDVTRSVS BRACHELIVÄ APOLOGIA, 17^ aîuum ducere,autin podagra pophtem incidcre. hoc cnj'm denuatio, dlud uerorcuulfio exiftitjdquodeo diligendus monendum efleduxi,quoduideamnon Hieremiam tantum, uerumeriam alios propè omnes, qui de uenæ fcctionc in picuriridc fcripferunt, omniS autem maxime Andream Turmü(qui Principem fuS Andréas iam èditionefuadecurbatu, magnismultisép, fedim- Turinas. becinib,ac ficulnis prorfus præfidqs ac copqs, amp;nbsp;quas uno hoe milite profligate queas, uindicare ac reftituc re fuis honoribus conatur)in deriuationis amp;nbsp;reuulfio^ nis nominibus turpiter impinger e, Praeterea non ob-ftat,quo minus profita uenæ fedio è numero reuulfio riumfit,quia affedae parti coniundam effe confiée: quando Galen o lib, 2, ad Glauconem autore, utraqj Tam reuut euacuatio,tam ea fcilicet qua* reuulfio, quam ea quæ ßo quant de deriuatio eft, per coiunlt;fiasuenas fieri debeat, Sedprg riuatio per ftateiufdcmfubfcribereuerbatlnfluentium humoiu comunesue reuulfio, fic enim Hippocrates nominat, earS autem ”^ fieri de quae partem iam occuparunt defluxionum, deriuatio quot;’ medelaeft,Vtruncp auto euacuatfonis genus per com “ munes uenas praecipit, Hec ilk. Communes autem Communes uenas uocare Galenum eas,quçloco affccfiacönincfie nbsp;nbsp;nbsp;i^^' funt,focietatemûe cum illo habent^eumq, e direct o re fpiciuntuionusefiquam utofiendiamedebeat. Ite- ObieHio. rum infiat Hieremias, uenæ e direefio fedtio reuulfio elfe non poteft, quia nee in contrarium locum,nee in contrarium motum fit. Ad quam fanè obicciioncm Reßponßo. ut multis refpondeam, minime opus efi : quod antea abunde fatis ofienfum fit,hanc uenc fedfionem efle re uulfionem,quia nimirum ad contrarium trahat.San^ guinêenimquiad locum pleuritide affèdtn procum-bit,inuenam cauamremeare facit, contrarioep quam antea defluxerat motu,per eandem uenam extra cor-
y 2 pus
-ocr page 204-t^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCllSlI
CAlcnm in internis til' fismmitio-teb-nunefM
pus in partem, haud du bic maxime longmquam atq? contrariarn cducitJnfcdixiraq; Hteremtas^quihocip fum animaducrterenon potui^óóderiuarfonê petius quamreuulfionêeffearbitratus cft. Cogitctitatp,atq5 fecum expendat, quanta temeritate dixerit fe luce clagt; hus monftraHc, eandém uenïab iocmoremfluxum reuocare3ad latus uero magis prouocare» Maioris eer temomenti ac multo-dßcadörib» ilium uti oportuiC fet argumentis,fi id de quo i'mpenfius glonatur, flare oftendereuoluilTet,^ Præteiea Galcnum inmteriorû uifcerum inflammationibus fanguïnem à dextro late re m finiftrum reuulfifle, adhuc conftantcr negamus» nec^enim unum faltem locum, ctiamfi ad extremum te legere re' ufquefe exeruciet Hïeremias,in quo diuerfum docue lutlfione iit,,pduccrc potent. Loci enim duo quos dtat, nofiræ u^usefi: fententip.ut fupra abunde monftrauimus,nihil aduer fanturJn externis quidem inflammattonib» reuulfio^ nem quæ a dextro latere ad finiftrum fit,non in uniucr film damnamus; Atqui cum in pleuritide alqs^ infia mationibus internorum uifcerum unicum hoe medix
f^tmei' ^MS,^ makdicus ^{ihißa.
ci ft u dill m, G al en o fuadente, effe debeat, ut eeleriter ac plus à loco affedïo,quamabalrjs partib, reuellat ÔC cuacuepfrt ut inter eius initia oppofitæ uenç fectionis nullus elfe ufus queat» nifi indifcriminatim rcuulf o^ nis fpeciebus utendum effe cotendat Hieremias: quo tamê nihilab furdius, nee Galeni prgceptis magis con trarium dicipolset . Quod ad Auerroën, homineilium impium amp;nbsp;boni's omnibus execrandum attinet, nonmagnoperelaboramus quid ille dixerit, a ut non dixerit;ut quem confiât Galenum nullo iudicio, fed tantum maiedicendi ac Sophiftico rixandi fiudio re-prehêdifle. Qui enim fieri potuiffet, ut nebulo ille Ga kni feripta reële expêderet,qui graccitatis omnisigna
rus.
-ocr page 205-AD VERSTS BRACHELIVM APOLOGIA* 177 rus fuit* Valeatigitur perdirifsima ilia beftia, utpotc quam impudemer mendaeê fuiffe, Slt;^ Sophifticis fuis cauillis mulris impofuiffe docti omnes uno ore faten-tur* nbsp;nbsp;Cxteiu iniuriarn nobis facit Brachelius, quod
afferitnos non ucreri quæuis indifcriminatim mebra fcariHcare.ncq; enim idlum locum in quo id docueri-mus proferre poterit, N am probe nobis confiât, pro No ^mb affetfiarum partium uarietate3diuerfimodeetiamfcax f^^quot; .^ rificationcs 8C cucurbitulas adhibendas elle: nec cain ?®r '^*”ƒ re Brachclio monitore 0 pus er at. V rget iterum, ac no ' .^ ^.^^^^ bistanquamnodum,fuafententia infolubilem obtru cmd£. dit Hieremias,Galeni locS ex 13 * Thera, meth.libro 1 Gdlcni I0-ubiilleoppofiti cruris fcarificationem, alterolaboran cw expU-te,tanquam praefidium quod oppofitam phlegmonê c^tur. reueUere queat,at(Ç adeó oppofitæ etiam uenæ feefiio^ ncm,ut quç non folum fufticieter exoneret,imó tanto efficacius,quato ipfa fcarificatione potentior,probat* Quapropter qui difputationis nofire feopumrecte te net,is facile animaduertit,hunc Hieremiae fentêtia no dum infolubilem non femel, fed iterum atcç itei S à no bis elfe diffolutum* Non elle enim eandem uelocis ac jj0„f^4fj,j plurimæ traefiionis amp;nbsp;euacuationisnecefsitatê in ex- in omnibus ternorum membrorS 0^ internorum uifcerum inflam aj}rflib.«c-mationibus demofirauimus ,quod in illis fatis fit quo- locb dc pi« uismodohumorumin partem affedtam dccumben- ”'^‘®. ^^* tium impetS ac defluxum fifiere,incB alias partes çquè ”'“”'^ ^ ignobues traducerc. Keprimentiadenicçmeaicamen ^jj^-^r^jj^ ta,qua: humorum defluxum auertunt,atq; digcrentia etiam, quæ fuppurationê prohibetjadhiberi poflunt: quauis ex£iTppurationeipfa,etiamfi fuperueneritnul lum pcriculum quod rati one dignum fit immineat.ln his uero contrà,non quouismodo humorö defluxum atq; imp etum fiflere ,necç affedae particule reprimetia
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y 5 aut
-ocr page 206-178 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSir
aut difcuticntia médicamenta adhibere Ïicctîquod ilia humores in partes nobiliores dén udât, hæc uero plus tanone caloris ad afFectam partem attrahant,quàm di feutiant.fed oeyßime humorû in partem laboranten! prêter natura defluxum non folum retrahere,ueruni-Qtwre w etiam euacuareneceffe eft. Atqj hæc, utiterum atque buemiïin- iterum dicamus,ratio cft,quarc in internis inflamatio m'byg nei^ uenæ ieóionem, neep fcarificationem op^ «j of^ojt pqQq' J^tcris prodeffe contendamus. neutra enim illa-«« feaio ^^^’^ ®^ ipfa laborante parncula eeleriter amp;nbsp;plus quam aut feanfi- ^^ ^n^ reuellere amp;nbsp;uacuare, fed humorû duntaxat in catio non corpore exundantem molem minuere queat » Hanc profit, fane curandi diuerfam raü'onem nobis fuggerit indf catio,quæ partim ex fini partium, partim ena ex moigt; bi magnitudine fumitur.ncep enini eadem rarione in^ ten'ores 6C exteriores corporis partes, neep eua codem modo magni à: parui morbi à medico traóandi uc^ niunt.Eam autem quam diximus elTc Galeni menre, fatisexuerborumfèrie,amp;^iecorisexemplo, quodpau lo poft fubiungit, euinci poteft. Nam phlcgmonchn borareincipientciecore,tum reuellendü,tum uacuan dum efte qui ad illud fluit fanguinem, interna in cubi , co ieefta uena,apertefcribit: propterea quod è d lieft o ót amplauiacumuena, quæcauadicitur,focietatéha beanEtnequiseumdeiecoris folum inflammânone locutum efle cauillari poflet, mox continuo quodam dicendi ordine aliorü etiam interiorum uifeerû exempla fubneffit, atqj in ijs omnibus inter initia uenæ fc-„ ôionem èdircfto fieri præcipit,dicens:Perpetuo qui-„ dem in omnib. cas quæ è direfto funt. nbsp;nbsp;Sed hic rur-Gbicaio. fusinftat Hieremias,diGens, nospræter Galeni meutern reuulfionem in eam quæ in longinquû, amp;nbsp;in earn ^efponfio. quæ in uicinum fiqdtuihile. Quam uero reifte h ec di
catj
-ocr page 207-ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA» 179 cat, fads ex ijs quae fupra retuhmus,omnibus conftx-re puto : ubi contrariu in id quod eft maxime longin' quum, amp;nbsp;longinquum fimpliciter digefsimus gt;nbsp;Hac enim ratione uenam, quae è directo fit, reuulßonem effe demonftrauimus: no fane quia ad maxime diftan tiajfedquia adlonginqua, atqueadeo contraria reuel lat.Trahere enim fanguinem, qui percauam uenam ad earn quae coftas alit, atque ab ea ad locum affeeftum fluit,contraria plane ratione quam antea fluebat per locum fatis à parte affeda diftantem,nempe à uena co ftas alente in cauam,atque ab ea extra corpus,quo n^ hil long!nqvnus,antea fatis fuperep docuimus/Bra-chelq itaqucpartes erant oftendere, prædieftamuenæ feeftionem inter reuulfionis generanon effe connume randamtnifific temerefutilibusarguttjs amp;chartasac tempus perdere maluiffctgt; Cacterum dicat nobis . Hieremiasjcjuo in Jo co Galenus utero inflammato cubitum potius quam poplitem incidcre pracceperit f ((.^ „^„^^ ^^, Nos fane diuerfum illi ex libro de Curandi ratione cidencU, perfanguinis mifsionem demonftrauimus»Diuer fum etiam à Hieremiæ fententia Galenus lib 33 »The» meth.docet,ubi de curauoneinflammationuinterno rum uifeeru agens,fie fcriptumreliquit: Renib ,uero, « amp;nbsp;uefica,pudendo Si utero inflamatione affedis, eas lt;nbsp;« quç in cruribus funt,ac potifsimû quae circa poplitem ‘« funt. Sin minus, eas quæ iuxta malleolum» «« lt;P Wt TffKvTiey Tia K%7 tv^v. TOv /xÂ^ HTTÄT©' «yj(0£^®v cfKvy ftwuft^-ncs lt;^ TH (Ti^Æ jf^^t .'ttv Ji OaAluJO? yilt-TSKÄUf ^ Quod eft : Perpetuo autem in omnibus eas quæ è dire « 00funt,ubiiccurphlegmonelaborareincipit,quçin lt;« dextra funt manui ubi lien,contra» nbsp;nbsp;Quæ poftrema bprirtcipio
uerba adqcerenobis placuit, ne aduerfarij obtrudere in^^miüio' poflent,Galenu nondeprincipio inflammauonum »lt; [«‘‘quot;‘^^
— ' ' bic
-ocr page 208-1150 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII
i^tre^lo hicloquijfedderjsinquïb» hiimorcsparfcmaffcóani ^fl' nbsp;nbsp;nbsp;Um obfederunt» Ethïcquoquelocus e/ufmodicft, ut
pofsit fundïtus Brachdq amp;nbsp;aduerfariorS fentennam ObieHio. exploderen Verum dketlocum Galenijin quo docet utero mflammatocubitum efTeïncidendumJiaberi ,, in lïbnZ.ad Glauco.ubiin eum fenbumodum: Stqut* „ dem dextraurcrïpars affectafucri't, à dextramanuamp;f „ crurefanguinem detrahes. Smiftrauerolaborante, à Calent h - membris quæ 1111 è dïrelt;ffo funu Refpondeo ï Gale^ cusenarra num hoe in loco non tantum de uteiiinflammationi- .
