Commentaar | Tijdens het bewind van stadhouder Willem V (1751-1795) ontstond buiten de province Holland een democratische beweging, die zich tegen het bewind van Oranje keerde. Van ongeveer 1782 tot 1787 heeft dit democratische patriottisme zich in een deel van de Republiek kunnen vestigen, zij vormden daar een eigen leger. In juni 1787 werd de Duitse avonturier Frederik Rijngraaf van Salm door de patriotten aan het hoofd van het leger te Utrecht gesteld. Door Pruisische interventie werden de patriotten in september 1787 verslagen. De rijngraaf van Salm vluchtte naar Jever. Deze in 1789 uitgegeven kaart laat zien welke maatregelen de rijngraaf van Salm getroffen had om Utrecht te verdedigen, zoals het opwerpen van schansen en het onder water zetten van het land rondom de stad. De kaart laat verder duidelijk zien hoe de omgeving van Utrecht er aan het eind van de 18de eeuw uitzag. Grondgebruik, wegen, landhuizen en dergelijke zijn alle in de kaart getekend. De zeer mooie inkleuring (vooral de marmering van de teksten is bijzonder) verhoogt de duidelijkheid. Literatuur (over het patriottisme): Colenbrander, H.T., De Patriottentijd, hoofdzakelijk naar buitenlandsche bescheiden, 3 dln., ’s-Gravenhage, 1897-1899. | Vertaal |