'
5 of 138
Item info - Help -
Delen - Vergelijk edities -
Bos' schoolatlas der geheele aarde.
Toelichting

In de elfde editie uit 1893 blijft Bos onverbiddelijk vernieuwen en uitbreiden. Zo neemt hij in deze editie voorbeeldlandschappen op, onderling vergelijkbaar qua schaal. In de vorige editie was daar al een eerste aanzet toe gegeven met de kaart van de atollen en de Krakatau, maar hier gebeurt dat meer systematisch, en is er ook naar gestreefd de overzichtskaarten leesbaarder te maken door ze van bijkaartjes te ontdoen. De atlas heeft nu veertig kaartbladen.

Door het invoegen van een aantal bladen is de logische structuur van de atlas iets aangetast. Tussen de natuurkundige en staatkundige kaarten van Duitsland in staan nu twee Alpenkaarten. Op het halve blad met Aziatische onderwerpen staat ook de plattegrond van Palembang, behorend tot het pas later komende Indonesië. En verder blijft Bos blijft hannesen met de plaatsnamen. Hij blijft spellingen veranderen zodat het niet duidelijk wordt wat nu zijn uitgangspunt is.

Kritiek
In zijn bespreking in het Tijdschrift van het Aardrijkskundig Genootschap van 1893, p. 1121-1123, geeft Timmerman over de elfde editie de volgende kritiek:
‘[…] ook blijkt bijna nergens iets omtrent de diepte der zeeën, noch bij de kusten, noch in het midden der oceanen; er is geen kaart van het noord-poolgebied (behalve een klein karton van de landen om de Barents-zee); in het land zouden hier en daar wat hoogte-cijfers niet misplaatst zijn geweest en, eindelijk, waarom wordt toch de meridiaan van Ferro en niet die van Greenwich als nul-meridiaan aangenomen? en dan nog niet eens op alle kaarten, zoodat bijv. op de physische kaarten en die van Azië de nul-meridiaan over Greenwich en bij Nederland over Amsterdam gaat. De cijfers der lengte van Greenwich zijn wel is waar in den rand gezet naast die van Ferro, maar dat schijnt ons, vooral voor een schoolatlas, niet praktisch; dan nog liever het omgekeerde.’

Inhoud van de elfde editie volgens de index
I             Halfronden, Zuidpoolgebied
II            Hoeveelheid regen en Regentijden
III           Zeestromingen en wereldverkeer
IV           Isobaren en windrichtingen winterhalfjaar
V            Isobaren en windrichtingen zomerhalfjaar
VI           Isothermen januari
VII          Isothermen juli
VIIa        Isothermen voor het jaar
VIIb        Isoamplituden
VIII         Plantengroei op aarde
IX           Mensenrassen op aarde
X            Europa natuurkundig 1:15 miljoen
Xa          Kustvormen van Europa heel blad
XI           Europa dichtheid van bevolking
XII          Europa Volksstammen 1:15 miljoen
XIII         Europa Regen- en Isothermenkaart
XIV         Europa Staatkundig 1:15 miljoen met ontdekkingen Barentszzee
XV          Nederland Grondsoorten 1:800.000
XVa        Duinstreek, Exloo, Haarlemmermeer, Neder-Rijn
XVI         Zuidplaspolder 1:50.000
XVII        Nederland hoogtekaart 1:1,15 miljoen
XVIII       Nederland Overzicht en verkeerswegen 1:800.000
XIX         Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht 1:500.000 met Amsterdam en omgeving 1:325.000
XX          Groningen, Friesland, Drenthe, Overijsel en Gelderland 1:500.000
XXI         Zeeland, Noord-Brabant en Limburg, 1:500.000, Vlissingen, Grote rivieren in Brabant en Zuid-Holland
XXII        Duitsland natuurkundig 1:3,15 miljoen en geologische kaart Zuid-Duitsland
XXIII       Alpenkaart 1:3 miljoen
XXIV       Geologische kaart van Middel-Europa
XXV        Duitsland 1:3,7 miljoen
XXVI       Zwitserland 1:1,2 miljoen
XXVII      België 1:1,11 miljoen
XXVIII     Frankrijk 1:3,4 miljoen
XXIX       Oostenrijk-Hongarije 1:3,7 miljoen
XXX        Rusland 1:10 miljoen
XXXI       Skandinavië 1:5 miljoen
XXXII      Denemarken 1:3 miljoen
XXXIII     Groot-Brittannië en Ierland 1:3,1 miljoen
XXXIV     Spanje en Portugal 1:3,2 miljoen
XXXV      Italië 1:3 miljoen
XXXVI     Staten van het Balkan Schiereiland 1:3,7 miljoen
XXXVII    Azië natuurkundig 1:30 miljoen; Klein-Azië 1:12,5 miljoen, Palestina 1:2,5 miljoen
XXXVIII   Azië staatkundig 1:30 miljoen; Bevolkingsdichtheid
XXXVIIIa    
             China landbouw, mijnbouw, spoorwegen India, Isobaren juli, Palembang
XXXIX    China, Voor- en Achter-Indië 1:20 miljoen
XL          Oost-Indische Archipel 1:20 miljoen en Japan 1:15 miljoen
XLI+XLII Java 2x 1:2,75 miljoen Natuurlijke gesteldheid en staatkundige toestand; 2x 1:5,5 miljoen Taal-, landb.kaart, straat Soenda
XLIII, XLIV en XLV
             Sumatra, Borneo, Celebes 1:6 miljoen. Padangse Beneden- en Bovenlanden 1:2,5 miljoen
XLVI      Afrika natuurkundig 1:25 miljoen
XLVII     Afrika staatkundig 1:25 miljoen met Nijldelta 1:500.000
XLVIIa   Verkeerswegen in Afrika, Nijldal beneden Sioet, Zuid-Afrika 1:10 miljoen
XLVIII    Noord-Amerika natuurkundig 1:27,75 miljoen
XLIX      Noord-Amerika staatkundig 1:27,75 miljoen en Midden-Amerika 1:14 miljoen
XLIXa    New York, verkeerswegen Noord-Amerika, groei Chicago, Kust N.van Portland, Katoenopbrengst, Kust N.Carolina
L           Verenigde Staten 1:12 miljoen
LI          Zuid-Amerika 1:25 miljoen met Suriname 1:3 miljoen en Curaçao 1:1 miljoen
LIa        Cassiquiare, Pongo de Manseriche, Rio, Noekoetefau, Riffen, regen Australië, Zuid-Amerika, vegetatie Zuid-Amerika
LII         Australië 1:56 miljoen
LIII        Zuidoost-Australië, Nieuw-Zeeland 1:10 miljoen, Hawaii 1:5 miljoen

In totaal 40 spreads; de atlas kostte destijds ƒ 4,00.