^‘*^' bus, fed indilcriminatim etia. ahjs etufdem affedibus loqufCum itatj in uteri' affeóibus mterdum èmanu, interdum eti'am à crurelanguis detrahendus ueniat, inquirendum diligenter admodum en't, quando hoe uel illud faciendum, id quod tarnen hoc m loco Galo nus non explicuic Quaproptcr ne fibi pugnantem fa ciamus Galenum,naturælummumiraculum,cxalio poti'us eiulcfem loco, ubi uteri' affedus exquffta qua^ damratione dilcemit,quando emanu, amp;nbsp;quandoà cruribus detrahendus fit languis,nobïs difcendu eriL Is autem eftin lïbro de Curandi rati'oneper fanguinis milsionem, ubi m menfium immodico profluuio fan gumem ab utero ad brachium comode retrain' docet : in ci'ufdem autem inflamationibus, ad crura, Sed uer^ »gt; ba eiufdem fubijciemus : Porro, inquit, uteri inflame ?gt; mationes magis etia quam renum à uenis in cruribus 35 feamp;is muantur, Nam qs quæ ex cubi'to hunt uacuatio ,3 nibus, aliudetiaacceditmalum. menftruasenimpur^ », gationesretinent, fangumemep ad luperiorcs corpo-„ ris partes reuellunt, Quæ uero ex cruribus hunt, non », lolum reuellere, led amp;nbsp;monies mouere Iblent, Et ite^ „ rum code in li'bro : Plcmrudincs, ait, quæà fiippreßis „ menfibus ortæ funt,omnino per crura uacuabis, hue
uenam
-ocr page 209-ADVERSVS BRACHRLIVM APOLOGIA* tgl Ticnamfecareoportet,Huefcanficare. Seefîæ enimin “ cubito uenæjmulierumreuellcrepurgationêfolent* “
Exijseerte loeis difeendumBrachelio fuit,quæ in quouis uteri affectu uena incidenda eHctJiac enim ra tione eifecifletjUt no ita pafsim in fuam fententia Ga-lenifcripta torquere coaCtus fuiflet* Prætereanon Aninexta penitusprohamusan externisinflammationibusue- ”'^ inflinn næ oppofitæ feôboncnijUtfalfo putat Hieremias : fed ^æ'’'^“^ “^ id potius dicimus, fi quis exlongifsimis amp;nbsp;fitu diftan- ^quot;^^^fç^^j* ftifsimis ac oppofitis etiam partibus,inbis ipfis per fe^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^
dionemuenæreuelleretentet3nontantu noxæ,quan (,(,^j turn fi idem in internis tentet aderet, quo d, quemacL modum etiam Bracheliusfatetur, nó tam moieftaaut noxia fit earum partium affetdio, nee tam grauis exi-tusinftet*, Adijcitdeniq^quod propter atrociorem ferè atq; intimiorem partiû internarum dolorem, bu-morS fluxus in eas magis quam externas fuperfluat, atque adeo ab interna quàm externa p articula, nobili quàmignobili potius elfe r eu eilend um.lvedtc fané* nam amp;nbsp;bæc caufa eft, cur per earn quae è directo eft ue næ fetdionem reuellamus magis quàm oppofitam , quod fcilicet ilia plus quàm à ceteris partibus, amp;nbsp;ocyf-fime à parte aff erita non tantum .reuellat, uerumetiam cuacuet. Sic ^erpetuo fuo Bracbelius iugulatur gla-dio* nbsp;nbsp;Porro uenac feôione, quæ ab eodemlatere fit,
non effe reuulfionem,nunquâ perfuadebit nobis Hic remias ijs rationibus, amp;nbsp;nos etia diuerfum fupra mul-
tisacfirmisargumêtisdemonftrauimus* Videat de- In buhone inceps,ut deliret Brachelius,cum in quit: Altera caufa pf/ltpro quareinbubonepeftifero nonmultum ftudemusre-uellcrc,quodbucquafiin fentinamquandam natura ^™^^'j^^ totumcontagiumccepitdeponcre*Nambocnomine ^fß^^fi' illi magis reucUendum erit:00 no reueUendum folum, nbsp;nbsp;(„^^
-ocr page 210-181 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII
lino eriam euacuandum ex corpore contagi'um,i'd ccr tc quod facit per uenæ quæ è diredo bubonis peftiferi eftfedionem, quamuis tanta illuin excitas corripuc-ritjUtidipfum uidere autintelligerehaudpoisit» Hinc quarationein interiorum uifcerum inflammationib» non fokim reucIÜmuSjfed 2C uacuamus,eadem etiam in bubone peftifero:nec aliqua fubeft,ut nugatur Hie Reuulfio remiaSjdiuerfitas» nbsp;nbsp;Cxterum impendio errat,quod
pro morbi reuulfionem non pro inflammationis diuerfitate, fed diuerfitate jnflyxionis potius modo uariari arbitratur» Nam cur uiriiitur. aj^oq^f Galenus phiegmonis magnitudinem xftima-dam efrepra^cepi(retf Quare deniqj Comment jo, lü bri fecundi deVidus ra.in morb.acutis docuiflet,a lo i co phlegmone laborante eeleriter amp;nbsp;plus quàm reik quis partibus,prxfertim in morbis acutis,eflè uacuan dumt’Non'neidem Galenus in lib, de Curandi ratios ne per fanguinis mifsionem, primos mittendi fangum nis fcopos morbi magnitudinem, amp;nbsp;uirium robur elle fchbitt'Atqui demus, reuulfionem pro diuerfitate in^ flammationis minime uariari:nam hac lege Brachelij prorfus cxpugnabitur iententia.SiquidemGalenoin libro iam citato autore,in uniuerfum omnesphlegmo nas incipiences cum reuulfione uacuare oportet, ucr^ ba eius hxc funt î trwuiAóv'n yi p-üu èmitp, -reu (jX^ k^^sih' vxftphiynavis fù/ricarxsiKSis }^n xtt'öuD.EtfbidemtTKffiüi ycf ivriaario-eis inx t« Kivda-i 7^o^^lS^^ vn n^Ti^tp irri 'S'^v igX^ndijiaip ^ivnirupt^ Quod eft: Reuulfiones cum eua^ cuatione adhibere oportet fluxionibus iam incipient ■ tibus.Siitaqueomnes inflammationes inter initia regt; quirunt talem uenæ fedionem, quæ fimul reuellat QC cuacuct,fo!e meridiano clarius eft, oppofitæ uenæ fe-‘ . nbsp;nbsp;nbsp;dionem turn locum minime habere, ut quæ urrunqj
præftare no po Bit. Vidée iam puto Hieremias, nullas
-ocr page 211-ÄDVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA^ tÖ^
fibi elabcndi uias patere» Mfrari autê fan's non pof Snfluxiomi Turn, cur influxionis modum ab inflammadonis mo- cr tnßimn do feparauent,cum diuerfiras in his ipfis quo ad ludi- iionismodU carionem,ut ipfc etia fatetur,nulla fit. Quid enim ua- quoad iudi lensinflammatio aliud efRccret,nifi magnam inflame catimenon marionemt'atcp adeo ab utrifepuna eademcp ludicano u^^’ fumenda erit» Quare quemadmodum in uehemenri inflammadone amp;nbsp;reuellendum amp;nbsp;euacuandum eele-nter efledidmusn'ta eriam ubi ualenter humores in all quam partem influât,ut ex Galenoiam oftendimus, faciendum elfe cotendimus» Falfo igitur nobis impin git Hieremias,quafi in molliori influxu reuu!ßonc,in uehementiori autem deriuatione utendum elfedocèa mus, Nam ut ex ijs quæ iam dida funt, omnibus per-(picuum eft,nos omnem influxum amp;' inflammations incipientê reuulfione,ea tarnen quæ fimul à parte affe da euacuet,curandam elfe aperte affirm am us, De-nuationis autem nullum elfe ufum,nifi poftquam humores iam parti affeôæ impaói atque infixi fuerint di cimus, Sed cur hæc falfo nobis adferipferit Hierc-mias,nullo alio nominefadum eft, quam quod rcuul fionis ór dcriuatioms difcrimen atque adeo fignifica-dones non fan's tenuerit, Ea quæ de contrarij cruris fcarificadone,incifionepoplin's, amp;.'malleoli in capin's affecffibus,amp;: cubin' in podagra producit,fan's fupcrep fupra à nobis confutata funt, Eradicationis uocabir Eradicatio. lumtanquam tyrannicum, ac probatifsimis medicis incognitum,amp; à barbaris duntaxatpræter omnem ra donem amp;nbsp;neceisitatem excogitatum rerjeimus. Re-liqua quæ in Hicremiç difeeptanone fcquuntur,nihil aliud demonftrare côtendunt, nifi quod in inflamma donib,inter initiarcuulfione,etnonderiuationeuten dum fluid quod ôd nos docemus, Neqj enim uenæ fe-
Z z dionemj
-ocr page 212-î84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII
âioncmjquç è dircdto fit,efle deriuationemjCX qs quç antea dicda funt fâtis confiât:id quod puer etiâ qui de-finïrionem ilhus uel feme! audiuit, dcprehendcicpo-teft.Eaquæfubinde inoppofitæuenæ fedioms pro-' bationem adducit Hicremias, puerilïa amp;nbsp;nullius mo-menti funt,atq;fupià fan's conftjtata.fuperuacanaitn Mac^ puto,quod iam abunde explofum eft, iterum re-feilere» Falfo præterea nos aceufat, quafi internas inflamationes præcoci cdudtionecgerc magis quant reuulfionedoceremus : cum tante non eduÆone feu uacuatione tantum,imô etiam reuulfione à loco afle-dîoegercpalàmdoceamus. Ni enim idipfumaddat, deriuanonem,quæitidcm à parte affediacuacuatatep educir, fufFiccre dixerit: quo nihil certe abfurdius diet poflet» Ridiculum deniqj, quod euacuationê ean-dem cum deriuatione facit, perinde ac fi reuulfio quæ fitperuenæ fedionem, euacuatio non diet: cum tarnen omnis uenæ fc(ftio,ur pueris etiam peripieuG eft, fituacuatio» Hinc eft quod nobisGaleni locu ex lib» Gdknilo- 15 .Thc,meth.tanquam fententiæ noftræ reluóantem susexpen obtrudat:in quo ininflammationib» quæ adhuc in ge ^^^'*^' nerationefunt, priorem euacuatione confluentis ad affedum locum fanguinis inhibitionem ede tradit» Audio quidem haéc proferre Hieremia, fed non præ-ciféex Galeni fentenria dicta funt quæ producit Js enim loco iam citato triplicê facit phlegmonê, ac iux-ta illius diuerfitatê curationis quoeß indicationê uaria ri fcribit.Phlegmones enim quæ iam facta eft,una cu-rationis indicatio eft,uacuatio redundantis in particu la phlcgmone obfdla fanguinis» Eius autem quæ adhuc in genera none eft, duplex indicatio eft»Vnaquæ fumitur ab co quod iam gencratum eft: altera,quæ ab to quod adhuc in generatione eft » Atq: adeo gemina
-ocr page 213-ÀDVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA» 18$
amp; compofita eft turn medentis folidtudo, ex ca fcili^ eet quæprouidet5amp; eaquæ curat» Quandouero om-nino phlegmone laborai e adhuc pars no cœpciit, fed tarnen apparetiam fob elfe in corpore genus aliquod eorum quae phlegmonem excitare poflunt, in talibus omnib» una prouifio indicatur»Paulo autem poft Ga lenus fic inquit : His igitur omnibus æftimatis, quae « phlegmonæ adhuc in generatione funt,carum caufas « prius abfcindes» Quç uevo iam falt;fta funtjras utic^ cu “ rabis folas » Qtiae fingulaia citata Galeni uerba, quo- ‘lt; tnodo lèntentiae noftrae aduerfentur nonuideo*Nam amp;lnos fatcmur, earum inflammationum quæ adhuc in generatione funtjprimö caufas effe abfcindendas, atcß adeo fanguinis adlocum affedu confluxuminhi bendumefte» ld autem in internis inflammationibus cómodiori ratione fieri non poteft^quàm per uenæ fe-dionem, quae è diredo eft» Hæc enim confluxum ad locum affectum in contrarium auertit,et extra corpus ducit,ut fupra f^pius retufimus» Quamuis quorfum attinet Galeni mentem tam exquifite rimari, cum ctia iuxtaHieremig uerba noftr a eóftet fentétia» Ait enim, priorem euacuatione effe debere confluentis ad affe-dum locum fanguinis inhibitionemt hoe eftqeuulfio nem debereprçcederederiuationê» neeg enim euacua tionem à deriuationefeparat,utcxpaulo antè didisli queti id quod amp;nbsp;nos in phlegmone, quae adhuc in generatione eft,fieri debere affirmamus» Noneftuero Yenieffdio quod arbitretur Hieremias, uenae fedione quç ex op- jj£ oppoft-pofito fit latere, caufam phlegmones abfcindere pof- to latere fc»Retrahitenim,atnon'exlatere affedo,nifilongo erfMppbk-temporis interuallo » Accedit quod ex çgra parte,utpo gmonw ^b' te cum qua focietatem nullam habet, nihil euacuare pintere «3 pofsit» Si itaque à latere affedo nihil retrahit aut eua- P®^^^’
cuat,
-ocr page 214-185 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSII
