Titel | Archipelague du Mexique ou sont les Isles de Cuba, Espagnole, Jamaïque &c | Vertaal |
Auteur | Mortier, Pieter, | Vertaal |
Materiaalsoort | Map | Vertaal |
Schaal | Schaal [ca. 1:5.000.000]. | Vertaal |
Gebied | Noord-Amerika. | Vertaal |
Impressum | A Amsterdam : nouvellement mis au jour par Covens & Mortier | Vertaal |
Jaar | [1727] | Vertaal |
Techniek | kopergrav., in kleur. | Vertaal |
Afmetingen | 58 x 100 cm. | Vertaal |
Annotatie | Titel boven de kaart: Teâtre de la guerre en Amérique telle qu'elle est à present possedée par les Espagnols, Anglois, Francois et Hollandois &c. Derde staat; de eerste staat werd in 1703 uitgegeven door Pieter Mortier. Avec privil. Met 2 schaalstokken (Lieues de France et d'Angleterre, Lieues d'Espagne, Lieues d'Allemagne). Inzetten: [La Vera Cruz, Havana, Baye de Porto Bello] --- [Panama]. Egmond, Marco van. Covens & Mortier, 22.3, p. 384 | Vertaal |
Commentaar | De titel bovenaan deze kaart zegt het al: dit is een zogeheten ‘Teâtre de la guerre’, een oorlogstheater van Midden-Amerika. Dit type kaart maakte flink opgang vanaf het eind van de 17de eeuw. De vele successieoorlogen waren debet aan deze trend. Met behulp van de oorlogstheaters of -tonelen kon het algemene publiek een indruk krijgen van de geografische gesteldheid van de gebieden waar de toenmalige oorlogen woeden. In sommige gevallen werden de theaters ook voorzien van symbolen, die verwijzen naar troepenconcentraties en veldslagen.
De hier gepresenteerde kaart toont het oorlogstoneel van Midden-Amerika, destijds een regio waar de koloniale grootmachten Spanje, Engeland, Frankrijk en de Verenigde Nederlanden tal van conflicten uitvochten. De kaart is in 1727 gepubliceerd door het befaamde Amsterdamse uitgevershuis Covens & Mortier. Het gaat om een zogeheten derde staat van de twee koperplaten, die voor de tweebladige kaart zijn gebruikt. De eerste staat dateert uit 1703 en werd op de markt gebracht door Pieter Mortier, de stichter van het uitgevershuis Covens & Mortier. Een tweede staat verscheen rond 1725 bij deze firma, maar had toen nog niet de drie inzetkaartjes van Panama, Vera Cruz, Havana en Porto Bello rechtsboven.
Linksonder op de kaart bevindt zich een fraaie decoratie, die waarschijnlijk is gegraveerd door Jan Luyken. De decoratie toont onder meer een groep westerlingen, die toekijken hoe indianen hun kist met sieraden en andere kostbaarheden volladen. Op de achtergrond is de inheemse bevolking bezig met het winnen van grondstoffen, waarschijnlijk ten gunste van de Europese machthebbers. Meer naar rechts zien we een zeeslag tussen twee Europese vloten en ook vanaf het land wordt er gevochten. Dit tafereel symboliseert de voortdurende strijd van de verschillende Europese mogendheden om controle over de Amerikaanse koloniën te verkrijgen.
Zoals gezegd, verscheen deze staat van het oorlogstheater in 1727. De uitgave hield vermoedelijk verband met een kleine oorlog tussen Spanje en Engeland in 1726 en 1727. De haven van Porto Bello (het tegenwoordige Portobelo in Panama) werd toen – zonder succes – geblokkeerd door de Engelsen, exact zoals één van de inzetkaartjes rechtsboven laat zien. De heruitgave kwam dus naar aanleiding van een actuele gebeurtenis tot stand. | Vertaal |
Locatie | Universiteitsbibliotheek Utrecht | Vertaal |
Signatuur | KAART: Moll 742 (Dk44-7) | Vertaal |
Volledige metadata als Marc21 XML | Open Marc21 XML in nieuw venster | Vertaal |