Wat Zuid-Amerika betreft is men weer terug bij de situatie vóór de tiende druk, toen men ook twee aparte kaarten, een natuurkundige en een staatkundige van dit werelddeel naast elkaar had, zij het dan dat de natuurkundige kaart toen links stond. De reliëftekening is nieuw, de natuurkundige kaart heeft wel iets van een stomme kaart omdat er geen namen of initialen bij de plaatsaanduidingen staan; we moeten ze uit de vergelijking met de kaart links halen. De Altiplano, de hoogvlakte waarop onder andere La Paz ligt, komt er op de nieuwe natuurkundige kaart wel veel beter uit.
Op de staatkundige kaart van Latijns-Amerika is het mooi om te zien hoe dicht bespoord de veeteelthoudende pampa’s in Argentinië en Uruguay zijn, in vergelijking met de rest van het werelddeel. Het door Brazilië van Bolivia verworven Acre territorium is nu benoemd, het idee van betwiste grenzen bij de Guyana’s is weer eens overboord gezet, La Paz in Bolivia is nu met spoorlijnen op twee plaatsen met zeehavens verbonden: Antofagasta in Chili en Mollendo in Peru. Ook Quito in Ecuador is met een spoorlijn verbonden met zijn haven Guayaquil. In het noorden van Bolivia oostelijk van de Rio Beni is de Laguna Rogaguada (Rojo Aguada) opgenomen, een meer waarvan de kustlijnen een eigen leven leiden, afhankelijk van de regenval. In de Braziliaanse staat Rio Grande do Sul staat opgenomen de term ‘Duitsche koloniën’: er emigreerden in de negentiende eeuw veel Duitsers uit Sleeswijk-Holstein en Pommeren hierheen.
De plattegrond van Willemstad is een mooie kaart, die helaas ontsierd wordt door een wirwar van kerkgenootschappen. Er worden naast zeven werven, vier bruggen, vier forten, één pompstation en zeven waterreservoirs, maar liefst twee Israëlitische begraafplaatsen, drie Rooms-Katholieke begraafplaatsen, twee protestantse kerkhoven, en een militair kerkhof (Mac), één katholieke school, één protestantse school, één openbare school, twee Rooms-Katholieke kerken, één Nederlands Hervormde kerk en één synagoge onderscheiden, afgezien van de verdere institutionele infrastructuur! Alleen een gevangenis ontbreekt nog in dit tableau. De gestippelde straat van Willemstad via Pietermaai naar Schaarlo is een paardentramlijn, pas in 1911 zou er een tram met benzinemotor komen.
137 of 148