cuatjigitur nec phlegmones caufam abfemdü: quâdo humorum defluxutn,utfuprà Hippocratis automate demonftrauimus,in pleuritide potifsimum, iuxta le-dhtudinem fieri conftet, Mento itatpHieremiæhoc ,, Hippocratis didum obtruditur:Quæ ducere oportet s, quômaximenaturauergit, perconferentia locaduce )) re» Si enim in pleuritide dextra humores noxq per dextrum latus in partem affedtam decumbunt, erant etiam peridem latus retrahendi SCeuacuandi, Medi-cum enim naturae motum ac impetum, tam in depo.' rendis in particulas,quàm in expellcndis ex ijs humo ribus,utanteafufius docuimus, obieruare tarn in re-Qbic^io. uellcndo quam uacuando oportet» At dicit Hicre mias,nos reuulfioni tantum, amp;nbsp;non uacuationi inten dimus, Hippocrates autem de euacuationeduntaxat tic[ponpo. loquutus eft» Refpondeojnon poteftis uni reuulbo-ni intendere» Galenus enim eeleriter amp;nbsp;reucHendum fie uacuandum efie in internis inflammationibus prg cipit» Qliamuis hie iterum euacuationem pro denua^ tione perperam ac infantiliter admodum ufurpaucrit Hieremias.Præterea Hippocratem hie non dederiua tione,fedreuulfione potius,quæfimulctiam à parte afiecrauacuar, locutum ede, teftatur in primis Galenus lib.2,deVidiu morborü acutorum, Cóm,io,ubi „ in eum feribit modum : Pro eorum qui inflammatio-„ ncmefficiunthumoiüinclinatione, Hippocrates ua-„ cuationes facit. Hoc enim:Qiió natura uergit,perlo-„ ca conferentia ducere oportettueriisimö exiftit» Con-„ tingit autem id in terdum pro uarietate partium mern-„ branæ, quæ coftas fuccingit. Superioribus enim o^ „ partib» inflammatione affeeftis, ad iugulum, brachiö, „ fiemammillam condolentia conienfumue extendunt» „ Inferiorib.uerojad fep turn tranfuerfum fid hypochon drium»
-ocr page 215-ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA; 187 drium» Qiiumiginir fupedora confenfum figntfica-uerint,uenam m cubito fecare cam oportet, qua: faiv ginnem ab affelt;fla parte amp;magisÔ£^ uelociustum re-uelleie,tum uacuare poCsit. Extjs fiquidc Galeniuer-bisfoIedariusHt, Hippocratem inpræfata fententia dereuuinone,quæèdnelt;fl:o fit,locutumelTe.atq; adco arbitror nobis iam permittet Brachclius, quod Gale^ nus fecit, ut earn de reuuifione ufurpcmus» nbsp;nbsp;Nunc
nemo non uidct,quàm irritus fitomnis Hieremiac co^ natusHdcp potifsimum, quodnecç reuulfiontsneque denuationisrationem probe tcneat.itautipfepotius quàm nos Andabatarum more claufis, ut aiunt, ocu-lis pugnare audeat». Sed inbat hic Hieremias, di- OtifÆo» cens,quod fi de reuuifione hic datus fit Aphorifmus, non tantum inferre debebant contra NeotericosôC Galenû,quoddextrorfumuergit dextrorfum effere^ uellendumifed quod furfum,furfumî quod deorfum, deorfum: acuniucrfaliteromne reuulfioneminidetn moliendam elfe, non autem ih contrarium, quod ha-denus omnes medicorum fcholæ tenuerunt, amp;nbsp;alio-quinomenclatura eain contrarium reuulfio clarifsi-me,nifi quis furdus fuerit, loquitur. Arque ita illis eue nit, quoddiximus,nedum ab internis,fedÔd exter-nis omnem ubique auferre reuulfionem» Hxc Hieremias» Quid uero magis hac obiedtionefit ridicu- Reƒpertƒîo» lum, non uideo » quomodo enim fequeretur ex hac concefsione, id quod dextrorfum uergit dextrorfum elfe reueUendum : aut quod furfum, furfumt quod deorfum , deorfum ï cum nos etiam per earn reuulfioncm quæ è diredto fit, hoe quod dextrorfum uergit contraria plane uia finiftrorfum : aut ut apertius dicam, quod intro tendit, foras retrahamus» Habentautem feinterioraadexteriorajid quod antea interiors
etiam «wtatcrioi
-ocr page 216-tse
LEONARD!FVCHSH
Rcuulßo ^^® deorftim:deorftim,furfum: intro,foras,Quarene perpétua in lt;i^^ ^b internis,neep ab externïSjUtfal/b nobis impïn^ conträrium git Bradielius, lUam auforimus, Porró falfom eft,
Porto falfum eft,
rlt;tfè hièt} etiam retulimus,ftcut dextra ad finiftra, 0:5 contra, No eftftaqueut dicamus, reuulftonêinïdemmoliendain ^^‘^^ ^*” Galeno in cótrariïrm perpetuo molicn-dam contendimus,furfom fofticetrepenribus humori moUenda. quoddicitperuengqugexoppofitofitbrachib Ccétio Per uenie nem,non benignum,imó foperfluum fonguinemqui ^ßufe ad affedam partem indinabateduci. Nam firperflui ‘°uï r'^^~ ^^g^''’^^^^cdlidiin pJeuritidedecubitusÔCinclinas puisuMM' ^^° *” reegum fit, utiam ftepfus dixïmus,‘adeó uti'n op^ ff^y^ nbsp;nbsp;nbsp;poÜtohtereüjperünusóC ca.lidusn5Ütfanguisgalias non focus qua'm m aïtero latere pWegmone efficeref, netpeiiimphlegmonis alia cd gencratio, Galeno lïb, xo,amp;:r3,The,metb,tefte,quäm ubi fanguis caUdus Sé copiofus in aliquam animalis pattern procumbit, Ex quoeuidentifsimiïfityfanguinem uitiofum peruenx feeiione oppofiti lateris paulatim à dextris in finidra, Sf contra rapi, Cum eni'm in oppofito latere nullus fit fuperduus amp;calidus fanguis,utiam demodravimus, necedeedutuacuatobono 8f utilifanguine, alius in illius locum fuccedat, Succedere nero alius non pote^ tit,quàmis qui edin affeedo latere tutpote qui amp;nbsp;fo^ perduus ed,dfproximus,quem etiam partes fan^iam inanité trahenttadedixautemlibentercócedentjimó fuafpontetanquam grauantem àfetrudent^
Sedinquit Hieremias,quid fi fuperduus duntaxat Obieäio, fit fanguis,qui edin oppouto latere,óf non calidus,ut in plethora acciderepoted f non ne tune primü is ua^ cuandus aut retrahendus eritf Refpondeo, minf Refpoufo. me. Nam cum medicimunus fit, utfemperbuicaffe^ Afiâmqui diuiquimagis urgetprimum occurrat,euidentifsimü ede
-ocr page 217-ÄDVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA» ig^ cncputo,quod inter initia fanguis in affecte latere, f^gt;lt;lt;ÿf ^^j qui non folum copiofus SC calidus,uerumetiaiam uL S^^ P^^^‘* tiari atque adeo phlegmonem efficere incipit, fit amp;nbsp;re uellendus 5C cducendus. id quod Galenus etia innue re uoluit,dum fcripfif,à laborâte loco celerius,amp; plus quam ab alijs partib, 06 reuellendum amp;nbsp;uacuandum effe» Accedit quod iam in latus aff eeff um tanquam par ticulam imbecillam, Galcnelib.^.de Natur.faeuhre-fte,partesaliæuelutifortiorcsquicqdin his eftfuper^ uacuum reponant.fortiores enim ad uiciniores, harS autem unaquæq; ad alias detrudit, donee ad imbecile liorem cæterisep plus dolentem peruentum fit » Cum itaep in affeCtam partem tanquam infentinam quan-dam omnia fuperuacua confluant,tentandum omnibus modis medico erit, utilla Sd auertat amp;nbsp;uacuet : id ^uod aliaratione non poterit,prxterquam uenæ quae e direCto eft fetftione» Q^od ft uero earn quæ in oppo-fito eft uenam fecueris,reuelles quidem,at paulatim et non celeriter, retrahesep iam fuperuacuum attp adeo uitiofum fanguinem ex affeefto latere in oppofttum»
Veruminftat Bracheliusdicens,fiquid forte fortu- 01’ic^io. naamp;præteropinioncm à dextro auellatur,nondum fortaftis omnino uitiatum erit,quod reces ualde phle-gmone,uixcp concepta,nec admodum diu decubuit» Qtiomodo autem non fttuitiatum id quod iam fupra Kefponßo, modum calidum cft,amp;^ ueluti fuperuacuum amp;nbsp;inutile ab alps partib. expulfum,nonuideo.Calidum autem fupramodumutfit, ex praedieftis fatisconftat,ubi ex Galenifententiaphlegmoncm ex calido St fuperua-cuo fanguine generari indicauimus. Iterum inftaupo ncjinquiens,uitiatum fit, non tarnen in mftltum lon-ginquu,autctiamoppofttum latus ftatim reuelletur, in proximum forte adducetur,quare uel rurfum à na-
A a nbsp;nbsp;nbsp;tura
-ocr page 218-tpO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVClfSI!
turain eiindem locum expdletiir, HafciHc: Hrgo op^ pofitæ nene fèótio certo quidem no reucllït à loco affé lt;flo:curïgiturhac inddit, â^nonporius cauetnephle gmone,quæ lam coepir,inagis atqj magis augcatur c* Certehac unica obiedhoncHieremias erroremfuum omnibus detegcreiioluit. uerifsimum enim cft, quod id quod in proximum locum abdudum eft, rurfum à natura partium in affectum locum expeUatur. fortio--res enim hæ cum fmt,necenario fuperuacua amp;nbsp;inutP lia uitiofacp à fein affectas partesreponent, atep adeô eadem quanritasfuperuacuorû quæ an tea fuir, in affe do latere permancbit,augebiturq3 interea tenfio, dolor Sf phlegmone, Hæcianèpoteftegregia illaHiere miæamp; aîiorûadLierfînorû,que peroppolîtæuenefe-dionemfipenratio» Sed hic errori cômuni patroci-nari cupiens Hieremias, inquit: fi quid iterum reponi fur, id per proximäderiuationemnon diffîcileexpe^ dictur* In quibus uerbiSjUt alias Ïæpe, hallucinatur* Prim um, quod uenæ fedionem quae ex brachio late-ris affedint,deriuationenominat.hancenim cum ex proxima particula non fi'at,amp;in contrarié humorum impetum uertcrequeat,reuulfionem,6(’ minimedcri-Ogol in uationem eftedemonftrauimus. Secundo,quod deri-particulala uationelèid quod iam in parte laborante hxum eft,ac lonauefi' ferméimmotumperfiftit,uacuare pofteputetiquum id non dcriuationc, led ut fupra retulimus, uacuatio-rntittoe ua nequac per patientemfit particulam expediatunPi-cudTi non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
n xum autem utiitiam atqucimmotum, nine conijcerc
' ’ Iicebit,quod (utipfe etiafatetur) tonus corporis adfit plenitudo.hacenim nonexiftente, Rhazis ftquutus confilium,ex eodem etiam latere mittendum dfe fan-guinem conceditjn hac autéplenitudineuehemcns, ' utexßrachelq ucrbisliqucr/jui fluxus impetum pro corporis
-ocr page 219-ÄßWR?7S BRACTTELIVM APOLOCTA. t^t Corporis plemtudine fieri aitj fit humorumad locum affedum decumbentium defluxio, Eauero uehemen riore exiftente, femper aliquid ad affcctam partem exu dat,quod m illa figitur, et fubi'nde per ueng feótionem retrahi ex eadem non poteft» Quando enim fanguis à propria cauitate excidens,in aliam peruenerit, neceC fario conumpitur,atcp adeo ut fanguis permaneateft impofsibiIe,iuxtahocHippocratis ri.Aph.zo.dióiü: Si in cauitatem aliquam fanguis prêter natura effun- « ditur,nece(re eft ut corrumpatur^Qiiaproptercum ib «c lud quod iam in particula affeóa'fixum eft, neq? derb uatione neq; reuulfione moueri aut educi poftit, terne re hoe per uene feefiionem quac e direAo eft efficere co nabitur Hieremias» Qiianto igitur confiiltius eft, fta-tim inter initia phlegmones cauere,nequid fubinde in parte affeiftafigatur per ucnaclateris affedi febtio-nem, quæ celeriter Sif plus ab affeda parte quam ab ahjsÔ£^ retrahitamp;euacuät,atlt;padeóimpetum humo-rum in contrarium ocyfsiine auertit»Quod hoc etiam nomine magis faciendum eritjfi illa quæ antea retuli-mus nihil eum mouent, quod magna ægrotantiû pars crebrasuenæ feeftiones ægre adminat. Promdeeptb optimüell mum eft,initio ftatim inflammationis,uenæ quæ e db flatiminter redto eftfeóione utiiquæ uitiofum fanguinem non fo iniMinflà-lum à loco affedo reuellere, uerumetiâ euacuare, atq; maionis«c adeó ne quid figatur illic prohibere potclp Sed in^ ‘1“‘® ® qurtHiercmias,nosfruftra putare tam fyncere unica j.^^^^^ euacuatione quicquid eft uitiofum educi pofte, ut nb Qj^j^^eji^ hil mancat putridarum rdiquiarum. Atqui pofte Rj./po„yjo nos,grauifsimis teftibus monftrabimus» Norine Hip pocrat.lib.a.de Vieft.rat.in morbis acutis, Aph.io.de pleuiiticorumcurauoneitafcriptûreliquitc’Necun^ ce ' gt;nbsp;óeris copioie auferre fanguine, donee utieç rubicun- et
