| Title of description | Kaart van Holland, Pieter Mortier, 1692 | Translate
|
| Title | Le Comté de Hollande | Translate
|
| Type | Map | Translate
|
| Scale | Schaal [ca. 1:230.000]. | Translate
|
| Region | Holland. | Translate
|
| Imprint | A Paris [i.e. Amsterdam] : [chez H. Jaillot, aux deux globes [i.e. Pieter Mortier] | Translate
|
| Year | 1692. | Translate
|
| Technique | koperdiepdruk, in kleur. | Translate
|
| Size | 83 x 56 cm. | Translate
|
| Note | Geen typografische tekst op de keerzijde. Opdracht: 'Presenté a monseigneur Le Dauphin, person tres-humble, tres-obeissant, et tres fidele serviteur Alexis Hubert Iaillot'. | Translate
|
| Annotation | Oorspr. verschenen in: Alas nouveau [...] / par le sr. Sanson [...]. - A Paris [i.e. Amsterdam] : chez Hubert Jaillot [... i.e. Pieter Mortier], 1692. Geen typografische tekst op de keerzijde. Opdracht: 'Presenté a monseigneur Le Dauphin, person tres-humble, tres-obeissant, et tres fidele serviteur Alexis Hubert Jaillot' Blonk 71.1 | Translate
|
| Comment | Deze kaart van Holland werd door Pieter Mortier gekopieerd naar die van Sanson en Jaillot, die vanaf 1673 in de Parijse 'Atlas nouveau' werd gepubliceerd (zie elders in de collectie gedigitaliseerde kaarten van Holland en Utrecht). Mortier maakte van deze atlas in 1692 een nadruk, een zogeheten 'contrefaçon hollandaise'. Op het titelblad en op de kaarten vermeldde hij aanvankelijk alleen Jaillot. Pas jaren later durfde Mortier het aan de kaarten zijn eigen impressum mee te geven. De nadruk van de 'Atlas nouveau' bracht Mortier in samenwerking met de gebroeders Huguetan uit, die hem vooral financieel steunden. De koperplaten werden in 1692 bij loting verdeeld, waarbij de koperplaat van de kaart van Holland in het bezit van Mortier kwam. Mortier volgde de originele kaart van Sanson en Jaillot niet klakkeloos na. Met name op het noordelijke blad bracht hij diverse verbeteringen aan. Zo wijzigde hij de kustlijn van de Noord- en Zuiderzee, evenals de positie van de droogmakerijen Beemster, Purmer, Wormer en Wieringerwaard. Verder werd de trekvaart tussen Haarlem en Leiden toegevoegd en kreeg de kaart een wegenstructuur. Ook de omwalling van Amsterdam werd naar de werkelijkheid ingetekend. Voor deze vernieuwingen baseerde Mortier zich op de kaart van Nicolaas Visscher II (zie voor een tweede staat van deze kaart elders in de collectie gedigitaliseerde kaarten van Holland en Utrecht). Voor het overige volgde Mortier de originele kaart van Sanson en Jaillot na, zoals de cartouches, de zandbanken, de schaal en de coördinaten. De Parijse kaart noemt L. Cordier als graveur; de graveur van de Amsterdamse kopie is echter anoniem. Van de kaart zijn vijf staten bekend, die zowel in losse vorm als in atlasvorm werden verkocht. De kaart is als gemonteerde kaart aanwezig in de 'Atlas nouveau' (1692 en later) en als twee afzonderlijke kaarten in de 'Atlas François' (1705 en later). Afgebeeld is de eerste staat, met het jaartal 1692. Het zuidelijke blad is afgesneden, opdat het aan het noordelijke blad gemonteerd kon worden. Een montage van beide bladen was onmiskenbaar de bedoeling, maar om onduidelijke redenen is dat met dit exemplaar niet gebeurd. Wanneer sprake was van een losse verkoop, kregen beide kaartbladen door middel van opgeplakte stroken aan de bovenzijde eigen gegraveerde titels mee: 'Tabula nova Hollandiæ Septentrionalis vulgo Noord-Holland, ad usum serenissimi Burgundiæ ducis' (noordelijk blad) en 'Tabula nova Hollandiæ Meridionalis vulgo Zuid-Holland ad usum serenissimi Burgundiæ ducis. Parisiis. 1696' (zuidelijk blad) (zie voor beide kaarten elders in de collectie gedigitaliseerde kaarten van Holland en Utrecht). | Translate
|
| Location | Universiteitsbibliotheek Utrecht | Translate
|
| Call number | Kaart *Blonk* HOL-63a/b | Translate
|
| All metadata as Marc21XML | Open Marc21 XML in new window | Translate
|
