De ‘Zeestromingenkaart’ is qua leesbaarheid sterk verbeterd. De ondergrond is veranderd: in plaats van de verdeling bergland/laagland toont het landoppervlak nu de verschillen in vegetatie of grondgebruik, verdeeld in bos (en bouwland/weiland, waar bos door de mens is omgehakt), steppen, toendra’s en woestijnen. Streepjeslijnen geven de belangrijkste scheepvaartroutes en hun tijdsduur aan. De ligging van de naam Australië op deze kaart geeft duidelijk aan dat er meer dan het vasteland mee bedoeld wordt, namelijk het hele werelddeel Oceanië. Elders in deze editie blijkt juist het tegendeel (zie kaart XXVIII).
De 'Windenkaart' bevat nu voor het landoppervlak, in plaats van de vegetatie-informatie die naar de zeestromingenkaart verhuisd is, gegevens over de verschillende mensensoorten: de ‘Volken der aarde’. De legenda ontbreekt, daarvoor moet je in het leerboek van Bos zijn (Leerboek der geheele aarde (1876), 3de druk (Groningen: J.B.Wolters)): Australiërs of Nieuw-Hollanders zijn lichtgroen, Papoea’s blauw, Maleiers geel, mensen van het Mongoolse ras donkergroen, Indianen of Roodhuiden oranje, de Dravida’s in India paars, de Hottentotten en Bosjesmannen gestippeld geel, de Negers grijs en de Kaukasiërs roze gekleurd. Door middel van namen in de kaart worden ze verder onderverdeeld. Het leerboek voorziet niet in de Aino’s (in Noord-Japan), die op de kaart wél worden onderscheiden (beige).
Op deze kaart zijn ook de belangrijkste telegraafverbindingen, met of zonder daarlangs lopende spoorlijnen, aangegeven. Zo te zien, liep in 1879 de telegraafverbinding van Batavia naar Amsterdam via Singapore, Bombay, Basra, Konstantinopel (=Istanbul), Wenen en Berlijn. Veel plaatsen op deze kaart zijn opgenomen omdat ze de punten vormden waar zo’n intercontinentale telegraafkabel aan land kwam: Valentia in Ierland, Lands End en Brest in respectievelijk Engeland en Frankrijk, Trinity Bay in New Foundland (Canada), Pernambuco in Brazilië, Port Darwin in Australië en Wellington (abusievelijk op het Zuidereiland geplaatst) in Nieuw-Zeeland. De ‘P’ en ‘J’ langs de telegraaflijn van Moskou naar het oosten verwijzen naar de steden Perm en Jekaterinenburg; de lijn gaat verder naar Nikolajevsk (Nikolajevsk na Amure) aan de monding van de Amoer en Wladiwostok (Vladivostok).
58 of 90