Aa Z dior
-ocr page 220-Tpi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONÄRDI FVCHSII
,, dior multo, aut pro puro-rubidocp huidus fluxernt JJ utninq; cmm accidit, Quibusuticpucibis manifcfta indïoajper quæ dignofcerelicetjuum uitiofus in uni-uerfum fuiguis extra drus fit, tradiiißngnini's nempe ôdin colore,etin confiftentia mutationem.Huicitaep intendens medicus, confeftim ubi fanguinem imrnu-tatumefieconfpexcrit,uitioium quicquid eft extra-dtum effe perfpedtum habet, nequeenim immutatio ulla fieret, fi no uitioio penitus educto bonus fequere tur.Hinc eftquod Galenus præfatam fententiâ Hip-„ pocratis enarrans,in°huncmodum feribat:Quicquid 53 fanguinis in phkgrnone eft, id calons multitudine in JJ colorepermutatur. Reliquusucro fangun inomnib. JJ parubusfimilismanet. Proindefanguineintotocor^ pore pituitofiore exiftente, rubicundior fané erit qui JJ in eo quod phlcgmone obfidetur latere continetun 35 Quod fi uero rubicundus fuerit, haud dubie is qui ad JJ phlegmonem eft affatus erit, ôf in nigrum permutabi J, tur, Liuidus autem inea quæfit à rubicundo ad nn JJ grum trâfmutationc, medium obtinet. Coloris igitur jj mutatio, fanguinis ex phlegmone laborante parti cul a J, tranflationis fufficiens fignû exiftit. Idem etia quod aflérimus in lib.de Curandi rat. per fanguinis mifsio-
35 nem,qs confirmât uerbis: In quibus iuxta feefiam ue-33 nam phlegmonealiqua eft ingens,optimû eft fanguf „ nis amp;nbsp;in colore ÔC in confiftentia mutation? expédia-„ retientindicauit Hippocratesinlib.de Acut.merb. „ ui(ftu,ubidepleuritideuerbafacit. Aliusenimeftqui J, in phlegmone eft fanguis, quàm qui fecundum natu-33 ram,utpoteplusexcalfadlus. Nâ fi antea crudior erat, 53 rubicudior et flauior efficinfin eiufmodi prius fuerat, olxüio. in nigrû aflatus conuertitur. Hec Galenus. Venitn inftat Hieremias,qs uerbis: Ponamus nihil reliqui facialis 3
-ocr page 221-ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA,. 193
Ciatis,periculum tarnen eft,ut is qui quantitate, quali-täte, fæpe utroq; moleftus eft hue decidens humor,loci uitiofa qualitate adhuc fumida, needu omnino ex-tin(ftacorrumpatur,atqucita uno euictomalo, alteiu paratum eft non minus rebelle, Refpondeotnon RcJpon/io. pofte turn rem,mere loci’ uitiofam qualitate adhuc fu-midam,necdum omnino ex tin eft am, quod fcilicetui-tiofi humorcs,à quibus ea qualitas propagata eft,om-neshntuacuati,Vacuatos autemeftc,nonfoln ex fan guinis mutatione, uerumetiam ex eo colligi poteft, quoduitiofthumores phlegmone adhuc recenteexi-ftcnte,atcçnecdum compléta,in particulaaffecfta non dum fixi aut impact! fuerint,ideocp nulla prorfus diffi culcate per uenæ fcCtioncm que e direefto eft amp;nbsp;reuulfi 0lt; eduC ti fine quod fcilicet cum uenaquae aff eefta partem alit comunefta fit, amp;nbsp;focietatem habeat, Sed fac qualitatem fumidam in parte afteeftaremanerC;ta- (^on[ultius men confultius eft qualitatem folam remanere, quam qw^’l'f'tfefo fimul etiamhumores calidos Sd uitiofos, hanc fouen- '^’” ^^^^^ tes amp;^ augetes.Nec|5 puto tarn immodica erit,quin alte ^^^^ rantibus comode adhibitis polfit corrigi. Quod fine- nbsp;nbsp;j.^^,
ro tarn copiofa fuerit,ut itcru phlcgmonis anfam præ-bere queat,altera uenæ feeftione id totum quod denuo uitiatum eft tollere licebit,Verûquorfum attinet iftis Brachclq obieeftionib, tam exquifitc refpondere, quü imaginariaplane fint, neqj unquam reuera quæ tan-tifper metuit cucniat'Neqt enim fola qualitas,nifi copia accefferit, phlegmonem procreate poteft, C ctc-rum falfó nobis impingit Brachelius ,quafi contende-remus affedtum latus non admittere fuperuacua,quç in alqs funt partibus,quod altero imbeciUius, nufqua enimhocipfum diximuslfed fecum,imó cum Galeno fatemur,in alfetftam partem, tanquam omnib, imbe-
Aa 3 cillioremi
-ocr page 222-t^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHS«
dlliorem,rcponi quicquideftinaltjs fuperfluu» Sftagt;' men in ijs non fit quod fua fponte deponant fupetua^ cuumjfieri non poffe ut ab fill's trahant contendfmus, quod imbcdllfus à fortiori trahere alfmentum baud queat. Nec^ enim ut Galenf uerbis ut ar, duobus çqua liter efurienti b, fubtrahet manu panem alter alteri,nifi u alennor» Porró non ignoramus,multo minus difsp mulamus,inflammatam partém quamufs alns fit debf lior, tarnen tantum alia excedere attrahendt facultate, quantum flammeo ealore, Excedit autem attrahendi facultate,no quidem utilis, fed fuperuacui fanguinis». C«t* uem U Atep hinc cft,cur primum cam uenam,qug ê diredo tmsajfciü läteriseftaffcdi,incidamus. Hac enim rationcfit,ut ininflamd' flammeusillecaJor,quiutexomnibuscorporis partie ^^°^n^' ^usinafFedumIocumfuperuacua,fiquain illisfunt, trahantur in caufa eft, mitigetur, atqj prorfus fangum necalido 6C uiriofo reuulfo ÔC uacuato Jextinguatur» ld certe quod oppofint uenæ fedio pradare non po^ tefi» Nam utcunt^ inter initia fuccum eumquiin op^ pofito latere male confiât, uel etiamin cauauena ua^ cillat, extrahat:tarnen nihilominus in affedo latere flammcus calor ac tenfio adhuc rémanent,quæ ut naslenter trahantur fuperu acua efficiunt» Proinde cum calor,dolor et tenfio in affedo latere ut ederiter tollan tur nosurgcant,fi'tut illis etiam primum ex Galeni no firidodrina occurramus»Deinfi necefsitas ipfa exp gat in plenitudine corporis, utpoftunam aut alteram horamex oppofita etiam ucna fanguis mittatur,non repugnamus, modo maiori malo primS occurratur» prgftat enim redundansquid in oppofito latere,quam in affedo relinquere. Hic iterum non fine magno crrore Hieremias uenæ fedionem, quæ è diredo eft, deriuationc appellat: quum fit reuulfio,ut iam fæpius diximus.
-ocr page 223-ADVëRSVS BR ACHE LIVM APOLOGIA^ 195 diximus» Quod ad Galenïcx Iib.4. dcTucnd»ua^ leJocum atonet,nihilrefèit,etiamfide phlegmonofa lafsitudfne Ipquatur, Sans cmm eft quod fatet hi c elfe reuullionê Hieiemias, quæ ab intchoribus ad cxterio raßtzquatn fupra obticendo negaflê uidetur. Et mnS profcCto cfbqnomodo in hac lafsitudinc non furfum, non deotfum, non dextrorfum, non finiftrorfum re-udlendum effcuiderit: amp;nbsp;non in pleunride enam, in qua tarnen qua idipfum requirat maior necefsitas eft» Hocinloco nonfinepudendo errore iterumaflerit EdJe uen^ Hieremiasj eandem uenæ fectioncm eiufdê rcfpeclu P®® ^'W' effe reuulfionem amp;nbsp;denuationê : quod non modo ab- ‘^^ furdum,uerumeriam impofsibile eftjUt abunde fupra ^^^”°^, demonftrauimus» Non minus errat^dum ex eodem la ^.j-^- ^oieft, tere fieri potte reuulfionê negat, id quod an tea etiarn monuimus. Neep igitur ratione uincit, neep autorita-tumnumcro3Uttemeregloriatur5fuperatBrachclius: quando nee unam rationê qua ad conuincendos nos futticiens fuittèt,nullum deniep euidens alicuiusrece-pti autoris tettimoniü, quo nottram improbaretfen-tentiam,producerepotucrit» Sed iteruinftatjUon oWedio. ettedubiuminquiens,quin anteadis temporibusSó modeftifsimi et dodifsimi complûtes fuer int, qui eius phlebotomiæ ineómodum animaduertittenn Rc-fpondcojhaclcge prions feculi medicos ab omnibus Refponfe, érroribus uindicarelicebitfid quod neque Brach elius ipfe admittet,cum illos etiarn non raro impegiffe in li-bello fua difceptationi annexo fateatur, error iscp ma-nifetto infimulet» Atqui dicit,fecretiores aliquot er-rores hos latuitte negare non pottum, led tam manife ftum,tamnoxium omnes p o tuitte fubterfugcre, non puto. Non tantum fecretiores aliquot errores hos la No» tantB tucrtintjfedetmanifcftifsimi.Namquotinfimplicib» fecretiores, medv K^^«i^
-ocr page 224-19^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII
feßil'simier medicamentis errata mantfefta tllos latuermtjnon negt; rores^iO' ceffehabeo in praTcntia rcfcmpqnum nemo no fciat* medicosU ^æ*’^®'‘^^'^medendi methodo, quot in anatoms tucrunt cis ‘-nanifefta errata commiferint, notius eft quam ut a medemonftrari debeat» Praeterea nemo eft qui om--nes ex oppofita reuulfione peipfledicatiplures tarnen pen} (be ex eadem euidentifsimS eft.Si qui tarnen coiv ualuerunt,in his certe humorum impetus neq^multus
Ex fubie -£io crure.
necp uehemens fuit, SC non nifi longiore temporis in-teruaUo fanitati reftituti funt. Qtiod tandem repre-
P hendit eos Hieremias, quiuel ex fubieóto crure aut *toinpleuri oppofitoreucllunt, uclexoppofitobrachioufque ad tidcnonrc' ünguinis mutationem uacuandum efte ftatuunt : ro
ucllcndum
Qudre neo terici uen£ edireäoß' âionë tdn-to tempore diftulerint.
efte quidem facit, eo quod capitalis uterque fit error» Quur autê Guainerius3amp;alij propcomnes neoteri ci,uenæ quae è direefto eft partis afletfia’ fedfionem tan to tempore diftulerint, ratio alia nulla eft, nifi quod ea uenae fectionem, id quod etiam Hieremias facit, deri-uationêelTeputauerint: cuius certe nullum elTe ufum, ex Galeno didicerunt,nifiubiiam particulam affeda obfederunthumores.Sic eniminelib»2»ad Glauconé
„ ex Hippocratis fentetia tradit: Humorum adhuc con j, fluentiumreuulfio,ficenim Hippocrates nominat: „ carum autem fluxionum quæ iam partem ob fed crût, „ deriuatio medela eft» Parcius tarnen illi boni uirià Hicremia coarguendi erant, ut qui in eodem cum rjs uerfetur errore. Nam haud fecus quam illi, uenæ e di-retfto fectionem deriuationem clTe cenfet : in hoc uno diuerfus,quod eam citius quam illi adhibeat. Quo no mine necefie eft Lit fa tea tu r, fc contra Hippocratis ÔC Galeni decretum citius quam oporteat aut expediat deriuationeuthuel eam quæ è direCto eft uenæ feCbio-nem^nonderiuationc, fedreuulfioncm efte» Si enirn deriuatio
-ocr page 225-ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA, 197 deriuatio eft præfata uenæ fcctio, ea ante tertium aut quartum diem, uel ut paucis dicam, antequam fluxio partent affectam iam obfedit, utirecfte baud potent, Quapropter ft hanc citi'us adhibet,uel fe errare,uel no eße dcriuationem dicat necefte eft. Perpendantiam quantum conférât,in difceptationibus genuinam uo cum uimamp; fignificationem peripeóamhabere,qui confufim quauis uoce nos uti pofte ineptiisimê gar^ n'unt. Si enim cam uenæ fcctionem quæé diredo fit, non dcriuationem, fed reuulfionê potius cftc demons ftrauerimus, turn omnes Hieremiæ copias profligari necefte erit.Quum uero idipfum abundein prgceden ti fermone præftauerimus, iam uelit nolit in fententia noftram manib. amp;nbsp;pedibus eat oportet. Cæterum confultius erat Hieremiæ, non obiecifte Guaynerio, cxlib.3.Epide. Hippocratis Anaxionem pleuriticu, Andxion quu fic nobis data fit occafio etiä hac Hippocratis cu- plcuriticuj. randiratione noftram cofirmarefententiam. Sienim Anaxioni uena,quæ e direfto fuit lateris aftefti, in 0^ lt;ftauodiefe(ftacft,idquod Hippocratis uerba plané doccnt:cuincemus,illinonderiuationis, iedreuulfio^ nis potius gratia earn uenam fecuifte Hippocratem.
