Deze zwart-witte kaart toont het onderdistrict Purworejo (oude spelling ‘Poerworedjo’), een gebied gelegen in Midden-Java, Indonesië, ongeveer 60 kilometer van Yogyakarta en 40 kilometer van Borobudur, ’s werelds grootste Boeddhistische tempel. Ondanks dat deze kaart is uitgegeven in de Atlas van de zendingsterreinen van de gereformeerde kerken in Nederland toont deze kaart naast de locatie van ‘geïnstitueerde kerken’, de co-existentie van de zendingsarbeid en de koloniale zaak.
Bij deze kaart vallen in eerste instantie elementen op die de indeling van het koloniaal gebied verduidelijken, zoals gouvernements- of afdelingsgrenzen, districts- en onderdistrictsplaatsen, maar ook (spoor)wegen en faciliteiten zoals scholen en medische hulpdiensten. Hiermee is de kaart op het eerste gezicht meer een vertaalslag van de geografische indeling en (koloniale) territoriale (her)structurering die in het landschap is aangebracht.
Door de lange geschiedenis van Nederlandse invloed in het toenmalige koloniale gebied, was ook het protestantisme al langer tot het gebied doorgedrongen en deels geïnstitutionaliseerd. De plaatsnamen die op de kaart zijn onderstreept geven aan dat hier zendingsarbeid werd verricht, waardoor het zendingsaspect van deze kaart veel indirecter naar voren komt. Welke specifieke zendingsorganisaties werkzaam zijn in dit gebied lijkt van ondergeschikt belang te zijn voor de boodschap die de kaart wil overbrengen. Nemen we de kaart nu nog een keer onder de loep, dan blijkt dat overal waar scholen zijn, ook zendingsactiviteit plaatsvindt. De geografische distributie van zendingsarbeid lijkt meer gefocust te zijn op het kustgebied in plaats van meer inlands, en meer langs wegen en rivieren dan op afgelegen plekken; een focus op de plekken die door de koloniale infrastructuur toegankelijker zijn gemaakt. Rechts onderaan de kaart staat de vermelding dat elk vak op de kaart ‘1 uur gaans’ is, belangrijk om te weten voor elke rondreizende zendeling die de kaart wil raadplegen.
De kaart verscheen in de in 1932 uitgegeven Atlas van de zendingsterreinen van de gereformeerde kerken in Nederland, die tien kaarten bevat. De kaarten waren eerder verschenen in Het Zendingsblad van de Gereformeerde Kerken in 1931 en 1932 en later gebundeld in deze atlas. De uitgave was goedkoop, in zwart-wit, om de kosten te drukken. De doelstelling staat vermeld in het voorwoord: ‘Stellig kan echter dit atlasje dienstig zijn om de kennis van de zending der Gereformeerde Kerken te bevorderen en daardoor de Zending te dienen’. De kaarten gaan vergezeld van veel feitelijke organisatorische en financiële informatie. De kaarten waren getekend door Lambertus Gerhardus Goris (1859-1945) en de atlas werd verzorgd door W. Breukelaar, beide predikanten in de Gereformeerde Kerk.
15 of 42
