Logo Universiteit Utrecht
Titel van de beschrijvingZeventiende-eeuwse denkbeelden over het zonneoppervlak, [1682]Vertaal
TitelSchema corporis solaris Vertaal
MateriaalsoortMapVertaal
Impressum[Amsterdam] : [by d'Erfgenamen van wylen Joannes Janssonius van Waasberge]Vertaal
Jaar[1682]Vertaal
Techniekkopergr. Vertaal
Afmetingen37 x 42 cm. Vertaal
Opmerkingingevoegd tussen pp. 64-65Vertaal
AnnotatieVerschenen in: d'Onder-Aardse weereld in haar Goddelijk maaksel en wonderbare uitwerkselen aller dingen [...] in XII Boeken nauwkeurig beschreven ... / Athanasius Kircher. - Amsterdam: by d'Erfgenamen van wylen Joannes Janssonius van Waasberge, 1682. - (ingevoegd tussen pp. 64-65). Vertaal
CommentaarHet vurige oppervlak van de zon zoals deze door de Jezuïet-sterrenkundigen Christoph Scheiner (1573-1650) en Athanasius Kircher (1598-1680) en hun tijdgenoten op basis van telescopische waarnemingen werd voorgesteld. In deze voorstelling staan noord (Polus Borealis) boven en zuid (Polus Australis) onder. Een lijn tussen F en G (Axis Globi Solaris) geeft de rotatie-as van de zon aan terwijl een lijn tussen D en E (Æquator Solaris) de zonne-evenaar aangeeft. Evenzo geven BFC (Spatium Solis Boreale) en HGI (Spatium Solis Australe) de noordelijke en zuidelijke regionen van de zon aan. In het equatoriale deel, aangeduid door BCHI (Spatium Solis torridum), bevinden zich de zonnevlekken (A) welke toen algemeen als putten of gaten in het lichtgevende zonneoppervlak (Putei lucis) werden opgevat. Aan de zonnerand (L tot en met T) bevinden zich diverse vurige uitwasemingen (Evaporationes una et macularum Origo), in de zonnefysica nu bekend als protuberansen, die alleen tijdens een totale zonsverduistering waargenomen kunnen worden en die al in de 17de eeuw aan zonnevlekken werden toegeschreven. De zon zelf wordt in deze voorstelling omgeven door de kosmische aether (Spatium Ætherum), een ijle en ???. De in de titel aangegeven datering (1635) van de waarnemingen van Scheiner (zie ook Scheiners kaart van het maanoppervlak, elders in de collectie gedigitaliseerde astronomische kaarten) is niet juist. Scheiner werkte tussen 1624 en 1633 in Rome en verbleef in de daarop volgende jaren in Wenen (tot 1637) en in Neisse (tot zijn dood in 1650). Het werk van Kircher werd in 1668 (of 1678) herdrukt en verscheen ook in een Nederlandse vertaling in 1682 bij de erfgenamen van Johannes Janssonius van Waesberge met de titel 'd'Onder-Aardse Weereld in haar Goddelijk Maaksel en Wonderbare Uitwerkselen aller Dingen'.Vertaal
LocatieUniversiteitsbibliotheek UtrechtVertaal
SignatuurKaart *Sonnenborgh* 13 R 11Vertaal
Volledige metadata als Marc21 XMLOpen Marc21 XML in nieuw vensterVertaal