In morbi fiquidem principio reuulfio, amp;nbsp;minime deri I« tnorli uatio competit,id quod omnibus in confeftb eft.Prin principiore cipium autem morbi efte totum illud tempus, in quo omnino crudus cft morbus,fatis teftanturea quæferi^ ^^^ .^ ^^^ bit Galenus lib.i.de Crifib. cap.8,dicens : Proprium ^^^-^ uniufeuiufeß morbi principium codionis fignis defi^ Prindpium nitur.Turn autem ceftat, ubi codionis figna apparue morbi rint.Et cap.fequenti: Quod Hippocrates uocetprin^ ^Kod. cipium totum hoc tempus morbi, in quo omnino eft crudus,iam liquet. Cum itaq; principiü morbi fit, quam diu crudus fuerit, manifeftifsimu erit,in oeftauo
Bb die
-ocr page 226-tp? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCMSII
die Anaxi'onismorbû adhuc fuiflc in. prindpio : hoc cnim tempore nihil expuit, Crudiflimus em morbus eft,Galeno in CÓm. n. par. 2» AphorifmorS refte, in quo nihil omnino expui tun Nihil autem expuiffeom nino ufep ad undecimum diem, crudiffimo^ morbo laboraireAnaxionem,Galeni in eius aphorifmi expli catione uerba fatis declarant, dum in eum feribit mo-s» dum:Anaxionhic dum lèmpertufsiret,5C nihil plané 3} expueret, crudilsimo conflidabarur lateris dolore » 3, Qui cum die undecimo expuere cœpilTet, morbum 33 fignifîcamtconcoqun Qiium itaqj uenç feAo Ana xioni in odauo die fit adhibita, dum adhuc crudus morbus fuit, (èquitur turn morbi fuiflè principium, quod certeiuxta Hieremiç 2C eum fequentium fenten tiam non deriuationem,fedreuulfionemrequirit» frincipium Nequc eft cur aliquis miretur, pleuritidis principium pleuritidis ad tot poffe product dies, cum Galenus Iib. i. de Cri^ ^ plures fibus,capjS,ubi hanc Hippocratis fententiam enar-üe^produ fat^eiufdem principium perdurare fcribat quoad pan ^*^“’'’ nbsp;nbsp;ca amp;nbsp;concocta çgrotans expuere cceperit. Qiiod quia
Anaxioni non in undecimo, fed tandem decimofepti _ nbsp;mo contigit,fequitur ad hunc ufque diem morbi prin
• ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cipium fuiffe protenfum* Mentionem autem fecit fan
guinis mifsionis Hippocrates,alioqui alTuetus in eo li bro tacere præfidia quibus ufus eft: quia tum medici » utinexplicationehuius iententi» ait Galenus, quafl certa lege fancitum obfêruabant,ne poft quartu diem uenam inciderenn Cenfendum uero, ut idem inquit, quodaliosfanguinismifsione egentes fecudo, teruo, quartoue die hoe auxilio curauerin Cur autem tante tempore uenæ feÆonem in hocÄnaxioncdiftule-rit,haud dubie nulla alia caufa factum eft, quam quia Hipp ocrâtes, antequam déliai Ct, S^difttculter Ipira-
-ocr page 227-. ADVERSVS BRÄCMELIVM APOLOGIA? 1^^ /etjmatenx motum non fans perfpeóum habutt:atcp adeô num fecanda uena effet, an aluus purgatorio ali quo medicamenro fubducenda, hæfitauit* Vbiuero fexto die calonfica nihil prodeffe , amp;nbsp;qux prxdicffa funt iymptomata uehemetiora fieri animaduertifiet, olt;ffauo die reuulfionis amp;nbsp;uacuationis gratia uena quç èdirecto lateris afFedi fuit, fecuit^ Quare Hippocra^ tis exemplum fequentes,nihil uerebimur eius uena? fe dioneinterinitiauti,utpotequaeab affedoloco amp;nbsp;ce leriter, amp;nbsp;plus quant ab alqs partibus,id quod maxime in acutis morbis requirit,reuellereSC uacuarequeat,.
Reliquumeftutdemonffremus, quopado obtru--fos fibi Galeni locos Hieremias torferit,fiCin fuam fen tentiam falfa intei pretatione pertraxerit, Alia cnim quæproducit,ad nos nihil attinent» nbsp;nbsp;Primum au-
tern omnium Hippocratem fibi acquiorem facere co-natur,qui lib.2. de Vidu acut» morborum, Aph* to* fic fcriptum rcliquit : Quum ad iugulum dolor exten uippocm -ditur,aut grauitas uel brachium,uel mammas,uel par tw locus ex tes qua? fupra tranfuerfum feptum funt infeftat,inter- phe^ur» na cubiti uena fecanda eft* Neque cunderis copio- « fum detrahere fanguinem,doneeuel rubicudiormul- «« to,uel pro puro rubido® liuidus effluxerit* utrunque « cnimacciderefolet*Atfieaspartesquçfubfeptotraf- lt;e uerfo funt dolor infeftat,nee ad iugulum afcendit, « turn uel nigroueratro,uelpeplio aluus duccndaeft* nbsp;nbsp;«
His enim uerbis,inquit,quiuis contjeere poteft,Hippocratem deriuaffe, amp;nbsp;non reuulfifle.Si enim retraite reuoluiflet,nequaquam materia deorfum declinate, atqueadilia decedente, purgatione deorfum per al-uum,fed furfum potiusper uomirionê reuellercftu-duiffet.Multo minus ubi nedum iugulum, fed 0^ brachium fluxus impeteret, ad ipfum amplius brachium
Bb x addu-
-ocr page 228-LEONARDI FVCHSIT
ZOO
adducerc uoluiflet, HæcBrachehus, Sed eius conic-ôuraseffe falfas atque mendaces, uelhoc uno argu-mento oftendi potclhqnod euidenrißimum fit, ut fu--pradiximus,hancinternæ uenx in pleuhtide feOio--nem non efic denuationem, fed reuulfionemt neque etiam talem quæduntaxatin contiarium trahere, ue-H/ppofrrf - rumetiam à parte affecta uacuare queau Ncq; enim tesininter- m internis inflammationibus Hippocrates rcuellere nis inflama fblum,fcd 5( euacuare à parte affertafbïet. Hinc cum howfc. non infei ioribus coftis laborantibus nihil fe pofTe ab ilfis Ut’^^c'd ' P®'P’'æfa^*”iï^ï’‘æ'^‘^*o*'‘™ uacuare Hippocrates t^d^ pntarctjpræfèrtimnaturæmotu furfum minime ten-quot; dente, feddeorfum potius inclinante, uenæ internac feefitoni purgationem pra.’tulit,ut quæ ab affe ft o loco non tantum reucllere, fed ef uacuare poffet. Superio ribus autern coftis affeftis,confentit condoletcp clauff cula,brachium,ódmammillaïminime tarnen, ut Hie-remiasputat, easpartes fluxus impetit, ideoep cubiti internamlateris affeeti uenam fecat,utquæ copiofe ac celeriter à laborante particula SC reuellere 5C uacua requeat^Qiiinctiam Galenus in Commenta rijs fuis banc fententiam enarrans, diferte docet Hippocra-tem pro humorum qui inflammationem effïciunt in-clinatione,uacuatfonêmoliri: cuius etiam uerbafub^ iungerem,nifi paulo ante à nobis produfta fuiflenu simplex re Vnde iterum omnibus perfpicuum fit, fimpliccm nulfiom in reuulfionemininternorumuifceruminflammationi--fi^mationi- bus inter initia non fulficere: fed requiritur plané ea, im nonfuf quæfimul etiam uacuarepofsit» Atquehinceftquod fi^^^' nbsp;Hippocrates educendum effe fanguinem copiofom,
amp; ad coloris ufque mutationem purcipiat, ut fdlicct his uerbis cum reuulfione cuacuationis etiam modum exprimerez Videat iam Hieremias, quam pulchre
-ocr page 229-ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA^ 20t fùæ com'eduræ ad Hippocratis ÔC Galeni mentent quadrent. Si enim celeriter haec laborantis lateris ue-najquemadmodum utercç monetjincidenda erieper-fpicuum eft, iilam inter initia morbi, arque adeo ante omîtes alias uenæfedîionesadhibendamefle, Si ante alias adhibetur,necefreeftjutnulla præccdat,Quodfi uero nulla alia præcedit,ut ÔC contextus uerborum,et paulo anterecitata Anaxionishiftoriamanifefteeuin citjeuidentifsimum crit,hanc uenæ feflionemreuulquot; fionis, amp;nbsp;non deriuationis gratia ab Hippocrate fa-dam ciTc.Palfo denies exiugulibrachqcp dolore con-ijcit BracheliuSjnon folum materie motum furfum fie ri, uerumetiam phlcgmonem confedam effe, Nam, utdiximus, proximarum partium gravitas non fim-pliciter motum furfum, ad cas præfertim partes quæ grauitate afficiuntur, fieri indicant î fed quia per con-fenfum afficiuntur,ideo motum feuimpetumhumo-rum ad fuperiorcs co ft ar urn partes fieri monftrant, Phlcgmonem autem effeiam confedam, nonfignifi-care prædidarû partium grauitatem, notius eft quant ut oftendi à me debeat, Siquidem Hippocrates utex Galeni Comentarqs conftat,fanguinem in phlegmo-ne fi paucus fit3per calidafomenta, quæ curim ipfam ad difficiles perfpirationesrariorêefficere,phlegmo-niscp fanguinem tum tenuare, turn per halitum dige-rere confueucrunt,diminuere conatur, Quum autem ijs ipfisdiminui fanguis nonpoteft ,id quod accidit quando in toto corpore eft humorum redundantia, à calidis fomentis abftinet,ut quç turn plus eins quod re dundat ex propinquistrahuntjquàm digérant, amp;nbsp;po tius infigni aliqua uacuatione,nimirum uenç internç fedione,totum corpus præuacuat, Qtiæiterum Ga kniuerba Hieremiam prorfus conficiunt, ut quæ in
riolor wgu Ihbrdchii^i phlegmois co^eîiæ na [nntßgnd^
Bb 3
-ocr page 230-161
LEONARD! FVCHSI!
Ti^tya-iif, hoc eft humorum abundanria, inter Mitia etiam uena earn quæ è diicdto kuciis eft aftcói, fccan^ dameflepeifpicuedoceant* Quidmultac'quemad^ modum Hippocrates pauco exiftentefanguincjfta^ tim amp;nbsp;ccki ircr dolorem calidis fomcntis mitigare amp;nbsp;fa nare ftudet: ita ubi copiofus fit,mox amp;nbsp;inter initia fta um inflammationis per uenç kót ion cm quæ è diredo eft rcuellere 8C uacuare conatur. Cur autem in pleuris tide id quod in dextro eft latere, ad finiftrum reucllei e abhorreamus,in fuperiorib, abunde fatis diótum eft»
Cætcrum falfifsimum eft quod Hieremias afferit, Cdlenut in Galenum inlibello de Curandi ratione per uenæ iè^ libeUo de (fhonem.deriuaaonisduntaxat, amp;nbsp;minime rcuulfio-Curdd. rat. j^j-g uniufeuiufeR particulæ loca inquiftuifle. Si enim peruente je
éli nodun- ^®’*“ationis tantum loca inuenireeoin libroftuduit taxai deri' kiakrius,quifit ut rcuulfioncm illic tam crebro nomi uationislo- natim etiam exprimât.'intercætera enim fie ait:Porrô
Ult.
Cd inqutß- fummatim dicendo, incipien tes phlegm on as rcuulfn uacuare oportet: quæ uero inueteratæiamfunt,exip^ fis,fi fieri poteft, afledtis partibus ï fin minus,exijs uk cinis. Etenim in incipientibus,auertere quod influit oportenin inueteratis autem, ipfum folum quod alk-ôæ parti infixum eft uacuare.Êt iterum:Rcuulfiones
35
33
cum euacuatione adhibere magis conuenit fluxions bus incipicntibus.Qug uero ex ipfis affeóiis partibus, aut ex ipfisuicinisfiunt,ubi phlegm ones ueluti fcirgt; rhi naturam contraxerunt» Quæutique Galeni uer banonfolumeum dereuulfioncfimpliciter, fcddcea etiam quæfimul à loco afiedto cuacuat, locutumeffe aperte docent. Sententiam denique noftram, nempe in phlegmonibus inter initia nófolum rcuellendum, ucrumetiam uacuandum effe, mirilice confirmant: Hieremiæ autem, qui reu cHendumduntax at elkeen tendit.
