Hollandiae integra comita descript

Titel van de beschrijving	Kaart van Holland, Gerard en Cornelis de Jode, 1593	Vertaal
Titel	Hollandiae integra comita descript	Vertaal
Auteur	Jode, Gérard de,	Vertaal
Materiaalsoort	Map	Vertaal
Schaal	Schaal [ca. 1:400.000].	Vertaal
Gebied	Holland.	Vertaal
Impressum	[Antwerpen] : [Weduwe en Erven Gerard de Jode]	Vertaal
Jaar	[1593]	Vertaal
Techniek	koperdiepdruk.	Vertaal
Afmetingen	34 x 48 cm.	Vertaal
Opmerking	keerzijde: 'Fol. 46. Hollandiae comitatus', 'Aaaa'	Vertaal
Annotatie	Oorspr. verschenen in: Speculum orbis terrae. - Antverpiae, sumptibus viduae et Heredu Gerardi de Judaeis, 1593 (keerzijde: 'Fol. 46. Hollandiae comitatus', 'Aaaa'). Cartouche rechtsboven: 'Bescrivinge van dat vermarde en vruchtbaer graefscap van Hollant[.] Met dat geheele lant van Utrecht, dese landen sijn eertijts bijden ouden Romeinen Batavia genaemt geweest. Waer of dat het lant tusschen den Rhijn ende die Waele nochtertijt den naem Betue behouden heeft. Want gelijckmen noch can tegenwoordich sien, dat den Rhijn in voorleden tijden, door Utrecht ende der stat Leijden, also sijnen cours ofte loop îde zee aldaer genomen heeft, (bij dat huijs te Bretta) waer van noch somige rouwijnen ofte oude muragien inde zee liggen, welke 3 mael gesien sijn geweest, te weten ao. 1520, 1552, 1562'. In de Noordzee is verder een plattegrond van de Brittenburg (afmetingen '142. ped' aan alle zijden) ingetekend met de tekst: 'Forma ruinarum veteris castri britanicici qua visae sunt ao. 1520. 1552. 1562.' Blonk 22	Vertaal
Commentaar	Deze kaart van Holland komt voor in het 'Speculum orbis terrae'. Dit is de tweede editie van de door Gerard de Jode en zijn zoon Cornelis samengestelde wereldatlas. Ten behoeve van deze editie werd een groot deel van de kaarten uit de eerste editie ongewijzigd overgenomen, maar werd ook een aantal nieuwe kaarten toegevoegd en een aantal vervangen. Dit laatste gebeurde ook met de kaart van Holland. Op een deel van de nieuw toegevoegde kaarten prijkt nog de naam van Gerard de Jode; deze kaarten moeten vervaardigd zijn vóór 1591, het jaar waarin De Jode stierf. Andere kaarten dragen de naam van Cornelis de Jode en weer andere zijn anoniem. Zo ook de kaart van Holland, die niet is gesigneerd. Het is allesbehalve verwonderlijk dat de kaart van Holland werd vervangen, aangezien de koperplaat van de eerste editie uit 1578 ernstige beschadigingen vertoonde (zie elders in de collectie gedigitaliseerde kaarten van Holland en Utrecht). De nieuwe kaart van Holland werd grotendeels gekopieerd van de kaart van Gerard Mercator uit 1585. Wat betreft uitsnede is echter de kaart uit 1578 van Gerard de Jode gevolgd. In navolging van Mercator is de grens tussen Gelderland en Brabant langs de Linge getekend. Ook de waterstaatkundige structuur van de Wadden- en Zuiderzee is aan Mercator ontleend, evenals het Marsdiep. Daarnaast zijn de weergave van het water en de kalligrafie aan de bekende Zuidelijke Nederlander toe te schrijven. De Jode heeft de kalligrafie niettemin nog meer geperfectioneerd. De plattegrond van de Brittenburg, die niet bij Mercator voorkomt, is gedetailleerd weergegeven en overgenomen van de eerdere kaart van De Jode. De tweede atlaskaart van De Jode is zowel technisch als esthetisch beter dan de eerste. De meeste toponiemen staan goed horizontaal en er is onderscheid gemaakt in de namen van steden in romein en van dorpen in cursief.	Vertaal
Locatie	Universiteitsbibliotheek Utrecht	Vertaal
Signatuur	Kaart Blonk HOL-14	Vertaal
Volledige metadata als Marc21 XML	Open Marc21 XML in nieuw venster	Vertaal