-ocr page 231-ADVFRSVS BRACHELIVM APOLOGIA» 203 tendit,promus conucilunt atquc expIodimt.Quspto pterredißime Galcnus in atteôiibus,qui fupracoL, lum faut, humeralcm fiue^Ktemam: in ijs qui in info rioribus funt,poplitcm autmalleolumiquiueroinme dijs funt,internam fecandam efle præcipit,quod quolibet earum ab aflcdio loco amp;nbsp;reueUere ÔC uacuare queat» Errat inique tota uia Hieremias, quod dictas iam uenas eafacultatenon efle praeditas putat, quan-do ex ijs quæ fupra retulimus conftet, quamuis ea-rum in contrarium humorum motumatc^ impetum uertere pofle» Cxterum nemo fana? mentis eft, qui inficias eat Galenum à dextro in finiftrum, amp;nbsp;contra à finiftro in dextrum rcuulhonc docuifle, Hunc au-tern in internis inflammationibus à dextro latere in latus finiftrum elTe reuellendum præccpilTe, id eft quod conftanter negamus» Quum enimis inter initia ilia-
Gdknus in phkgmone reuulfwein oppofitüln
rum non fimpliciter reuellendum, fed etiam uacuan- ^“^ ”° “1“* dum elfe à loco affetfto doceat,hunc nulla iftarCt ufum ^‘ * elfe omnibus perfpicuum eft, quando neutra fimul re uellere amp;nbsp;uacuare ab affefto latere pofsit, Sed de qs in fuperioribus multadiximus tquare ad aliumGaleni locum, qui ex libello de Reuullione inferipto citatur, explicandum accedamus, qui fie habet î Remedia re- lt;« uulforia funt, incumbente in pedus autuentrem hu- “ more,admanus retraeftio» Hunc locumfuaefénten- « tiæ nihil pugnare, ijs uerbis oftendere conatur Hiere camp;iedia» mias» Non, inquit,ftatim fequitur in dextrum brachium reuellendum elfe, quod in dextrum latus decur rit,fi id quod in uentrem pedtusep irruit,ad manus rc-trahi uoluit» Redè fanè: nam ex hoe quidem loco id Ktfponplt;gt;^ euincereftatim nonÜcebit» VerS cum fit uniuerfalis, ymuerjetUs neceiTeeftutex alio loco,ubi particulatim quod hic ioais prr^ «niuerfaliterdoect Galcnus,quo pacto inintemis in- p^^t^^i^'^^ fiamma-. «?“?%
-ocr page 232-i04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARD! FVCHSIÏ
fiaimnationibus mtelligendusrit, difcamus«. Is autcm eftlibro i^^The.meth, ubi ficfcriptum reliquit: Si ic^ 9gt; cur,thoraxjpulmo,autcoplt;phlegmonelaborareI'ncoz 35 perint,internain uenam incidere oportet» Quibus uerbis inter initia,ne deriuationem hie præcipere Hie remias cauillare pofsit,quæ turn (ut omnibus in con^ fedb eft) locum non habet, interna uenam fecandam ftatim ubi hæ partes laborare ccepcrint, aperte do cet» Sed dieet Hieremias : fateor incidendam efle interna, atqui in oppofito brachio» Refpondco:minime» nam Galenus ftatim feipfum interpretans, hæc fubgt; iunxit uerba : «a lt;P IttÏ Travrui/ 'j^sKx^ wêv. Ideft, ,, Perpetuo uero in omnibus eas quæ è dirccto funt» Oikâio. Verum,inquit Hieremias, hoc paóo incoftantiæ acgt; cufandus uenit Galenus: qui ftatim pofteain libdlo de Reuulfionc, idquodin dextrumit, ad finiftruefle Refponfw, reuellendum monet, Refpondeo : Galenum in eo quidem libello docuifte, ut id quod in dextrum indu nat, ad finiftrum reuellatur : at minime, quod in latus dextrum decumbit, in finiftrum brachium efle reueb lendum» Sic nos quidem fatemur, in pleuritide humo rum impetum in dextrum latus decumbentem,in fini ftrum elfe reuellendum : hoc eft intro inclinantes, fo^ ras, 5C in contrarium, idep per brachium è direflo po^ fitum. Nam idipfum,ut antea etiam diximus ,ad dex^ trum latus dextri,ad finiftrum autem finiftri rationem habebit. Atnon concedimus,ad finiftrum brachium elfe reuellendû,quod in dextro eft latere, propter cau^ fas quas fæpius iam retulimus» Non eftitaque quod inconftantiæinfimularipofsitGalenus,utquiperpe^ tuo reuulfionem in contrarium fieri doceat, Humo-res fiquidem in dextrum inclinantes ad finiftrum, Si contra: hoc eft intro fluentes ad exteriora retrahir» Non
-ocr page 233-ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA* lojl Non potte autem Galenum, potifsimum i'n internis inflâmationibus, fîç inteUigi ut putat Hicicmias, nempequodattniftro latere perdextrum brachiS fit reuel!endum,amp; contra,ex ijs quac paulo ante diximus fan's manifettum cft. Nam reuulfiones omnes, partit bus internis affecttis, édiredo fieri debeie, præcepitte Galenum oftendimus* Quare cum is eriam Galeni lo cus ambiguus fit, necette crat utillum per alium ma-gis particularem atque perfpicuum locum Hieremias interpretaretur* fic enim plane mentem Galeni intelle xittct longe aliam, quam ipfeexittimauerit, fuittc*
Poftremum locum quemalfert Hieremias, exlibro de Curadi ratio ne per uenae fcc'fionê producit, quem fuo more traóattlioc cft,huc amp;nbsp;illuc torquet amp;nbsp;fledfit* Is uero fic habet: Quæcuncp fanguinis eruptiones fe- cc cundum redumeueniunt,maximum ægrotantibus cc commodum adferunt,Quod autem x«t l^iy inredtü c« dicat Hippocrates,omnibus in confetto cft, Qtiac ue- cc ro contra fanguinis eruptiones fiunt,nihil iuuant, aut cc etiam interdum nocct,quod uirescitramali leuamen cc cxoluant * Non enim inliene magno ex dextra nare c« fanguis erumpcns, neep in iecinore ex finiftra, ullam cc utilitatem adfert, Hactenns Galenus, His uerbis fi-bi nequaquam aducrfari GalenS ait Hieremias,qüod de fanguinis eruptione non tanquam reuulforio, fed iudicatorio auxilio locutus fit* Demus igiturhæc fe ftahabere.nonneuerohoc iudicatorio auxilio natura non fol um reuellit, imô etiam euacuat f Reuellit enim à liene amp;nbsp;iecore ad nares,atque per eafdem quo-queuacuat. Si itaque hæc reuulfio,quæ fimul etiam uacuat, ubiper naturam è diredo fit optima exiftit: Cur in inflammationibus etiam internis,in quibus ea- Kedicut in dem eft necefsitas reuellendi amp;nbsp;uacuandi,medicus na reudlëdoet
Cc turam, (Mcwidoiu
-ocr page 234-zo6
LEONARD! FVCHSîI
turifiiomu turam,cutus minifter eft, non inittarctur c” Neqj cnim nere probe jcn-^-i,- fie i^Aphonainnonet Hippocrates : Quae du' tmüetur ^^®®P®’^^^gt;4“® maxime natura tendit, per conferen tialocaducereconfert» Quemadmodum igitur natura noxia per reuulfionem ac euacuationem quæ in rectum fit, in bonis iudicationibusàloco afiedio ex-pellit : fie naturam imitatus etiam medicus, ea quae in inflammationibus uitiofa font, per uenæ fcctionem guæ è direCîo fitreuellei’eôCuacuareconetunReuuI-fionem autem è directo fadtam ibidem etiam præferre illiquæ fitexoppofitoGaIenum,fatisuerba eiufdem quaciamcitatisfiatim fubqeitteftantur: «Wicè ly hx«t ivâv «vricojairi! , liù) wepiAaxp w^yn ^’ r«yu iTn'lJî 7ols «VKTTXÂlp, QVK tTi. J^i^tOV (M Û'jju Ki[JLO^^XyO(Ûj-
; T©^ liVlCTHgQ' , « gt;««Tcè ^ V7rO^Ôvlt;/l^lO(i ^ Jli^top ifamp;J^01 pÄv« cru MX o'XcpZs IsHri ^ Txyfi tH) xtnû^jxytxp, Silt;r7i^ Hsà « xetT« 'nji xfisifop, xip.o^^xyouîj7^ «ftsi^ov. »y ggt;^i-Jiôlt(À9lt;rx^ Jè X^f(p cùniairxlt;nw, wi ^ 7x1: *«t* iv3a-«i) xlp-Of^xyhus , y/ TW^a ânxxei crx(pH t^jj oKpÎKamp;xp ♦ Id-„ eft; Sed ÔC quaein redum adhibetur reuulfio,eu/den-a, temutilitatem celeriter oftendit:quae autem contra, a, nequaquam» Dextra igitur è nare fanguinem erum-„ pentem, addextrum hypochondrium fixa cucurbi-„ mla elare celeritercp fiftit : ficut quae ad finiftrum adhi' „ betur, ex finiftracrumpentem, Quinetiam reuulfio-„ nisgratia fi uenam feces,in fis quæèdireCtofiunt fan-33 guinis eruptionibus, uelociter confpicuam uidebis utilitatem» Proindeutcunque hune locum mutilum efle Hiercmiasdicat, tarnen aperte reuulfionem quae in rectum agitur, ei quæ ex oppofito fit præfert» H quodexemplis pleuriticorü Sd dolentium oculorum ftatim poftca diierredoeeï, Qiiumuerouerbahæc, f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupra à nobis producta fint, in præfentia referre non
. ; a y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opus
O
-ocr page 235-ADVBÎISVS BRACHELIVM APOLOGIA. ÎO^' Opus effe arbitramur. Preterea quod millies fere iam ‘ monuimds, non coinciditcum deriuatione reuulfiOj ut pueriliter errat Brachelius, quod idem non pofsit elle proximum amp;nbsp;longinquum. Reliqua quæ à Hieremiaproferuntur, nullius font plane momenti, quod in ijs omnib,dcriuationis uocc in peruerfa figni ncatione utat.Quapropter facile ex ijs que dicta font» confutabuntur. Poftrémo quafi feipfom iugularc uidetur Hieremias, dum ait, Galenum non reuulfio-nis ,fed euacuationis ab oppofita uena tuliffe fœlicitæ-tem.Nam idipfom eft cur illam in inflammationibus internis nó incidamus.reuellitenim duntaxat,nee tarnen fimul aparte affecta euacuat.Hinc potius eam quæ è diredo lateris affedti eft fecamus, ut quæ celeri-ter amp;nbsp;copiofe, quod maxime exigitur, reucUere atque uacuare queat. Proinde errat toto codo Hieremias, summa Kr quod unameamep firnplicem reuulfionem in prædi- tiMf dtfee -Óis inflammationibus fofficere contendit: cum con- ptatiowr. tràGalenus atque Hippocrates etiam cam uenæfe^ lt;ftionem,quæutruncppofsit3nempeàloco affedtore-uellere ac uacuare,requirant. Nee minus haUucina-tur,quod deriuatione cum uacuationeperpetuocon fondincum tarnen multæ fint euacuationes, quæ de-- KuU^funt riuationes non fint.Quare etfi omnis deriuatio fit eua Mcuaioat cuatio, non tarnen contra omnis euacuatio erit deri-uatio. Venæ enim feeffioquæ è diredto fit,uacuatio ^“’”quot; ”°” quidemeft:atreuulfiOjUtabundemonftrauimus,nÓ '”” ’ deriuatio. Sic uacuatio aliquaeft, quæ per patientem fit particulam: at ilia nequereuulfio,neque deriuatio, proprieloquendo,dici poteft. FallituritaqueHiere mias,quodpafsim Galenü deriuaffe, ubieuacuauit, arbitretur. Nam fachiceuacuationem etiam eam in-telligat, quæ ex affedta parucula euacuare poteft : ta-
Cc men
-ocr page 236-208 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII
men minime uerum erit, omnem illam uacuationem deriuanone effe. Venae enim fedio quæ e diredo eft» uacuatquidemceleriterS^ copiofe à parte affeda: at deriuatio non eft, neque enim ex proxima fit partielle la,fedderinatiogt; Inutiliterinfine difceptationislox cosomnesin iuperioribus produdos repetit Hieregt; mias,cum perpcram fingulos ab ilio intelledos,ac pla ne cotra Galeni mentem in fuam detortos elfe fentem tiam demonftrauerimust In quaquidem locorum rc^ petitione hoc diisimulandum minime erit: nempe ini quumlupra modumGaleno efle Hieremiam, quod Cubitiuota foibit,cubin' uenam fedam ex illius fententia menfes feSU mefes citarepofle.quando omnibusperfpicuumfit,contrat tudtat/ed riuminlibroquemde Curandiratione perfanguinis cohibd. miftionern inferipfit ab co doceri.fic enim ibidem fcri „ ptum rehquit : Vteri inflammationes magis etiam „ quamrenum,auenisincrurib4.fedisiuuantur4, Nam „ qs quæ ex cubito fiunt euacuationibus aliud etiam », acceditmalum.menftruasenim purgationes rennet, „ fanguinemtp adfuperiores corporis partes reueUunn », Quæueroexcruribus fiunt,non folum reueUere, ue^ „ rumenammenfes mouerdblenn Hæc ille* Quid qs uerbis apertius elfe pofsit non uideo » adeo ut mirari fatis non queam, nifi memoriæ hiclapfus tribuendus fit, cur tarn manifeftis uerbis abuti tarn impudenter uoluerit Hiercmias, Atqui ut fincm tandem dicendi faciamus,cumhoneftifsimam efle hanc contention nemfateatur, quæueritansamore fufeipitur, non æn greferet puto Hieremias, fi quando acerhius aut con lennofiuscumiUo difeeptauerim» nam comeucrita-ns , qua nihil bonouiro antiquius ac chariuseiTe debet, amorpertraxit. Quamuis arbitrermemodeftif-fimecumiUo egilfe, quod iperem eum hodiea ueteri fententia
-ocr page 237-ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA,. iop feilten tia prorfus dcfecifle, acpaulodiligêtius intcrea temporis in GaJeni monumentis uerfatum fuiffe,pla^ neep didtciHc quam aliéna à ueritate fit illa quam olim magno conatu defendere nitebatur fententia. Quid multa f Cum hic nobifcum magna modeftia congref-fus fitjfummo Audio conatus funi,uteadem illum mo deftia, qua ipfe nos, referirem, Vtinam autem om^ nes eadem qua Hieremias animi moderatione de con trouerfis in arte medica rebus difceptare in animum inducat, Sic enim fiet, ut conuitqs pofthabitis, ueritas ipfa certius eruatur. Deus optimus maximus faxit,ut eum omnibus nobis animum lar-giatur, qui negledis uniucrfis ad
unicam ucritatem afpp
rare uelit
-ocr page 238-LECTORI CHALCOGRAPHVS»
|V IA inter excudendum tumultuan'a ope rarurn,ut foletjincuria exemplum quam-urs autographs alTequi ubiqj non potuft, !faôû eftjUt errata hmeinde nonnulla,fed quib, tame æquus Lerftor ignofcere facile pofsit,irrepfeiint:qua: tarnen partelibri abfoluta ab ip (bquide autorerecognoiciin temporecurauimus.reli qua ipfi partim fada ad illud collatione, partim conic dura ufi reftituimus, ad cum qui fequitur modum..
EX APOLOGIA ADVERSVS
Puteanum»
Pdg.t.utrfui4..lege,midcmcrimen. j.tf.beletziâ. r.téAfuif'iti to.4..igt;»tlt;‘l*'^^tgt;lù|,, n.to,nominuntur. Ead.ucrÇ.ult.'Et cogitctyÇe-cumq;,ZJ'c. ij.io.ctidmacrict. nbsp;nbsp;t;.8.Puteanw définit. i6.i^.a(ien tiuds.cr i4.àgt;-i« fîii. it.^.iy^!H)i.C^24.ubilibet. z;.i6.alocnuafA, 3z.i^.(fiint enirn hx ßeukates dmaritudinis) menfes ducere poffe, idip' fum,crc. cn.deleypofi fluxUem. nbsp;a-is-dc ßnguinem.z^ zo.pofiet.et inmArgme,(^uiii acris. 37.3o.igitureddem. st.i^.exifimâtionemac Uudem. $3.24, quaUtatem intenßm. nbsp;$9. t.medicamentum purgäns. Expungendd enirn efi'mterpofitci, CS.i.ficulnn, nbsp;nbsp;70.28.ßgdeemre'
riiimomniwn,c^c.
EX APOLOGIA ADVERSVS
Montuum,.
Pâg.8^.8.fimilefît:ueritdtem.c72$,uideturlegend.quîmutquodfdtis efi. 9o.2.7.firtcmeliuslegatur,Egoenimqudnqudminttüigerem. 98. 23.ddeô letijird. toi.to.ddfimildtio. loô.y.delepunaumpcftfcbo' U. iis.2s. duplex efi:unum,C7c. ii6.33.plenitudinem,quemddmedu Gr£ci^2H(@',dedbunddntidhuimorum: i2s.28.euidenti(fmumfit. 126. iî.prteterndtwdm-.neque t3Q.2i.improbduimiiS, isi.ÿ.monente.
-ocr page 239-EX APOLOGIA ADVERSVS Brachdium,
P(tg.i46.2o.trdilionetn. i47.tS.ratu!ßon'e. ^4S.$,(plt;odq;ddid. t4.^.26.legenduuidctur,trdhcndu effi. lyS. i^.nat^e or htmerulk, iitde turabuddrccopuldC^. i;^.S.lcgf:nd!iMdctur,Cufnmndturd,zrc. 164. i^rtslegidebet,requirdtur. löi.ijxerteedm. lys-iy.motamfit.
20S 4.ßrtc legend.fed reuulßo.
FINIS,
-ocr page 240-. .^‘Î ‘j! »J'î/j. ».t f« . / - . - .
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^Abü jl ; i jquot; 11', ? .1 ' , : . • -Ot
-ocr page 241-*4 EXPLICA-
TIONES ALIQVOT PA
Rad ox ORVM, in hoc editae, ut malcuoUs ilia (ubindecalum^ niandi nulla occafio reliqua effe poGit*
RODEM LEONARDO FVCHSIO MEDICO AVTORE^
-ocr page 242- -ocr page 243-215
5» EXPLICATIONES ALE
Q^Vo T PARADOXORVH, IN HOC édita, utmikuolis illâ fùbinde csluniniandi nulUoccaß» reli^M effe po^it. Eodem Letma-do ^uchjïa medico ataore,
EXPLICATIO PRIMÄR
N c A P1T E quinto libri primi noflro^ rum Paradoxorû diximus, Cafiam Ara^ bum a Græcorum Cafia diuerfam effe, quodfanèno ita accipiendumeritjquaß Cafiam Mauntanom3 quam fiftularem nommant, m uniuerfum omnibus Gtsecis incogni-tarn fuiffeputemusjcosep illam tantSagnouifle, qu» ho die qfî icmis lignea uocatur, Necg enim latet, exre-centiéribus Graecisfuifit, qui uttaiep cognouerint ac deferipferint haudfecus atep Arabes. Aduanus enim graais apud Græcôs autor, amp;nbsp;altj quoque recentiores Græci,eam quæ Plinîj,Diofcoiidis amp;nbsp;Gaîeni ætatibgt; prorfus ignora fuitjpiôbe cognitam habueruntgUis^ KecKfix lt;rvfiy^'-gt;'d^^t-, id eftfiftulacea dieft a fuit, Qiiamuis Aduarius pnuatim nigram Cafiam appeilaueiit^Ca lidam enam ôC humidam primo abfeeßu ßatuunr. Atram cius m eduUamjin candefcentem torridamep bi lem aluo cura moSefiü educerctradunr. Hinc cum
tecentiores Græci Cafiam fifrulare haud aliter quam Arabes cognouciintorcccfum ciitutdcucrcrib.Grx cis,quod à nobis didum eftintenigas.horü enim Ca-- Cdftd uete^ fia à Mauritanorum Cafia prerfus aha cRaquado om- rum Gr^co nibus perfpicuum GnUosunam tantum, nempe earn rumidißt quam ligneam hcdicuccant/agnouiflc. Id quod nos iißmuarc uolentesjßgnificäterin Paradoxis diximus, ^u^^* Dd 2 Cafiam
-ocr page 244-n^ PARADOXORVM ALIOlVOT
Cafiam Arabum amp;nbsp;recenuorum à ueterum amp;nbsp;Grçco Veteres mt fumCafiaahamene^ Per uctcrcs autem medicos ac-' dicK^uiƒ cipe,ex Latmis PJimumïex Grid's Hippocratem,Ga
Ienum,ódDiofcorïdcm,Reliquos GræcQS,quotqu0t fuerunt, qui Galenum fecuti funt, recentiores nomi* natos eflê à nobis fcias,ut alibi etiam diximus,
EXPLICATIO SECVNDA»
IN capitexviii libri primi Paradoxoru fcripfimus, uolubilem maiorem Diofcoridiede Hc]xincn,amp; CifTampelon, id quod non fie intelligendum uenit, quafi earn herbam,quam hodic uulgus medicorû Vo Ve^liUs labilemmaforênommât, effe Diofeoridis HeIxinen mMor. QCCiffampelon exiftimaremus. Nam quæ ab herba^ rqs noftræ ætatis uolubilis maior appeUatur, eft certc Smitâx eaquæDiofeoridiSmilaxlcuisuocatur.CiffampcIos teuis. autem eidem eft, quam hodie Volubilem mediam Ôi-Kerbarij uitealem nuncupant;ut in Herbario noftro,quê Deo foUicetur annuente no ita multo pôft edemus,multis argument ^ionem. tisdemonftrauimus» Quapropter ad Auicennæ po-nus uolubilem maiorem uerba noftra referenda crût, quæ fane ab ea quam Diofeorides Ciffampelon, eo quod in uineis hederæ nafcatur fpecie,nominat,nihil differre uidetur*
EXPLICATIO TERTIA,
CApite XXXV primi Paradoxoru libri, Saechao rum ueterum à uulgari hoc,quod hodie uocc pa idcchurum ram deflexa Barbaro uocabulo Zuccarum appel Hettrum, lam.diucrfum effe diximus.Siquidcm ueterS meUcus lOseH, fupraarundines falisinftar concrctus.Hinca nonnullis
-ocr page 245-EXPLICATIONES, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117
nonnullis md afundineum,quod fcilicct fupra arûdi nesconcrefcatjô^ Sal Indus uocatu^Denicj in fœlid tantum Arabia æ India prouenit. nbsp;nbsp;Vulgäre, cuius Sacch^rum
hodie frequentilsimus ufus eft, plantæ feu arundinis ^'^^^•^^^' fuccus eft.Proinde à quibufdam me! cannæ5quod ni^ mirû ex cannis exprimaturjdici ccepit. Ex Aegypto, Çypro,Creta,Rhodo,SiciIiacp defertur : utinde eui-denuisimum fit,ueterum Saccharumab hoc.noftro dnierfum fuiflc» Sedinftabitfortequifpiamjô^idem ObicéHocs. elfe Zuccarum noftrum cum eo quod Diofcorides Ôif Galenus depingunt demonftrare conabitur, quod fcilicet conftet ante Galeni tempora è fucco ex cannis expreflo Saccharum confedum elfe» Nam idipfum monftrare palàm M. V arronisjqui turn ubi Cæfar im periû occupauit uixit,uerficulos,qui fie habent:
Indica non magna nimis arbore crefeit arundo, Illius amp;nbsp;lentis premitur radicibus humor,
Dulcia cui nequeunt fucco contendere menât Lucanusetiam,quem CtCaefareSC L» Cæfiano con^ full b us natum elle confiât, tertio Pharfaliæ fie feri-ptumrdiquit:
Qtiicp bibunt tenera dulces ab arundine fuccos, Quibus fane uerbis fuo etiam tempore notumfuiffè Zuccarum noftræ ætatis monftrat,quod non aliud eft nifi fuccus concretus, qui ex arundinibus expreß fus eft, Statius etiam Papinius,quiNeruæimpera-ton's temporibus clarus fuit, lib, r. fuarum Syluarum fatis monftrat, Zuccarum noftru turn cognitum fuiC fe,dum inquit:
Et quas praecoquit Hypafita cannas,
Strabo quoque, qui fub Odlauiano Celebris fuit, lib, ly.utriufque Sacchari mentionem fecilfeuidetur,no-ftri quidem,dum aif: Eratofthenes arborum radices, Dd 3 præfertîm
-ocr page 246-«8 PÄRAO OXORVM ALlCtVOT
Ke^jponfio. Sacch-trum noflru iinte ULofcoridii cr Galein tèpordi^ui' dem nolu, led medicis inufitaim fuit.
Oiiedicii folutio.
Vetcru Setc charti quad nomine' mus.
pratferdm magnarum arandinum,0^ natura Sé decögt; ólione dulces effe tradia ueterum uerojdum fiedeeo-dem Eratofthene fcrtbit ï Dixit etiam,afundincm mei fine apibus gignere» Sofinus demqj, qui Plint) con temporaneus fuit3cap.^5*delndiafcribens, inter c^tc rafic inquit:Quæ paluftria funt, arundinem créant itacra{ram,utfiflis internodijs lembiuiceuedtitetnax uigantes..Eradicibuseius exprimitur humor duleis, admelleam fuauitatem* Quaecerteomnia iam àno^ bisproduóa locamanifefte docent, Saccharum nogt; ftram ueteribus etiam fuifle cognitum : adeó ut temc-requis dicat, tllud à uetentm Saccharo diuerfum elTe,
Cuiquidemobiec^ionific refpódemus.Fuiffequfi dem Saccharum noRrudv inilgare notum muleis ante Diofcoridis, Galeni, 06 Plinij fecuiaannis: ucrum eius tunt nullus prorfus in medicina ufus fuit» Primus enim inteç Grecos,quod fciam,in fuis compofitioni-bus nleiÜs ufum ad Saccharum tranftulit, ut nimirum uoluptati ægrotantiû hac in parte fubfcriberet ac gra-tötcarctün Hincilla funtmedicamentorû apud cun-dem nomina, Iofacchar,Nymphæofacchar, amp;nbsp;Oxo-facchar ♦ quafi hodie diCas Saccharum uiolarum, ne-nupharis, amp;nbsp;aectofæ^ Quare Serapioni Maurita-no,quiannosferè fupra fexcentos Galenum fecutus eft, Saccharum noftiumincognitum fuit* Nequeob-fiat,quod Diofcoridem 06 Galenum de Zuccaro lo-quens producat, non enim denoftro, quodfuccuseft ex planus aut arundinibus expreflus, fed de uetentm' faccharo, quod mcllis eft fpccics fupra arundincs con cretiloquuntur, idquod utriufqueuerba planècuin-cunt. Quare fciendum,nos in Paradoxis dum uete-ram Saccharum nominauimus,dcco quod ueteribus medicis ufitatum fuit, non de co quod reliquis ucten-bus
-ocr page 247-EXPLÎ CATIONES^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ï^
bus-poetiSjOratoribiiSjÖCin fummatjsqiu no ex pro-fefiô medici fuc.ûtjnonim fuitjocutos clic. Sole emm c'ariuscftjniinum unquam ueterum medicorum Sac-charo ilîo cuius hodie Cc'in enhnis amp;nbsp;ofFicinis frequen tilsimus ufus clK in coinpofinonibus fuis ufum Rufie»
Non puto autem, Galcno Saccharum ncfiri tem- Saaharu»t poris penitus ignotum fuiffe. Quî enirn Reri potuif- ncfliUÇaic fc£5Uttam diiigensrerumindagator, remDomitiani, gt;l^gt;tottijuif imô Varronis ætate, utex prædiôRs conftat,notiGR J^Moetur» main ignoraacntr Cognouilîe autem,ex ijs que idem Rribithbro 4.de Simpt medicamenr,facult.cap.i4» facile coîligi poteft. Ibidem ,enim radienm arundi-num, maxime earum quæin Aegypto prouenire fo-lent,mcminit, quas dulces elle tradit, Qiiem certe lo ' Cakni la ' cum interpres mirum in modum deprauauit» Pro eo ^if^ em^cu-enim quod habet Galenus, i(pi 'fS''Kx^xfiuii «i p-xÂXK^ ^^gt;*^i ^i^M, 0 (xxÂisx 'ï^KXT cuyvTs^ap^lileCic conuertitlEt mollesmaluarum radices,maximequac in Aegypto proueniunt. Expungenda itaque maluarum duRio, acpro eareponenduinarundinum, legcndumép hSc in modum erit: Et molles arundinum radices, Cætera redefe habent.
EXPLICATIO CLVARTA,
IN capite quadragcRmo libri primi a(Tcru)mus,Mu miam uoeatam non elfe humanorum cadauerum tabidam faniem, fed id quod Piffafphalton Diofeort des nominat. Hac autem de natiua Mumia didia elle T^^umid intelligas, quæ certe non cR alla quant Ciofeoridis natiua^ Püfifphàbos, ut ibidem firmiisimis argumentis Ôc ra tiombusprobauimus. ERenim alia Mumia fadh'iia, '^mu fa-cuius aliquot ex Arabibus memmaut.quæ fané corn ^’‘^'^’ poRRo
-ocr page 248-Ktimu «o-ßraru ojfi-cinartm no probtüur.
110 PARADOXORYM ALICLVOT pofitio quidam cft ex quibufdam medfcamentis cunl pingucdtne Humana commixris . Synaci enim He-bræorum morcm fêlantes,mortuos fuosre qua ib (os à putrefaAone tutos femarepofsit complét, Hac autem fuxta d/uerfam mortuorum condituram trix plexeft,Pracdiuitcs emm aloë, myrrha, croco, Äf bah famo impkntur. Mediocriter dimdbus balfamus adb mitur, E duabus ijs mumtjs nihil ad nos affertur. Infime autem fords homines ac mopes folo Afphalto, hoceftbitumine,ludaico potifsimum amp;nbsp;Babylonb co,implcntur,Ethaec eftMumia,quæ ad nos defer-tur: ld quod odor,qui picis cft,abundc monfirat, Quam tarnen probarcadmodum non poflum, quod timor fit neadulterina ad nos dcuehatur, Dein quod pharmacopolæ noftri offa fiC carnes exiccatas haud abijciant, neque concretum liquorcm qui in concaui tatibuseftfolumacdpiant, fedprædiéîa fimul eidem mifceant, nbsp;Quam uero horrenda hæc fit anthropo^
phagia, maxime cum natiuam habere liccaqncmo eft qui non intelligat. Quod fi etiam natiuam pafsim ha^ here omnibus integrum non fit, expice St^ bituminc commixtis faefiitium piflaiphalton nullo prorfus la^ bore conficcreliccbit,uthocnomine fadtitiam illam Syrorum Mumiam facile ex officinis omnibus pro-fcribere polfimus,
EXPLICATIO CLVINTA,
Kepktio.
CApitefeeundo libri fecundi Paradoxorum re-pletionis Ipecies inueftigantes, repletionis uo-cc, more Scholarum, gencratim pro co quod à Græ-cis îïAwt'êfj« dicitur , uHirpauimus, Qiia fane uoce deinceps,
-ocr page 249-EXPLICATIONES, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lit
dcinceps,ut proprie de rebus tjs loqui liceat, in hac fi^ gnificarione non utemurtfed pro ea, Abundantia di-Óione pafsim utemur,ficcp ad Galeni præferiptû 7Ai9 Aiunditbe n^lt;«f feuabundantiaefpedes digeremus» Abundan fpecies. tia in primis duplex eft : una qualitatis, in qua nuda Qn^iti^it qualitaSjdtrahumore,excedit,Sic Galen. lib.S.The. meth.caloris 7rKiovifi«ii^ id eft abundanriam nominatî Altera eft quantitatis,dbi fdlicet,aut humorum.Cibi QuîtitÂtif abundantiaGrædspriuatiin7fAvlt;rfwi/«,Larinisautem ^i^^lt;*‘*^ ^ Satietas.Hinc x.Aph.x2.ubiinterpres fic uertit: Qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
cuncp tnorbi ex repletione fiunt, curat euacuatio. re- nbsp;nbsp;^^^^^ ‘^
dius fic conuerteretur : Quicunq^ morbi ex fatietate fiunt.in Graeco enim fic Iegitur,w7ro -jfKHiriiovHg oKoo-x aff volt;rÿ(iK[x yiVHtM^ Haec autem Galeno lib. x. Aphor. Sutietds in C0m.i7.tefte,duplex eft. una enim eft fatietas ad ua- nbsp;nbsp;P^x.
(brum amplam capacitatcm : altera ad illam quae nos “^/^'. gubernatnaturam. HumorSucro abundantia rur- Adwrfute. fus diuiditur in earn quae eft omnium humorum, uel unius. Omniu autem humorum redundantia 7rKndamp; AbundîtU Graccis ^ TrÂH^cS^x^ Latinis autem plenitudo 5^ multi- omnium hn ludodicitur.Poteftetiamhuicfpccieiabundanriçada gt;”°^gt;^' ptari replctionis nomen, ita tame ut ad alias deinceps ^^^^^ fpeeiesnontranfferatur. Hacciterumbifariamdige ritur : in earn nimirum quae ad uafa, amp;nbsp;in earn quae ad uirtute exiftit.Vnius humoris abSdantia KjxK0^vp.ix Cdcochy' Grçcis,uiriumfucci,autuitiofus fuccus Latinis nomi mid. natur. Ex ijs fatis liquet, in Paradoxis deprauatS efte Locut in locum,ubi ficlegitur:Galenus Tth'iid®' 0 -^H^ui^xy no- Pdrddox:s minat,utfit idem cum eo quod TiÄHirnovH Hippocrati, ^^'^i^’gt;'' amp;nbsp;Galeno TrAionfix dicitur. Expungendae enim hac funt didiones très, tiKvo-ihvh Hippocrati ÔC, legen-dumep in hunc modumtVt fit idem cum eo quod Ga leno TiKiovi^iK dicitur.Eius rei etiam (uprain Defen-Ee fione
-ocr page 250-2.11 PARADOX» ALICLVOT ENARRATIONES» fione contra Montuum menrionem fccimus» SedpU-cuithicbreuiter,amp;fortemagis dilacidc repctere.Ha-bespraifciiptam abundanrix dunfjonem bac figura complcxam*
'Qualitatis nude citra humorem, ut cxcef. fus calons-
Tthiovi^ix Grid's, Abundâtia La^lt; uniSjduplcx cft.
Cibi,7TAKlt;rfzotz« Gre cis, Satictas Lati--= nis,Eft duplex
-Humoruud
Ad uafa
Äduirmte Aduafa
'Omnium,‘;TAHÖ©-i^ tiAkSm^x Grece.» Plcm'tudo,multi-ludo Latinèjamp;c.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- lAduirtutê
jVnius,KKKoxufz.i'« Graecis, ’'uitium fucciLatinis*
EXPI'J CATION Vȕ ALlQ.VOf P^retdoxomm^tnii-
’’.IN P A R A D o X 0 R V Aï aliquot explicationes
I N D i A. A^undantid, àut^ f^eciet. î2l.2.S.Cr Zit. Acctofæ Cacebarum 218.22 Atluàriui^grduii autor 213.16 Aiithropo^-'higu borrendd. 220.18 Arundincum mei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zf^.i Aruitdimm Aegyptidcttrumreidices. 219.12 AHi'iulU ïud^ici cx Babylotnei m coudiendis mortuorum eddaueri busufm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220.9 ■ C. r r «ttaXi/,«'« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;221.2 J.CT 222 ^^C.Cceldrcon[iil. 217.19 L.C^ßdnwConf. 217.19 Cdfid Cdliddor humidti 213.22 Cdßdß/luldris.213,1t. hgncd.i^: ni gra.zi ütuJa a-ueiyfuAns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;213.20 CdfidmArdbum d GreecorumCdßd dtuerßm effi, quomodo 'mteüi' gendtim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;215.9.28 Ciffdinpclof 216.10.13.22 F. ■cVd}^ tierbdrium * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;216.17 G. ^ ademt diligcns rerum indaga' tor Calentlocuicmaculdtur nbsp;nbsp;nbsp;219.13 NumiaSyrorumßflitid.220.24£x |
E X^ H. T jEèrzorum incondiendis deßn-élorum eddatieribut mos. Herbarium Tuebß/ q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;216.17 Humorudbundantia duplex. 221.17 Hypdßtd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217.J0 ^ofacebar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;218,21 L. ■^canus^uo tempore uixerit. 217.19 Lucani deSdeebaro uerfut. 217.22 M. \/•Edict uetercsi^ui 216.2 ^[Aelarundineum 217.1 ^cl cdnn£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217,3 Mortuorum apud Hebroos condttu ra triplex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220.3 IJiUltitUdo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;221.20. CE 222 ïAumid ß^litia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;219.36 Mumianatiuanon dUud quant Hio-fcoridis pijßajßbdltos 219.28 Mumianoßrarum oßteinarum adul' terina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220.14 t!iumia,qudli3 ad nos deßriur, quid. 220.11 Galeno non incognitumSaecharum effteims proferibenda. eodem. ^e 2 Mumianit |
INDEX
Vlumhtm uocdtäm ejfe piffij^biilton. u^.z6
N.
■^'Enupbdriffäcchärvm ziS.zz Nenid:lmp.tem{ioreuixiffe Sta tium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217.26
Hym^biofMchdT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ziS.zi
O.
Ctauiano régnante uixijje Stra-bonem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aiy.ji Vxe/acchtir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ziS.zt
P, fx Pamdoxis reflitutws locus.
zzt.Z7 l^‘{f‘gt;li’l}lt;tlton ßditmm quale.
ZZ0.ZZ
PilJaj^halton proMumidufurpari
zi^.z6
Plenitudo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zzt.zo.^^^zzz
Plcnitudinisj^ecics nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zzi.zy
- Tiyunl'i« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zzo.3O.(y'zzz.S
TryiMiSKt j^ecies nbsp;nbsp;nbsp;zz:.s.G^2zz.3
■I^II«ï««»Jï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;121.9.er 222
1!^Ï5@' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zzi.l^.zyzzz i^lltüf« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z2l.Z0.^ZZZ
Phnq contempordneus SoUnus.
218.4 R. U ‘Epletiot^icmi'i» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zzo.30 ^RosmeUem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;216.29
S.
c deebdrum. uide Zuccdrum. Sdccbdrumè [uceoexednnis ex-prefjoetiarn dnteGdleni tempo' rdconfèâum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217.12
Sdcchdrum mßlici tdntü Ar.tbidcr
Indidprouenire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217.1
Sdccbdrum noftrunt dnte Ttiofcon' dis zx Gdleni tempora ouidem notum, fed medicis inußtatum juiffe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;218.14
Sacebdrum neflrum Galcno notum fuiffe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;219.0
Sdccbdrum ueteru ab bodiemo Zuc-carodiuerfumeffe 2i6,z6.(3e 218.27.32
Sacebdrum uiolarum, nenuphar ie, acetofe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;218.22
Sdccharumuulgdre 217.3.quak.j^ Saccharum uulgare unde aduebatur, Z17.6
Sacebaro noftro nullum ueterum me dicorumufumeffe «9.$ Sal Indus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217.2
Satietas zzi.io.duplex.t^.G“ zzz Serdpion^auritanus 218.22 Serdpioni facebdrum nofirum inco-gnitum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;218.24
Smilaxleuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zio.is
Solinus Plinij contemporaneus.
218.4
Statius Papin, quo tempore uixerit.
Z17.Z6
Strabo quo tempore uixerit. 217.32 Strabonis locus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z17.33
Sued uitium,fuccus uitiofus 221, zd.ZJquot; 212
Syrorum faditia mumia 220.24 Syrorum in condiendis defrndoru cadaueribusmos 220.2
V.
M.Varroquotëpore uixerit. 227.13 K.Varronis uerfus de Sacebaro.
217.26
Veteres
Violarumfacchurwin
Volubilis maior
N D E X
^t^-i Zuccarum d tukrum ^deebaro di-213.21 uerfufin 216.26.cr213.27
2*6.9 Zuccarum nolirum etiarn Luc.wo
Volubilis media er uitealis.2t6.16 eralijsßtißicognitum.crquale.
^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2*7.24
^ Vccitrum.uïde Sacchirum.
F J N I S.
IN OFFICINA ROBERT!
WI N TER, AN N 0 M, U . XXXVIII.
.\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menfe i-Urtio.
-ocr page 255- -ocr page 256- -ocr page 257-Su
hl* h? S 6 '1' H lU?
011
-ocr page 258- -ocr page 259- -ocr page 260-